Zana ga malembe hasi ka Mufumo wa Nungungulu!
“Ngha Nungungulu wa kurula . . . a mu maha mu mbhelela mitirweni yontlhe yo saseka, kasi mu maha kuranza kakwe.” — MAHEB. 13:20, 21.
1. Jesu i wa wu nyika lisima muni a ntiro wa kuxumayela? Tlhamusela.
JESU i wa zi ranza ku wulawula hi Mufumo wa Nungungulu. A matimu ya Biblia ma komba lezaku i wa wulawula nguvu hi Mufumo lowo ku hunza ni yihi yinwani mhaka. I wu kumbukile 100 wa makhati ni ku hunza wutirelini gakwe. Hakunene a Mufumo wu wa hi wa lisima ka yena. — Gonza Mateu 12:34.
2. Vanhu vangani lava kuzilava va nga hi kona laha Jesu a nga nyika a xileletelo xi nga ka Mateu 28:19, 20, niku hikuyini hi nga chikelelako magumo lawo?
2 Xikhatanyana nzhako ka kuvuka kakwe hi ka vafileko, Jesu i lo tlhangana ni 500 wa vanhu ni ku hunza lava va nga wa tava vaxumayeli va Mufumo. (1 Kor. 15:6) Kuzilava kuve ka khati galego a nga laya lezaku va yisa mahungu ya Mufumo ka vanhu va “matiko wontlhe” — lowu wu nga hi ntiro wo karata nguvu ka xikhati lexo!a Jesu i lo wula lezaku a ntiro lowo wu wa ta mahiwa kala “kugumelweni ka xikhati,” niku hi zalezo zi mahekako. Kuzilava wenawu wa hlengela kutatiseni ka xiprofeto lexo. — Mat. 28:19, 20.
3. Zipanze muni za zinharu lezi hi longiselweko khwatsi ka zona kasi ku tatisa a ntiro wa ku xumayela a mahungu yo saseka?
3 Anzhako ka ku nyika ntiro wa ku xumayela, Jesu i lo tsumbisa valanzeli vakwe aku: “Nzi na nwina.” (Mat. 28:20) Hikwalaho, a ntiro lowu wa kuxumayela wu wa ta mahiwa na wu rangelwa hi yena. Niku Nungungulu wa hina i hi longisela ‘zilo zontlhe zo saseka’ kasi ku hi vuna ku tatisa a ntiro lowo. (Maheb. 13:20, 21) Ka nzima leyi hi ta wulawula hi zinharu za kona: 1) a zitiro lezi hi nyikiwako, 2) a tindlela leti hi ti tirisako, ni 3) gonziselelo leyi hi nyikwako. A ku ranga a hi woneni a zitiro zokari hi zi tirisileko nzeni ka 100 wa malembe lawa ma hunzileko.
A HOSI YI LONGISELA MALANZA YA YONA KASI KU XUMAYELA
4. Hikuyini hi tirisako zitiro zo hambanahambana ntirweni wa hina wo xumayela?
4 Jesu i fananisile “a mhaka ya mufumo” ni mbewu yi byalilweko ka misava yo hambanahambana. (Mat. 13:18, 19) A murimi a nga ha tirisa zitiro zo hambanahambana kasi ku longisela simu gakwe lezaku gi humesa timbewu. Hi kufanana, a Hosi ya hina yi tshama hi ku hi nyika zitiro kasi ku hi vuna ku longisela timbilu ta vanhu va timiliyoni lezaku va amukela a mahungu ya Mufumo. A zitiro zo kari zi tirisilwe hi xipimo xa khume ga malembe ntsena; a zinwani za ha tira ni nyamutlha. Kanilezi, a zitiro zontlhe lezo zi hi vuna ku anzisa wuzikoti ga hina ga kuva vavangeli hi tindlela to hambanahambana.
