HADGE 7
SIŊ 15 Naa togoɗ wee jag mbarga maa ni Baa no
Ndo da’ mayse wer fuggi ɓil maa ni Jeofan là?
“Ama fuggi ɓiln diŋ see ɓo.”—SIŊ. 130:4.
FẼN MAA KLUU ƁIL HADGE SEN LA
Naa ko ge saɓlaŋ maa ɓil Bible po yaŋ wo la ga ngaɓ wo ɗeŋ maa boŋ ga Jeofa fug ɓil go ne naa ti mono. Hadge sen la kay naa maa ya’ wer joŋ suse’ ne Jeofa ti maaga á fug ɓil go ne naa ti mono.
1. Wer mayse ga á de gayri maa ko fẽn maaga jobo da wããge ɓe de maaga á wãã ga se go de fug ɓil ne ndo ti mo là?
“NDI GO DE FUG ƁIL NE NDO TI.” Jiili ɓo woo debaŋ de maaga jobo wãã mo ga: “ndi go de fug ɓil ne ndo ti” mono. Sen diŋ wããre maa coɓ see debaŋ! Day, wããre se ga: “ndi go de fug ɓil ne ndo ti da wããge ga hãy cwãy là? Sen da wããge mbe ga nday go de ferge barge de jee ɓen yawlà? Noga á da wããge ga jee sen fer ge wãã fẽn maaga hay hres mo ga so tawa yawlà? Ti ngeel maapo fuggi ɓil maa ni jar téebeeren wo joŋ de gayri debaŋ.
2. Fuggi ɓil maa ni Jeofan de naa wer ɓil Bible na naage là? (Ko ngeel naa wer maa gesiŋn lay.)
2 Ɗeŋ maaga Jeofa fug ɓil go ne naa jar téebeere maa de ɓlagge see ti, bay doo maaga naa fug ɓil go ne kããra ti ne wa. Jobo bay fug ɓil ne kẽẽ ti doo maaga Jeofa fug go ne jar ti ne wa. Jee ‘waa siŋ wãã ti Jeofa ga: “Amaa fuggi ɓil maa ti ngeel ɓen diŋ see ɓo, nen maaga à mo joŋ hẽẽne do ɓo.”a (Siŋ. 130:4, TMN) Kidolgi, fuggi ɓil maa ni Jeofan diŋ “fuggi ɓil maa ti ngeel ɓe.” Á diŋ jee maaga hã saɓlaŋ maaga daŋgo ti ɓaŋ fuggi ɓil maa ti ngeel ɓen mono. Ti ngeel maa po wo, jar yer Bible joŋ wo joŋre de wããre po jag Hebre maa wããge ti fuggi ɓil maa ni Jeofa no. À bay ti boŋ de joŋ joŋre de ɓe maa ngaɓ fuggi ɓil maa ni jar téebeeren wo wa hase.
3. Ti ɓaŋ maa hõn ga fuggi ɓil maa ni Jeofan sar de maa ni jar téebeeren wo là? (Esay 55:6, 7)
3 De maaga Jeofa fug ɓil we go ne jobo ti no, ɓlagge jee ɓen go de fasge. Barge ɓay maaga hay ɓlag go de Jeofa fer go ti ngeel ɓe de woore. Naa joŋ suse’ ne Jeofa debaŋ ti maaga á men ɓlagge naan wo go eŋ ɓuy tu mono.—Jaŋ Esay 55:6, 7.
4. Jeofa kay naa maa laa wer go ne fuggi ɓil maa ti ngeel ɓen de woore na kayge là?
4 Hayga fuggi ɓil maa ni Jeofan yaŋ sar de maa ni naan no, naa jar téebeere maa de ɓlagge see, naa laa wer ɓe go de woore na laage là? Jeofa joŋ joŋre de saɓlaŋ maa de woore wo debaŋ maa kay naa maa laa wer ɗeŋ maaga se fug ɓil go ne naa ti mono. Ɓil hadge sen la naa ko ge maa po yaŋ wo yoo ɓaara. Á ngaɓ wo ne naa ga de maaga naa mbiɗ faale we go ne fẽẽre maaga naa joŋ ra de ɓlagge no, Jeofa fas ɓlagge naan wo go, lan joŋ ga naa mo fer mbe baa barge de se tigriŋ pa. De maaga naa frug nen saɓlaŋ sen wo mono, naa ya’ wer joŋ suse’ yaŋ ne Pan naa maa de dage, ga naa nen fuggi ɓil ɓen go see naa de ɗeŋ ngaɓa mono.
