Pimanyisa tingilozi to tsumbeka

1-2. a) Hina vanhu hi hambanisa kuyini ni tingilozi? b) Zvini hi fanako hi zvona ni tingilozi?

A CIKHATI leci Jehovha a nga ku koka uta lisineni, i ku nghenisile ka ngango wa lirandzo wa vakhozeli vakwe vo hambanahambana, va patsako timiliyoni ta tingilozi to tsumbeka. (Dhan. 7:9, 10) Laha hi ehleketako hi tingilozi, hi ehleketa hi lezvi ti hambanisileko zvona ni vanhu. Hi cikombiso, a tingilozi ti vile kona hi cikhati co leha nguvhu hina vanhu na hi nga seva kona. (Joba 38:4, 7) Ti na ni ntamu nguvhu a ku hundza hina. Ti basile niku ti lulamile a ku hundza hina vanhu vo kala kumbhelela. — Luka 9:26.

² Hambulezvo, ku na ni zvotala hi fanako hi zvona ni tingilozi. Hi cikombiso, a ku fana ni tingilozi, ha zvi kota ku pimanyisa a matshamela ya manene ya Jehovha. Hinawu hi na ni kutlhatlheka ka ku ti hlawulela. A tingilozi tonawu ti na ni mavito, ni matshamela yo kari ma ti hambanisako ni tin’wani, ni mitiro yo hambanahambana. Niku a ku fana ni tingilozi, hi na ni cilaveko ca ku khozela a Muvangi wa hina. — 1 Ped. 1:12.

3. Zvini hi nga gondzako ka tingilozi to tsumbeka?

³ Kota lezvi ku nga ni zvotala hi fanako hi zvona ni tingilozi, a cikombiso ca tona ca cinene ci nga hi tiyisa ni ku hi woningela. Kunene, hi nga gondza zvilo zvo tala zva zvinene ka tingilozi. Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi hi nga ku pimanyisisako zvona a kutikoramisa ka tingilozi to tsumbeka, ni lirandzo leli ti nga nalo hi vanhu a ku patsa ni kutimisela ka tona, ni ntiro wa tona wa ku a bandla gi simama gi basile.

A TINGILOZI TA TI KORAMISA

4. a) A tingilozi ti kombisa kuyini lezvaku ta ti koramisa? b) Hikuyini a tingilozi ti ti koramisako? (Lisimu 89:7)

⁴ A tingilozi to tsumbeka ta ti koramisa. Hambu lezvi ti nga ni wutivi, ni ntamu, ni wutlhari, ta ingisa zvileletelo zva Jehovha. (Lis. 103:20) Loku ti maha ntiro wo kari, a ti ti dzundza-dzundzi hi lezvi ti mahileko kutani ku tirisa ntamu wa tona kasi ku ti lavela wudzundzo. Ti maha kurandza ka Jehovha na ti tsakile hambu loku a van’wani va nga tivi a mavito ya tona.a (Gen. 32:24, 29; 2 Tih. 19:35) A ti vhumeli ku amukela wudzundzo legi gi ringanako Jehovha. Hikuyini a tingilozi ti ti koramisako? Ti ti koramisa hakuva ta mu randza nguvhu Jehovha ni ku mu kombisa cichavo. — Lera Lisimu 89:7.

5. A ngilozi yo kari yi kombisile kuyini a kutikoramisa a cikhati leci yi nga kawuka mupostoli Johani? (Wona ni mufota.)

⁵ Wona ciyimo co kari ci kombako a kutikoramisa ka tingilozi. Kwalomu ka 96 Nguveni ya Hina, a ngilozi yo kari yi nga tivekiko a vito ga yona yi no mu kombisa miwoniso yo hlamalisa mupostoli Johani. (Kuv. 1:1) Zvini lezvi Johani a nga maha a cikhati leci a nga wona miwoniso leyo? I no khizamela ngilozi leyo. Hambulezvo, a ngilozi leyo yo tsumbeka yi no tekela ku mu tsikisa, yiku: ‘U nga mahi lezvo! Ndzi nandza a ku fana na wena ni vamakabye va wena lava va . . . khozelako Nungungulu!’ (Kuv. 19:10) Hi nga wona a kutikoramisa ka ngilozi leyo. Yi wa nga lavi ku nyikiwa wudzundzo. Yi no tekela ku byela Johani lezvaku a khozela Jehovha Nungungulu. A ngilozi leyo yi wa nga mu woneli hasi Johani. Hambu lezvi a ngilozi leyo yi nga tirele Jehovha hi malembe yo tala, ni lezvi yi nga hi ni ntamu a ku hundza Johani, yi mu byelile lezvaku yonawu yi wa hi nandza ga Nungungulu. Niku hambu lezvi zvi nga lava ku yi kawuka Johani, a yi zvi mahangi hi ndlela ya tihanyi kutani kuya hi ku mu bhongela. Wutshan’wini ga lezvo, yi wulawulile hi ndlela ya yinene. Yi zvi zwisisile lezvaku Johani i yi khizamele hi kota ya lezvi a nga hlamalisilwe nguvhu hi lezvi a nga zvi wona.

6. Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kutikoramisa ka tingilozi?

⁶ Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kutikoramisa ka tingilozi? Hinawu hi nga tatisa a zviavelo zva hina na hi nga ti dzundza-dzundzi kutani ku ti kokela wudzundzo hi lezvi hi mahileko. (1 Kor. 4:7) A cin’wani kambe, a hi faneli ku ti wona na hi hi va lisima a ku hundza van’wani hi kota ya lezvi hi nga ni malembe yo tala nguvhu na hi tirela Jehovha kutani hi kota ya lezvi hi nga ni malungelo yo kari. Hi lisine, loku hi hi ni malungelo yo tala, zvi lava ku hi ti wona na hi hi va tsongwani. (Luka 9:48) A ku fana ni tingilozi, hi lava ku tirela van’wani; a hi lavi ku maha van’wani va alakanya ku hi va lisima nguvhu a ku hundza vona.

7. Hi nga kombisa kuyini kutikoramisa a cikhati leci hi kawukako kutani ku nyika wusungukati a wokari?

⁷ A cin’wani kambe, hi fanele ku ti koramisa loku zvi lava ku hi kawuka wokari kutani ku mu nyika wusungukati, ku ngava muKristu-kuloni kutani n’wana wa hina. A cikhati leci hi nyikako wusungukati, hi fanele ku tiya ka lezvi hi wulako. Kanilezvi a ku fana ni ngilozi leyi yi nga kawuka Johani hi ndlela ya yinene, hi nga nyika wusungukati na hi tiyile, kanilezvi na hi nga mu mbheti ntamu munhu loye. Loku hi nga ti woni na hi hi va lisima ku hundza van’wani, hi ta nyika wusungukati gi seketelwako ka Bhibhiliya hi ndlela ya cichavo ni ya lirandzo. — Kol. 4:6.

A TINGILOZI TA RANDZA VANHU

8. a) Hi kuya hi Luka 15:10, a tingilozi ti li kombisa kuyini a lirandzo la tona hi vanhu? b) A tingilozi ti hi vhunisa kuyini ntirweni wa kuchumayela? (Wona ni wa kapa.)

⁸ A tingilozi ti na ni cinghana ni vanhu niku ta khatala hi vona. Ta va randza vanhu. Ta tsaka a cikhati leci a muwonhi a ti solako, ci nga cikhati leci a yivhu yi lahlekileko yi tlhelelako ka Jehovha, kutani cikhati leci a munhu a cicako mahanyela yakwe ata lisineni. (Lera Luka 15:10.) A tingilozi kambe ti hiseka nguvhu ntirweni wa kuchumayela. (Kuv. 14:6) Hambu lezvi ti kalako ti nga chumayeli vanhu hi kukongoma, ti nga kongomisa muhuweleli ka wokari a lavako ku gondza xungetano hi Jehovha. Kunene, a hi nge wuli hi kutiya lezvaku a ngilozi yi hi kongomisile ka khati go kari go kongoma. Ahandle ka lezvo, Jehovha a nga tirisa tindlela tin’wani, to kota moya wakwe wo basi kasi ku vhuna vanhu kutani ku rangela malandza yakwe. (Miti. 16:6, 7) Hambulezvo, Jehovha i tirisa nguvhu tingilozi kuchumayeleni. Hikwalaho, a cikhati leci hi chumayelako mahungu ya manene, hi nga tiyiseka lezvaku a tingilozi ti zvin’we na hina kasi ku hi vhuna. — Wona kwadru “A mikhongelo yabye yi hlamulilwe”.b