5. Xini a kartawu ga wukustumunyu, niku gi wa tirisisiwa kuyini?
5 A xinwe xa xitiro xi vunileko vanyingi ku sangula a wutireli kuve kartawu ga wukustumunyu, legi a vahuweleli va Mufumo va nga sangula ku gi tirisa hi 1933. Gi wa hi kartawu ga gi tsongwani gi nga hi ni mahungu matsongwani ya Biblia. Hi kufamba ka xikhati, ku wata na ku humesiwa kartawu ga giswa na gi hi ni mahungu maswa. Ku wa tiriswa xingheniso xo olova! C. W. Erlenmeyer i wa hi ni khume ga malembe laha a nga sangula ku xumayela hi mahela lego. I lo hlawutela lezi: “A xingheniso xi nga tolovela ku tiriswa xi wa hi xaku, ‘U nga lera a kartawu legi?’ Anzhako ka loku a nwinyi wa muti a lerile, hi wa mu nyika mabhuku, hi ti fambela.”
6. A kartawu ga wukustumunyu gi vunile yini?
6 A kartawu ga wukustumunyu gi wa vuna hi tindlela to tala. Hambu lezi va nga zi lava nguvu ku xumayela, a vahuweleli vo kari va wa chava niku va wa nga zi tivi ku va ta wula yini. A vanwani va wa hi ni zotala za ku wula. Va wa ta byela nwinyi wa muti zontlhe va nga zi tiva hi timeneti ti tsongwani ntsena, kanilezi a hi xontlhe xikhati va nga wulawula hi wukheta! A ku hambana ni lezo, a kartawu ga wukustumunyu “gi wa wulawulela” muhuweleli hi magezu ma tsongwani yo kongoma ma hlawulilweko khwatsi.
7. Zikarato muni lezi a vokari va nga kumana nazo loku va tirisa kartawu?
7 Lisine lezaku hi wa kumana ni zikarato. Grace A. Estep, loyi a nga Mboni hi xikhati xo leha, i ngalo: “A vokari va wa hi wutisa ku, ‘Gi le yini? A wu nge tekeli ku nzi byela?’” Tlhatakumbiri, a vanhu vo kari va wa nga zi koti ku lera lezi zi nga laha ka kartawu. A vanwani kambe va wa amukela kartawu ka muhuweleli va vala livati, na va alakanya lezaku wo va nyika kasi va tshama nago. Loku a nwinyi wa muti a hi mukaneti wa hombe, i wa teka a kartawu lego a hanzulela. Hambulezo, a vamakabye va hina va wa gonza ku wulawula ni vanhu ni ku ti tivekisa kubaseni kota vayimeli va Mufumo.
8. Tlhamusela lezi a gramafoni gi tirisisilweko zona. (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)
8 A xinwani xitiro xi tirisilweko hi va 1930 ni kusanguleni ka va 1940 kuve gramafoni, legi a vamakabye vokari va nga gi chula ku hi Aroni hakuva a zotala hi gona gi nga va wulawulela. (Gonza Eksodusi 4:14-16.) Loku a nwinyi wa muti a vumela ku ingisela, a muhuweleli i wa bisa kanelo ya mune wa timeneti ni khihlanya yi seketelwako ka Biblia, a gumesa a mu nyika mabhuku. Ka miti yo kari, a ngango wontlhe wu wa tsombana wu ingisela mahungu lawo ya Biblia! Hi 1934, a Sociedade Torre de Vigia yi lo sangula ku maha a magramafoni ya ma tsongwani ma mahelweko ntiro wa simu hi kukongoma. Hi magumo, ku lova ni 92 wa tikanelo to hambana ti thepilweko.
9. Zi wa bhinzulisa kuyini a ku xumayela hi gramafoni?
9 Laha a ngazwa a yinwe ya tikanelo ta Biblia ti thepilweko, Hillary Goslin i lo lomba a gramafoni ka muhuweleli loye hi xikhati xo ringana viki kasi ku ingiselisa vaakelani vakwe a mahungu lawo ya Mufumo. A xikhati lexi a muhuweleli a nga tlhela, i lo ya kuma vanhu vo tala vo tsakela na va mu rinzele. Hi kufamba ka xikhati, a kutala ka vona va lo ti hendleleta ka Jehova, niku hi magumo a vanhanyana vambiri va Hillary va lo ya gonza a Xikola xa Gileade va tlhela va amukela xiavelo xa ku ya tira matiko-wundle. A ku fana ni kartawu ga wukustumunyu, a gramafoni gi vunile votala lezaku va sangula ntiro wo xumayela. Hi nzhako ka xikhati, a Hosi yi lo veka magezu milonwini yabye hi ku tirisa a Xikola xa Wutireli ga Nungungulu. — Gonza Isaya 50:4.
