Tshemba “Muyavanyisi Wa Misava” Hinkwayu Lweyi A Nga Ni Timpsalu!

1. Hi yini mhaka leyi tiyisaka leyi Yehovha a nga yi djondzisa Abrahamu?

ABRAHAMU a ve ni mabulu lawa a nga ta kala a nga ma khohlwi. Hi ku tirhisa ntsumi, Xikwembu xi byele Abrahamu leswaku a xi lava ku helisa madoropa ya Sodoma ni Gomora. Phela hambileswi Abrahamu a a li ni lipfumelo la ku tiya, swi mu karhatelile ku twisisa mhaka leyo. A ze a vutisa a ku: “U ta dlaya ni va ku lulama loko u helisa lava yendlaka swa ku biha ke? . . . Indjhe Muyavanyisi wa misava hinkwayu a nge yendli swa ku lulama ke?” (Gen. 18:23-33)Yehovha hi ku lehisa mbilu, a byele munghanu wa yena mhaka ya lisima swinene, leyi ninamuntlha yi hi tiyisaka swinene; ya leswaku Yehovha a nge tshuki a helisile vanhu va ku lulama.

2. I yini lexi hi kholwisaka swaku minkama hinkwayu loko Yehovha a yavanyisa a kombisa timpsalu ni wululami?

² I yini lexi hi kholwisaka swaku loko Yehovha a yavanyisa, minkama hinkwayu a kombisa timpsalu ni wululami? Xin’wani xi hi tiyisekisaka hi leswo, hileswaku Yehovha a “vona leswi nga ka mbilu.” (1 Sa. 16:7) Naswona yena a ti tiva kahle “timbilu ta vanhu hinkwavu.” (1 Tih. 8:39; 1 Tik. 28:9) Phela leswo swa hlamalisa! Yehovha a tlharihile hintamu ku tlula hina vanhu. Hi mhaka leyo, a hi minkama hinkwayu hi nga ta twisisa ndlela leyi Yehovha a yavanyisaka hi yona. Leswo hi leswi nga yendla mupostolo Pawulo a tsala swaku “wuyavanyisi ni tindlela ta [Xikwembu] a swi koteki ku ti twisisa!” — Rom. 11:33.

3-4. Hi swini swivutiso leswi hi nga ha tiyendlaka swona, naswona hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi? (Yohani 5:28, 29)

³ Na hina hi nga ha tivutisa swivutiso leswi swi fanaka ni leswi Abrahamu a nga tivutisa swona. Swi nga yendleka hi tivutisa leswi: ‘Ku nga va swaku ku ni ntshembo ka vanhu lava nga dlayiwa nkama Sodoma ni Gomora va nga helisiwa? Hi nga ha tlhela hi tivutisa swaku a vanhu lava, va ni ntshembo wa ku pfuxiwa ka nkama lowu “lava kalaka va nga lulamanga” va nga ta pfuxiwa?’ — Min. 24:15.

⁴ A hi rhangeni hi ku kambisisa leswi hi swi tivaka hi ku “pfuxiwa” ka lava nga fa. Swoswinyana ha ha ku yamukela matwisiselo ya nyuwani mayelana ni lava nga ta pfuxiwa leswaku va “kuma wutomi” ni lava nga ta pfuxiwa leswaku va “yavanyisiwa.”a (Lerha Yohani 5:28, 29.) Ku txintxa ka matwisisela lawa, ku yendla leswaku hi txintxa leswi hi swi twisisaka hi ku pfuxiwa ka lava nga fa. Se hi mhaka leyo, ka djondzo leyi ni leyi taka, hi ta djondza hi matwisiselo lawa ya nyuwani. Loko swi ta ka mhaka ya wuyavanyisi la ku lulama la Yehovha, hi ta rhanga hi ku kambela leswi hi kalaka hi nga swi tivi, se hi gama hi vona leswi hi swi tivaka hi mhaka ya kona.

