Ndzi kumile zvilo zvo tsakisa zvo kala ndzi nga zvi rindzelangi ndzi tlhela ndzi gondza ntirweni wa Jehovha

Ndzeni ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava Yontlhe, a vapswali va mina va no rura le Estónia vaya Alemanya, lomu ndzi nga pswalelwa kona. Andzhako ka loku ndzi pswalilwe, va no sangula ku ti longisela kasi hi rura hiya Canadá. A muti wa hina wo sangula wu nga hi kusuhani ni Ottawa, a Canadá. Yi wa hi yindlu ya yitsongwani, lomu nga tshama tihuku kambe. Hi wa hi zvisiwana zva ku vhumala ni cipeneti, kanilezvi hi wanwa caya hi matandza.

Ka siku go kari, a vaKustumunyu va Jehovha va no mu lerela Kuvhululelwa 21:3, 4 mamani. I no khumbiwa nguvhu hi lezvi a nga lera laha ka kuza a sangula ku rila. Mamani na Papayi va no simama ku gondza Bhibhiliya, niku andzhako ka cikhati citsongwani va no longa ku bhabhatiswa.

A vapswali va mina va wa nga ci tivi khwatsi ciNgiza, kanilezvi va wa wona lisine kota nchumu wa lisima nguvhu. Mulongiso ni Mulongiso, hambu loku papayi a tirile wusiku gontlhe ntirweni wa yena wa ku nyekisa tisimbi le Sudbury, a Ontario, i wa teka mina ni ndzisana ya mina ya wasati ya ku hi Sylvia, kasi hiya kuchumayeleni. Hi wa tlhela hi gondza A Murindzeli hi ngango vhiki ni vhiki. Mamani na papayi va no ndzi gondzisa ku randza Jehovha. Lezvo zvi no ndzi kuca ku nyikela a wutomi ga mina ka Jehovha hi 1956, na ndzi hi ni 10 wa malembe. A lirandzo labye la hombe hi Jehovha li ndzi tiyisile nguvhu wutomini ga mina gontlhe.

Andzhako ka loku ndzi mbhetile a cikola sekundariya, ndzi wa nga ha veki khwatsi kupima ka ku tirela Jehovha. Ndzi wa alakanya ku loku ndzo maha phayona, ndzi wa nga ta zvi kota ku tira mali yo enela kasi ku ndzi tatisa mixuvo ya mina ya ku khilela avhiyawu ndzi famba ndzi wona matiko. Ndzi no kuma a ntiro wa kuva DJ ka citichi co kari ca radhio, a ntiro ndzi nga wu randza nguvhu. Kanilezvi ndzi wa tira ni gambo; lezvo zvi wa maha ku ndzi luza mitlhangano hi kukhandzakanya niku ndzi wa ti tlhanganisa ni vanhu va nga kala va nga mu randzi Nungungulu. Hi kugumesa, a livhalo la mina li gondzisilweko hi Bhibhiliya li no ndzi kuca ku cica zvokari.

Ndzi no rura ndziya Oshawa, a Ontario. Loku ndzi chikele, ndzi no ya tivana na Ray Norman, ni makabye wakwe Lesli, hi wumbiri gabye va wa hi maphayona. Va no ndzi amukela hi matsenya. A ku wona litsako labye, zvi no ndzi kuca ku ndzi hlola a mixuvo ya mina. Va no ndzi kuca ku teka wuphayona, niku ndzi no sangula ku phayona hi Setembro wa 1966. Ndzi wa tsakile, niku zvontlhe zvi wa famba khwatsi. Hambulezvo, ku wa hi ni zvilo zvokari zvi nga lava ku humelela, zvi nga wa ta cica a wutomi ga mina.

LOKU JEHOVHA A KU KOMBELA KU MAHA ZVOKARI, ZAMA KU ZVI MAHA FUTSI

Na ndza ha gondza a cikola sekundariya, ndzi no kombela ku tira Bheteli, le Toronto, a Canadá. Hi ndzhako ka cikhati, laha makunu ndzi nga hi phayona, ndzi no rambiwa ku ya tira Bheteli hi mune wa malembe. Kanilezvi ndzi wa mu randza nguvhu Lesli niku ndzi wa chava ku loku ndzo vhumela a ciavelo leco, ndzi wa nga ta ha mu wona kambe. Andzhako ka loku ndzi khongele ku ku phum, ndzi no boha ku ya tira Bheteli, kanilezvi zvi wa ndzi karatela ku salisana na Lesli.

