Wa ti karatela kuva ni kupima ka Jehovha ke?

1, 2. Laha hi simamako ku kula hi tlhelo ga moya, zvini hi gondzako? Nyika cikombiso.

EHLEKETA hi munhu a tekako nchumu a nyika n’wanana wo kari. A vapswali vakwe va mu byela ku: “U ku ndzi bongile.” A se bonga. Hi lisine i bonga hi lezvi va nga mu byela. Kanilezvi laha a ya ku a kula, i sangula ku zvi zwisisa ku hikuyini a vapswali vakwe va zvi wonako na zvi hi zva lisima a kuva munhu wo tiva ku bonga loku a van’wani va maha zva zvi nene. Lezvo zvi guma zvi mu kuca ku bonga van’wani na a nga rumiwangi hakuva i gondzile kuva munhu wo bonga.

² Hi zvezvo na hinawu zvi nga hi mahekela. A cikhati hi nga sangula ku gondza lisine, hi tivile lezvaku zva lisima a ku ingisa milayo-tshinya ya Jehovha. Kanilezvi laha hi simamako ku kula hi tlhelo ga moya hi ya hi tshinela ka Jehovha hi gondza zvotala xungetano hi kupima kakwe — lezvi a zvi randzako, lezvi a nga zvi randziko, ni lezvi a zvi wonisako zvona zvilo. Loku hi tsika kupima ka Jehovha ku hi rangela ka lezvi hi hlawulako ni lezvi hi zvi mahako, hi pimanyisa kupima kakwe.

3. Hikuyini zvi nga tshukako zvi karata ku pimanyisa kupima ka Jehovha?

³ Hambu lezvi hi xalalako hi ku gondza kuva ni kupima ko fana ni loku ka Jehovha, zva tshuka zvi karata ku pimanyisa kupima kakwe hakuva a hi mbhelelangi. Hi cikombiso, ha ma tiva mawonela ya Jehovha xungetano hi mahanyela ma basileko, titshomba, ntiro wa kuchumayela, ku cheliwa nkhata, ni zvin’wani. Kanilezvi, zvi nga tshuka zvi hi karatekela ku zvi zwisisa ku hikuyini a zvi wonisako lezvo. Maku hi nga maha yini kasi ku a kupima ka hina ku ya ku fana ni loku ka Jehovha? Lezvo zvi ta hi vhunisa kuyini ku maha zva zvi nene zvezvi ni cikhatini ci tako?

HI NGA MAHA YINI KASI HIVA NI KUPIMA KA NUNGUNGULU?

4. Zvi wula yini ku hundzuluswa hiva ni kupima kuswa?

⁴ Lera Va Le Roma 12:2. Ka vhesi legi, mupostoli Pawule i tlhamusele lezvi hi faneleko ku maha kasi hi pimanyisa kupima ka Jehovha. I te hi fanele ku ‘tsika ku pimanyisa a mahanyela ya tiko legi’. Kota lezvi hi zvi gondzileko ka ndzima yi nga hundza, lezvo zvi wula ku hi fanele ku potsa mawonela ya tiko ni mahanyela ya gona. Kanilezvi Pawule i tlhelile a ku hi fanele ku hundzuluswa hiva ni kupima kuswa. Lezvo zvi wula ku hi fanele ku gondza Mhaka ya Nungungulu, hi zwisisa kupima kakwe, hi ehleketa hi kona, hi tlhela hi ti karata kasi hi ku pimanyisa.

5. Tlhamusela kuhambana ku nga kona cikari ka ku lera ni ku gondza.

⁵ A ku gondza a hi ku lera mahungu kasi u hundzisa ntungu kutani ku sublinyarela mihlamulo ya zviwutiso zva cigondzo. Zvi hundza laho. Loku hi gondza, hi ehleketa hi lezvi a mahungu lawo ma hi gondzisako hi matshamela ya Jehovha, lezvi a mahako ni lezvi a pimisisako zvona. Hi zama ku zwisisa ku hikuyini Jehovha a hi byelako ku maha leci hi potsa leciya. Hi tlhela hi tiva lezvi hi nga cicako wutomini ga hina ni ka mapimisela ya hina. Lisine ku a zvi nge koteki a ku ehleketa hi zvontlhe lezvo khati ni khati hi gondzako. Kanilezvi zvi nene ku mbheta cikhati na hi ehleketa hi lezvi hi lerileko — kuzvilava khihlanya ga cikhati leci hi mbhetako na hi gondza. — Lisimu 119:97; 1 Timote 4:15.