KU TIRISWA NI YIHI NDLELA KASI KU VUNA VANHU
10, 11. A maphepha-hungu ni radu zi tirisisilwe kuyini kasi ku hangalasa a lisine la Biblia, niku hikuyini a mamahela lawo ma bhinzulileko?
10 Na va rangelwa hi Hosi yabye, a vanhu va Nungungulu va tirisile tindlela to hambanahambana kasi ku chiketa mahungu yo saseka ka vanhu vo tala. Lezo zi wa hi za lisima nguvu a xikhati lexi a ‘vatiri va nga hi va tsongwani.’ (Gonza Mateu 9:37.) Kusanguleni ka zana ga malembe ga wu 20, ku lo tirisiwa maphepha-hungu kasi ku chikelela vanhu vo tala ka matshamu lawa a vanhu va Jehova va nga hi va tsongwani. Viki ni viki, Charles Taze Russell i wa tsala kanelo a rumela ka koponi ya maphepha-hungu. A koponi leyo yi wa chela kanelo leyo ka maphepha-hungu ya Estados Unidos, Canadá, ni Europa. Ku alakanyelwa lezaku hi 1913, a tikanelo ta Makabye Russell ti wa chikela ka 15.000.000 wa vagonzi hi 2.000 wa maphepha-hungu!
11 Anzhako ka kufa ka makabye Russell, ku lo sangula ku tirisiwa ndlela yinwani yi bhinzulako kasi ku hangalasa a mahungu yo saseka. Hi 16 ka Abril wa 1922, Joseph F. Rutherford i lo maha wunwe wa milongoloko yakwe yo sangula ya radu, leyi yi ingiselweko hi xipimo xa 50.000 wa vanhu. Hi kulanzela, hi 24 ka Fevereiro wa 1924, a xitichi xo sangula xa radu ya hlengeletano, WBBR, xi lo sangula ku haxa mahungu. Xungetano hi mahela lego ga giswa ga ku hangalasa mahungu yo saseka, A Murinzeli (wa xiNgiza) wa 1 ka Dezembro wa 1924 i wulile lezi: “Ha kholwa lezaku a radu hi yona ndlela ya baratu ni yo bhinzula nguvu ka tontlhe tindlela ta ku hangalasa a lisine ti tshukileko ti tiriswa.” A ku fana ni maphepha-hungu, a radu yi vunile ku chiketa mahungu ka vaingiseli vo tala matshanwini lawa a vahuweleli va Mufumo va nga hi vatsongwani.
A vahuweleli vo tala va Mufumo va nyika wukustumunyu ga laha kubaseni va tlhela va kongomisa vanhu ka saite ya hina ya jw.org (Wona tinzimana 12, 13)
12. a) Mamahela muni ya wukustumunyu ga laha kubaseni ma ku tsakisako nguvu? b) Xini xi nga hi vunako ku hlula ni kwihi kuchava hi nga nako mayelano ni wukustumunyu ga laha kubaseni?
12 Zalezi ku khanyiswa nguvu a wukustumunyu ga laha kubaseni: lomu ku nyimako zibhomba, lomu ku nyimako zitimela, lomu maparki, lomu maphangweni, ni lomu mabazarini. Loku ku hi lezaku wa chava ku xumayela ka ginwe ga matshamu lawo, hi nga ringa ku ehleketa ni ku khongela xungetano hi magezu lawa ya Angelo Manera, Jr., loyi a nga ni malembe na a tira kota muwoneleli a fambafambako. I ngalo: “Hi lo wona a tshamela ginwe ni ginwani ga wutireli kota ndlela yinwani yo tirela Jehova, kota ndlela yinwani ya ku namarela ka yena, kota xiringo xinwani xa kutsumbeka ka hina, niku hi wa longile ku mu tirela hi ni yihi ndlela a nga lava lezaku hi mu tirela hi yona. A ku tirisa mahela giswa ga ntiro wa hina, legi kuzilava hi gi chavako, zi hi vuna ku engetela ku tsumba Jehova ni ku kholwa ka yena, lezi zi mahako lezaku hi kula hi tlhelo ga moya. — Gonza 2 Va Le Korinte 12:9, 10.
