NDZIMA YA CIGONDZO N.° 15
LISIMU 30 U Papayi, ni Nungungulu, ni Munghana wa mina
“Zvi nene a ku tshinela ka Nungungulu”!
“Ka mina, zvi nene a ku tshinela ka Nungungulu” — LIS. 73:28.
LEZVI HI TO GONDZA
Hi ta wona lezvi hi nga tshinelisako zvona ka Jehovha ni lezvi hi vhunekisako zvona hi ku maha lezvo.
1-2. a) Zvini zvi lavekako kasi hiva ni wunghana ga hombe ni wokari? b) Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?
U NA NI munghana wa hombe wa susa ndzi kandzihela? Zvi mahisile kuyini ku muva vanghana? Kuzvilava mu wa tshama zvin’we, u tiva zvikarato zvakwe, lezvi zvi mu tsakisako, ni lezvi zvi kalako zvi nga mu tsakisi. U pola lezvaku i na ni matshamela yo saseka nguvhu u tsakelako ku ma pimanyisa. U se sangula ku mu randza.
2 A kuva ni wunghana go tiya ni wokari zvi lava cikhati ni kutikarata. Zvi tshamisile lezvo kambe laha ka ku hlakulela wunghana na Jehovha Nungungulu. A ndzima leyi yi ta tlhamusela lezvi hi nga tshinelisako zvona nguvhu ka Nungungulu wa hina ni mabhindzu hi ma kumako hi ku maha lezvo. A ku sangula, a hi woneni ku hikuyini zvi nga zvinene a ku tshinela kusuhani nguvhu ka munghana wa hina wa hombe, Jehovha.
3. Hikuyini hi faneleko ku ehleketa hi mabhindzu ya ku tshinela kusuhani nguvhu ka Jehovha? Tlhamusela.
3 A zvi kanakanisi lezvaku wa vhumela ku a ku tshinela ka Jehovha zvi nene. Kanilezvi a ku ehleketa hi lezvi a ku tshinela ka Nungungulu zvi nga zvinene nguvhu hi zvona zvi nga hi kuca ku simama hi tshinela kakwe. (Lis. 63:6-8) Hi cikombiso, ha zvi tiva lezvaku a kuga khwatsi, ni ku maha maezersisio, ni ku etlela zvi enela, ni kunwa khwatsi mati, zvontlhe zvilo lezvi zvi nene ka hina. Hambulezvo, a vanhu vo tala a va cheli kota hi zvona niku a va khatali hi lihanyo labye. Kunene, laha hi ehleketako nguvhu hi lezvi a zvilo lezvi zvi hi vhunisako zvona, hi ti yimisela nguvhu a ku zvi maha. Hi kufanana, kuzvilava ha zvi tiva lezvaku a ku tshinela ka Jehovha zvi nene ka hina, kanilezvi a cikhati leci hi ehleketako hi mabhindzu ya ku maha lezvo zvi nga hi kuca ku simama hi tshinela nguvhu ka Munghana wa hina. — Lis. 119:27-30.
4. Kota lezvi zvi kombisiwako ka Lisimu 73:28, a mutsali wa lisimu leli i wa ti zwisa kuyini?
4 Lera Lisimu 73:28. A mutsali wa Lisimu 73 i wa hi muLevhi a nga yimisilwe kasi ava muyimbeleli lomu tempeleni ya Jehovha. Kuzvilava i wa hi ni malembe yo tala na a tirela Jehovha hi kutsumbeka. Hambulezvo, i zvi wonile zvi hi zva lisima a ku ti alakanyisa yena wutsumbu zvin’we ni van’wani lezvaku “zvi nene a ku tshinela ka Nungungulu”. Hi wahi mabhindzu yo kari ya ku maha lezvo?