LESWI HI KALAKA HI NGA SWI TIVI

5. I yini leswi mabuku ya hina a ma swi vula khale hi lava nga dlayiwa nkama ku nga helisiwa madoropa ya Sodoma ni Gomora?

⁵ Ku sukela khale mabuku ya hina ma vulavula hi leswi nga ta yendleka hi vanhu lava Yehovha a va vonaka na va nga lulamanga. A ma vula swaku a vanhu va ku fana ni lava nga dlayiwa nkama ku nga helisiwa doropa la Sodoma ni Gomora a va nga na ntshembo wa ku pfuxiwa ka nkama lowu taka, kambe loko se hi djondze kahle hi tlhela hi khongela hi mhaka leyi a hi nge vuli na hi tiyiseka swaku vanhu volavo a va nga ta pfuxiwa. Hi mhaka muni?

6. Hi swini swikombiso swin’wani swa ku yavanyisa ka Yehovha naswona i mpsini swaku a hi swi tivi?

⁶ Hi fanele hi kambela swin’wani ka mhaka leyi. Bibele li ni swikombiso swin’wani swa wuyavanyisi la Yehovha ka vanhu va ku kala va nga lulamanga. Hi xikombiso, Yehovha a helise vanhu hi ku tirhisa Ndhambi ka masiku ya Nowa naswona Vayisrayele va helise 7 wa matiko lawa a ma tshama ka Tiko la Xitshembiso, funtshi hi wusiku lin’we Yehovha a tirhise ntsumi swaku a dlaya 185.000 wa masonchwa ya Vaasiriya. (Gen. 7:23; Det. 7:1-3; Esa. 37:36, 37) Ka timhaka leti, ku nga va leswaku Bibele li hi byela hinkwaswu kuva hi vula na hi tiyiseka swaku Yehovha a va helisile swa wugamu vanhu lava? Nada, a hi swona leswo. Hi mhaka muni hi nga vulaka leswo?

7. I mpsini leswi hi kalaka hi nga swi tivi hi vanhu lava nga helisiwa hi nkama wa Ndhambi ya Nowa ni ka matiko lawa ma nga helisiwa hi Vayisrayele? (Vona mufoto .)

⁷ Ka swikombiso leswi se hi nga swi vona, a hi swi tivi swaku Yehovha a mu yavanyisise ku yini mun’wani ni mun’wani wa vona naswona a hi swi tivi swaku lava nga dlayiwa va ve na wona nkama wa ku djondza hi Yehovha va tlhela va tisola. Loko Bibele li vulavula hi nkama wa Ndhambi ya Nowa, li vula leswaku Nowa a a li “muchumayeli wa swa ku lulama.” (2 Pe. 2:5) Kambe a li vuli swaku nkama na a yaka ngalava a a chumayela mun’wani ni mun’wani lweyi a a kumeka lani misaveni na Ndhambi yi nge se fika. Hilani ku fanaka, nkama vanhu va matiko ya Kanana va nga helisiwa, a hi swi tivi kumbe hinkwavu va ve ni nkama wa leswaku va djondza hi Yehovha va tlhela va txintxa mahanyelo ya vona.

