NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 31
LISIMU 12 Yehovha, Xikwembu Lexi Tlakukeke
I Mpsini Leswi Yehovha A Nga Swi Yendla Swaku A Hi Ponisa Ka Xidjoho?
“Xikwembu xi rhandze misava swinene xi za xi nyikela hi N’wana wa xona lweyi a nga psaliwa a li yexe.” — YOH. 3:16.
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA
Hi ta vona swaku i mpsini leswi Yehovha a nga swi yendla leswaku a hi pfuna akuva hi tama hi mu tirhela hambileswi hi nga ni xidjoho. Hi ta tlhela hi vona leswaku i yini leswi a nga swi yendla leswaku hi kuma wutomi la ku kala li nga heli a tlhela a hi susela xidjoho ni lifu.
1-2. a) I yini xidjoho naswona i mani lweyi a nga hi pfunaka ku lwisana na xona? (Vona “Rito Leli Nga Tlhamuseliwa.”) b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi ni tin’wani leti nga ka Murindzi lweyi? (Vona leswi nga tsaliwa ka “Leswi Yaka Ka Valerhi” ka Murindzi lweyi.)
LESWAKU u tiva leswi Yehovha a ku rhandzisaka xiswona, ku ni nchumu lexi u faneleke u xi yendla. U fanele u djondza hi leswi a nga swi yendla leswaku a ku ponisa ka xidjoho ni lifu. Xidjohoa i nala wamukulu swinene naswona a hi nge swi koti ku mu hlula na hi li hoxe. Phela hinkwerhu ha djoha siku ni siku, funtshi ha fa hi mhaka ya xidjoho. (Rom. 5:12) Kambe hi lawa mahungu ya ku tsakisa: Yehovha a tshembisa leswaku a ta hi susela xidjoho ka nkama lowu taka naswona leswi a nga ni matimba yamakulu a ta swi kota ku yendla leswi a nga hi tshembisa swona.
2 Se ku hundza kolomu ka 6.000 wa malembe na Yehovha a pfuna vanhu va yena leswaku va lwisana ni xidjoho. Hi mhaka muni? Hikusa Yehovha wa va rhandza vanhu va yena, se hi mhaka leyo a yendla hinkwaswu swaku a va pfuna swaku va lwisana ni xidjoho. Phela Yehovha wa swi tiva leswaku xidjoho hi xona xi yendlaka leswaku hi fa. Kambe yena a nga swi lavi leswaku hi fa, a lava leswaku hi hanya wutomi la ku kala li nga heli. (Rom. 6:23) Ka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swivutiso swinharhu: 1) I mpsini leswi Yehovha a nga swi yendla leswaku a hi nyika ntshembo? 2) I yini leswi vanhu va minkameni ya khale va nga swi yendla leswaku va tsakisa Yehovha hambileswi a va ni xidjoho? 3) I yini leswi Yesu a nga swi yendla leswaku a hi susela xidjoho ni lifu?
LESWI YEHOVHA A NGA SWI YENDLA LESWAKU A HELISA XIDJOHO NI LIFU
3. I mpsini leswi nga yendla Adamu na Evha va djoha?
3 A nkama lowu Yehovha a nga hamba wanuna wa ku sungula ni wansati wa ku sungula, ku nga Adamu na Evha, a a lava leswaku va hanya wutomi la ku tsakisa na va nga na xidjoho. Yena a va nyike a kaya la ku xonga, a va nyika swilo hinkwaswu leswi a va swi lava leswaku va tsaka, a tlhela a va nyika ntirho lowu a va fanele va wu yendla. Naswona a va byele leswaku a va fanele va psala vana va tlhela va yendla leswaku misava hinkwayu yi va paradesi. Kambe ku ni nsinya lowu Yehovha a nga va byela leswaku a va nga fanelanga va dla mafruta ya wona hikusa loko a vo yendla leswo a va ta fa. Se hinkwerhu ha swi tiva leswi swi nga gama swi yendleka. Adamu na Evha va pfumele ku xengiwa hi Sathana lweyi a a nga va rhandzi a tlhela a nga xi hloniphi Xikwembu, naswona va djohile. Hi mhaka leyo, hinkwerhu ha guga, ha vabya hi tlhela hi fa. — Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Hi mhaka muni Yehovha a nyenya xidjoho a tlhela a hi pfuna swaku hi lwisana na xona? (Varoma 8:20, 21)
4 Yehovha a yendle leswaku mhaka leyi yi nga yendleka ka jardim la Edeni yi tsaliwa ka Bibele, leswaku hinkwerhu hi ta yi tiva. Funtshi a lava hi swi tiva swaku yena wa xi nyenya xidjoho hikusa xidjoho xi hi hambanisa na yena xi tlhela xi yendla leswaku hi fa. (Esa. 59:2) Kambe Sathana wa swi rhandza ku vona vanhu na va hanya hi xidjoho. Funtshi swi nga yendleka a tsake hintamu nkama a nga vona swaku Adamu na Evha va mu yingisile ajardim la Edeni, va djohela Yehovha hi maxivomu. Se, swi nga yendleka a a tibyela leswaku leswi Yehovha a a lava leswaku vanhu va swi yendla, a swi nga ha ta koteka. Kambe a be hansi; hikusa Yehovha i Xikwembu lexi nga ni lirhandzu lalikulu. Phela Yehovha a nga zanga a txintxa leswi a a lava ku swi yendlela vana ni vatukulu va Adamu na Evha. (Lerha Varoma 8:20, 21.) Yehovha a a swi tiva leswaku vana ni vatukulu van’wani va Adamu na Evha a va ta mu rhandza va tlhela va mu tirhela hambileswi va nga vadjohi. Hi mhaka leyo, a yendle hinkwaswu leswaku a va ponisa ka xidjoho ni ka lifu. Kasi a swi yendlise yini leswo?
5. Yehovha a va byele nkama muni Adamu na Evha swaku a a ta helisa xidjoho ni lifu? (Genesa 3:15)
5 Lerha Genesa 3:15. A nkama Adamu na Evha va nga djoha, Yehovha a tekele ku tshembisa leswaku a a ta helisa xidjoho a tlhela a helisa na Sathana. A vule leswaku a a ta rhumela N’wana wa yena lweyi a a ta ponisa vanhu ka xidjoho ni ka lifu, a tlhela a helisa wubihi hinkwalu leli li nga vangiwa hi Sathana. (1 Yo. 3:8) Kambe na swi nge se yendleka leswo, N’wana wa yena a a ta hluphiwa a tlhela a dlayisiwa ximona naswona Yehovha a a ta vaviseka hintamu loko a swi vona leswo. Kambe a a tinyimisele ku tiyisela hikusa a lava leswaku vanhu hinkwavu va ponisiwa ka xidjoho ni ka lifu!
I YINI LESWI VANHU VA MINKAMENI YA KHALE VA NGA SWI YENDLA SWAKU VA TSAKISA YEHOVHA?
6. I mpsini leswi vanhu va ku tshembeka va ku fana na Abele na Nowa va nga swi yendla leswaku va va vanghanu va Yehovha?
6 Loko se ku hundze malembe ya manyingi na Adamu na Evha va djohele Yehovha, Yehovha a pfune vanhu leswaku va vona leswi a va fanele va swi yendla leswaku va va vanghanu va yena. Hi xikombiso, n’wana wa wumbirhi wa Adamu na Evha ku nga Abele, a a ni lipfumelo ka Yehovha naswona a a mu rhandza. Se Abele a nyikele magandzelo ka Yehovha hi swilo swa yena swa lisima leswi a a li na swona leswaku a mu tsakisa. A yendle magandzelo hi swiharhi hikusa a a li mulusi, naswona Bibele li li: “Yehovha a tsakisiwe hi Abele ni gandzelo la yena.” (Gen. 4:4) Phela Yehovha a a ma yamukela magandzelo lawa a ma yendliwa hi vanhu lava a va mu rhandza va tlhela va mu tshemba, va ku fana na Nowa. (Gen. 8:20, 21) Funtshi leswi Yehovha a nga yamukela magandzelo lawa, swi kombisa leswaku wa va rhandza vanhu funtshi wa swi lava leswaku va va vanghanu va yena hambileswi va nga ni xidjoho.b
7. Hi djondza yini ka leswi Abrahamu a a tinyimisele ku swi yendla?
7 Abrahamu a a ni lipfumelo la ku tiya. Hi vula leswo hikusa a nkama Yehovha a nga mu kombela leswaku a dlaya n’wana wa yena Izaki swaku a va gandzelo, Abrahamu a nga yalanga. A pfumelile ku yendla leswo hambileswi a swi ta mu karhatela hikusa a a mu rhandza hintamu n’wana wa yena. Yehovha a game a byela Abrahamu leswaku a nga ha mu dlayi n’wana wa yena. Kambe leswi a nga swi yendla swi hi djondzisa mhaka ya lisima hintamu hina vanhu va Yehovha, ya leswaku Yehovha wa hi rhandza hintamu. Hi leswo swi nga za swi yendla a nyikela hi N’wana wa yena Yesu leswaku a hi fela kuva a hi susela xidjoho ni lifu. — Gen. 22:1-18.
8. Magandzelo lawa Vayisrayele a va ma yendla a ma fanekisela yini? (Levhitika 4:27-29; 17:11)
8 Loko se ku hundze malembe ya manyingi, Yehovha a nyike Vayisrayele Nawu lowu a wu vula leswaku va fanele va yendla magandzelo ya manyingi leswaku va rivaleliwa swidjoho. (Lerha Levhitika 4:27-29; 17:11.) Magandzelo lawa a va ma yendla, a ma fanekisela gandzelo la lisima ngopfu swinene leli Yehovha a a ta li nyikela hi ku tirhisa N’wana wa yena leswaku a hi ponisa ka xidjoho ni ka lifu. Yehovha a tirhise vaprofeta leswaku a hi tlhamusela leswaku N’wana wa yena a a ta hluphiwa a tlhela a dlayiwa. Phela ku fana ni leswi swiharhi leswi Vayisrayele a va nyikela hi swona magandzelo a swi dlayiwa, Yesu na yena a dlayiwile. (Esa. 53:1-12) Pimisa hi ku vava loku Yehovha a nga ku twa, nkama a nga vona N’wana wa yena wa ku mu rhandza na a dlayisiwa ximona leswaku a ta ku ponisa ka xidjoho ni lifu!
LESWI YESU A NGA SWI YENDLA SWAKU A PONISA VANHU KA XIDJOHO
9. I yini leswi Yohani Mutsakamisi a nga swi vula hi Yesu? (Vaheberu 9:22; 10:1-4, 12)
9 Ankameni wa vapostolo, ku yendleke nchumu lexi xi nga yendla leswaku vanhu va tiyiseka leswaku hikakunene Yehovha a ta helisa xidjoho ni lifu. Nkama Yohani Mutsakamisi a nga vona Yesu, a te: “Vonani Xinyempfani xa Xikwembu lexi susaka xidjoho misaveni!” (Yoh. 1:29) Nkama Yohani a nga vula marito lawa, a o swi tiyisekisa leswaku Yesu a a li yena N’wana lweyi Yehovha a a tshembise leswaku a a ta mu tirhisa leswaku a hi susela xidjoho ni lifu lani misaveni. — Lerha Vaheberu 9:22; 10:1-4, 12.
10. I mpsini leswi Yesu a nga swi yendla leswi kombisaka leswaku a a ni mhaka ni vadjohi?
10 Yesu a a swi tiva leswaku xidjoho xi yendla leswaku vanhu va hlupheka hintamu. Hi leswo swi nga yendla leswaku nkama na a li lani misaveni a pfuna vanhu lava a va tiviwa na va li vadjohi. Siku lin’wani a fanise vadjohi ni vanhu lava vabyaka, a te: “Vanhu lava nga kahle a va lavi dotori kambe dotori a laviwa hi lava vabyaka, . . . a ni telanga ku ta vitana va ku lulama, kambe ku ta vitana vadjohi.” (Mat. 9:12, 13) Vhela Yesu a swi yendlile leswi a nga swi vula hikusa siku lin’wani a rivalele wansati lweyi a nga mu hlambhisa minenge hi mihloti ya yena, hambileswi a a swi tiva leswaku a a yendla swilo swa ku biha hintamu. (Luk. 7:37-50) Naswona khambi lin’wani a chumayele wansati wa Musamariya lweyi a nga mu kuma xihloveni, hambileswi a a swi tiva leswaku wansati lwiyani a a ni mahanyelo ya ku biha. (Yoh. 4:7, 17-19, 25, 26) Phela vanhu va fa hi mhaka ya xidjoho kambe Yehovha a nyike Yesu matimba ya ku pfuxa vanhu lava nga fa. Nkama na a li lani misaveni, Yesu a pfuxe vavanuna, vavasati, vana ni vanhu vavakulu. — Mat. 11:5.
11. Hi mhaka muni vanhu lava a va yendla swidjoho swaswikulu a va swi rhandza ku ya ka Yesu?
11 Hambi vanhu lava a va yendla swidjoho swaswikulu, a va swi rhandza ku ya ka Yesu hikusa Yesu a a va rhandza, a a vulavula kahle na vona funtshi a a va twisisa. (Luk. 15:1, 2) Hambileswi a va li vadjohi, Yesu a a va khensa hi minzamu leyi a va yi yendla leswaku va kombisa lipfumelo ka yena. (Luk. 19:1-10) Phela leswi Yesu a nga swi yendla, swi hi pfuna ku vona leswi Yehovha a titwisaka xiswona hi vanhu lava yendlaka swidjoho. (Yoh. 14:9) Yehovha wa va rhandza vanhu, wa va rivalela naswona a lava ku va pfuna leswaku va tama va mu tirhela hambileswi va nga vadjohi. Hi mhaka leyo, Yesu a a pfuna vanhu leswaku va txintxa wutomi la vona va yendla swilo swaswinene. — Luk. 5:27, 28.
12. I yini leswi Yesu a nga swi vula hi ku fa ka yena?
12 Yesu a a swi tiva leswi a swi ta mu yendlekela. A byele vadjondzisiwa va yena makhambi ya manyingi leswaku a a ta dlayisiwa ximona, funtshi a a ta hayekiwa ka mhandzi ya nxaniso. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Yesu a a swi tiva leswaku lifu la yena a li ta susa xidjoho ka vanhu hinkwavu, hilani Yohani Mutsakamisi ni vaprofeta van’wani va nga vula hi kona. Naswona a vule leswaku loko se a nyikele wutomi la yena a ‘a ta koka vanhu va mixaka hinkwayu’ swaku va ya ka yena. (Yoh. 12:32) Ku va Yesu a hi felile swi yendla leswaku hi swi kota ku tsakisa Yehovha hi tlhela hi va valandzeli va Yesu hambileswi hi nga vadjohi. Naswona hi ku yendla leswo hi nga “chunsiwa ka xidjoho”. (Rom. 6:14, 18, 22; Yoh. 8:32) Yesu a a tinyimiselile ku dlayiwa hi ndlela ya ku vava na a nga chavi nchumu, leswaku a hi ponisa. — Yoh. 10:17, 18.
13. I mpsini swi nga yendleka nkama Yesu a nga dlayiwa naswona lifu la yena li hi djondzisa yini hi Yehovha? (Vona mufoto.)
13 Yesu a kumane ni swilo swa swinyingi swa ku karhata. Hi xikombiso, a xavisiwile, a khomiwa na a nga wonhanga nchumu, a rhuketeliwa, a lumbetiwa hi swilo swa ku kala a nga swi yendlanga a tlhela a biwa. Masonchwa ma mu kokoviselile ma mu yisa lani a ma ta mu dlayela kona, ma fika ma mu gongondzela ka mhandzi ya nxaniso. Kambe hambileswi Yesu a a twa ku vava hintamu, a tame a tiyisela, a tshembeka ka Yehovha. Phela Yehovha hi yena a a twa ku vava hintamu ka xiyimu lexi hikusa a a ni matimba ya ku yendla swaku Yesu a nga dlayisiwi ximona. Kambe a tame a tiyisela hi mhaka leswi a rhandzaka vanhu. Yehovha a a swi tiva leswaku ku fa ka Yesu a ku ta ponisa vanhu va vanyingi, hilani Yesu a nga vula hi kona, nkama a nga te: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi za xi nyikela hi N’wana wa xona lweyi a nga psaliwa a li yexe swaku lweyi a pfumelaka ka yena a nga helisiwi kambe a kuma wutomi la ku kala li nga heli.” — Yoh. 3:16.
Nkama Yehovha a nga nyikela N’wana wa yena leswaku a dlayiwa a twe ku vava hintamu, kambe a tiyiselile hikusa a lava ku hi chunsa ka xidjoho ni lifu (Vona paragrafu 13)
14. Hi djondza yini ka leswi Yesu a nga nyikela hi wutomi la yena leswaku a hi fela?
14 Ku va Yehovha a nyikele hi N’wana wa yena Yesu leswaku a hi fela swi kombisa lirhandzu lalikulu leli a nga na lona hi hina vatukulu va Adamu na Evha. Phela Yehovha a pfumelele leswaku Yesu a dlayiwa hi ndlela ya ku vava swinene hi mhaka wa ku rhandza hintamu naswona a lava ku ku chunsa ka xidjoho ni lifu. Funtshi hambi hi swoswi Yehovha wa ha tama a hi pfuna leswaku hi lwisana ni xidjoho. — 1 Yo. 4:9, 10.
15. Hi fanele hi yendla yini leswaku hi rivaleliwa swidjoho swa hina?
15 Ku va Yehovha a nyikele hi N’wana wa yena leswaku a hi fela, swi yendla leswaku hi kota ku rivaleliwa swidjoho. Kambe leswaku Yehovha a hi rivalela, ku ni leswi na hina hi faneleke hi swi yendla. Kasi hi fanele hi yendla yini? Yohani Mutsakamisi na Yesu Kreste va hi byele leswi hi faneleke hi swi yendla nkama va nga te: “Tisoleni hikusa Mfumu wa matilo wu kusuhi.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Ku tisola hi swona swi nga yendlaka leswaku hi tama hi tirhela Yehovha hi tlhela hi va vanghanu va yena vavakulu hambileswi hi nga ni xidjoho. Kambe swi vula yini ku tisola naswona swi nga hi pfunisa ku yini ku tama hi tirhela Yehovha hambileswi hi nga ni xidjoho? Xivutiso lexi xi ta hlamuliwa ka nhlokomhaka leyi landzelaka.
LISIMU 18 Hali Tlangela Gandzelo la Nkutsulo
a RITO LELI NGA TLHAMUSELIWA: Ka Bibele rito leli nge “xidjoho” li nga ha vula swilo swa ku biha leswi munhu a swi yendlaka kumbe ku va munhu a tsandzeka ku hanya hi minawu ya Yehovha. Kambe rito leli nge “xidjoho” li nga ha tlhela li vula ku kala ku hetiseka loku vanhu hinkwavu va nga na kona kumbe xiyimu lexi vanhu hinkwavu va nga ka xona hi mhaka leswi va nga psaliwa na va ni xidjoho lexi taka hi ka Adamu na Evha. Phela a xidjoho lexi hi nga xi kuma ka Adamu na Evha, hi xona xi yendlaka leswaku hinkwerhu hi fa.