EBYAFAAYO
Nkatunga Obulinzi Bwonyini Habwokuba Nkesiga Yahwe
ABANTU obubankaguza ebirukukwata ha bwomeezi bwange nkira kubagambira ngu “ndi mugugu omu mikono ya Yahwe.” Mba nimmanyisa ngu nk’oku ntwara emigugu yange hoona nambere ndukugonza, ningonza Yahwe kuraba omu kitebe kye nuwe angambire ekyokukora kandi antwale hoona nambere arukugonza omu kasumi akarukugonza. Nyikiriize obujunanizibwa obugumire kandi obwire obumu kinyetaagisa nokuteeka obwomeezi bwange omu kabi. Baitu nyegere ngu, tutunga obulinzi bwonyini obutwesiga Yahwe.
NTANDIKA KWESIGA YAHWE OMU BWOMEEZI BWANGE
Nkazaarwa omu 1948 omu kyaro ekirukusangwa omu masirimuka ga Nigeria. Omu kasumi ako isento nyowe arukwetwa Moustapha, na mukuru wange omwojo arukwetwa Wahabi, bakabatizibwa nk’Abakaiso ba Yahwe. Obunkaba nyine emyaka mwenda, ise nyowe akafa. Nkasaasa muno. Wahabi akangambira ngu nikisoboka kwongera kurora isiitwe abafu obubalihumbuuka. Eki kikampumuza kandi kyandetera kutandika kwega Baibuli. Nkabatizibwa omu 1963. Hanyuma y’akasumi kake, bagenzi bange abandi aboojo basatu nabo bakabatizibwa.
Omu 1965, nketeranizaaho mukuru wange Wilson owakaba ali omu Lagos kandi nkatunga omugisa gw’okumara obwire bwingi na bapayoniya ab’akasumi koona ab’omu kitebe kya Igbobi. Okusemererwa n’obwekambi ebibakaba baine bikankwataho kandi nanyowe natandika kuheereza nka payoniya ow’akasumi koona omu Janwali 1968.
Ow’oruganda Albert Olugbebi ow’akaba naheereza ha Bbeseri akabazaaho n’ab’oruganda abato yatugambira ngu haroho obwetaago bwa bapayoniya ab’embaganiza omu matemba ga Nigeria. Ninyijuka Ow’oruganda Olugbebi natugambira n’omuhimbo ati: “Mukyali bato, nimusobora kukozesa obwire bwanyu n’amaani ganyu kuheereza Yahwe. Haroho bingi eby’okukora.” Nahabweki nkaijuza foomu ey’okuheereza nka payoniya ow’embaganiza habwokuba nkaba ningonza kuhondera ekyokurorraho kya nabbi Isaya.—Is. 6:8.
Omu Maayi 1968, nkasindikwa kuheereza nka payoniya ow’embaganiza omu rubuga rwa Kano orurukusangwa omu matemba ga Nigeria. Kasumi ako obulemu bwa Biafra (1967-1970), bukaba nibugenda omu maiso baitu bukaba butakahikire omu burugaizooba bwa Nigeria. Ow’oruganda omu akalengaho kuntanga kugenda habwokuba akaba atarukugonza mpikweho akabi. Baitu nkamugambira nti: “Webale kunfaaho. Baitu Yahwe obwaraaba nagonza ngende kuheereza omu kiikaro kinu ninkigumya ngu naija kundinda.”
NKESIGA YAHWE OMU KIIKARO EKIRUMU OBULEMU
Omu Kano enyikara ekaba nekwasa enaku. Obulemu bukaba busiisire orubuga rwona. Obwire obumu obutwabaga tuli omu buheereza twaroraga emitumbi y’abantu abaisirwe omu bulemu. N’obukiraaba ngu omu Kano hakaba haliyo ebitebe bingi, ab’oruganda abarukukira obwingi baali bairukireyo. Tukasangayo abatebezi abatarukuhika 15 kandi nabo baali batiinire kandi bahoirwemu amaani. Ab’oruganda na banyaanya itwe banu bakasemererwa muno itwena bapayoniya ab’embaganiza mukaaga obutwahikireyo. Tukabagarramu amaani baayongera bayehurra kurungi. Tukabakonyera kwongera kutunga ensorrokano n’okutebeza, okusaba ebitabu n’okusindika ripooti zaabo ez’okutebeza ha itaagi.