JEOFA NAA ƁLAGGE MAA SEE NAA GO
5. Mayse hres de maaga Jeofa fug ɓil go ne naa ti mo là?
5 Ɓlagge wo de ngaɓge ɓil Bible doo põõre maa kluuri wo nono. Se diŋ de maŋ sen lay ga Waŋ Dafid wãã ti ɓlagge ɓen wo ga: “Werga ɓlagge ɓin gẽẽ wo le go ciŋ de raw ti ɓi; doo fen põõre nono, á wo de põõ mege.” (Siŋ. 38:5) Amaa, Jeofa fug ɓil go ne jar maaga mbiɗ wo faale ne ɓlagge ɓaaran ti. (Siŋ. 25:18; 32:5) Wããre maa jag Hebre maaga wãã ga “fuggi ɓil” da wããge ga “naage” noga “maŋge.” Sen da wããge so ga de maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, se naa põõre ɓlagge naan go.
“Naa ɓlagge” (Siŋ. 32: 5)
6. Jeofa ya’ ɓlagge maa see naan wo wo go hãã na ya’ge là?
6 Bible joŋ joŋre de saɓlaŋ maa tigriŋ maa ngaɓge ga Jeofa ya’ ɓlagge naa wo wo go hãã see naa. Siŋ 103:12 wãã ne naa ga: “Doo maaga ngel ma nen wer go hãã see ngel ma nen pel nono, de ngaɓge doosen nono á ya’ ɓlagge naan wo wo go see naa hãã doosen no lay.” Ngeel maa nen wern go hãã see ngeel maa nen peeln debaŋ. Ngeel sen wo ɓog ɓuy yiŋ wo ti boŋ ga hase. Sen da wããge pa ga, Jeofa ya’ ɓlagge naan wo wo go see naa hãã de ɗeŋ maaga naa kon ga. Sen hã bawge go ne naa jag jiili ga Jeofa men ɓlagge naan wo go ne naa eŋ ɓuy tu.
“Doo maaga ngel ma nen wer go hãã see ngel ma nen pel nono.” (Siŋ. 103:12)
7. Bible ngaɓ fẽn maaga Jeofa joŋ de ɓlagge naan wo na ngaɓge là? (Mise 7:18, 19)
7 Á mbe ti ngeel ɓe ga Jeofa ya’ ɓlagge maa see naan wo wo go hãã see naa; day sen da wããge ga á tum ɗiggi ti ɓe ɗa pa yawlà? Baywa. Waŋ Esekiyas hay wãã ti Jeofa ga: “Ndo laa ɓlagge ɓin wo wo go nen blam ɓo.” “Note” maa naa wer ɓe wãã pa ga: “ndo laa ɓlagge ɓin wo go ɓuy nen faale ɓo.” (Esa. 38:9, 17; TMN, ngeel naa wer maa gesiŋ.) Saɓlaŋ sen ngaɓ ne naa ga Jeofa laa ɓlagge jar maaga mbiɗ wo faale ne ɓlagge ɓaaran wo wo go, blam se ko ra ga so lay. Wããre sen da wããge pa ga: “Ndo ko ɓlagge ɓin wo doo ga á hay bay ba wo de hresge wa ɓuy yaw nono.” Bible wãã tee wããre sen pa de maaga á maŋ saɓlaŋ po ɓil Mise 7:18, 19. (Jaŋ ne.) Á de wããge ɓil verse sen wo ti Jeofa ga á laa ɓlagge naan wo wo go nen tuu bii maa kuɗum wer maarog gesiŋ. Nen wur maa ɓaa le mono, mopo maaga le’ we go nen maarog, à fer da’ge ɓe ti boŋ ga so hase.
“Ndo laa ɓlagge ɓin wo wo go nen blam ɓo.” (Esa. 38:17)
“Ndo laa ge mbo ɓlagge ɓaaran ɓuy wo yaŋ wo go nen tuu bii maa kuɗum wer maarog gesiŋ.” (Mi. 7:19)
8. Le ti tõõge wer hãã patala naa had maylà?
8 Bible ngaɓ go de woore ga de maaga Jeofa men ɓlagge naa wo we go ne naa no, á naan wo go ne naa see ɓuy tu, nen maaga naa fer lawge ti ɓlagge naa ga so. Cwãy, doo maaga Dafid hay wãã mono: “De da’ see ɓaara go diŋ jar maga Baa fug ɓil go ne hara ti mono! Diŋ jar maaga á ko ɓlagge ɓaaran wo gà so mono! De daʼ see ɓe diŋ je maga Waŋkluu kon de ɓlagge nen ɓe gà mono!” (Rom. 4:7, 8) Sen la diŋ fuggi ɓil maa ti ngeel ɓen so!