8. I mpsini leswi hi kalaka hi nga swi tivi hi vanhu lava a va tshama Sodoma ni Gomora?

⁸ Se hi nga ku yini hi vanhu va nga dlayiwa nkama ku nga helisiwa madoropa ya Sodoma ni Gomora? Phela Lota lweyi na a lulamile a a tshama ni vanhu volavo. Kambe ku nga va leswaku Lota a chumayele mun’wani ni mun’wani wa vona? Nada. Hambileswi a va li vanhu va ku biha, ku nga va leswaku hinkwavu a va swi tiva ku hambanisa minchumu yayinene ka minchumu ya ku biha? Khumbuka leswaku xitshungu xa vavanuna a xi lava ku pfinya vapfhumba va Lota. Bibele li vula leswaku phakati ka xitshungu lexo a ku ni vanhu “vavatsongo ni vavakulu.” (Gen. 19:4; 2 Pe. 2:7) Ku nga va leswaku ha swi tiva swaku Yehovha Xikwembu lexi nga ni timpsalu a bohe leswaku ni mun’we a nga ta pfuxiwa? Nada a hi nge vuli leswo. Yehovha a byele Abrahamu a mu tiyisekisa swaku ka madoropa lawo hambi 10 wa vavanuna va ku lulama a va nga li kona. (Gen. 18:32) Leswo swi vula swaku vanhu va madoropa wolawo a va li vanhu lava va kalaka va nga lulamanga naswona Yehovha a bohe ku va helisa hi mhaka ya minchumu ya yinyingi ya ku biha leyi a va yi yendla. Se ina ka, hi nga vula na hi tiyiseka swaku ni mun’we wa vona a a nga ta pfuxiwa nkama ku nga ta “pfuxiwa vanhu lava kalaka va nga lulamanga”? Nada a hi nge tiyiseki hi leswo!

9. I yini leswi hi kalaka hi nga swi tivi hi Solomoni?

⁹ A Bibele li vulavula hi lava a va li vanhu va ku lulama kambe hi ku famba ka nkama va nga gama va va vanhu lava kalaka va nga lulamanga. Mun’we wa vanhu lava ku ve Hosi Solomoni. Yena a djondzisiwe tindlela ta Yehovha naswona Yehovha a mu katekisile hintamu kambe hi ku famba ka nkama a sungule ku gandzela swikwembu swa mavunhwa. Leswo swi mu kwatise hintamu Yehovha funtshi swi yendle swaku vanhu hinkwavu va Israyele va hlupheka malembe ya manyingi hi mhaka swidjoho swa Solomoni. I ntiyiso swaku Bibele li vula leswaku nkama Solomoni a nga fa a ‘lahliwe lani vavhovho va yena va nga lahliwa kona’ leswi swi patsa na Hosi Davhida wanuna wa ku tshembeka. (1 Tih. 11:5-9, 43; 2 Tih. 23:13) Kambe leswi Bibele li vulaka swaku Solomoni a lahliwe lomu vavhovho va yena va nga lahliwa kona, swi lava ku vula swaku lexo i xitiyisekiso xa leswaku a ta pfuxiwa? Bibele a li hlamuli xivutiso lexo. Kambe van’wani va nga ha vula swaku “lweyi a nga fa a rivaleliwile xidjoho xa yena.” (Rom. 6:7) Marito lawa i ntiyiso; kambe a ma lavi ku vula swaku vanhu hinkwavu lava nga fa va ta pfuxiwa ingi hi loko vanhu hinkwavu lava nga fa va ni mfanelo ya ku tlhela va kuma wutomi. Phela a ku pfuxiwa ka lava nga fa i nyiko leyi taka hi ka Xikwembu xa hina Yehovha. Yena a ta pfuxa mun’wani ni mun’wani lweyi a mu lavaka swaku a mu tirhela hi masiku ni masiku. (Yob. 14:13, 14; Yoh. 6:44) Se Solomoni ke, a ta pfuxiwa? Yehovha hi yena a tivaka nhlamulu ya xivutiso lexi; kambe hina a hi yi tivi. A lexi hi xi tivaka hi leswaku Yehovha a ta yendla leswi nga swinene.

LESWI HI SWI TIVAKA

10. Indjhe Yehovha wa swi rhandza ku helisa vanhu? (Ezekiyele 33:11) (Vona mufoto.)

¹⁰ Lerha Ezekiyele 33:11. Loko swi ta ka ku yavanyisa munhu ha swi tiva swaku Yehovha a titwisa ku yini. Phela Yehovha a kongomise Pedru swaku a tsala marito ya ku fana ni ya Ezekiyele, loko a te: “Yehovha . . . a nga swi naveli leswaku ku helisiwa munhu ni mun’we.” (2 Pe. 3:9) Marito lawa ma hi tiyisa swinene hikusa ha swi tiva swaku Yehovha a nge mu heliseli magamu munhu na a nga na xivangelo. Yehovha a ni timpsalu tatikulu swinene naswona yena wa ti kombisa minkama hinkwayu loko swi koteka.