Tukatandika kwega orulimi orurukumanywa nka Hausa. Baingi baahuliirizaaga obubaahurraga obutumwa bw’Obukama omu rulimi rwabo. Baitu abantu ab’omu diini ey’amaani ey’omu kiikaro eki bakaba batarukutugonza, nahabweki twatebezaaga nitwegendereza. Kiro kimu obunkaba nintebeza n’ow’oruganda, omusaija akatuhambya aine omuhyo. Eky’omugisa murungi, tukairuka twamusiga! N’obukiraaba ngu tukatunga emitalibaine enu yoona, Yahwe ‘akatwikaza omu businge’ kandi omuhendo gw’abatebezi gukatandika kweyongera. (Zab. 4:8) Kasumi kanu, omu Kano haliyo ebitebe 11 ebirumu abatebezi abarukuhingura omu 500.
OKUHIIGANIZIBWA OMU IHANGA LYA NIGER
Nimpereza nka payoniya ow’embaganiza omu Niamey, Niger
Omu Agusto 1968, hanyuma y’okuba omu Kano kumara emyezi nke, nyowe na bapayoniya ab’embaganiza abandi babiri tukasindikwa omu Niamey, orubuga orukuru rwa Niger. Obutwahikireyo tukarora habwaki ihanga lya Niger, erirukusangwa omu Bugwaizooba bwa Afrika, kiri kimu ha biikaro ebirukukirayo kwokya omu nsi. Tukeega kugumira omusana mwingi kandi twatandika kwega Orufaransa, orulimi orukuru orw’ihanga eri. N’obukiraaba ngu tukatunga emitalibaine, tukesiga Yahwe kandi twatandika kutebeza tuli hamu n’abatebezi abandi bake abatwasangireyo. Omu kasumi kataito, haihi buli muntu wena omu Niamey ow’akaba n’asobora kusoma akaba atungire akatabu The Truth That Leads to Eternal Life akatwakozesaaga kwegesa abantu Baibuli. Abantu baijaga nibatuserra nibagonza tubahe akatabu kanu!
Hanyuma tukakyetegereza ngu abalemi bakaba batarukugonza Abakaiso ba Yahwe. Omu Julaayi 1969, tukatunga orusorrokano orw’ekiro kimu orw’okubanza omu ihanga eri kandi rukabaho abantu nka 20. Twali twine ekihika eky’okurora abatebezi babiri nibabatizibwa. Baitu ha kiro ky’okubanza eky’orusorrokano, poliisi ekaija yatutanga kusorrokana. Itwena bapayoniya ab’embaganiza hamu n’omuroleerezi w’ekicweka bakatutwara ha poliisi. Hanyuma y’okutukaguliiriza, bakaturagira kugaruka ekiro ekirukuhonderaho. Obutwayetegeriize ngu tuli omu kabi, tukakora entekaniza orubazo orw’okubatizibwa rwaheebwa omu ka y’ow’oruganda kandi abatebezi baabatirizibwa omu kisaaru omu nsita.
Hanyuma ya wiiki nke, gavumenti ekaragira nyowe na bapayoniya abandi ab’embaganiza bataano kuruga omu ihanga eri. Bakatuha esaaha 48 kuba tumazire kuruga omu ihanga, kandi niitwe twali twine kwepakira. Tukaikiriza kandi twagenda ha ofiisi y’itaagi omu Nigeria, baatuha obujunanizibwa obundi.
Nkasindikwa omu kyaro kya Nigeria ekirukwetwa Orisunbare, nambere hakaba hali guruupu ntaito ey’abatebezi kandi nkegondeza omu kutebeza n’okwegesa abeegi ba Baibuli. Baitu hanyuma y’emyezi mukaaga, ofiisi y’itaagi ekansaba kugaruka Niger ndi nyenka. Hakubanza nkahunirra kandi natiina, baitu hanyuma nkatunga ekihika eky’okwongera kurora ab’oruganda omu Niger!
