MAACI 30–APULI 5, 2026
EKIZINA 76 Oyehurra Ota?
Baza Amananu omu Mulingo ogw’Embabazi
“ [Yahwe], iwe Ruhanga owamananu.”—ZAB. 31:5.
EBI TURAAYEGA
Nitwija kurora omulingo tusobora kwegesa abandi amananu ag’omu Baibuli gakabagasira n’omulingo tusobora kubalizangana amananu.
1. Kiki eki tusemeriire kukora kusobora kufooka kicweka ky’eka ya Yahwe?
OBU tutangatangana Omukristaayo mugenzi waitu habw’omurundi ogw’okubanza, ekikaguzo ekitukira kukaguzangana nikyo ngu, “Okeega ota amananu?” Abamu bagarukamu ekikaguzo eki nibagamba ngu “abazaire baabo nubo baagabeegeseze.” Abandi nibasobora kugamba ngu nubwo “baakaruga kwega amananu.” Tugarukamu omu miringo egi habwokuba amananu kuruga omu Kigambo kya Ruhanga gakwataho obwomeezi bwaitu bwona. Habwaki nitugamba tuti? Habwokuba kusobora kuba kicweka ky’eka ya Yahwe, tusemeriire kwoleka ngu nitugonza amananu kandi nitugata omu nkora. Eki nikitwarramu kuba b’amananu omu bigambo byaitu n’omu bikorwa.—Zab. 15:1-3.
2. (a) Yesu akaba amanyirwe nk’omuntu owa mulingo ki? (b) Amananu Yesu aga yayegeseze gaakukwasireho gata abantu?
2 Yesu yaikaraga naabaza amananu. Abanyanzigwa be bakakiikiriza ngu yabazaaga amananu noobu kiraaba ngu obwire obumu tibaagonzaaga ebi yabazaaga. (Mat. 22:16) Yesu obu akaba naabazaaho ebyakurugire omu mananu aga yayegeseze akagamba ati: “Nkaija kwahukaniza omwana na ise, omwisiki na nyina, mukamwana na nyinazaara.” (Mat. 10:35) Yesu akaba atarukugonza abantu beetwaze kubi habw’obutumwa, uwe n’abeegeswa be baatebiize, baitu nabwo akabagambira kiki kyonyini ekikaba nikiija kurugamu. (Mat. 23:37) Akaba akimanyire ngu obutumwa bwe bukaba nibwija kuleetera abantu kwebaganizaamu guruupu ibiri—abo abarukugonza amananu kuruga omu Baibuli hamu n’abo abatarukugagonza.—2 Bas. 2:9-11.
3. Kiki eki turukwija kubazaaho omu kicweka kinu?
3 Kusisanaho na Yesu, na itwe tulengaho kubaza amananu obwire bwona noobu kiraaba ngu abantu nibasobora kutatugonza habw’ebintu ebi tuba tubalize. Kandi twejumbira omu mulimo gw’okutebeza n’okwegesa abantu amananu agarukusangwa omu Baibuli, noobu kiraaba ngu abamu nibasobora kubiihirwa habw’ebi tubaza. Tugambe ngu kinu nikimanyisa titusemeriire kufaayo ha mulingo tubazaamu amananu na ni di obu tusemeriire kugabaza, otwaliiremu noobu turukuba nitutebeza amakuru amarungi? Nangwa! Omu kicweka kinu nitwija kubanza kubazaaho ekikaguzo kinu: Ninkaha nambere tusobora kusanga amananu? Kandi hanyuma nitwija kubazaaho ekikaguzo kinu: Ni di obu tusemeriire kubaza amananu, tusemeriire kugabaza omu mulingo ki, kandi habwaki? Eby’okugarukamu by’ebikaguzo ebi, nibiija kutukoonyera kugambira abandi amakuru amarungi omu mulingo gw’embabazi, ogw’amagezi, omu kasumi akahikire, kandi bitukoonyere kweyongera kuba b’amananu.
NINKAHA NAMBERE TUSOBORA KUSANGA AMANANU?
4. Habwaki nitugamba ngu Yahwe nuwe Ndugirro ey’amananu?
4 Yahwe nuwe Ndugirro ey’amananu. Buli kimu kyona eki abaza, gaba mananu. Ekyokurorraho, obu aba naabazaaho ekihikire n’ekitahikire, goona gaba mananu. (Zab. 19:9; 119:142, 151) Buli kimu kyona eki abazaaho ekirukukwata h’akasumi ak’omumaiso kihikirra. Takalemwaga kuhikiiriza eki aba araganiize.(Kubar. 23:19) Amananu gali, Yahwe tasobora kubiiha ebisuba! (Baheb. 6:18) Egi niyo ensonga habwaki ayetwa “Ruhanga owamananu.”—Zab. 31:5.
