Tiyani “muku nde kukholweni”

1. a) Zini zi nga humelela Pedro xikari ka xingulo le Bimbini ga Galilea? (Wona mufota laha hehla.) b) Hikuyini Pedro a nga sangula ku mbombomela?

MUPOSTOLI Pedro ni vapizani vanwani va wa kari valwa ni ngalava yabye kasi ku tsemakanya a Bimbi ga Galilea xikari ka xingulo xa wusiku. Hi xitshuketi, va lo wona Jesu na a famba le hehla ka mati. Pedro i lo vitana Jesu, a wutisa lezaku a nga mu khinga hi le hehla ka mati ke. Laha Jesu a ngaku “tana,” Pedro i lo huma ngalaveni a famba hi xihlamaliso hehla ka mati lawo ma vindlukileko, aya ka Jesu. Kanilezi, anzhako ka xikhatanyana, Pedro i lo sangula ku mbombomela. Hikuyini? I lo cuwuka a xingulo, a chava. Pedro i lo kombela xivuno ka Jesu, zonake a hatlisa a mu khoma aku: “Wena wa kukholwa ku tsongwani, hi yini u kanakanako ke?” — Mat. 14:24-32.

2. Zini hi to wulawula hi zona zalezi?

² A hi woneni zilo zinharu zi yelanako ni kukholwa laha ka lezi zi nga humelela Pedro: (1) kusanguleni, Pedro i kombisile kukholwa ka xivuno xa Nungungulu hi ndlela muni?, (2) hikuyini a nga sangula ku luza kukholwa?, ni (3) xini xi nga vuna Pedro lezaku a wuyisa kukholwa kakwe? A ku kambisisa a timhaka leti zi nga hi vuna ku wona lezi hi nga tiyisako zona hiku “nde kukholweni.” — 1 Kor. 16:13.

KUKHOLWA KA XIVUNO XA NUNGUNGULU

3. Hikuyini Pedro a humileko ngalaveni, niku hi mahisa kuyini zo fana ni lezo?

³ A xikhati lexi Pedro a nga huma ngalaveni a famba hehla ka mati, i mahile lezo hi kukholwa. I wa vitanilwe hi Jesu, niku i wa tsumba lezaku a ntamu wa Nungungulu wu wa ta mu seketela a ku fana ni lezi wu nga seketela Jesu. Hinawu, a xikhati hi nga ti hendleleta ka Jehova hi tlhela hi bapatizwa, hi zi mahile hi kukholwa. Hi vitanilwe hi Jesu kasi kuva valanzeli vakwe, hi lanzela konzo wakwe. Zi wa lava lezaku hi kholwa ka Jesu na Nungungulu, hi tsumba lezaku va ta hi seketela hi tindlela to tala. — Joh. 14:1; gonza 1 Pedro 2:21.

4, 5. Hikuyini a kukholwa ku nga nchumu wa lisima?

⁴ A kukholwa i nchumu wa lisima hakunene. A ku fana ni lezi a kukholwa ka Pedro ku mu vunileko ku famba hehla ka mati, a kukholwa ka hina ku hi vuna ku maha zilo zaku hi mawonela ya vanhu a zi koteki. (Mat. 21:21, 22) Hi xikombiso, a kutala ka hina hi cicile nguvu a mapimo ya hina ni mahanyela ya hina laha ka kuza lava va nga hi tiva kale va hi kohlwa. Jehova i lo seketela a kutikarata ka hina hakuva hi waba mazambo lawo hi kota ya kukholwa ka hina kakwe. (Gonza Va Le Kolosi 3:5-10.) Laha a kukholwa ka hina ku nga hi kuca ku ti hendleleta ka Jehova, hi lo maha vanghana vakwe, wu nga nchumu waku hi wa nga ta tshuka hi wu maha hi ntamu wa hina wutsumbu. — Efe. 2:8.