“A KU TSHINELA KA NUNGUNGULU” ZVI NYIKA LITSAKO
5. a) Hikuyini a ku tshinela kusuhani nguvhu ka Jehovha zvi hi nyikako litsako? b) Hi kuya hi Mavingu 2:6-16, nyika zvikombiso zva lezvi a wutlhari ga Jehovha gi nga ku vhunisako zvona ni ku ku vhikela.
5 Laha hi tshinelako kusuhani nguvhu ka Jehovha, hi tsaka nguvhu. (Lis. 65:4) Ku na ni zvigelo zvo tala zvi hi mahako hi tsaka. A cin’we ca kona hi ku ha vhuneka hi ku ingisa wutlhari gi nga lomu ka Mhaka yakwe, a Bhibhiliya. A wutlhari lego gi hi vhikela ka mikucetelo yo biha ni ku maha zviwonho zva hombe. (Lera Mavingu 2:6-16.) Hi cigelo leco a Bhibhiliya gi wulako ku: “Wa tsaka a munhu loyi a kumako wutlhari, ni loyi a kumako a kupimisisa.” — Mav. 3:13.
6. Zvini zvi mahileko ku a muyimbeleli wa Lisimu 73 a mbhelelwa hi litsako?
6 Lisine ku hambu vanghana va Jehovha va tshuka va bayiseka. A mutsali wa Lisimu 73 i mbhelelwe hi litsako a cikhati leci a nga sangula kuva ni maalakanyo ya hava. I no bayiseka a tlhela ava ni matshoho. Ka hloko yakwe, lava va nga kala va nga hi na mhaka na Nungungulu kutani hi milayo yakwe zvi wa va fambela khwatsi. I no chikelela magumo ya hava ya ku a vanhu va tihanyi ni matshandza contlhe cikhati va wa ganyile, va wa hanya khwatsi, niku va wa nga xaniseki. (Lis. 73:3-7, 12) A mutsali wa lisimu leli zvi no mu karata nguvhu laha ka kuza a ti byela ku a ku tirela Jehovha zvi wa nga sizi nchumu. Kukaratekeni kakwe ka hombe, i no wula lezvi: “Hakunene ndzi basisile a mbilu ya mina mahala niku ndzi hlambile a mandla ya mina mahala kasi ku komba ku a ndzi na nandzu.” — Lis. 73:13.
7. Hi nga ku hlulisa kuyini a kubayiseka loku ku nga hi yivelako litsako? (Wona ni mufota wa kapa.)
7 A mutsali wa Lisimu 73 a nga vhumelangi lezvaku a kubayiseka ku mu maha a jiyela. I no maha cokari. I no “nghena lomu wutshan’wini ga hombe go basa ga Nungungulu”, laha Jehovha a nga lulameta kupima kakwe. (Lis. 73:17-19) A cikhati leci hi bayisekileko, Jehovha, a munghana wa hina wa hombe, wa zvi wona. Loku hi khongela kakwe hi kombela wurangeli hi tlhela hi vhumela a civhuno leci a hi nyikako hi ku tirisa Mhaka yakwe ni bandla, hi tava ni ntamu wa hombe wa ku timisela a kubayiseka ka hina. Hambu loku hi tizwa na hi bindziwa hi kukarateka, Jehovha i ta hi chavelela a tlhela a hi nyika kurula. — Lis. 94:19.a
Mulevhi loyi a nga tsala a Lisimu 73, a nga yima “wutshan’wini ga hombe go basa ga Nungungulu” (Wona paragrafo 7)
“A KU TSHINELA KA NUNGUNGULU” ZVI MAHA KU HI HANYELA CO CI TIVA ZVI TLHELA ZVI HI NYIKA KUTSUMBA
8. Hi tihi tin’wani tindlela ta lisima hi vhunekako hi tona hi ku tshinela ka Jehovha?
8 A ku tshinela ka Nungungulu zvi nene ka hina hi tin’wani tindlela ta timbiri ta lisima. Yo sangula: zvi hi maha hi hanyela co ci tiva. Ya wumbiri: zvi hi nyika kutsumba ko tiya ka cikhatini ci tako. (Jer. 29:11) A hi kambisiseni khwatsi a tindlela leti ta timbiri.