5. Habwaki kitagumire kumanya “Ruhanga owamananu”? Soborra. (Ebikorwa by’Abakwenda 17:27)
5 Abantu abamu bagamba ngu kigumire kumanya Yahwe, “Ruhanga owamananu.” Baitu tibahikire. (Bar. 1:20) Twetoroirwe obwakaiso oburukwoleka ngu aroho kwo. Omukwenda Paulo obu akaba naabaza na guruupu ey’Abayonaani ab’omu Asene abakaba beegesiibwe, akagamba ngu Ruhanga naagonza ‘tumuzoole’ kandi ngu “tali hara na buli omu hali itwe.” (Soma Ebikorwa by’Abakwenda 17:27.) Egi niyo ensonga habwaki Yahwe acunda abantu abeebundaazi abarukuserra amananu kwija nambere ali.—Yoh. 6:44.
6. Mananu ga mulingo ki agarukusangwa omu Baibuli, kandi habwaki noosiima habw’okugamanya?
6 Gumu ha miringo tusobora kumanya Yahwe, nukwo kwesomesa Baibuli. Abasaija abaahandiikire Baibuli bakaba nibaterekerezebwa omwoyo gwa Ruhanga ogurukwera. (2 Pet. 1:20, 21) Nahabweki, buli kimu kyona ekiri omu Baibuli mananu kandi egi niyo ensonga habwaki tusemeriire kugyesiga. Ekyokurorraho, nitusobora kwesiga Baibuli eki egamba obu eba neebazaaho endugirro y’ensi n’iguru, hamu n’omulingo obwomeezi bwatandikireho omu nsi. (Kub. 1:1, 26) Nitusobora n’okwikiriza Baibuli eki egamba ha nsonga habwaki itwena tusiisa n’ensonga habwaki haroho okubonabona kwingi n’okufa. (Bar. 5:12; 6:23) Kandi nitusobora kugyesigira kimu obu egamba ngu Yahwe naija kukozesa Omwana we kumaraho ebizibu byona ebireeserweho Sitaani, “ise ebisuba.” (Yoh. 8:44; Bar. 16:20) Kandi nitusobora kwesiga omurago gwa Baibuli ogurukugamba ngu Yesu naija kumaraho obubi, ahumbuule abaafiire, afoole ensi orugonjo orurungi, kandi atukoonyere kufooka abantu abahikiriire. (Yoh. 11:25, 26; 1 Yoh. 3:8) Mali Yahwe atuhaire omugisa ogw’amaani! Atwegeseze amananu kandi atuhaire n’omugisa ogw’okugeegesa abandi.—Mat. 28:19, 20.
ENSONGA HABWAKI TUBAZA AMANANU
7-8. Ensonga ey’etuleetera kubaza amananu nkuru hali Yahwe? Bazaaho ekyokurorraho. (Marako 3:11, 12) (Rora n’ebisisani.)
7 Nkooku tusangirwe turozere, tusemeriire kubaza amananu obu turaaba nitugonza kuba kicweka ky’eka ya Yahwe. Baitu kusobora kumusemeza, titusemeriire kugarukira ha kubaza amananu kyonka. Ensonga ey’etuleetera kubaza amananu, nkuru muno hali Yahwe. Teekerezaaho ekyahikire hali Yesu obu akaba naatebeza hanu omu nsi. (Soma Marako 3:11, 12.) Obu akaba naatebeza haihi n’Enyanja eya Galiraaya, ekitebe ky’abantu, bakamwetoroora. Omu bantu abo, hakaba harumu abamu abakaba bakwasirwe daimooni, abaagwire omu maiso ga Yesu kandi baatokera haiguru nibagamba bati: “Niiwe Mwana wa Ruhanga.” Habwaki badaimooni baabalize amananu agarukukwata hali Yesu? Nibasobora kuba bakaba nibagonza abantu babaikiririzeemu, kandi baleke kuheereza Yahwe. Badaimooni eki baabalize gakaba gali mananu, baitu ebigendererwa byabo, bikaba by’okwegondeza bonka. Baitu Yesu akaba amanyire ebigendererwa byabo, kandi kitamusemeze. Egi niyo ensonga habwaki Yesu yaragiire badaimooni kutamutebezaaho.
8 Isomo ki eri turukwega? Ensonga ey’etuleetera kubaza amananu, nkuru hali Yahwe. Nahabweki, tusemeriire kuba n’ekigendererwa ekihikire obu turukuba nitwegesa abantu amananu, kandi kakuba abandi batuhaisaniza, ekitiinisa tusemeriire kukigarurra Yahwe!—Mat. 5:16; lengesaniza na Ebikorwa by’Abakwenda 14:12-15.