JEOFA FAS ƁLAGGE GO
9. Bible kay naa na kayge maa koge ga Jeofa men ɓlagge naan wo go ne naa ɓuy là?
9 Jeofa joŋ joŋre de saɓlaŋ maa tigriŋ wo, maa kay naa maa ko ɗeŋ maaga se fas ɓlagge jar maaga mbiɗ wo faale ne ɓlagge ɓaaran go wer ransoŋ. Ɓil Bible, á de wããge ti Jeofa ga á yog ɓlagge sen wo go, lan fãã ra go. Joŋre sen kay wo maa fãã jee ɓlagge go. (Siŋ. 51:7; Esa. 4:4; Jer. 33:8) Jeofa ti see ɓe tu ngaɓ ɗeŋ maaga joŋre sen fãã ɓlagge go mono. Á wãã ga: “Ɓlagge ɓayn mo hay bà wo de sẽẽ yiŋyiŋ yaw, á kol wo yaŋ go de puy doo húulì-baa nono. Á mo hay bà wo de sẽẽ doo gir no yaw, á kol ge wo yaŋ go de puy doo mbaaraw no.” (Esa. 1:18) Á de gayri debaŋ maa naa ɗag maa de sẽẽ yiŋ yiŋ, noga de sẽẽ doo gir nono go ti õõbe. Jeofa joŋ joŋre de saɓlaŋ sen maa hã bawge go ne naa jag jiili ga se de kããge maa yog ɓlagge naan go, nen maaga ɓlagge po gwa’ see naa ni koh mẽ’ ga so.
“Ɓlagge ɓayn mo hay ba wo de sẽẽ yiŋ yiŋ yaw, á kol wo yaŋ go de puy doo húulì-baa nono.” (Esa. 1:18)
10. De ɗeŋ maa hõn ga Bible ngaɓ ga Jeofa fug ɓil go ne naa ti go ɓil feh là?
10 Doo maaga naa ko le ti hadge maa glogn mono, ɓlagge de ngaɓge doo ɓeere nono. (Mat. 6:12; Lug 11:4) Diŋ wersen so ga tum de maaga naa joŋ ɓlagge mono, sen doo ga naa de yaɗ ɓeere maa ti naan ciŋ ni nono. Ɓeere ɓe ti naa pur debaŋ! Amaa de maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, sen doo ga á men ɓeere maa ti naan wo go ne naa ɓuy nono. Á bay wii poɗge ti ɓlagge maaga se hay go de fug ɓil ne naa ti ɓaara mo wa. Doo maaga jobo joŋ de fruygi de maaga à men ɓeere go ne hẽn ti no lay mono, naa joŋ de fruygi de maaga Jeofa fug ɓil go ne naa ti mo lay!
“Ndi men ɓèere maa ti ɓon go mo ɓuy” (Mat. 6:12)
11. Maaga Bible wãã ga ɓlagge naan wo go de fasge mono, á da wããge ga hãylà? (Joŋre 3:19, TMN)
11 Jeofa bay go menge ne naa ti diŋ ɓeere noga ɓlagge tawa wa, á fas ra go ɓuy. (Jaŋ Joŋre 3:19, TMN.) De maaga à men ɓeere we go ne naa ti no, naa kon doo ga à caa ‘trait’ ti ɓeeren nono. Amaa yerge maa wer ‘trait’ no joŋ mbe tum de koge ɗa pa. Amaa maaga à wãã ga à fas mopo go mono, sen joŋ sara, nen kon ga so. Maa laa wer saɓlaŋ sen la mono, naa mo hay fer ɗiggi ga ‘encre’ maaga à hay joŋ joŋre le ɓaa de ɓe hay diŋ hegre de tay nen de ‘gomme’ wo de bii. Á hay go gus maaga jobo fas yerge maa de ‘encre’ go de cifoŋ maa de baa bii. Doo sen no lay, de maaga ɓeere yaŋ go de “fasge” no, á yee nen go hase. Jobo ko fẽn maaga hay de yerge taŋgu ni ga so. Sen doo ga yerge hay bay ba ni wa ɓuy yaw nono. Naa de fruygi debaŋ ti maaga naa ko ga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, sen doo ga ɓlaggen hay bay ba de hresge wa ɓuy yaw nono!—Siŋ. 51:9.