9. A ku tshinela ka Jehovha zvi maha ku hi hanyela co ci tiva hi ndlela muni?
9 A ku tshinela ka Nungungulu zvi hi maha hi hanyela co ci tiva. A vanhu vo tala nyamutlha lava va kanetako ku Nungungulu i kona a va ci tivi leci hi hanyelako cona niku va alakanya ku hi magumo a vanhu vontlhe va ta mbhela va ku bhi. Hambulezvo, a cigondzo ca hina ca Bhibhiliya ci hi kholwisile lezvaku Nungungulu “i kona niku muchachazeli wa lava va mu hlotako hi mbilu yontlhe”. (Mah. 11:6) Hambu zvezvi, hi hanya wutomi go tsakisa nguvhu hakuva hi maha lezvi hi vangelweko zvona, ku nga ku tirela Jehovha, a Papayi wa hina wa le tilweni. — Dhewu. 10:12, 13.
10. Kutsumba muni va nga nako lava va tsumbako Jehovha ku kumbukiwako ka Lisimu 37:29?
10 A vanhu vo tala a va na kutsumba ka lisine ka cikhatini ci tako. Vo tira, va wundla vana ni ku ti longisela zva ku va ti hlayisa hi zvona loku makunu va nga ha zvi koti ku tira. A va zvi tivi lezvi Nungungulu a tsumbisako cikhatini ci tako. Kanilezvi a malandza ya Jehovha ma veka kutsumba kabye ka Nungungulu. (Lis. 25:3-5; 1 Tim. 6:17) Hi tsumba Nungungulu loyi hi tshineleko kakwe, niku hi tsumba lezvi a zvi tsumbisako. A kutsumba ka hina ku patsa a thomo ga ku mu khozela kala kupindzuka paradhiseni. — Lera Lisimu 37:29.
11. A ku tshinela ka Nungungulu zvi hi vhunisa kuyini, niku zvi mu khumbisa kuyini yena?
11 A ku tshinela kusuhani nguvhu ka Nungungulu zvi nene ka hina hi tindlela tin’wani to tala. Hi cikombiso, Jehovha i tsumbisa ku tsetselela zviwonho zva hina loku hi ti sola. (Isa. 1:18) Hi kota ya lezvo, a zvi lavi ku hi bindziwa hi livhalo hi kota ya zviwonho zvi hundzileko. (Lis. 32:1-5) A cin’wani kambe, hi na ni thomo ga ku tsakisa Jehovha. (Mav. 23:15) Kunene, wenawu wa ehleketa hi man’wani makatekwa hi ma kumako hi kota ya kuva ni wunghana ga hombe na Nungungulu. Hambulezvo, u nga simamisa kuyini u tshinela ka Nungungulu?
HI NGA SIMAMISA KUYINI “KU TSHINELA KA NUNGUNGULU”?
12. Zvini u mahileko kasi u tshinela ka Nungungulu?
12 Loku u hi muKristu a bhabhatisilweko, u sina u bile mazambo yo tala kasi u tshinela ka Jehovha. U gondzile zvotala xungetano hi Jehovha Nungungulu na Jesu Kristu, u ti sola zviwonhweni zva wena, u kombisa ku kholwa ko tiya ka Nungungulu, u tlhela u ti yimisela hi mbilu yontlhe a ku hanya hi kuyelana ni kurandza kakwe. Hambulezvo, kasi hiva vanghana va hombe va Nungungulu hi fanele ku simama ku maha zvilo lezvo. — Kol. 2:6.
