Wa ti karatela ku kula hi tlhelo ga moya ke?

1, 2. a) Isaya 60:22 i tatisekisa kuyini xikhatini lexi xa magumo? b) Zilaveko muni zi nga kona ka hlengeletano ya Jehova laha misaveni nyamutlha?

“LOYI tsongwani i ta enzeleka ava khume ga mazana, ni loyi wa tsongwani nguvu i tava a tiko ga ntamu.” (Isaya 60:22) A magezu lawa ma kari ma tatiseka masikwini lawa yo gumesa. Hikuyini? Ka lembe ga ntiro ga 2015, ku vile ni 8.220.105 wa malanza ya Jehova ma nga xumayela mahungu yo saseka misaveni yontlhe! Xungetano hi kuengeteleka ka ntsengo wa vanhu vakwe, Nungungulu i te: “Mina Jehova nzi ta zi hatlisisa zikhatini za zona.” Hikwalaho, laha a xikhati xi yako xi hunza, a ntiro wonawu wuya wu kula. Xana ha maha zontlhe hi zi kotako zezi kasi ku xumayela a mahungu yo saseka ni ku gonzisa ke? A vamakabye vo tala va tira kota maphayona ya xikhati xontlhe kutani yo vunetela. A vanwani va rurile va ya vunetela ku xumayela ka wutshamu ginwani, niku a vanwani va ti tsitsirita kuakeni ka tiSalawu ta Mufumo.

² Lembe ni lembe ku wumbiwa xipimo xa 2.000 wa mabandla. A mabandla lawo ma lava madota ni malanza ya wutireli. Lembe ni lembe, ku laveka lezaku a makume ya mazana ya malanza ya wutireli ma maha madota ku tlhela kuva ni makume ya mazana ya vamakabye va mahako malanza ya wutireli. Zi te dlunya lezaku hontlheni, kani hi vamakabye va xinuna kutani va xisati, hi na ni zotala zo maha ka ntiro wa Hosi. — 1 Va Le Korinte 15:58.

ZINI ZI LAVEKAKO KASI KU KULA HI TLHELO GA MOYA?

3, 4. Kukula muni ka moya u xuvako ku ku maha?

³ Gonza 1 Timote 3:1. Mupostoli Paule i dzunzile vamakabye lava va nga ‘navela’ kuva varisi. Loku a munhu a lava nchumu wu nga le kule, wa ti karata a tlhela a nawuluta khwatsi woko kasi ku wu kuma. Makunu hi nga alakanyela makabye a navelako kuva nanza ga wutireli. Wa zi tiva lezaku i fanele ku ti karatela ku engetela ku buva kota muKristu. Loku a sangula ku tira kota nanza ga wutireli, i simama a ti karata kasi a ringanelwa hi ku maha dota.

⁴ A vamakabye vanwani va ti karatela ku cica zokari wutomini gabye kasi va maha zotala ntirweni wa Jehova. Hi xikombiso, kuzilava va xuva kuva maphayona, ku tira Beteli, kutani ku vunetela ku aka tiSalawu ta Mufumo. A hi woneni lezi a Biblia gi nga hi vunisako zona ku kula hi tlhelo ga moya.

SIMAMA KU KULA HI TLHELO GA MOYA

5. A vaswa va nga tirisisa kuyini a ntamu wabye ntirweni wa Mufumo ke?

⁵ A vaswa va na ni ntamu wu lavekako kasi ku maha zotala ntirweni wa Jehova. (Gonza Mavingu 20:29) A vaswa vo kari va tirako Beteli va vunetela ku gandla mabhuku ni maBiblia. A vamakabye vo tala va nga vaswa va vunetela ku aka ni ku lungisa tiSalawu ta Mufumo. A vanwani va ti nyiketela kasi ku vunetela loku ku humelela timhango ta ntumbuluko. Niku a vaswa vo tala va nga maphayona va gonza lirimi linwani kutani ku enza vaya ka wutshamu ginwani kasi ku ya xumayela a mahungu yo saseka.

6-8. a) A jaha go kari gi cicisile kuyini a mawonela ya gona hi ntiro wa Nungungulu, niku give gihi wuyelo ga kona? b) Hi nga ‘ringisa kuyini hi wona lezaku Jehova i nene’?

⁶ Ha mu ranza Jehova niku hi lava ku mu tirela hi ntamu wa hina wontlhe. Hambulezo, kuzilava hi ti zwisa ku khwatsi hi lezi a makabye wo kari a vitwako Aaron a nga ti zwisa zona. I wa zi lava ku tirela Nungungulu hi kutsaka, kanilezi i wa nga zi koti. I waya mitlhanganweni ni ntirweni wa simu, hambulezo i ngalo: “A mitlhangano ni ntiro wa simu zi wa nzi swira.” Makunu zini a nga maha?