Obu oba nooyegesa abantu Baibuli, nooha ou oba noohaisa ekitiinisa? (Rora akacweka 7-8)
9. Kiki eki tusemeriire kwetantara kukora, kandi habwaki?
9 Teekerezaaho enyikara endi nambere tusemeriire kwetantara kweserurra ekitiinisa. Teeramu akasisani ow’oruganda ow’aine obujunaanizibwa atugambira ekintu eky’ensita, baitu hanyuma tukigambiraho abandi. Kakuba abatwakigambiire bakyetegereza ngu ebi twabagambiire gakaba mananu, nibasobora kuhunirra kandi bakateekereza ngu twine ensita nyingi ezi turukumanya. Kinu nikisobora kubaleetera kuteekereza ngu tuli b’amaani, baitu kandi tikirukwija kusemeza Ruhanga. (Nfu. 11:13) Habwaki? Habwokuba nituba tutagarukiire ha kubagambira ensita ezi baikaire batasemeriire kumanya, baitu n’ekigendererwa kyaitu eky’okubagambira, nikiba kitahikire.
OMULINGO TUSEMERIIRE KUBAZAAMU AMANANU
10. Nikimanyisa ki kubaza ebigambo “eby’embabazi”? (Abakolosai 4:6)
10 Soma Abakolosai 4:6. Omukwenda Paulo akaijukya Abakristaayo ab’omu Kolosai ngu ebigambo byabo “biikalege eby’embabazi.” Eki nikimanyisa ki? Ekigambo eky’Oruyonaani ekyakozesiibwe hanu, nikimanyisa ngu ebigambo byaitu bisemeriire kugasira abandi, kuba by’embabazi, kandi ebirukusikiiriza.
11-12. Habwaki tusemeriire kwegendereza obu turukuba nitwegesa amananu? Bazaaho ekyokurorraho. (Rora n’ebisisani.)
11 Tusemeriire kuta obuhabuzi bwa Paulo omu nkora kuraba omu kubaza n’abandi omu mulingo ogw’embabazi obu turukuba nitubeegesa amananu. Baibuli erengesaniza amananu agagirumu n’empirima ey’etoire ey’ebaganizaamu obwomeezi n’omwoyo. Ekirukumanyisa ngu neesobora kutwoleka kiki eki tuli omu nda n’ebigendererwa byaitu. (Baheb. 4:12) Baitu kakuba tutakozesa Baibuli omu mulingo ogw’amagezi, nitusobora kuleetera abantu kutubiihirirwa rundi kututeeza empaka nambere kitarukwetaagisa. Eki nikisobora kubaho kita?
12 Teekerezaaho enyikara enu. Ogenzere omu buheereza, watangatangana omusaija ow’arukuramya ebisisani, kandi uwe n’eka ye beegondeza omu kujaguza Krisimaasi hamu na Paasika. Noosobora kukozesa Baibuli kumwoleka ngu ky’obudoma kuramya ebisisani ebitaine bwomeezi, kandi okamwoleka nkooku Krisimaasi na Paasika biri bijaguzo by’ekikaafiiri. (Is. 44:14-20; 2 Kol. 6:14-17) Kakuba kinu tukikora ha murundi gwaitu ogw’okubanza kumutangatangana, nitwija kuba nitumubaliza amananu, baitu kandi nitwija kuba tutarukukozesa Ekigambo kya Ruhanga omu mulingo ogw’amagezi.
Noosobora ota kwegesa amananu omu mulingo ogw’amagezi? (Rora akacweka 11-12)a
13. Nitusobora tuta kurunga ebigambo byaitu n’ekisura?
13 Ekindi, Paulo akagambira Abakristaayo ngu ebigambo byabo bisemeriire kuba birungirwemu ekisura. Akaba atarukumanyisa ngu tusemeriire kubuzabuza amananu rundi kugasereka. Oihireho, akaba naatutererra kukozesa ebigambo ‘ebirungirwe’ nukwo tusobole kwegesa amananu omu mulingo oguraasikiiriza abarukutuhuliiriza. (Yob. 12:11) Baitu eki nikisobora kuguma. Obukirukuhika ha byokulya ebya buli kiro, nitusobora kuteekereza ngu ekisura eki tugonza omu byokulya byaitu n’abandi nikyo bagonza. Omu mulingo nugwo gumu, nitusobora kutandika kuteekereza ngu omulingo tubazaamu nigusemeza buli omu. Baitu ago tigali mananu. Ekyokurorraho, abantu kuruga omu buhangwa obumu obu baba nibabazaaho ensonga yabo, bagibaza bbwa noobu baba nibabaza n’omuntu ow’arukubakira emyaka. Baitu kandi abantu kuruga omu buhangwa obundi noosobora kusanga ngu embaza ya mulingo ogu terukwikirizibwa, kandi neebiihiza. Paulo akagamba ngu tusemeriire ‘kumanya omulingo tusemeriire kugarukamu buli muntu weena.’ Kinu nikimanyisa ngu tusemeriire kurunga ebigambo byaitu tutarukusigikirra ha mulingo turukugonza kubibaza rundi ha buhangwa bwaitu, baitu tusigikirre ha mulingo ow’arukutuhuliiriza arukugonza tumubalizeemu.