13. Zvilo muni zva zvinharu zvi to hi vhuna ku simama hi tshinela ka Jehovha?
13 Zvini zvi to hi vhuna ku simama hi tshinela kusuhani nguvhu ka Jehovha? Co sangula: Hi fanele ku simama hi lera ni ku gondza Bhibhiliya. A cikhati leci hi mahako lezvo, a kungo ga hina a gi faneli kuva ku gondza tigondzo to sangula basi xungetano hi Nungungulu. Wutshan’wini ga lezvo, hi fanele ku zama ku zwisisa lezvi Nungungulu a zvi lavako ka hina hi tlhela hi rangelwa hi matshinya ya milayo lawa yena a ma chelileko lomu ka Mhaka yakwe. (Efe. 5:15-17) Ca wumbiri: Hi fanele ku tiyisa kukholwa ka hina hi ku ehleketa hi zvikombiso zva talela ka cima zva lirandzo la Nungungulu hi hina. Ca wunharu: Hi fanele ku simama hi venga lezvi Jehovha a zvi vengako hi tlhela hi nga mahi wunghana ni lava va mahako zvakubiha. — Lis. 1:1; 101:3.
14. Hi kuyelana ni lezvi zvi tsalilweko ka 1 Va Le Korinte 10:31, zvilo muni hi nga mahako siku ni siku kasi hi tsakisa Jehovha? (Wona ni mifota.)
14 Lera 1 Va Le Korinte 10:31. Zva lisima a ku contlhe cikhati hi ti karatela ku maha lezvi zvi tsakisako Jehovha. Lezvo a zvi gumelwi laha ka kuya ntirweni wa kuchumayela ni mitlhanganweni basi. Lezvi zvi tsakisako Jehovha zvi patsa lezvi hi mahako siku ni siku. Hi cikombiso, loku hi tsumbeka zvilweni zvontlhe hi tlhela hi avelana ni van’wani lezvi hi nga nazvo, Jehovha wa tsaka. (2 Kor. 8:21; 9:7) A cin’wani kambe, Jehovha i lava lezvaku hi komba ku ha gi nyika nguvhu lisima a wutomi. Hi tshinela nguvhu ka Munyiki wa wutomi hi kuva ni kuringanisela ka magela ya hina ni kunwa, ni ku khatalela lihanyo la hina hi ndlela yo ringanisela. Kontlhe a kutikarata loku hi ku mahako kasi ku tsakisa Jehovha, hambu loku ku wonekisa ku khwatsi kutsongwani, ku maha ku Jehovha a hi randza nguvhu. — Luka 16:10.
A ku fambisa khwatsi movha, ni ku khatalela lihanyo la hina hi ku maha maezersisio, ni kuga zvakuga zva zvinene, ni ku hana, tindlela to kari hi nga mu tsakisako hi tona Jehovha (Wona paragrafo 14)
15. Jehovha i lava lezvaku hi va khomisa kuyini van’wani?
15 Jehovha munene ka valulamileko ni vangalulamangiko. (Mat. 5:45) Hikwalaho, i rindzela lezvaku hinawu hi kombisa wunene ka van’wani. Hi cikombiso, a hi ‘wulawuli kubiha hi munhu, a hi vanhu va maguwa, . . . hi kombisa kurula kontlhe ka vanhu vontlhe’. (Tit. 3:2) Hi kota ya lezvo, a hi va woneli hasi van’wani hi lezvi va kalako va nga kholwi lezvi hina hi zvi kholwako. (2 Tim. 2:23-25) Hi tshinela nguvhu ka Jehovha hi ku contlhe cikhati hi kombisa wunene ka vanhu vontlhe ni ku va zwisisa.