⁷ Aaron i lo ti karatela ku lera Biblia hi kukhanzakanya, a longisela mitlhangano, a tlhela a hlamula ka yona. I lo sangula ku khongela hi kukhanzakanya kambe. Lezo zi lo mu vuna ku kula hi tlhelo ga moya. I lo engetela ku tiva Jehova a tlhela a mu ranza nguvu. Kota wuyelo ga kona, a litsako lakwe li lo kula. I lo tira kota phayona, a vunetela lava va humelelweko hi timhango, a tlhela a ya xumayela ka tiko ginwani. Zezi Aaron i tira Beteli niku i dota. I ku wonisa kuyini a kutikarata loku a ku mahileko? I ngalo: “Nzi ‘ringile nzi wona lezaku Jehova i nene.’ Kota lezi a nzi katekisileko, nzi ti wona na nzi hi ni mangava naye niku lezo zi nzi kuca ku maha zotala ntirweni wakwe; lezo zonawu zi nzi nehela makatekwa.”

⁸ A muyimbeleli wa tisimu i yimbelele aku: “Ringani mu wona lezaku Jehova i nene.” A engeta aku: “Lava va hlotako Jehova va nga ta vumala ni nchumu wunwe wo saseka.” (Gonza Tisimu 34:8-10.) Kunene, loku hi mahela Jehova zontlhe hi zi kotako, hi kuma litsako la hombe hakuva ha zi tiva lezaku ha mu xalalisa. Niku Jehova i ta tatisa xitsumbiso xakwe xa ku hi hlayisa.

U NGA MBHELI NTAMU

9, 10. Hikuyini zi nga za lisima a kuva ni moya wa ku rinzela?

⁹ Kuzilava ha xuva ku maha zotala ntirweni wa Jehova. Kanilezi, ahati loku ku hunza xikhati xo leha na ha ha rinzela ku kuma lungelo go kari lomu bandleni kutani lezaku a xiyimo xa hina xi cica ke? Hi fanele kuva ni lihlaza-mbilu. (Mika 7:7) Niku hambu loku Jehova a tsika xiyimo lexi hi nga xona xi teka masiku, hi nga tsumba lezaku i ta hi vuna xontlhe xikhati. Ha kuma xigonzo ka xikombiso xa Abrahama. Jehova i mu tsumbisile lezaku i wa tava ni n’wana, kanilezi ku lavekile lezaku a rinzela malembe yo tala kasi kuza a pswala Isaka. Nzeni ka xikhati lexo, Abrahama ive ni lihlaza-mbilu, niku a nga zangi a mbhelelwe hi kukholwa ka lezaku Jehova i ta tatisa xitsumbiso xakwe. — Genesisi 15:3, 4; 21:5; Maheberu 6:12-15.

¹⁰ A ku rinzela a zi olovi. (Mavingu 13:12) Kanilezi loku hi karateka nguvu hi zilo hi zi rinzelako zi kalako zi nga maheki, hi ta mbhela ntamu. Wutshanwini ga lezo, hi fanele ku tirisa xikhati xa hina kasi ku chukwatisa matshamela ya moya lawa ma to laveka kasi ku khatalela wutihlamuleli go kari lomu bandleni.

11. Matshamela muni ya moya hi faneleko ku ti karatela kuva nawo, niku hikuyini ma nga ya lisima?

¹¹ Ti karatele kuva ni matshamela ya moya. Loku u lera Biblia u tlhela u ehleketa hi lezi u gonzako, u ta kuma wutlhari, kupimisisa, wutivi, ni kupima u tlhela u tiva ku maha ziboho za zi nene. A matshamela lawo ma laveka nguvu ka vamakabye lava va rangelako bandla. (Mavingu 1:1-4; Titusi 1:7-9) Niku laha hi gonzako a Biblia, hi nga tiva a mawonela ya Jehova ka zilo zo hambanahambana. Loku hi maha lezo, siku ni siku hi nga tirisa lezi hi zi gonzako kasi ku maha ziboho zi tsakisako Jehova. Hi xikombiso, hi ta tiva lezi hi faneleko ku khomisa zona vanwani, matirisela ya mali, ni ku hlawula khwatsi a zihungato ni tinguwo.