⁵ A kukholwa ka hina ku simama ku hi nyika ntamu. A kukholwa ka hi vuna ku ala a mano ya nala wa hina wa hombe, Satani Diabolus. (Efe. 6:16) Tlhatakumbiri, a ku tsumba Jehova za hi vuna ku hungula kukarateka zikhatini za zikarato. Jehova i ngalo loku a kukholwa ka hina ku hi kuca ku rangisa a zilaveko za Mufumo, i ta hi nyika zilaveko za nyama. (Mat. 6:30-34) A ku hunza lezo, hi kota ya kukholwa ka hina, hi ta kuma wutomi ga pinzukelwa — legi gi nga xinyikiwo xaku a ku na munhu a nga wa ta tshuka a xi kuma hi ntamu wakwe wutsumbu. — Joh. 3:16.

A KU HAMBUKISA KUPIMA ZI NGA HI MAHA HI LUZA KUKHOLWA

6, 7. a) A mheho ni mabyandlati lawa ma nga ranzele Pedro zi nga fananiswa ni yini? b) Hikuyini hi faneleko ku zi veka khwatsi hlokweni lezaku a kukholwa ka hina ku nga tshuka ku hunguka ke?

⁶ A moya ni mabyandlati lawa ma nga ranzele Pedro a xikhati a nga famba hehla ka mati zi nga ha fananiswa ni minzhingo leyi hi kumanako nayo wutomini ga hina ga ku tirela Nungungulu. Hambu loku yi hi ya hombe nguvu, hi nga simama hi tiyile hi ku vuniwa hi Jehova. Alakanya lezaku Pedro a nga mbombomelangi hi kota ya moya kutani byandlati ga hombe. Ehleketa hi lezi zi nga mahisa zona: “Na a wona mheho yi tshinga, i lo chava.” (Mat. 14:30) Pedro i lo tsika ku veka kupima kakwe ka Jesu, zonake a kukholwa kakwe ku sangula ku mbhela. Hinawu hi nga sangula ku mbombomela loku hi sangula ku ‘cuwuka mheho,’ hi veka kupima ntanwini wa yona zonake hi kanakana lezaku Jehova i ta hi vuna.

⁷ Hi fanele ku zi veka khwatsi hlokweni lezaku a kukholwa ka hina ku nga hunguka, hakuva a Biblia gi wulawula hi kuhunguka kutani kumbhela ka kukholwa kota “kuonha loku ku hi namarelako” hi kuolova. (Maheb. 12:1) Kota lezi hi zi wonako ka lezi zi nga humelela Pedro, a kukholwa ka hina ku nga mbhela hi xihatla loku hi veka kupima ka zilo za hava. Hi nga zi tivisa kuyini lezaku hi le mhangweni ya ku humelelwa hi lezo? Wona ziwutiso zo kari hi nga zi tirisako kasi ku ti hlola.

8. Xini xi nga hi mahako hi luza a kutsumba ka hina zitsumbisweni za Nungungulu?

⁸ Nza ha hi ni kutsumba ko tiya ka zitsumbiso za Nungungulu a ku fana ni kale ke? Hi xikombiso, Nungungulu i tsumbisa ku lovisa a tiko legi. Hambulezo, xana ha colopetelwa hi zihungato zo hambanahambana za tiko legi, hi hungula a kukholwa ka hina zitsumbisweni za Nungungulu? Hi nga ha sangula ku kanakana lezaku a kugumesa ku laha kusuhani. (Hab. 2:3) A xikombiso xinwani hi lexi. Nungungulu i tsumbisa ku hi tsetselela xiseketelweni xa nzhiho. Kanilezi loku a hloko ya hina yi tshama yi binzilwe hi zionho za kale, hi nga ha sangula ku ti wutisa lezaku Jehova hakunene i ‘vinyetele’ a zionho za hina zontlhe ke. (Miti. 3:19) Hi ndlela leyo, hi wa ta luza litsako ntirweni wa Nungungulu hi tlhela hi tsika ku mu tirela.

