“Engetela kukholwa ka hina”

1. Hikuyini a kukholwa ku nga ka lisima? (Wona mufota laha hehla.)

U TSHUKA u ti wutisa lezi, ‘Xana nzi munhu wa matshamela lawa Jehova a ma lavako kasi ku mu hanyisa kuxanisekeni ka hombe ni ku mu nghenisa misaveni yiswa?’ Lisine lezaku a kuponisiwa ku patsa zilo zo tala, kanilezi a xinwe xa zilo zi lavekako nguvu hi lexi xi kombilweko hi mupostoli Paule laha a ngaku: “Ahandle ka kukholwa a zi koteki ku mu tsakisa . . . Nungungulu.” (Maheb. 11:6) Lowo wu nga ha woneka kota nchumu wu tsongwani, kanilezi a lisine hi lezaku “a kukholwa a ku kona ka vanhu vontlhe.” (2 Tes. 3:2) A mavesi lawa ma hi vuna ku zwisisa a lisima la ku hlakulela kukholwa ko tiya.

2, 3. a) Hi gonza yini ka Pedro xungetano hi lisima la kukholwa? b) Ziwutiso muni hi to zi kambisisa zalezi?

² Mupostoli Pedro i khanyisile a lisima la kukholwa a xikhati lexi a nga wulawula hi ‘kukholwa ku hlolilweko’ kasi “ku fela ku kumeka na ku hi ni kudzunzwa ni kukhesiwa ni wudumo hi siku ga kuwonekeliswa ka Jesu Kristu.” (Gonza 1 Pedro 1:7.) Kota lezi a kuxaniseka ka hombe ku tshinelako hi xihatla, xana zi wa nga tava zi nene ku ti kambela kasi ku wona lezaku hi nako a kukholwa loku ku to hi veka xikari ka lava a kukholwa kabye ku to dzunziwa hi Hosi ya hina yo ngangamela a xikhati lexi yi to wonekeliswa ke? Handle ko kanakana, ha zi lava kuva “lava va nga ni kukholwa, . . . kasi ku hanyiswa a mihefemulo ya hina.” (Maheb. 10:39) Hi xigelo lexo, ngha hinawu hi kombela a ku fana ni wanuna loyi a ngaku: ‘Nzi vune ka kungakholwi ka mina.’ (Mar. 9:24) Kutani hi nga ha wula lezi zi nga wuliwa hi vapostoli va Jesu zaku: “Engetela kukholwa ka hina.” — Luka 17:5.

³ A xilaveko xa ku engetela a kukholwa xi vuxa ziwutiso zo kari. Hi nga gi hlakulelisa kuyini a tshamela legi? Hi nga kombisa kuyini lezaku hi na ni kukholwa? Xini xi hi tiyisako lezaku a mikhongelo ya hina yo lava ku engetelwa kukholwa yi ta hlamuliwa?

AKA KUKHOLWA KASI U TSAKISA NUNGUNGULU

4. Zikombiso za vamani zi nga hi kucako ku tiyisa a kukholwa ka hinawu?

⁴ Kota lezi a ‘timhaka tontlhe ti nga tsaliwa kale ti tsalelweko ku gonzisa hina,’ hi nga gonza zotala ka zikombiso za kukholwa zi tsalilweko lomu ka Biblia. (Rom. 15:4) A ku gonza matimu ya vanhu vo kota Abrahama, Sara, Isaka, Jakobe, Mosi, Rahabi, Gideoni, Barake, ni vanwani vo tala, zi nga hi kuca ku hlola a kukholwa ka hina. (Maheb. 11:32-35) Tlhatakumbiri, a ku gonza matimu ya vamakabye va xikhatini xa hina va kombisileko kukholwa ko hlamalisa, zi nga hi kuca ku ti karatela ku tiyisa a kukholwa ka hinawu.a

5. Elija i kombisile kuyini lezaku i wa hi ni kukholwa ko tiya ka Jehova, niku a xikombiso xakwe xi hi kuca ku maha yini?