Nkagaruka Niamey. Hanyuma y’ekiro kimu, omusaija omu kuruga Nigeria akammanyirra nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe kandi yatandika kunkaguza ebikaguzo. Nkatandika kumwegesa Baibuli, yaleka kunywa etaaba n’okutamiira, kandi hanyuma yabatizibwa. Kikansemeza kutebeza omu bicweka ebirukwahukana ebya Niger n’okurora omuhendo gw’Abakaiso ba Yahwe nigweyongera mporampora. Obunahikire omu ihanga eri, hakaba haliyo Abakaiso ba Yahwe 31 baitu nkarugayo bahikire 69.
“TITUMANYIRE BINGI EBIRUKUKWATA HA MULIMO GW’OBUKAMA OMU GUINEA”
Omu Desemba 1977, nkagaruka Nigeria kutendekwa. Hanyuma y’okutendekwa okwamazire wiiki isatu, Ow’oruganda Malcolm Vigo ow’akaba ali h’Akatebe k’Itaagi akansaba kusoma ebbaruha kuruga ha itaagi lya Sierra Leone. Ab’oruganda bakaba nibaserra ow’oruganda omuto ow’atali omu buswere, ow’akyaine amaani, kandi arukumanya Orufaransa n’Orungereeza kuheereza nk’omuroleerezi w’ekicweka omu Guinea. Ow’oruganda Vigo akangambira ngu enu niyo ensonga habwaki nkaba nintendekwa. Akangambira ati: “Obujunanizibwa bunu tibwanguhire. Banza okitekerezeeho otakaikiriize.” Ahonaaho nkamugarukamu nti: “Habwokuba Yahwe nuwe ansindikire, ninyija kugenda.”
Nkatemba enyonyi nagenda Sierra Leone natangatangana ab’oruganda ha ofiisi y’itaagi. Omu h’ab’oruganda ow’akaba ali h’Akatebe k’Itaagi akangambira ati: “Titumanyire bingi ebirukukwata ha mulimo gw’Obukama omu Guinea.” N’obukiraaba ngu itaagi linu niryo likaba nirirolerra omulimo gw’okutebeza omu ihanga linu, ab’oruganda bakaba batarukumanya ebirukukwata h’abatebezi habw’akatabanguko omu by’obulemi. Itaagi likalengaho emirundi nyingi kusindikayo omuntu baitu kitasoboke. Nahabweki nkasabwa kugenda omu Conakry, orubuga orukuru orwa Guinea, ndengeho kutunga obwikazi.
“Habwokuba Yahwe nuwe ansindikire, ninyija kugenda”
Obunahikire omu Conakry, nkagenda ha embase ya Nigeria nukwo mbazeeho n’ambasada. Nkamugambira ngu ningonza kutebeza omu Guinea. Akangambira kutaikara omu ihanga eri ngu habwokuba nkaba ninsobora kuteekwa omu nkomo rundi kuhikwaho akabi. Akangambira ati: “Garuka Nigeria nuho otebeze.” Baitu nkamugarukamu nti: “Ncwiremu kwikara hanu.” Nahabweki akahandiikira minista ow’ensonga ez’omu ihanga namusaba kunkonyera kandi akaikiriza.
Hanyuma nkagaruka ha ofiisi y’itaagi omu Sierra Leone nagambira ab’oruganda encwamu ya minista. Bakasemererwa muno obubaahuliire ngu Yahwe ahaire omugisa orugendo rwange. Nkaba nyikiriziibwe kwikara omu Guinea!
Ndi omu mulimo gw’okubungira ebitebe omu Sierra Leone
Kuruga 1978 kuhika 1989, nkaheereza omu mulimo gw’okubungira ebitebe omu Guinea, Sierra Leone, kandi nk’omukonyezi w’omuroleerezi w’ekicweka omu Liberia. Hakubanza narwararwaraga muno. Kandi obwire obumu nabaga ndi omu biikaro ebiri hara n’irwarro. Baitu ab’oruganda bantwaraga omu irwarro.