9. Zini zi nga humelelako loku ho veka kupima zilweni za hina wutsumbu?

⁹ Nza ha hiseka ntirweni wa Nungungulu a ku fana ni kale ke? Mupostoli Paule i lo komba lezaku a ku tirela Jehova hi kuhiseka zi hi nyika “kutsumba ku tiyileko kala kugumeseni.” Kanilezi, ku nga humelela yini loku ho sangula ku veka kupima zilweni za hina wutsumbu, zo kota ku lava ntiro wu holelako khwatsi kanilezi na wu lwisana ni wukhozeli ga hina? A kukholwa ka hina ku wa ta mbhela ntamu, hi sangula kuva “malolo,” hi mu mahela zitsongwani Jehova ku hunza lezi a xiyimo xa hina xi hi vumelelako. — Maheb. 6:10-12.

10. Hi kombisa kukholwa ka Jehova hi ndlela muni loku hi tsetselela vanwani?

¹⁰ Xana za nzi karatela ku tsetselela vanwani? Loku a vanwani va hi khunguvanyisa kutani ku hi onhela, hi nga ha veka kupima ka lezi hi ti zwisako zona hi tlhela hi ringwa ku va zangarela kutani ku nyima ku wulawula navo. Kanilezi loku hi tsetselela, hi kombisa kukholwa ka hina ka Jehova. Hi ndlela muni? Lava va hi onhelako va na ni nanzu ka hina, a ku fana ni lezi a zionho za hina zi hi mahako hiva ni nanzu ka Nungungulu. (Luka 11:4) Loku hi tsetselela vanwani, hi fanele ku tsumba lezaku a ku tsakelwa hi Nungungulu hi ku maha lezo zi na ni mabhinzu ya hombe nguvu ku hunza ku va hakhelisa nanzu wabye. A vapizani va Jesu va wa zi zwisisa lezaku a ku tsetselela vanwani zi lava kukholwa. A xikhati lexi a nga va byela lezaku va fanele ku tsetselela hambu lava va va onheleko makhati yo tala, va lo mu khongotela vaku: “Engetela kukholwa ka hina.” — Luka 17:1-5.

11. Xini xi nga hi mahako hi nga vuneki hi wusungukati ga Mitsalo?

¹¹ Xana nza khunguvanyiswa hi wusungukati ga Mitsalo? Wutshanwini ga ku lava ndlela ya ku vuneka hi wusungukati lego, hi nga ha hlota zihoxo ka gona kutani ka loyi a nga hi nyika. (Mav. 19:20) Hi ndlela leyo, hi nga luza a lungelo ga ku zwananisa a kupima ka hina ni loku ka Nungungulu.

12. A munhu a tshamelako ku ngurangurela lava Jehova a va tirisako kasi ku rangela vanhu vakwe i komba yini?

¹² Nza ngurangurela a vamakabye va yimisilweko lomu bandleni ke? A xikhati lexi a vaIsraeli va nga veka kupima ka mubiko wo biha wa khume ga tihloli ti nga hiko na kukholwa, va lo sangula ku ngurangurela Mosi na Aroni. Jehova i lo wutisa Mosi aku: “Kala rini na va nga nzi tsumbi?” (Mitse. 14:2-4, 11) Kunene, a kungurangura ka vaIsraeli ku wa komba lezaku va wa nga mu tsumbi Nungungulu, loyi a nga yimisile Mosi na Aroni. Hinawu loku hi tshamela ku ngurangurela lava Nungungulu a va tirisako kasi ku rangela vanhu vakwe, xana a hi xikombiso xa lezaku a kukholwa ka hina ka Nungungulu ku hungukile ke?

13. Hikuyini hi nga faneliko ku mbhela ntamu loku hi wona lezaku a kukholwa ka hina ku hungukile ke?

¹³ Hambulezo, u nga mbheli ntamu loku u ti hlola u wona lezaku a kukholwa ka wena ku hungukile. Hambu Pedro, loyi a nga hi mupostoli, i kombisile kuchava ni kukanakana. Kunene, Jesu ka zikhati zo kari i kawukile vapostoli vakwe hi kuva ni “kukholwa ku tsongwani.” (Mat. 16:8) Alakanya lezaku ha kuma xigonzo xa lisima ka lezi Pedro a nga maha anzhako ka loku a kukholwa kakwe ku hungukile, a sangula ku mbombomela.