12. A ziro za bandla zi nga kombisa kuyini lezaku za tsumbeka?

¹² Loku u nyikwa ntiro, wu mahe khwatsi. A xikhati lexi a vanhu va Nungungulu va nga aketa a tempeli, Nehemia i wa lava vavanuna kasi ku va nyika mitiro yo hambanahambana. I lo hlawula lava va nga tiviwa kota vanhu vo tsumbeka. I wa zi tiva lezaku a vavanuna lavo va mu ranza Nungungulu niku va wa ta maha ni wihi ntiro va nyikiwako hi ntamu wabye wontlhe. (Nehemia 7:2; 13:12, 13) Ni nyamutlha kambe, lava va tsumbekako va tlhela va tira hi kutikarata, va dzunziwa niku va nga nyikwa mitiro yo engeteleka. (1 Va Le Korinte 4:2) Hikwalaho, kani hi vamakabye va xinuna kutani va xisati, xontlhe xikhati hi fanele ku ti karatela ku maha khwatsi ni wihi ntiro hi nyikwako. — Gonza 1 Timote 5:25.

13. U nga xi pimanyisisa kuyini a xikombiso xa Josefa loku a vanwani va ku mahela zo biha?

¹³ Tsumba Jehova. U nga maha yini loku a vanwani va ku mahela zo biha? Kuzilava u nga va tlhamusela lezi u ti zwisako zona. Kanilezi loku u simama ku ti yimelela u ti maha wo sasa, u nga engetela a xikarato. Hi nga gonza zotala ka xikombiso xa Josefa. A vamakabye vakwe va mu mahele kubiha ka hombe. I lo lumbetwa, a tlhela a ngheniswa paxweni na a nga hi na nanzu. Kanilezi Josefa i lo tsumba Jehova. I lo alakanyela zitsumbiso za Jehova, a tlhela a simama na a tsumbekile. (Tisimu 105:19) Zikhatini lezo zo karata, i gonzile matshamela ma nene ma nga mu vuna a xikhati lexi a nga nyikwa ntiro wa lisima lezaku a wu maha. (Genesisi 41:37-44; 45:4-8) Loku a vanwani va ku mahela zo biha, kombela wutlhari ka Jehova. Yena i ta ku vuna a ku simama na u rulile ni ku wulawula khwatsi navo. — Gonza 1 Pedro 5:10.

ENGETELA WUTLHARI GA WENA WUTIRELINI

14, 15. a) Hikuyini hi faneleko ku ‘ti wonela’ kutani ku tlhariha ka ndlela leyi hi xumayelako hi yona? b) U nga ti zwananisisa kuyini ni kucica ka ziyimo? (Wona mufota kusanguleni ka nzima ni kwadru “U nga ringisa a mahela go hambana ke?”)

¹⁴ Paule i byelile Timote lezaku a simama ku chukwatisa a ndlela leyi a nga tlhamusela hi yona a Mitsalo. I te: “Ti wonele wutsumbu ga wena, ni kugonziseni ka wena.” (1 Timote 4:13, 16) Timote i wata na a xumayela hi malembe yo tala. Makunu hikuyini a nga fanele ku chukwatisa? Timote i wa zi tiva lezaku a vanhu ni ziyimo za cica. I wa lava ku a vanhu va simama ku mu ingisela, hikwalaho i wa fanele ku simama a chukwatisa ni ku cica a ndlela leyi a nga va gonzisa hi yona. Hinawu hi fanele ku maha zalezo nyamutlha, a xikhati hi xumayelako.

¹⁵ Ka matshamu yo kari, a hi kumi vanhu lomu mitini a xikhati lexi hi xumayelako hi muti ni muti. Ka manwani matshamu, hambu loku va hi kona mitini yabye, a zi koteki ku nghena hi wulawula navo, hakuva va hanya ka wutshamu go bhiyiwa legi va kalako va nga hi tsiki hi nghena. Loku lezo na zi maheka xipanzeni xa wena, a wu nge ringisi a mamahela manwani kasi u kuma vanhu ke?

16. Hi nga maha yini kasi a wukustumunyu ga laha kubaseni gi bhinzula?

¹⁶ A vamakabye vo tala va ranza ku maha wukustumunyu ga laha kubaseni. Hi xikombiso, va yela vanhu lomu ku nyimako zitimela kutani zibhomba, mabazarini, ni lomu maparki kasi ku wulawula navo. A Mboni yi nga sangula mabhulo ni munhu xungetano hi mahungu ma ha hi ku haxiwako. Kutani yi nga wula xokari xa xi nene xungetano hi vana va munhu loye kutani ku maha xiwutiso xungetano hi ntiro wakwe. Loku a munhu loye a woneka ku khwatsi wa tsakiswa hi mabhulo lawo, a muhuweleli a nga wula mhaka yo kari ya lomu ka Biblia a tlhela a wutisa a mawonela ya munhu loye hi yona. A kutala ka zikhati, a vanhu va zi lava ku tiva zo tala hi Biblia.