⁵ A xinwe xa zikombiso za lomu ka Biblia hi muprofeti Elija. Ehleketa hi zimaho lezi zi lanzelako zi kombako lezaku i wa mu tsumba nguvu Jehova. Laha Elija a nga byela Hosi Ahabi lezaku Jehova i lava ku neha xihala, i lo wula hi kutsumba aku: “Nzi hlambanya ha Jehova a hanyako, . . . cima ku nga tava kona a vula hambu nzhokati, loku ku nga hi gezu ga mina.” (1 Tih. 17:1) Elija i wa kholwa lezaku Jehova i wa ta mu vuna a tlhela a vuna vanwani a ku kuma lezi zi lavekako kasi ku hanya xikhatini lexo xa xihala. (1 Tih. 17:4, 5, 13, 14) I lo tsumba lezaku Jehova i wa ta vuxa nwanana a nga file. (1 Tih. 17:21) I wa nga kanakani lezaku Jehova i wa ta rumela nzilo kasi ku ta hisa muphahlo wakwe le Xitsungeni xa Karmeli. (1 Tih. 18:24, 37) Laha ku nga chikele xikhati xa kuva Jehova a nyimisa xihala, na ku nga seva ni xikombiso xa vula, Elija i lo byela Ahabi aku: “Kanziha u yaga, unwa; hakuva ka zwala xiwuta xa vula ya hombe.” (1 Tih. 18:41) Xana a matimu lawo a ma hi kuci ku ti hlola kasi ku wona lezaku a kukholwa ka hina ku tiyilewo ke?

HI NGA MAHA YINI KASI KU AKA A KUKHOLWA KA HINA?

6. Xini hi faneleko ku kombela ka Jehova kasi hi zi kota ku aka kukholwa?

⁶ A hi nge zi koti ku tiyisa kukholwa hi ntamu wa hina ntsena. A kukholwa i mbhanzu wa moya wa ku basa wa Nungungulu. (Gal. 5:22) Hikwalaho, gi tava wutlhari a kuva hi lanzela a wusungukati ga Jesu ga ku kombela ku engetelwa moya lowo, hakuva Jesu i hi tiyisekisa lezaku Dadani i ta “nyika a moya wa ku basa ka lava va mu kombelako.” — Luka 11:13.

7. Zini zi lavekako kasi a kukholwa ka hina ku simama ku tiyile? Kombisa.

⁷ A xikhati lexi a kukholwa ka hina ku kulako hi fanele ku simama ku ku gisa. A kukholwa ka hina ku nga ha fananiswa ni nzilo wa tihunyi. Na wa ha hi ku dzivelwa, wu nga ha sangula ku vura hi ntamu wa hombe. Hambulezo, loku u wu dzivela u wu tsika, hi magumo wu ta timeka ku sala makhala, lawa wonawu ma to timeka ku sala khuma. Kanilezi, loku u tshama hi ku wu hlanganyetela, wu nga simama wu vura. Hikwalaho, a kukholwa ka hina konawu ku nga simama ku hanya loku hi tshama hi ku ku wundla hi Mhaka ya Nungungulu. Loku hi gonza a Biblia hi kukhanzakanya, hi tava ni liranzo la hombe hi gona ni Mutumbuluxi wa gona, niku lexo xi tava xiseketelo xa hombe kasi ku aka kukholwa ka hina.

8. Zini zi nga hi vunako ku aka kukholwa ka hina hi tlhela hi ku hlayisa?

⁸ Zini zinwani u nga mahako kasi ku aka u tlhela u hlayisa a kukholwa ko tiya ke? U nga xalaliswi ntsena hi lezi u zi gonzileko na u nga se bapatizwa. (Maheb. 6:1, 2) Ehleketa hi ziprofeto za Biblia zi tatisekileko, hakuva lezo zi nga ku nyika zigelo za hombe za kuva ni kukholwa. U nga tirisa a Mhaka ya Nungungulu kambe kota lipimo kasi ku wona lezaku a kukholwa ka wena ka chikela ka lezi zi rinzelwako ka lava va nga ni kukholwa ko tiya ke. — Gonza Jakobe 1:25; 2:24, 26.

9, 10. a) A vanghana va nene va hi vunisa kuyini ku aka kukholwa? b) A mitlhangano ya bandla ke? c) Ahati a ntiro wa simu?

⁹ Mupostoli Paule i byelile maKristu-kulobye lezaku va wa ta ‘tiyisana hi kukholwa loku ku nga kona ka munwe ni munwani.’ (Rom. 1:12) A xikhati lexi hi tlhanganako ni makholwa-kulori, a munwe ni munwani i tiyisa a kukholwa ka munwani, nguvunguvu loku hi hi zinwe ni lava va sinako va kombisile a ‘kukholwa ku hlolilweko.’ (Jak. 1:3) A vanghana vo biha va daya kukholwa kanilezi lava va va nene va ku aka. (1 Kor. 15:33) Lexo xinwe xa zigelo za kuva hi kuciwa ku nga ‘tsiki ku tlhangana,’ kanilezi hi simama ku “khongotelana.” (Gonza Maheberu 10:24, 25.) A xigelo xinwani hi lezaku a mitlhangano leyo ha yoce yi hi nyika gonziselelo yi akako kukholwa. Lezo zi longoloka khwatsi ni magezu ya Paule yaku: “A kukholwa kuta hi kuzwa lezi zi kanelwako.” (Rom. 10:17) Xana haya mitlhanganweni ya wuKristu hi kukhanzakanya ke?