VEKA KUPIMA KA JESU KASI KU TIYISA A KUKHOLWA KA WENA

14, 15. a) Zini lezi Pedro a nga maha a xikhati a nga sangula ku mbombomela? b) Lezi hi kalako hi nga mu woni Jesu, hi nga mu ‘cuwukisa’ kuyini?

¹⁴ Laha Pedro a nga cuwuka a xingulo a sangula ku mbombomela, kuzilava na a zamile ku hlambela ha yece a tlhela ngalaveni. Phela i wa hi muhlambeli wa hombe, hikwalaho a kuhlambela wu wa tava wona nchumu wo ranga ku mu tela hlokweni. (Joh. 21:7) Hambulezo, wutshanwini ga ku ti tsumba, i lo tlhelisa kupima ka Jesu a tlhela a vumela xivuno. Loku hi wona lezaku a kukholwa ka hina ka mbhela ntamu, hi fanele ku pimanyisa a xikombiso xa Pedro. Hi nga zi mahisa kuyini?

¹⁵ A ku fana ni lezi Pedro a nga tlhelisa kupima kakwe ka Jesu, hinawu hi fanele ku “cuwuka ka Jesu a muvangi ni mumbhelelisi wa kukholwa ka hina.” (Gonza Maheberu 12:2, 3.) Kunene, a hi nge mu woni Jesu hi mahlo a ku fana ni lezi Pedro a nga mu wonisa zona. Kanilezi, hi “cuwuka” Jesu hi ku kambisisa a tigonzo takwe ni mitiro yakwe hi tlhela hi zi lanzela. Wona a zilo zo kari hi nga zi mahako hi ku lanzela a xikombiso xi siyilweko hi Jesu. Loku hi maha lezo, hi ta kuma xivuno lexi xi lavekako kasi ku tiyisa a kukholwa ka hina.

16. Hi nga gonzisa kuyini a Biblia hi ndlela yi akako a kukholwa ka hina?

¹⁶ Tiyisa a kutsumba ka wena ka Biblia. Jesu i wa tiyiseka lezaku a Biblia i Mhaka ya Nungungulu, leyi yi nyikako a wurangeli gi nene wutomini. (Joh. 17:17) Kasi ku lanzela a xikombiso xa Jesu, hi fanele ku gonza Biblia siku ni siku hi tlhela hi ehleketa hi lezi hi gonzako. Ahandle ka xigonzo xa wena xa Biblia xo toloveleka, hlota timhaka leti kuzilava ti ku siyelako ziwutiso. Hi xikombiso, u nga engetela a kutsumba ka wena ka lezaku a kugumesa ka mafambisela lawa ya zilo ku laha kusuhani hi ku gonza a zikombiso za Mitsalo zi tiyisako lezaku hi hanya masikwini yo gumesa. Tiyisa a kutsumba ka wena ka zitsumbiso za wumanziko zi nga ka Biblia hi ku kambisisa a ziprofeto zo tala lezi zi sinako zi tatisekile. Engetela a kutsumba ka wena ka lezaku a Biblia ga vuna hi ku kambisisa a zikombiso za ndlela leyi a Biblia gi cicako hi yona a wutomi ga vanhu.a — 1 Tes. 2:13.

17. Hikuyini Jesu a zi kotileko ku simama a tsumbekile ziringweni zo tshisa, niku u nga mu pimanyisisa kuyini?

¹⁷ Veka kupima ka makatekwa lawa Jehova a tsumbisako. Hi ku veka kupima ka “kutsaka loku a nga vekelwe kona,” Jesu i lo zi kota ku simama a tsumbekile ziringweni zo tshisa. (Maheb. 12:2) I wa nga tshuki a hambukiswa hi ziphatiphati za tiko. (Mat. 4:8-10) U nga pimanyisa Jesu hi ku ehleketa hi zitsumbiso zo saseka lezi Jehova a ku mahelako. Ti veke nzeni ka zitsumbiso lezo hi ku tsala mahungu kutani zithombe za lezi u rinzelako ku maha anzhako ka loku Nungungulu a lovisile tiko legi go biha. Maha xaxameto wa vanhu u rinzelako ku va wona a xikhati va to vuxiwa hi ka vafileko ni lezi u tsakelako ku bhula hi zona navo. U nga woni zitsumbiso lezo za Nungungulu kota zitsumbiso zi yako ka vanhu vontlhe, kanilezi kota zitsumbiso zi tako ka wena wutsumbu.