Le Bheteli ndzi wa tira lomu ka ku hlazva tinguwo, niku hi ndzhako ka cikhati ndzi no tira kota matsalani. Ka cikhati caleco, Lesli i nova phayona go hlawuleka le Gatineau, a Quebec. Ndzi wa tolovela ku ti wutisa ku kani i tira yini Lesli zvezvi, niku ndzi wa mahile ciboho ca cinene ke. Hi kulandzela, ku no humelela zvilo zvo tsakisa nguvhu wutomini ga mina zvo kala ndzi nga zvi rindzelangi. Ray, a makabye wa Lesli, i no rambiwa Bheteli. Hi no tshama ka kwartu yin’we. Lezvo zvi mahile ku a wunghana ga mina na Lesli gi vhuka. Hi 27 ka Fevereiro wa 1971, a siku go gumesa ga ciavelo ca mina ca mune wa malembe, mina na Lesli hi no chadha.

Mina na Lesli hi no nyikiwa ciavelo ca ku ya tira ka bandla ga francês, le Quebec. Andzhako ka malembe yo kari, ndzi no hlamala hi ku rambiwa ku ya tira kota muwoneleli wa cipandze na ndzi hi ni 28 wa malembe. Ndzi no tizwa na ndzi nga ringanelwi niku ndza hi n’wanana; kanilezvi a magezu ma nga ka Jeremia 1:7, 8 ma ndzi tiyisile. Lezvi Lesli a nga hi ni cikarato ca ku nga etleli khwatsi, hi lezvi a nga kumene ni timhango to kari ta movha, ndzi wa karateka ndzi ku zvi ta hi karatela nguvhu ntirweni wa wuwoneleli wa cipandze. Kanilezvi, i no ndzi byela lezvi: “Loku Jehovha a hi ramba ku maha cokari, a hi chukwana hi zama ku maha ke?” Hi no vhumela a ciavelo leco, hi ti buza hi ntiro wa ku endzela mabandla hi 17 wa malembe.

Kota muwoneleli wa cipandze, ndzi wa tshama ndzi khomekile. Makunu, zvi wa karata ku kuma cikhati ca ku tshama na Lesli. Zvi lavile ku ndzi gondza zvin’wani. Ka Muvhulo wo kari ni mixo nguvhu, a kampayinya yi no chaya. Loku ndzi vhululile livati, a ndzi wonangi munhu; ndzi no kuma ndzhava basi, na wu hi ni pano ya meza, mihandzu, queijo, tipawa, botori ga vhinyo, tikopo ni ciphephana ci nga tsalilwe magezu lawa: “Teka sati wa wena mu famba mu hlakana” — ne a ku hi mani a ngata nazvo a hi mu tivangi. A siku lego gi wa hi ga mumu wo saseka khwatsi kasi ku famba hi hlakana. Kanilezvi, ndzi no byela Lesli ndziku zvi nga ta koteka ku hi famba hi hlakana hakuva ku wa hi ni tikanelo ndzi nga fanele ku longisela. I no zvi zwisisa, kanilezvi a nga xalalangi. Laha ndzi nga tshamile mezeni, a livhalo li no ndzi karata. Ndzi no alakanya Va Le Efesusi 5:25, 28. A magezu ya mutsalo lowo ndzi no ma wona kota ndlela ya ku Jehovha a ndzi byela ku ndzi fanele ku khatala hi kutizwa ka sati wa mina. Ndzi no khongela, ndzi guma ndzi byela Lesli ndziku: “A hi fambe.” A tlula a khoma ni tilo hi kutsaka. Hi noya ka wutshamu go saseka nguvhu ga mbhiri ya congo, hi ya andlala pano ya hina ya meza hi ti buza hi ku hlakana. Lego give gin’we ga masiku ya kutsakisa nguvhu wutomini ga hina. A ya ma nene hi ku ndzi tlhelile ndzi zvi kota ku longisela a tikanelo ta mina.