13. A saite ya hina ya jw.org yi tatisa xilaveko muni, niku matshango muni u ma kumileko hi ku komba vanhu a saite leyi?
13 A vahuweleli vo tala va zi ranza ku kongomisa vanhu ka saite ya hina ya jw.org., laha va nga chisako kona mabhuku ma seketelwako ka Biblia hi tirimi to hunza 700. Siku ni siku, ku nghena vanhu vo hunza 1,6 wa timiliyoni lomu ka saite ya hina. A ku fana ni lezi zi mahilweko hi radu xikhati xi hunzileko, a saite ya hina nyamutlha yi chiketa mahungu yo saseka ka vanhu, hambu ka matshamu ya le kule.
KUGONZISWA KA VATIRELI VA MAHUNGU YO SASEKA
14. A vahuweleli va Mufumo va wa hi ni xilaveko muni xa gonziselelo, niku xikola muni xi hi vunako kuva vagonzisi va bhinzulako?
14 Hi wulawulile hi zitiro zi tsongwani ni tindlela ti tsongwani leti ti tako na ti tiriswa kasi ku hangalasa a mahungu yo saseka. Hambulezo, i gonziselelo muni hi nyikwako? Hi nga alakanya ku tshuka a nwinyi wa muti a kaneta lezi a zi zwako ka gramafoni kutani a kombisa kutsakela hi lezi a gonzileko laha ka kartawu ga wukustumunyu. A vahuweleli va wa fanele ku tiva tindlela ta ku hlamula lava va kanetako ni ku gonzisa vanhu va timbilu ti nene hi wutlhari. Na a kuciwa hi moya wa Nungungulu, Nathan H. Knorr i lo wona xilaveko xa ku gonzisa vahuweleli a ku tirisa a xinyikiwo xa ku wulawula wutirelini. Va wa ta gonzisiswa kuyini? A Xikola xa Wutireli ga Nungungulu xi lo sangula ku tiriswa mabandleni hi 1943. A xikola lexo xa hi vuna kuva vagonzisi va bhinzulako.
15. a) Zini zi humeleleko vokari a xikhati va nga sangula ku maha zipanze ka Xikola xa Wutireli ga Nungungulu? b) A xitsumbiso xa Jehova xi nga ka Tisimu 32:8 xi tatisekisa kuyini ka wena?
15 A votala zi va tekele xikhati xo leha kasi ku tolovela ku wulawula mahlweni ka vanhu vo tala. Julio S. Ramu i lo alakanya a kanelo yakwe yo sangula hi 1944. Yi wa wulawula hi yini? Yi wa wulawula hi Doegi, loyi a kumbukiwako ka mune wa mavesi ntsena ya Biblia! Julio i lo wula lezaku i wa fanele ku veka kanelo yontlhe na a ti seketela ka mitsalo leyo ya mune, a tlhela aku: “A madzolo ya mina ma wo gumulana, a mandla ya mina ma rurumela, ni matino ya mina ma banana. Nzi vekile kanelo ya mina hi timeneti tinharu. Lego give khati go sangula nzi nga nyima xiluvelweni nzi wulawula, kanilezi a nzi nyimangi.” A vanana vonawu va wa tsalelwa xikoleni lexo, hambu lezi a vokari zi nga kala zi nga va oloveli ku kanela mahlweni ka bandla. Angelo Manera, loyi a sinako a kumbukilwe, i lo alakanya a kanelo yo sangula ya jahana go kari gi nga ha hi ku sangula kuya xikoleni. I ngalo: “I wa karatekile nguvu laha kaku neti a nga sangula kanelo yakwe, i lo sangula ku rila. Kanilezi kota a nga ti yimisele ku veka kanelo yakwe, i lo rilelana nayo kala a ya mbheta.” Xana wa chava ku hlamula kutani ku hlengela hi tindlela tinwani mitlhanganweni hi ku chava kutani hi kota ya kugumelwa ko kari? Kombela Jehova lezaku a ku vuna ku hlula kuchava ka wena. Jehova a nga ha ku vuna na wenawu a ku fana ni lezi a vunileko zigonzani lezo zo sangula za Xikola xa Wutireli ga Nungungulu. — Gonza Tisimu 32:8.
16. a) A kale gi wa hi gihi a kungo ga Xikola xa Gileadi? b) Hi gihi a kungo ga xona kusukela hi 2011?