HI NGA “TSHINELA KA NUNGUNGULU” HAMBU LOKU HI MAHILE CIHOXO
16. A mutsali wa Lisimu 73 i sangulile ku ti zwisa kuyini andzhako ka cikhati co kari?
16 Kanilezvi, ahati loku andzhako ka cikhati co kari u sangula ku ti zwisa ku khwatsi a wu ringanelwi hi ku Jehovha a ku randza? Alakanya a cikombiso ca mutsali wa Lisimu 73. I wulile lezvi: “Kutsongwani a minenge ya mina yi wa lava ku hambuka; kutsongwani, a mikondzo ya mina yi wa lava ku retemuka”. (Lis. 73:2) A mutsali wa lisimu leli i no vhumela lezvaku i wa “karatekile”; i wa hi “cipumbu”, niku i wa “fana ni cihari ci nga pimisiko” mahlweni ka Jehovha. (Lis. 73:21, 22) Kanilezvi, xana i chikelele magumo ya ku hi kota ya ciwonho cakwe i wa nga ha ringanelwi hi ku Jehovha a mu randza ni ku mu tsetselela?
17. a) Zvini lezvi a mutsali wa Lisimu 73 a nga maha hambu ka cikhati leci a nga mbhelile nguvhu ntamu? b) Zvini hi gondzako kakwe? (Wona ni mifota.)
17 Loku ku hi ku a mutsali wa lisimu leli i ti zwisile ku khwatsi Jehovha i mu tsikile, zvi vile zva cikhatana. Zvo khwatsi a cikhati leci a nga mbhelile nguvhu ntamu, i no zwisisa cilaveko ca ku tshinela ka Nungungulu, kota lezvi zvi kombisiwako hi magezu yakwe, ma nge: “Kanilezvi zvezvi, ndzi zvin’we na wena contlhe cikhati; u khomile a canja ga mina ga cinene. U ta ndzi rangela hi wusungukati ga wena, u tlhela u ndzi yisa kungangameleni.” (Lis. 73:23, 24) Hinawu hi fanele ku hlota Jehovha kota ribye gi hi tiyisako loku hi mbhelile ntamu. (Lis. 73:26; 94:18) Hambu loku a minenge ya hina yi retemuka zva cikhatana hi nga tlhelela ka Jehovha na hi tiyiseka lezvaku i ‘longile ku hi tsetselela’. (Lis. 86:5) Hi fanele ku tshinela nguvhu ka Nungungulu wa hina nguvhunguvhu ka cikhati leci hi mbhelileko ntamu. — Lis. 103:13, 14.
Loku hi mbhelile ntamu hi tlhelo ga moya, hi fanele ku tshinela ka Jehovha hi ku patseka nguvhu ka mitiro ya hina ya wukhozeli (Wona paragrafo 17)
“TSHINELA KA NUNGUNGULU” KALA KUPINDZUKA
18. Hikuyini a ku tshinela kusuhani ka Jehovha zvi kalako zvi nga hi na magumo?
18 A ku tshinela kusuhani ka Jehovha ni ku mu tiva khwatsi a zvi na magumo. A Bhibhiliya gi wula lezvaku a tindlela ta Jehovha, ni wutlhari gakwe, ni wutivi gakwe a zvi “na ku tiviwa hi munhu”. — Rom. 11:33.
19. Citiyisekiso muni hi nyikiwako hi magezu ma pimiselweko ya Tisimu?
19 A Lisimu 79:13 li wula lezvi: “Hina vanhu va wena ni ntlhambi wa wuriselo ga wena hi ta ku bonga kala kupindzuka; hi ta huwelela a wudzundzo ga wena ka cizukulwana ni cizukulwana”. Laha u simamako ku tshinelako kusuhani nguvhu ka Nungungulu, wenawu u ta tiyiseka lezvaku u ta kuma makatekwa ya pindzukelwa u tlhela u wula hi kutiya, uku: “Nungungulu i ribye ga mbilu ya mina ni ciavelo ca mina kala kupindzuka”. — Lis. 73:26.
LISIMU 32 Yima na Jehovha!
a Lava va lwisanako ni kubayiseka hi cikhati co leha, ni kukarateka kutani ku swireka va nga lava civhuno ca vadhokodhela. Kasi ku kuma man’wani mahungu, wona Sentinela n.° 1 ga 2023.