SEMANA 35
PIREKUA 123 Ju je méntkisï kurhajchani Jeobaeri juramukuani
Nénaksï jarhuatanhasïni imeechani engaksï petanhantaka kúnguarhikuarhu
“Jíksïni arhisïnga eska auandarhu sánderu tsípinhaaka enga no sési úri ma móantaska ka eska imani 99 kʼuiripuechani jimbo engaksï sési jámajka ka engaksï no jatsika para móantani” (LUK. 15:7).
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIAKA
Exeakachi andiksïsï máru kʼuiripuecha jatsika para petanhantani kúnguarhikuarhu ka néna engaksï orhejtsïkutiicha uaaka jarhuataani paraksï ménderu sési pájperantani Tata Diosï Jeoba jingoni.
1, 2. a) ¿Néna exeasïni Tata Diosï Jeoba imeechani engaksï k’eri pekadu újka ka nóksï uékani móantani? b) ¿Ambe uékasïni Tata Diosï Jeoba?
TATA Diosï Jeoba kurhunhisïndi pekaduni jimbosï no uéjti eskachi no sési jásï ambe uaaka (Sal. 5:4-6). Tata Diosï Jeobajtsïni íntsaasïni imeeri juramukuechani Bibliani jimbo ka uékasïni eskachi jucha kurhajchauaka. Ima mítesti eskachi no perfektueska jimbosï no eratsejti eskachi méntku iámindu ambe sési uaaka (Sal. 130:3, 4). Joperu ístu no sáni jaiapanhentasïndi ‘Inde achamasïichani engaksï no sáni janhanharhijka Tata Diosïni ka engaksï uandajka eskaksï uaaka no sáni kʼuratsekua jingoni no sési jásï ambe niátani, jimboka juchaari Tata Diosï kánikua kóntpintasïnga’ (Judasï 4). Ka Bibliarhu, uandasïndi eska Tata Diosï Armajedonirhu kʼamajkuauaka imani kʼuiripuechani engaksï no kʼuratseparini no sési jásï ambe niátajka (2 Ped. 3:7; Apok. 16:16).
2 Tata Diosï Jeoba no uékasïndi eska nema kʼamajkunhaaka. Eskachi na exeni japka ini rebista jimbo, Biblia uandasïndi eska Tata Diosï uékasïnga eskaksï “iámindu kʼuiripuecha móantaaka” (2 Ped. 3:9). Orhejtsïkutiichaksï májkueni úsïndi eska Tata Diosï Jeoba, imeechaksï jarhuatasïndi imani enga k’eri pekadu ma úka paraka móantaaka ka ménderu sési pájperantani Tata Diosïni jingoni. Joperu jarhasïndiksï máru kʼuiripuecha engaksï no jiókuarhijka indeni jarhuajperatani nájkirukaksï orhejtsïkutiicha jánguarhintajka paraksï indeecha móantani (Is. 6:9). Ka enga i ambe úkuarhijka, ¿ambeksï úsïni orhejtsïkutiicha?
PETANTA JE KʼUIRIPUNI ENGA NO SÉSI AMBE NIÁTANI JAKA
3. a) Ísï eska na uandajka Biblia, ¿ambeksï jatsiski para úni orhejtsïkutiicha jiáni enga nema kʼéri pekadu ma niátajka ka no móantani? b) Enga nema no móantajka, ¿andichisï uandajki eska ima jandiajku jirinhakuarhiska para petanhantani kúnguarhikuarhu
3 Enga nema k’eri pekadu ma niátajka ka no móantani, orhejtsïkutiichaksï jatsisïni para ísï úni eska 1 Korintu 5:13 na arhijka: “Petanta je kúnguarhikuarhu uératini indeni kʼuiripuni enga xáni no sési ambe niátani jaka”. Úpirindi ísï xarharani eska ima jandiajku jirinhakuarhiska para petanhantani kúnguarhikuarhu ka eska iásï pʼíkuntaxakia ambe enga ikaraka (Gal. 6:7). ¿Andi? Jimboka no uékaska eskaksï orhejtsïkutiicha jarhuatapiringa (2 Rey. 17:12-15). Ka enga ísï jámajka xarhatani jarhasïndi eska nóteru uékasïngia kurhajchani Tata Diosï Jeobani (Deut. 30:19, 20).