17, 18. a) U nga wu kumisa kuyini hlana wa ku nyika a wukustumunyu ga laha kubaseni? b) A kuxuva ka Davida ko lava ku dumisa Jehova ku ku vunisa kuyini a xikhati lexi u xumayelako?

¹⁷ Kuzilava za ku karatela ku sangula mabhulo lomu maruweni ni vanhu u nga va tiviko. Hi zalezo a ti zwisileko zona Eddie, a nga phayona le Nova York. Kanilezi i lo kuma nchumu wu mu vunileko ku tiya hlana. I ngalo: “Ka wukhozeli ga ngango, mina ni sati wa mina hi maha kambisiso kasi ku tiva ndlela ya ku hlamula a zisolo za vanhu ni mawonela yabye. Ha kombela mawonela ka Timboni tinwani kambe.” Zalezi Eddie wa gi ranza nguvu a wukustumunyu ga laha kubaseni.

¹⁸ Loku hi tsakela nguvu a ntiro wa simu hi tlhela hi chukwatisa a ndlela leyi hi wulawulako hi yona ni vanhu hi mahungu yo saseka, a kukula ka hina hi tlhelo ga moya ku ta woneka ka vanwani. (Gonza 1 Timote 4:15.) Niku zi nga koteka ku hi vuna munhu lezaku a maha nanza ga Jehova. Davida i te: “Nzi ta dumisa Jehova wontlhe masiku; nzi ta mu bonga hi nomu wa mina xontlhe xikhati. A muhefemulo wa mina wu ta ti kulisa ha Jehova; lava va koramileko va ta zizwa va tsaka.” — Tisimu 34:1, 2.

SIMAMA KU DUMISA JEHOVA HI KU KULA HI TLHELO GA MOYA

19. Hikuyini a nanza go tsumbeka ga Jehova gi faneleko ku tsaka, hambu loku gi hi ni zikarato?

¹⁹ Davida i tlhelile aku: “Jehova, a mitiro ya wena yontlhe yi ta ku bonga, a vabasileko va wena va ta ku khesa. Va ta wulawula hi wukulu ga mufumu wa wena, vaba hungu hi ntamu wa wena, kasi va tivisa ka vana va vanhu a mitiro ya wena ya hombe, a wukulu ga wudzunzo ga mufumu wa wena.” (Tisimu 145:10-12) Vontlhe lava va ranzako Jehova va tlhela va tsumbeka kakwe va zi tsakela nguvu ku wulawula ni vanwani xungetano hi yena. Kanilezi ahati loku u nga zi koti ku mbheta xikhati xo leha na u xumayela hi muti ni muti hi kota ya mababyi kutani tanga ke? Alakanya lezaku wa mu dumisa Jehova khati ni khati u wulawulako hi yena ni vanhu vanwani vo kota vadokodela kutani vatiri vanwani. Hambu loku u hi paxweni hi kota ya kukholwa ka wena, u nga wulawula ni vanwani hi Jehova, niku lezo zi tsakisa mbilu yakwe. (Mavingu 27:11) Jehova wa tsaka nguvu kambe loku u mu tirela hambu loku a vanwani laha ngangweni wa wena va nga mu tireli. (1 Pedro 3:1-4) Hambu loku u hi ka zikarato za hombe, u nga mu dumisa Jehova, u simama ku tshinela ka yena, u tlhela u kula hi tlhelo ga moya.

20, 21. Loku u maha zotala hlengeletanweni ya Jehova, u nga vunisa kuyini vanwani?

²⁰ Hakunene Jehova i ta ku katekisa loku u simama ku tshinela ka yena ni ku maha zontlhe u zi kotako kasi ku mu tirela. Kuzilava loku u cica zokari ka matirela ya wena ni mahanyela, u ta kuma malungelo yo tala yo vuna vanhu lezaku va tiva zitsumbiso zo tsakisa za Nungungulu. U nga zi kota kambe ku vuna vamakabye va wena hi tindlela tinwani. Hi nga alakanyela lezi a vamakabye va wena va to ku ranzisa zona loku va wona lezi u tirisako zona hi kutikarata lomu bandleni!

²¹ Kani hi sangulile rini ku tirela Jehova, hontlheni hi nga simama ku tshinela ka yena hi tlhela hi kula hi tlhelo ga moya. Ka xigonzo xi lanzelako, hi ta bhula hi lezi hi nga mahako kasi ku vuna vanwani lezaku va kulawo.