16 A gonziselelo yi nga kona ka vanhu va Jehova a hi ya Xikola xa Wutireli ga Nungungulu ntsena. A varumiwa ni vanwani va vuneka nguvu hi Xikola xa Gileadi. Kota kuwula ka munwe wa vagonzisi, a kungo ga xikola lexo ku “byala kuxuva ka hombe timbilwini ta zigonzani ka kuva va hlengela ka ntiro wa wuvangeli.” A Xikola xa Gileadi xi vululilwe hi 1943, niku kusukela leyo kala nyamutlha xi gonzisile 8.500 wa vamakabye ni ku hunza. A varumiwa va kumileko gonziselelo ya Gileadi va tirile ka 170 wa matiko. Kusukela 2011, lava va tsalelwako ka xikola lexo hi lava va sinako va hi ka ntiro wo hlawuleka wa xikhati xontlhe — a maphayona yo hlawuleka, vawoneleli va fambafambako, vatiri va Beteli, kutani varumiwa va kalako va nga seya Gileadi.
17. A gonziselelo ya Gileadi yi na ni bhinzu muni?
17 I bhinzu muni gi nga ni xikola lexo? Wona xikombiso xinwe. Hi Agosto wa 1949, a vahuweleli va nga hi kona le Japani va wa nga chikeli khume. Kumbheleni ka lembe lego, ku lo famba 13 wa varumiwa va gonzileko Gileadi va ya xumayela tikweni lego. Inyamutlha ku na ni xipimo xa 216.000 wa vahuweleli le Japani, niku a xipimo xa 42 wa tipursento tabye va tira kota maphayona!
18. Hlawutela zikola zo kari zi vunileko Timboni to buva lezaku ti kula hi tlhelo ga moya.
18 A zikola zinwani, zo kota Xikola xa Wutireli ga Mufumo, Xikola xa Maphayona, Xikola xa Vavangeli va Mufumo, Xikola xa Vawoneleli va Xipanze ni Vasati Vabye, ni Xikola xa Ziro za Kometi ya Ravi ni Vasati Vabye, za vuna nguvu ku engetela a wumoya ni kubhinzula ka vanhu va Nungungulu. Handle ko kanakana, a Hosi yi simama yi gonzisa a malanza ya yona.
19. Magezu muni ya wutlhari lawa Charles Taze Russell a ma wulileko xungetano hi ntiro wa kuxumayela, niku ma woneka ma hi lisine hi ndlela muni?
19 Ka hunza 100 wa malembe ni matlhatlha kusukela loku a Mufumo wa Nungungulu wu yimisilwe. A Hosi ya hina, Jesu Kristu, yiya mahlweni yi hi gonzisa. Xikhatanyana mahlweni ka kufa kakwe hi 1916, Charles Taze Russell i lo wona za le kule hi ndlela yo hlamalisa xungetano hi lezi a ntiro wa kuxumayela wu nga wa ta anzisa zona. I lo byela vanghana vakwe aku: “A ntiro wu kula hi kuhatlisa, niku wu ta simama wu kula, hakuva ku na ni ntiro wa misava yontlhe wu to mahiwa kuxumayeleni ka ‘ivangeli ya mufumo.’” (Faith on the March, ga A. H. Macmillan, p. 69) A nga phazamangi! Niku a ho ku bonga hi lezi a Nungungulu wa kurula a simamako ku hi longisela kasi ku maha ntiro lowu wo tsakisa nguvu! Kunene, wa hi nyika ‘zilo zontlhe zo saseka’ lezi zi lavekako kasi kuva hi maha kuranza kakwe!
a Ku na ni xigelo xo zwala xa ku kholwa lezaku a kutala ka lava va nga hi kona ka siku lego va mahile maKristu. Paule i wulawula hi vona kota “500 wa vamakabye” papilweni gakwe a tsaleleko vaKorinte. Ahandle ka lezo, i lo engeta aku: “A vanyingi va vona va ha hi kona [“na hina,” NM] ni lezi, kanilezi a vanwani va hunzile.” Hikwalaho, zi wonekisa ku khwatsi Paule ni maKristu manwani ya zana ga malembe go sangula va wa tivana ni vanhu vo tala lava va zwileko xileletelo lexo ha voce.