¹⁰ A kuya wutirelini a zi aki kukholwa ka vanwani ntsena kanilezi a kukholwa ka hinawu ka kula. A ku fana ni maKristu yo sangula, hi gonza ku tsumba Jehova hi kumbhelela hi tlhela hi wulawula hi kutiya-hlana ni ka xihi xiyimo. — Miti. 4:17-20; 13:46.

11. Hikuyini Kalebi na Joxua va nga hi ni kukholwa ko tiya, niku hi nga va pimanyisisa kuyini?

¹¹ A xikhati lexi hi wonako lezi Jehova a hi vunisako zona wutomini ga hina ni lezi a hlamulisako zona a mikhongelo ya hina, a kukholwa ka hina ka kula. Hi zalezo zi nga humelela ka Kalebi na Joxua. Va lo kombisa kukholwa ka Jehova a xikhati lexi va nga ya hlola a Tiko ga Xitsumbiso. Kanilezi, laha va nga wona wurangeli ga Jehova ka xigava xinwe ni xinwani xa wutomi gabye, a kukholwa kabye ku lo engetela ku kula. A zi hlamalisi lezi Joxua a nga byela vaIsraeli hi kutiya aku: “Ku hava ni ginwe gezu ka wontlhe magezu yo saseka lawa Jehova Nungungulu wa nwina a ma wulileko hehla ka nwina, ma nga kala ku maheka.” Anzhako ka xikhati xo kari i lo engeta aku: “Makunu chavani Jehova mu mu khozela hi ku kholeka ni [kutsumbeka] . . . Mina ni ngango wa mina hi ta khozela Jehova.” (Jox. 23:14; 24:14, 15) Loku hi ringa a wunene ga Jehova, a kukholwa ka hinawu ku ta kula. — Tis. 34:8.

KOMBISA KUKHOLWA

12. Zini lezi Jakobe a nga wula lezaku za laveka xungetano hi kukholwa?

¹² Hi nga kombisa kuyini lezaku hi na ni kukholwa ku hanyako? Mupizani Jakobe i hlamula a xiwutiso lexi hi ku wula lezi: “Nzi ta ku komba a kukholwa ka mina hi mitiro ya mina.” (Jak. 2:18) A mitiro ya hina yi ta komba lezaku hakunene ha kholwa. A hi woneni zikombiso zo kari.

13. Hikuyini a ntiro wa kuxumayela wu nga ndlela ya ku hlola kukholwa ka hina?

¹³ A ku xumayela i ndlela yo saseka nguvu ya ku kombisa kukholwa ka hina. Hikuyini? A ntiro lowu wu lava lezaku hi kholwa a zikhati zi yimisilweko hi Nungungulu xungetano hi magumo ya tiko legi, na hi tsumba lezaku ma “nga ta tindeka.” (Hab. 2:3) A yinwe ya tindlela ta ku pima kukholwa ka hina ku kambela a ndlela leyi hi hisekako hi yona wutirelini. Xana hi maha zontlhe hi zi kotako wutirelini, hi tlhela hi hlota tindlela ta ku gi engetela? (2 Kor. 13:5) Handle ko kanakana, a ku ‘kanela a kuhanyiswa’ ka hina i ndlela ya ntamu ya ku komba lezaku hi na ni kukholwa mbilwini ya hina. — Gonza Va Le Roma 10:10.

14, 15. a) Hi nga kombisisa kuyini kukholwa wutomini ga hina ga siku ni siku? b) Hlawutela tshango gi kombisako a ximaho xa kukholwa ko tiya.

¹⁴ Hi nga kombisa kukholwa kambe a xikhati lexi hi lwisanako ni zikarato za wutomi ga siku ni siku. Hambu loku hi yimisana ni zikarato za mababyi, kumbhela ntamu, gome, wusiwana, kutani zikarato zinwani, hi na ni kutsumba ka lezaku Jehova ni N’wana wakwe va ta hi “vuna xikhatini xa kuvumala.” (Maheb. 4:16) Hi kombisa a kutsumba loko hi ku kala hi nga kombeli xivuno ka zilaveko za moya ntsena. Jesu i wulile lezaku hi nga kombela kambe a zilaveko za nyama, a ku patsa ni “kuga ka hina ku eneleko” siku ni siku. (Luka 11:3) A matimu ya Biblia ma hi tiyisekisa lezaku Jehova a nga hi vuna. Nzeni ka xihala xa hombe le Israeli, Jehova i nyikile Elija a zakuga ni mati. “A zikunguwa zi lo mu nehela a zibaba ni nyama mixo ni gambo, anwa a mati ya xicongwana” kota kuleletela ka Jehova. (1 Tih. 17:3-6) Hi na ni kutsumba ka lezaku Jehova a nga hi vunawu lezaku hi kuma a zilaveko za hina.