Hive ni zviavelo zvo tala ni zvo tsakisa ka ntiro wa ku wonelela zvipandze, kusukela le Colúmbia Britânica kala cihlaleni ca Terra Nova. Ka cikhati leco makunu, hi wo endza-endza, a kuxuva ka mina ku tatiseka. Ndzi wa navela kuya Cikoleni ca Gileyadhe, kanilezvi ndzi wa nga zvi lavi ku tira kota murumiwa ka tiko gin’wani. Ndzi wa zvi wonisa ku khwatsi a varumiwa vanhu vo hlawuleka, maku ndzi wa ti wona na ndzi nga ringanelwi. A cin’wani, ndzi wa chava ku hi rumelwa le Afrika, ka tiko gi nga ni mababyi ni yimpi. Makunu, ndzi wa xalala hi kwalomu Canadá hi nga hi kona.

HI RAMBIWA KUYA ESTÓNIA NI LOMU BÁLTICO — A ZVILO ZVA KU NE HI WA NGA ZVI RINDZELI

Hi 1992, a cikhati leci a ntiro wu nga vhululiwa ka matiko lawa ma nga wumba União Soviética, hi no wutisiwa ku ha zvi lava kuya Estónia kota varumiwa ke. A hi no ku dzuka. Kanilezvi, hi no khongela. Ka khati legi kambe, hi no ehleketa lezvi: ‘Loku Jehovha a hi ramba ku maha cokari, a hi chukwana hi zama ku maha ke.’ Hi no vhumela; ndzi guma ndzi ti byela lezvi: ‘A ya ma nene hi ku a hiyi Afrika.’

Hi no tekela ku sangula ku gondza lirimi la le Estónia. Andzhako ka tihweti to kari na hi tira lomu Estónia, ndzi no kombeliwa ku tira kota muwoneleli wa cipandze. Zvi wa lava ku hi endzela cipimo ca 46 wa mabandla ni mitlawa yo kari ka matiko ya Báltico, ni Kaliningrad, le Rússia. Lezvo zvi wa wula ku ndzi gondza lirimi la Letônia, ni la Lituânia ni la Rússia. A zvi olovangi. Hambulezvo, a vamakabye va wa tsaka hi ku wona kutikarata ka hina, niku va hi vhunile. Hi 1999, le Estónia ku no vhululiwa hofisa ya ravi; ndzi yimisiwa kota ciro ca kometi na Toomas Edur, na Lembit Reile, na Tommi Kauko.

Hi tivile vamakabye vo tala va nga khomilwe vaya Sibéria cikhatini ci nga hundza. Hambu lezvi va nga xanisilwe nguvhu paxweni va tlhela va hambanisiwa ni maxaka yabye, a va hundzukangi vava vanhu vo kala litsako ni va mona. Va simamile va tsaka va tlhela va hiseka kuchumayeleni. Lezvo zvi hi vhunile ku wona lezvaku hinawu hi nga zvi kota ku timisela hi tlhela hi tsaka ndzeni ka zviyimo zvo nonoha.

Laha hi nga kari hi tira yi nga chayi hi malembe yo tala, Lesli i no sangula ku karala. A hi tekelangi ku zvi pola lezvaku a kukarala loko ku wa yelana ni mababyi yo kari ma vitaniwako ku i fibromialgia. Hi no tshama hi ku tsen, hi ti wutisa ku a hi chukwana hi tlhela Canadá ke. A cikhati hi nga rambiwa cikoleni ca zviro zva ravi le Patterson, a Nova York, Estados Unidos, ndzi no kanakana ku vhumela. Kanilezvi, andzhako ka ku khongela yi nga chayi, hi no vhumela. Jehovha i no katekisa ciboho ca hina. Laha hi nga hi cikoleni leco, Lesli i no khatalelwa mababyi yakwe a hanya. Lezvo zvi hi vhunile ku tlhela hi hanya wutomi ga hina ga kale.

HI RAMBIWA KA KONTINENTI YIN’WANI — NI LEZVO HI WA NGA ZVI RINDZELANGI

Ni gambo go kari hi 2008, makunu na hi hi le Estónia, ndzi no fonelwa hi vamakabye le tsindza ga misava yontlhe, va ndzi wutisa ku hi ngaya tira le Congo ke. Ndzi no dzuka nguvhu, nguvhunguvhu hi ku ndzi wa fanele ku tlhelisa hlamulo a mandziko wa kona. A ndzi tekelangi ku mu byela Lesli hakuva ndzi wa zvi tiva ku i wa nga ta etlela ka wusiku lego. Kuveni bava, hi mina ndzi nga kala ku etlela, na ndzi khongela ndzi byela Jehovha zvontlhe zvi nga ndzi karata xungetano hi Afrika.