6. Zvini zvi mahekako loku hi ehleketa hi Mhaka ya Nungungulu?

⁶ Loku hi ehleketa hi Mhaka ya Nungungulu hi kukhandzakanya ku maheka nchumu wo hlamalisa. Hi hlola hi “tiva” kupima ka Jehovha, kutani ku, hi zvi wona hi mahlo lezvaku a kupima kakwe ku mbhelele. Hi sangula ku zwisisa lezvi a zvi wonisako zvona zvilo, niku hi gumesa hi yima ni mawonela yakwe. Hi hundzuluswa hiva ni kupima kuswa hi tlhela hi sangula ku pimisa hi ndlela ya yiswa. Hi kutsongwani-kutsongwani, hi pimanyisa kupima ka Jehovha.

LEZVI HI MAHAKO ZVI YELANA NI LEZVI HI ZVI PIMISAKO

7, 8. a) Jehovha i ti wonisa kuyini titshomba? (Wona mifota kusanguleni ka ndzima.) b) Loku hi wona titshomba kota lezvi Jehovha a ti wonisako zvona, zvini zvi tova zva lisima nguvhu ka hina contlhe cikhati?

⁷ Lezvi hi mahako, zvi yelana ni lezvi hi zvi pimisako. (Marku 7:21-23; Jakobe 2:17) A hi bhuleni hi zvikombiso zvitsongwani zvi dlunyatisako khwatsi mhaka leyi. A cin’we ca kona hi ci kuma ka matimu ya ku pswaliwa ka Jesu. Ci dlunyatisa khwatsi lezvi Jehovha a ti wonisako zvona titshomba. Nungungulu hi yena a nga hlawula Josefa na Mariya lezvaku va wundla N’wana wakwe, hambu lezvi va nga hi zvisiwana. (Levhi 12:8; Luka 2:24) A cikhati leci Jesu a nga pswaliwa, Mariya i mu latile “lomu cigowolweni, hakuva ku wa nga hi na wutshamu lomu tindlwini ta vapfhumba”. (Luka 2:7) Phela loku Jehovha i wa no zvi lava, na a mahile ku Jesu a pswaliwa ka wutshamu go chandza. Kanilezvi i wa lava ku Jesu a wundliwa ka ngango wu nga rangisa ku khozela Jehovha. Lezvo hi zvona zvi nga hi zva lisima nguvhu ka yena.

⁸ A matimu lawa ya kupswaliwa ka Jesu ma hi gondzisa lezvi Jehovha a ti wonisako zvona titshomba. A vapswali vo kari va lava lezvaku a vana vabye va ganya zva ku lomu kaya ku hava, hambu loku lezvo zvi veka mhangweni a wunghana gabye na Jehovha. Kanilezvi, ha zvi tiva khwatsi lezvaku Jehovha i wona wunghana ga hina naye kota nchumu wa lisima nguvhu. Maku wena ke, a titshomba u ti wonisa lezvi Jehovha a ti wonisako zvona? Lezvi u mahako zvi komba yini? — Lera Mahebheru 13:5.

9, 10. Hi nga zvi kombisisa kuyini lezvaku ha wona ku wonhisa van’wani a ku fana ni lezvi Jehovha a ku wonisako zvona?

⁹ A cikombiso cin’wani hi lezvi Jehovha a mu wonisako zvona loyi a wonhisako van’wani, ku nga ku maha zvilo zva ku a van’wani va tsika ku tirela Jehovha. Jesu i te: “Loyi a wonhisako mun’we wa lava vatsongwani va kholwako, zvi wa tava chukwana ku a bohelelwa ribye ga hombe nhan’wini yakwe a rikhiswa bimbini.” (Marku 9:42) Leyo a hi mhaka yo hlakana. Ha zvi tiva kambe ku Jesu i fana ni Papayi wakwe. Hikwalaho, ha tiyiseka lezvaku Jehovha a nga tsaki loku a wokari a wonhisa mulandzeli wo kari wa Jesu. — Johani 14:9.