4. ¿Andiksïsï orhejtsïkutiicha aianguajki erachiichani jiáni enga nema petanhantajka kúnguarhikuarhu?
4 Kʼuiripu ma enga kʼéri pekadu ma niátajka petanhantasïndi kúnguarhikuarhu jimboka no móantaska, ka orhejtsïkutiichaksï jatsisïndi para kúnguarhikuani aianguni eska ima kʼuiripu nóteru Jeobaeri testigueskia.a Joperu orhejtsïkutiichaksï no ísï úsïndi para kʼuratsetani imani kʼuiripuni, sino parakaksï kúnguarhikuarhu anapuecha nóteru kúnguarhiakia imani jingoni ka nijtu imani jingoni tʼireni (1 Kor. 5:9-11). Tata Diosï Jeobajtsïni uékasïndi kuájchakuni jimbojtsïnisï íntskujti indeni juramukuani. Ka apostoli Pablu ísï karaspti: ‘sántku xarhipiti iámu tsïrerini xarhiperasïndi’ (1 Kor. 5:6). Ísï jimbo, enga ima kʼuiripu no petanhantapiringa kúnguarhikuarhu, máteru erachiichaksï úpirindi uandani eska no uétarhisïnga xáni jánguarhintani para ísï irekani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba na juramuchijka (Prov. 13:20; 1 Kor. 15:33).
5. ¿Nénachi jatsiski para exeni imani enga nóteru Jeobaeri testiguekia ka andi?
5 Jimajkani, ¿nénachi jatsiski para exeni imani enga nóteru Jeobaeri testiguekia? Nájkirukachi nóteru kúnguarhiakia imani jingoni, nóchi jatsiska para eratseni eska nóteru uaakia andarhientani Tata Diosï Jeobani, sino ísï exeni eska karichi sapichu ma enga tsïnchetini jaka ka enga uaaka kʼuanhatsentani. Ima kʼuiripu aiakuspti Tata Diosï Jeobani eska sési marhuakupiringa, joperu iásï nóteru ísï úxatiia ka inde ambe uaati kánikua no sési úkuni (Ezeq. 18:31). Joperu uaakachi mintsikani eska ima kʼuiripu uaaka kʼuanhatsentani enga jamberi Tata Diosï íntspini jauaka tiempu ka xarhatani jarhani pʼamojperakua. Ísï jimbo, ¿ambeksï uaa úni orhejtsïkutiicha para jarhuatani imani enga petanhantakia kúnguarhikuarhu?
NÉNAKSÏ JARHUATAASÏNI ORHEJTSÏKUTIICHA IMEECHANI ENGAKSÏ PETANHANTAJKA KÚNGUARHIKUARHU
6. ¿Ambeksï úsïni orhejtsïkutiicha para jarhuatani imani kʼuiripuni enga petanhantaka kúnguarhikuarhu?