Haroho obunabaire kubi muno habwokuba nkaba ndwaire omuswija gwa malaria, hamu n’enjoka. Obunakizire nkahurra ngu ab’oruganda baali nibaserra nambere baranziika! N’obukiraaba ngu narwaraga muno ntatekerezeeho kuruga omu buheereza bwange. Ninkigumiza kimu ngu obulinzi bwonyini buruga hali Ruhanga ow’asobora kuhumbuura abafu.
NYOWE NA MUKAZI WANGE NITWESIGA YAHWE
Ha kiro kyaitu eky’okugaitwa omu 1988
Omu 1988, nkarora Dorcas, ow’akaba ali payoniya omwebundaazi kandi arukugonza muno Yahwe. Tukataaha obuswere kandi akanyeteranizaaho omu mulimo gw’okubungira ebitebe. Mali, Dorcas nagonza abantu, mwekambi kandi ayefeereza ebintu bingi habwa Yahwe. Twarubataga nka kilomita 25, (mairo 15) kuruga ha kitebe kimu kugenda ha kindi twetwekere ensaho zaitu. Obutwabaga nitugenda omu bitebe ebiri hara, twatembaga motoka ezirukugenda mpora muno habw’enguudo kubamu esaabu nyingi n’ebiina.
Dorcas mukazi mumanzi. Ekyokurorraho, haroho obutwayambukaga ebisaaru ebirumu goonya. Tukaba tuli ha rugendo orw’ebiro bitaano, twasanga orutindo rw’ekisaaru orukaba rukozerwe omu miti rucwekere. Nahabweki tukakozesa obwato kwambuka. Dorcas obwakaba naruga omu bwato akagwa omu maizi yadikira. Itwena twali tutamanyire kuziha kandi omu kisaaru eki hakaba harumu goonya. Eky’omugisa omurungi, haroho abasigazi abaizire baaziha baagenda baamwihayo. Ekintu eki kikatutiinisa muno, baitu nabwo tukagumizaamu n’obuheereza bwaitu.
Abaana baitu, Jahgift na Eric, bisembo kuruga hali Yahwe
Hakutandika kw’omwaka 1992, tukahunirra obutwakimanyire ngu Dorcas aine enda. Tukekaguza tuti: Turasobora kwikara omu buheereza bw’akasumi koona? Baitu tukagamba ngu, “Yahwe atuhaire ekisembo!” Nahabweki muhara waitu tukacwamu kumweta Jahgift. Hanyuma y’emyaka ena tumazire kuzaara Jahgift, tukazaara Eric. Abaana baitu boona mali bakyolekere ngu bisembo kuruga hali Ruhanga. Jahgift akaheereza ha ofiisi ey’okuhindurramu ebitabu omu Conakry, kandi Eric muheereza omu kitebe.
Obutwatungire abaana Dorcas akaleka kuheereza nka payoniya ow’embaganiza, baitu akagumizaamu ali payoniya ow’akasumi koona. Kandi Yahwe akankonyera nagumizaamu ndi payoniya ow’embaganiza. Hanyuma y’abaana baitu kukura, Dorcas akasobora kwongera kuheereza nka payoniya ow’embaganiza. Hati itwena nituheereza nk’abamiisani omu Conakry.
OBULINZI BWONYINI BURUGA HALI YAHWE
Hoona nambere Yahwe ansindikire nyikiriize kugendayo. Nyowe na mukazi wange tukyeroliire ngu Yahwe natulinda kandi natuha emigisa. Kwesiga Yahwe kitukonyiire kwetantara okwetuntura n’ebizibu ebiruga omu kwesiga itungo. Nyowe na Dorcas tukyeroliire ngu obulinzi bwonyini buruga hali Yahwe, “Ruhanga wokujunwa kwaitu.” (1 Byom. 16:35) Ninkigumiza kimu ngu obwomeezi bwabo boona abamwesiga “bulibohwa omu kiba kyobwomezi hamu na [Yahwe].”—1 Sam. 25:29.