¹⁰ Hina ke, ha wona ku wonhisa van’wani a ku fana ni lezvi Jehovha na Jesu va ku wonisako zvona? Lezvi hi mahako zvi komba yini? Hi cikombiso, hi nga ha randza nguwo ya modha yo kari kutani ku ti sasekisa hi ndlela yo kari. Makunu, hi ta ku yini loku lezvi hi zvi mahako zvi khunguvanyisa vokari lomu bandleni kutani ku va vhuxela manyawunyawu ya masango? Xana a lirandzo la hina hi vamakabye li ta hi kuca ku tsika zvilo lezvo hi zvi randzako ke? — 1 Timote 2:9, 10.

11, 12. Hi ta ti vhikelisa kuyini loku hi gondza ku venga lezvi Jehovha a zvi vengako hi tlhela hi gondza kuva vo ti khoma?

¹¹ A cikombiso ca wunharu hi leci: Jehovha wa venga lezvi zvi nga lulamangiko kutani zvo biha. (Isaya 61:8) Lisine lezvaku yena wa zvi tiva ku zva tshuka zvi hi karatela ku maha zva zvi nene hakuva a hi mbhelelangi. Hambulezvo, i lava ku hi venga zvo biha, a ku fana na yena. (Lera Lisimu 97:10.) Loku hi ehleketa hi leci ci mahako Jehovha a venga zvo biha, zvi ta hi vhuna ku pimanyisa mawonela yakwe zvi tlhela zvi hi nyika ntamu wa ku nga mahi zvo biha.

¹² Loku hi gondza ku venga zvo biha, zvi ta hi vhuna ku pola ku a zvilo zvo kari zvi bihile hambu loku a Bhibhiliya gi nga wulawuli hi zvona hi kukongoma. Hi cikombiso, ku ni makinela yo kala ku hlazveka ma vitaniwako ku i lap dancing ma ya ku ma tiveka nguvhu inyamutlha. A vokari va ma wonisa ku a zvi fani ni ku hlengela masango. Hikwalaho, va ti byela ku a gi bihangi kinela lego.a (Wona tlhamuselo wa lahasi.) Kanilezvi, ku ngava lezvaku hakunene Jehovha i zvi wonisa zvezvo? U nga rivali lezvaku Jehovha i venga wubihi gontlhe. Hikwalaho a hi ti hambaniseni ni cihi ci bihileko hi ku gondza kuva vanhu vo ti khoma ni ku venga lezvi Jehovha a zvi vengako. — Va Le Roma 12:9.

ALAKANYELA ZVEZVI LEZVI U TO MAHA CIKHATINI CI TAKO

13. A ku ranga hi ehleketa hi lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona zvilo zvi ta hi vhunisa kuyini loku hi lava ku maha zviboho cikhatini ci tako?

¹³ A cikhati hi gondzako hi fanele ku ehleketa hi lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona zvilo hakuva lezvo zvi ta hi vhuna ku maha zviboho zva zvi nene. Loku hi tshuka hiva ka ciyimo ci lavako ku hi maha ciboho kwalaha ni kwalaha, hi nga ta dzuka nguvhu. (Mavingu 22:3) Zvezvi a hi bhuleni hi zvikombiso zvo kari zva lomu ka Bhibhiliya.