NI DI OBU TUSEMERIIRE KUBAZA AMANANU?
14. Yesu obu akaba ali omu nsi, akeegesa abeegeswa be buli kimu kyona eki akaba amanyire? Soborra.
14 Yesu yabalizaaga abahondezi be omu mulingo gw’embabazi kandi abeegesa ebintu bingi. (Mar. 6:34) Baitu bakaba bakyaine bingi eby’okwega. Yesu atalengeho kubeegesa buli kimu kyona eki akaba amanyire. Akaba amanyire obugarukiro bwabo. Akakyetegereza ngu akasumi ak’okubagambira ebintu ebimu kakaba katakahikire. Egi niyo ensonga habwaki yabagambiire ngu bakaba batarukwija kubyetegereza. (Yoh. 16:12) Kinu nikitwegesa ki?
15. Tusemeriire kwegesa abeegi baitu ba Baibuli buli kimu kyona eki tumanyire ha murundi gumu? Soborra. (Enfumo 25:11) (Rora n’ekisisani.)
15 Ekyokurorraho kya Yesu nikyoleka ngu kumanya amananu tikirukumanyisa ngu tusemeriire kwegesa omuntu buli kimu kyona eki tumanyire ha murundi gumu. Nitusobora tuta kwegera ha kyokurorraho kya Yesu? Tusemeriire kuteekerezaaho enyikara z’abantu. Yongera oteekerezeeho ekyokurorraho ky’omusaija ow’ayegondeza omu kujaguza Krisimaasi na Paasika ali hamu n’eka ye. Tukimanyire ngu ebijaguzo binu by’ekikaafiiri kandi tibirukusiimwa omu maiso ga Ruhanga. Baitu teeramu akasisani otandikire kwega Baibuli n’omusaija ogu nihaburayo wiiki emu rundi ibiri Krisimaasi ehike. Mali nituba nitubaza omu mulingo gw’embabazi kakuba tumwoleka Baibuli ebi egamba ha bijaguzo by’ekikaafiiri kandi tukamunihirramu kuleka kujaguza Krisimaasi ahonaaho? Ky’amananu ngu abeegi ba Baibuli abamu nibasobora kuta omu nkora ebi barukwega omu Baibuli omu bwangu. Baitu abandi kibatwarra obwire kusobora kuhinduramu enteekereza yabo hamu n’ebikorwa byabo. Nitusobora kukoonyera abeegi baitu ba Baibuli kukurakurana kakuba tubagambira ebintu ebi basemeriire kumanya, omu kasumi akahikire.—Soma Enfumo 25:11.
Hondera ekyokurorraho kya Yesu obu orukuba noocwamu ni di obu osemeriire kubaza amananu hamu n’obwingi bw’ebintu ebi oraabaza (Rora akacweka 15)
16. Nitusobora tuta kukoonyera abeegi ba Baibuli ‘kugumizaamu nibagendera omu mananu’?
16 Kukoonyera abantu kwega amananu agarukukwata hali Yahwe kiri kimu ha bintu ebikyakizireyo kutuleetera okusemererwa. Nitusobora kubakoonyera “kugumizaamu nibagendera omu mananu” kakuba tukora ebintu binu: Kakuba tugumizaamu nitubateeraho ekyokurorraho ekirungi. (3 Yoh. 3, 4) Kakuba tukigumya ngu omulingo turukutwazaamu obwomeezi bwaitu nigwoleka ngu nitwikiririza omu mirago ey’erukusangwa omu Kigambo kya Ruhanga. Kakuba tubaza amananu n’ekigendererwa ekihikire. Kakuba tukozesa ebigambo eby’embabazi omu kaire akahikire obu turukuba nitwegesa abantu amananu. Kandi noobu tugarurra Yahwe ekitiinisa. Obu turaakikora, nitwija kwoleka ngu tuli bantu ba Yahwe, Ruhanga ow’amananu.
EKIZINA 160 “Amakuru Amarungi”!
a KUSOBORRA EBISISANI : Omu kisisani eky’okubanza, ow’oruganda arora omuti gwa Krisimaasi omu nju y’omuntu ou arukutebeza, kandi amwoleka ekicweka ekirukwoleka ngu Krisimaasi kijaguzo ky’ekikaafiiri. Omu kisisani ekya kabiri, ow’oruganda ayoleka omuntu ou arukutebeza ekicweka ekirumu amagezi agasobora kukoonyera baataata. Omu nyikara zinu ibiri, neeha ey’esobora kukwataho muno omuntu ou barukutebeza?