Zvini u nga mahako kasi uva munghana wa lisine?

U TSHUKA u ti zwisa ku khwatsi zvi lava ku u lwisana wece ni zvikarato zva wena? Hi hanya ka “zvikhati zva zvikarato, zvo nonoha a ku zvi timisela” lezvi zvi nga hi mahako hi mbhela ntamu h tlhela hizwa ciwundza. (2 Tim. 3:1) Hambulezvo, a zvikarato lezvo a zvi lavi ku hi zvi timisela hoce. A Bhibhiliya gi khanyisa lisima la kuva ni munghana wa lisine “zvikhatini zva zvikarato”. — Mav. 17:17.

A MUNGHANA WA LISINE I HI VHUNISA KUYINI?

Mupostoli Pawule i vhunekile hi kuva ni vanghana va lisine lava a nga fambafamba navo. (Kol. 4:7-11) A cikhati leci Pawule a nga vhalelwe le Roma, a vanghana vakwe va wa maha mitiro leyi zvi nga kala zvi nga koteki ku Pawule a yi maha hi yece. Hi cikombiso, Epafrodhitusi i vhunile Pawule hi ku mu nyika lezvi a nga zvi lava zvi nga rumelwe hi vamakabye va le Filipi. (Filp. 4:18) Tikikusi i wa famba a nyikela mapapilo ya Pawule ka mabandla yo hambanahambana. (Kol. 4:7) Hi kuvhuniwa hi vanghana vakwe, Pawule i wa simama a chumayela hambu lezvi a nga vhalelwe laha kaya kakwe kutani le paxweni. Wena ke, zvini u nga mahako kasi uva munghana wa lisine?

A zvikombiso zva masikwini ya hina zvi komba lisima la kuva munghana wa lisine. Wona makabye wo kari a vileko munghana wa lisine wa Elisabet, a phayona ga cikhati contlhe ga le Espanya. A cikhati leci a mamani wakwe a nga khomiwa mababyi ya kankro, a makabye loye i no rumelela Elisabet a timesaji ti nga seketelwa ka mavhesi ya Bhibhiliya. Elisabet i wula lezvi: “A timesaji leto ti ndzi nyikile ntamu wa ku ndzi timisela ndzi tlhela ndzi nga tizwi na ndzi hi ndzoce.” — Mav. 18:24.

Hi nga tiyisa a wunghana ga hina ni vamakabye hi ku va vhuna ku maha mitiro yabye ya moya. Hi cikombiso, u nga mu nyika bholeya a makabye wo kari a kulileko hi tanga kasi kuya mitlhanganweni kutani kuchumayeleni. Loku u maha lezvo, mu ta tiyisana. (Rom. 1:12) Hambulezvo, a maKristu yo kari a ma zvi koti ni ku suka laha kaya. Zvini hi nga mahako kasi hiva vanghana vabye va lisine?

MAHA MUNGHANA WA LISINE WA LAVA VA KALAKO VA NGA SUKI LAHA KAYA

A vamakabye vo kari va babya kutani ku va kumana ni zviyimo zvi va mahako va nga zvi koti kuya mitlhanganweni ya nghohe ni nghohe. Wona cikombiso ca David, a nga khon’wa mababyi ya kankro. David i no mahiwa a quimioterapia hi 6 wa tihweti ni ku hundza. Ndzeni ka cikhati leco, David ni sati wakwe va wa wona mitlhangano na va hi kaya.

A vanghana vabye va laha bandleni va va vhunisile kuyini? Andzhako ka mutlhangano wun’we ni wun’wani a vokari cikari ka lava va nga hi Salawini ya Mufumo va wa ti karatela ku bhula navo hi videoconferência. A cin’wani kambe, a cikhati leci David na Lidia va nga hlamula, a vamakabye va bandla gabye va wa va tsalela timesaji ta ku va kuca. Give gihi a wuyelo ga kona? David na Lidia va wa nga tizwi na va hi voce.

Xana hi nga tira zvin’we kuchumayeleni ni lava va kalako va nga suki laha kaya? Loku hi cicanyana zvokari, hi nga komba lezvaku a hi va rivali a vamakabye lavo. (Mav. 3:27) Zvi ngo yini a ku maha programa ya ku chumayela navo hi ku tsala mapapilo kutani hi telefone? Lava va kalako va nga suki laha kaya va nga wona mutlhangano wa ntiro wa kuchumayela hi videoconferência. David na Lidia va gi bongile nguvhu a lulamiselo lego. David i wula lezvi: “A ku hiva zvin’we ni ntlawa wa hina wa simu kasi ku maha mutlhangano wo koma ni mukhongelo zvi wa hi nyika ntamu wa hombe.” A cin’wani kambe, ka zvikhati zvo kari, loku a zviyimo zvi vhumela, u nga maha malulamiselo ya ku uta na u famba ni cigondzani ca wena kaya ka muhuweleli loyi a kalako a nga suki kaya kasi muya gondza seyo.

Loku hi tira ni vamakabye lavo hi wona matshamela yabye ya manene, hi ta va randza nguvhu. Hi cikombiso, loku u tira zvin’we ni vamakabye lavo kuchumayeleni, u wona a wutlhari legi va nga nago ga ku tirisa Mhaka ya Nungungulu kasi ku khumba mbilu ya wokari, u ta va kombisa nguvhu cichavo. Loku u vhuna vamakabye va wena mitirweni ya moya, u ta engetela a vanghana va wena. — 2 Kor. 6:13.

Pawule i chavelelwe nguvhu hi kuva ni munghana wakwe Titusi. (2 Kor. 7:5-7) A matimu lawa ma hi alakanyisa lezvaku hi nga chavelela van’wani na ku nga hi ku va zwela wusiwana basi, kanilezvi hi ku tshama zvin’we navo ni ku maha lezvi hi zvi kotako kasi ku va vhuna. — 1 Joh. 3:18.

MAHA MUNGHANA WA LISINE ZVIKHATINI ZVA KUVHUKELWA

A vamakabye va hina le Rússia va hi vekela cikombiso ci nene xungetano hi ku vhuna van’wani. Wona cikombiso ca Sergey ni sati wakwe, Tatyana. Andzhako ka loku ku sechilwe muti wabye hi maphoyisa, va no khon’wa va ya xuxisiwa. Tatyana i no ranga hi yena a tlhatlhiwa a tlhela kaya. Sergey i wula lezvi: “A cikhati leci Tatyana a nga chikela kaya, a makabye wo kari wo tiya-hlanha i no tekela kuta a ta mu vhuxela. Ku nota vanghana vo tala va ta hi vhuna ku veketelisa zvilo zva hina lomu ndlwini.”

Sergey i engeta aku: “Ndzi wa mu randza Mavingu 17:17, a nge: ‘A munghana wa lisine wa randza contlhe cikhati niku makabye a pswalelweko ku vhunetela zvikhatini zva zvikarato.’ Kanilezvi a magezu lawa ma vile ni ntamu wa hombe ka mina a cikhati leci ndzi nga vhukelwa laha ndzi nga ci lava nguvhu a civhuno va vanghana va mina. Jehovha i ndzi nyikile vanghana vo tiya-hlanha lava va ndzi vhunileko.”a

Laha hi kumanako ni zviyimo zvo bindza nguvhu, hi lava vanghana kasi va hi vhuna. A vanghana lavo hi ta va lava nguvhu kambe kuxanisekeni ka hombe. Makunu a hi ti karateleni kuva vanghana va lisine zvezvi! — 1 Ped. 4:7, 8.