“Maaga ɓlagge ɓay mo hay go de fasge” (Joŋre 3:19,TMN)
12. Naa had mayse ti saɓlaŋ swaare maaga Jeofa kaŋ nen ɓlagge naan wo mo là?
12 Jeofa joŋ joŋre de saɓlaŋ maa tigriŋ maa ngaɓ ɗeŋ maaga se fas ɓlagge wo go mono. Á wãã ga: “Ndi tag ge ɓlagge ɓon wo go doo swaare maaga dwas go nono, tag ɓlagge ɓon wo go doo swaare maaga raw go nono.” (Esa. 44:22) De maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti ɓlagge naan wo no, sen doo ga á yoŋn go de swaare maa de gaɗge kluu nen maaga kon wa so nono.
“Ndi hay tag debaycõõre ɓon wo go doo swaare maga dwas go nono” (Esa. 44:22)
13. Naa ko see naa na koge de maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti là?
13 Saɓlaŋ sen had naa de mayse là? De maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, naa mo ɗig ga ɓlaggen gwa’ ge see naa maa tum wa. Cíi Yeso poɗ go ti ɓlagge naan wo ɓuy tu. Maaga Jeofa fug ɓil go ne naa ti ɓlagge naa mono, sen doo ga naa hay joŋ ba ɓlaggen ti boŋ ga ɓuy yaw nono. De maaga naa mbiɗ faale we ne ɓlagge naan no, Jeofa fug ɓil go ne naa ti de ɗeŋ maa se no.
JEOFA YÃÃ NAA MAAGA NAA MO FER SA’ BARGE DE SE TIGRIŊ
Fuggi ɓil maaga Pan naa maa ciŋn joŋ see naa kay naa maaga naa mo hay barge de ɓe de woore (Ko paragraf 14)
14. Wer mayse ga naa mo hã ɓil ti fuggi ɓil maa ni Jeofan là? (Ko Foton wo lay.)
14 De maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, naa joŋ mbe go de bawge jag jiili naa ga á de ferge baa barge de naa tigriŋ. Sen kay naa maaga naa mo hay fer lawge ti ɓlagge naan wo debaŋ wa. Naa mo hay ɗig ga Jeofa de ɗaw naa ɓil freŋ, maa joŋ naage de ɓlagge wa. Sen joŋ ti boŋ ga hase. Wer mayse ga naa mo hã ɓil ti Jeofa de maaga á wãã ne naa ga, se go de fug ɓil ne naa ti mo là? Jeofa wãã ne profed Jermi ga: “Ndi fug gi ɓil yaŋ go ne ra ti debaycõõre ɓaara no day ndi fer ge ɗig ti ti ɓlagge ɓaaran gà so hase.” (Jer. 31:34) Apotre Pol wãã tee wããre sen lay ga: “Ndi fer ge ɗig ti ti ɓlagge ɓaaran wo gà so hase.” (Heb. 8:12) Sen da wããge cwãy ga hãylà?
“Ndi fer ge ɗig ti ti ɓlagge ɓaaran gà so hase” (Jer. 31:34)
15. De maaga Jeofa wãã ga se fer ɗig ti ti ɓlagge naan wo ga so mono, á da wããge ga hãylà?
15 Ɓil Bible mono, wããre maaga wãã ga “fer ɗiggi” bay wããge tum diŋ ti jobo maaga fer ɗiggi ti mopo maaga hres le go ɓaa na wa. Amaa, maapo ga se wãã diŋ ti jobo maaga joŋ mopo. Jee joŋ ɓlagge maaga hay de ɓalge ti jeŋ Yeson wii ne hẽn ga: “Yeso, ɗig ɓo ti ti ɓi, ti wur maga ndo wo ge le ferge doo Waŋ no mono.” (Lug 23:42, 43) Á hay wii Yeso bay diŋ ga á mo kay se ti wur sen tu wa. Yiŋgi jag Yeson hay ngaɓge go ga se bir gi blo sen yaŋ le go. De maaga Jeofa wãã ga se bay ɗiggi ti ɓlagge naan wo wa so mono, á da wããge ga se go de fug ɓil ne naa ti, lan sen da wããge ga se joŋ mopo maa joŋ bon naa ti ɓaara wo nen naw maa peeln ga so.
16. Bible ngaɓ pogge maaga naa da’n wer fuggi ɓil maa ni Jeofan na ngaɓge là?
16 Maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, naa ko see naa go de pogge. Bible joŋ joŋre de saɓlaŋ maa tigriŋ maa kay naa maa laa wer ne sen pa. Wer ɓlagge maa ti hõõgesee naan, Bible ngaɓ naa doo “gebeere ɓlagge” wo nono. Amaa, de maaga Jeofa men ɓlagge naan wo we go ne naa no, naa kol doo gebeere maaga “bud [wo le] go jag ɓlagge no” no. (Rom. 6:17, 18; Naa. 1:5) De maaga Jeofa fug ɓil we go ne naa ti no, naa joŋ go de fruygi doo gebee maaga hay da’ yããge le go jag bon nono.
“Nday bud we go jag ɓlagge no” (Rom. 6:18)
17. Fuggi ɓil maa ni Jeofan kay naa maa da’ pẽẽge na kayge là? (Esay 53:5)
17 Jaŋ Esay 53:5. Bible wãã ga wer maaga naa go de ɓlagge see so mono, naa doo jobo maaga cege maaga pẽẽ de gaali go de baage ɓe nono. Amaa, wer cíi Wel ɓe Yeso maaga á sii jag go de ɓe ti re naa mono, Jeofa pẽẽ naa go. (1 Pi. 2:24) De maaga naa joŋ ɓlagge mono, sen ɓlag barge naa go de Jeofa. Amaa, wer húulí Yeso, á fug ɓil go ne naa ti, lan naa fer go barge de ɓe tigriŋ. Doo jee maaga joŋ fruygi debaŋ blam maaga se da’ pẽẽge go jag cege maa de hãã no lay mono, naa joŋ de fruygi debaŋ de maaga naa kol bar Jeofa tigriŋ mono, lan de maaga naa ko ga naa co jag ɓe mono.
“Day naa pẽẽ go na diŋ wer wããge ɓen wo no” (Esa. 53:5)
FUGGI ƁIL MAA NI JEOFAN JOŊ SEE NE NAA NA JOŊGE LÀ?
18. Naa had mayse see saɓlaŋ maaga naa wo wer fuggi ɓil maa ni Jeofan là? (Ko ngeel maa de gaɗge “Ɗeŋ maaga Jeofa fug ɓil go ne naa ti mono.”)
18 Saɓlaŋ maaga naa da’ ra ɓil Bible ga naa wo wer fuggi ɓil maa ni Jeofan had wo mayse ne naa là? De maaga á fug ɓil go ne naa ti mono, á men ɓlagge naan wo go ne naa eŋ ɓuy, lan maa tum. Sen kay naa maa ferge baa barge de Pan naa maa ciŋn de woore. Amaa, naa de koge ga fuggi ɓil maa ni Jeofan diŋ kado maaga á hã ne naa wer maaga á da naa, lan werga á de yaŋ, amaa bay diŋ werga naa de kããge maa da’ge ɓe wa.—Rom. 3:24.
19. (a) Jeofa fug ɓil go ne naa ti ɓlagge naan wo say diŋ ga naa joŋ maylà? (Rom wo 4:8) (b) Naa wãã mayse yaŋ ti hadge maa peeln là?
19 Jaŋ Rom wo 4:8. Ɓil naa go de fruygi debaŋ ti maaga Jeofa fug ɓil go ne naa ti mono! (Siŋ. 130:4) Amaa, Jeofa fug ɓil go ne naa ti diŋ de maaga naa joŋ mopo maa de woore we no. Yeso wãã ga: “Ama hayga nday bay fug ɓil go ti ɓlagge maga jar joŋ wo nday de ɓe wa no, ni Pan ɓay ma ciŋn fug gi ɓil go ne nday ti gà has lay.” (Mat. 6:14,15) Wersen, á de el maaga naa maŋ saɓlaŋ maa ni Jeofan ti ɓaŋ fuggi ɓili. Day naa joŋ sen na joŋge là? Naa da’ naage wer ɓe yaŋ de woore ɓil hadge maa peel no.
SIŊ 46 Merci, Jéhovah
a Ɓil jag Hebre mono, wããre maaga wãã ga ‘fuggi ɓil’ ngaɓ ga jee fug ɓil maa ti ngeel ɓen diŋ Jeofa boŋ tu. Fuggi ɓil maa ni ɓen sar de fuggi ɓil maa lan wo ɓuy tu. Bible maa po wo ngaɓa bay wo ngaɓ sar maa ti holaŋ fuggi ɓil sen wo wa. Amaa, La Bible. Traduction du monde nouveau caa ɓil ɓaara go de woore. Se diŋ wer sen so ga á diŋ Bible maa boŋ ga à da’ de yerge ɓil ɓe ga “fuggi ɓil maa ti ngeel ɓe” ɓil Siŋ wora 130:4 mono.