Yehovha A Lava Swaku Hinkwavu Va Tisola

1. Swi vula yini ku tisola?

I SWA lisima kuva munhu a tisola loko a yendle nchumu xa ku biha. Bibele li vula swaku munhu a tisolile loko a txintxa mapimiselo ya yena, a nyenya swilo swa ku biha leswi a nga swi yendla a tlhela a swi tshika, funtshi a tlhela a tinyimisela ku kala a nga ha phindhi a swi yendla. — Vona rito leli nge: “Ku tisola” ka Ntlhamuselo Ya Marito Ya Bibele.

2. Hi mhaka muni hi fanele hi tisola? (Nehemiya 8:9-11)

² Leswi hinkwerhu hi nga vana va Adamu, naswona hi nga psaliwa na hi ni xidjoho, ha djoha kumbe ku phazama minkama yin’wani. Se swi lava swaku hi tisola. (Rom. 3:23; 5:12) Hambi vanhu va ku tshembeka va khale va ku fana na Pawulo, na vona a va pfana va phazama. (Rom. 7:21-24) Kambe leswo swi lava ku vula swaku hi fanele hi tshama na hi xukuvalile, na hi nga tsakanga hi mhaka swidjoho swa hina? Ihim, a swi lavi ku vula leswo hikusa Papayi wa hina Yehovha i Xikwembu xa timpsalu funtshi a lava leswaku hi tshama na hi tsakile minkama hinkwayu. Hi swi tivisa ku yini leswo? Hi swi tiva hileswi swi nga yendleka ka Vayuda va nkameni wa Nehemiya. (Lerha Nehemiya 8:9-11.) Yehovha a a nga lavi leswaku vona va tshama na va xukuvalile, na va titwa nandzu hintamu hi mhaka swidjoho leswi va nga swi yendla khale, kambe a a lava leswaku va tisola ivi va tama va mu tirhela na va tsakile. Phela Yehovha wa swi tiva swaku a ku tisola swa hi pfuna leswaku hi rhula ambilwini, ni leswaku hi tama hi mu tirhela na hi tsakile. Hi leswo a lavaka leswaku hi swi yendla namuntlha.

3. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi?

³ Ka nhlokomhaka leyi hi ta djondza hi 3 wa swilo swa lisima ka mhaka leyi ya ku tisola. Xa ku sungula, hi ta vona swaku i yini leswi Yehovha a nga swi djondzisa Vayisrayele hi mhaka leyi ya ku tisola. Xa wumbirhi, hi ta vona swaku i yini leswi Yehovha a nga swi yendla leswaku a pfuna vanhu kuva va tisola. Hi ta gama hi vona swaku i yini leswi Yesu a nga swi byela vadjondzisiwa va yena hi mhaka leyi ya ku tisola.

YEHOVHA A VA DJONDZISE YINI VAYISRAYELE KA MHAKA YA KU TISOLA?

4. I mpsini leswi Yehovha a nga swi djondzisa Vayisrayele hi ku tisola?

⁴ Yehovha a yendle ntwananu ni Vayisrayele, a va nyika minawu a tlhela a va byela swaku loko va yingisa minawu ya yena a a ta va vhikela a tlhela a va katekisa. Phela Vayisrayele va pfumelile ku yingisa minawu ya Yehovha, funtshi Yehovha a va byele leswi: ‘Nawu lowu ni mi nyikaka wona namuntlha, a wu tiki naswona a wu le kule na n’wina.’ (Det. 30:11, 16) Phela Vayisrayele a va fanele va gandzela Yehovha ntsena; va nga gandzeli swikwembu swin’wani. Loko a vo tshuka va tshika ku gandzela Yehovha, va gama va gandzela swikwembu swin’wani, Yehovha a a nga ha ta va vhikela kumbe ku va katekisa. Kambe leswo a swi vuli swaku Yehovha a a ta va tsukula swa wugamu hikusa a a va byele leswaku a va fanele va ‘tlhelela ka yena, va yingisa rito la yena’. (Det. 30:1-3, 17-20) Leswo swi vula swaku Vayisrayele a va fanele va tisola funtshi loko va tisola, Yehovha a a ta va katekisa a tlhela a va Munghanu wa vona.

5. I yini leswi Yehovha a nga swi yendla nkama Vayisrayele va nga tshika ku mu yingisa? (2 Tihosi 17:13, 14)

⁵ Vayisrayele a va mu yingisanga Yehovha. Va sungule ku gandzela swifaniso va tlhela va yendla swilo swin’wani swa ku biha hintamu. Se leswo swi yendle leswaku Yehovha a nga ha va vhikeli, va gama va hlupheka hintamu. Kambe Yehovha a nga va tsukulanga Vayisrayele. A rhumele vaprofeta leswaku va va pfuna ku txintxa mahanyelo ya vona, va tisola. — Lerha 2 Tihosi 17:13, 14.

6. I mpsini leswi Yehovha a nga rhuma vaprofeta va yena leswaku va ya byela Vayisrayele? (Vona mufoto.)

⁶ Yehovha a tirhise vaprofeta va vanyingi leswaku va ya pfuna Vayisrayele swaku va tisola. Hi xikombiso, a rhume muprofeta Yeremiya swaku a ya va byela a ku: “Vuya, wena Israyele . . . wa ku kala u nga yingisi, a ni nga ta ku kwatela, hikusa na tshembeka, . . . a ni nga ta tshama na ni ku vekele xiviti nkama hinkwawu, pfumela xidjoho xa wena hikusa u ni djikelile mina Yehovha”. (Yer. 3:12, 13) Naswona a tlhele a tirhisa muprofeta Yuwele swaku a ya va byela a ku: “Tlhelelani ka mina hi timbilu ta n’wina hinkwatu”. (Yuw. 2:12, 13) A muprofeta mun’wani lweyi Yehovha a nga mu tirhisa leswaku a ya pfuna Vayisrayele i Esaya. Yena a va byelile a ku: “Hlambani mi basa; tshikani ku ni djohela; tshikani ku yendla swa ku biha.” (Esa. 1:16-19) Funtshi Yehovha a tlhele a rhuma muprofeta Ezekiyele swaku a ya va byela leswi a a titwisa xiswona. A te: “Indjhe na tsaka loko munhu lweyi a yendlaka swa ku biha a fa? . . . Kasi a ni tsakeli leswaku a txintxa tindlela ta yena kutani a tama a hanya? . . . A ni tsaki loko munhu a fa. . . . Kutani tisoleni leswaku mi ta tama mi hanya.” (Eze. 18:23, 32) Phela Yehovha a tsaka hintamu loko a vona vanhu na va tisola va tlhela va txintxa mahanyelo ya vona, hikusa a lava leswaku va kuma wutomi la ku kala li nga heli! Kambe Yehovha a ngo nyimela swaku vanhu va tisola, swaku a va pfuna. Se, a hi voneni swaku hi mhaka muni hi vula leswo.

7. Yehovha a va djondzise yini Vayisrayele hi ku tirhisa leswi nga yendleka ka wutomi la Hosiya ni nsati wa yena?

⁷ Yehovha a tirhise leswi swi nga yendlekela Hosiya ni nsati wa yena Gomeri swaku a djondzisa Vayisrayele mhaka ya lisima hintamu. Gomeri a tshike nuna wa Hosiya a ya mbuyeta ni vavanuna van’wani. Kambe leswi Yehovha a a yi vona mbilu ya Gomeri, a byele Hosiya a ku: “Famba u ya tlhela u rhandza nsati wa wena lweyi a mbuyetaka, lweyi a rhandziwaka hi wanuna mun’wani, ku fana ni leswi Yehovha a rhandzaka vanhu va Israyele hambileswi va gandzelaka swikwembu swin’wani.” (Hos. 3:1; Swiv. 16:2) Phela nkama lowu Yehovha a nga byela Hosiya marito lawa, nsati wa yena Gomeri a wa ha mbuyeta ni vavanuna van’wani. Kambe Yehovha a mu byele leswaku a fanele a mu landza, a tlhelelana na yenaa ku fana ni leswi yena a a tama a rhandza vanhu va yena hambileswi a va tama va gandzela swikwembu swa mavunhwa va tlhela va yendla swilo swin’wani swa ku nyenyentsa. Yehovha a a tinyimisele ku pfuna vanhu va yena leswaku va tisola va tlhelela ka yena. Xikombiso lexi, xi hi djondzisa swaku Yehovha wa yi vona mbilu ya munhu lweyi a yendlaka swilo swa ku biha hambiloko a nge se swi tshika swilo swoleswo. Funtshi a zama ku mu pfuna swaku a txintxa mahanyelo ya yena, a tisola. — Swiv. 17:3.

YEHOVHA A VA PFUNISE KU YINI VANHU SWAKU VA TISOLA?

8. I mpsini leswi Yehovha a nga swi yendla leswaku a pfuna Khayini swaku a tisola? (Genesa 4:3-7) (Vona mufoto.)

⁸ N’wana wa matevula wa Adamu na Evha a ku li Khayini, naswona Khayini a psaliwe ni xidjoho ku fana ni vana hinkwavu va Adamu na Evha. Funtshi Bibele loko li vulavula hi yena li li: “Mintirho ya yena a yi bihile.” (1 Yo. 3:12) Siku lin’wani Khayini a nyikele gandzelo ka Yehovha kambe a a nga na xikongomelo xaxinene, se Yehovha “a nga tsakanga hi Khayini ni gandzelo la yena.” Nkama Khayini a nga vona swaku Yehovha a nga ma yamukelanga magandzelo ya yena, a yo kwata a tlhela a hela ntamu. (Lerha Genesa 4:3-7.) Phela Yehovha a zame ku mu pfuna Khayini, hi ku vulavula kahle na yena a mu byela swaku loko a txintxa a yendla swaswinene a a ta mu katekisa. Kambe Khayini a nga zanga a mu yingisa Yehovha, naswona a nga pfumelanga ku tisola. Kambe Yehovha a nga zanga a tsukula vanhu hinkwavu hi mhaka leswi swi nga yendliwa hi Khayini; a tame a pfuna vanhu leswaku va tisola leswaku va tshika ku yendla swilo swa ku biha, va yendla swilo swaswinene!

9. Yehovha a mu pfunise ku yini Davhida leswaku a tisola?

⁹ Yehovha a a mu rhandza hintamu Davhida naswona a vule swaku “a a tsakisa mbilu ya yena.” (Min. 13:22) Kambe khambi lin’wani Davhida a yendle xidjoho xaxikulu hintamu hi ku mbuyeta na Batixeba a tlhela a yendla swaku nuna wa yena a dlayiwa. Phela hi ku ya hi Nawu wa Moxe, Davhida a a fanele a dlayiwa hi mhaka leswi a nga swi yendla. (Lev. 20:10; Tin. 35:31) Kambe leswi Yehovha a a mu rhandza Davhidab a rhumele muprofeta Natani leswaku a ya bula na yena leswaku a mu pfuna hambileswi a a nge se tisola. Muprofeta Natani a tirhise xikombiso leswaku a pfuna Davhida ku vona swaku leswi a nga swi yendla a swi bihile hintamu. (2 Sa. 12:1-14) Lexi tsakisaka hileswaku nkama lowu Davhida a nga twa leswi Natani a nga mu byela swona a tisolile, a gama a tsala marito lawa hi ma kumaka ka buku la Tipisalema. (Ps. 51, xingheniso) Phela marito lawa Davhida a nga ma tsala ka buku la Tipisalema, ma va pfuna hintamu vanhu lava nga djohela Yehovha leswaku va tisola. Se wena ke, u titwisa ku yini hi ku tiva swaku Yehovha a pfune Davhida leswaku a tisola?

10. U titwisa ku yini hileswi Yehovha a lehisaka mbilu a tlhela a pfuna vanhu leswaku va tisola?

¹⁰ Yehovha a nga tsaki loko a vona vanhu na va djoha hikusa wa xi nyenya xidjoho. (Ps. 5:4, 5) Leswi a swi tivaka leswaku hinkwerhu hi vadjohi a tama a hi lehisela mbilu hikusa wa hi rhandza, naswona a lava ku hi pfuna leswaku hi tama hi lwisana ni xidjoho. Ku pimisa hi ku lehisa mbilu ka Yehovha swa hi pfuna kuva hi tisola hi tlhela hi mu tirhela hi ku tshembeka. Swoswi a hi voneni leswi Yesu a nga swi djondzisa valandzeli va yena hi mhaka ya ku tisola.

I YINI LESWI YESU A NGA DJONDZISA VALANDZELI VA YENA HI KU TISOLA?

11-12. Yesu a va pfunise ku yini vanhu leswaku va twisisa swaku Yehovha i Xikwembu lexi rivalelaka? (Vona mufoto.)

¹¹ Yehovha a rhumele N’wana wa yena Yesu leswaku a ta lani misaveni, naswona hi nkama wolowo a tirhise yena na Yohani Mutsakamisi leswaku va djondzisa vanhu kuva va tiva leswaku ku tisola i swa lisima hintamu. — Mat. 3:1, 2; 4:17.

¹² Nkama Yesu na a li lani misaveni a djondzise vanhu leswaku Yehovha i Xikwembu xa lirhandzu, xa timpsalu funtshi i Xikwembu lexi xi rivalelaka. A yendle leswo hi ku kontarela xitoriya xa n’wana lweyi a nga suka kaya ka papayi a yena a ya tlanga hi male leyi a a li na yona. N’wana lweyi, loko se a tisolile a tlhelelile kaya ka papayi wa yena. Se Yesu a vule leswaku nkama na ‘a ha li kulenyana, papayi wa yena a mu vonile a mu twela wusiwana, a gama a tsutsuma a mu tlhangaveta a fika a mu barasara, a mu bejara.’ Phela n’wana lweyi a a tisolile funtshi a kombele swaku papayi wa yena a mu thola swaku a va xitirhi xa yena. Kambe papayi wa yena a nga pfumelanga ku mu yendla xitirhi hikusa a a mu rhandza. Leswi a a tsakile hi mhaka leswi n’wana wa yena a nga vuya kaya a te: “N’wana wa mina lweyi a a lahlekile se a kumekile.” (Luk. 15:11-32) Phela nkama Yesu na a li matilweni, a a swi vona leswi Yehovha a a titwisa xiswona hi vanhu lava a va djohile va gama va tisola. Yehovha a a va twela wusiwana a tlhela a va rivalela. Hi mhaka leyo, Yesu a kontarelile xitoriya lexi leswaku vanhu va twisisa lirhandzu ni ntwelawusiwana lowu Yehovha a nga na wona!

13-14. I mpsini leswi Pedru a nga swi djondza hi mhaka ya ku tisola naswona i mpsini leswi a nga djondzisa vanhu van’wani? (Vona mufoto.)

¹³ I swa lisima kuva hi tisola leswaku hi kota ku rivaleliwa. Phela hi leswo mupostolo Pedru a nga swi djondza ka leswi Yesu a nga mu yendlela swona. Makhambi ya manyingi Pedru a a yendla swihoxo naswona a a swi lava ku rivaleliwa. Hi xikombiso, khambi lin’wani a yale Yesu kanharhu a patsa ni ku gima ni hansi, a vula swaku a nga mu tivi. Phela Pedru a game a tisola a tlhela titwa nandzu hi mhaka leswi a nga swi yendla. (Mat. 26:34, 35, 69-75) Kambe a nkama lowu Yesu a nga pfuxiwa a mu yelile a ya mu byela swaku se a a mu rivalelile. (Luk. 24:33, 34; 1 Ko. 15:3-5) Ha tshemba swaku Pedru a tsake hintamu a tlhela a rhula mbilwini hi ku tiva swaku a munghanu wa yena Yesu a a mu rivalelile.

¹⁴ Leswi Pedru a nga rivaleliwa hi Yesu a djondze mhaka ya lisima hintamu, ya leswaku loko munhu a tisola ka xidjoho xa yena a nga rivaleliwa. Loko se ku hundze fexta la Pentekoxta, Pedru a a vulavula ni Vayuda lava a va nga li Vakreste, a va byela swaku va ni nandzu hi mhaka leswi ku nga dlayiwa Mesiya. Kambe a a vulavula kahle na vona hi lirhandzu, a va byela a ku: “Tisoleni ka mahanyelo ya n’wina, mi txintxa leswaku swidjoho swa n’wina swi ta timiwa, swaku Yehovha a ta mi pepisa.” (Min. 3:14, 15, 17, 19) Phela Pedru a va djondzise swaku loko munhu a tisola, a txintxa mahanyelo ni mapimiselo ya yena, a yendla swilo leswi tsakisaka Yehovha, a nga rivaleliwa. Mhaka yin’wani ya ku tsakisa leyi Pedru a nga va djondzisa hi leswaku loko Yehovha a rivalela munhu o tima xidjoho xa yena, swi yendla ingaku hi loko munhu yelweyo a nge se tshama a yendla xidjoho xolexo. Loko se ku hundze malembe, Pedru a byele Vakreste a ku: “Yehovha . . . a mi lehisela mbilu hikusa a nga swi naveli leswaku ku helisiwa munhu ni mun’we, a lava leswaku vanhu hinkwavu va txintxa.” (2 Pe. 3:9) Phela swa tsakisa ku tiva swaku hambiloko ho phazama hi yendla xidjoho xaxikulu kambe loko hi tisola hikakunene Yehovha a nga hi rivalela!

15-16. a) I mpsini leswi mupostolo Pawulo a nga swi djondza ka mhaka ya ku rivalela van’wani? (1 Timotiya 1:12-15) b) Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi landzelaka?

¹⁵ Mun’wani lweyi a nga yendla swidjoho swaswikulu lweyi a swi lava a tisola kuva a kota ku rivaleliwa, ku ve Pawulo, lweyi vito la yena a ku li Sawulo na a nge se va Mukreste. Phela yena a va hluphe hintamu valandzeli va Yesu naswona swi nga yendleka Vakreste va vanyingi va nkameni lowuyani a va pimisa swaku a swi nge koteki leswaku Pawulo a txintxa a va Mukreste. Kambe Yehovha na Yesu a va nga mu vonisi xileswo, a va vona swilo swaswinene ambilwini ya Pawulo lakaku nkama Yesu a nga vulavula hi yena a te: “Wanuna lweyi i xibya lexi ni nga xi langa”. (Min. 9:15) Hi ndlela ya singita, Yesu a vulavule na Pawulo a mu pfuna leswaku a tisola. (Min. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Se nkama lowu Pawulo a nga txintxa a va Mukreste a swi kombisile swaku a a swi khensa hintamu leswi Yehovha na Yesu va nga mu yendlela swona hi ku mu pfuna leswaku a tisola. (Lerha 1 Timotiya 1:12-15.) Funtshi a game a byela Vakreste van’wani a ku: ‘Xikwembu xi ni timpsalu naswona xi lava ku mi pfuna leswaku mi tisola.’ — Rom. 2:4.

¹⁶ Khambi lin’wani mupostolo Pawulo a twe swaku ka bandla la Korinto a ku ni wanuna lweyi a a yendla wuntunga la swa masangu naswona wanuna yelweyo a a tama a lumba bandla. Leswi Pawulo a nga swi yendla leswaku ku lulamisiwa mhaka leyi, swi hi djondzisa swaku Yehovha a ni lirhandzu funtshi a ni ntwelawusiwana loko a rivalela vanhu lava va tisolaka. Ka nhlokomhaka leyi landzelaka hi ta vona swaku hi nga mu tekelelisa ku yini Yehovha ka mhaka ya ku rivalela van’wani.