Loku gi cile, ndzi no mu byela Lesli, hi guma hi ehleketa lezvi: “Jehovha i hi ramba ku hiya Afrika. Hi zvi tivisa kuyini ku a hi nge zvi koti niku a hi nge tsaki na hi nga se famba ke?” Makunu, hi no khilela avhiyawu hiya chika Kinshasa, a Congo — andzhako ka 16 wa malembe na hi hi Estónia. A Bheteli ya Congo ku wa hi wutshamu go rula nguvhu, ku nga hi ni jardhim yo saseka nguvhu. A nchumu wo sangula lowu Lesli a nga veka lomu kwartu ka hina i kartawu a nga hi nago kusukela le Canadá. Ka kartawu lego, ku wa hi ni magezu lawa: “Tsaka ni kwihi u nga kona.” Andzhako ka ku tlhangana ni vamakabye, ni ku fambisa zvigondzo zva Bhibhiliya, ni ku tira kota varumiwa, a litsako la hina ntirweni wa Jehovha li no engetela. Hi kufamba ka cikhati, hi nova ni thomo ga ku yimela tsindza ga misava yontlhe hi endzela 13 wa tiBheteli. Lezvo zvi hi vhunile ku wona a kuhambanahambana ni kusaseka ka vanhu. A kukarateka loku ndzi nga hi nako ku no mbhela hi tlhela hi bonga Jehovha hi lezvi a nga hi rumela kuya tira Afrika.

Le Congo hi nyikilwe zvakuga zvo hambanahambana, zvo kota zvidodwani zvokari, ndzi nga zvi wonisa ku hi nga taga. Kanilezvi, laha hi nga wona vamakabye na vaga va tlhela va ti buza, hi no zvi ringa, zvi se hi tsakisa.

A cikhati leci le mutsuwuka-gambo wa tiko ku nga hi ni vanhu va nga kari va dhumela zvidhoropana va bayisela vavasati ni vanana, hi zvi kotile kuya seyo hi ya tiyisa vamakabye va hina ni ku va nyika lezvi zvi nga laveka kasi va ti hanyisa. A kutala ka vamakabye va hina va wa hi zvisiwana. Hambulezvo, a ku wona lezvi va nga kholwisa zvona ku a vafileko va ta vhuka, ni lezvi va nga mu randzisa zvona Jehovha, ni kutsumbeka kabye va seketela hlengeletano, zvi khumbile timbilu ta hina. Zvi hi kucile ku hi ti hlola ku cini ci hi mahako hi tirela Jehovha, hi tlhela hi tiyisa kukholwa ka hina. A vamakabye vo kari va wa luzile miti ni timbewu tabye lomu masin’wini. Lezvo zvi ndzi vhunile ku zvi zwisisa khwatsi ku a titshomba ti nga nyamalala futsi hi citshuketi; niku a wunghana ga hina na Jehovha hi wona nchumu wa lisima ka zvontlhe. Hambu lezvi a vamakabye lavo va nga kumana ni zvikarato zvo tala, zvi wa kala a ku va ti khala-khala. A tshamela gabye gi hi vhunile ku hi lwisana ni mababyi ni zvikarato zva hina na hi tiyile hlanha.

HI NYIKIWA CIAVELO CA KUYA TIRA LE ÁSIA

Hi kufamba ka cikhati hi no nyikiwa ciavelo ca ku ya tira le Bheteli ya Hong Kong — a zvi no ku hi hlamalisa! Ne hi wa nga lori ku hi ta tshuka hi ya hanya le Ásia! Kanilezvi, lezvi hi nga gi wonile woko ni lirandzo la Jehovha ka zviavelo zvontlhe lezvi zvin’wani, hi no vhumela cirambo leco. Hi 2013, hi no siya vamakabye va hina vo randzeka ni zvilo zvo saseka zvi nga le Afrika na hi rila — lezvo na hi nga zvi tivi lezvi hi to zvi kuma lomu hi yako.