9. Hi nga li pimanyisisa kuyini a lirandzo leli a tingilozi ti nga nalo hi vanhu?

⁹ Hi nga li pimanyisisa kuyini a lirandzo leli a tingilozi ti nga nalo hi vanhu? A cikhati leci hi zwako citiviso ca ku a wokari i wuyele bandleni, hi nga tsaka a ku khwatsi hi lezvi a tingilozi ti mahako. Hi nga ti karatela ku hoyozela makabye loye hi tlhela hi mu tiyisekisa lezvaku ha mu randza. (Luka 15:4-7; 2 Kor. 2:6-8) Hi nga tlhela hi pimanyisa tingilozi hi ku maha zvontlhe hi zvi kotako ntirweni wa kuchumayela. (Mutsh. 11:6) Niku a ku fana ni lezvi a tingilozi ti hi vhunako a cikhati leci hi chumayelako mahungu ya manene, hinawu hi nga hlota tindlela ta ku vhuna vamakabye va hina kuchumayeleni. Hi cikombiso, xana hi nga maha makungo ya ku chumayela ni muhuweleli muswa? Hi nga vhuna a vamakabye lava va khosaheleko kutani va babyako kasi vonawu va zvi kota ku patseka ntirweni wa kuchumayela?

10. Zvini hi gondzako ka tshango ga Sara?

¹⁰ Ahati loku a ciyimo ca hina ci nga hi vhumeleli a ku maha zvotala ke? Hi nga simama ku hlota tindlela ta ku tira zvin’we ni tingilozi ntirweni wa kuchumayela. Wona tshango ga makabye wo kari wa le Índia, wa ku hi Sara.c Andzhako ka 20 wa malembe na a hi phayona, Sara i no babya a tlhela a mbheta cikhati co leha na a nga zvi koti ni ku suka. I wa karateka nguvhu. Kanilezvi hi ku vhuniwa hi ngango wakwe wa moya wa lirandzo ni ku lera Bhibhiliya hi kukhandzakanya, hi kutsongwani-kutsongwani i no sangula kuva ni mawonela ma nene. Hi lisine, zvi lavile lezvaku a zwananisa a ntiro wakwe wa kuchumayela ni ciyimo cakwe ca ciswa. Kota lezvi ka ku i wa nga zvi koti ni ku tshama kasi a tsala mapapilo, a ntiro wakwe wa kuchumayela a wo gumelwa laha ka ku chumayela hi telefone. Hikwalaho, i no fonela marevhizita yakwe niku ma no mu leletela van’wani va nga wa ta zvi tsakela a ku gondza Bhibhiliya. Give gihi wuyelo ga kona? Ndzeni ka tihweti titsongwani basi, Sara i nova ni 70 wa zvigondzo zva Bhibhiliya, zvi nga tlhela zvi mu karatela a ku zvi khatalela! Hikwalaho, i no zvi nyikela ka vamakabye van’wani va laha bandleni. A kutala ka zvigondzani lezvo makunu zvaya mitlhanganweni. A tingilozi ti tsaka nguvhu hi ku tira zvin’we ni vamakabye lava a ku fana na Sara va mahako zvontlhe va zvi kotako ntirweni wa kuchumayela!

A TINGILOZI TA TIMISELA

11. A tingilozi to tsumbeka ti kombisa kuyini a kutimisela ko hlamalisa?

¹¹ A tingilozi to tsumbeka cikombiso co hlamalisa nguvhu ca kutimisela. Ti timisela a kungalulami ni wubihi hi malembe yo tala nguvhu. Ti wonile Sathani ni zvivangwa zvin’wani zva moya zvo tala, lezvi zvi nga tirile zvin’we nato, na zvi vhukela Jehovha. (Gen. 3:1; 6:1, 2; Jud. 6) A Bhibhiliya gi wulawula hi ngilozi yo kari yo tsumbeka leyi yi vhukelweko hi kukongoma hi dhimoni ga ntamu. (Dhan. 10:13) A cin’wani kambe, matin’wini wontlhe ya vanhu, a tingilozi ti wona lezvaku vanhu vatsongwani basi va hlawulako wukhozeli ga lisine. Hambu ka zvontlhe lezvo, a tingilozi leto to tsumbeka ti simama ti tirela Jehovha hi kuhiseka na ti tsakile. Ta zvi tiva lezvaku hi cikhati ca kona, Nungungulu i ta mbheta a kungalulami kontlhe.

12. Zvini zvi nga hi vhunako ku timisela?

¹² Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kutimisela ka tingilozi? A ku fana ni tingilozi, hinawu hi nga tshuka hi mahelwa a kungalulami kutani ku hi vhukelwa. Kanilezvi, hinawu ha tiyiseka lezvaku hi cikhati ca kona, Nungungulu i ta mbheta a wubihi gontlhe. Hikwalaho, a ku fana ni tingilozi to tsumbeka, a ‘hi tsiki a ku maha zvazvinene’. (Gal. 6:9) Niku Nungungulu i tsumbisa a ku hi vhuna ku timisela. (1 Kor. 10:13) Hi nga khongela ka Jehovha hi kombela a moya wakwe wo basa lowu wu pswalako a lihlazva-mbilu ni litsako. (Gal. 5:22; Kol. 1:11) Ahati loku u vhukelwa ke? U nga chavi, tsumba Jehovha hi kumbhelela. Contlhe cikhati Jehovha i ta ku tiyisa a tlhela a ku vhuna. — Mah. 13:6.

A TINGILOZI TA VHUNA KU A BANDLA GI TSHAMA GI BASILE

13. I ntiro muni wo hlawuleka lowu a tingilozi ti nga nawo masikwini lawa yo gumesa? (Matewu 13:47-49)

¹³ Masikwini lawa yo gumesa, Jehovha i nyikile tingilozi a ntiro wo hlawuleka. (Lera Matewu 13:47-49.) A ntiro wa kuchumayela wu koka vanhu vo tala nguvhu va tixaka tontlhe. A vokari cikari ka vanhu lavo va cica mahanyela yabye vava maKristu ya lisine kanilezvi a van’wani a va mahi nchumu. A tingilozi ti nyikilwe ntiro wa ku “hambanisa vakubiha cikari ka vakululama”. Lezvo zvi wula lezvaku ti nyikilwe ntiro wa ku vhunetela ku a bandla gi simama gi basile. Lezvo a zvi wuli lezvaku ni wihi a nyimako ku tlhangana na hina hi ni cihi cigelo, a nga faneli ku wuyela; ne a zvi wuli lezvaku ku nga ta tshuka kuva ni zvikarato lomu bandleni. Hambulezvo, hi nga tiyiseka lezvaku a tingilozi ti tira nguvhu kasi ku vhuna mabandla ya hina lezvaku ma simama ma basile.

14-15. Hi nga ma pimanyisisa kuyini a mawonela ya tingilozi xungetano hi kubasa ka moya ni ka mahanyela ka bandla? (Wona ni mufota.)

¹⁴ Hi nga ma pimanyisisa kuyini a mawonela ya tingilozi xungetano hi kubasa ka bandla? Hi nga ma pimanyisa hi ku maha cipandze ca hina kasi a bandla ga hina gi simama gi basile hi tlhelo ga mahanyela ni ga moya. Kasi hi zvi kota ku maha lezvo hi fanele ku ti karatela ku hlayisa mbilu ya hina hi ku hlawula vanghana va vanene ni ku ala ni yihi mikucetelo yi nga kanganyisako mbilu ya hina. (Lis. 101:3) A cin’wani kambe, hi nga vhuna vamakabye va hina lezvaku va simama va tsumbekile ka Jehovha. Hi cikombiso, zvini hi faneleko ku maha loku hi tiva lezvaku a makabye wo kari i mahile ciwonho ca hombe? Hi ku kuciwa hi lirandzo hi makabye wa hina, hi ta mu kuca lezvaku a ya bhula ni madhota. Loku a nga mahi lezvo, hi hina hi faneleko ku ya byela madhota a mhaka leyo. Hi lava lezvaku ni wihi a babyako hi tlhelo ga moya a vhuniwa hi kuhatlisa! — Jak. 5:14, 15.

¹⁵ A ya hava, hi ku a vokari va mahileko zviwonho zva hombe zvi lava ku va susiwa bandleni. Ka zviyimo lezvo, hi fanele ku “tsema a wunghana” ni vanhu lavo.d (1 Kor. 5:9-13) A lulamiselo lego gi vhuna bandla lezvaku gi simama gi basile. Ahandle ka lezvo, hi ku hlawula ku tsema wuxaka ni munhu a susilweko bandleni, hi mu kombisa wunene. Loku hi nyima hi tiya zvi nga mu kuca ku zwisisa lezvaku i fanele ku tlhelela ka Jehovha. Loku a maha lezvo ha tsaka zvin’we na Jehovha ni tingilozi takwe. — Luka 15:7.

16. U ta ti karatela ku pimanyisa tingilozi hi tindlela muni?

¹⁶ I thomo ga hombe a ku gondza hi tingilozi ni ku tira zvin’we nato! Ngha hi pimanyisa a matshamela ya tona ya manene, yo kota kutikoramisa, ni lirandzo leli ti nga nalo hi vanhu, ni kutimisela, ni mawonela ya tona xungetano hi kubasa ka bandla hi tlhelo ga moya ni ga mahanyela. Loku hi pimanyisa tingilozi to tsumbeka, hinawu hi ngava zviro zva ngango wa Jehovha wa kala kupindzuka wa vakhozeli vakwe.