¹⁵ Ha tsumba lezaku a ku tirisa matshinya ya milayo ya Biblia zi nga hi vuna ku kuma a zakuga za siku ni siku. Rebecca, a nga makabye a chadileko le Asia, i wonile a lisine la mhaka leyi ngangweni wakwe. Va tirisile Mateu 6:33 ni Mavingu 10:4 wutomini gabye kasi ku rangisa a zilaveko za Mufumo ni ku hiseka mitirweni. Rebecca i wula lezaku ka xikhati xo kari a nuna wakwe i lo wona lezaku a tshamela ga ntiro wakwe ni kukarateka loku wu mu vangelako zi wa ta veka wumoya gabye mhangweni, hikwalaho i lo wu tsika. Kanilezi, va wa hi ni mune wa vana kasi ku va wundla. Rebecca i hlawutela lezi zi nga humelela aku: “Hi lo sangula ku maha tikofeti hi xavisa. Ka malembe lawa hi nga hanya hi ndlela leyo, hi lo wona lezaku Jehova a nga tshukangi a hi tsika. A hi tshukangi hi vumala xoga.” Xana wenawu wa kombisa kukholwa ka lezaku a Biblia gi nyika a wurangeli ga chukwana ka vanhu nyamutlha?

16. Hi ta vunekisa kuyini loku hi tsumba Nungungulu?

¹⁶ Hi nga tshuki hi kanakana lezaku loku hi lanzela a wurangeli ga Nungungulu, zi tava ni wuyelo ga gi nene ka hina. Paule i lo pimiselwa ku tshaha magezu ya Habakuka, aku: “Lava va lulamileko va ta hanya hi kukholwa.” (Gal. 3:11; Hab. 2:4) Hikwalaho, za lisima kuva hi kombisa kukholwa ka Loyi hakunene a zi kotako ku hi vuna. Paule i hi alakanyisa lezaku Nungungulu hi “loyi a zi kotako ku maha nguvunguvu ku hunza zontlhe lezi hi zi kombelako, kutani ku alakanya, hi ntamu lowu wu tirako ka hina.” (Efe. 3:20) A malanza ya Jehova ma maha zontlhe ma zi kotako kasi ku maha kuranza ka Nungungulu, kanilezi hi ku tiva a kugumelwa ka wona, ma tsumba Jehova lezaku a katekisa a ntiro wa wona. A zi hi tsakisi a ku tiva lezaku Nungungulu wa hina i zinwe na hina ke?

MIKHONGELO YA KU KOMBELA KUKHOLWA YI HLAMULILWEKO

17. a) A xikombelo xa vapostoli xa ku lava kukholwa xi hlamulisilwe kuyini? b) Hikuyini hinawu hi nga rinzelako ku hlamuliwa loku hi kombela kukholwa?

¹⁷ Anzhako ka ku wona mahungu wontlhe lawa, hi nga ha ti zwisa ku khwatsi hi vapostoli lava va ngaku: “Engetela kukholwa ka hina.” (Luka 17:5) A xikombelo xabye xi lo hlamuliwa, nguvunguvu hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina, laha a moya wa ku basa wu nga chululiwa hehla kabye va tlhela vuniwa ku zwisisa khwatsi a kungo ga Nungungulu. Lezo zi lo tiyisa a kukholwa kabye. Kota wuyelo ga kona, va lo sangula tsima ga hombe ka wontlhe ma nga tshukile ma mahiwa kala ka xikhati lexo. (Kol. 1:23) Hina ke, xana hi nga rinzela lezaku a mikhongelo ya hinawu yi hlamuliwa? A Biblia gi hi tiyisekisa lezaku hi ngava ni kutsumba loko “loku hi kombela nchumu lowu wu yelanako ni kuranza ka [Nungungulu].” — 1 Joh. 5:14.

18. Jehova i katekisisa kuyini lava va hlakulelako kukholwa?

¹⁸ Zi te dlunya lezaku Jehova wa xalala hi lava va mu tsumbako hi kumbhelela. Jehova i ta hlamula a zikombelo za hina zo lava ku engetelwa kukholwa, niku a kukholwa ka hina ku ta kula nguvu, ku hi maha hi ‘fanelwa hi Mufumo wa Nungungulu.’ — 2 Tes. 1:3, 5.