18. A mukhongelo wu nga ku vunisa kuyini ku tiyisa kukholwa ka wena?

¹⁸ Khongelela ku engetelwa kukholwa. Jesu i gonzisile vapizani vakwe lezaku va kombela moya wa ku basa ka Jehova. (Luka 11:9, 13) A xikhati u mahako lezo, khongelela kuva u engetelwa kukholwa, loku ku mahako xipanze xa mbhanzu wa moya. Maha zikombelo zo kongoma, u kombela Nungungulu lezaku a ku vuna ku hlula ni gihi tshamela u gi wonako gi kombisako a kuhunguka ka kukholwa ka wena, go kota ku nga zi koti ku tsetselela vanwani.

19. Zini hi faneleko ku zi hlota ka munghana?

¹⁹ Tolovelana ni vanhu va kukholwa. Jesu i hlawulile khwatsi vanghana vakwe, nguvunguvu lava a nga hi ni kutshinelelana ka hombe navo. A vanghana vakwe va hombe, va nga vapostoli, va wa kombisile kukholwa kabye ni kutsumbeka hi ku ingisa milayo yakwe. (Gonza Johani 15:14, 15.) Hikwalaho, a xikhati u hlawulako vanghana va wena, hlota vanhu va kombisako kukholwa hi ku ingisa Jesu. Alakanya kambe lezaku a xinwe xa zikombiso za wunghana gi nene ku bhula na mu tlhatlhekile, hambu loku ku laveka ku nyika kutani ku nyikwa wusungukati. — Mav. 27:9.

20. Hi wahi mabhinzu hi ma kumako loku hi vuna vanwani lezaku va aka kukholwa kabye?

²⁰ Vuna vanwani lezaku va tiyisa kukholwa kabye. Jesu i wa aka kukholwa ka vapizani vakwe hi magezu ni mitiro. (Mar. 11:20-24) Hi fanele ku lanzela xikombiso xakwe hakuva a ku vuna vanwani lezaku va engetela kukholwa kabye zi tiyisa loku ka hinawu. (Mav. 11:25) Kuxumayeleni ka wena ni kugonziseni ka wena, khanyisa lezi zi kombako lezaku Nungungulu i kona, wa khatala hi hina, niku a Biblia i Mhaka yakwe yi pimisilweko. Vuna vamakabye va wena lezaku va engetela kukholwa ka vonawu. Loku a wokari a kombisa kukanakana ko kari, kuzilava hi ku sangula ku ngurangurela a vamakabye va yimisilweko, u nga tsutsumeli ku mu potsa. Kanilezi, zama ku mu vuna hi wutlhari lezaku aba mazambo lawa ma lavekako kasi ku wuyisa kukholwa kakwe. (Juda 22, 23) Loku u hi xigonzani xa xikola zonake ku vuka mhaka ya evolusawu, tiya hlana u yimela kukholwa ka wena ka lezaku a zilo zi no vangiwa. A magezu ya wena ma nga ha khumba vanwani hi ndlela yo kala u nga yi rinzelangi.

21. Zini lezi Jehova a tsumbisako munwe ni munwani wa hina xungetano hi kukholwa?

²¹ Hi ku vuniwa hi Nungungulu na a tirisa Jesu, Pedro i lo hlula kuchava kakwe ni kukanakana, a maha mhanze ya kukholwa xikari ka maKristu yo sangula. Hi kufanana, Jehova i vuna hontlheni lezaku hi tiya kukholweni. (Gonza 1 Pedro 5:9, 10.) A kutikarata loku hi ku mahako kasi ku tiyisa kukholwa ka hina a hi ka mahala, hakuva a mabhinzu ya kukholwa a ma na kupimiwa.