11. I vamani lava nga ta kala va nga pfuxiwi naswona hi swi tivisa ku yini leswo?

¹¹ I yini leswi hi swi tivaka hi vanhu lava nga ta kala va nga pfuxiwi? Bibele li vulavula hi vanhu van’wani vavatsongo lava nga ta kala va nga pfuxiwi.b Hi xikombiso Yesu a vule hi ku kongoma swaku Yudasi Skariyota a nga ta pfuxiwa. (Mar. 14:21; vona ni Yohani 17:12.)c Yudasi a djohele Xikwembu ni N’wana wa xona Yesu hi maxivomu. (Vona ni Marka 3:29.)d Yesu a tlhele a vula swa ku fana hi varhangeli va wukhongeli lava a va lwisana na yena, a vule swaku a va nga ta pfuxiwa. (Mat. 23:33; vona ni Yohani 19:11.)e Mupostolo Pawulo na yena a vule swaku vanhu lava nga djikela Xikwembu va tlhela va nga tisoli a va nga ta pfuxiwa. — Heb. 6:4-8; 10:29.

12. I mpsini hi swi tivaka hi timpsalu ta Yehovha? Nyikela swikombiso.

¹² I mpsini leswi hi swi tivaka hi timpsalu ta Yehovha? Hilani hi nga swi vona hi kona ka maparagrafu lawa ma nga hundza, Yehovha a tale hi timpsalu naswona “a nga swi naveli leswaku ku helisiwa munhu ni mun’we”. Se Yehovha a ti kombise ku yini timpsalu ka vanhu lava nga yendla swidjoho swaswikulu? Hosi Davhida a yendle swidjoho swaswikulu hintamu, ku nga ku famba masangu ni nsati wa ku a hi wa yena ni ku tlhela a dlaya munhu lweyi a a nga na nandzu. Kambe Davhida a tisolile naswona Yehovha a mu kombe timpsalu hi ku mu rivalela. (2 Sa. 12:1-13) Hosi Manasi a yendle minchumu ya ku biha hintamu ku ringana malembe ya manyingi ka wutomi la yena, hambileswo Yehovha a mu kombe timpsalu nkama a nga vona swaku Manasi a tisolile ka swidjoho swa yena. (2 Tik. 33:9-16) Swikombiso leswi swi hi khumbukisa leswaku Yehovha minkama hinkwayu a kombisa timpsalu loko ku ni xivangelo xa ku a yendla leswo. Phela a ta pfuxa vanhu volavo hileswi va nga pfumela leswaku va mu djohelile va tlhela va tisola ka swidjoho swa vona.

13. a) Hi mhaka muni Yehovha a va kombe timpsalu Vaninivha? b) Yesu a vule yini hi Vaninivha?

¹³ Hi tlhela hi vona timpsalu ta Yehovha loko swi ta ka doropa la Ninivha. Yehovha a byele Yonasi a ku: “Ni vone wubihi la lona.” Kambe nkama Vaninivha va nga tisola ka swidjoho swa vona Yehovha a va rivalelile. Yena a kombise timpsalu ku tlula na Yonasi. Hi mhaka ya leswi Yonasi a a kwatile, Xikwembu xi mu khumbukise leswaku Vaninivha a va li vanhu “lava kalaka va nga swi tivi ku hambanisa swaswinene ni swa ku biha.” (Yon. 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Hi ku famba ka nkama, Yesu a tirhise xikombiso xa Vaninivha leswaku a djondzisa vanhu hi timpsalu ni wululami la Yehovha. Yesu a vule leswi hi Vaninivha lava nga tisola: “Nkama Xikwembu xi nga ta yavanyisa vanhu hinkwavu, vanhu va le Ninivha va ta pfuxiwa.” — Mat. 12:41.

14. Swi vula yini kuva Vaninivha va pfuxiwa swaku va ta yavanyisiwa?

¹⁴ Kasi swi vula yini ku va Vaninivha va pfuxiwa swaku va ta yavanyisiwa? Yesu a vule swaku ka nkama lowu taka ku ta va ni vanhu lava nga ta “pfukela ku yavanyisiwa.” (Yoh. 5:29) Yesu a a vulavula hi Mfumu wa yena wa 1.000 wa Malembe, lani “lava ku lulama ni lava kalaka va nga lulamanga” va nga ta pfuxiwa. (Min. 24:15) Lava ku kala va nga lulamanga va ta pfuxiwa leswaku va yavanyisiwa. Leswi vulaka swaku Yehovha na Yesu va ta kambela mahanyelo ya vona, leswi va nga ta tikhomisa xiswona ni leswi va nga ta swi yamukelisa xiswona leswi va nga ta djondzisiwa hi Yehovha. Se loko mun’we wa vanhu lava a va tshama Ninivha a yala ku gandzela Yehovha, a nga ta faneleka ku tama a hanya. (Esa. 65:20) Kambe hinkwavu lava nga ta langa ku gandzela Yehovha hi ku tshembeka va ta va ni nkateko wa ku hanya wutomi la ku kala li nga heli! — Dan. 12:2.

15. a) Hi mhaka muni hi nga fanelanga hi vula swaku vanhu lava nga helisiwa aSodoma ni Gomora a va nga ta pfuxiwa? b) Hi fanele hi ma twisisa ku yini marito lawa ma nga ka Yuda 7? (Vona kwadru leli nge “I Mpsini Leswi Yuda A A Lava Ku Vula Swona?”)

¹⁵ Loko Yesu a vulavula hi vanhu lava a va tshama Sodoma ni Gomora a vule swaku hi “Siku la Ku Yavanyisa” a swi ta va vevukela ku tlula vanhu lava va nga mu yala va tlhela va yala leswi a a swi djondzisa. (Mat. 10:14, 15; 11:23, 24; Luk. 10:12) Yesu a a lava ku vula yini hi marito lawa? Ku nga va leswaku Yesu a a tirhisa marito ya ku fanekisela kuva a kombisa swaku vanhu va nkama wa yena a va bihe hintamu ku tlula vanhu va Sodoma ni Gomora? Khumbuka leswaku nkama Yesu a nga vula leswaku Vaninivha a va ta “pfukela ku yavanyisiwa” a a nga tirhisi marito ya ku fanekisela; kambe a o vula ntiyiso wa mhaka. Leswi Yesu a nga swi vula hi vanhu va Sodoma ni Gomora swi ta yendleka hikakunene. Phela loko Yesu a vulavula hi swiyimu leswi swimbirhi a a vulavula “hi Siku la Ku Yavanyisa.” Phela vanhu va Ninivha ni va Sodoma ni Gomora a va yendla swilo swa ku biha swinene, kambe Vaninivha va ve ni nkama wa ku tisola. Khumbuka leswaku Yesu a vulavulile hi vanhu lava a va ta “pfukela ku yavanyisiwa,” leswi patsaka “lava a va yendla swa ku biha”. (Yoh. 5:29) Se swi tikomba ingaku vanhu van’wani lava a va tshama Sodoma ni Gomora va ni ntshembo. Swi nga yendleka van’wani va vona va ta pfuxiwa naswona hi ta va ni nkateko wa ku va djondzisa hi Yehovha na Yesu Kreste!

16. Yehovha a ta va langisa ku yini vanhu lava nga ta pfuxiwa? (Yeremiya 17:10)

¹⁶ Lerha Yeremiya 17:10. Ndzimana leyi yi hi pfuna ku swi twisisa ku yampsa leswi hi swi tivaka: Yehovha minkama hinkwayu a “kambela mbilu,” ni “mimpimiso ya le ndzeni”. Loko swi ta ka ku pfuxiwa ka lava va nga fa, ha tiyiseka swaku Yehovha a ta “nyika mun’wani ni mun’wani hi ku ya hi tindlela ta yena.” Yehovha a ta tiyisa voko loko swi laveka ni ku kombisa timpsalu loko swi koteka. Se a hi fanelanga hi vula swaku munhu a nge pfuxiwi loko Bibele li nga swi vuli hi ku kongoma leswo!

“MUYAVANYISI WA MISAVA HINKWAYU” A TA YENDLA “SWA KU LULAMA”

17. Ka nkama lowu taka ku ta yendleka yini hi lava nga fa?

¹⁷ Ku sukela nkama Adamu na Evha va nga tipatsa na Sathana va djikela Yehovha, vanhu va vanyingi hintamu va file. Phela lifu i nala wamukulu swinene! (1 Ko. 15:26) Se i yini swi nga ta yendlekela vanhu lava, lava se va nga fa? 144.000 wa Vakreste va ku tshembeka va ta pfuxeliwa ku ya hanya tilweni naswona a va nga ha ta fa. (Nhl. 14:1) Kasi ku tala ka vanhu va ku tshembeka va ta pfuxiwa nkama lowu ku nga ta pfuxiwa vanhu “lava ku lulama,” naswona va ta nyikiwa wutomi la ku kala li nga heli kola misaveni loko va tama va tshembeka ndzeni ka 1.000 wa Malembe ya ku fuma ka Kreste ni ka ku kambeliwa ka wugamu. (Dan. 12:13; Heb. 12:1) Ku ta va hi nkama wa ku fuma ka Kreste lowu “lava kalaka va nga lulamanga”, lava patsaka lava ku a va mu tirhelanga Yehovha ni lava a va yendla swa ku biha va nga ta nyikiwa nkama wa ku txintxa mahanyelo ya vona swaku va sungula ku tirhela Yehovha. (Luk. 23:42, 43) Kambe lava nga yendla swa ku biha hi maxivomu va tlhela va djikela Yehovha ni swikongomelo swa yena a va nga ta pfuxiwa. — Luk. 12:4, 5.

18-19. a) Hi mhaka muni hi nga tshembaka ndlela leyi Yehovha a nga ta yavanyisa hi yona lava nga fa? (Esaya 55:8, 9) b) Hi ta bula hi yini ka nhlokomhaka leyi landzelaka?

¹⁸ Ku nga va leswaku hi nga tiyiseka hi ku helela leswaku Yehovha loko a yavanyisa vanhu minkama hinkwayu a yendla swiboho swaswinene? Ina! Phela Abrahamu a a yi twisisa kahle mhaka yoleyo ya leswaku Yehovha a hetisekile, a ni wutlharhi lalikulu, a ni timpsalu funtshi hi yena “Muyavanyisi wa misava hinkwayu.” Yehovha a djondzise N’wana wa yena a tlhela a mu nyika ntirho wa leswaku a yavanyisa vanhu. (Yoh. 5:22) Yehovha na Yesu va swi tiva kahle leswi nga ka timbilu ta vanhu. (Mat. 9:4) Se ka swiyimu hinkwaswu loko va yavanyisa munhu va ta yendla leswi “swi nga lulama”!

¹⁹ Hi nga tiyiseka swaku Yehovha minkama hinkwayu wa swi tiva leswi nga swinene. Hina vanhu va ku kala va nga hetisekanga a hi nge swi koti ku yavanyisa hi ndlela yayinene kambe Yehovha wa swi kota! (Lerha Esaya 55:8, 9.) Se minkama hinkwayu hi nga tshemba ku yavanyisa ka Yehovha ni N’wana wa yena, naswona Hosi Yesu a ta tekelela hi ku helela a wunene ni timpsalu ta Papayi wa yena loko a yavanyisa. (Esa. 11:3, 4) Hi nga vula yini hi ku yavanyisa ka nkama wa nhlomulu wawukulu? I mpsini leswi hi swi tivaka? Naswona i mpsini leswi hi kalaka hi nga swi tivi? Ka nhlokomhaka leyi landzelaka hi ta hlamula swivutiso leswi.