14. Hi gondza yini ka lezvi Josefa a nga hlamula sati wa Potifare?

¹⁴ A cikhati leci a sati wa Potifare a nga zama ku kuca Josefa lezvaku a etlela naye, i no tekela ku ala. Zva dlunyateka ku Josefa i wa rangile a ehleketa hi lezvi Jehovha a gi wonisako zvona wukati. (Lera Genesisi 39:8, 9.) Josefa i byelile sati wa Potifare aku: ‘Ndzi ta mahisa kuyini loku kubiha, ndzi wonha ka Nungungulu ke?’ A hlamulo wa Josefa wu komba ku i wa wona zvilo kota lezvi Nungungulu a zvi wonisako zvona. Hina ke? U ta kuyini loku a mutiri-kuloni a sangula ku ku navela? Ahati loku a wokari a ku rumela mesaji kutani cithombe ci vhuxako manyawunyawu ya masango ke?b (Wona tlhamuselo wa lahasi.) Ka zviyimo lezvo zva olova nguvhu a ku tsumbeka ka Jehovha loku hi sina hi tiva mawonela yakwe, hi wona zvilo kota lezvi a zvi wonisako zvona, lezvo kambe na hi mahile ciboho ca lezvi hi to maha.

15. Hi nga zvi kotisa kuyini ku tsumbeka ka Jehovha, a ku fana ni majaha ya maHebheru?

¹⁵ A cikombiso cin’wani hi leci ca majaha manharu ya maHebheru ma tiviwako ku hi Xadrake, Mexake, na Abhed-nego. A cikhati leci Hosi Nebhukadnezzare a nga va laya ku va khozela cifananiso ca ouro leci a nga ci mahile, va no tiya va ku nde va ala. A hlamulo wabye wo dlunyateka wu kombile khwatsi lezvaku va wa sina va ehleketile hi lezvi zvi nga wa ta humelela loku va simama ku tsumbeka ka Jehovha. (Eksodhusi 20:4, 5; Dhaniyeli 3:4-6, 12, 16-18) Ahati hina inyamutlha? U ta ku yini loku a mulungu wa wena a ku byela ku u hlenga mali ya festa yo kari yi yelanako ni wukhongeli ga mawunwa? Wutshan’wini ga ku rindzela ku zvi ku humelela, i chukwana ku u ehleketa zvezvi hi mawonela ya Jehovha xungetano hi zvilo lezvo. Maku loku u tshuka uva ka ciyimo leco, zvi ta ku olovela ku wula ni ku maha lezvi zvi nga zvi nene, a ku fana ni majaha lawayani ya maHebheru.

16. A ku zwisisa khwatsi a kupima ka Jehovha zvi hi vhunisa kuyini loku zvi tshuka zvi lava ku hi tiriwa mababyi kwalaha ni kwalaha?

¹⁶ A ku ehleketa hi kupima ka Jehovha zvi nga tlhela zvi hi vhuna ku tsumbeka kakwe loku zvi lava ku hi tiriwa mababyi yo kari kwalaha ni kwalaha. A lisine ku hi ti yimisele ku ala ku cheliwa nkhata kutani zvipandze-tshinya zva wona le’zva mune. (Mitiro 15:28, 29) Hambulezvo, ku na ni matirela yo kari lawa a muKristu mun’we ni mun’wani a faneleko ku tirisa matshinya ya milayo ya Bhibhiliya a ti mahela ciboho hi yece. Hi cihi cikhati ca ci nene ca ku ti mahela ciboho? Ku ngava cikhati leci hi bhaxarileko lomu cipitali, kuzvilava na hizwa kubabya seno kambe na hi jahiwa ku hi maha ciboho kwalaha ni kwalaha? Ne ni ku tsongwani. Leci hi cona cikhati ca ku kambisisa, hi prenxera kartawu gi tlhamuselako lezvi hi zvi lavako, hi tlhela hi bhula ni dhokodhela wa hina.c (Wona tlhamuselo wa lahasi.)

17-19. Hikuyini zvi nga zva lisima a ku zvezvi hi gondza hi tiva lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona zvilo? Nyika cikombiso.

¹⁷ Hi kugumesa, ehleketa hi hlamulo wa Jesu ka wusungukati go huma ndleleni legi a nga nyikwa hi Pedro, gaku: “Hosi, u nga alakanyi lezvo.” Zvi laha kubaseni lezvaku Jesu i wa sina a ehleketile khwatsi hi lezvi Nungungulu a nga lava ku a maha ni zviphrofeto zvi nga wulawula hi wutomi gakwe ni kufa kakwe laha misaveni. A wutivi lego gi mu tiyisile hlana, a simama ku tsumbeka ka Jehovha a tlhela a nyikela wutomi gakwe kasi ku tlhatlhisa hontlheni. — Lera Matewu 16:21-23.