A ku hanya le Hong Kong ku wa hi kucica ka hombe hakuva legi i dhoropa ga hombe gi teleko hi vanhu va matiko yo hambanahambana. A ku wulawula ciChina ci wa hi cikarato ca hombe nguvhu. Hambulezvo, a vamakabye va hi hoyozele hi mandla mambiri, niku hi tsakisilwe hi zvakuga zva tiko legi. A ntiro wa Jehovha wu wa kari wu andza hi kuhatlisa, kanilezvi a tipreso ta tiyindlu tonawu to wo kwela hi kuhatlisa. Hikwalaho, a Hubye yi Fumako yi no maha ciboho ca wutlhari, ca ku xavisa kutala ka tiyindlu ta Bheteli. Andzhako ka cikhatana, hi 2015, hi no nyikiwa ciavelo ca kuya tira le Coreia do Sul. Laha hi lwisana ni cikarato ca lirimi. Hambu lezvi ha ha faneleko ku gondzo zvotala, a vamakabye va hi tiyisa hi ku ve haya hi zvi kota ku wulawula ciCoreano.

LEZVI HI GONDZILEKO NTIRWENI WA JEHOVHA

A hi contlhe cikhati zvi olovako ku chata vanghana vaswa. Kanilezvi, hi gondzile ku loku hi ranga hi hina hi va ramba hi tava zvin’we navo, zvi nga maha hi ku hi hatla hi va tiva khwatsi. Hi wonile lezvaku ka vamakabye va hina ku na ni zvotala zvi fanako a ku hundza lezvi va hambanako hi zvona niku Jehovha i hi mahile hi ndlela ya ku hi zvi kota ku chata wunghana ni ku randza vanhu vo tala nguvhu. — 2 Kor. 6:11.

Hi gondzile lisima la ku randza vanhu va tixaka tontlhe, a ku fana na Jehovha, ni ku zama ku wona zvikombiso zva ku Jehovha wa hi randza ni ku hi rangela wutomini ga hina. Khati ni khati hi nga mbhela ntamu kutani hi nga kari hi karateka hi ti wutisa ku ‘ko a vamakabye va hi randza ke,’ hi wo teka zvikartawana kutani mapapilo hi tsalelweko hi vamakabye hi lera kambe. Hakunene, hi zvi wonile lezvi Jehovha a nga hlamulisa zvona a mikhongelo ya hina, a hi tiyisekisa lezvaku wa hi randza a tlhela a hi tiyisa.

Ka malembe wontlhe lawa, mina na Lesli hi gondzile lisima la ku ti nyika cikhati ca ku khatalelana, hambu loku hi no khomekisa kuyini. Hi tlhelile hi gondza lisima la ku ti hleka hi hoce loku hi phazama zvokari, nguvhunguvhu loku hi gondza lirimi liswa. Siku ni siku loku gi phuma, hi zama ku alakanyela nchumu wa wu nene lowu hi nga mu bongako hi wona Jehovha.

Kasi ku wula lisine, ndzi wa ti byela ku ndzi nge zvi koti ku tira kota murumiwa kutani ku hanya ka matiko man’wani. Hambulezvo, ndzi zvi wonile ha ndzoce lezvaku hi ku vhuniwa hi Jehovha, a zvilo zvontlhe zva koteka futsi, niku zvi ndzi tsakisile nguvhu. Lezvo zvi ndzi alakanyisa a magezu ya muphrofeti Jeremiya, yaku: “O Jehovha, u ndzi kalavele.” (Jer. 20:7, NWT) Lisine, Jehovha i hi mahele zvilo zvo tala zvo hlamalisa a tlhela a hi nyika makatekwa ya ku ne hi wa nga lori, ndzi tlhela ndzi famba hi avhiyawu — a nchumu ndzi gaya hi kufa ndzi vhuka hi ku wu lava. Hi yile ka matshamu yo tala nguvhu hi avhiyawu ya ku ne ndzi wa nga lori a cikhati ndzi nga hi jaha; ndzi vhuxela tiBheteli ka ntlhanu wa maKontinenti. Ndza mu bonga nguvhu Lesli hi lezvi a ndzi vhuneteleko a tlhela a ndzi seketela ka zviavelo zva hina zvontlhe.

Contlhe cikhati hi zama ku ti alakanyisa lezvaku zvontlhe hi mahela Jehovha hakuva ha mu randza. A makatekwa hi ti buzako hi wona nyamutlha mova masemanyana ya lawa hi to ti buza hi wona kala kupindzuka, a cikhati leci Jehovha a to ‘vhulula canja gakwe, a xurisa zvontlhe lezvi zvi hanyako.’ — Lis. 145:16.