6 Orhejtsïkutiichaksï uandontskuarhesïndi imani jingoni enga petanhantaka kúnguarhikuarhu ka aiangusïndiksï eska nóteru Jeobaeri testigueuakia. Joperuksï orhejtsïkutiicha seguiriini jarhasïndi jarhuatani paraka kʼuanhatsentaaka Tata Diosï Jeoba jingoni, nóksï jandiajku jurajkusïndi. Orhejtsïkutiichaksï arhisïndi ambe enga uaaka úni para kʼuanhatsentani kúnguarhikuarhu. Ka sáno méntkisï, orhejtsïkutiichaksï arhisïndi imani kʼuiripuni eskaksï ménderu uékapiringa uandontskuarheni imani jingoni enga na nitamaakia máru mesiicha, ka ísïksï exeati sini inde kʼuiripu uékaxakia móantani. Enga ima kʼuiripu uékaska ménderu uandontskuarheni orhejtsïkutiicha jingoni, iichaksï jánguarhintaati uékperakua jingoni jarhuatani paraka móantaaka ka kʼuanhatsentani kúnguarhikuarhu. Ka engaksï orhejtsïkutiicha uandontskuarheakia ménderu imani kʼuiripuni jingoni joperu ima útasï no uékani móantani, ¿ambeksï uaa úni orhejtsïkutiicha? Orhejtsïkutiichaksï no jatsisti para kuatantani, sánderu sési, jatsistiksï para jánguarhintani jarhani someni uandontskuarheni imani jingoni.
7. Engaksï orhejtsïkutiicha uandontskuarhejka imani kʼuiripu jingoni enga petanhantaka kúnguarhikuarhu, ¿nénaksï májkueni xarhatasïni pʼamojperakua ísï eska Tata Diosï Jeoba? (Jeremías 3:12).
7 Orhejtsïkutiichaksï jánguarhintasïndi májkueni úni eska Tata Diosï Jeoba ka pʼamojperakuaksï xarhatakusïndi imani kʼuiripuni enga petanhantaka kúnguarhikuarhu. Pori ejemplu, jiáni engaksï israeliteecha no kurhajcheenga Tata Diosï Jeobani, ima no ísku pakarasïreendi erokuarhini eskaksï imeecha jandiajku kʼuanhatsentapiringa. Sánderu sési, Tata Diosï ueenasïreendi jarhuatauani nájkirukaksï útasï no sési ambe niátani japiringa. Ima uékasïreendi eskaksï móantapiringa ka ménderu andarhientani imani. Eskachi na exekia máteru semaneecha jimbo, Tata Diosï Jeoba profeta Oseasini úraspti para xarhatani na enga xáni pʼamojpitiika. Tata Diosï arhispti profetani eska kúnguarhintapiringa imeeri témbani jingoni nájkiruka útasï témba no sési ambe niátani japka (Os. 3:1; Mal. 3:7). Jiájkani, ísï eska Tata Diosï Jeoba na újka, orhejtsïkutiichaksï mintsita jingoni uékasïndi eska ima kʼuiripu móantaaka ka kʼuanhatsentani kúnguarhikuarhu, ka paraka ima uaaka sóntku kʼuanhatsentani, nóksï imani ambe kurhakusïndi enga úpiringa úkua jukani (arhinta je Jeremías 3:12).
8. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni ejemplu uájpeeri enga tsïnchetini japka parachi sánderu sési kurhanguni na enga xáni pʼamojpitiika Tata Diosï Jeoba? (Lukasï 15:7).
8 Ístuchi jorhenguarhiskia ejemplu ma enga Jesúsi uandantapka, jindeesti uájpeeri enga tsïnchetini japka. Jamberichi miájka na enga imeeri taati jémba iauani jatini mítentapka, “uiriipaspti kúmuni, kamapchakuspti ka uékperakua jingoni putinharhikuspti” (Lukasï 15:20). Ini ejemplu jingonchi exesïnga eska taatii jémba no erokuarhispka astaka uájpa arhipiringa eska puákuntapiringa, sánderu sési, taati jémbasï xarhatakupti pʼamojperakua ísï eskaksï na újka iámindu taatiicha. Orhejtsïkutiichaksï májkueni úsïni erachiicha jingoni. Imeechaksï jánguarhintasïndi eskaksï iáminduecha kʼuanhatsentaaka Tata Diosï Jeoba jingoni jimbokaksï ísï xénchaasïnga erachiichani komueska taati ma na xénchaajka imeeri uájpeechani (Lukasï 15:22-24, 32). Enga pekadori ma moántajka, auandarhu kánikua tsípinhasïndi ka ístu Echerirhu (arhinta je Lukasï 15:7).
9. ¿Ambe arhiasïni Tata Diosï imeechani engaksï k’eri pekadu ma niátaka?
9 Ambe engachi xáni jorhenguarhikia ini rebista jimbo, exesïngachi eska Tata Diosï Jeoba no uékasïnga eska ima enga k’eri pekadu ma niátaaka ka no moántani seguiriini jauaka kúnguarhikuarhu jarhani. Joperu ístuchi jorhenguarhiskia eska Tata Diosï no jandiajku jurajkusïnga imani kʼuiripuni, sánderu sési, ima uékasïndi eska kʼuanhatsentaaka. Oseas 14:4 jimbo, úsïngachi exeni ambe enga arhiajka Tata Diosï Jeoba imani kʼuiripuechani engaksï móantajka. Jimini uandasïndi: “Puákuantauaka ambe engaksï no sési úka. Xénchauaka jimbokani jísïni erakuka ísï úni, jimbokani nóteruni ikiaxakaia imeecha jingoni”. Ísï jimbo, kánikua jukaparhakuesti eskaksï orhejtsïkutiicha jingontku jauaka paraksï exeni imani kʼuiripuni enga uékani jaka kʼuanhatsentani kúnguarhikuarhu. Ka ístu, kánikua jukaparhakuesti eska ima kʼuiripu enga jarharika Tata Diosï Jeobani, jirejiresï xarhataaka eska ménderu uékaxakaia andarhientani imani.
10, 11. ¿Nénaksï jánguarhintasïni orhejtsïkutiicha jarhuataani imeecha engaksï ióntki petanhantaka kúnguarhikuarhu?
10 Máru kʼuiripuecha engaksï ióntki petanhantaka kúnguarhikuarhu, jamberiksï nóteru no sési ambe niátani jatiia, óksï máteruecha nóteru miájtia andiksïsï petanhantapi kúnguarhikuarhu. Jiájkani, ¿ambe úkuarhisïni indeni kʼuiripuechani jingoni? Orhejtsïkutiichaksï jánguarhintasïndi jirinhaantani ka pʼorhembiani indeni kʼuiripuechani. Engaksï niuaka pʼorhembiani, uaatiksï úni kómarhikua ma ka xénchperakua jingoni pʼímarhiani paraksï móantani ka kʼuanhatsentani kúnguarhikuarhu. Joperu sáno méntkisï, inde kʼuiripuechaksï nóteru xáni mintsikasïndia Tata Diosïni jimboka ióniiskia engaksï petanhantapka kúnguarhikuarhu. Ka engaksï uandaaka eskaksï uékaxakaia andarhientani Tata Diosïni nájkirukaksï nótki arhinhani jauaka eskaksï ménderu Jeobaeri testigueskia, orhejtsïkutiichaksï uaati exeni náki erachi o pirenchi uaa ménderu jorhendaani Biblieri ambe.
11 Tata Diosï kánikua pʼamojpesïndi ka orhejtsïkutiichaksï jánguarhintasïndi májkueni xarhatani indeni pʼamojperakuani. Ísï jimbo, jánguarhintasïndiksï jirinhaantani imani kʼuiripuechani engaksï petanhantaka kúnguarhikuarhu paraksï arhiani eskaksï uaaka kʼuanhatsentani náki uéjki jurhiatikua engaksï ima uékaaka. Enga ima kʼuiripu na móantaakia ka nóteru imani ambe únia enga no sési jaka, orhejtsïkutiichaksï uaati jirejiresï jióntani kúnguarhikuarhu (2 Kor. 2:6-8).
12. a) ¿Orhejtsïkutiichaksï náki kʼuiripuecha jingonksï jatsiski para jingontku jámani? b) ¿Andichisï no jatsi para uandani eska Tata Diosï Jeoba meru no puákuntaaka nemani?
12 Enga nema uékaaka kʼuanhatsentani kúnguarhikuarhu, orhejtsïkutiichaksï jatsisti para jingontku exeani sini sési jimbo móantaskia ka sánderia enga ini ambe úpka: no sési kaani sapiichani, támisï jánhastaani kʼuiripuechani (apostata ma), o sini úspi ambe ma paraka temungurhirini ma jurajperapiringa (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6). Orhejtsïkutiichaksï jatsisti para kuájchakuani kúnguarhikuani. Joperu ístuksï mítesti eska Tata Diosï Jeoba uékasïnga eska ima kʼuiripu enga mintsita jingoni móantakia ka nóteru no sési ambe únia, kʼuanhatsentaaka kúnguarhikuarhu. Jiájkani, orhejtsïkutiichaksï jatsisti para jingontku jámani indeni kʼuiripuecha jingoni engaksï ióntki xáni no sési ambe úpka, joperu ístuksï no uaati uandani eska Tata Diosï Jeoba no puákuantauaka o eska nóteru xénchaasïngia (1 Ped. 2:10).b
AMBE ENGA KÚNGUARHIKUA UAAKA ÚNI
13. ¿Nénachi kaasïni imeechani engaksï jurhimberanhantajka, joperu nénachi kaasïni imeechani engaksï petanhantajka kúnguarhikuarhu?
13 Eskachi na exekia máteru semana jimbo, ménichanksï máru erachiicha jurhimberanhantasïndi o xukanhani. Ka enga ísï úkuarhijka juchachi útasï úsïnga imani jingoni kúnguarhini jimbokachi míteskia eska ima móantaskia ka eska nóteru no sési ambe niátasïngia (1 Tim. 5:20). Ima útasï kúnguarhikuarhu jarhasïndi ka uétarhinchasïndi eskaksï erachiicha uinhaperantaaka ka jarhuatani para ima úni seguiriini imani ambe úni enga sési jaka (Ebr. 10:24, 25). Joperu no májkueniisïndi enga nema petanhantajka kúnguarhikuarhu jimbokachi no úsïnga imani jingoni kúnguarhini ka ni tʼireni (1 Kor. 5:11).
14. Seguni ambe enga mándani kristianu jorhenguarhikia Bibliarhu, ¿néna jatsiski para kámani imani kʼuiripuni enga petanhantaka kúnguarhikuarhu? (Ístu exea je imajeniichani).
14 ¿Inde ambe arhikuekasïni eskachi meru nóteru jatsiskia para uandajpani imani enga petanhantaka kúnguarhikuarhu? Nómbe. Ambe engachi kʼóru sési mítetini jaka, jindeesti eskachi nóteru uaakia kúnguarhini imani jingoni. Joperu seguni ambe enga mándani kristianu jorhenguarhikia Bibliarhu, uaati exeni sini pʼímarhia tánguarhikuarhu familiarini ma, amiguni ma o máteru nemani enga petanhantaka kúnguarhikuarhu. Ka enga ima kʼuiripu niraska tánguarhikuecharhu, ¿nénachi jatsiski para kámani? Ióntkichi no uandajpasïreenga enga nireenga tánguarhikuecharhu, joperu iásï mándani erachi jatsisti para eratsentani ambe enga jorhenguarhikia Bibliarhu ka exeni sini uandajpaa imani kʼuiripuni o nómbe. Jamberiksï máru no no sési pʼikuarheraati uandajpani. Joperu ambe engachi kʼóru no méni úpiringa, jindeesti ióni pakarani uandontskuarheni imani jingoni o ueenani sési pájperani.
Mándani Kristianu jatsisti para eratsentani ambe enga jorhenguarhikia Bibliarhu para exeni sini pʼímarhia tánguarhikuarhu imani kʼuiripuni enga petanhantakia kúnguarhikuarhu o sini uandajpaa imani kʼuiripuni enga niuaka tánguarhikuarhu. (Exe je párrafu 14).
15. ¿Neechanisï arhikuekaani jaki 2 Juanu 9-11? (Ístu exe je rekuadruni “¿Pekadu enga apostoli Juanu uandapka, ima mismueski enga apostoli Pablu tʼuini uandapkia?”).
15 Jamberichi úpiringa eratseni: “¿Andi Biblia no uandasïni eska ima enga uandajpajka no sési úrini ‘jaiapanhekuntani jarhasïnga ambe enga ima no sési úni jaka’?” (arhinta je 2 Juanu 9-11). Ambe enga antesi uandajka ini karakateecharhu, xarhatasïndi eska imani kʼuiripuechanisï arhikuekani jaka engaksï támisï jánhastaajka máteruechani ka engaksï jánguarhintajka parakaksï kʼuiripuecha imani ambe uaaka enga no sési jaka (Apok. 2:20). Ísï jimbo, enga ima kʼuiripu máteru ambe jorhentpini jaka, orhejtsïkutiichaksï no pʼorhembiati. Ísïisti, ima kʼuiripu útasï uaati móantani, joperu enga no ísï úni jaka nóchi jatsipiringa para uandajpani ni pʼímarhini tánguarhikuarhu.
JU JE ÍSÏ XARHATATSPERANI XÉNCHPERAKUA KA PʼAMOJPERAKUA ESKA TATA DIOSÏ JEOBA
16, 17. a) ¿Ambe uákasïni Tata Diosï Jeoba eskaksï uaaka imeecha engaksï kʼéri pekadu ma niátaka? (Ezequiel 18:32). b) ¿Nénaksï jarhuatasïni orhejtsïkutiicha Tata Diosï Jeobani?
16 Iámu ini rebistarhu, ¿ambechi jorhenguarhiskia? Eska Tata Diosï Jeoba no uékasïnga eska nema kʼamajkunhaaka (arhinta je Ezequiel 18:32). Ima uékasïndi eskaksï ima kʼuiripuecha engaksï no sési ambe niátaka andarhientaaka imani (2 Kor. 5:20). Ka inde ambe ísïisti jimboka desde iónisïa, Tata Diosï Jeoba arhiaspti imani kʼuiripuechani engaksï no sési ambe niátapka eskaksï móantapiringa ka ménderu andarhientani. Orhejtsïkutiichaksï kʼéri ánchikuarhita ma jatsisti, jarhuatani Tata Diosï Jeobani parakaksï kʼuiripuecha engaksï kʼéri pekadu ma úka móantaaka (Rom. 2:4; 1 Kor. 3:9).
17 Eranhaska je na enga xáni tsípinhajka auandarhu enga pekadori ma móantajka. kánikuachi sési pʼikuarherasïnga engachi indeni ambe eranhaskajka. Juchaari Taati auandarhu anapu enga jindeeka Tata Diosï Jeoba, kánikua tsípini pʼikuarherasïndi enga imeeri marhuari ma enga tsïnchetini japka kʼuanhatsentajka kúnguarhikuarhu. Ju je méntkisï eratsentani na enga Tata Diosï Jeoba xáni pʼamojpejka ka na enga xáni sési kámpijka. Ka engachi ísï uaaka, pauani pauanchi sánderu xénchaaka Tata Diosï Jeobani (Luk. 1:78).
PIREKUA 111 Ambe engachi jimbo tsípini pʼikuarherajka
a Iásïchi nóteru uandaakia eska nema ekspulsadu jarhaska. Iásïchi uandaakia eska nema petanhantaska kúnguarhikuarhu, ísï eska apostoli Pablu na uandapka 1 Korintu 5:13 jimbo.
b Biblia uandasïni eska Tata Diosï Jeoba no puákuantauaka máru kʼuiripuechani. Ka jindeesti enga kʼuiripu ma méntku no sáni uéjka kurhajchani Tata Diosï Jeobani ka kʼéramakuarhini. Ísï jimbo, solu Tata Diosï ka Jesúsi, uaatiksï uandani sini kʼuiripu nóteru méni uaaia puáminhantani (Mar. 3:29; Ebr. 10:26, 27).