¹⁸ Inyamutlha, Nungungulu i lava ku hiva vanghana vakwe hi tlhela hi maha zvontlhe hi zvi kotako ntirweni wa kuchumayela mahungu ya ma nene. (Matewu 6:33; 28:19, 20; Jakobe 4:8) Kanilezvi a vokari va nga tshuka va hi godholisa, lezvo na gi nga hi kungo gabye, a ku fana ni lezvi Pedro a nga mahela Jesu. Hi cikombiso, a mulungu wa wena a nga tshuka a lava ku ku holela mali yo tala, hambulezvo u zvi tiva ku zvi ta lava ku u tira yi nga chayi, u nga salelwi hi cikhati ca kuya mitlhanganweni kutani ca kuya kuchumayeleni ni bandla. Loku wa ha gondza cikola, a hi zvi veki laha ka ku a vagondzisi va wena va ku nyika thomo ga ku engetela zvigondzo, lezvo na zvi lava ku u rura laha kaya. U ta lava ku ranga hi ku khongela, u kambisisa lomu ka mabhuku ya hina, u tlhela u bhulela va ngango wa wena kutani madhota na u nga se maha ciboho ke? I chukwana ku songa cikhumba na ca ha tsakama, u gondza zvezvi u tiva lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona zvilo u tlhela u zvi wona kota lezvi yena a zvi wonisako zvona. Loku makunu u tshuka u kumana ni ciyimo leco, ci nga tava ciringo ka wena, hakuva u tava na u ci tiva co maha. Lezvo hi ku u ta sina u ti mahele ciboho ca ku veka kupima ntirweni wa Jehovha.

¹⁹ Kuzvilava ku ni zviyimo zvin’wani u alakanyako lezvaku zvi nga ringa kutsumbeka ka wena hi citshuketi. Kota lezvi u zvi tivako, a hi nge zvi koti ku tshama hi longile ka zviyimo zvontlhe. Kanilezvi loku hi ehleketa hi kupima ka Jehovha a cikhati hi ti mahelako cigondzo ca hina wutsumbu, zva koteka ku hi alakanya lezvi hi gondzileko hi tlhela hi tiva lezvi hi to zvi tirisisa zvona ni ka cihi ciyimo. Hikwalaho, a cikhati hi gondzako, a hi hloleni hi tiva lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona zvilo, hinawu hi guma hi zvi wonisa zvezvo, hi tlhela hi ehleketa hi lezvi zvi to hi vhunisa zvona ku maha zviboho zva zvi nene zvezvi ni cikhatini ci tako.

LEZVI A KUPIMA KA JEHOVHA KU TO KU VHUNISA ZVONA MISAVENI YISWA

20, 21. a) Hikuyini hi to ti buza hi kutlhatlheka ka hina misaveni yiswa? b) Hi nga ti buzisa kuyini hi wutomi zvezvi?

²⁰ Handle ko kanakana hontlheni hi rindzela misava yiswa hi mahlo yo pswhuka. A kutala ka hina hi rindzela ku hanya Paradhiseni laha misaveni. A cikhati hi to fumelwa hi Mufumo wa Nungungulu, hi ta tlhatlhiswa ka zvitshetshela zvontlhe ni kuxaniseka loku hi kumana nako tikweni legi. Hi lisine, hi ta simama hi tlhatlheka ku ti hlawulela lezvi hi zvi lavako ni lezvi zvi hi tsakisako.

²¹ Kanilezvi lezvo a zvi wuli ku a kutlhatlheka ka hina ku nga tava ni mbhingano. A vanhu vo rula va ta simama va ti mahela zviboho hi ku ya hi milayo ya Jehovha ni kupima kakwe. Lezvo zvi ta va nyika litsako ni kurula ka hombe. (Lisimu 37:11) Na ha ha rindzela cikhati leco, hi nga ti buza hi wutomi zvezvi laha hi wonako zvilo kota lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona.