GENIZESI

1 Pakwamba, Chiuta wakalenga kuchanya na charu chapasi.+

2 Charu chapasi chikaŵa waka, chambura kanthu ndipo pa ndimba ya maji* pakaŵa chisi,+ mzimu wa Chiuta*+ ukendendekanga pachanya pa maji.+

3 Chiuta wakati: “Kuŵe ungweru.” Ndipo ungweru ukaŵako.+ 4 Chiuta wakawona kuti ungweru nguwemi, ndipo Chiuta wakapatura ungweru ku chisi. 5 Chiuta wakathya ungweru, Muhanya. Ndipo chisi wakachithya Usiku.+ Kukaŵa mise ndiposo kukaŵa mulenji, zuŵa lakwamba.

6 Pamanyuma, Chiuta wakati: “Paŵe mlengalenga+ pakati pa maji, kupatura maji ku maji.”+ 7 Chiuta wakapanga mlengalenga ndipo wakapatura maji gha pasi pa mlengalenga ku maji gha pachanya pa mlengalenga.+ Ndipo vikachitika nadi. 8 Ndipo Chiuta wakathya mlengalenga, Kuchanya.* Kukaŵa mise ndiposo kukaŵa mulenji, zuŵa lachiŵiri.

9 Penepapo Chiuta wakati: “Maji gha pasi pa mlengalenga ghawunjikane pa malo ghamoza ndipo mtunda wakomira uwoneke.”+ Ndipo vikachitika nadi. 10 Chiuta wakathya mtunda wakomira, Charu Chapasi,+ kweni maji agho ghakawunjikana wakaghathya Nyanja.+ Ndipo Chiuta wakawona kuti ni viwemi.+ 11 Kufuma apo, Chiuta wakati: “Charu chapasi chimezge utheka, vyakumera vyakupambika mbuto, kweniso makuni gha vipambi na njere zake kuyana na mitundu yake pa charu chapasi.” Ndipo vikachitika nadi. 12 Charu chapasi chikamba kumezga utheka, vyakumera vyakupambika mbuto,+ na makuni gha vipambi na njere zake, kuyana na mitundu yake. Chiuta wakawona kuti ni viwemi. 13 Kukaŵa mise ndiposo kukaŵa mulenji, zuŵa lachitatu.

14 Pamanyuma, Chiuta wakati: “Kuchanya kuŵe vyakungweluskira+ kuti vipature pakati pa muhanya na usiku,+ ndipo viŵenge vimanyikwiro vya nyengo, mazuŵa, na vyaka.+ 15 Viŵalenge kuchanya na kungweluska charu chapasi.” Ndipo vikachitika nadi. 16 Chiuta wakapanga vyakungweluskira vikuru viŵiri, chakungweluskira chikuruko kuti chiwusenge muhanya+ na chakungweluskira chichokoko kuti chiwusenge usiku, wakapangaso nyenyezi.+ 17 Ntheura Chiuta wakaviŵika mu mlengalenga kuti vingweluskenge charu chapasi 18 na kuwusa muhanya na usiku, ndiposo kupatura ungweru na chisi.+ Chiuta wakawona kuti ni viwemi. 19 Kukaŵa mise ndiposo kukaŵa mulenji, zuŵa lachinayi.

20 Kufuma apo, Chiuta wakati: “Mu maji muŵe vyamoyo vinandi kweniso pa charu chapasi paŵe vyamoyo vyakuduka mudera.”+ 21 Chiuta wakalenga vyamoyo vikuruvikuru* vyamunyanja na vyamoyo vyose ivyo vikwenda na kuskuŵa mu maji, kuyana na mitundu yake, kweniso vyamoyo vyose vya mapapindo ivyo vikuduka, kuyana na mitundu yake. Chiuta wakawona kuti ni viwemi. 22 Chiuta wakavitumbika, wakati: “Babanani, mwandane na kuzura mu maji gha mu nyanja,+ ndipo vyamoyo vyakuduka vyandane pa charu chapasi.” 23 Kukaŵa mise ndiposo kukaŵa mulenji, zuŵa lachinkhondi.

24 Chiuta wakati: “Pa charu chapasi paŵe vyamoyo kuyana na mitundu yake, vinyama vyakuŵeta na vinyama vyakukhwaŵa na vinyama vyamuthengere kuyana na mitundu yake.”+ Ndipo vikachitika nadi. 25 Chiuta wakapanga vinyama vyamuthengere kuyana na mitundu yake na vinyama vyakuŵeta kuyana na mitundu yake, na vyamoyo vinyake vyose ivyo vikukhwaŵa kuyana na mitundu yake. Chiuta wakawona kuti ni viwemi.

26 Kufuma apo, Chiuta wakati: “Tipange+ munthu mu chikozgo chithu,+ wakuŵa nga ndise,+ ndipo waŵe na mazaza pa somba zamunyanja, pa vyamoyo vyakuduka mudera, pa vinyama vyakuŵeta, pa charu chose chapasi, na pa vyamoyo vyose vyakukhwaŵa ivyo vikwenda pa charu chapasi.”+ 27 Chiuta wakalenga munthu mu chikozgo chake, mu chikozgo cha Chiuta wakamulenga. Wakalenga mwanalume na mwanakazi.+ 28 Chiuta wakaŵatumbika, ndipo Chiuta wakati kwa iwo: “Babanani, mwandane muzuzge charu chapasi+ na kuchithereska.+ Muŵe na mazaza+ pa somba zamunyanja, pa vyamoyo ivyo vikuduka mudera, na pa vyamoyo vyose ivyo vikwenda pa charu chapasi.”

29 Pamanyuma, Chiuta wakati: “Namupani vyakumera vyose ivyo vikupambika mbuto ivyo vili pa charu chose chapasi na khuni lililose ilo likupambika vipambi. Viŵenge chakurya chinu.+ 30 Ndipo vinyama vyose vyamuthengere na vyamoyo vyose vyakuduka mudera na chilichose icho chikwenda pa charu chapasi icho muli umoyo, navipa vyakumera vyakubiliŵira kuti viryenge.”+ Ndipo vikachitika nadi.

31 Kufuma apo, Chiuta wakawona kuti vyose ivyo wakapanga vikaŵa viwemi chomene.+ Kukaŵa mise ndiposo kukaŵa mulenji, zuŵa la 6.

2 Ntheura, kuchanya na charu chapasi na vyose ivyo vilimo* vikamara kulengeka.+ 2 Pa zuŵa la 7, Chiuta wakamalizga mulimo uwo wakachitanga,* ndipo pa zuŵa la 7 wakamba kupumura wati wachita* mulimo wake wose.+ 3 Chiuta wakatumbika zuŵa la 7 ndipo wakalipatura, chifukwa pa zuŵa ili Chiuta wakupumura ku mulimo wake wose wa kulenga ivyo wakakhumbanga.

4 Umu ndimo vikaŵira apo kuchanya na charu chapasi vikalengekanga, mu zuŵa ilo Yehova* Chiuta wakapangira charu chapasi na kuchanya.+

5 Pa charu chapasi pakaŵavya vivwati ndipo vyakumera vilivyose vikaŵa kuti vindambe kumera, chifukwa Yehova Chiuta wakaŵa kuti wandalokweske vula pa charu chapasi, nakuti pakaŵavya munthu wakuti walime charu. 6 Kweni nyakhuŵinda* wakakweranga kufuma pa charu chapasi na kunyeweska charu chose.

7 Penepapo Yehova Chiuta wakawumba munthu kufuma ku dongo*+ la pasi na kuphutiramo mvuchi wa umoyo mu mphuno zake,+ ndipo munthu wakaŵa wamoyo.*+ 8 Kweniso Yehova Chiuta wakapanda munda mu Edeni+ kumafumiro gha dazi, ndipo wakaŵikamo munthu uyo wakawumba.+ 9 Yehova Chiuta wakamezga mu dongo makuni ghose agho ghakaŵa ghawemi mu maso na ghawemi kurya. Wakamezgaso khuni la umoyo+ pakatikati pa munda na khuni la kumanyiska uwemi na uheni.+

10 Mu Edeni mukaŵa mlonga uwo ukathiliranga munda, ndipo ukamba kupatukana na kuŵa milonga yinayi.* 11 Zina la mlonga wakwamba ni Pishoni, ndiwo ukuzingilizga charu chose cha Havila, uko kuli golide. 12 Golide la charu ichi ndiwemi. Kuliso ulimbo wa bedola na libwe la onike. 13 Zina la mlonga wachiŵiri ni Gihoni, ndiwo ukuzingilizga charu chose cha Kushi. 14 Zina la mlonga wachitatu ni Hidekeli,*+ ndiwo ukulazga kumafumiro gha dazi kwa Asiriya.+ Ndipo mlonga wachinayi ni Yufurate.+

15 Yehova Chiuta wakatora munthu na kumuŵika mu munda wa Edeni kuti wawulimenge na kuwupwelelera.+ 16 Kweniso Yehova Chiuta wakamupa munthu dango lakuti: “Vipambi vya mu makuni ghose gha mu munda uryenge umo wakhumbira.+ 17 Kweni vya mu khuni la kumanyiska uwemi na uheni ungaryanga yayi, chifukwa pa zuŵa ilo uzamulyera uzamufwa nadi.”+

18 Yehova Chiuta wakati: “Ntchiwemi yayi kuti munthu wakhalenge yekha. Nimupangirenge movwiri, uyo waŵenge munyake wakumwenelera.”+ 19 Yehova Chiuta wakawumba na dongo vinyama vyose vyamuthengere na vyamoyo vyose vyakuduka mudera, ndipo wakamba kwiza navyo kwa munthu kuti waviwone na kuvithya mazina. Ndipo zina ilo munthu wakathya chamoyo chilichose, ndilo likaŵanga zina lake.+ 20 Ntheura munthu wakathya mazina vinyama vyose vyakuŵeta na vyamoyo vyose vyakuduka mudera ndiposo vinyama vyose vyamuthengere, kweni munthu wakaŵavya movwiri, kuti waŵe munyake wakumwenelera. 21 Ntheura Yehova Chiuta wakagoneka munthu tulo tuzito, ndipo apo munthu wakaŵa mu tulo, Chiuta wakatorako mbambo yake yimoza na kuwezgerapo nyama. 22 Mbambo iyo Yehova Chiuta wakatora ku munthu wakayipanga mwanakazi, ndipo wakiza nayo kwa munthu.+

23 Penepapo munthu wakati:

24 Pa chifukwa ichi, mwanalume walekenge awiske na anyina na kubatikana* na muwoli wake ndipo ŵaŵenge thupi limoza.+ 25 Ndipo wose ŵaŵiri, mwanalume na muwoli wake, ŵakaŵa nkhule,+ kweni ŵakaŵavya soni.

3 Njoka+ yikaŵa yakuchenjera* chomene kuluska vinyama vyose vyamuthengere ivyo Yehova Chiuta wakapanga. Ntheura yikati ku mwanakazi: “Kasi mbunenesko kuti Chiuta wati mungaryanga yayi vipambi vya makuni ghose gha mu munda?”+ 2 Mwanakazi wakati ku njoka: “Vipambi vya makuni gha mu munda wati tiryenge.+ 3 Kweni vipambi vya khuni la pakatikati pa munda,+ Chiuta wati: ‘Mungaryanga yayi, nesi kulikhwaska, chifukwa mungafwa.’” 4 Njoka yikati ku mwanakazi: “Kufwa mufwenge yayi.+ 5 Chiuta wakumanya kuti pa zuŵa ilo muzamulyera vya mu khuni ili, maso ghinu ghazamujulika ndipo muzamuŵa nga ni Chiuta, kumanya uwemi na uheni.”+

6 Ntheura, mwanakazi wakawona kuti khuni likaŵa liwemi kurya na lakukondweska mu maso, likaŵa khuni lakudokeka pakulilaŵiska. Ndipo wakatora chipambi chake na kurya.+ Pamanyuma, wakapako mfumu wake apo ŵakaŵa lumoza, ndipo nayo wakarya.+ 7 Penepapo maso ghawo ghakajulika, ŵakamanya kuti ŵali nkhule. Ntheura ŵakasona mahamba gha mkuyu na kuvwara mu chiwuno.*+

8 Pamanyuma ŵakapulika mazgu gha Yehova Chiuta apo wakendanga mu munda chakumise apo kamphepo kakaputanga, ndipo mwanalume na muwoli wake ŵakabisama pamaso pa Yehova Chiuta mu makuni gha mu munda. 9 Yehova Chiuta wakachemanga mwanalume na kuyowoya kuti: “Kasi uli nkhu?” 10 Paumaliro, mwanalume wakati: “Naghapulikanga mazgu ghinu mu munda, kweni nangopa chifukwa nanguŵa nkhule, ntheura nangubisama.” 11 Chiuta wakati: “Ni njani wakuphalira kuti uli nkhule?+ Kasi ndikuti warya vya mu khuni ilo nkhakukanizga kurya?”+ 12 Mwanalume wakati: “Mwanakazi uyo muli kunipa kuti wakhalenge nane, ndiyo wangunipa chipambi cha khuni ili, lekani nangurya.” 13 Yehova Chiuta wakati ku mwanakazi: “Ntchivichi icho wachita?” Mwanakazi wakazgora, wakati: “Njoka ndiyo yangunipusika, lekani nangurya.”+

14 Ndipo Yehova Chiuta wakati ku njoka:+ “Chifukwa chakuti wachita ichi, ndiwe wakutembeka pa vinyama vyose vyakuŵeta na vinyama vyose vyamuthengere. Wenderenge nthumbo na kurya fuvu mazuŵa ghose gha umoyo wako. 15 Niŵikenge ulwani*+ pakati pa iwe+ na mwanakazi+ kweniso pakati pa mphapu* yako+ na mphapu* yake.+ Iyo wazamudinya* mutu wako+ ndipo iwe uzamuluma* chitende* chake.”+

16 Chiuta wakati ku mwanakazi: “Nizamusazgirako vyakuŵinya para waŵa na nthumbo. Uzamupulika vyakuŵinya pakubaba ŵana. Khumbo lako lizamuŵa ku mfumu wako, ndipo iyo wazamukuwusa.”

17 Kwa Adamu* wakati: “Pakuti wapulikira mazgu gha muwoli wako na kurya vya mu khuni ilo nkhakukanizga kuti,+ ‘Ungaryanga yayi,’ dongo latembeka chifukwa cha iwe.+ Mazuŵa ghose gha umoyo wako uzamusanga chakurya mwakusuzgikira.+ 18 Dongo likumezgerenge minga na nthura, ndipo uryenge vyakumera vyamuthengere. 19 Pakusanga chingwa* uzamufumanga vuchi pa chisko chako m’paka uwelere ku dongo, chifukwa ndiko ukatoleka.+ Ndiwe fuvu ndipo uzamuwelera ku fuvu.”+

20 Pamasinda pa ivi, Adamu wakathya muwoli wake zina lakuti Eva,* chifukwa ndiyo waŵenge nyinawo wa ŵamoyo wose.+ 21 Yehova Chiuta wakapangira Adamu na muwoli wake vyakuvwara vitali vyavikumba na kuŵavwalika.+ 22 Penepapo Yehova Chiuta wakati: “Munthu waŵa nga ndise, wakumanya uwemi na uheni.+ Sono kuti waleke kunyoloska woko lake na kutoraso chipambi cha khuni la umoyo+ na kurya na kukhala kwamuyirayira,—” 23 Ntheura Yehova Chiuta wakafumiska munthu mu munda wa Edeni+ kuti wakalimenge dongo ilo wakatolekako.+ 24 Wakamuchimbizga munthu, ndipo chakumafumiro gha dazi kwa munda wa Edeni wakaŵikako ŵakerubi+ na lupanga lwamoto ulo lukazingiliranga, kujanda nthowa ya ku khuni la umoyo.

4 Sono Adamu wakagona na muwoli wake Eva, ndipo wakaŵa na nthumbo.+ Eva wakababa Kayini,+ ndipo wakati: “Nababa mwana mwanalume na wovwiri wa Yehova.” 2 Pamasinda, wakababa Abelu,+ munung’una wa Kayini.

Abelu wakaŵa muliska wa viŵeto, kweni Kayini wakaŵa mulimi. 3 Mazuŵa ghakati ghajumphapo, Kayini wakatora vipambi vya mu munda na kupeleka sembe kwa Yehova. 4 Abelu nayo wakatora twana twa mberere twakwamba kubabika+ na mafuta ghake wuwo. Yehova wakakondwa nayo Abelu na sembe yake,+ 5 kweni wakakondwa yayi na Kayini na sembe yake. Ntheura Kayini wakagolera na ukali ndipo chisko chake chikawa. 6 Yehova wakati kwa Kayini: “Chifukwa wuli wakalipa nthena ndipo chisko chako chawirachi? 7 Para ungamba kuchita makora, kasi ningaleka kukondwa nawe? Kweni usange ukuleka kuchita makora, kwananga kwakhazga pa mulyango. Khumbo lake ndakuti kukuwuse, kasi iwe utondenge?”

8 Pamanyuma, Kayini wakati kwa munung’una wake Abelu: “Tiye tilute ku thengere.” Apo ŵakaŵa ku thengere, Kayini wakawukira munung’una wake Abelu na kumukoma.+ 9 Pamasinda Yehova wakati kwa Kayini: “Kasi munung’una wako Abelu wali nkhu?” Ndipo iyo wakati: “Nkhumanya yayi. Kasi ine ndine mulinda wa munung’una wane?” 10 Chiuta wakati: “Kasi wachita vichi? Wona, ndopa za munung’una wako zikulilira ine kufuma pasi.+ 11 Sono ndiwe wakutembeka, ndipo uchimbizgikenge mu charu icho chajura mulomo wake kupokelera ndopa za munung’una wako kufuma mu woko lako.+ 12 Para ukulima, charu chikupenge yayi vipambi vyake.* Uŵenge wakuyingayinga na wakuchimbirachimbira mu charu chapasi.” 13 Kayini wakati kwa Yehova: “Chilango cha kwananga kwane ntchikuru chomene, ningima nacho yayi. 14 Muhanya uno mwanichimbizga mu charu,* ndipo chisko chinu chiŵenge kutali na ine. Niŵenge wakuyingayinga na wakuchimbirachimbira mu charu chapasi, ndipo waliyose uyo wanisanga wanikomenge nadi.” 15 Yehova wakati kwa iyo: “Pa chifukwa ichi, waliyose uyo wakomenge Kayini wazamuwezgereka nduzga kankhondi na kaŵiri.”

Ntheura Yehova wakaŵika chimanyikwiro pa Kayini kuti uyo wamusanga waleke kumukoma. 16 Ndipo Kayini wakafumapo pamaso pa Yehova na kuchimbilira ku charu cha Wuzga,* kumafumiro gha dazi kwa Edeni.+

17 Pamanyuma, Kayini wakagona na muwoli wake+ ndipo wakaŵa na nthumbo na kubaba Enoki. Penepapo Kayini wakazenga msumba uwo wakawuthya zina la mwana wake Enoki. 18 Pamanyuma, Enoki wakababa Iradi. Iradi wakababa Mehuyayeli, ndipo Mehuyayeli wakababa Metushayeli, ndipo Metushayeli wakababa Lameki.

19 Lameki wakatora ŵanakazi ŵaŵiri. Wakwamba wakaŵa Ada ndipo wachiŵiri wakaŵa Zila. 20 Ada wakababa Yabala, uyo wakaŵa wiskewo wa ŵanthu awo ŵakukhala mu mahema na kuŵeta viŵeto. 21 Zina la munung’una wake likaŵa Yubala. Ndiyo wakaŵa wiskewo wa wose awo ŵakulizga bango na toliro. 22 Zila nayo wakababa Tubala-kayini, uyo wakaskananga* viteŵetero vya mkuŵa na chisulo. Ndipo mudumbu wa Tubala-kayini wakaŵa Nama. 23 Lameki wakayowoyera ŵawoli ŵake, Ada na Zila, tumazgu utu:

25 Adamu wakagonaso na muwoli wake, ndipo wakababa mwana mwanalume. Eva wakamuthya zina lakuti Seti,*+ chifukwa wakati: “Chiuta wanipa mphapu* yinyake m’malo mwa Abelu, uyo Kayini wakamukoma.”+ 26 Seti nayo wakababa mwana mwanalume ndipo wakamuthya Enoshi.+ Pa nyengo yira, ŵanthu ŵakamba kuchema pa zina la Yehova.

5 Ili ni buku la mdauko wa Adamu. Mu zuŵa ilo Chiuta wakalengera Adamu, wakamulenga mu chikozgo chake.+ 2 Wakalenga mwanalume na mwanakazi.+ Mu zuŵa ilo Chiuta wakaŵalengera, wakaŵatumbika na kuŵathya zina lakuti Munthu.*+

3 Adamu wakati wakhala vyaka 130, wakababa mwana mwanalume mu chikozgo chake, wakuŵa nga ndiyo, ndipo wakamuthya Seti.+ 4 Wakati wababa Seti, Adamu wakakhala vyaka 800. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 5 Ntheura mazuŵa ghose gha umoyo wa Adamu ghakaŵa vyaka 930, ndipo wakafwa.+

6 Seti wakati wakhala vyaka 105, wakababa Enoshi.+ 7 Wakati wababa Enoshi, Seti wakakhala vyaka 807. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 8 Ntheura mazuŵa ghose gha Seti ghakaŵa vyaka 912, ndipo wakafwa.

9 Enoshi wakati wakhala vyaka 90, wakababa Kenani. 10 Wakati wababa Kenani, Enoshi wakakhala vyaka 815. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 11 Ntheura mazuŵa ghose gha Enoshi ghakaŵa vyaka 905, ndipo wakafwa.

12 Kenani wakati wakhala vyaka 70, wakababa Mahalalelu.+ 13 Wakati wababa Mahalalelu, Kenani wakakhala vyaka 840. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 14 Ntheura mazuŵa ghose gha Kenani ghakaŵa vyaka 910, ndipo wakafwa.

15 Mahalalelu wakati wakhala vyaka 65, wakababa Yaredi.+ 16 Wakati wababa Yaredi, Mahalalelu wakakhala vyaka 830. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 17 Ntheura mazuŵa ghose gha Mahalalelu ghakaŵa vyaka 895, ndipo wakafwa.

18 Yaredi wakati wakhala vyaka 162, wakababa Enoki.+ 19 Wakati wababa Enoki, Yaredi wakakhala vyaka 800. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 20 Ntheura mazuŵa ghose gha Yaredi ghakaŵa vyaka 962, ndipo wakafwa.

21 Enoki wakati wakhala vyaka 65, wakababa Metusela.+ 22 Wakati wababa Metusela, Enoki wakalutilira kwenda na Chiuta waunenesko kwa vyaka 300. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 23 Ntheura mazuŵa ghose gha Enoki ghakaŵa vyaka 365. 24 Enoki wakalutilira kwenda na Chiuta waunenesko,+ ndipo wakawonekaso yayi, chifukwa Chiuta wakamutora.+

25 Metusela wakati wakhala vyaka 187, wakababa Lameki.+ 26 Wakati wababa Lameki, Metusela wakakhala vyaka 782. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 27 Ntheura mazuŵa ghose gha Metusela ghakaŵa vyaka 969, ndipo wakafwa.

28 Lameki wakati wakhala vyaka 182, wakababa mwana mwanalume. 29 Wakamuthya zina lakuti Nowa,*+ wakati: “Uyu ndiyo watipumuzgenge* ku milimo yinonono na yakuvuska ya mawoko ghithu iyo tikuchita mu charu icho Yehova wali kuchitemba.”+ 30 Wakati wababa Nowa, Lameki wakakhala vyaka 595. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi. 31 Ntheura mazuŵa ghose gha Lameki ghakaŵa vyaka 777, ndipo wakafwa.

32 Nowa wakati wafika vyaka 500, wakababa Shemu,+ Hamu,+ na Yafeti.+

6 Ŵanthu ŵakati ŵamba kwandana mu charu na kubaba ŵana ŵanakazi, 2 ŵana ŵa Chiuta waunenesko*+ ŵakawona ŵana ŵanakazi ŵa ŵanthu kuti mbakutowa. Ntheura ŵakamba kutora ŵanakazi wose awo iwo ŵakhumba, kuŵa ŵawoli ŵawo. 3 Penepapo Yehova wakati: “Mzimu wane ulekelerenge munthu kwamuyirayira chara,+ chifukwa iyo ni thupi.* Ntheura mazuŵa ghake ghaŵenge vyaka 120.”+

4 Mu mazuŵa ghara na pamanyuma pake, pa charu chapasi pakaŵa Ŵanefili.* Pa nyengo yira, ŵana ŵanalume ŵa Chiuta waunenesko ŵakagonanga na ŵana ŵanakazi ŵa ŵanthu, ndipo ŵakababamo ŵana ŵanalume. Ŵana aŵa ŵakaŵa vinkhara, viŵanthu vyakumanyikwa.

5 Yehova wakawona kuti uheni wa ŵanthu ukaŵa ukuru chomene pa charu chapasi, kweniso kuti maghanoghano gha mtima wawo ghakaŵa ghaheni pera nyengo zose.+ 6 Chitima chikamukora* Yehova kuti wakapanga munthu pa charu chapasi, ndipo wakakwenyelera mu mtima wake.*+ 7 Ntheura Yehova wakati: “Niphyerengepo ŵanthu wose awo nili kuŵalenga pa charu chapasi, munthu pamoza na viŵeto, vinyama vyakukhwaŵa, na vyamoyo vyakuduka mudera, chifukwa chitima chanikora kuti nili kuvilenga.” 8 Kweni Yehova wakawonamo uwemi mwa Nowa.

9 Uwu ni mdauko wa Nowa.

Nowa wakaŵa munthu murunji.+ Wakaŵa wambura kafukwa* mu muwiro wake.* Nowa wakendanga na Chiuta waunenesko.+ 10 Nowa wakababa ŵana ŵanalume ŵatatu: Shemu, Hamu, na Yafeti.+ 11 Kweni charu chapasi chikanangika pamaso pa Chiuta waunenesko, charu chikazura na nkhaza. 12 Chiuta wakalaŵiska pa charu chapasi, ndipo chikaŵa chakunangika,+ mendero gha ŵanthu wose pa charu chapasi ghakanangika.+

13 Pamanyuma, Chiuta wakati kwa Nowa: “Naghanaghana kuparanya chamoyo chose, pakuti charu chapasi chazura na nkhaza chifukwa cha ŵanthu. Ntheura niŵaparanyirenge lumoza na charu chapasi.+ 14 Upange chingalaŵa* cha makuni gha gofa.+ Ugaŵe vipinda mu chingalaŵa na kuchimata na phura*+ mukati na kuwaro. 15 Uchipange nthena: Mu utali chiŵe mikono* 300, mu usani mikono 50, kufuma pasi kuya muchanya mikono 30. 16 Upange windo* kuti mu chingalaŵa munjirenge ungweru, kufuma ku mtenje wa chingalaŵa kufika pa windo, upime mkono umoza. Mumphepete mwa chingalaŵa upangemo mulyango.+ Chiŵe na vigaŵa vitatu vyakudikanya: chigaŵa chapasi, chapakati, na chapachanya.

17 “Ine nitumenge chigumula cha maji+ pa charu chapasi icho chiparanyenge chilichose icho chili na mvuchi wa umoyo.* Ndipo chilichose icho chili pa charu chapasi chifwenge.+ 18 Ndipo nkhuchita phangano na iwe. Unjire mu chingalaŵa, iwe, ŵana ŵako ŵanalume, muwoli wako, na ŵakamwana ŵako.+ 19 Ndipo pa chamoyo cha mtundu uliwose utorepo viŵiri,+ chanalume na chanakazi,+ uvinjizge mu chingalaŵa, kuti visungike vyamoyo pamoza na iwe, 20 vyakuduka mudera kuyana na mtundu wake, vyakuŵeta kuyana na mtundu wake, vyakukhwaŵa vyose kuyana na mtundu wake. Unjirenge navyo viŵiriviŵiri kuti visungike vyamoyo.+ 21 Kweniso uwunjike na kutora vyakurya vyakupambanapambana,+ vya iwe na vinyama.”

22 Nowa wakachita vyose nga umo Chiuta wakamutumira. Wakachita ndendende.+

7 Pamanyuma, Yehova wakati kwa Nowa: “Njira mu chingalaŵa, iwe na ŵamunyumba yako wose, pakuti nawona kuti ndiwe murunji pamaso pane mu muwiro uwu.+ 2 Pa mitundu yose ya vinyama vyambura kufipirwa utorepo 7,*+ chanalume na chanakazi, ndipo pa mitundu yose ya vinyama vyakufipirwa utorepo viŵiri pera, chanalume na chanakazi chake. 3 Kweniso pa vyamoyo vyose vyakuduka mudera utorepo 7,* chanalume na chanakazi, mwakuti mtundu wake usungike pa charu chose chapasi.+ 4 Pakuti kwakhala mazuŵa 7 kuti nilokweske vula+ pa charu chapasi kwa mazuŵa 40,+ muhanya na usiku, ndipo niphyerengepo chamoyo chilichose icho nili kulenga pa charu chapasi.”+ 5 Nowa wakachita vyose ivyo Yehova wakamuphalira.

6 Nowa wakaŵa na vyaka 600 apo chigumula cha maji chikachitikanga pa charu chapasi.+ 7 Pambere chigumula cha maji chindambe, Nowa pamoza na ŵana ŵake ŵanalume, muwoli wake, na ŵakamwana ŵake ŵakanjira mu chingalaŵa.+ 8 Vinyama vyose vyambura kufipirwa na vinyama vyose vyakufipirwa, vyamoyo vyakuduka mudera na vyose ivyo vikwenda pa charu,+ 9 vikanjira na Nowa mu chingalaŵa viŵiriviŵiri, chanalume na chanakazi, nga umo Chiuta wakaphalilira Nowa. 10 Mazuŵa 7 ghakati ghajumphapo, chigumula cha maji chikiza pa charu chapasi.

11 Mu chaka icho Nowa wakaŵira na vyaka 600, mu mwezi wachiŵiri, pa zuŵa la 17 la mwezi uwo, pa zuŵa ili, viziŵa vyose vikuruvikuru vya ndimba za maji vikaphulika, ndipo vyakujalira maji vyakuchanya vikajulika.+ 12 Ndipo vula yikathika pa charu chapasi mazuŵa 40, muhanya na usiku. 13 Pa zuŵa ili, Nowa wakanjira mu chingalaŵa pamoza na ŵana ŵake, Shemu, Hamu, na Yafeti,+ ndiposo muwoli wake na ŵakamwana ŵake ŵatatu.+ 14 Ŵakanjira na vinyama vyose vyamuthengere kuyana na mitundu yake, vinyama vyose vyakuŵeta kuyana na mitundu yake, vinyama vyose vyakukhwaŵa pa charu chapasi kuyana na mitundu yake, ndiposo vyamoyo vyose vyakuduka mudera kuyana na mitundu yake, viyuni vyose, na vyamoyo vyose vyamapapindo. 15 Vikanjira viŵiriviŵiri na Nowa mu chingalaŵa, chilichose icho chili na mvuchi wa umoyo.* 16 Vyamoyo vya mitundu yose vikanjira, chanalume na chanakazi, nga umo Chiuta wakamuphalilira. Pamanyuma, Yehova wakajarapo pa mulyango.

17 Chigumula chikalutilira* pa charu chapasi mazuŵa 40, maji ghakalutilira kututuka na kwamba kunyamura chingalaŵa ndipo chikayenjamanga pa maji, pachanya pa charu. 18 Maji ghakalutilira kuzura, ghakakwelerakwelera pa charu chapasi, kweni chingalaŵa chikayenjamanga pa maji. 19 Maji ghakazura chomene pa charu chapasi ndipo mapiri ghose ghatali gha pa charu ghakabira.+ 20 Maji ghakabizga mapiri, ndipo apo pakamalira mapiri kufika pachanya pa maji pakaŵa mikono* 15.

21 Ntheura vyamoyo vyose ivyo vikendanga pa charu chapasi vikafwa,+ kwamba vyamoyo vyakuduka mudera, vinyama vyakuŵeta, vinyama vyamuthengere, twamoyo uto tukwenda tunandinandi, na ŵanthu wose.+ 22 Vyose vya pa mtunda ivyo vikaŵa na mvuchi wa umoyo* mu mphuno zake vikafwa.+ 23 Ntheura Chiuta wakaphyerapo chamoyo chilichose pa charu chapasi, kwamba munthu, vinyama, vyamoyo vyakukhwaŵa, na vyamoyo vyakuduka mudera. Wakaphyerapo vyose pa charu chapasi.+ Kweni Nowa na awo wakaŵa nawo mu chingalaŵa ndiwo ŵekha ŵakapona.+ 24 Ndipo charu chapasi chikazura na maji mazuŵa 150.+

8 Kweni Chiuta wakakumbuka Nowa na vinyama vyose vyamuthengere na vinyama vyakuŵeta ivyo vikaŵa nayo mu chingalaŵa.+ Chiuta wakaputiska mphepo pa charu chapasi ndipo maji ghakamba kukamuka. 2 Viziŵa vya ndimba za maji na vyakujalira maji vyakuchanya vikajalika, ndipo vula yikaleka kulokwa.*+ 3 Maji ghakamba kukamuka pachokopachoko pa charu chapasi. Kuzakafika kuumaliro wa mazuŵa 150, maji ghakaŵa kuti ghakamuka. 4 Mu mwezi wa 7, pa zuŵa la 17 la mwezi uwo, chingalaŵa chikakhala pa mapiri gha Ararati. 5 Ndipo maji ghakalutilira kukamuka m’paka mu mwezi wa 10. Pa zuŵa lakwamba la mwezi wa 10, mitu ya mapiri yikawoneka.+

6 Ghakati ghamara mazuŵa 40, Nowa wakajura windo+ la chingalaŵa ilo wakapanga. 7 Wakatuma chaholi* ndipo wakadukanga waka kuwaro na kuwerako, m’paka apo maji ghakakamukira pa charu chapasi.

8 Pamanyuma wakatuma nkhunda kukawona usange maji ghaphwa pa charu. 9 Nkhunda yikasanga malo ghalighose yayi ghakuti yidekepo.* Ntheura yikawelera kwa iyo mu chingalaŵa chifukwa maji ghakaŵa kuti ghachali pa charu chose chapasi.+ Ndipo Nowa wakafumiska woko lake na kuyinjizga mu chingalaŵa. 10 Wakalindizga mazuŵa ghanyake 7, ndipo wakatumaso nkhunda kuwaro kwa chingalaŵa. 11 Nkhunda yikati yawelera kwa iyo namise, wakawona kuti yikaŵa na hamba liteta la maolive ku mulomo wake ilo yikatonthora. Ntheura Nowa wakamanya kuti maji ghakamuka pa charu chapasi.+ 12 Wakalindizgaso mazuŵa ghanyake 7, wakatumaso nkhunda, kweni yikaweleraso kwa iyo chara.

13 Mu chaka cha 601,+ mu mwezi wakwamba, pa zuŵa lakwamba la mwezi uwo, maji ghakakamuka pa charu chapasi. Nowa wakawuskapo chibenekelero cha chingalaŵa ndipo wakawona kuti charu chikamba komira. 14 Mu mwezi wachiŵiri, pa zuŵa la 27 la mwezi uwo, charu chapasi chikawomilirathu.

15 Sono Chiuta wakati kwa Nowa: 16 “Fuma mu chingalaŵa, iwe, muwoli wako, ŵana ŵako, na ŵakamwana ŵako.+ 17 Fuma navyo vyamoyo vya mtundu uliwose,+ vyamoyo vyakuduka mudera, vinyama na vyose vyakukhwaŵa pa charu chapasi, kuti vyandane* pa charu chapasi, vibabane na kuŵa vinandi.”+

18 Ntheura Nowa wakafuma pamoza na ŵana ŵake,+ muwoli wake, na ŵakamwana ŵake. 19 Vyamoyo vyose, vinyama vyose vyakukhwaŵa, vyamoyo vyose vyakuduka mudera, na vyose ivyo vikwenda pa charu chapasi vikafuma mu chingalaŵa kuyana na mitundu yake.+ 20 Penepapo Nowa wakazengera Yehova jotchero,+ wakatorapo vinyake mwa vinyama vyose vyambura kufipirwa na vyamoyo vyose vyakuduka mudera vyambura kufipirwa,+ ndipo wakapeleka sembe zakotcha pa jotchero.+ 21 Yehova wakamba kupulika sungu liwemi.* Ntheura Yehova wakati mu mtima wake: “Nizamutembaso charu yayi+ chifukwa cha munthu, pakuti maghanoghano gha mtima wa munthu ngaheni kwambira waka pa wanichi wake.+ Nizamuparanyaso yayi vyamoyo vyose nga umo nachitira.+ 22 Kwamba sono, charu chapasi chizamulekapo yayi kuŵa na nyengo yakuseŵera mbuto na yakuvunira, yakuzizima na yakotcha, chihanya na chifuku, ndiposo muhanya na usiku.”+

9 Chiuta wakatumbika Nowa na ŵana ŵake, wakati kwa iwo: “Babanani, mwandane na kuzuzga charu chapasi.+ 2 Vyamoyo vyose vya pa charu chapasi na vyamoyo vyose vyakuduka mudera, vyose ivyo vikwenda pa charu, na somba zose za mu nyanja, vimopaninge na kutenthema namwe. Vyose sono vili mu mawoko ghinu.*+ 3 Vyamoyo vyose ivyo vikwenda viŵenge chakurya chinu.+ Namupani vyose nga umo nkhamupirani vyakumera vyakubiliŵira.+ 4 Kweni mungaryanga nyama lumoza na umoyo wake yayi,+ uwo ni ndopa zake.+ 5 Kweniso nizamukhumba kuti mupatawure pa ndopa za umoyo winu. Nizamukhumba kuti chamoyo chilichose chipatawure. Ndipo nizamukhumba kuti munthu waliyose wapatawure chifukwa cha umoyo wa mubali wake.+ 6 Waliyose uyo wathiska ndopa za munthu, nayo ndopa zake zithiskikenge na munthu,+ chifukwa Chiuta wakalenga munthu mu chikozgo chake.+ 7 Kweni imwe, mubabane na kwandana, muŵe ŵanandi chomene pa charu chapasi na kuswana.”+

8 Chiuta wakatiso kwa Nowa na ŵana ŵake: 9 “Sono nkhuchita phangano na imwe+ ndiposo mphapu yinu pamanyuma pinu, 10 kweniso na chamoyo chilichose icho chili na imwe, viyuni, vinyama, na vyamoyo vyose vya pa charu chapasi ivyo vili na imwe, vyose ivyo vyafuma mu chingalaŵa, chamoyo chilichose cha pa charu chapasi.+ 11 Nadi, nkhuchita phangano lane na imwe lakuti: Vyamoyo vyose vizamuparanyikaso chara na maji gha chigumula, ndipo chigumula chizamunangaso charu chapasi chara.”+

12 Chiuta wakatiso: “Ichi ntchimanyikwiro cha phangano ilo nkhuchita pakati pa imwe na ine kweniso na chamoyo chilichose icho chili na imwe, m’paka miwiro yose yakunthazi: 13 Nkhuŵika chiŵingavula chane mu mabingu, ndipo chiŵenge chimanyikwiro cha phangano pakati pa ine na charu chapasi. 14 Palipose apo nizirenge na bingu pa charu, chiŵingavula chizamuwoneka mu mabingu. 15 Ntheura nizamukumbuka phangano ilo nkhachita na imwe na vyamoyo vya mtundu uliwose, ndipo maji ghazamuŵaso chigumula yayi chakuparanyira vyamoyo vyose.+ 16 Para chiŵingavula chawoneka mu mabingu, nichiwonenge na kukumbuka phangano lamuyirayira pakati pa ine na chamoyo cha mtundu uliwose pa charu chapasi.”

17 Chiuta wakawerezgapo, wakati kwa Nowa: “Ichi ntchimanyikwiro cha phangano ilo nkhuchita pakati pa ine na vyamoyo vyose ivyo vili pa charu chapasi.”+

18 Ŵana ŵa Nowa awo ŵakafuma mu chingalaŵa ŵakaŵa Shemu, Hamu, na Yafeti.+ Hamu wakababa Kenani.+ 19 Ŵatatu aŵa ndiwo ŵakaŵa ŵana ŵa Nowa, ndipo ŵanthu wose ŵakafuma mwa iwo na kuthandazgikira pa charu chose chapasi.+

20 Nowa wakamba ulimi, ndipo wakalima munda wa mpheska. 21 Wakati wamwa vinyo, wakaloŵera, ndipo wakakhala nkhule mu hema lake. 22 Hamu, wiske wa Kenani, wakawona nkhule ya awiske, ndipo wakaluta kuwaro na kuphalira ŵakuru ŵake ŵaŵiri. 23 Ntheura Shemu na Yafeti ŵakatora chakudika na kuchiyegha pa viŵegha vyawo, ŵakenda chafutanyuma* na kubenekelera nkhule ya awiskewo uku visko vyawo vyalazga kunyake. Nkhule ya awiskewo ŵakayiwona yayi.

24 Vinyo likati lamara mu mutu, Nowa wakawuka ndipo wakapulika ivyo mwana wake muchoko wakamuchitira. 25 Ntheura wakati:

“Watembeke Kenani.+

Waŵe muzga wakumalirapo ku ŵakuru ŵake.”+

26 Kweniso wakati:

Kenani waŵeso muzga wa Yafeti.”

28 Pamanyuma pa Chigumula, Nowa wakakhala vyaka 350.+ 29 Ntheura mazuŵa ghose gha Nowa ghakaŵa vyaka 950, ndipo wakafwa.

10 Uwu ni mdauko wa Shemu,+ Hamu, na Yafeti, ŵana ŵa Nowa.

Pamanyuma pa Chigumula, iwo ŵakababa ŵana ŵanalume.+ 2 Ŵana ŵanalume ŵa Yafeti ŵakaŵa Gomeri,+ Magogi,+ Madayi, Yavani, Tubali,+ Mesheki,+ na Tirasi.+

3 Ŵana ŵanalume ŵa Gomeri ŵakaŵa Ashikenazi,+ Rifati, na Togarima.+

4 Ŵana ŵanalume ŵa Yavani ŵakaŵa Elisha,+ Tarishishi,+ Kitimu,+ na Dodanimu.

5 Ŵanthu awo ŵakathandazgikira mu virwa ŵakafuma mu ŵanthu aŵa, kuyana na viyowoyero vyawo, mbumba zawo, na mitundu yawo.

6 Ŵana ŵanalume ŵa Hamu ŵakaŵa Kushi, Mizirayimu,+ Puti,+ na Kenani.+

7 Ŵana ŵanalume ŵa Kushi ŵakaŵa Seba,+ Havila, Sabita, Rama,+ na Sabiteka.

Ŵana ŵanalume ŵa Rama ŵakaŵa Sheba na Dedani.

8 Kushi wakababa Nimurodi. Nimurodi ndiyo wakaŵa munthu wakwamba wankhongono pa charu chapasi. 9 Wakaŵa chiŵinda wankhongono wakwimikana na Yehova. Lekani pali mazgu ghakuti: “Nga ni Nimurodi, chiŵinda wankhongono wakwimikana na Yehova.” 10 Misumba yakwamba ya ufumu wake yikaŵa Babeli,+ Ereki,+ Akadi, na Kaline, mu charu cha Shinara.+ 11 Wakafuma mu charu chira, wakaluta ku Asiriya+ na kukazenga Nineve,+ Rehoboti-Iri, Kala, 12 na Reseni pakati pa Nineve na Kala. Uwu ni msumba ukuru.*

13 Mizirayimu wakababa Ludimu,+ Anamimu, Lehabimu, Nafutuhimu,+ 14 Patirusimu,+ Kasiluhimu (uyo mukafuma Ŵafilisiti),+ na Kafutorimu.+

15 Kenani wakababa Sidoni,+ uyo wakaŵa wakwamba, na Heti,+ 16 kweniso wakababa Ŵayebusi,+ Ŵaamori,+ Ŵagirigashi, 17 Ŵahivi,+ Ŵaariki, Ŵasini, 18 Ŵaarivadi,+ Ŵazemari, na Ŵahamati.+ Pamanyuma, mbumba za Ŵakenani zikambininika. 19 Ntheura mphaka ya Ŵakenani yikamba ku Sidoni m’paka ku Gerara,+ kufupi na Gaza,+ m’paka ku Sodomu, Gomora,+ Adima, na Zeboyimu,+ kufupi na Lasha. 20 Aŵa ndiwo ŵana ŵanalume ŵa Hamu kuyana na mbumba zawo, viyowoyero vyawo, vyaru vyawo, na mitundu yawo.

21 Shemu, sekuru wa ŵana wose ŵanalume ŵa Eberi,+ nayo wakababa ŵana. Shemu wakaŵa munung’una wa Yafeti, uyo wakaŵa mulara pa wose.* 22 Ŵana ŵanalume ŵa Shemu ŵakaŵa Elamu,+ Ashuri,+ Aripakishadi,+ Ludi, na Aramu.+

23 Ŵana ŵanalume ŵa Aramu ŵakaŵa Uzi, Hulu, Geteri, na Mashi.

24 Aripakishadi wakababa Shela,+ ndipo Shela wakababa Eberi.

25 Eberi wakababa ŵana ŵanalume ŵaŵiri. Zina la munyake wakaŵa Pelegi,*+ chifukwa mu mazuŵa ghake charu* chikagaŵikana, ndipo zina la mwana munyake likaŵa Yokitani.+

26 Yokitani wakababa Alimodadi, Shelefu, Hazaramaveti, Yera,+ 27 Hadoramu, Uzali, Dikila, 28 Obali, Abimayeli, Sheba, 29 Ofiri,+ Havila, na Yobabu. Wose aŵa ŵakaŵa ŵana ŵanalume ŵa Yokitani.

30 Charu chawo chikambira ku Mesha m’paka ku Sefara, chigaŵa cha mapiri cha kumafumiro gha dazi.

31 Aŵa ndiwo ŵakaŵa ŵana ŵanalume ŵa Shemu kuyana na mbumba zawo, viyowoyero vyawo, vyaru vyawo, na mitundu yawo.+

32 Izi ndizo zikaŵa mbumba za ŵana ŵa Nowa kuyana na mafuko ghawo na mitundu yawo. Mitundu ya ŵanthu iyo yikathandazgika pa charu chapasi pamanyuma pa Chigumula yikafuma mwa iwo.+

11 Sono charu chose chapasi chikaŵa na chiyowoyero chimoza na mazgu ghamoza.* 2 Apo ŵanthu ŵakendanga kulazga kumafumiro gha dazi, ŵakasanga chidika mu charu cha Shinara+ na kwamba kukhala kwenekura. 3 Penepapo ŵakaphalirana kuti: “Tiyeni tiwumbe njerwa na kotcha.” Ntheura ŵakamba kuzenga na njerwa m’malo mwa malibwe, ndipo ulambwe wakunata ndiwo ukaŵa nga ni dongo lakuzengera. 4 Sono ŵakati: “Tiyeni tijizengere msumba na chigongwe chitali chakuti chikafike kuchanya ku mtambo. Ndipo tijipangire lumbiri, kuti tileke kumbininikira pa charu chose chapasi.”+

5 Penepapo Yehova wakakhira kuti wawone msumba na chigongwe ivyo ŵana ŵa ŵanthu ŵakazenganga. 6 Yehova wakati: “Wonani, ŵanthu aŵa mbamoza kweniso ŵali na chiyowoyero chimoza,+ ndipo ivi ndivyo ŵamba kuchita. Ŵatondekenge yayi kuchita chilichose icho ŵangaghanaghana. 7 Tiyeni+ tikhilire kwenekuko na kutimbanizga chiyowoyero chawo kuti ŵaleke kupulikana pakuyowoya.” 8 Ntheura kufuma pa malo ghara Yehova wakaŵambininiskira pa charu chose chapasi,+ ndipo pachoko na pachoko ŵakaleka kuzenga msumba. 9 Lekani zina lake ukachemeka kuti Babeli,*+ chifukwa Yehova wakatimbanizga chiyowoyero cha charu chose, ndipo kufuma pa malo ghara, Yehova wakaŵambininiskira pa charu chose chapasi.

10 Uwu ni mdauko wa Shemu.+

Shemu wakaŵa na vyaka 100 apo wakababanga Aripakishadi,+ vyaka viŵiri pamanyuma pa Chigumula. 11 Wati wababa Aripakishadi, Shemu wakakhala vyaka 500. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.+

12 Aripakishadi wakati wakhala vyaka 35, wakababa Shela.+ 13 Wakati wababa Shela, Aripakishadi wakakhala vyaka 403. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

14 Shela wakati wakhala vyaka 30, wakababa Eberi.+ 15 Wakati wababa Eberi, Shela wakakhala vyaka 403. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

16 Eberi wakati wakhala vyaka 34, wakababa Pelegi.+ 17 Wakati wababa Pelegi, Eberi wakakhala vyaka 430. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

18 Pelegi wakati wakhala vyaka 30, wakababa Rewu.+ 19 Wakati wababa Rewu, Pelegi wakakhala vyaka 209. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

20 Rewu wakati wakhala vyaka 32, wakababa Serugi. 21 Wakati wababa Serugi, Rewu wakakhala vyaka 207. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

22 Serugi wakati wakhala vyaka 30, wakababa Nahori. 23 Wakati wababa Nahori, Serugi wakakhala vyaka 200. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

24 Nahori wakati wakhala vyaka 29, wakababa Tera.+ 25 Wakati wababa Tera, Nahori wakakhala vyaka 119. Wakababaso ŵana ŵanyake ŵanalume na ŵanakazi.

26 Tera wakati wakhala vyaka 70, wakababa Abramu,+ Nahori,+ na Harani.

27 Uwu ni mdauko wa Tera.

Tera wakababa Abramu, Nahori, na Harani. Ndipo Harani wakababa Loti.+ 28 Harani wakafwira mu Uri,+ mu charu cha Ŵakalidi+ icho wakababikiramo. Apo wakafwanga, Tera, uyo wakaŵa wiske, wakaŵa kuti wachali wamoyo. 29 Abramu na Nahori ŵakatora ŵanakazi. Muwoli wa Abramu wakaŵa Sarayi,+ ndipo muwoli wa Nahori wakaŵa Milika,+ mwana wa Harani. Harani wakaŵa wiske wa Milika na Isika. 30 Sarayi wakaŵa chumba,+ wakaŵavya mwana.

31 Tera wakatora mwana wake Abramu na muzukuru wake Loti,+ mwana wa Harani, ndiposo mkamwana wake Sarayi, muwoli wa mwana wake Abramu. Ŵakafumamo mu Uri, mu charu cha Ŵakalidi, kuya ku charu cha Kenani.+ Ndipo ŵakafika ku Harani+ na kwamba kukhala kwenekura. 32 Mazuŵa gha Tera ghakaŵa vyaka 205. Tera wakafwira mu Harani.

12 Sono Yehova wakati kwa Abramu: “Fuma mu charu chako na ku ŵabali ŵako na ku nyumba ya ŵawuso, ndipo ulute ku charu icho nikulongorenge.+ 2 Nikuzgorenge mtundu ukuru ndipo nikutumbikenge na kukuzga zina lako. Uŵenge thumbiko ku ŵanji.+ 3 Nitumbikenge awo ŵakutumbika iwe na kutemba uyo wakukutemba,+ ndipo mbumba zose pa charu zitumbikikenge* kwizira mwa iwe.”+

4 Ntheura Abramu wakaluta nga umo Yehova wakamuphalilira, ndipo Loti wakaluta nayo. Abramu wakaŵa na vyaka 75 apo wakafumanga ku Harani.+ 5 Abramu wakatora muwoli wake Sarayi,+ Loti mwana wa munung’una wake,+ katundu yose uyo ŵakaŵa nayo,+ na ŵanthu awo ŵakaŵa nawo mu Harani, ndipo ŵakanyamuka kuya ku charu cha Kenani. Ŵakati ŵafika mu charu cha Kenani,+ 6 Abramu wakadumura* mu charu ichi m’paka wakafika ku Shekemu,+ kufupi na makuni ghakuru gha ku More.+ Pa nyengo iyi, mu charu ichi mukakhalanga Ŵakenani. 7 Yehova wakawoneka kwa Abramu, ndipo wakati: “Nizamupeleka charu+ ichi ku mphapu* yako.”+ Ntheura Abramu wakazengera jotchero Yehova, uyo wakawoneka kwa iyo. 8 Nyengo yikati yajumphapo, wakafumapo pa malo agha na kulazga ku chigaŵa cha mapiri, kumafumiro gha dazi kwa Beteli.+ Wakajintha hema lake kwenekura. Beteli wakamuwoneranga kumanjiliro gha dazi ndipo Ayi+ kumafumiro gha dazi. Pa malo agha, wakazengera Yehova jotchero+ na kwamba kuchema pa zina la Yehova.+ 9 Pamanyuma, Abramu wakasama pa malo agha, ndipo wakendanga kulazga ku Negebu.+ Wakajinthanga mahema na kuzgura.

10 Sono njara yikanjira mu charu icho Abramu wakaŵa. Ntheura wakakhilira ku Eguputo kuti wakakhaleko kanyengo,*+ chifukwa njara yikaŵa yikuru chomene mu charu.+ 11 Apo wakaŵa pafupi kunjira mu Eguputo, wakati kwa Sarayi muwoli wake: “Naŵeya nganya, nkhumanya kuti ndiwe mwanakazi wakutowa chomene.+ 12 Ntheura para Ŵaeguputo ŵakuwona waka, ŵamuti: ‘Uyu ni muwoli wake.’ Ndipo ine ŵamunikoma kweni iwe ŵamukuleka wamoyo. 13 Naŵeya, ukayowoye kuti ndiwe mudumbu wane, kuti vikanendere makora chifukwa cha iwe, ndipo ŵamunileka wamoyo.”*+

14 Abramu wakati wanjira waka mu Eguputo, Ŵaeguputo ŵakawona kuti Sarayi ni mwanakazi wakutowa chomene. 15 Ŵakaronga ŵa Farawo nawo ŵakamuwona, ndipo ŵakamba kumuhaya pamaso pa Farawo. Ntheura mwanakazi uyu ŵakamutolera ku nyumba ya Farawo. 16 Farawo wakamukora makora Abramu chifukwa cha Sarayi. Ndipo Abramu wakasanga mberere, ng’ombe, mbunda zanalume na zanakazi, ŵateŵeti ŵanalume na ŵanakazi, na ngamila.+ 17 Sono Yehova wakakhizgira masuzgo ghakofya pa Farawo na ŵamunyumba yake chifukwa cha Sarayi, muwoli wa Abramu.+ 18 Ntheura Farawo wakachema Abramu, ndipo wakati: “Ntchivichi icho wachita kwa ine? Ukalekerachi kuniphalira kuti ni muwoli wako? 19 Chifukwa wuli ukati: ‘Ni mudumbu wane’?+ Wona, nangukhala pachoko kuti nimutore kuŵa muwoli wane. Muwoli wako ni uyu. Mutora, lutanga nayo.” 20 Farawo wakatuma ŵanalume ŵake, ndipo ŵakamupelekezga Abramu na muwoli wake, na vyose ivyo wakaŵa navyo.+

13 Abramu wakafumamo mu Eguputo, iyo na muwoli wake, na vyose ivyo wakaŵa navyo, pamoza na Loti, ndipo wakakwelera ku Negebu.+ 2 Abramu wakaŵa musambazi chomene, wakaŵa na viŵeto, siliva, na golide.+ 3 Apo wakendanga kufuma ku Negebu kuya ku Beteli, wakajinthanga mahema na kupumura m’paka wakafika apo wakajintha hema lake pakwamba, pakati pa Beteli na Ayi.+ 4 Pa malo agha ndipo pakaŵa jotchero ilo wakazenga pakwamba. Ndipo Abramu wakachema pa zina la Yehova.

5 Loti, uyo wakendanga na Abramu, nayo wakaŵa na mberere, ng’ombe, na mahema. 6 Ntheura malo ghakaŵachepera kuti wose ŵakhale pamoza. Ŵakaŵa na vinthu vinandi chomene, ndipo pakaŵa pakusuzga kuti ŵalutilire kukhala pamoza. 7 Pa chifukwa ichi, pakawuka mphindano pakati pa ŵaliska ŵa viŵeto vya Abramu na ŵaliska ŵa viŵeto vya Loti. (Pa nyengo yira, mu charu ichi mukakhalanga Ŵakenani na Ŵaperizi.)+ 8 Ntheura Abramu wakati kwa Loti:+ “Naŵeya, paleke kuŵa mphindano pakati pa ine na iwe, kweniso pakati pa ŵaliska ŵane na ŵaliska ŵako, pakuti tili ndopa yimoza. 9 Asi charu chose chili pamaso pako? Nkhukupempha, tiye tipatukane. Usange iwe ulutenge kumazere, ine nilutenge kumalyero, kweni usange iwe ulutenge kumalyero, ine nilutenge kumazere.” 10 Ntheura Loti wakinuska maso ghake ndipo wakawona kuti chigaŵa chose cha Yorodani+ m’paka ku Zowari chikaŵa na maji ghakukwana (pambere Yehova wandaparanye Sodomu na Gomora), chikaŵa nga ni munda wa Yehova,+ kweniso nga ni charu cha Eguputo.+ 11 Loti wakasankha chigaŵa chose cha Yorodani ndipo Loti wakasama na kukazenga kumafumiro gha dazi. Ntheura ŵakapatukana. 12 Abramu wakakhala mu charu cha Kenani, kweni Loti wakakhala kufupi na misumba ya mu chigaŵa cha Yorodani.+ Paumaliro, wakajintha hema lake kufupi na Sodomu. 13 Kweni ŵanthu ŵa mu Sodomu ŵakaŵa ŵaheni na ŵakwananga chomene pamaso pa Yehova.+

14 Abramu wati wapatukana na Loti, Yehova wakati kwa iyo: “Inuska maso ghako naŵeya, ndipo kufuma apo uli, ulaŵiske kumpoto, kumwera, kumafumiro gha dazi, na kumanjiliro gha dazi. 15 Charu chose icho ukuchiwona nichipelekenge kwa iwe na ku mphapu* yako kuti chiŵe chinu muyirayira.+ 16 Nizamwandaniska mphapu* yako nga ni fuvu la charu chapasi, ndipo usange munthu wangapenda fuvu la charu chapasi, mbwenu mphapu* yako nayo yizamupendeka.+ 17 Wuka, wende mu charu chose ichi, mu utali na mu usani, pakuti nichipelekenge kwa iwe.” 18 Ntheura Abramu wakalutilira kukhala mu mahema. Nyengo yikati yajumphapo, wakiza na kukhala ku makuni ghakuru gha Mamure,+ agho ghali ku Heburoni.+ Wakazengera Yehova jotchero+ pa malo agha.

14 Mu mazuŵa gha Amurafeli themba la Shinara,+ Ariyoki themba la Elasa, Kedorilaomeri+ themba la Elamu,+ na Tidali themba la Goyimu, 2 kukaŵa nkhondo. Mathemba agha ghakarwa na Bera themba la Sodomu,+ Birisha themba la Gomora,+ Shinabu themba la Adima, Shemeberi themba la Zeboyimu,+ na themba la Bela, ndiko kuti, Zowari. 3 Wose aŵa* ŵakawungana pa Dambo* la Sidimu,+ ku Nyanja Yamchere.*+

4 Mathemba agha* ghakateŵetera Kedorilaomeri vyaka 12, kweni mu chaka cha 13 ghakagaluka. 5 Ntheura mu chaka cha 14, Kedorilaomeri na mathemba agho wakaŵa nagho ŵakiza na kuthereska Ŵarefayimu ku Ashiteroti-karinayimu, Ŵazuzimu ku Hamu, na Ŵaemimu+ ku Shave-kiriyatayimu, 6 na Ŵahori+ ku phiri lawo la Seyiri,+ m’paka ku Eli-parani, mu mphaka ya mapopa. 7 Kufuma apo, ŵakawelera na kwiza ku Eni-mishipati, ndiko kuti, Kadeshi,+ ndipo ŵakathereska chigaŵa chose cha Ŵaamaleki,+ na Ŵaamori+ awo ŵakakhalanga ku Hazazoni-tamara.+

8 Pa nyengo iyi, themba la Sodomu, themba la Gomora, themba la Adima, themba la Zeboyimu, na themba la Bela, ndiko kuti, Zowari, ŵakawuka na kufora mu Dambo* la Sidimu kurwa nawo nkhondo. 9 Ŵakarwa na Kedorilaomeri themba la Elamu, Tidali themba la Goyimu, Amurafeli themba la Shinara, na Ariyoki themba la Elasa.+ Mathemba ghanayi agha ghakatimbana na mathemba ghankhondi. 10 Sono Dambo* la Sidimu likaŵa na vizongwe* vinandi ivyo mukaŵa ulambwe wakunata. Apo mathemba gha Sodomu na Gomora ghakachimbiranga ghakawira mwenemumo. Agho ghakapona ghakachimbilira ku chigaŵa cha mapiri. 11 Awo ŵakathereska ŵanyawo ŵakatora katundu yose mu Sodomu na Gomora na vyakurya vyose, ndipo ŵakaluta.+ 12 Kweniso ŵakakora Loti, mwana wa munung’una wa Abramu, uyo wakakhalanga mu Sodomu,+ na katundu wake wuwo, ndipo ŵakalutilira ulendo wawo.

13 Pamanyuma, mwanalume munyake uyo wakachimbira wakiza kwa Abramu Muhebere na kumuphalira ivyo vyachitika. Pa nyengo iyi, Abramu wakakhalanga* ku makuni ghakuru gha Mamure Muamori,+ mubali wa Eshikoli na Aneri.+ Ŵanthu aŵa ŵakakolerananga na Abramu. 14 Abramu wakati wapulika kuti mubali wake+ wakoleka, wakawunjika ŵateŵeti ŵake 318 awo ŵakababikira mu nyumba yake, ŵanalume ŵakusambizgika kurwa nkhondo. Wakalondezga ŵalwani m’paka ku Dani.+ 15 Mu usiku, wakagaŵa ŵankhondo ŵake, ndipo iyo na ŵateŵeti ŵake ŵakawukira ŵalwani na kuŵathereska. Wakaŵaskera m’paka ku Hoba, kumpoto kwa Damaseko. 16 Wakaponoska katundu yose, kweniso wakaponoska Loti mubali wake, katundu wake, ŵanakazi, na ŵanthu ŵanyake.

17 Abramu wakati wawera kukathereska Kedorilaomeri na mathemba agho wakaŵa nagho, themba la Sodomu likaluta kukakumana nayo mu Dambo* la Shave, ndiko kuti, Dambo la Themba.+ 18 Melekizedeki+ themba la Salemu+ wakiza na chingwa na vinyo. Iyo wakaŵa wasembe* wa Chiuta Wapachanya Nkhanira.+

19 Melekizedeki wakatumbika Abramu, wakati:

Ndipo Abramu wakapeleka kwa iyo chakhumi pa chilichose icho wakaŵa nacho.+

21 Pamanyuma, themba la Sodomu likati kwa Abramu: “Ine unipe ŵanthu, iwe utore katundu.” 22 Kweni Abramu wakati kwa themba la Sodomu: “Nkhuwuska woko lane kujilapizga kwa Yehova, Chiuta Wapachanya Nkhanira, Mlengi wa kuchanya na charu chapasi. 23 Nitorengepo chara kalikose ako nkhako, nanga ni wuzi panji nthambo za vilyato,* mwakuti uleke kuyowoya kuti, ‘Ndine namusambazga Abramu.’ 24 Nitorengepo kalikose yayi padera pa ivyo ŵanyamata ŵarya kale. Kweni ŵanthu awo ŵakaluta nane, Aneri, Eshikoli, na Mamure,+ waliyose watorepo chigaŵa chake.”

15 Pamanyuma pa ivi, Yehova wakayowoya na Abramu mu mboniwoni, wakati: “Kopa chara+ Abramu. Ine ndine chiskango chako.+ Njombe yako yiŵenge yikuru chomene.”+ 2 Abramu wakati: “Fumu Yikuru Yehova, kasi munipenge vichi? Wonani, nilije mwana ndipo uyo waharenge nyumba yane ni Eliyezeri, munthu wa ku Damaseko.”+ 3 Abramu wakatiso: “Wonani! Mundanipepo mphapu,*+ ndipo muteŵeti* wa mu nyumba yane ndiyo waŵenge muhaliri wane.” 4 Kweni Yehova wakamuzgora Abramu, wakati: “Munthu uyu ndiyo waŵenge muhaliri wako yayi, kweni mwana wako* ndiyo wazamuŵa muhaliri wako.”+

5 Chiuta wakamufumiskira kuwaro kwa hema ndipo wakati: “Laŵiska kuchanya nkhukuŵeya, na kupenda nyenyezi usange ungafiska kuzipenda.” Pamanyuma, wakati kwa iyo: “Ntheura ndimo mphapu* yako yizamuŵira.”+ 6 Abramu wakapulikana mwa Yehova,+ ndipo Chiuta wakamupima kuti ni murunji.+ 7 Wakamuphaliraso kuti: “Ine ndine Yehova, uyo wakakufumiska mu Uri, mu charu cha Ŵakalidi kuti nikupe charu ichi kuŵa chiharo chako.”+ 8 Kweni iyo wakati: “Fumu Yikuru Yehova, kasi ningamanya wuli kuti charu ichi chizamuŵa chane?” 9 Chiuta wakazgora kuti: “Unitolere ng’ombe yanakazi* ya vyaka vitatu, mbuzi yanakazi ya vyaka vitatu, mberere yanalume ya vyaka vitatu, njiŵa, na chiwunda.” 10 Wakatora vyose ivi na kuvidumura pakati ndipo wakaŵika chipitika chilichose mwakuthyana na chinyake,* kweni viyuni wakavidumura yayi. 11 Viyuni vyakurya nyama vikizanga pa nyama izi, kweni Abramu wakavichimbizganga.

12 Apo dazi likaŵa pafupi kunjira, Abramu wakagona tulo twakufwa nato, ndipo chisi chikuru na chakofya chikamuwira. 13 Penepapo Chiuta wakati kwa Abramu: “Manya kuti mphapu* yako yizamukhala mu charu chaŵene, ndipo ŵanthu ŵa mu charu icho ŵazamuŵazgora ŵazga na kuŵayuzga vyaka 400.+ 14 Kweni nizamweruzga mtundu uwo ŵazamuteŵetera,+ ndipo paumaliro ŵazamufuma mu charu na katundu munandi.+ 15 Kweni iwe uzamuluta ku ŵasekuru ŵako mu mtende, uzamusungika mu dindi wati wakhala vyaka vinandi.+ 16 Kweni muwiro wachinayi uzamuweleraso kuno,+ chifukwa nyengo yakulangira Ŵaamori yindakwane.”+

17 Dazi likati lanjira ndipo kwati kwaŵa chisi chikuru, ng’anjo yakusunkha josi yikawoneka, ndipo muliko wakugolera ukajumpha pakati pa vipitika ivi. 18 Pa zuŵa lira, Yehova wakachita phangano na Abramu,+ wakati: “Charu+ ichi nizamupeleka ku mphapu* yako, kwamba ku mlonga wa Eguputo m’paka ku mlonga ukuru, mlonga wa Yufurate:+ 19 charu cha Ŵakeni,+ Ŵakenizi, Ŵakadimoni, 20 Ŵahiti,+ Ŵaperizi,+ Ŵarefayimu,+ 21 Ŵaamori, Ŵakenani, Ŵagirigashi, na Ŵayebusi.”+

16 Sarayi muwoli wa Abramu, wakaŵa kuti wandamubabire ŵana mfumu wake.+ Kweni wakaŵa na muteŵeti mwanakazi wa ku Eguputo zina lake Hagara.+ 2 Ntheura Sarayi wakati kwa Abramu: “Wona sono, Yehova wanikanizga kubaba ŵana. Naŵeya, gona na muteŵeti wane, panji ningaŵa na ŵana kwizira mwa iyo.”+ Abramu wakapulikira ivyo Sarayi wakayowoya. 3 Abramu wakati wakhala vyaka 10 mu charu cha Kenani, muwoli wake Sarayi wakatora Hagara, muteŵeti wake wa ku Eguputo, na kumupeleka kwa mfumu wake Abramu kuti waŵe muwoli wake. 4 Ntheura wakagona na Hagara, ndipo Hagara wakatora nthumbo. Wakati wamanya kuti wali na nthumbo, wakamba kuyuyura fumukazi yake.

5 Pa chifukwa ichi, Sarayi wakati kwa Abramu: “Nasuzgika chifukwa cha iwe. Ndine nkhaŵika muteŵeti wane mu mawoko ghako,* ndipo iyo wati wamanya kuti wali na nthumbo wamba kuniyuyura. Yehova weruzge pakati pa iwe na ine.” 6 Abramu wakati kwa Sarayi: “Wona, muteŵeti wako wali mu mawoko ghako. Muchitira chilichose icho ukuwona kuti ntchakwenelera.” Ndipo Sarayi wakamba kumusuzga, ntheura Hagara wakachimbira.

7 Mungelo wa Yehova wakasanga Hagara pa chisimi cha maji mu mapopa, pa chisimi cha ku nthowa ya Shura.+ 8 Wakati kwa iyo: “Hagara, muteŵeti wa Sarayi, kasi wafuma nkhu ndipo ukuya nkhu?” Hagara wakati: “Nkhuchimbira Sarayi fumukazi yane.” 9 Mungelo wa Yehova wakati kwa iyo: “Welera kwa fumukazi yako, ndipo ukajiyuyure mu woko lake.” 10 Mungelo wa Yehova wakatiso: “Nizamwandaniska chomene mphapu* yako, ndipo yizamupendeka yayi chifukwa yizamuŵa yinandi chomene.”+ 11 Mungelo wa Yehova wakatiso kwa iyo: “Wona, uli na nthumbo, ubabenge mwana mwanalume ndipo uzakamuthye Ishimayeli,* pakuti Yehova wapulika suzgo yako. 12 Mwana uyu wazamuŵa nga ni mbunda yamuthengere.* Woko lake lizamwimikana na waliyose, ndipo woko la munthu waliyose lizamwimikana nayo. Ndipo wazamukhala mwakupindikana na ŵabali ŵake wose.”*

13 Ntheura wakachema pa zina la Yehova, uyo wakayowoyanga nayo, wakati: “Ndimwe Chiuta uyo wakuwona vyose,”+ pakuti wakati: “Kasi namuwona nadi uyo wakuniwona?” 14 Lekani chisimi ichi chikathyika Beyere-lahayi-royi.* (Chili pakati pa Kadeshi na Beredi.) 15 Ntheura Hagara wakababira Abramu mwana mwanalume. Abramu wakamuthya mwana uyo Hagara wakamubabira zina lakuti Ishimayeli.+ 16 Abramu wakaŵa na vyaka 86 apo Hagara wakamubabira Ishimayeli.

17 Apo Abramu wakaŵa na vyaka 99, Yehova wakawoneka kwa Abramu, ndipo wakati: “Ndine Chiuta Wankhongonozose. Yenda pamaso pane ndipo uŵe wambura kafukwa.* 2 Nifiskenge phangano lane ilo lili pakati pa ine na iwe,+ ndipo nikwandaniskenge chomene nkhanira.”+

3 Ntheura Abramu wakawa kavunama, ndipo Chiuta wakalutilira kuyowoya nayo, wakati: 4 “Wona, phangano lane lili na iwe,+ ndipo uzamuŵa wiske wa mitundu yinandi.+ 5 Zina lako lichemekengeso Abramu* chara, kweni liŵenge Abrahamu,* chifukwa nikuzgorenge wiske wa mitundu yinandi. 6 Nikwandaniskenge chomene nkhanira na kukuzgora kuŵa mitundu, ndipo mathemba ghazamufuma mwa iwe.+

7 “Ndipo nisungenge phangano lane ilo lili pakati pa ine na iwe,+ na mphapu* yako pamanyuma pako mu miwiro yawo yose, phangano lamuyirayira lakuti niŵenge Chiuta wako na wa mphapu* yako pamanyuma pako. 8 Charu chose cha Kenani icho ukukhalamo nga ni mulendo,+ nipelekenge kwa iwe na ku mphapu* yako pamanyuma pako, kuŵa chinu muyirayira. Ndipo ine nizamuŵa Chiuta wawo.”+

9 Chiuta wakatiso kwa Abrahamu: “Kweni iwe, usunge phangano lane, iwe na mphapu* yako pamanyuma pako mu miwiro yawo yose. 10 Phangano lane ilo lili pakati pa ine na imwe, ilo imwe na mphapu* yako pamanyuma pako mukwenera kusunga ndakuti: Mwanalume waliyose pakati pinu wakwenera kukotoleka.*+ 11 Mukwenera kukotoleka, ndipo ichi chiŵenge chimanyikwiro cha phangano ilo lili pakati pa ine na imwe.+ 12 Mwana mwanalume waliyose pakati pinu wa mazuŵa 8 wakwenera kukotoleka,+ mu miwiro yinu yose. Waliyose uyo wababikira mu nyumba yako na waliyose uyo ngwa mphapu* yako chara, uyo wakagulika na ndalama ku mulendo wakotolekenge. 13 Mwanalume waliyose wakubabikira mu nyumba yako na mwanalume waliyose uyo wamugura na ndalama wakwenera kukotoleka.+ Ndipo phangano lane ilo ntchimanyikwiro pa thupi linu liŵenge phangano lamuyirayira. 14 Mwanalume waliyose uyo wandakotoleke, wadumulikeko* ku ŵanthu ŵakwake. Waswa phangano lane.”

15 Chiuta wakatiso kwa Abrahamu: “Muwoli wako Sarayi*+ ungamuchemangaso Sarayi chara, chifukwa sono zina lake ni Sara.* 16 Nimutumbikenge, ndipo iwe nikupenge mwana mwanalume kufuma mwa iyo.+ Nimutumbikenge ndipo waŵenge nyinawo wa mitundu, mathemba gha ŵanthu ghazamufuma mwa iyo.” 17 Abrahamu wakawa kavunama na kwamba kuseka, ndipo wakati mu mtima wake:+ “Kasi vingachitika kuti mwanalume wa vyaka 100 wababe mwana, kweniso kuti Sara, mwanakazi wa vyaka 90, wababe?”+

18 Ntheura Abrahamu wakati kwa Chiuta waunenesko: “Mphanyi Ishimayeli waŵa wamoyo pamaso pinu.”+ 19 Chiuta wakati: “Sara muwoli wako ndiyo wakubabirenge mwana mwanalume, ndipo uzakamuthye zina lakuti Yisake.*+ Nizamuchita phangano lane na iyo, phangano lamuyirayira ku mphapu* yake pamanyuma pake.+ 20 Kweni vya Ishimayeli nakupulika. Nimutumbikenge na kumwandaniska chomene nkhanira. Wababenge ŵalongozgi 12, ndipo nimuzgorenge mtundu ukuru.+ 21 Kweni phangano lane nichitenge na Yisake,+ uyo Sara wakubabirenge pa nyengo yakutemeka yanthena iyi chaka chikwiza.”+

22 Chiuta wakati wamara kuyowoya na Abrahamu, wakakwera kufumako kwa iyo. 23 Pa zuŵa lenelira, Abrahamu wakatora mwana wake Ishimayeli na ŵanalume wose ŵakubabikira mu nyumba yake kweniso waliyose uyo wakamugura na ndalama, mwanalume waliyose wa mu nyumba ya Abrahamu. Wakaŵakotora, nga umo Chiuta wakamuphalilira.+ 24 Abrahamu wakaŵa na vyaka 99 apo wakakotolekanga.+ 25 Ishimayeli mwana wake wakaŵa na vyaka 13 apo wakakotolekanga.+ 26 Pa zuŵa lenelira, Abrahamu wakakotoleka, mwana wake Ishimayeli nayo wakakotoleka. 27 Ŵanalume wose ŵamunyumba yake, waliyose wakubabikira mu nyumba yake, kweniso mulendo waliyose wakugulika na ndalama, wose ŵakakotoleka pamoza na iyo.

18 Pamanyuma, Yehova+ wakawonekera kwa Abrahamu ku makuni ghakuru gha Mamure.+ Pa nyengo iyi, Abrahamu wakakhala pa mulyango wa hema lake namuhanya, ndipo kukawotchanga chomene. 2 Wakinuska maso ghake, ndipo wakawona ŵanalume ŵatatu ŵimilira pataliko na iyo.+ Wakati waŵawona, wakaŵachimbilira kufuma pa hema lake kukakumana nawo, ndipo wakasindama pasi. 3 Wakati: “Yehova, usange nasanga uwemi pamaso pinu, nkhumuŵeyani kuti muleke kujumphilira waka pa muteŵeti winu. 4 Lekani tumaji tutoreke, kuti malundi ghinu ghageziskike,+ ndipo mupumulepo musi mwa khuni. 5 Pakuti mwiza kuno kwa muteŵeti winu, lekani nize na kachingwa kuti musanguluske mitima yinu.* Pamanyuma mungalutilira na ulendo winu.” Ndipo iwo ŵakati: “Vili makora. Ungachita umo wayowoyera.”

6 Ntheura Abrahamu wakachimbilira kwa Sara mu hema, ndipo wakati: “Endeska, tora ufu uwemi wakukwana vipimo vitatu,* ukase na kuphika tuvibama.” 7 Kufuma apo, Abrahamu wakachimbilira ku vyakuŵeta vyake na kusankha kang’ombe kanalume kawemi katechi. Wakapeleka kwa muteŵeti, ndipo wakanozga mwaluŵiro. 8 Abrahamu wakatora mkaka wakukhoma na wambura kukhoma na kang’ombe ako wakanozga, wakaŵika apo pakaŵa ŵalendo. Ndipo apo ŵakaryanga, iyo wakimilira musi mwa khuni pafupi nawo.+

9 Sono iwo ŵakati kwa iyo: “Kasi muwoli wako Sara wali nkhu?”+ Iyo wakati: “Wali mu hema umu.” 10 Ntheura yumoza wa iwo wakati: “Chaka chikwiza nyengo yanthena yino, nizengeso kwa iwe, ndipo muwoli wako Sara wazamuŵa na mwana mwanalume.”+ Sara wakapulikanga apo wakaŵa pa mulyango wa hema, kumanyuma kwa munthu uyu. 11 Abrahamu na Sara ŵakaŵa ŵachekuru, ŵakaŵa kuti ŵakhoma.+ Sara wakajumpha msinkhu wa kubaba.*+ 12 Ntheura Sara wakamba kuseka mu mtima wake, kuti: “Kasi ningakondwaso nthena uku namara kale, ndipo fumu yane nayo njichekuru?”+ 13 Penepapo Yehova wakati kwa Abrahamu: “Chifukwa wuli Sara wanguseka na kuyowoya kuti, ‘Kasi ningababa nadi mwana na uchekuru uwu?’ 14 Kasi chilipo icho chingamutonda Yehova?+ Chaka chikwiza nyengo yakutemeka yanthena yino, nizengeso kwa iwe, ndipo Sara wazamuŵa na mwana mwanalume.” 15 Kweni Sara wakakana, wakati: “Nindasekepo!” Pakuti wakachita wofi. Kweni iyo wakati: “Yayi, wanguseka.”

16 Pamanyuma, ŵanalume aŵa ŵakawuka na kulazga ku Sodomu,+ ndipo Abrahamu wakendanga nawo kukaŵapelekezga. 17 Yehova wakati: “Kasi nimubisire Abrahamu icho nichitenge?+ 18 Yayi, pakuti Abrahamu wazamuŵa nadi mtundu ukuru na wankhongono, ndipo mitundu yose pa charu chapasi yizamutumbikika* kwizira mwa iyo.+ 19 Pakuti namumanya, ndipo nkhugomezga kuti wasambizgenge ŵana ŵake na ŵamunyumba yake pamanyuma pake kuti ŵasungenge nthowa za Yehova na kuchita icho ntchakwenelera na urunji,+ mwakuti Yehova wafiske ivyo walayizga Abrahamu.”

20 Penepapo Yehova wakati: “Kulira kwa mu Sodomu na Gomora nkhukuru nadi,+ ndipo kwananga kwawo nkhukuru chomene.*+ 21 Nikhilirenge kwenekuko kuti nkhawone usange ŵakuchita nadi kuyana na kulira uko kwafika kwa ine. Para yayi, namumanya.”+

22 Ŵanalume aŵa ŵakafumapo para na kulazga ku Sodomu, kweni Yehova+ wakakhalira na Abrahamu. 23 Abrahamu wakasendelera kwa iyo, ndipo wakati: “Kasi mwamuparanya ŵarunji pamoza na ŵaheni?+ 24 Tiyelezgere kuti mu msumba muli ŵanthu ŵarunji 50. Kasi mwamuŵaparanyira lumoza panji mwamugowokera msumba uwu chifukwa cha ŵarunji 50 awo ŵalimo? 25 Ntchambura kwenelera kuti muchite nthena, kukoma murunji pamoza na muheni, kuti murunji wayane waka na muheni.+ Ichi ntchambura kwenelera kwa imwe.+ Asi Mweruzgi wa charu chose chapasi wachitenge icho ntchakunyoloka?”+ 26 Yehova wakati: “Usange nasanga ŵarunji 50 mu Sodomu, namugowokera msumba wose chifukwa cha iwo.” 27 Kweni Abrahamu wakatiso: “Phepani kuti nakhomeka kuyowoya na Yehova, uku nili fuvu na vyoto. 28 Tiyelezgere kuti pa ŵarunji 50 papelera ŵankhondi. Kasi mwamuparanya msumba wose chifukwa cha ŵankhondi awo ŵapelera?” Ndipo iyo wakati: “Usange nakasangamo 45, namuwuparanya yayi.”+

29 Kweni Abrahamu wakayowoyaso nayo kuti: “Wuli usange mwakasangika 40?” Iyo wakazgora kuti: “Namuparanya yayi chifukwa cha ŵarunji 40.” 30 Abrahamu wakalutizga wakati: “Naŵeya Yehova, kukalipa yayi,+ kweni lekani nilutilire kuyowoya: Wuli usange mwakasangika 30?” Iyo wakazgora kuti: “Usange nakasangamo 30, namuparanya yayi.” 31 Abrahamu wakalutizga kuti: “Phepani kuti nakhomeka* kuyowoya na Yehova: Wuli usange mwakasangika 20 pera?” Iyo wakati: “Namuwuparanya yayi chifukwa cha ŵarunji 20.” 32 Paumaliro Abrahamu wakati: “Naŵeya Yehova, kukalipa yayi, kweni lekani niyowoyeso kamoza pera: Wuli usange mwakasangika ŵarunji 10 pera?” Iyo wakazgora wakati: “Namuwuparanya yayi chifukwa cha ŵarunji 10.” 33 Yehova wakaluta+ wakati wamara kuyowoya na Abrahamu, ndipo Abrahamu wakawelera ku malo ghake.

19 Ŵangelo ŵaŵiri ŵara ŵakafika ku Sodomu namise. Pa nyengo iyi, Loti wakakhala pa chipata cha Sodomu. Loti wakati waŵawona, wakawuka kukakumana nawo ndipo wakasindama chisko chake pasi.+ 2 Wakati: “Naŵeya mafumu ghane, patukirani ku nyumba ya muteŵeti winu, mugone ndipo malundi ghinu nagho ghageziskike. Ndipo muzakawuke mulenjilenji na kulutizga ulendo winu.” Iwo ŵakati: “Yayi, tamugona pa luŵaza lwa msumba.” 3 Kweni wakaŵakoserezga chomene ndipo ŵakaluta ku nyumba yake. Wakaŵanozgera chiphikiro, wakaphika vibama vyambura nthukumusi ndipo ŵakarya.

4 Pambere ŵandagone, kukiza gulu la ŵanalume ŵa mu msumba wa Sodomu, ŵasepuka na ŵalara wuwo, gulu lose ili likazingilizga nyumba. 5 Iwo ŵakachemerezganga kwa Loti kuti: “Ŵalinkhu ŵanalume awo ŵiza kwa iwe usiku uno? Ŵafumiskira kuno kuti tigone nawo.”+

6 Penepapo Loti wakafuma kukakumana nawo. Wakimilira pa mulyango na kujalako. 7 Wakati: “Nkhumuŵeyani ŵabali ŵane, kuchita uheni wanthena yayi. 8 Nkhumuŵeyani, pano nili na ŵana ŵasungwana ŵaŵiri awo ŵandagonanepo na mwanalume. Lekani niŵafumiske kuti muchite nawo chilichose icho mukukhumba. Kweni ŵanalume aŵa kuchita nawo chilichose chara, chifukwa ŵiza mu nyumba* yane.”+ 9 Iwo ŵakati: “Fumapo apa!” Ŵakatiso: “Uyu wakiza kuzakakhala kuno nga mwiza, mbwenu wakukhumba wambeso kuteruzga. Sono tikuchitirenge uheni ukuru chomene kuluska iwo.” Ŵakamulotokera* Loti, ndipo ŵakasendelera kuti ŵaswe chijaro. 10 Ntheura ŵanalume ŵara ŵakafumiska mawoko ghawo na kumuguzira Loti mu nyumba umo iwo ŵakaŵa, na kujalako ku mulyango. 11 Kweni ŵakabulumutizga maso gha ŵanalume awo ŵakaŵa pa mulyango wa nyumba, kwambira ŵachoko m’paka ŵakuru, mwakuti ŵakawurawura kupenja mulyango.

12 Penepapo ŵanalume ŵara ŵakati kwa Loti: “Kasi uli na ŵanthu ŵanyake muno? Ŵakweni, ŵana ŵako ŵanalume, ŵana ŵako ŵanakazi, na ŵanthu ŵako wose awo ŵali mu msumba, uŵafumiske mu malo agha. 13 Chifukwa tiparanyenge malo agha, pakuti kulira kwa mu msumba uwu kwakura chomene pamaso pa Yehova,+ ndipo Yehova watituma kuti tiwuparanye.” 14 Ntheura Loti wakaluta ku ŵakweni ŵake awo ŵakakhumbanga kutora ŵana ŵake ŵasungwana, ndipo wakaŵaphalira mwakuwerezgawerezga kuti: “Wukani, fumanimo mu malo agha, chifukwa Yehova waparanyenge msumba uwu.” Kweni ŵakweni ŵake ŵakawonanga nga wakuchita waka myati.+

15 Chakumatandakucha, ŵangelo ŵakamba kumuchiska Loti kuti wendiskenge, ŵakati: “Wuka, tora muwoli wako na ŵana ŵako ŵasungwana ŵaŵiri awo uli nawo, mwakuti uleke kuparanyikira lumoza na msumba uwu chifukwa cha kwananga kwake.”+ 16 Apo Loti wakachitanga chizita, ŵanalume ŵara ŵakakora woko lake, woko la muwoli wake, na mawoko gha ŵana ŵake ŵasungwana ŵaŵiri, ndipo ŵakamufumiska na kumuŵika kuwaro kwa msumba,+ chifukwa Yehova wakamuchitira chiwuravi.+ 17 Ŵakati ŵaŵafumiskira kuwaro kwa msumba, yumoza wawo wakati: “Chimbira, ponoska umoyo wako. Kulaŵiska kumanyuma yayi+ nesi kwimilira palipose mu chigaŵa ichi.+ Chimbilira ku chigaŵa cha mapiri kuti uleke kuparanyika.”

18 Loti wakati kwa iwo: “Kura yayi Yehova, naŵeya. 19 Muteŵeti winu wasanga kale uwemi pamaso pinu, ndipo mwalongora lusungu lukuru kwa ine pakuponoska umoyo wane,+ kweni ningakwaniska yayi kuchimbilira ku chigaŵa cha mapiri chifukwa nkhopa kuti soka linganisanga ndipo ningafwa.+ 20 Naŵeya, msumba wura uli pafupi ndipo ningachimbilirako, ni malo ghachoko waka. Kasi ningachimbilirako yayi? Ni malo ghachoko waka. Ntheura, niponenge.”* 21 Ntheura wakati kwa iyo: “Vili makora. Nikuchitirengeso lusungu,+ niparanyenge yayi msumba uwo wayowoya.+ 22 Endeska! Chimbilira kwenekura, chifukwa ningachita kalikose yayi m’paka ukafike.”+ Lekani msumba uwu wakawuthya Zowari.*+

23 Apo Loti wakafikanga ku Zowari, dazi likaŵa kuti lakwera. 24 Penepapo Yehova wakalokweska sulefure* na moto pa Sodomu na Gomora, vikafuma kuchanya kwa Yehova.+ 25 Ntheura wakabwangandura misumba iyi, chigaŵa chose, na ŵanthu wose ŵa mu misumba iyi na vyakumera wuwo.+ 26 Kweni muwoli wa Loti uyo wakaŵa pamasinda pake, wakamba kulaŵiska kumanyuma, ndipo wakazgoka chiduli cha mchere.+

27 Abrahamu wakawuka mulenjilenji na kuluta pa malo gheneghara wakimilira pamaso pa Yehova.+ 28 Wakati walaŵiska ku Sodomu na Gomora na malo ghose gha chigaŵa chira wakawona vyakofya. Josi likakweranga phwititi kufuma pa charu nga ni josi la ng’anjo.+ 29 Apo Chiuta wakaparanyanga misumba ya mu chigaŵa ichi, wakakumbuka Abrahamu. Ntheura wakafumiska Loti mu misumba iyo wakaparanya, iyo Loti wakakhalangamo.+

30 Pamanyuma, Loti wakafumako ku Zowari na ŵana ŵake ŵasungwana ŵaŵiri na kwamba kukhala ku chigaŵa cha mapiri,+ chifukwa wakawopa kukhala ku Zowari.+ Ntheura wakamba kukhala mu mphanji na ŵana ŵake ŵasungwana ŵaŵiri. 31 Penepapo mwana mulara wakati kwa munung’una wake: “Adada mbachekuru ndipo mu charu ichi mulije mwanalume wakuti wagone nase nga nkhaluso ka charu chose. 32 Tiye tiŵape vinyo adada kuti ŵamwe, ndipo tigone nawo kuti tisunge mphapu ya adada.”

33 Ntheura usiku wura ŵakaŵamweska vinyo linandi awiskewo. Ndipo mwana mulara wakanjira na kugona na awiske, kweni awiske ŵakamanya yayi apo wakagonanga na kuwukapo. 34 Pa zuŵa lakulondezgapo, mwana mulara wakati kwa munung’una wake: “Usiku wa mayiro nkhagona na adada. Tiye tiŵamweskeso vinyo usiku uno, ndipo nawe ukanjire na kugona nawo, kuti tisunge mphapu ya adada.” 35 Ntheura usiku wura nawo ŵakaŵamweska vinyo linandi awiskewo. Ndipo muchoko wakanjira na kugona nawo, kweni awiske ŵakamanya yayi apo wakagonanga na kuwukapo. 36 Ntheura ŵana wose ŵaŵiri ŵa Loti ŵakatora nthumbo kwa awiskewo. 37 Mwana mulara wakababa mwana mwanalume, wakamuthya zina lakuti Mowabu.+ Ndiyo wiskewo wa Ŵamowabu ŵa mazuŵa ghano.+ 38 Muchoko nayo wakababa mwana mwanalume, wakamuthya zina lakuti Beni-ami. Ndiyo wiskewo wa Ŵaamoni+ ŵa mazuŵa ghano.

20 Sono Abrahamu wakafumako kura+ na kulazga ku charu cha Negebu ndipo wakamba kukhala pakati pa Kadeshi+ na Shura.+ Apo wakakhalanga* ku Gerara,+ 2 Abrahamu wakayowoyaso vya muwoli wake Sara, wakati: “Ni mudumbu wane.”+ Pa chifukwa ichi, Abimeleki themba la ku Gerara, wakatuma ŵanthu kuti ŵakamutore Sara.+ 3 Pamanyuma, Chiuta wakiza kwa Abimeleki mu maloto usiku, wakati kwa iyo: “Ndiwe wakufwa chifukwa cha mwanakazi uyo watora,+ pakuti ngwakutengwa ndipo ni muwoli wamwene.”+ 4 Kweni, Abimeleki wakaŵa kuti wandasendelere pafupi na iyo.* Ndipo wakati: “Yehova, kasi mukomenge mtundu wambura chifukwa?* 5 Asi mwanalume uyu wakati, ‘Ni mudumbu wane’? ndipo mwanakazi nayo wakati, ‘Ni mudumbu wane’? Nkhachita ichi na njuŵi yituŵa kweniso na mawoko ghambura mulandu.” 6 Penepapo Chiuta waunenesko wakati kwa iyo mu maloto: “Nkhumanya kuti ukachita ichi na njuŵi yituŵa, lekani nkhakukanizga kuti uleke kuninangira. Pa chifukwa ichi, nkhakuzomerezga yayi kuti umukhwaske. 7 Sono muwezgera muwoli wake mwanalume uyu. Iyo ni ntchimi,+ wakulomberenge iwe,+ ndipo uŵenge wamoyo. Kweni usange ukumuwezgera chara, umanye kuti ufwenge nadi, iwe na ŵamunyumba yako wose.”

8 Abimeleki wakawuka mulenjilenji, wakachema ŵateŵeti ŵake wose na kuŵaphalira vinthu vyose ivi, ndipo iwo ŵakatenthema chomene. 9 Penepapo Abimeleki wakachema Abrahamu, ndipo wakati kwa iyo: “Ntchivichi icho wachita kwa ise? Kasi nakunangira vichi kuti ukhizgire kwananga kukuru pa ine na ufumu wane? Wanichitira chinthu chambura kwenelera.” 10 Abimeleki wakatiso kwa Abrahamu: “Kasi pakuchita ichi ukaŵa na chilato wuli?”+ 11 Abrahamu wakati: “Nkhachita nthena chifukwa nkhaghanaghananga kuti: ‘Mu malo ghano, ŵanthu ŵakumopa chara Chiuta, ndipo ŵanikomenge chifukwa cha muwoli wane.’+ 12 Nakuti ni mudumbu wane nadi, ni mwana wa adada, kweni tikupambana amama, ndipo nkhamutora kuŵa muwoli wane.+ 13 Apo Chiuta wakati nifume mu nyumba ya adada+ na kwamba kuyingayinga, nkhati kwa Sara: ‘Nthowa yakuti ulongore lusungu* kwa ine, njakuti kulikose uko tikuluta, uyowoyenge kuti: “Ni mudumbu wane.”’”+

14 Abimeleki wakatora mberere, ng’ombe, ŵateŵeti ŵanalume na ŵanakazi na kupeleka kwa Abrahamu, ndiposo wakamuwezgera Sara muwoli wake. 15 Abimeleki wakatiso: “Charu chane chili pamaso pako. Ungakhala palipose apo wakhumba.” 16 Wakati kwa Sara: “Nkhumupa mudumbu wako+ masiliva 1,000. Uwu mbukaboni wakuti undafipiskike,* kwa wose awo uli nawo ndiposo pamaso pa waliyose kweniso kuti ŵanthu ŵaleke kukuyowoyera msinjiro.” 17 Abrahamu wakaŵeyelera Chiuta waunenesko; ndipo Chiuta wakachizga Abimeleki na muwoli wake na ŵazga ŵake ŵanakazi, ndipo ŵakamba kubaba ŵana. 18 Pakuti Yehova wakajara nthumbo* za ŵanakazi ŵamunyumba ya Abimeleki chifukwa cha Sara, muwoli wa Abrahamu.+

21 Yehova wakakumbuka Sara nga umo wakayowoyera, ndipo Yehova wakamuchitira Sara ivyo wakamulayizga.+ 2 Sara wakaŵa na nthumbo+ ndipo wakamubabira Abrahamu mwana mwanalume mu uchekuru wake, pa nyengo yakutemeka iyo Chiuta wakamulayizga.+ 3 Mwana uyo Sara wakababa, Abrahamu wakamuthya zina lakuti Yisake.+ 4 Abrahamu wakakotora mwana wake Yisake wati wakwaniska mazuŵa 8, nga umo Chiuta wakamuphalilira.+ 5 Abrahamu wakaŵa na vyaka 100 apo mwana wake Yisake wakababikanga. 6 Penepapo Sara wakati: “Chiuta wanisekeska ine. Ndipo waliyose uyo wapulikenge wasekenge nane.”* 7 Sara wakatiso: “Ni njani mphanyi wakayowoya kwa Abrahamu kuti: ‘Sara wazamonkheska ŵana’? Kweni namubabira mwana mu uchekuru wake.”

8 Mwana wakati wakura, ŵakamulumura. Abrahamu wakanozga chiphikiro chikuru pa zuŵa ilo ŵakalumuliranga Yisake. 9 Kweni Sara wakawonanga mwana uyo Hagara+ Mueguputo wakababira Abrahamu, wakuseka Yisake.+ 10 Ntheura Sara wakaphalira Abrahamu kuti: “Muchimbizga muzga uyu pamoza na mwana wake, chifukwa mwana wa muzga uyu kuti waŵenge muhaliri pamoza na mwana wane Yisake chara!”+ 11 Kweni ivyo Sara wakayowoya vikamukwiyiska chomene Abrahamu chifukwa cha mwana wake.+ 12 Chiuta wakati kwa Abrahamu: “Leka kukwiya na ivyo Sara wakuyowoya vya msepuka uyu pamoza na muzga wako mwanakazi. Pulikira mazgu ghake, chifukwa iyo yizamuchemeka mphapu* yako yizamufuma mwa Yisake.+ 13 Kweni mwana wa muzga wako+ nayo nizamumuzgora mtundu,+ chifukwa ni mphapu* yako.”

14 Ntheura Abrahamu wakawuka mulenjilenji, wakatora chingwa na thumba la maji lachikumba* na kupeleka kwa Hagara. Wakaviŵika pa chiŵegha cha Hagara, ndipo wakamuphalira kuti wawukepo pamoza na msepuka.+ Hagara wakawukapo na kwamba kuyingayinga mu mapopa gha Beyere-sheba.+ 15 Maji ghakati ghamara mu thumba lachikumba, Hagara wakamuleka msepuka uyu musi mwa chivwati. 16 Iyo wakaluta na kukakhala pataliko, pa mtunda uwo muvi wakuponyeka na uta ungakafika, chifukwa wakati: “Nkhukhumba chara kuwona msepuka uyu wakufwa.” Ntheura wakakhala pataliko na kwamba kutengera na kulira.

17 Chiuta wakapulika mazgu gha msepuka,+ ndipo mungelo wa Chiuta wakachema Hagara kufumira kuchanya, wakati:+ “Hagara, kasi suzgo lako ni vichi? Kopa chara, chifukwa Chiuta wapulika mazgu gha msepuka apo wali. 18 Wuka, munyamuska msepuka ndipo umukore pa woko, chifukwa nizamumuzgora mtundu ukuru.”+ 19 Penepapo Chiuta wakajura maso gha Hagara ndipo wakawona chisimi cha maji. Wakaluta na kuzuzga maji mu thumba lachikumba ndipo wakamupa msepuka kuti wamwe. 20 Chiuta wakaŵa nayo msepuka uyu+ apo wakakuranga. Msepuka uyu wakakhalanga mu mapopa ndipo wakaŵa nkhwantha pakuponya muvi. 21 Wakakhalanga mu mapopa gha Parani,+ ndipo anyina ŵakamutolera mwanakazi mu charu cha Eguputo.

22 Pa nyengo yeneyira, Abimeleki na Fikoli mulongozgi wake wa nkhondo, ŵakati kwa Abrahamu: “Chiuta wali nawe mu vyose ivyo ukuchita.+ 23 Sono ulape kwa ine pamaso pa Chiuta kuti uchitenge upusikizgi yayi kwa ine, ku ŵana ŵane, na ku ŵazukuru ŵane. Kweniso kuti ulongorenge lusungu* kwa ine na charu icho ukukhalamo nga umo ine nachitira kwa iwe.”+ 24 Ntheura Abrahamu wakati: “Nkhulapa.”

25 Kweni Abrahamu wakadandawura kwa Abimeleki chifukwa cha chisimi cha maji icho ŵateŵeti ŵa Abimeleki ŵakaphanga.+ 26 Abimeleki wakazgora kuti: “Nkhumumanya chara uyo wakachita ichi, nanga ndiwe undaniphalirepo nkhani iyi, nindapulikepo, nkhupulika muhanya uno nthena.” 27 Pamasinda, Abrahamu wakatora mberere na ng’ombe na kumupa Abimeleki, ndipo wose ŵaŵiri ŵakachita phangano. 28 Abrahamu wakati wapatulapo tumberere twanakazi 7 pa mskambo, 29 Abimeleki wakati kwa Abrahamu: “Kasi tumberere twanakazi 7, watupatulirachi?” 30 Iyo wakati: “Upoke tumberere twanakazi 7 utu kufuma mu woko lane, kuti uŵe ukaboni wakuti chisimi ichi nkhajima ndine.” 31 Lekani wakathya malo ghara Beyere-sheba,*+ chifukwa ndipo wose ŵaŵiri ŵakachitira chilapo. 32 Ntheura ŵakachita phangano+ pa Beyere-sheba. Pamanyuma, Abimeleki na Fikoli mulongozgi wake wa nkhondo, ŵakawuka na kuwelera ku charu cha Ŵafilisiti.+ 33 Abrahamu wakapanda khuni la tamarisiki pa Beyere-sheba, ndipo wakachema pa zina la Yehova,+ Chiuta wamuyirayira.+ 34 Abrahamu wakakhala* mu charu cha Ŵafilisiti nyengo yitali.*+

22 Pamanyuma pa ivi, Chiuta waunenesko wakamuyezga Abrahamu,+ wakati kwa iyo: “Abrahamu!” Ndipo iyo wakati: “Ndine pano!” 2 Chiuta wakati: “Nkhukuŵeya, tora Yisake+ mwana wako, mwana wako yumoza pera uyo ukumutemwa chomene,+ ndipo ulute ku charu cha Moriya,+ ukamupeleke sembe yakotcha pa phiri ilo namukulongora.”

3 Ntheura Abrahamu wakawuka mulenjilenji, wakaŵika chakukhalapo pa mbunda yake na kutora ŵateŵeti ŵake ŵaŵiri pamoza na mwana wake Yisake. Wakapandura* nkhuni zakuwotchera sembe, ndipo wakanyamuka na kuluta ku malo agho Chiuta waunenesko wakamuphalira. 4 Pa zuŵa lachitatu, Abrahamu wakinuska maso ghake ndipo wakamba kuwona malo agha patali. 5 Sono Abrahamu wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Imwe khalani pano na mbunda, kweni ine na mwana wane tikuluta kura kukasopa, ndipo tizamumusangani penepano.”

6 Abrahamu wakatora nkhuni zakuwotchera sembe na kumuthwikiska mwana wake Yisake. Iyo wakanyamura moto na chimayi mu mawoko ghake. Ndipo wose ŵaŵiri ŵakaluta. 7 Yisake wakati kwa awiske: “Adada!” Abrahamu wakati: “Yowoya mwana wane.” Iyo wakati: “Tayegha moto na nkhuni, kweni mberere iyo tamupeleka sembe yakotcha yili nkhu?” 8 Abrahamu wakati: “Mwana wane, Chiuta wamupeleka yekha mberere yakotcha sembe.”+ Ntheura wose ŵaŵiri ŵakalutilira kwenda lumoza.

9 Ŵakati ŵafika pa malo agho Chiuta waunenesko wakayowoya, Abrahamu wakazenga jotchero na kuŵikapo nkhuni. Wakakaka mawoko na malundi gha mwana wake Yisake na kumuŵika pa jotchero, pachanya pa nkhuni.+ 10 Penepapo Abrahamu wakanyoloska woko lake na kutora chimayi kuti wakome mwana wake.+ 11 Kweni mungelo wa Yehova wakamuchema kufumira kuchanya, wakati: “Abrahamu, Abrahamu!” Iyo wakazgora kuti: “Ndine pano!” 12 Mungelo wakati: “Ungapwetekanga mwana wako chara panji kuchita nayo chilichose. Pakuti sono namanya kuti ukopa Chiuta, chifukwa undaninore mwana wako, mwana wako yumoza pera.”+ 13 Abrahamu wakati winuska maso ghake, pataliko wakawona mberere yanalume yakoleka masengwe* mu chivwati. Ntheura Abrahamu wakaluta na kutora mberere yira ndipo wakayipeleka sembe yakotcha m’malo mwa mwana wake. 14 Abrahamu wakathya malo ghara zina lakuti Yehova-yire.* Lekani m’paka muhanya uno pali mazgu ghakuti: “Mu phiri lake, Yehova wamupeleka.”+

15 Mungelo wa Yehova wakamuchema Abrahamu kachiŵiri kufumira kuchanya. 16 Wakati: “Mazgu gha Yehova ghakuti,+ ‘Nkhujilapizga. Chifukwa chakuti wachita ichi, undaninore mwana wako, mwana wako yumoza pera,+ 17 nikutumbikenge nadi ndipo nizamwandaniska nadi mphapu* yako nga ni nyenyezi zakuchanya ndiposo nga ni mchenga wa mumphepete mwa nyanja.+ Mphapu* yako yizamupoka chipata* cha ŵalwani ŵake.+ 18 Kwizira mu mphapu* yako,+ mitundu yose pa charu chapasi yizamusanga vitumbiko chifukwa wapulikira mazgu ghane.’”+

19 Pamanyuma, Abrahamu wakawelera ku ŵateŵeti ŵake, ndipo wose ŵakanyamuka na kuwelera ku Beyere-sheba.+ Abrahamu wakalutilira kukhala ku Beyere-sheba.

20 Pamanyuma pa ivi, Abrahamu wakapokera uthenga wakuti: “Milika nayo wamubabira ŵana munung’una wako Nahori.+ 21 Wakwamba Uzi, ŵanung’una ŵake Buzi, na Kemuyeli wiske wa Aramu, 22 Kesedi, Hazo, Piludashi, Yidilafu, na Betuwelu.”+ 23 Betuwelu wakababa Rabeka.+ Ŵana 8 aŵa ndiwo Milika wakababira Nahori, munung’una wa Abrahamu. 24 Mwanakazi munyake wa Nahori, zina lake Rewuma, nayo wakababa Teba, Gahamu, Tahashi, na Maka.

23 Sara wakakhala vyaka 127. Ivi ni vyaka ivyo Sara wakaŵira wamoyo.+ 2 Sara wakafwira mu Kiriyati-ariba,+ ndiko kuti, Heburoni,+ mu charu cha Kenani.+ Abrahamu wakamba kumulira Sara na kumutengelera. 3 Penepapo Abrahamu wakaleka chitanda cha muwoli wake na kuluta ku ŵana ŵa Heti,+ wakati kwa iwo: 4 “Ine ndine mulendo ndipo nkhukhala pakati pinu.+ Nipaniko malo mu charu chinu kuti ghaŵe malaro ghakuti nisungemo wakufwa wane.” 5 Ŵana ŵa Heti ŵakamuzgora Abrahamu, ŵakati: 6 “Pulikani fumu yane, imwe ndimwe mulongozgi wakwimikika na Chiuta* pakati pithu.+ Mungasunga wakufwa winu mu ghamoza mwa malaro ghithu ghawemi chomene. Palije yumoza wa ise uyo wangamukanirani malaro ghake nesi kumukanizgani kusunga wakufwa winu.”

7 Ntheura Abrahamu wakimilira na kusindamira ŵanthu ŵa mu charu ichi, ŵana ŵa Heti.+ 8 Wakati kwa iwo: “Usange imwe mwazomerezga kuti nisunge wakufwa wane, ipo munipulike ndipo muniŵeyelere kwa Efuroni, mwana wa Zohari 9 kuti waniguliske mphanji yake ya Makipela, iyo yili kuumaliro wa munda wake. Waniguliske pa mtengo wenecho wa masiliva+ pamaso pinu kuti niŵe na malo ghane ghakusungapo ŵakufwa.”+

10 Efuroni wakakhala pakati pa ŵana ŵa Heti. Ntheura Efuroni Muhiti wakamuzgora Abrahamu uku ŵana wose ŵa Heti ŵakupulika, na wose awo ŵakanjira pa chipata cha msumba wake,+ wakati: 11 “Yayi, fumu yane. Nipulikani. Nkhumupani munda pamoza na mphanji iyo yili mwenemumo. Nkhumupani pamaso pa ŵana ŵa ŵanthu ŵakwithu. Sungani wakufwa winu.” 12 Ndipo Abrahamu wakasindama panthazi pa ŵanthu ŵa charu ichi. 13 Wakayowoya kwa Efuroni uku ŵanthu wose ŵakupulika, wakati: “Usange ukuzomera, nkhukuŵeya unipulike. Nikupenge ndalama zose zasiliva za mtengo wa munda. Iwe upoke ndalama izi, kuti nkhasungemo wakufwa wane.”

14 Efuroni wakamuzgora Abrahamu, wakati: 15 “Fumu yane, nipulikani. Malo agha mtengo wake ni mashekele* gha siliva 400, kweni kasi ndalama izi nkhanthu wuli kwa ine na imwe? Sungani waka wakufwa winu.” 16 Ntheura Abrahamu wakapulikira Efuroni, ndipo Abrahamu wakamupimira Efuroni siliva lakukwana mtengo uwo wakayowoya uku ŵana ŵa Heti ŵakupulika. Wakapeleka mashekele* gha siliva 400 kuyana na chipimo chakuzomerezgeka cha ŵamalonda.+ 17 Ntheura munda wa Efuroni wa ku Makipela, uwo ukaŵa kunthazi kwa Mamure, na mphanji iyo yikaŵa mwenemumo na makuni gha mu mphaka za munda uwu, vikamanyikwa kuti 18 Abrahamu wagura kuŵa vyake. Ivi vikachitika pamaso pa ŵana ŵa Heti na pamaso pa wose awo ŵakanjiranga pa chipata cha msumba wake. 19 Pamasinda Abrahamu wakasunga Sara muwoli wake mu mphanji ya mu munda wa Makipela uwo ukaŵa kunthazi kwa Mamure, ndiko kuti, Heburoni, mu charu cha Kenani. 20 Ntheura ŵana ŵa Heti ŵakapeleka munda na mphanji iyo yikaŵa mwenemumo kwa Abrahamu kuŵa malo ghake ghakusungako ŵakufwa.+

24 Abrahamu wakachekura ndipo wakakhoma. Yehova wakatumbika Abrahamu mu vinthu vyose.+ 2 Abrahamu wakayowoya na muteŵeti wake mulara wakuluska wose ŵamunyumba yake, uyo wakendeskanga vyose ivyo wakaŵa navyo,+ wakati: “Naŵeya, ŵika woko lako kusi ku chigha chane. 3 Nkhukhumba nikulapizge pamaso pa Yehova, Chiuta wa kuchanya na Chiuta wa charu chapasi, kuti uleke kutolera mwana wane muwoli mu ŵana ŵasungwana ŵa Ŵakenani, awo nkhukhala pakati pawo.+ 4 Kweni ulute ku charu chane na ku ŵabali ŵane,+ ukatolere mwanakazi mwana wane Yisake.”

5 Kweni muteŵeti wakati kwa iyo: “Wuli usange mwanakazi wamukhumba yayi kuti nize nayo kuno? Kasi mwana winu nizakamuwezgere ku charu icho imwe mukafuma?”+ 6 Abrahamu wakati kwa iyo: “Ungayezganga kuwezgera mwana wane kura!+ 7 Yehova Chiuta wa kuchanya, uyo wakanitora ku nyumba ya adada na ku charu cha ŵabali ŵane,+ uyo wakayowoya nane na kulapa kwa ine+ kuti: ‘Charu+ ichi nichipelekenge ku mphapu* yako,’+ watumenge mungelo wake panthazi pako,+ ndipo wamumutolera nadi mwana wane muwoli ku charu chira.+ 8 Usange mwanakazi wamukhumba yayi kuti wize nayo kuno, mbwenu iwe wafwatuka ku chilapo ichi. Kweni kuwezgera mwana wane kura yayi.” 9 Ntheura muteŵeti wakaŵika woko lake kusi ku chigha cha Abrahamu fumu yake na kulapa kwa iyo pa nkhani iyi.+

10 Penepapo muteŵeti wakatora ngamila 10 za fumu yake na kwamba ulendo wake. Wakatoraso vinthu viwemi vinandi kwa fumu yake. Ndipo wakawuka kuluta ku Mesopotamiya, ku msumba wa Nahori. 11 Wakati wafika pa chisimi cha maji kuwaro kwa msumba, wakajikamiska pasi ngamila. Yikaŵa nyengo ya mise, iyo ŵanakazi ŵakizanga kuzakateka maji. 12 Penepapo wakati: “Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu, nkhumuŵeyani kuti munovwire mu zuŵa ili kuti vinthu vinendere makora, ndipo mulongore lusungu* kwa fumu yane Abrahamu. 13 Wonani, nayimilira pano pa chisimi cha maji, ndipo ŵana ŵanakazi ŵa ŵanthu ŵa mu msumba ŵakwiza kuzakateka maji. 14 Mphanyi vyachitika kuti mwali uyo nimupemphenge kuti, ‘Khizga chiŵiya chako nimwepo maji,’ ndipo iyo wazgorenge kuti, ‘Mwanipo, ndipo nimweskengeso ngamila zinu,’ uyu ndiyo waŵenge uyo mwasankhira muteŵeti winu Yisake. Na ichi nimanyenge kuti mwalongora lusungu* kwa fumu yane.”

15 Wandamare kuyowoya, kukiza Rabeka, mwana wa Betuwelu.+ Betuwelu wakaŵa mwana wa Milika+ muwoli wa Nahori,+ munung’una wa Abrahamu. Rabeka wakayegha chiŵiya pa chiŵegha chake. 16 Mwali uyu wakaŵa wakutowa chomene, mwali wambura kugonanapo na mwanalume. Wakakhilira mu chisimi na kuzuzga maji mu chiŵiya chake, ndipo wakakwera. 17 Nyengo yeneyiyo, muteŵeti yura wakachimbira kukakumana nayo, wakati: “Naŵeya, nipako tumaji mu chiŵiya chako kuti nimwe.” 18 Rabeka wakati: “Mwanipo fumu yane.” Ndipo wakakhizgira luŵiro chiŵiya chake mu woko lake na kumupa kuti wamwe. 19 Wakati wamupa maji, wakati: “Nitekerengeso maji ngamila zinu m’paka zose zimwe.” 20 Mwaluŵiro wakapungulira maji gha mu chiŵiya chake mu chakumweramo viŵeto. Ndipo wakamba kuchimbilira ku chisimi kanandi waka, kukateka maji m’paka ngamila zose zikamwa. 21 Nyengo yose iyi, mwanalume uyu wakakhala waka chete na kumudodoliska chifukwa cha kuzizikika. Wakakhazganga kuti wawone usange Yehova wamovwira nadi pa ulendo wake uwu panji yayi.

22 Ngamila zikati zamara kumwa, mwanalume uyu wakamupa Rabeka mphete yagolide ya pamphuno, uzito wake hafu ya shekele,* na makhoza ghaŵiri ghagolide, uzito wake mashekele* 10. 23 Wakati: “Naŵeya, niphalira, kasi ndiwe mwana wa njani? Kasi ku nyumba ya awuso ghaliko malo ghakuti tikagoneko?” 24 Iyo wakati: “Ndine mwana wa Betuwelu,+ uyo Milika wakababira Nahori.”+ 25 Wakatiso: “Tili na utheka na vyakurya vinandi vya viŵeto, tiliso na malo ghakugona.” 26 Mwanalume uyu wakasindama na kusopa pamaso pa Yehova. 27 Wakati: “Walumbike Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu, chifukwa wandaleke kulongora fumu yane lusungu* na kugomezgeka. Yehova wanilongozgera ku nyumba ya ŵabali ŵa fumu yane.”

28 Ndipo mwali uyu wakachimbira na kuŵaphalira ŵamunyumba ya anyina vinthu ivi. 29 Rabeka wakaŵa na mudumbu wake, zina lake Labani.+ Ntheura Labani wakachimbira kukakumana na mwanalume yura pa chisimi, kuwaro kwa msumba. 30 Labani wakati wawona kuti mudumbu wake wali na mphete pa mphuno na makhoza mu mawoko ghake, kweniso wati wapulika mazgu gha Rabeka mudumbu wake, ghakuti: “Mwanalume uyu wanguyowoya vyakuti na vyakuti,” wakaluta kukakumana na mwanalume yura, apo wakaŵa wachali kwimilira na ngamila pafupi na chisimi. 31 Nyengo yeneyiyo, wakati: “Zanga, iwe wakutumbikika na Yehova. Chifukwa wuli uchali kwimilira kuno kuwaro? Nanozga kale nyumba na malo gha ngamila.” 32 Ntheura mwanalume yura wakaluta na kunjira mu nyumba, ndipo Labani wakasutura ngamila, wakazipa utheka na vyakurya. Kweniso wakiza na maji ghakugeziska malundi gha mulendo yura na malundi gha ŵanthu awo wakaŵa nawo. 33 Kweni ŵakati ŵamuŵikira chakurya kuti warye, iyo wakati: “Niryenge yayi m’paka niyowoye dankha icho napukwa.” Ntheura Labani wakati: “Yowoya.”

34 Penepapo iyo wakati: “Ndine muteŵeti wa Abrahamu.+ 35 Yehova wayitumbika chomene fumu yane, wayisambazga chomene, wayipa mberere na ng’ombe, siliva na golide, ŵateŵeti ŵanalume na ŵanakazi, kweniso ngamila na mbunda.+ 36 Ndipo Sara muwoli wa fumu yane wali kubabira fumu yane mwana msepuka mu uchekuru wake.+ Mwana uyu ndiyo fumu yane yimupenge vyose ivyo yili navyo.+ 37 Ntheura fumu yane yikanilapizga kuti: ‘Uleke kutolera mwana wane muwoli mu ŵana ŵasungwana ŵa Ŵakenani, awo nkhukhala mu charu chawo.+ 38 Kweni ulute ku nyumba ya adada na ku ŵabali ŵane,+ ndiko ukatolere mwana wane muwoli.’+ 39 Kweni nkhati kwa fumu yane: ‘Wuli usange mwanakazi wamukhumba yayi kuti nize nayo?’+ 40 Iyo wakati kwa ine: ‘Yehova, uyo nkhwenda pamaso pake,+ watumenge mungelo wake+ kuti wakulongozge ndipo wakovwirenge nadi pa ulendo wako. Ukamutolere muwoli mwana wane ku ŵabali ŵane, ku nyumba ya adada.+ 41 Ufwatukenge ku chilapo ichi para waluta ku ŵabali ŵane ndipo iwo ŵakakana kukupa mwanakazi. Apo ndipo ufwatukenge ku chilapo chako.’+

42 “Ntheura nati nafika pa chisimi muhanya uno, nanguti: ‘Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu, usange munganovwira kuti ulendo wane uŵe uwemi, 43 wonani nayimilira pano pa chisimi. Mphanyi vyachitika kuti para mwali+ wiza kuzakateka maji, ndipo ine nati, “Naŵeya, nipako tumaji mu chiŵiya chako kuti nimwe,” 44 ndipo usange iyo watenge, “Mwanipo, ndipo nitekerengeso ngamila zinu.” Mwanakazi uyu ndiyo waŵe uyo Yehova wasankhira mwana wa fumu yane.’+

45 “Nindamare kuyowoya mu mtima wane, nanguwona Rabeka wakwiza na chiŵiya chake pa chiŵegha. Ndipo wangukhilira mu chisimi na kwamba kuteka maji. Ine nanguti kwa iyo: ‘Naŵeya, nipako maji nimwe.’+ 46 Mwaluŵiro wangukhizga chiŵiya chake pa chiŵegha, wanguti: ‘Mwanipo,+ ndipo nimweskengeso ngamila zinu.’ Ntheura nangumwa ndipo wangumweskaso ngamila. 47 Pamanyuma nangumufumba kuti, ‘Kasi ndiwe mwana wa njani?’ ndipo wanguzgora kuti, ‘Ndine mwana wa Betuwelu, uyo Milika wakababira Nahori.’ Ntheura nanguŵika mphete pa mphuno yake na kumuvwalika makhoza mu mawoko ghake.+ 48 Ndipo nangusindama na kusopa pamaso pa Yehova na kulumba Yehova, Chiuta wa fumu yane Abrahamu,+ uyo wangunilongozga nthowa yakwenelera kuti nizakatore mwana msungwana wa mubali wa fumu yane kuŵa muwoli wa mwana wake. 49 Sono muniphalire usange mukukhumba kulongora fumu yane lusungu* na kugomezgeka. Para yayi, niphalirani, mwakuti nimanye uko ninganjilira.”*+

50 Penepapo Labani na Betuwelu ŵakazgora kuti: “Ichi chafuma kwa Yehova. Tingazomera panji kukana yayi.* 51 Rabeka uyu apa. Mutora ulutenge nayo, wakaŵe muwoli wa mwana wa fumu yako, nga umo Yehova wayowoyera.” 52 Muteŵeti wa Abrahamu wakati wapulika mazgu agha, nyengo yeneyiyo wakajikama na kusindamira pasi pamaso pa Yehova. 53 Muteŵeti yura wakamba kufumiska vinthu vyasiliva, vyagolide, na malaya, wakamupa Rabeka. Wakapelekaso vinthu vyakuzirwa kwa mudumbu wake na kwa anyina. 54 Pamanyuma, iyo na ŵanthu awo wakaŵa nawo ŵakarya na kumwa, ndipo ŵakagona kwenekura.

Wakati wawuka namulenji, muteŵeti uyu wakati: “Nizomerezgani kuti niwelere kwa fumu yane.” 55 Mudumbu wake na anyina ŵakati: “Lekani mwali wakhale nase panji mazuŵa 10 pera. Pamanyuma wangaluta.” 56 Kweni iyo wakati: “Lekani kunichedweska, pakuti Yehova wanovwira kale pa ulendo wane. Nizomerezgani kuti nilutenge kwa fumu yane.” 57 Ntheura iwo ŵakati: “Tiyeni timucheme mwali kuti timufumbe yekha.” 58 Ŵakamuchema Rabeka, ndipo ŵakati kwa iyo: “Kasi ulutenge na munthu uyu?” Iyo wakazgora kuti: “Enya, nilutenge.”

59 Ntheura ŵakamupelekezga mudumbu wawo Rabeka+ na mulezi* wake,+ kweniso muteŵeti wa Abrahamu na ŵanthu ŵake. 60 Ŵakatumbika Rabeka, ŵakati kwa iyo: “Wamudumbu withu, uŵe nyinawo wa vikwivikwi,* ndipo mphapu* yako yipoke chipata* cha awo ŵakuyitinkha.”+ 61 Kufuma apo, Rabeka na ŵateŵeti ŵake ŵanakazi ŵakawuka na kukwera ngamila na kulondezga mwanalume yura. Ntheura muteŵeti yura wakatora Rabeka na kuluta.

62 Sono Yisake wakizira ku nthowa ya ku Beyere-lahayi-royi,+ chifukwa wakakhalanga mu charu cha Negebu.+ 63 Yisake wakaluta ku munda namise kukalanguruka.*+ Wakati winuska maso ghake, wonani, wakawona kuti kukwiza ngamila. 64 Rabeka wakati winuska maso ghake, wakawona Yisake ndipo mwaluŵiro wakakhira pa ngamila. 65 Wakati kwa muteŵeti: “Ni njani mwanalume yura wakwenda mu munda kuzakakumana nase?” Muteŵeti wakati: “Ni fumu yane.” Ntheura Rabeka wakatora chidiko chake na kudika kumutu. 66 Ndipo muteŵeti wakaphalira Yisake vyose ivyo wakachita. 67 Penepapo Yisake wakanjizga mwali uyu mu hema la Sara, anyina.+ Umu ndimo Yisake wakatolera Rabeka kuŵa muwoli wake. Wakamutemwa chomene,+ ndipo wakasanguluskika pamanyuma pa nyifwa ya anyina.+

25 Abrahamu wakatora mwanakazi munyake, zina lake Ketura. 2 Ketura wakamubabira Zimurani, Yokishani, Medani, Midiyani,+ Ishibaki, na Shuwa.+

3 Yokishani wakababa Sheba na Dedani.

Ŵana ŵanalume ŵa Dedani ŵakaŵa Ashurimu, Letushimu, na Lewumimu.

4 Ŵana ŵanalume ŵa Midiyani ŵakaŵa Efa, Eferi, Hanoki, Abida, na Elida.

Wose aŵa ŵakaŵa ŵana ŵanalume ŵa Ketura.

5 Pamanyuma, Abrahamu wakapeleka vyose ivyo wakaŵa navyo kwa Yisake.+ 6 Kweni ŵana awo Abrahamu wakababirana na ŵanakazi ŵanyake wakaŵapa vyawanangwa. Ndipo apo wakaŵa wachali wamoyo, wakaŵawuskako kwa mwana wake Yisake,+ na kuŵatuma ku charu cha kumafumiro gha dazi. 7 Abrahamu wakakhala na umoyo vyaka 175. 8 Abrahamu wakathuta kaumaliro na kufwa. Wakafwa muchekuru chomene, wati wakhala umoyo utali na wakukhorweska, ndipo wakatolekera ku ŵanthu ŵakwake.* 9 Ŵana ŵake Yisake na Ishimayeli ŵakamusunga mu mphanji ya Makipela, mu munda wa Efuroni mwana wa Zohari Muhiti, kunthazi kwa Mamure.+ 10 Uwu ni munda uwo Abrahamu wakagura ku ŵana ŵa Heti. Uku ndiko ŵakasunga Abrahamu, na muwoli wake Sara.+ 11 Abrahamu wakati wafwa, Chiuta wakalutilira kutumbika Yisake mwana wake.+ Ndipo Yisake wakakhalanga kufupi na Beyere-lahayi-royi.+

12 Uwu ni mdauko wa Ishimayeli+ mwana wa Abrahamu uyo wakamubabira Hagara+ Mueguputo, muteŵeti mwanakazi wa Sara.

13 Agha ni mazina gha ŵana ŵanalume ŵa Ishimayeli, kuyana na mbumba zawo: Mwana wakwamba wa Ishimayeli wakaŵa Nebayoti.+ Ŵakulondezgapo ŵakaŵa Kedara,+ Adibeli, Mibisamu,+ 14 Mishima, Duma, Masa, 15 Hadadi, Tema, Yeturi, Nafishi, na Kedema. 16 Aŵa mbana ŵa Ishimayeli, ndipo agha ni mazina ghawo kuyana na vikaya vyawo na misasa* yawo. Ŵakaŵa ŵalongozgi 12 kuyana na mafuko ghawo.+ 17 Ishimayeli wakakhala vyaka 137. Wakathuta kaumaliro na kufwa, ndipo wakatolekera ku ŵanthu ŵakwake.* 18 Ndipo ŵakakhala kwamba ku Havila+ kufupi na Shura,+ kuthyana na Eguputo, m’paka ku Asiriya. Wakakhala pafupi na ŵabali ŵake wose.*+

19 Uwu ni mdauko wa Yisake mwana wa Abrahamu.+

Abrahamu wakababa Yisake. 20 Yisake wakaŵa na vyaka 40 apo wakatoranga Rabeka kuŵa muwoli wake. Rabeka wakaŵa mwana wa Betuwelu+ Muaramu wa ku Padani-aramu, mudumbu wa Labani Muaramu. 21 Yisake wakaŵeyeleranga Yehova, chifukwa muwoli wake wakaŵa chumba. Ntheura Yehova wakapulika kuŵeya kwake, ndipo muwoli wake Rabeka wakatora nthumbo. 22 Ŵana awo ŵakaŵa mu nthumbo yake ŵakamba kulimbana,+ mwakuti iyo wakati: “Usange ndimo viliri nthena, kasi pali chifukwa chakuŵira wamoyo?” Ntheura wakafumba Yehova. 23 Yehova wakati kwa iyo: “Mu nthumbo yako muli mitundu yiŵiri+ ndipo mitundu yiŵiri yizamugaŵikana mwa iwe.+ Mtundu umoza uzamuŵa wankhongono kuluska unyake,+ ndipo mulara wazamuteŵetera muchoko.”+

24 Nyengo yakuti wababe yikati yakwana, wonani! ŵamuleza ŵakaŵa mu nthumbo yake. 25 Mwana wakwamba wakafuma muswesi thupi lose ndipo wakaŵa nga ntchakuvwara cha weya.+ Ntheura zina lake ŵakamuthya Esau.*+ 26 Pamanyuma, munung’una wake wakafuma ndipo woko lake likakora chitende cha Esau.+ Ntheura zina lake wakamuthya Yakhobe.*+ Yisake wakaŵa na vyaka 60 apo Rabeka wakababanga ŵana aŵa.

27 Ŵasepuka aŵa ŵakati ŵakura, Esau wakaŵa chiŵinda waluso,+ munthu wakutandara mu thondo. Kweni Yakhobe wakaŵa munthu wambura kafukwa, wakakhalanga mu mahema.+ 28 Yisake wakatemwanga Esau, chifukwa wakamulyeskanga nyama zamuthondo, kweni Rabeka wakatemwanga Yakhobe.+ 29 Zuŵa linyake apo Yakhobe wakaphikanga mphoza,* Esau wakawera ku thondo, uku vyalema chomene. 30 Ntheura Esau wakati kwa Yakhobe: “Naŵeya, endeska nipako mphoza ziswesi izo, chifukwa vyalema* chomene.” Lekani zina lake wakaŵa Edomu.*+ 31 Yakhobe wakati: “Uniguliske dankha ulara wako.”+ 32 Esau wakati: “Nakhala pachoko kufwa. Sono ulara uli na ntchito wuli kwa ine?” 33 Yakhobe wakati: “Ulape dankha kwa ine.” Ntheura Esau wakalapa kwa iyo na kuguliska ulara wake kwa Yakhobe.+ 34 Yakhobe wakamupa Esau chingwa na mphoza. Wakarya na kumwa, ndipo wakawuka na kuluta. Ntheura ndimo Esau wakayuyulira ulara wake.

26 Mukaŵa njara mu charu, pamanyuma pa njara iyo yikaŵako mu mazuŵa gha Abrahamu.+ Ntheura Yisake wakaluta kwa Abimeleki, themba la Ŵafilisiti ku Gerara. 2 Yehova wakawonekera kwa iyo, wakati: “Ungalutanga ku Eguputo chara. Ukakhale mu charu icho nikuphalirenge. 3 Ukakhale nga ni mulendo mu charu ichi,+ ine nilutilirenge kuŵa nawe na kukutumbika. Nipelekenge vyaru vyose ivi+ kwa iwe na ku mphapu* yako, ndipo nizamufiska chilapo icho nkhalapa kwa wuso, Abrahamu,+ chakuti: 4 ‘Nizamwandaniska mphapu* yako nga ni nyenyezi za kuchanya+ ndipo vyaru vyose ivi+ nivipelekenge ku mphapu* yako. Kwizira mu mphapu* yako, mitundu yose pa charu chapasi yizamusanga vitumbiko,’+ 5 chifukwa chakuti Abrahamu wakapulikira mazgu ghane na kusungilira ivyo nkhukhumba, malanguro ghane, fundo zane, na malango ghane.”+ 6 Ntheura Yisake wakalutilira kukhala ku Gerara.+

7 Apo ŵanalume ŵa ku malo agha ŵakamufumbanga vya muwoli wake, iyo wakatenge: “Ni mudumbu wane.”+ Wakawopanga kuyowoya kuti “Ni muwoli wane” chifukwa wakatenge, “Ŵanalume ŵa ku malo agha ŵanganikoma chifukwa cha Rabeka,” pakuti wakaŵa wakutowa chomene.+ 8 Nyengo yikati yajumphapo, Abimeleki, themba la Ŵafilisiti, wakalaŵiska kuwaro pa windo ndipo wakawona Yisake wakulongora chitemwa* kwa muwoli wake Rabeka.+ 9 Nyengo yeneyiyo, Abimeleki wakachema Yisake ndipo wakati: “Uyu ni muwoli wako nadi! Chifukwa wuli ukati, ‘Ni mudumbu wane’?” Yisake wakati: “Nkhayowoya nthena chifukwa cha kopa kuti ningafwa chifukwa cha iyo.”+ 10 Kweni Abimeleki wakati: “Ntchivichi icho wachita kwa ise?+ Munthu munyake wate wagonenge na muwoli wako kwambura suzgo, ndipo mphanyi tanguŵa na mulandu chifukwa cha iwe.”+ 11 Ntheura Abimeleki wakaphalira ŵanthu wose kuti: “Waliyose uyo wakhwaskenge munthu uyu na muwoli wake, wakomekenge nadi.”

12 Yisake wakamba kuseŵa mbuto mu charu chira, ndipo mu chaka chira wakaŵa na vuna yinandi, mwakuti pa vyose ivyo wakaseŵa, wakasangirapo vyapachanya 100, chifukwa Yehova wakamutumbika.+ 13 Wakasambazga ndipo wakalutilira kusanga vyuma m’paka wakaŵa musambazi chomene. 14 Wakaŵa na miskambo ya mberere na ng’ombe zinandi. Wakaŵaso na ŵateŵeti ŵanandi+ mwakuti Ŵafilisiti ŵakamba kumuchitira sanji.

15 Ntheura Ŵafilisiti ŵakatora dongo na kuwunda visimi vyose ivyo ŵateŵeti ŵa awiske ŵakajima mu mazuŵa gha Abrahamu.+ 16 Abimeleki wakati kwa Yisake: “Ufumeko kwa ise, chifukwa waŵa wankhongono chomene kuluska ise.” 17 Ntheura Yisake wakafumako kura, wakajintha hema lake mu dambo la Gerara+ na kwamba kukhala kwenekuko. 18 Yisake wakamba kufura visimi vya maji ivyo vikajimika mu mazuŵa gha awiske, Abrahamu, ivyo Ŵafilisiti ŵakawunda Abrahamu wati wafwa.+ Ndipo wakavithyaso mazina agho awiske ŵakavithya.+

19 Apo ŵateŵeti ŵa Yisake ŵakajimanga mu dambo lira, ŵakasanga chisimi cha maji ghawemi. 20 Ŵaliska ŵa ku Gerara ŵakamba kulimbana na ŵaliska ŵa Yisake. Ŵakati: “Maji ngithu!” Ntheura zina la chisimi ichi wakachithya Eseki,* chifukwa ŵakalimbana nayo. 21 Ŵakamba kujima chisimi chinyake, kweni ŵakamba kulimbiranaso. Ntheura wakachithya zina lakuti Sitina.* 22 Paumaliro, wakasezgekako kura na kujima chisimi chinyake, kweni ichi ŵakalimbirana yayi. Ntheura wakachithya zina lakuti Rehoboti,* wakati: “Chifukwa sono Yehova watipa malo ghakukwana na kutandaniska mu charu.”+

23 Penepapo wakafumako kura na kukwelera ku Beyere-sheba.+ 24 Yehova wakawonekera kwa iyo mu usiku wenewura, wakati: “Ndine Chiuta wa wuso, Abrahamu.+ Kopa chara+ chifukwa nili nawe, nikutumbikenge na kwandaniska mphapu* yako chifukwa cha muteŵeti wane Abrahamu.”+ 25 Ntheura Yisake wakazenga jotchero kwenekura na kuchema pa zina la Yehova.+ Wakajintha hema lake kwenekuko,+ ndipo ŵateŵeti ŵake ŵakajima chisimi.

26 Abimeleki wakaluta kwa iyo kufumira ku Gerara. Wakaŵa na Ahuzati uyo wakamupangiranga fundo na Fikoli mulongozgi wake wa nkhondo.+ 27 Yisake wakati kwa iwo: “Kasi mwapukwachi kwa ine, pakuti mukanitinkha na kunichimbizga mu chikaya chinu?” 28 Iwo ŵakati: “Tawona nadi kuti Yehova wali nawe.+ Ntheura tikuti, ‘Paŵe chilapo pakati pa ise na iwe, ndipo tichite nawe phangano+ 29 lakuti utichitirenge uheni uliwose yayi nga umo nase tindakupwetekere, kweni takuchitira viwemi pera ndipo kwithu tikakufumiskako mwamtende. Sono ndiwe wakutumbikika wa Yehova.’” 30 Ntheura wakaŵanozgera chiphikiro ndipo ŵakarya na kumwa. 31 Ŵakawuka mulenjilenji ndipo waliyose wakachita chilapo kwa munyake.+ Pamanyuma Yisake wakaŵapelekezga ndipo ŵakafumako kwa iyo mu mtende.

32 Pa zuŵa lenelira, ŵateŵeti ŵa Yisake ŵakiza na kumuphalira vya chisimi icho ŵakajima,+ ndipo ŵakati kwa iyo: “Taghasanga maji!” 33 Ntheura wakachithya zina lakuti Shiba. Lekani msumba uwu ukuchemeka kuti Beyere-sheba+ m’paka sono.

34 Apo Esau wakaŵa na vyaka 40, wakatora Yuditi, mwana wa Beeri Muhiti kuŵa muwoli wake, wakatoraso Basemati, mwana wa Eloni Muhiti.+ 35 Yisake na Rabeka ŵakaŵa na chitima chikuru* chifukwa cha ŵanakazi aŵa.+

27 Yisake wakati wachekura ndipo maso ghake ghakati ghaleka kuwona, wakachema mwana wake mulara Esau,+ wakati: “Mwana wane!” Esau wakathanika wakati: “Ndine pano.” 2 Yisake wakati: “Ine sono nachekura. Nkhumanya yayi zuŵa ilo nifwirenge. 3 Sono tora vilwero vyako, uta na mivi yako, ndipo ulute ku thondo ukanikomere nyama.+ 4 Uzakaninozgere chakurya chakunowa icho ine nkhutemwa ndipo wize nacho kwa ine. Nkhukhumba nizakarye kuti nikutumbike pambere nindafwe.”

5 Kweni Rabeka wakapulikanga apo Yisake wakayowoyanga na mwana wake Esau. Ndipo Esau wakaluta ku thondo kukapenja nyama kuti wize nayo.+ 6 Rabeka wakati kwa mwana wake Yakhobe:+ “Napulika awuso ŵakuyowoya na mukuru wako Esau, ŵakuti: 7 ‘Ukanikomere nyama na kuninozgera chakurya chakunowa. Nkhukhumba kuti nirye mwakuti nikutumbike pamaso pa Yehova pambere nindafwe.’+ 8 Sono pulika mwana wane, ndipo uchite icho nikuphalirenge.+ 9 Ulute ku viŵeto ukanitolere tumbuzi tuŵiri tuwemi, kuti nizakanozge chakurya chakunowa icho awuso ŵakutemwa. 10 Ndipo uzakalute nacho kwa awuso kuti ŵakarye mwakuti ŵakutumbike pambere ŵandafwe.”

11 Yakhobe wakati kwa Rabeka anyina: “Mukuru wane Esau wali na weya thupi lose,+ kweni ine nili na thupi lambura weya. 12 Kasi vyamuŵa wuli para adada ŵakanipapaska?+ Mbwenu namuŵa nga nkhuŵaseka waka ndipo nijichemerenge nthembo m’malo mwa thumbiko.” 13 Anyina ŵakati kwa iyo: “Nthembo yako yize pa ine mwana wane. Chita ivyo nakuphalira, luta ukanitolere tumbuzi.”+ 14 Ntheura wakaluta kukatora na kwiza nato kwa anyina, ndipo anyina ŵakanozga chakurya chakunowa icho awiske ŵakatemwanga. 15 Kufuma apo, Rabeka wakatora malaya ghawemi chomene gha mwana wake mulara Esau, agho wakaŵa nagho mu nyumba, ndipo wakavwalika mwana wake muchoko Yakhobe.+ 16 Kweniso wakamuvwalika vikumba vya tumbuzi tura mu mawoko na mu singo yake umo mukaŵavya weya.+ 17 Ndipo wakamupa mwana wake Yakhobe chakurya chakunowa na chingwa icho wakanozga.+

18 Ntheura Yakhobe wakaluta kwa awiske wakati: “Adada!” Ndipo iwo ŵakati: “Ndine pano! Ndiwe njani mwana wane?” 19 Yakhobe wakati kwa awiske: “Ndine Esau mwana winu wakwamba.+ Nachita umo mwanguniphalilira. Wukani murye nyama iyo namunozgerani kuti munitumbike.”+ 20 Yisake wakati kwa mwana wake: “Mwana wane, wayisanga wuli luŵiro nthena?” Iyo wakati: “Chifukwa Yehova Chiuta winu wanguyisokolera kwa ine.” 21 Yisake wakati kwa Yakhobe: “Sendelera pafupi kuti nikupapaske mwana wane, kuti nimanye usange ndiwe nadi mwana wane Esau panji yayi.”+ 22 Yakhobe wakasendelera kufupi na wiske, Yisake, ndipo ŵakamupapaska, ŵakati: “Mazgu nga Yakhobe, kweni mawoko nga Esau.”+ 23 Wakamumanya yayi chifukwa mawoko ghake ghakaŵa na weya nga ni mawoko gha mukuru wake Esau. Ntheura wakamutumbika.+

24 Pamanyuma wakati: “Kasi ndiwe nadi mwana wane Esau?” Iyo wakazgora kuti: “Enya ndine.” 25 Yisake wakati: “Nipa nyama iyo waninozgera kuti nirye mwana wane kuti nikutumbike.” Ntheura Yakhobe wakamupa ndipo wakarya. Wakamutoleraso vinyo ndipo wakamwa. 26 Yisake wakati kwa iyo: “Sendelera pafupi, mwana wane, unifyofyonthe.”+ 27 Ntheura wakiza pafupi na kumufyofyontha, ndipo Yisake wakanuska sungu la malaya gha Yakhobe.+ Penepapo wakamutumbika wakati:

“Wona, sungu la mwana wane lili nga ni sungu la munda uwo Yehova wawutumbika. 28 Chiuta waunenesko wakupe jumi la kuchanya+ na dongo lavundira la charu chapasi+ kweniso vyakurya vinandi na vinyo liphya.+ 29 Ŵanthu ŵakuteŵetere ndipo mitundu yikusindamire. Uŵe na mazaza pa ŵana ŵakwako, ndipo ŵana ŵa anyoko ŵakusindamire.+ Watembeke waliyose uyo wakukutemba, ndipo watumbikike waliyose uyo wakukutumbika.”+

30 Yisake wakati wamara waka kutumbika Yakhobe, ndipo Yakhobe wakati wafuma waka pamaso pa awiske, Yisake, mukuru wake Esau nayo wakawerako kwakupenja nyama.+ 31 Nayo wakanozga chakurya chakunowa na kwiza nacho kwa awiske. Wakati kwa awiske: “Wukani adada kuti murye nyama iyo namwana winu namunozgerani kuti munitumbike.” 32 Yisake, awiske ŵakati kwa iyo: “Kasi ndiwe njani?” Iyo wakati: “Ndine mwana winu, mwana winu wakwamba, Esau.”+ 33 Yisake wakamba kumbwambwantha chomene, ndipo wakati: “Ni njani pera uyo wangukoma nyama na kwiza nayo kwa ine? Narya kale pambere iwe undize. Namutumbika, ndipo watumbikikenge nadi.”

34 Esau wakati wapulika mazgu gha awiske, wakamba kulira na chitengero chikuru na kuŵinya mtima, wakati kwa awiske: “Nitumbikani, nane munitumbike adada!”+ 35 Kweni awiske ŵakati: “Munung’una wako wangwiza na kunipusika kuti wapoke vitumbiko vyako.” 36 Esau wakati: “Asi lekani zina lake ni Yakhobe?* Chifukwa aka nkhachiŵiri kunilyera masuku pa mutu.+ Ulara wane wali kupoka kale,+ ndipo sono watoraso vitumbiko vyane.”+ Wakatiso: “Kasi mundanisungireko thumbiko nanga ndimoza?” 37 Kweni Yisake wakazgora Esau, wakati: “Namwimika kuŵa na mazaza pa iwe,+ ndipo namupa ŵana ŵakwake wose kuŵa ŵateŵeti ŵake. Namupa vyakurya na vinyo liphya kuti vimovwire.+ Ntchivichi chakhalako chakuti nikupe mwana wane?”

38 Esau wakati kwa awiske: “Kasi mulije thumbiko nanga ndimoza pera, adada? Nitumbikani, nane munitumbike adada!” Ndipo Esau wakalira mwakuchemerezga uku masozi ghakuthika.+ 39 Ntheura wiske, Yisake, wakamuzgora kuti:

“Wona, malo ghako ghakukhalamo ghazamuŵa kutali na dongo lavundira, ndiposo kutali na jumi la kuchanya.+ 40 Palipose uŵenge na lupanga,+ ndipo uzamuteŵetera munung’una wako.+ Kweni para wazakalimbana nalo goliwoli lake, uzamuliphyora na kulifumyamo mu singo yako.”+

41 Ntheura Esau wakamusungira chigwinini Yakhobe chifukwa cha vitumbiko ivyo awiske ŵakamupa.+ Esau wakati mu mtima wake: “Mazuŵa ghakutengelera adada ghasendelera.+ Para ghajumphapo, nizamukoma munung’una wane Yakhobe.” 42 Rabeka wakati waphalirika mazgu gha mwana wake mulara Esau, mwaluŵiro wakachemeska mwana wake muchoko Yakhobe, ndipo wakati kwa iyo: “Wona, mukuru wako Esau wakughanaghana kukuwezgera, wakukhumba kukukoma.* 43 Sono pulika mwana wane, uchite ivyo niyowoyenge. Wuka, uchimbilire ku Harani kwa mudumbu wane Labani.+ 44 Ukakhale nayo mazuŵa ghachoko waka m’paka ukali wa mukuru wako utune. 45 Ukakhale kwenekuko m’paka ukali wa mukuru wako pa iwe ugowoke ndipo waluwe ivyo wamuchitira. Pamanyuma nizamutuma ŵanthu kukakutora. Nitayirechi mose mwaŵaŵiri mu zuŵa limoza?”

46 Pamanyuma pa ivi, Rabeka wakati kwa Yisake: “Umoyo wane waniseluska chifukwa cha ŵana ŵasungwana ŵa Heti.+ Para Yakhobe wangatora mwanakazi pakati pa ŵana ŵasungwana ŵa Heti, nga mbasungwana ŵa charu ichi aŵa, kasi umoyo wane uli na ntchito wuli?”+

28 Ntheura Yisake wakachema Yakhobe, wakamutumbika na kumuphalira kuti: “Ungatoranga mwanakazi pa ŵasungwana ŵa mu Kenani yayi.+ 2 Ulute ku Padani-aramu ku nyumba ya Betuwelu, wiske wa anyoko. Kwenekuko ukatore mwanakazi pa ŵana ŵasungwana ŵa Labani,+ mudumbu wa anyoko. 3 Chiuta Wankhongonozose wakutumbikenge, wakupenge ŵana ŵanandi na kukwandaniska, ndipo uŵenge nadi mzinda wa ŵanthu.+ 4 Wakupenge thumbiko la Abrahamu,+ iwe na mphapu* yako iyo uli nayo, kuti uzakahare charu icho ukukhalamo nga ni mulendo, icho Chiuta wali kupeleka kwa Abrahamu.”+

5 Ntheura Yisake wakamutuma Yakhobe kuti walutenge. Ndipo Yakhobe wakanyamuka kuya ku Padani-aramu kwa Labani, mwana wa Betuwelu Muaramu,+ mudumbu wa Rabeka,+ nyina wa Yakhobe na Esau.

6 Esau wakawona kuti Yisake watumbika Yakhobe na kumutuma ku Padani-aramu kuti wakatore mwanakazi kwenekuko. Wakawonaso kuti pakumutumbika wakamuphalira kuti: “Ungatoranga mwanakazi pa ŵasungwana ŵa mu Kenani yayi.”+ 7 Nakuti Yakhobe wakapulikira awiske na anyina, wakaluta ku Padani-aramu.+ 8 Penepapo Esau wakamanya kuti ŵana ŵasungwana ŵa mu Kenani ŵakamukondweskanga yayi wiske, Yisake.+ 9 Ntheura Esau wakaluta kwa Ishimayeli, mwana wa Abrahamu, wakatora Mahalati kuŵa muwoli wake kusazga pa ŵawoli ŵake awo wakaŵa nawo. Mahalati wakaŵa mwana wa Ishimayeli kweniso mudumbu wa Nebayoti.+

10 Yakhobe wakawukako ku Beyere-sheba, wakalazga ku Harani.+ 11 Wakafika pa malo ghanyake kuti wagone chifukwa chakuti dazi likaŵa kuti lanjira. Ntheura wakatora libwe penepapo, wakaliŵika pasi na kuyegamirapo mutu wake ndipo wakagona tulo.+ 12 Apo wakaŵa mu tulo, wakalota loto. Wakawona makwelero* agho ghakafuma pa charu chapasi m’paka kuchanya. Wakawonaso ŵangelo ŵa Chiuta ŵakukwera na kukhira pa makwelero agha.+ 13 Wonani, Yehova wakaŵa pachanya pa makwelero, ndipo wakati:

“Ndine Yehova, Chiuta wa sekuru wako Abrahamu na Chiuta wa Yisake.+ Charu icho wagonapo, nichipelekenge kwa iwe na mphapu* yako.+ 14 Mphapu* yako yizamuŵa nadi nga ni fuvu la charu chapasi,+ ndipo uzamuthandazgikira kumanjiliro gha dazi na kumafumiro gha dazi, kweniso kumpoto na kumwera. Mbumba zose za pa charu chapasi zizamutumbikika* kwizira mwa iwe na mphapu* yako.+ 15 Ine nili nawe, nikuvikilirenge kulikose uko ulutenge ndipo nizamukuwezgera ku charu ichi.+ Nikulekenge yayi m’paka nichite icho nakulayizga.”+

16 Yakhobe wakawuka mu tulo, ndipo wakati: “Nadi, Yehova wali pa malo ghano, kweni ine nangumanya yayi.” 17 Wakachita wofi ndipo wakatiso: “Malo agha ngakofya chomene. Iyi ni nyumba ya Chiuta+ ndipo uwu ni mulyango wa kuchanya.”+ 18 Sono Yakhobe wakawuka mulenjilenji na kutora libwe ilo wakayegamirapo mutu wake, wakaliyimika kuŵa libwe la chikumbusko na kupungulira mafuta pachanya pake.+ 19 Ntheura wakathya malo ghara zina lakuti Beteli,* kweni pakwamba zina la msumba uwu likaŵa Luzi.+

20 Penepapo Yakhobe wakalapa chilapo, wakati: “Usange Chiuta walutilirenge kuŵa nane na kunivikilira pa ulendo wane, kunipa chingwa kuti nirye na malaya kuti nivware 21 m’paka niwelere mu mtende ku nyumba ya adada, apo ndipo Yehova walongorenge kuti ni Chiuta wane nadi. 22 Ndipo libwe ili, ilo nalimika kuŵa chikumbusko lizamuŵa nyumba ya Chiuta,+ ndipo kwambura kutondeka, nizamumupani chakhumi pa vyose ivyo munipenge.”

29 Yakhobe wakalutizga ulendo wake ndipo wakafika mu charu cha ŵanthu ŵakumafumiro gha dazi. 2 Wakati walaŵiska, wakawona chisimi mu munda, ndipo pafupi na chisimi ichi pakagona miskambo yitatu ya mberere, chifukwa pa chisimi ichi ndipo ŵakamweskeranga viŵeto. Pa mulomo wa chisimi pakaŵa libwe likuru. 3 Para miskambo yose yawungana pa malo agha, ŵaliska ŵakakunkhuzgiranga pamphepete libwe la pa mulomo wa chisimi, na kumweska miskambo. Pamanyuma ŵakawezgerangapo libwe pa mulomo wa chisimi.

4 Ntheura Yakhobe wakati kwa iwo: “Mwa ŵabali ŵane, kasi mwafuma nkhu?” Iwo ŵakati: “Tafuma ku Harani.”+ 5 Iyo wakati kwa iwo: “Kasi mukumumanya Labani,+ muzukuru wa Nahori?”+ Iwo ŵakati: “Tikumumanya.” 6 Wakati kwa iwo: “Kasi wali makora?” Ŵakazgora kuti: “Wali makora. Mwana wake Rakelo+ ni uyo wakwiza na mberere.” 7 Ndipo wakati: “Kuchali muhanya pakati. Ni nyengo ya kuwunjikira viŵeto pamoza yayi. Zimweskani maji mberere, ndipo mulute mukaziliskenge.” 8 Kweni iwo ŵakati: “Tikuzomerezgeka yayi kuchita nthena, m’paka miskambo yose yiwunjikike pamoza. Pamanyuma ŵakukunkhuzgira pamphepete libwe la pa mulomo wa chisimi. Apo ndipo tikumweska mberere.”

9 Wachali kuyowoya nawo, Rakelo wakiza na mberere za awiske, chifukwa ndiyo wakaliskanga. 10 Yakhobe wakati wawona Rakelo, mwana wa Labani mudumbu wa anyina, na mberere za Labani, nyengo yeneyiyo Yakhobe wakaluta pa chisimi, wakakunkhuzgira pamphepete libwe la pa mulomo wa chisimi na kumweska mberere za Labani mudumbu wa anyina. 11 Yakhobe wakamufyofyontha Rakelo, wakalira mazgu pachanya na kuthiska masozi. 12 Yakhobe wakamba kuphalira Rakelo kuti ni mubali wa awiske kweniso kuti ni mwana wa Rabeka. Ndipo Rakelo wakachimbira kukaphalira awiske.

13 Labani+ wakati wapulika waka vya Yakhobe mwana wa mudumbu wake, wakachimbira kukakumana nayo. Wakamuvumbatira na kumufyofyontha, ndipo wakamutolera ku nyumba yake. Yakhobe wakamba kuphalira Labani vinthu vyose ivi. 14 Labani wakati kwa iyo: “Ndiwe nadi chiwangwa chane na nyama yane.”* Ntheura wakakhala nayo mwezi umoza.

15 Penepapo Labani wakati kwa Yakhobe: “Kasi uniteŵeterenge waka chifukwa chakuti ndiwe mubali wane?+ Niphalira, kasi nikulipire vichi?”+ 16 Sono Labani wakaŵa na ŵana ŵaŵiri ŵasungwana. Zina la mulara likaŵa Leya, ndipo la muchoko likaŵa Rakelo.+ 17 Maso gha Leya ghakaŵa ghakulopwa, kweni Rakelo wakaŵa mwanakazi wakuwoneka makora ndiposo wakutowa chomene. 18 Yakhobe wakatemwa Rakelo, ntheura wakati: “Nili wakunozgeka kumuteŵeterani vyaka 7 kuti muzakanipe Rakelo, mwana winu muchoko.”+ 19 Labani wakati: “Ntchiwemi kuti nikupe iwe kuluska kupa munthu munyake. Lutilira kukhala nane.” 20 Yakhobe wakateŵeta vyaka 7 kuti watore Rakelo,+ kweni kwa iyo vikawoneka nga ni mazuŵa ghachoko waka chifukwa wakamutemwa.

21 Yakhobe wakati kwa Labani: “Nipani muwoli wane kuti nigone nayo, chifukwa mazuŵa ghane ghakwana.” 22 Ntheura Labani wakawunganya ŵanthu wose ŵa ku malo ghara, ndipo wakanozga chiphikiro. 23 Kweni namise wakatora mwana wake Leya na kumupeleka kwa Yakhobe kuti wagone nayo. 24 Labani wakapelekaso muteŵeti wake mwanakazi Zilipa kwa Leya mwana wake, kuŵa muteŵeti wake.+ 25 Kweni kukati kwacha, Yakhobe wakawona kuti ni Leya. Ntheura iyo wakati kwa Labani: “Ntchivichi icho mwachita kwa ine? Asi nkhamuteŵeteraninge kuti nitore Rakelo? Chifukwa wuli mwanipusika?”+ 26 Labani wakati: “Kuno ndimo tikuchitira yayi kutengweska muchoko pambere mulara wandatengwe. 27 Usangwe na mwanakazi uyu sabata yose. Pamanyuma nikupengeso mwanakazi munyake uyu, kweni uniteŵeterengeso vyaka vinyake 7.”+ 28 Yakhobe wakachita ichi, wakasangwa na mwanakazi uyu sabata yose. Pamanyuma Labani wakamupa Rakelo mwana wake kuŵa muwoli wake. 29 Kweniso Labani wakapeleka muteŵeti wake mwanakazi Biliha+ kwa Rakelo, kuŵa muteŵeti wake.+

30 Yakhobe wakagona na Rakelo, ndipo wakamutemwa chomene Rakelo kuluska Leya. Wakamuteŵeteraso Labani vyaka vinyake 7.+ 31 Yehova wakati wawona kuti Leya wakutemweka yayi,* wakajura nthumbo yake,*+ kweni Rakelo wakaŵa chumba.+ 32 Ntheura Leya wakatora nthumbo na kubaba mwana mwanalume. Wakamuthya zina lakuti Rubeni,*+ pakuti wakati: “Ntchifukwa chakuti Yehova wawona suzgo lane,+ sono mfumu wane wambenge kunitemwa.” 33 Wakatoraso nthumbo na kubaba mwana mwanalume, ndipo wakati: “Ntchifukwa chakuti Yehova wapulika kuti nkhaŵa wambura kutemweka lekani wanipaso mwana uyu.” Ndipo wakamuthya zina lakuti Simiyoni.*+ 34 Wakatoraso nthumbo yinyake na kubaba mwana mwanalume, ndipo wakati: “Sono mfumu wane waskepelerenge kwa ine, chifukwa namubabira ŵana ŵatatu ŵanalume.” Ntheura zina lake wakamuthya Levi.*+ 35 Wakatoraso nthumbo na kubaba mwana mwanalume, ndipo wakati: “Sono nilumbenge Yehova.” Ntheura wakamuthya zina lakuti Yuda.*+ Ndipo wakaleka kubaba.

30 Rakelo wakati wawona kuti wandamubabire ŵana Yakhobe, wakamuchitira sanji mukuru wake, ndipo wakati kwa Yakhobe: “Unipe ŵana, para apo yayi, nifwenge.” 2 Ukali wa Yakhobe ukagolera pa Rakelo, ndipo wakati: “Kasi ine ndine Chiuta, uyo wakukanizga kubaba ŵana?”* 3 Rakelo wakati: “Wona, nili na Biliha,+ muzga wane mwanakazi. Ugone nayo mwakuti wanibabire ŵana.* Nane niŵe na ŵana kwizira mwa iyo.” 4 Ntheura wakamupa Biliha muteŵeti wake kuŵa muwoli wake, ndipo Yakhobe wakagona nayo.+ 5 Biliha wakatora nthumbo na kubabira Yakhobe mwana mwanalume. 6 Rakelo wakati: “Chiuta waŵa mweruzgi wane kweniso wapulika mazgu ghane, wanipa mwana mwanalume.” Lekani wakamuthya zina lakuti Dani.*+ 7 Biliha, muteŵeti wa Rakelo, wakatoraso nthumbo ndipo wakababira Yakhobe mwana mwanalume wachiŵiri. 8 Rakelo wakati: “Mukuru wane nalimbana nayo chomene, ndipo naluska.” Ntheura wakamuthya zina lakuti Nafutali.*+

9 Leya wakati wawona kuti waleka kubaba, wakatora Zilipa muteŵeti wake na kumupa Yakhobe kuŵa muwoli wake.+ 10 Zilipa, muteŵeti wa Leya, wakababira Yakhobe mwana mwanalume. 11 Leya wakati: “Nili na mwaŵi.” Ntheura wakamuthya zina lakuti Gadi.*+ 12 Pamanyuma, Zilipa, muteŵeti wa Leya wakababira Yakhobe mwana mwanalume wachiŵiri. 13 Leya wakati: “Wakukondwa ndine. Pakuti ŵanakazi ŵanyane ŵanichemenge wakukondwa.”+ Ntheura wakamuthya zina lakuti Asheri.*+

14 Sono mu mazuŵa gha kuvuna tirigu, Rubeni+ wakendanga mu thondo ndipo wakasanga mandireki.* Ntheura wakiza nagho kwa anyina, Leya. Ndipo Rakelo wakati kwa Leya: “Nipako mandireki gha mwana wako.” 15 Leya wakati: “Kasi nkhanthu kachoko kuti uli kunipoka mfumu wane?+ Kasi sono ukukhumbaso kupoka mandireki gha mwana wane?” Ntheura Rakelo wakati: “Ipo usiku uno wagonenge na iwe chifukwa cha mandireki gha mwana wako.”

16 Apo Yakhobe wakaweranga ku thondo namise, Leya wakaluta kukakumana nayo, ndipo wakati: “Wamugona na ine, chifukwa nakugura na mandireki gha mwana wane.” Ntheura wakagona nayo usiku wura. 17 Chiuta wakamupulika Leya na kumuzgora, ndipo wakatora nthumbo na kubabira Yakhobe mwana mwanalume wachinkhondi. 18 Leya wakati: “Chiuta wanipa njombe,* chifukwa napeleka muteŵeti wane kwa mfumu wane.” Ntheura wakamuthya zina lakuti Isakara.*+ 19 Leya wakatoraso nthumbo ndipo wakababira Yakhobe mwana mwanalume wa 6.+ 20 Leya wakati: “Chiuta wanipa chawanangwa chiwemi. Sono mfumu wane wasangwenge nane+ chifukwa namubabira ŵana ŵanalume 6.”+ Ntheura wakamuthya zina lakuti Zebuloni.*+ 21 Pamanyuma, Leya wakababa mwana msungwana ndipo wakamuthya zina lakuti Dina.+

22 Paumaliro, Chiuta wakakumbuka Rakelo. Chiuta wakapulika Rakelo na kumuzgora, ndipo wakajura nthumbo yake.*+ 23 Rakelo wakatora nthumbo na kubaba mwana mwanalume. Wakati: “Chiuta wawuskapo soni zane.”+ 24 Ntheura wakamuthya zina lakuti Yosefe,*+ wakati: “Yehova wasazgirako mwana munyake kwa ine.”

25 Rakelo wakati wababa Yosefe, nyengo yeneyiyo, Yakhobe wakati kwa Labani: “Munizomerezge niwerenge kwithu na ku charu chane.+ 26 Nipani ŵawoli ŵane na ŵana ŵane, awo namuteŵeterani kuti nilutenge. Pakuti mukumanya makora umo namuteŵeterani imwe.”+ 27 Labani wakati kwa iyo: “Usange nasanga uwemi pamaso pako, ukhale nane. Pakuti nawukwa* ndipo namanya kuti Yehova wakunitumbika chifukwa cha iwe.” 28 Wakatiso: “Niphalira malipiro ghako ndipo nikupenge.”+ 29 Ntheura Yakhobe wakati kwa iyo: “Mukumanya umo namuteŵeterani ndiposo umo viŵeto vinu vyakhaliranga na ine.+ 30 Mukaŵa na vichoko waka pambere ine nindize, kweni viŵeto vinu vyasazgikira na kwandana, ndipo Yehova wamutumbikani umo ine nili kwizira. Sono kasi nyumba yane niyifukafukirenge pawuli?”+

31 Labani wakati: “Kasi nikupe vichi?” Yakhobe wakati: “Munipenge kanthu kalikose yayi. Kweni usange munganichitira chinthu chimoza pera ichi, mbwenu nambengeso kuliska na kusunga viŵeto vinu.+ 32 Nendenge mu viŵeto vinu vyose muhanya uno. Muŵike pamphepete mberere yiliyose ya mathoto na vibanga, kweniso mberere yiliyose ya mtundu wa khofi pa twana twanalume twa mberere, na mbuzi zanakazi za mathoto na vibanga vituŵa. Kwamba sono, izo zibabikenge nthena ndizo ziŵenge malipiro ghane.+ 33 Mu zuŵa lililose ilo mwizirenge kuzakawona malipiro ghane, urunji* wane uzamuniyowoyera. Para pa mbuzi zanakazi pazakasangika yiliyose yambura mathoto na vibanga kweniso twana twa mberere twanalume uto nthwa mtundu wa khofi chara, mbwenu ndikuti ni zakwiba.”

34 Labani wakati: “Icho ntchiwemi. Viŵe nga umo wayowoyera.”+ 35 Ntheura pa zuŵa lenelira, Labani wakaŵika pamphepete mbuzi zanalume zamidyelere na vibanga, na mbuzi zanakazi zose zamathoto na vibanga, yiliyose iyo yikaŵa na chibanga chituŵa. Wakapaturaso yiliyose ya mtundu wakhofi pa twana twa mberere twanalume ndipo wakavipeleka ku ŵana ŵake ŵanalume kuti ŵavipwelelerenge. 36 Kufuma apo, Labani wakafumako kwa Yakhobe, wakaluta pa mtunda wa kwenda mazuŵa ghatatu. Ndipo Yakhobe wakaliskanga viŵeto vya Labani ivyo vikakhalapo.

37 Penepapo Yakhobe wakatora tuminthavi tuteta twa makuni gha livane, alimondi, na arimoni. Wakatukomora patalipatali kuti katuŵa ka mukati kawoneke. 38 Pamanyuma, tuminthavi uto wakakomora wakatuŵika panthazi pa viŵeto mu migelo yakumweramo, umo viŵeto vikizanga na kumwa maji, kuti para vikwiza kuzakamwa maji vikhumbenge vyanalume panthazi pa tuminthavi utu.

39 Ntheura viŵeto vyanakazi vikambanga kukhumba vyanalume panthazi pa tuminthavi utu, ndipo vikababanga ŵana ŵamidyelere, mathoto, na vibanga. 40 Yakhobe wakapatura twana twa mberere twanalume, ndipo wakalazgiska visko vya viŵeto vinyake ku viŵeto vya Labani ivyo vikaŵa vyamidyelere na vyose vya mtundu wa khofi. Pamanyuma wakaŵika viŵeto vyake pavyekha, wakavisazga na vya Labani yayi. 41 Para viŵeto vyankhongono vyamba kukhumba vyanalume, Yakhobe wakaŵikanga tuminthavi mu migelo pamaso pa viŵeto ivi, mwakuti vikhumbenge vyanalume para vyawona tuminthavi utu. 42 Kweni wakaŵikangapo yayi tuminthavi panthazi pa viŵeto vyambura nkhongono. Ntheura nyengo zose vyambura nkhongono vikaŵanga vya Labani, kweni vyankhongono vikaŵanga vya Yakhobe.+

43 Ntheura munthu uyu wakasambazga chomene, wakaŵa na viŵeto vinandi, ŵateŵeti ŵanalume na ŵanakazi, ngamila, na mbunda.+

31 Yakhobe wakapulika ŵana ŵa Labani ŵakuyowoya kuti: “Yakhobe watora vyose ivyo vikaŵa vya adada. Usambazi wose uwu wawusangira pa vinthu vya adada.”+ 2 Yakhobe wakalaŵiska chisko cha Labani, ndipo wakawona kuti Labani wamba kumulaŵiska na jiso liheni.+ 3 Sono Yehova wakati kwa Yakhobe: “Welera ku charu cha ŵawuso na ku ŵabali ŵako+ ndipo ine nilutilirenge kuŵa nawe.” 4 Penepapo Yakhobe wakatuma uthenga kwa Rakelo na Leya kuti ŵize ku thondo uko wakaliskanga mskambo. 5 Wakati kwa iwo:

“Nawona kuti awiskemwe ŵakunilaŵiska na jiso liwemi yayi.+ Kweni Chiuta wa adada waŵa nane.+ 6 Imwe mukumanya makora kuti nateŵetera awiskemwe na nkhongono zane zose.+ 7 Awiskemwe ŵayezga kunipusika, ŵasintha malipiro ghane maulendo 10, kweni Chiuta wakaŵazomerezga chara kuti ŵanipweteke. 8 Usange ŵayowoya kuti, ‘Zamathoto ndizo ziŵenge malipiro ghako,’ mbwenu mskambo wose ukababanga zamathoto. Para ŵayowoya kuti, ‘Zamidyelere ndizo ziŵenge malipiro ghako,’ mbwenu mskambo wose ukababanga zamidyelere.+ 9 Ntheura Chiuta wakatoranga viŵeto vya awiskemwe na kunipa ine. 10 Para mbuzi zanakazi zikakhumbanga zanalume, mu maloto nkhinuska maso ghane ndipo nkhawona kuti mbuzi zanalume izo zikakweranga zanakazi zikaŵa zamidyelere, zamathoto, na zavibanga.+ 11 Penepapo mungelo wa Chiuta waunenesko wakanichema mu maloto kuti: ‘Yakhobe!’ ndipo ine nkhati: ‘Ndine pano.’ 12 Ndipo wakati: ‘Inuska maso ghako naŵeya, wona, mbuzi zanalume izo zikukwera zanakazi ni zamidyelere, zamathoto, na zavibanga. Pakuti nawona vyose ivyo Labani wakukuchitira.+ 13 Ine ndine Chiuta waunenesko wa ku Beteli,+ uko ukaphakazga libwe na kulapa chilapo kwa ine.+ Sono wuka, fuma mu charu ichi, welera ku charu icho ukababikira.’”+

14 Rakelo na Leya ŵakamuzgora kuti: “Kasi ise tiliso na chiharo chilichose mu nyumba ya adada? 15 Asi ŵakutiwona kuti ndise ŵalendo kufuma apo ŵali kutiguliskira ndipo ŵakurya ndalama izo mukapeleka?+ 16 Usambazi wose uwo Chiuta wapoka kwa adada ngwithu na ŵana ŵithu.+ Ntheura imwe chitani chilichose icho Chiuta wamuphalirani kuti muchite.”+

17 Penepapo Yakhobe wakawuka ndipo wakakwezga ŵana ŵake na ŵawoli ŵake pa ngamila.+ 18 Wakamba kukhwema viŵeto vyake vyose na kutora katundu yose uyo wakasanga,+ viŵeto ivyo wakavisanga mu Padani-aramu, na kuwelera kwa Yisake awiske mu charu cha Kenani.+

19 Pa nyengo iyi, Labani wakaluta kukameta weya wa mberere zake, ndipo Rakelo wakiba vikozgo vya terafimu*+ vya awiske.+ 20 Kweniso Yakhobe wakamugwentha Labani Muaramu, wakamuphalira yayi kuti wachimbirenge. 21 Wakachimbira na vyose ivyo wakaŵa navyo ndipo wakambuka Mlonga.*+ Wakalazga ku chigaŵa cha mapiri cha Giliyadi.+ 22 Pa zuŵa lachitatu, Labani wakaphalirika kuti Yakhobe wachimbira. 23 Ntheura Labani wakatora ŵabali ŵake na kwamba kumuchimbilira. Ŵakenda ulendo wa mazuŵa 7 ndipo wakamusanga mu chigaŵa cha mapiri cha Giliyadi. 24 Penepapo Chiuta wakiza kwa Labani Muaramu+ mu loto usiku,+ wakati kwa iyo: “Chenjera na ivyo uyowoyenge kwa Yakhobe, kwali ni viwemi panji viheni.”*+

25 Labani wakamusanga Yakhobe apo wakajintha hema lake mu chigaŵa cha mapiri, ndipo Labani nayo pamoza na ŵabali ŵake ŵakazenga misasa mu chigaŵa cha mapiri cha Giliyadi. 26 Labani wakati kwa Yakhobe: “Kasi wachita vichi? Chifukwa wuli wanigwentha na kutora ŵana ŵane nga mbazga awo ŵakoleka ku nkhondo? 27 Chifukwa wuli ukachimbira mwachibisibisi na kunigwentha kwambura kuniphalira? Uniphalirenge mphanyi nkhalayirana nawe makora, kukwimbira zisumu, tung’oma, na bango. 28 Kweni ukanipa mwaŵi yayi kuti nifyofyonthe ŵazukuru* ŵane na ŵana ŵane ŵanakazi. Wachita uchindere. 29 Mphanyi namupwetekani, kweni Chiuta wa awiskemwe wanguyowoya nane usiku uno, wanguti, ‘Chenjera na ivyo uyowoyenge kwa Yakhobe, kwali ni viwemi panji viheni.’+ 30 Sono wanyamuka chifukwa chakuti wapukwa chomene kuwelera ku nyumba ya awuso, kweni chifukwa wuli wiba ŵachiuta ŵane?”+

31 Yakhobe wakazgora Labani, wakati: “Chifukwa ntchakuti nkhachita wofi. Pakuti nkhati, ‘Muniphangenge ŵana ŵinu ŵanakazi.’ 32 Waliyose uyo mwamusanga na ŵachiuta ŵinu, wafwe. Pamaso pa ŵabali ŵithu, penjani pa ivyo nili navyo, ndipo torani icho ntchinu.” Kweni Yakhobe wakamanya yayi kuti Rakelo ndiyo wakiba. 33 Ntheura Labani wakanjira mu hema la Yakhobe, mu hema la Leya, na mu hema la ŵazga ŵanakazi ŵaŵiri+ kweni wakaŵasanga yayi ŵangoza ŵake. Paumaliro wakafuma mu hema la Leya ndipo wakanjira mu hema la Rakelo. 34 Kweni Rakelo wakatora vikozgo vya terafimu na kuviŵika mu chakukhalapo cha pa ngamila na kukhalapo. Labani wakapenja palipose mu hema la Rakelo, kweni wakavisanga yayi. 35 Pamanyuma, wakati kwa awiske: “Mungakalipanga yayi fumu yane, ningawuka yayi chifukwa ivyo vikuchitikira ŵanakazi vyaniwira.”*+ Ntheura Labani wakapenjapenja kweni wakavisanga yayi vikozgo vya terafimu.+

36 Yakhobe wakakwiya ndipo wakamuchenya Labani. Yakhobe wakati kwa Labani: “Kasi namubudirani vichi, ndipo namunangirani vichi kuti muchite kunichimbilira mwaukali nthena? 37 Sono pakuti mwapenjapenja mu katundu wane yose, kasi mwasanga vichi icho ntcha mu nyumba yinu? Chiŵikani apa pamaso pa ŵabali ŵane na ŵabali ŵinu, ndipo ŵateruzge. 38 Vyaka vyose 20 ivyo naŵa namwe, mberere zinu na mbuzi zinu zindasopozgepo,*+ ndipo nindaryepo mberere pa mskambo winu. 39 Nindizepo nacho kwa imwe chiŵeto chilichose icho chatwazulika na vikoko.+ Nkhawezgerangapo nekha. Kwali chiŵeto chibika namuhanya panji chibika usiku, mukakhumbanga kuti niwezgerepo. 40 Namuhanya dazi likaniwotchanga, nausiku nkhapimanga na mphepo, ndipo tulo tukachimbiranga mu maso ghane.+ 41 Ndimo nakhaliranga mu nyumba yinu vyaka 20 vyose ivi. Namuteŵeterani vyaka 14 chifukwa cha ŵana ŵinu ŵanakazi ŵaŵiri, vyaka 6 kuti munipeko viŵeto. Nyengo yose iyi mwasintha malipiro ghane maulendo 10.+ 42 Chiuta wa adada,+ Chiuta wa Abrahamu, Chiuta uyo Yisake wakumopa*+ walekenge kuŵa nane, mphanyi mwaniwezga mawoko ghawaka. Chiuta wawona suzgo lane na kufukafuka kwa mawoko ghane, lekani wangumuchenyani usiku uno.”+

43 Labani wakamuzgora Yakhobe kuti: “Ŵana ŵanakazi aŵa mbane, ŵazukuru aŵa mbane, mskambo ngwane, ndipo chilichose icho ukuchiwona ntchane ndiposo ntcha ŵana ŵane ŵanakazi. Kasi aŵa, panji ŵana awo ŵababa ningaŵachitira wuli uheni muhanya uno? 44 Sono zanga, tiye tichite phangano, iwe na ine, liŵenge ukaboni pakati pithu.” 45 Ntheura Yakhobe wakatora libwe na kuliyimika kuŵa chikumbusko.+ 46 Yakhobe wakati ku ŵabali ŵake: “Torani malibwe.” Ndipo ŵakatora malibwe na kughawunjika. Pamanyuma ŵakalyera pa chiwunjiko cha malibwe ichi. 47 Labani wakathya chiwunjiko chira Yegara-sahaduta,* kweni Yakhobe wakachithya Galidi.*

48 Penepapo Labani wakati: “Chiwunjiko cha malibwe ichi mbukaboni pakati pa iwe na ine muhanya uno.” Lekani chikathyika kuti Galidi,+ 49 na Chigongwe cha Mulinda, chifukwa wakati: “Yehova waŵe maso pakati pa ine na iwe para talekana. 50 Usange wamusuzga ŵana ŵane ndiposo usange wamwamba kutora ŵanakazi ŵanyake padera pa ŵana ŵane, nangauli palije munthu wakuŵa nase, kumbuka kuti Chiuta wamuŵa kaboni pakati pa iwe na ine.” 51 Labani wakatiso kwa Yakhobe: “Wona chiwunjiko cha malibwe ichi, ndiposo libwe la chikumbusko ilo nimika pakati pa iwe na ine. 52 Chiwunjiko cha malibwe ichi mbukaboni ndipo libwe la chikumbusko ili litichitirenge ukaboni+ kuti ine nijumphenge yayi chiwunjiko ichi kuti nizakakupweteke ndipo nawe ujumphenge yayi chiwunjiko ichi ndiposo libwe la chikumbusko ili kuti uzakanipweteke. 53 Chiuta wa Abrahamu+ na Chiuta wa Nahori, ndiposo Chiuta wa awiskewo, weruzge pakati pithu.” Ndipo Yakhobe wakalapa mwa Uyo wiske, Yisake, wakamopanga.*+

54 Pamanyuma, Yakhobe wakapeleka sembe mu phiri ndipo wakachema ŵabali ŵake kuti ŵarye chingwa. Ŵakarya na kugona kwenekuko ku phiri. 55 Kweni Labani wakawuka mulenjilenji, wakafyofyontha ŵazukuru*+ ŵake na ŵana ŵake ŵanakazi na kuŵatumbika.+ Ndipo Labani wakafumako na kuwelera kukwake.+

32 Yakhobe wakalutilira ulendo wake, ndipo ŵangelo ŵa Chiuta ŵakakumana nayo. 2 Yakhobe wakati waŵawona, wakati: “Uwu ni msasa wa Chiuta.” Ntheura wakathya malo ghara zina lakuti Mahanayimu.*

3 Yakhobe wakadangizga mathenga kwa mukuru wake Esau, mu charu cha Seyiri,+ ku chigaŵa* cha Edomu.+ 4 Wakaghaphalira kuti: “Ivi ndivyo mukayowoye kwa fumu yane Esau, ‘Muteŵeti winu Yakhobe wakuti: “Nakhala kwa Labani nga ni mulendo nyengo yitali, m’paka sono.+ 5 Sono nili na ng’ombe, mbunda, mberere, ŵateŵeti ŵanalume na ŵanakazi,+ ndipo natuma uthenga uwu kuti nimanyiske fumu yane, mwakuti nisange uwemi pamaso pinu.”’”

6 Mathenga ghakati ghawelera kwa Yakhobe, ghakati: “Takumana nayo mukuru winu Esau, ndipo nayo wakwiza kuzakakumana namwe, wali na ŵanalume 400.”+ 7 Yakhobe wakawopa chomene ndipo wakafipa mtima.+ Ntheura wakapatura ŵanthu awo wakaŵa nawo. Wakapaturaso mberere na mbuzi, ng’ombe, na ngamila, kuŵa magulu ghaŵiri. 8 Wakati: “Usange Esau wangawukira gulu limoza, mbwenu gulu linyake liponenge.”

9 Yakhobe wakati: “Mwe Chiuta wa adada Abrahamu na Chiuta wa adada Yisake, Mwe Yehova, imwe mukati kwa ine, ‘Welera ku charu chako na ku ŵabali ŵako ndipo nikuchitirenge uwemi.’+ 10 Ine nili wakwenelera yayi lusungu* lwinu na kugomezgeka ivyo mwalongora ine namuteŵeti winu,+ pakuti nkhambuka Yorodani uyu na ndodo pera, kweni sono nazgoka magulu ghaŵiri.+ 11 Nkhumulombani+ kuti muniponoske ku woko la mukuru wane Esau. Nkhumopa kuti wangiza na kuniwukira+ pamoza na ŵana na ŵanyinawo. 12 Kweni imwe mwati: ‘Nadi nikuchitirenge uwemi na kuzgora mphapu* yako nga ni mchenga wa mu nyanja, uwo ungapendeka chara chifukwa cha unandi.’”+

13 Usiku wura, Yakhobe wakagona penepara. Ndipo wakatorapo vinyake ivyo wakaŵa navyo kuti wapeleke chawanangwa kwa mukuru wake Esau.+ 14 Wakatora mbuzi zanakazi 200, mbuzi zanalume 20, mberere zanakazi 200, mberere zanalume 20, 15 ngamila zakonkheska 30 pamoza na ŵana ŵake, ng’ombe zanakazi 40 na zanalume 10, mbunda zanakazi 20 na zanalume 10.+

16 Wakapeleka vinthu ivi ku ŵateŵeti ŵake, gulu limoza pamanyuma pa linyake, ndipo wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Dangiraniko mwambuke dambo, ndipo musidepo kamtunda pakati pa gulu linyake na linyake.” 17 Kweniso wakaphalira muteŵeti wake wakwamba kuti: “Para mukuru wane Esau wakumana nawe na kukufumba kuti, ‘Kasi ndiwe muteŵeti wa njani? Ukuya nkhu? Ndipo viŵeto ivyo vili panthazi pako ni vya njani?’ 18 iwe ukati: ‘Ni vya Yakhobe, muteŵeti winu. Ntchawanangwa icho watuma kwa fumu yane Esau.+ Wonani, nayo wakwiza kumasinda kwithu.’” 19 Wakaphaliraso muteŵeti wake wachiŵiri, wachitatu, na wose awo ŵakalongozganga viŵeto, kuti: “Mukayowoye mazgu agha kwa Esau para mwakumana nayo. 20 Mukayowoyeso kuti: ‘Muteŵeti winu Yakhobe nayo wakwiza kumasinda kwithu.’” Pakuti wakaghanaghananga kuti: ‘Usange ningamutuniska na chawanangwa icho nadangizga,+ panji wangakanipokelera makora para takumana.’ 21 Ntheura ŵakadangira na kwambuka nacho chawanangwa, kweni iyo wakagona penepara pa msasa.

22 Mu usiku wenewura wakawuka, wakatora ŵawoli ŵake ŵaŵiri,+ ŵateŵeti ŵanakazi ŵaŵiri,+ pamoza na ŵana ŵake ŵanalume 11 na kwambuka pa jambuko la Yaboku.+ 23 Wakaŵatora na kuŵayambuska mlonga,* kweniso wakambuska vyose ivyo wakaŵa navyo.

24 Yakhobe wakakhala yekha. Ndipo mwanalume munyake wakamba kujunthana nayo m’paka kumatandakucha.+ 25 Mwanalume uyu wakati wawona kuti Yakhobe wakuthera yayi, wakamukhwaska nyonga* ya chigha chake, ndipo nyonga ya chigha cha Yakhobe yikagweduka apo ŵakajunthananga.+ 26 Munthu yura wakati: “Nileka nilutenge, pakuti sono nkhumatandakucha.” Kweni Yakhobe wakati: “Nikuzomerezgenge chara kuti ulute m’paka unitumbike dankha.”+ 27 Ntheura mwanalume uyu wakati kwa Yakhobe: “Zina lako ndiwe njani?” Iyo wakati: “Yakhobe.” 28 Munthu yura wakati: “Sono zina lako lichemekengeso Yakhobe chara kweni Israyeli,*+ pakuti walimbana na Chiuta+ na ŵanthu ndipo waluska.” 29 Yakhobe wakamufumba wakati: “Naŵeya, niphalira zina lako.” Iyo wakati: “Chifukwa wuli ukufumba zina lane?”+ Ndipo wakamutumbika penepara. 30 Ntheura Yakhobe wakathya malo agha zina lakuti Peniyeli,*+ chifukwa wakati, “Nawonana na Chiuta chisko na chisko kweni nichali wamoyo.”+

31 Dazi likamufumira wati wajumpha waka pa Penuyeli,* ndipo wakagonthanga chifukwa cha chigha chake.+ 32 Lekani m’paka sono ŵana ŵa Israyeli ŵakurya yayi mphuputuliro* ya pa chigha, iyo yili pa nyonga mu findo la mu chiwuno. Chifukwa munthu yura wakakhwaska nyonga ya chigha cha Yakhobe pa mphuputuliro ya mu chiwuno.

33 Yakhobe wakinuska maso ghake ndipo wakawona Esau wakwiza na ŵanalume 400.+ Ntheura wakagaŵa ŵana kwa Leya, Rakelo, na ŵateŵeti ŵanakazi ŵaŵiri.+ 2 Wakaŵika ŵateŵeti ŵanakazi na ŵana ŵawo panthazi,+ Leya na ŵana ŵake wakaŵaŵika pamanyuma pawo,+ ndipo Rakelo+ na Yosefe ŵakaŵa kumasinda chomene. 3 Mweneko wakadangira ndipo wakasindama pasi kankhondi na kaŵiri apo wakizanga kufupi na mukuru wake.

4 Kweni Esau wakamuchimbilira kukakumana nayo, wakamuvumbatira na kumufyofyontha, ndipo ŵakalira. 5 Esau wakati winuska maso ghake na kuwona ŵanakazi na ŵana, wakati: “Kasi mbanjani aŵa uli nawo?” Yakhobe wakati: “Aŵa mbana awo Chiuta wali kupeleka kwa muteŵeti winu.”+ 6 Ndipo ŵateŵeti ŵanakazi na ŵana ŵawo ŵakiza pafupi na kusindama. 7 Leya nayo na ŵana ŵake ŵakiza pafupi na kusindama. Pamasinda Yosefe na Rakelo ŵakiza pafupi na kusindama.+

8 Esau wakati: “Kasi ukung’anamurachi pakutuma gulu lose ilo nakumana nalo?”+ Yakhobe wakati: “Kuti nisange uwemi pamaso pa fumu yane.”+ 9 Esau wakati: “Munung’una wane, ine nili na katundu munandi chomene.+ Ivyo uli navyo ni vyako.” 10 Kweni Yakhobe wakati: “Yayi, nkhumuŵeyani, usange nasanga uwemi* pamaso pinu, pokani chawanangwa ichi mu woko lane chifukwa niza nacho kuti niwone chisko chinu. Umo nawonera chisko chinu, vyaŵa nga nawona chisko cha Chiuta pakuti mwanipokelera makora.+ 11 Nkhumuŵeyani, pokani chawanangwa chane icho chikulongora kuti nkhumukhumbirani viwemi,+ pakuti Chiuta walongora uwemi kwa ine nakutiso nkhusoŵa kanthu chara.”+ Wakamukoserezga m’paka wakapoka.

12 Penepapo Esau wakati: “Tiyeni tilutenge, ine nidangirenge panthazi.” 13 Kweni Yakhobe wakati kwa iyo: “Fumu yane yikumanya kuti ŵana mbateta+ ndiposo kuti nkhupwelelera mberere na ng’ombe izo zikonkheska. Usange tingaziyendeska luŵiroluŵiro kwa zuŵa limoza, mbwenu mskambo wose ufwenge. 14 Naŵeya, fumu yane yidangire panthazi pa muteŵeti wake, ine nendenge pachokopachoko kuyana na kendero ka viŵeto vyane na kendero ka ŵana m’paka nkhafike ku Seyiri kwa fumu yane.”+ 15 Ntheura Esau wakati: “Ipo nikulekere ŵanthu ŵane ŵanyake.” Kweni iyo wakati: “Chifukwa wuli? Lekani nisange waka uwemi pamaso pa fumu yane.” 16 Ntheura Esau wakawelera ku Seyiri pa zuŵa lenelira.

17 Yakhobe wakaluta ku Sukoti,+ wakazenga nyumba yake na viŵaya vya viŵeto vyake. Lekani wakathya malo agha zina lakuti Sukoti.*

18 Yakhobe wakati wafuma ku Padani-aramu,+ wakafika makora ku msumba wa Shekemu+ mu charu cha Kenani.+ Ndipo wakajintha hema lake pafupi na msumba uwu. 19 Pamanyuma, wakagura malo ku ŵana ŵa Hamori wiske wa Shekemu agho wakajinthapo hema lake. Wakagura na ndalama 100.+ 20 Pa malo agha wakazengapo jotchero na kulithya zina lakuti Chiuta, Chiuta wa Israyeli.+

34 Sono Dina mwana msungwana wa Leya,+ uyo wakababira Yakhobe wakalutanga kukachezga* na ŵamwali ŵa mu charu.+ 2 Shekemu mwana wa Hamori Muhivi,+ mulongozgi wa charu, wakati wamuwona wakamutora, wakagona nayo na kumukazuzga. 3 Ndipo mtima wake ukademelera kwa Dina, mwana msungwana wa Yakhobe, wakamutemwa chomene mwali uyu ndipo wakayowoya nayo mwakunyengelera.* 4 Ntheura Shekemu wakati kwa Hamori+ wiske: “Nitolerani mwali uyu kuti waŵe muwoli wane.”

5 Apo Yakhobe wakapulikanga kuti Shekemu wafipiska mwana wake Dina, ŵana ŵake ŵanalume ŵakaŵa na viŵeto vyake ku thondo. Ntheura Yakhobe wakakhala chete m’paka ŵakawerako. 6 Pamasinda, Hamori wiske wa Shekemu, wakaluta kukayowoya na Yakhobe. 7 Kweni ŵana ŵanalume ŵa Yakhobe ŵakapulika nkhani iyi, ndipo nyengo yeneyiyo ŵakawerako ku thondo. Ŵakakwiya na kukalipa chomene, chifukwa Shekemu wakalengeska Israyeli pakugona na Dina, mwana wa Yakhobe,+ chinthu icho chikeneranga kuchitika chara.+

8 Hamori wakayowoya nawo, wakati: “Mwana wane Shekemu wakudokera chomene* mwana winu msungwana. Nkhumuŵeyani, mupani kuti waŵe muwoli wake. 9 Tiyeni titoleranenge imwe na ise. Mutipe ŵana ŵinu ŵasungwana, ndipo namwe mutore ŵana ŵithu ŵasungwana.+ 10 Mukhalenge nase, ndipo muŵenge na malo mu charu ichi. Mukhale na kuchita malonda na kukhazikika mwenemumu.” 11 Shekemu wakati kwa wiske wa Dina na ŵadumbu ŵake: “Nisange uwemi pamaso pinu, ndipo nimupaninge chilichose icho mungayowoya kwa ine. 12 Nanga mungakhumba maloworo ghanandi wuli na vyawanangwa,+ nili wakunozgeka kupeleka chilichose icho mungayowoya kwa ine. Imwe munipe waka mwali uyu kuti waŵe muwoli wane.”

13 Ŵana ŵa Yakhobe ŵakamuzgora Shekemu na wiske, Hamori, mwaupusikizgi chifukwa wakafipiska Dina mudumbu wawo. 14 Ŵakati kwa iwo: “Ise tingachita chara kupeleka mudumbu withu kwa mwanalume wambura kukotoleka.+ Pakuti ichi ntchasoni kwa ise. 15 Tingamuzomerezgani pekha para mungaŵa nga ndise, mwanalume waliyose pakati pinu wakotoleke.+ 16 Apo ndipo tingamupani ŵana ŵithu ŵasungwana, nase titorenge ŵana ŵinu ŵasungwana. Ndipo tikhalenge namwe na kuŵa munthu yumoza. 17 Kweni usange mwakana kukotoleka, mbwenu tamutora mwana withu na kuluta.”

18 Mazgu ghawo ghakakondweska Hamori+ na mwana wake Shekemu.+ 19 Munyamata uyu wakaziwulika yayi kuchita icho ŵakayowoya,+ chifukwa wakamutemwa chomene mwana msungwana wa Yakhobe. Shekemu wakaŵa wakuchindikika chomene kuluska waliyose mu nyumba ya awiske.

20 Ntheura Hamori na mwana wake Shekemu ŵakaluta ku chipata cha msumba wawo, ndipo ŵakayowoya na ŵanalume ŵa mu msumba,+ ŵakati: 21 “Ŵanthu aŵa ŵakukhumba kuŵa nase pamtende. Ŵalekani ŵakhale mu charu na kuchita malonda mwenemumu, chifukwa charu ntchikuru ndipo chingaŵakwana. Tingatora ŵana ŵawo ŵasungwana kuti ŵaŵe ŵawoli ŵithu, nase tiŵapenge ŵana ŵithu ŵasungwana.+ 22 Kweni pakukhumbikwa chinthu chimoza pera kuti ŵanthu aŵa ŵazomere kukhala nase kuti tiŵe munthu yumoza. Mwanalume waliyose pakati pithu wakotoleke nga umo iwo ŵaliri ŵakukotoleka.+ 23 Asi katundu wawo, chuma chawo, na viŵeto vyawo vyose viŵenge vithu? Ntheura tiyeni tiŵazomerezge kuti ŵakhale nase.” 24 Ŵanthu wose awo ŵakafumanga pa chipata cha msumba wake, ŵakapulikira ivyo Hamori na mwana wake Shekemu ŵakayowoya. Ŵanalume wose ŵakakotoleka, wose awo ŵakafumanga pa chipata cha msumba.

25 Kweni pa zuŵa lachitatu, apo ŵanalume aŵa ŵakaŵa ŵachali kupulika ulwilwi, ŵana ŵaŵiri ŵa Yakhobe, Simiyoni na Levi, ŵadumbu ŵa Dina,+ ŵakatora malupanga ghawo. Ndipo ŵakanjira mu msumba mwamabuchi na kukoma mwanalume waliyose.+ 26 Ŵakakoma na lupanga Hamori na mwana wake Shekemu. Paumaliro ŵakafumiska Dina mu nyumba ya Shekemu na kuluta. 27 Ŵana ŵanyake ŵa Yakhobe ŵakiza ku ŵanthu awo ŵakakomeka na kuyora katundu yose wa mu msumba, chifukwa ŵakafipiska mudumbu wawo.+ 28 Ŵakatora mberere zawo zose, ng’ombe, mbunda, na vyose ivyo vikaŵa mu msumba kweniso mu minda. 29 Ŵakatoraso vyuma vyawo vyose, ŵakakora ŵawoli ŵawo wose na ŵana, na kuyora vyose ivyo vikaŵa mu nyumba.

30 Penepapo Yakhobe wakati kwa Simiyoni na Levi:+ “Mwanichemera suzgo* yikuru chomene na kuninunkhiska ku ŵanthu ŵa mu charu ichi, Ŵakenani na Ŵaperizi. Ine nili na ŵanthu ŵachoko chomene, usange ŵawunganenge na kuniwukira, ŵaniparanyenge, ine na nyumba yane.” 31 Kweni iwo ŵakati: “Kasi ntchakwenelera kuti munthu wachite nayo nthena mudumbu withu nga ni hule?”

35 Chiuta wakati kwa Yakhobe: “Wuka, kwelera ku Beteli+ ndipo ukakhale kwenekuko. Ukamuzengere jotchero Chiuta waunenesko, uyo wakawoneka kwa iwe apo ukachimbiranga mukuru wako Esau.”+

2 Penepapo Yakhobe wakati ku ŵamunyumba yake na wose awo wakaŵa nawo: “Wuskanimo ŵachiuta ŵachilendo awo ŵali mukati mwinu+ ndipo jitozgani na kusintha vyakuvwara vinu. 3 Tiyeni tiwuke, tikwelere ku Beteli. Namumuzengera jotchero Chiuta waunenesko uyo wakanizgora mu zuŵa la suzgo yane ndipo waŵa nane kulikose* uko nkhwenda.”+ 4 Ntheura ŵakamupa Yakhobe ŵachiuta wose ŵachilendo awo ŵakaŵa nawo na ndeŵeleŵe* izo zikaŵa mu makutu ghawo. Ndipo Yakhobe wakaviwundira* musi mwa khuni likuru ilo likaŵa kufupi na Shekemu.

5 Apo ŵakendanga ulendo wawo, Chiuta wakatenthemeska misumba yose iyo yikaŵazingilizga, mwakuti ŵakaŵalondezga yayi ŵana ŵa Yakhobe. 6 Paumaliro, Yakhobe pamoza na ŵanthu wose awo wakaŵa nawo, wakafika ku Luzi,+ ndiko kuti, Beteli, mu charu cha Kenani. 7 Wakazenga jotchero kwenekuko ndipo wakathya malo agha Eli-beteli,* chifukwa ndiko Chiuta waunenesko wakajivumbura kwa iyo apo wakachimbiranga mukuru wake.+ 8 Debora,+ mulezi wa Rabeka wakafwa ndipo wakasungika kusika kwa Beteli, musi mwa chikhuni cha oku. Chikhuni ichi wakachithya zina lakuti Aloni-bakuti.*

9 Chiuta wakawonekaso kwa Yakhobe apo wakafumanga ku Padani-aramu ndipo wakamutumbika. 10 Chiuta wakati kwa iyo: “Zina lako ndiwe Yakhobe.+ Uchemekengeso Yakhobe chara kweni uchemekenge Israyeli.” Ndipo wakamba kumuchema Israyeli.+ 11 Chiuta wakatiso kwa iyo: “Ndine Chiuta Wankhongonozose.+ Ubabe ŵana, wandane. Mitundu na mzinda wa ŵanthu vizamufuma mwa iwe+ kweniso mathemba ghazamufuma mwa iwe.*+ 12 Charu icho nkhapeleka kwa Abrahamu na Yisake, nichipelekenge kwa iwe na ku mphapu* yako pamanyuma pako.”+ 13 Penepapo Chiuta wakakwera kufumako kwa iyo pa malo agho wakayowoyanga nayo.

14 Yakhobe wakimika libwe kuŵa chikumbusko pa malo agho wakayowoya na Chiuta, ndipo wakathirapo sembe ya chakumwa na kupungulirapo mafuta.+ 15 Malo agho Chiuta wakayowoyerapo nayo, Yakhobe wakaghathya zina lakuti Beteli.+

16 Ŵakafumako ku Beteli. Apo ŵakaŵa pafupi na Efurati, Rakelo nthumbo yikawuka, ndipo wakasuzgika chomene. 17 Apo wakasuzgikanga kubaba, muzamba wakati kwa iyo: “Kopa chara, uŵengeso na mwana mwanalume uyu.”+ 18 Ndipo apo wakamalizgikanga,* (chifukwa wakafwanga) wakamuthya mwana zina lakuti Beni-oni.* Kweni awiske ŵakamuthya Benjamini.*+ 19 Ntheura Rakelo wakafwa ndipo wakasungika pa nthowa yakuya ku Efurati, ndiko kuti, Betelehemu.+ 20 Yakhobe wakimika libwe pa dindi la Rakelo kuŵa chimanyikwiro. Ndipo ni libwe la chimanyikwiro cha dindi la Rakelo m’paka muhanya uno.

21 Israyeli wakafumako na kujumpha chigongwe cha Ederi ndipo wakajintha hema lake kunthazi kwake. 22 Nyengo yinyake apo Israyeli wakakhalanga mu charu chira, Rubeni wakaluta na kukagona na Biliha mwanakazi munyake wa awiske, ndipo Israyeli wakapulika ivyo vikachitika.+

Yakhobe wakaŵa na ŵana ŵanalume 12. 23 Ŵana ŵanalume awo Leya wakababira Yakhobe ŵakaŵa Rubeni+ mwana wakwamba, Simiyoni, Levi, Yuda, Isakara, na Zebuloni. 24 Ŵana ŵa Rakelo ŵakaŵa Yosefe na Benjamini. 25 Ndipo ŵana ŵa Biliha, muteŵeti wa Rakelo, ŵakaŵa Dani na Nafutali. 26 Ŵana ŵa Zilipa, muteŵeti wa Leya, ŵakaŵa Gadi na Asheri. Aŵa ndiwo ŵana ŵanalume ŵa Yakhobe awo ŵakababikira ku Padani-aramu.

27 Paumaliro, Yakhobe wakafika kwa wiske Yisake, ku Mamure,+ mu Kiriyati-ariba, ndiko kuti, Heburoni. Uku ndiko Abrahamu na Yisake ŵakakhalanga nga mbalendo.+ 28 Yisake wakakhala vyaka 180.+ 29 Penepapo Yisake wakathuta kaumaliro na kufwa. Wakafwa muchekuru chomene, wati wakhala umoyo utali na wakukhorweska.* Wakatolekera ku ŵanthu ŵakwake.* Ŵana ŵake Esau na Yakhobe ŵakamusunga.+

36 Uwu ni mdauko wa Esau, uyo wakuchemekaso Edomu.+

2 Esau wakatora ŵanakazi ŵa mu Kenani: Ada+ mwana wa Eloni Muhiti,+ Oholibama+ mwana wa Ana, muzukuru wa Zibeyoni Muhivi, 3 na Basemati,+ mwana wa Ishimayeli, mudumbu wa Nebayoti.+

4 Ada wakamubabira mwana Esau zina lake Elifazi, ndipo Basemati wakababa Rewuyeli.

5 Oholibama wakababa Yewushi, Yalamu, na Kora.+

Aŵa mbana ŵanalume ŵa Esau awo ŵakababikira mu charu cha Kenani. 6 Esau wakatora ŵawoli ŵake, ŵana ŵake ŵanalume na ŵanakazi, ŵanthu wose ŵamunyumba yake, ng’ombe na viŵeto vinyake vyose, na vyuma vyose ivyo wakasanga+ mu charu cha Kenani, wakaluta ku charu chinyake, kutali na munung’una wake Yakhobe.+ 7 Pakuti ŵakaŵa na vyuma vinandi chomene, pakaŵa pakusuzga kuti ŵakhale pamoza. Charu icho ŵakakhalangamo* chikaŵachepera chifukwa ŵakaŵa na viŵeto vinandi. 8 Ntheura Esau wakamba kukhala ku chigaŵa cha mapiri cha Seyiri.+ Esau ndiyo ni Edomu.+

9 Uwu ni mdauko wa Esau, wiske wa Ŵaedomu, awo ŵakaŵa mu chigaŵa cha mapiri cha Seyiri.+

10 Mazina gha ŵana ŵanalume ŵa Esau ni agha: Elifazi mwana wa Ada, muwoli wa Esau. Rewuyeli mwana wa Basemati, muwoli wa Esau.+

11 Ŵana ŵanalume ŵa Elifazi ŵakaŵa Temani,+ Omari, Zefo, Gatamu, na Kenazi.+ 12 Elifazi, mwana wa Esau wakatora mwanakazi munyake zina lake Timuna. Ndipo Timuna wakamubabira mwana Elifazi zina lake Amaleki.+ Aŵa mbana ŵanalume ŵa Ada, muwoli wa Esau.

13 Ŵana ŵanalume ŵa Rewuyeli ni aŵa: Nahati, Zera, Shama, na Miza. Aŵa ŵakaŵa ŵana ŵanalume ŵa Basemati,+ muwoli wa Esau.

14 Oholibama, muwoli wa Esau, wakababa ŵana ŵanalume aŵa: Yewushi, Yalamu, na Kora. Oholibama wakaŵa mwana wa Ana, muzukuru wa Zibeyoni.

15 Mafumu ghakufuma mu ŵana ŵa Esau+ ni agha: Mu ŵana ŵa Elifazi, mwana wakwamba wa Esau: Fumu Temani, Fumu Omari, Fumu Zefo, Fumu Kenazi,+ 16 Fumu Kora, Fumu Gatamu, na Fumu Amaleki. Agha ni mafumu ghakufuma mwa Elifazi,+ mu charu cha Edomu. Aŵa mbana ŵanalume ŵa Ada.

17 Ŵana ŵanalume ŵa Rewuyeli, mwana wa Esau, ni aŵa: Fumu Nahati, Fumu Zera, Fumu Shama, na Fumu Miza. Agha ni mafumu ghakufuma mwa Rewuyeli, mu charu cha Edomu.+ Aŵa mbana ŵanalume ŵa Basemati, muwoli wa Esau.

18 Ŵana ŵanalume ŵa Oholibama, muwoli wa Esau ni aŵa: Fumu Yewushi, Fumu Yalamu, na Fumu Kora. Agha ni mafumu ghakufuma mwa muwoli wa Esau, Oholibama mwana wa Ana.

19 Aŵa mbana ŵanalume ŵa Esau, uyoso ni Edomu,+ ndipo agha ni mafumu ghawo.

20 Ŵana ŵanalume ŵa Seyiri Muhori, awo ŵakakhalanga mu charu ichi+ ni aŵa: Lotani, Shobala, Zibeyoni, Ana,+ 21 Dishoni, Ezeri, na Dishani.+ Agha ni mafumu gha Ŵahori, ŵana ŵa Seyiri, mu charu cha Edomu.

22 Ŵana ŵanalume ŵa Lotani ŵakaŵa Hori na Hemamu. Ndipo mudumbu wa Lotani wakaŵa Timuna.+

23 Ŵana ŵanalume ŵa Shobala ŵakaŵa Alivani, Manahati, Ebala, Shefo, na Onamu.

24 Ŵana ŵanalume ŵa Zibeyoni+ ŵakaŵa Ayiya na Ana. Ana uyu ndiyo wakasanga mbwiwi* za maji ghakotcha mu mapopa apo wakaliskanga mbunda za Zibeyoni, wiske.

25 Ŵana ŵa Ana ŵakaŵa Dishoni na Oholibama, mwana msungwana wa Ana.

26 Ŵana ŵanalume ŵa Dishoni ni aŵa: Hemudani, Eshibani, Itirani, na Kerani.+

27 Ŵana ŵanalume ŵa Ezeri ni aŵa: Bilihani, Zavani, na Akani.

28 Ŵana ŵanalume ŵa Dishani ni Uzi na Arani.+

29 Mafumu gha Ŵahori ni agha: Fumu Lotani, Fumu Shobala, Fumu Zibeyoni, Fumu Ana, 30 Fumu Dishoni, Fumu Ezeri, na Fumu Dishani.+ Agha ni mafumu gha Ŵahori kuyana na mafumu ghawo mu charu cha Seyiri.

31 Mathemba agho ghakawusanga mu charu cha Edomu+ pambere themba lililose lindambe kuwusa Ŵaisrayeli*+ ni agha: 32 Bela mwana wa Beyori wakawusa mu Edomu, ndipo zina la msumba wake likaŵa Dinihaba. 33 Bela wakati wafwa, Yobabu mwana wa Zera wa ku Bozira wakamba kuwusa mu malo ghake. 34 Yobabu wakati wafwa, Hushamu wa ku charu cha Ŵatemani wakamba kuwusa mu malo ghake. 35 Hushamu wakati wafwa, Hadadi mwana wa Bedadi, uyo wakathereska Ŵamidiyani+ mu charu* cha Mowabu, wakamba kuwusa mu malo ghake. Zina la msumba wake likaŵa Aviti. 36 Hadadi wakati wafwa, Samula wa ku Masireka wakamba kuwusa mu malo ghake. 37 Samula wakati wafwa, Shauli wa ku Rehoboti kufupi na Mlonga wakamba kuwusa mu malo ghake. 38 Shauli wakati wafwa, Baala-hanani mwana wa Akibori wakamba kuwusa mu malo ghake. 39 Baala-hanani mwana wa Akibori wakati wafwa, Hadari wakamba kuwusa mu malo ghake. Zina la msumba wake likaŵa Pawu, ndipo zina la muwoli wake likaŵa Mehetabeli, mwana wa Matiredi, mwana mwanakazi wa Mezahabu.

40 Ntheura mazina gha mafumu ghakufuma mwa Esau kuyana na mbumba zawo, malo ghawo, na mazina ghawo, ni agha: Fumu Timuna, Fumu Aliva, Fumu Yeteti,+ 41 Fumu Oholibama, Fumu Ela, Fumu Pinoni, 42 Fumu Kenazi, Fumu Temani, Fumu Mibizara, 43 Fumu Magidiyeli, na Fumu Iramu. Agha ni mafumu gha Edomu kuyana na vikaya vyawo mu charu chawo chakukhalamo.+ Esau ndiyo wiskewo wa Ŵaedomu.+

37 Yakhobe wakalutilira kukhala mu charu cha Kenani, uko awiske ŵakakhalanga nga mbalendo.+

2 Uwu ni mdauko wa mbumba ya Yakhobe.

Apo Yosefe+ wakaŵa na vyaka 17, wakaliskanga viŵeto+ pamoza na ŵana ŵa Biliha+ na ŵana ŵa Zilipa,+ ŵawoli ŵa awiske. Nyengo yinyake, Yosefe wakaphara kwa awiske viheni ivyo ŵakuru ŵake aŵa ŵakachita. 3 Israyeli wakatemwanga chomene Yosefe kuluska ŵana ŵanyake wose,+ chifukwa wakaŵa mwana wa mu uchekuru wake. Wakamusonera munjilira wapadera.* 4 Ŵakuru ŵake ŵakati ŵawona kuti awiskewo ŵakumutemwa chomene Yosefe kuluska iwo, ŵakamba kumutinkha. Ŵakayowoyanga nayo mwamtende yayi.

5 Pamanyuma, Yosefe wakalota maloto na kuphalira ŵakuru ŵake.+ Kweni kwa iwo ichi chikaŵa chifukwa chinyake cha kumutinkhira. 6 Wakati kwa iwo: “Pulikani loto ilo nalota. 7 Wonani, takakanga mphundwe* za tirigu mu munda. Mphundwe yane yanguwuka na kwimilira jojoloro, ndipo mphundwe zinu zanguzingilizga mphundwe yane na kuyisindamira.”+ 8 Ŵakuru ŵake ŵakati kwa iyo: “Kasi uzamuŵa themba pa ise na kutiwusa?”+ Ntheura ŵakamutinkhaso chifukwa cha maloto ghake na ivyo wakayowoya.

9 Yosefe wakalotaso loto linyake, ndipo wakaphalira ŵakuru ŵake kuti: “Nalotaso loto linyake. Mu loto ili, dazi, mwezi na nyenyezi 11 vyangunisindamira.”+ 10 Wakati waphalira awiske kweniso ŵakuru ŵake, awiske ŵakamuchenya, ŵakati kwa iyo: “Kasi ukung’anamurachi na loto lako ili? Kasi ukung’anamura kuti ine, anyoko, na ŵakuru ŵako tizamusindamira iwe?” 11 Ŵakuru ŵake ŵakamuchitira sanji chomene,+ kweni awiske ŵakasunga mazgu agha mu mtima.

12 Sono ŵakuru ŵake ŵakaluta kukaliska viŵeto vya awiskewo kufupi na Shekemu.+ 13 Pakati pajumpha kanyengo, Israyeli wakati kwa Yosefe: “Asi ŵakuru ŵako ŵakuliska viŵeto kufupi na Shekemu? Zakuno, nikutume kwa iwo.” Iyo wakati: “Ndine pano.” 14 Israyeli wakati kwa iyo: “Luta ukawone usange ŵakuru ŵako ŵali makora. Ukawoneso umo viŵeto viliri ndipo uzakaniphalire.” Ntheura wakamutuma kufuma ku dambo* la Heburoni,+ ndipo Yosefe wakanyamuka na kulazga ku Shekemu. 15 Mwanalume munyake wakamusanga wakuwurawura waka mu thondo. Mwanalume uyu wakamufumba kuti: “Kasi ukupenja vichi?” 16 Iyo wakati: “Nkhupenja ŵakuru ŵane. Niphalirani, naŵeya, kasi ŵakuliska nkhu viŵeto?” 17 Mwanalume uyu wakati: “Ŵafumako kuno, chifukwa nanguŵapulika ŵakuyowoya kuti, ‘Tiyeni tilute ku Dotani.’” Ntheura Yosefe wakalondezga ŵakuru ŵake, wakaŵasanga ku Dotani.

18 Ŵakuru ŵake ŵakamuwona wakwiza patali, ndipo pambere iyo wandafike pafupi, ŵakamba kupangana kuti ŵamukome. 19 Ŵakayowoyeskana ŵakati: “Wonani, wamaloto ghake yura wafika.+ 20 Zaninge timukome na kumuponya mu chibuwu. Tamuyowoya kuti chikoko chakofya chamurya. Ndipo tiwone uko maloto ghake ghamumalira.” 21 Rubeni+ wakati wapulika ichi wakayezga kumuthaska kwa iwo. Wakati: “Tingamukomanga yayi.”+ 22 Rubeni wakatiso kwa iwo: “Kuthiska ndopa yayi.+ Muponyani mu chibuwu ichi muno mu mapopa, ndipo mungamupwetekanga* yayi.”+ Wakakhumbanga kuti wamuthaske kwa iwo na kumuwezgera kwa awiske.

23 Yosefe wakati wafika ku ŵakuru ŵake, ŵakamuvura munjilira wake, munjilira wapadera uwo wakavwara.+ 24 Ŵakamutora na kumuponya mu chibuwu. Pa nyengo iyi mu chibuwu ichi mukaŵavya kanthu, mukaŵavya maji.

25 Penepapo ŵakakhala pasi na kurya. Ŵakati ŵinuska maso, ŵakawona gulu la Ŵaishimayeli+ likwiza kufuma ku Giliyadi. Ngamila zawo zikanyamura labidanamu, basamu, na vikwa* vyamafira,+ ndipo ŵakakhiliranga navyo ku Eguputo. 26 Ntheura Yuda wakati ku ŵabali ŵake: “Kasi paŵenge chandulo wuli usange tamukoma munung’una withu na kubisa ndopa zake?+ 27 Tiyeni timuguliske+ ku Ŵaishimayeli, tileke kuŵika woko lithu pa iyo. Nakuti iyo ni munung’una withu, tili ndopa yimoza.” Ntheura ŵakamupulikira. 28 Apo ŵamalonda Ŵamidiyani+ ŵakajumphanga pafupi, ŵakuru ŵa Yosefe ŵakamuwuskamo mu chibuwu. Ŵakamuguliska ku Ŵaishimayeli pa mtengo wa masiliva 20.+ Ŵanthu aŵa ŵakamutora Yosefe na kuluta nayo ku Eguputo.

29 Rubeni wakati wawelera ku chibuwu na kusanga kuti Yosefe mulije, wakapalura vyakuvwara vyake. 30 Wakati wawelera ku ŵanung’una ŵake, wakati: “Mwana waluta! Kasi nichitechi ine?”

31 Ntheura ŵakakoma mbuzi yanalume, ndipo ŵakatora munjilira wa Yosefe na kuwuzuŵika mu ndopa za mbuzi. 32 Pamanyuma, ŵakatumizga munjilira wapadera wura kwa awiskewo, ndipo ŵakati: “Tasanga munjilira uwu. Uwonani usange ni munjilira wa mwana winu panji yayi.”+ 33 Israyeli wakawuwona ndipo wakachemerezga kuti: “Ni munjilira wa mwana wane! Chikoko chakofya chikwenera kuti chamurya. Yosefe watwazulika nadi!” 34 Ntheura Yakhobe wakapalura vyakuvwara vyake na kuvwara chigudulu mu chiwuno, wakamutengera mwana wake mazuŵa ghanandi. 35 Ŵana ŵake wose ŵanalume na ŵanakazi ŵakayezga kumusanguluska. Kweni wakakana kusanguluskika, wakati: “Nikhilirenge ku Dindi*+ uku nkhutengera mwana wane.” Awiske ŵakalutilira kumulira.

36 Sono Ŵamidiyani ŵakamuguliska Yosefe ku Eguputo kwa Potifara, wantchito wa Farawo,+ mulara wa ŵavikiliri ŵa themba.+

38 Pa nyengo yeneyira, Yuda wakafumako ku ŵabali ŵake ndipo wakajintha hema lake pafupi na Muadulamu, zina lake Hira. 2 Kwenekura, Yuda wakawona mwana msungwana wa Mukenani.+ Mukenani uyu zina lake wakaŵa Shua. Yuda wakatora msungwana yura ndipo wakagona nayo. 3 Mwanakazi yura wakatora nthumbo na kubaba mwana mwanalume. Ndipo Yuda wakamuthya zina lakuti Ere.+ 4 Wakatoraso nthumbo na kubaba mwana mwanalume ndipo wakamuthya zina lakuti Onani. 5 Wakababaso mwana munyake mwanalume, ndipo wakamuthya zina lakuti Shela. Apo Shela wakababikanga, Yuda wakaŵa ku Akizibu.+

6 Nyengo yikati yajumphapo, Yuda wakamutolera mwanakazi mwana wake wakwamba Ere, zina lake Tamara.+ 7 Kweni Ere, mwana wakwamba wa Yuda, wakaŵa muheni pamaso pa Yehova, ndipo Yehova wakamukoma. 8 Ntheura Yuda wakati kwa Onani: “Gona na muwoli wa mukuru wako ndipo umuhare kuti uwuskire mphapu mukuru wako.”+ 9 Kweni Onani wakamanya kuti ŵana ŵaŵenge ŵake yayi.+ Ntheura apo wakagonanga na muwoli wa mukuru wake, wakathiranga pasi wanalume wake mwakuti waleke kumuwuskira mphapu mukuru wake.+ 10 Ivyo wakachita vikaŵa viheni pamaso pa Yehova. Ntheura nayo wakamukoma.+ 11 Yuda wakati kwa mkamwana wake Tamara: “Khala chokoro mu nyumba ya awuso m’paka mwana wane Shela wakure.” Pakuti wakati mu mtima mwake: ‘Nayo wangafwa nga mbakuru ŵake.’+ Ntheura Tamara wakaluta na kukakhala ku nyumba ya awiske.

12 Pakati pajumpha nyengo, muwoli wa Yuda, mwana wa Shua,+ wakafwa. Yuda wakati wamara kutengera, wakaluta ku ŵakumeta mberere zake ku Timuna+ pamoza na mubwezi wake Hira Muadulamu.+ 13 Tamara wakaphalirika kuti: “Wona, awusovyara ŵakukwelera ku Timuna, ŵamumeta maweya mberere zawo.” 14 Wakati wapulika, wakavura malaya ghake gha uchokoro, wakadika chidiko, na kujibundilizga kumaso. Wakakhala pa chipata cha Enayimu, mumphepete mwa msewu wakuya ku Timuna. Tamara wakachita nthena pakuti wakawona kuti Shela wakura, kweni ŵakamupeleka yayi kwa Shela kuti waŵe muwoli wake.+

15 Yuda wakati wamuwona, wakaghanaghana kuti ni hule, chifukwa Tamara wakajibundilizga kumaso. 16 Ntheura wakapatukira kwa iyo mumphepete mwa msewu, wakati: “Naŵeya, nizomerezga kuti nigone nawe,” pakuti wakamanya yayi kuti ni mkamwana wake.+ Kweni Tamara wakati: “Kasi unipenge vichi kuti ugone nane?” 17 Iyo wakati: “Namukutumira kamwana ka mbuzi.” Kweni iyo wakati: “Kasi unipenge chakuti nikolere m’paka ukanitumire kamwana ka mbuzi?” 18 Yuda wakati: “Kasi nikupe vichi chakuti ukolere?” Iyo wakati: “Unipe mphete yako yachidindo,+ chingwe chako, na ndodo iyo yili mu woko lako.” Yuda wakamupa na kugona nayo, ndipo Tamara wakatora nthumbo. 19 Tamara wakawuka na kuluta. Wakavura chidiko chake na kuvwaraso malaya ghake gha uchokoro.

20 Yuda wakatuma mubwezi wake Muadulamu+ kuti wakapeleke kamwana ka mbuzi na kukatora vinthu ivyo wakamukolezga mwanakazi, kweni wakamusanga yayi. 21 Wakafumba ŵanthu ŵa ku malo ghara kuti: “Kasi mwanakazi muhule wa pa tempile uyo wakukhala pa msewu wa Enayimu wali nkhu?” Iwo ŵakati: “Kuno kulije mwanakazi uyo ni hule la pa tempile.” 22 Paumaliro wakawelera kwa Yuda ndipo wakati kwa iyo: “Nakamusanga yayi, nakuti ŵanthu ŵa ku malo ghara ŵanguti: ‘Kuno kulije mwanakazi uyo ni hule la pa tempile.’” 23 Ntheura Yuda wakati: “Muleka watore viŵe vyake, kuti tileke kukhozgeka soni. Ine nangutumizga kamwana ka mbuzi, kuti waka iwe undamusange.”

24 Myezi yitatu yikati yajumphapo, Yuda wakaphalirika kuti: “Mkamwana wako Tamara wachita uhule, ndipo wali na nthumbo yapathondo.” Ntheura Yuda wakati: “Mufumiskirani kuwaro, wotcheke na moto.”+ 25 Apo ŵakamufumiskanga, Tamara wakatuma mazgu kwa awiskevyara, ghakuti: “Mwenecho wa vinthu ivi ndiyo wali kunipa nthumbo.” Ndipo wakatiso: “Naŵeya, muviwone, mumanye uyo ni mwenecho wa mphete yachidindo iyi, chingwe, na ndodo.”+ 26 Yuda wakaviwona ndipo wakati: “Mwanakazi uyu ni murunji kuluska ine, chifukwa nindamupeleke kwa mwana wane Shela.”+ Ndipo Yuda wakagonaso nayo yayi Tamara.

27 Nyengo yakubabira yikati yakwana, wakaŵa na mileza mu nthumbo yake. 28 Apo wakababanga, mwana yumoza wakafumiska woko lake. Nyengo yeneyiyo muzamba wakatora kawuzi kaswesi na kukaka pa woko la mwana, wakati: “Uyu ndiyo wadankha kufuma.” 29 Mwana yura wakati wawezgera mukati woko lake, mwana munyake wakafuma. Muzamba wakachemerezga kuti: “Wajidololera wekha nthowa!” Ntheura wakathyika zina lakuti Perezi.*+ 30 Pamanyuma, mwana uyo wakakakika kawuzi kaswesi pa woko, wakafuma. Ndipo wakathyika zina lakuti Zera.+

39 Sono Yosefe ŵakakhilira nayo ku Eguputo,+ ndipo Potifara,+ Mueguputo, wantchito wa Farawo, uyoso wakaŵa mulara wa ŵavikiliri ŵake, wakamugura kwa Ŵaishimayeli+ awo ŵakiza nayo. 2 Kweni Yehova wakaŵa na Yosefe.+ Ntheura vinthu vikamwenderanga makora ndipo wakapika mulimo wa kulaŵilira vya mu nyumba ya fumu yake, Mueguputo. 3 Fumu yake yikawona kuti Yehova wakaŵa nayo ndiposo kuti Yehova wakatumbikanga chilichose icho wakachitanga.

4 Yosefe wakalutilira kutemweka na fumu yake ndipo wakamuŵika kuŵa muteŵeti wake. Potifara wakamwimika kuŵa mulaŵiliri wa nyumba yake, ndipo vyose ivyo wakaŵa navyo wakaviŵika mu woko lake. 5 Kufuma pa nyengo iyo Potifara wakimikira Yosefe kuŵa mulaŵiliri wa nyumba yake na vyose ivyo wakaŵa navyo, Yehova wakatumbikanga nyumba ya Mueguputo uyu chifukwa cha Yosefe. Ndipo Yehova wakatumbika vyose ivyo wakaŵa navyo mu nyumba na mu minda.+ 6 Pamasinda Potifara wakaŵika chilichose mu woko la Yosefe, ndipo wakafipanga mtima na chilichose chara kupaturako chakurya icho wakaryanga. Yosefe wakaŵa wakuwoneka makora ndipo wakakura na thupi lankhongono.

7 Nyengo yikati yajumphapo, muwoli wa fumu yake wakamba kudodoliska Yosefe na kuyowoya kuti: “Gona nane.” 8 Kweni iyo wakakana na kuphalira muwoli wa fumu yake kuti: “Wonani, fumu yane yikwenjerwa chara na ivyo vili mu woko lane mu nyumba iyi, ndipo vyose ivyo yili navyo yaviŵika mu woko lane. 9 Mu nyumba iyi mulije munthu wakuluska ine, ndipo wandanikanizge chilichose kupaturako imwe, chifukwa ndimwe muwoli wake. Ntheura ningachitirachi uheni ukuru uwu na kunangira Chiuta?”+

10 Ntheura wakayowoyanga na Yosefe zuŵa na zuŵa, kweni Yosefe wakazomera yayi kugona nayo panji kuŵa nayo. 11 Kweni zuŵa linyake apo Yosefe wakanjira mu nyumba kukachita mulimo wake, mukaŵavya muteŵeti waliyose mu nyumba. 12 Penepapo mwanakazi yura wakakora chakuvwara cha Yosefe na kuyowoya kuti: “Gona nane.” Kweni Yosefe wakaleka chakuvwara chake mu woko la mwanakazi yura na kuchimbilira kuwaro. 13 Wakati wawona kuti Yosefe waleka chakuvwara chake mu woko lake na kuchimbilira kuwaro, 14 wakamba kuchemerezga ku ŵanalume ŵamunyumba yake na kuyowoya kuti: “Wonani, wali kutizira na Muhebere uyu kuti watizgore chakusekeska. Wangwiza kwa ine kuti wagone nane, kweni ine nangwamba kulira na kuchemerezga chomene. 15 Ndipo wati wapulika waka kuti namba kulira na kuchemerezga, wanguleka chakuvwara chake na kuchimbilira kuwaro.” 16 Wakaŵika chakuvwara chira pafupi na iyo kulindilira fumu ya Yosefe kuti yize ku nyumba.

17 Wakaphalira mfumu wake mazgu ghakuyana waka kuti: “Muteŵeti winu Muhebere uyo muli kwiza nayo kwa ise wangwiza kwa ine kuti wanizgore chakusekeska. 18 Kweni wanguti wawona kuti namba kulira na kuchemerezga, wangunilekera chakuvwara chake na kuchimbilira kuwaro.” 19 Ntheura fumu ya Yosefe yikati yapulika waka mazgu gha muwoli wake, ghakuti: “Ivi ndivyo muteŵeti winu wangunichitira,” ukali wake ukagolera. 20  Penepapo fumu yira yikamutora Yosefe na kumunjizga mu gadi, mu malo agho ŵakayidi ŵa themba ŵakasungikanga. Ndipo wakakhala mu gadi mwenemumo.+

21 Kweni Yehova wakalutilira kuŵa na Yosefe ndipo wakamulongoranga lusungu* kweniso wakamovwira kuti watemwekenge na mulinda mulara wa gadi.+ 22 Ntheura mulinda mulara wa gadi wakimika Yosefe kuti walaŵilirenge ŵakayidi wose awo ŵakaŵa mu gadi. Ndiyo wakalongozganga chilichose icho ŵakayidi ŵakachitanga.+ 23 Mulinda mulara wa gadi wakafipanga mtima yayi na chilichose icho Yosefe wakachitanga, chifukwa Yehova wakaŵa nayo ndipo Yehova wakatumbikanga chilichose icho Yosefe wakachitanga.+

40 Pamanyuma pa ivi, mulara wa ŵakupelekera vyakumwa+ wa themba la Eguputo na mulara wa ŵakuphika ŵakanangira fumu yawo, themba la Eguputo. 2 Ntheura Farawo wakakwiyira ŵateŵeti ŵake ŵaŵiri aŵa, mulara wa ŵakupelekera vyakumwa na mulara wa ŵakuphika.+ 3 Wakaŵanjizga mu gadi, mu nyumba ya mulara wa awo ŵakavikiliranga themba,+ mu jele umo mukaŵa Yosefe.+ 4 Mulara wa awo ŵakavikiliranga themba, wakaŵapeleka kwa Yosefe kuti waŵasungilirenge,+ ndipo ŵakakhala mu jele nyengo yitaliko.*

5 Wakupelekera vyakumwa na wakuphika wa themba la Eguputo, awo ŵakaŵikika mu gadi, ŵakalota maloto mu usiku umoza. Loto la waliyose likaŵa na ng’anamuro lake na lake. 6 Namulenji Yosefe wakati wanjira kukaŵawona, ŵakawoneka kuti ŵali na chitima chomene. 7 Ntheura wakaŵafumba ŵateŵeti ŵa Farawo aŵa, awo wakaŵa nawo mu gadi, mu nyumba ya fumu yake, wakati: “Kasi muhanya uno visko vinu vyaŵirachi vyachitima?” 8 Iwo ŵakati kwa iyo: “Tose talota maloto, kweni palije wakuti watiphalire ng’anamuro lake.” Ntheura Yosefe wakati kwa iwo: “Asi Chiuta ndiyo wakupatawura?+ Naŵeya, niphalirani ivyo mwalota.”

9 Mulara wa ŵakupelekera vyakumwa wakamulongosolera Yosefe loto lake, wakati kwa iyo: “Mu loto lane nanguwona khuni la mpheska lili panthazi pane. 10 Khuni la mpheska ili languŵa na minthavi yitatu, ndipo languwoneka kuti likuphuka mphukira. Mwaluŵiro languchita maluŵa ndipo makhunje ghake ghangupambika mpheska zakuphya. 11 Nkhombo ya Farawo yanguŵa mu woko lane, ndipo nangutora mpheska na kuzikamira mu nkhombo ya Farawo. Pamanyuma nangupeleka nkhombo iyi mu woko la Farawo.” 12 Penepapo Yosefe wakati kwa iyo: “Ng’anamuro lake ni ili: Minthavi yitatu ni mazuŵa ghatatu. 13 Mazuŵa ghatatu kufuma sono, Farawo wakufumiskenge* na kukuwezgera pa ntchito yako.+ Wamupeleka nkhombo mu woko la Farawo nga umo ukachitiranga apo ukaŵa wakupelekera vyakumwa wake.+ 14 Kweni ukanikumbuke para vinthu vyakakwendera makora. Nkhuŵeya kuti unilongore lusungu* na kunizunura kwa Farawo mwakuti nifume mu malo ghano. 15 Nkhachita kwibika waka ku charu cha Ŵahebere,+ ndipo kuno nako nindachiteko kanthu kalikose kakuti ŵaniŵikire mu gadi.”*+

16 Mulara wa ŵakuphika wakawona kuti Yosefe wayowoya viwemi pakupatawura, wakati kwa iyo: “Naneso nangulota. Pa mutu wane panguŵa vihengo* vitatu vya chingwa chituŵa. 17 Mu chihengo chapachanya mwanguŵa vingwa vya Farawo vya mitundumitundu, ndipo viyuni vyaryanga vingwa mu chihengo icho changuŵa pachanya pa mutu wane.” 18 Yosefe wakati: “Ng’anamuro lake ni ili: Vihengo vitatu ni mazuŵa ghatatu. 19 Mazuŵa ghatatu kufuma sono, Farawo wadumurenge* mutu wako na kukupayika pa khuni, ndipo viyuni vizamurya thupi lako.”+

20 Zuŵa lachitatu likaŵa lakukumbukira kubabika kwa Farawo.+ Wakanozgera chiphikiro ŵateŵeti ŵake wose. Wakafumiska* mulara wa ŵakupelekera vyakumwa na mulara wa ŵakuphika uku ŵateŵeti ŵake ŵakuwona. 21 Wakamuwezgerapo pa ntchito mulara wa ŵakupelekera vyakumwa, ndipo wakalutizga mulimo wake wa kupeleka nkhombo mu woko la Farawo. 22 Kweni wakapayika mulara wa ŵakuphika, nga umo Yosefe wakayowoyera.+ 23 Ndipouli, mulara wa ŵakupelekera vyakumwa wakamukumbuka chara Yosefe, wakamuluwa.+

41 Paumaliro wa vyaka viŵiri vyamsuma, Farawo wakalota+ kuti wimilira mumphepete mwa Mlonga wa Nayelo. 2 Mu mlonga uwu mukafuma ng’ombe zanakazi 7 zakuwoneka makora na zakututuŵa, zikaryanga utheka mumphepete mwa Nayelo.+ 3 Mu Nayelo mukafumaso ng’ombe zinyake zanakazi 7, zambura kuwoneka makora na zakughanda, zikimilira pafupi na ng’ombe zakututuŵa mumphepete mwa Nayelo. 4 Penepapo ng’ombe zambura kuwoneka makora na zakughanda zikamba kurya ng’ombe 7 zakuwoneka makora na zakututuŵa zira. Ntheura Farawo wakawuka.

5 Wakagonaso, ndipo wakalota kachiŵiri. Wakawona mphonje 7 za tirigu zikufuma ku phekesi limoza, zakufwatura makora ndiposo ziwemi.+ 6 Wakawonaso mphonje 7 za tirigu zikutumphuka pamanyuma pa izo, zikaŵa zakuphapa na zakuŵawuka na mphepo ya kumafumiro gha dazi. 7 Ndipo mphonje za tirigu zakuphapa zikamba kumilimitizga mphonje 7 za tirigu wakufwatura makora ndiposo muwemi. Ntheura Farawo wakawuka, ndipo wakamanya kuti ni maloto.

8 Kweni namulenji, mzimu wake ukasuzgika. Ntheura wakachemeska ŵasembe* wose ŵamasalamusi na ŵanalume wose ŵavinjeru ŵa mu Eguputo. Farawo wakaŵalongosolera maloto ghake, kweni pakaŵavya na yumoza uyo wakapatawura maloto agha.

9 Ntheura mulara wa ŵakupelekera vyakumwa wakayowoya na Farawo kuti: “Muhanya uno nivumbure kwananga kwane. 10 Apo Farawo wakakwiyira ŵateŵeti ŵake, ine pamoza na mulara wa ŵakuphika+ wakatinjizga mu gadi, mu nyumba ya mulara wa ŵakuvikilira themba. 11 Pamanyuma, tose tikalota maloto mu usiku umoza. Iyo na ine, waliyose wakalota loto ilo likaŵa na ng’anamuro lake na lake.+ 12 Tikaŵaso na munyamata munyake Muhebere, muteŵeti wa mulara wa ŵakuvikilira themba.+ Tikati tamuphalira maloto ghithu,+ wakatipatawulira, waliyose kuyana na maloto ghake. 13 Vikachitika ndendende nga umo wakatipatawulira. Ine nili kuwezgekera pa mulimo wane, kweni munyane yura ŵakamupayika.”+

14 Ntheura Farawo wakachemeska Yosefe,+ ndipo mwaluŵiro ŵakamufumiska mu gadi* na kwiza nayo.+ Yosefe wakameta na kusintha vyakuvwara vyake ndipo wakanjira kwa Farawo. 15 Penepapo Farawo wakati kwa Yosefe: “Ine nangulota maloto, kweni palije na yumoza uyo wapatawura. Sono napulika kuti iwe para wapulika maloto ukupatawura.”+ 16 Yosefe wakazgora Farawo kuti: “Ndine yayi nkhupatawura. Chiuta ndiyo wayowoyenge vya umoyo wa Farawo.”+

17 Farawo wakati kwa Yosefe: “Nangulota kuti nimilira mumphepete mwa Mlonga wa Nayelo. 18 Ndipo mu Nayelo mwangufuma ng’ombe zanakazi 7 zakuwoneka makora na zakututuŵa. Zangwamba kurya utheka mumphepete mwa Nayelo.+ 19 Mwangufumaso ng’ombe zinyake zanakazi 7 ziheni chomene, zambura kuwoneka makora na zakughanda. Ng’ombe ziheni nthena nindaziwonepo mu charu chose cha Eguputo. 20 Ng’ombe zakughanda na ziheni izi zangwamba kurya ng’ombe zakututuŵa 7 zakwamba zira. 21 Kweni zanguti zarya, zangumanyikwa yayi kuti zarya zinyake, chifukwa zawonekanga ziheni nipera nga umo zanguŵira pakwamba. Ntheura nanguwuka.

22 “Nangulotaso maloto ghanyake. Nanguwona mphonje 7 za tirigu zikufuma ku phekesi limoza. Zanguŵa zakufwatura makora na ziwemi.+ 23 Mphonje zinyakeso 7 za tirigu zangutumphuka. Zanguŵa zakufota, zakuphapa na zakuŵawuka na mphepo ya kumafumiro gha dazi. 24 Penepapo mphonje zakuphapa zangwamba kumilimitizga mphonje 7 ziwemi zira. Ntheura nangulongosolera ŵasembe ŵamasalamusi,+ kweni panguŵavya na yumoza uyo wangunipatawulira.”+

25 Yosefe wakati kwa Farawo: “Maloto gha Farawo ngamoza ndipo ghali na ng’anamuro lakuyana. Chiuta waunenesko waphalira Farawo icho wachitenge.+ 26 Ng’ombe zanakazi 7 ziwemi ni vyaka 7. Mphonje 7 za tirigu muwemi nazo ni vyaka 7. Maloto ngamoza ndipo ng’anamuro lake ndakuyana. 27 Ng’ombe zanakazi 7 zakughanda ndiposo ziheni izo zangufuma pamanyuma ni vyaka 7. Ndipo mphonje 7 za tirigu wakuphapa na wakuŵawuka na mphepo ya kumafumiro gha dazi, ni vyaka 7 vya njara. 28 Nga umo nanguyowoyera kwa Farawo, Chiuta waunenesko walongora Farawo icho wachitenge.

29 “Kwizenge vyaka 7 ivyo mu charu chose cha Eguputo muzamuŵa vyakurya vinandi chomene. 30 Kweni pamanyuma pazamwiza vyaka 7 vya njara. Vyakurya vyose vinandi vira vizamuluwika mu charu cha Eguputo ndipo njara yizamusokweska charu.+ 31 Chifukwa cha njara iyo yizamuŵako pamanyuma, palije uyo wazamukumbuka kuti mu charu mukaŵa vyakurya vinandi, chifukwa njara iyi yizamuŵa yakofya chomene. 32 Loto likawerezgeka kaŵiri kwa Farawo chifukwa chakuti chinthu ichi chakhozgeka na Chiuta waunenesko, ndipo Chiuta waunenesko wachifiskenge mwaluŵiro.

33 “Sono Farawo wapenje mwanalume wamahara na wavinjeru ndipo wamuŵike kuti walaŵilirenge charu chose cha Eguputo. 34 Farawo wachitepo kanthu, wimike ŵalaŵiliri mu charu, ndipo mu vyaka 7 vya vyakurya vinandi, Farawo watorenge chigaŵa chachinkhondi cha vuna ya charu cha Eguputo.+ 35 Ŵawunjike vyakurya vyose mu vyaka viwemi ivyo vikwiza. Pasi pa mazaza gha Farawo, ŵalonge vyakurya mu misumba, ndipo ŵavisunge mwenemumo.+ 36 Vyakurya ivi viŵenge nthamba za charu kusungira vyaka 7 vya njara iyo yizamuŵa mu charu cha Eguputo, mwakuti charu chileke kumara na njara.”+

37 Fundo iyi yikaŵa yiwemi kwa Farawo na ŵateŵeti ŵake wose. 38 Ntheura Farawo wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Kasi munthu munyake wakuŵa nga ni uyu wangasangika, mweneuyo muli mzimu wa Chiuta?” 39 Penepapo Farawo wakati kwa Yosefe: “Pakuti Chiuta wakovwira kumanya vyose ivi, palije munthu munyake wamahara na wavinjeru nga ndiwe. 40 Iwe uŵenge na mazaza pa nyumba yane, ndipo ŵanthu ŵane wose ŵapulikirenge chose icho wayowoya.+ Ine nekha niŵenge na mazaza pa iwe chifukwa ndine themba.” 41 Farawo wakatiso kwa Yosefe: “Wona, nkhukwimika iwe pachanya pa charu chose cha Eguputo.”+ 42 Farawo wakavura mphete yake yachidindo pa woko lake na kuyiŵika pa woko la Yosefe. Wakamuvwalikaso chakuvwara cha salu yiwemi na kuŵika unyoro* wagolide mu singo yake. 43 Kweniso wakamukwezga mu gileta lachiŵiri lakuchindikika ilo wakaŵa nalo, ndipo ŵanthu ŵakachemerezganga panthazi pake kuti, “Avirekhi!”* Ndimo wakamuŵikira Yosefe kuŵa na mazaza pa charu chose cha Eguputo.

44 Farawo wakatiso kwa Yosefe: “Ine ndine Farawo, kweni palije munthu uyo wachitenge kanthu kalikose* mu charu chose cha Eguputo+ kwambura kuti iwe wazomerezga.” 45 Farawo wakamuthya Yosefe zina lakuti Zafenati-paneya ndipo wakamupa Asenati+ mwana msungwana wa Potifera wasembe* wa ku Oni* kuŵa muwoli wake. Ndipo Yosefe wakamba kulaŵilira* charu chose cha Eguputo.+ 46 Yosefe wakaŵa na vyaka 30+ apo wakimilira pamaso pa* Farawo, themba la Eguputo.

Pamanyuma Yosefe wakawukapo pamaso pa Farawo na kwendera charu chose cha Eguputo. 47 Mu vyaka 7 vya chakurya, charu chikapambika vyakurya vinandi chomene. 48 Mu vyaka 7 ivi, Yosefe wakawunjika vyakurya vyose ivyo vikaŵa mu charu cha Eguputo, ndipo wakavisunga mu misumba. Vyakurya vya mu minda ya mu msumba uliwose wakavisunganga mu msumba wenewuwo. 49 Yosefe wakalutilira kuwunjika vyakurya. Vikaŵa vinandi chomene nga ni mchenga wa mu nyanja, mwakuti paumaliro ŵakaleka na kupima wuwo chifukwa vikaŵa vyakuti vingapimika yayi.

50 Pambere chaka cha njara chindafike, Yosefe wakababa ŵana ŵaŵiri ŵanalume,+ awo wakamubabira Asenati, mwana wa Potifera wasembe wa ku Oni.* 51 Yosefe wakathya mwana wakwamba zina lakuti Manase,*+ chifukwa wakati, “Chiuta waniluwiska suzgo lane lose, na nyumba yose ya adada.” 52 Mwana wachiŵiri wakamuthya zina lakuti Efurayimu,*+ chifukwa wakati, “Chiuta wanipa ŵana mu charu cha visuzgo vyane.”+

53 Penepapo vyaka 7 ivyo charu cha Eguputo chikapambikira vyakurya vinandi vikamara.+ 54 Ndipo vyaka 7 vya njara vikamba, nga umo Yosefe wakayowoyera.+ Mu vyaru vyose mukaŵa njara, kweni mu charu chose cha Eguputo mukaŵa chingwa.*+ 55 Pamasinda charu chose cha Eguputo chikasuzgika na njara, ndipo ŵanthu ŵakamba kulira kwa Farawo kuti waŵape chingwa.+ Farawo wakati ku Ŵaeguputo wose: “Lutani kwa Yosefe, ndipo mukachite chilichose icho wamumuphalirani.”+ 56 Njara yikalutilira pa charu chose chapasi.+ Ndipo Yosefe wakamba kujura nthamba zose izo zikaŵa pakati pawo na kuguliska chakurya ku Ŵaeguputo,+ chifukwa njara yikaŵa yikuru chomene mu charu cha Eguputo. 57 Kweniso ŵanthu ŵa mu vyaru vyose ŵakizanga ku Eguputo kuzakagura chakurya kwa Yosefe, chifukwa njara yikaŵa yikuru chomene pa charu chose chapasi.+

42 Yakhobe wakati wapulika kuti ku Eguputo kuli vyakurya,+ wakafumba ŵana ŵake kuti: “Chifukwa wuli mukulaŵiskana waka?” 2 Yakhobe wakatiso: “Napulika kuti ku Eguputo vyakurya viliko. Khilirani kwenekuko mukatigulire vyakurya kuti tiŵe ŵamoyo, tileke kufwa.”+ 3 Ntheura ŵakuru ŵa Yosefe 10+ ŵakakhilira ku Eguputo kukagura vyakurya. 4 Kweni Benjamini,+ munung’una wa Yosefe, Yakhobe wakamutuma yayi pamoza na ŵakuru ŵake, chifukwa wakati: “Panji wangakakumana na soka na kufwa.”+

5 Ntheura ŵana ŵa Israyeli ŵakiza ku Eguputo pamoza na ŵanthu awo ŵakizanga kuzakagura vyakurya, chifukwa njara yikanjira mu charu cha Kenani.+ 6 Yosefe wakaŵa munthu wamazaza mu charu cha Eguputo,+ ndiyo wakaguliskanga vyakurya ku ŵanthu wose pa charu chapasi.+ Ŵakuru ŵa Yosefe ŵakiza na kumusindamira m’paka visko pasi.+ 7 Yosefe wati wawona ŵakuru ŵake, nyengo yeneyiyo wakaŵamanya, kweni wakajibisa kuti ŵaleke kumumanya.+ Wakayowoya nawo mwaukali kuti: “Kasi mwafuma nkhu?” Iwo ŵakati: “Tafuma ku charu cha Kenani ndipo tiza kuno kuzakagura chakurya.”+

8 Ntheura Yosefe wakaŵamanya ŵakuru ŵake, kweni iwo ŵakamumanya chara. 9 Nyengo yeneyiyo, Yosefe wakakumbuka maloto agho wakalota ghakukhwaskana na iwo,+ ndipo wakati kwa iwo: “Imwe ndimwe mphachi!* Mwiza kuzakawona vigaŵa vya charu chithu ivyo chivikiliro ntchichoko!” 10 Ŵakati kwa iyo: “Chara fumu yithu, kweni ŵateŵeti ŵinu ŵizira kuzakagura chakurya. 11 Tose ndise ŵana ŵa munthu yumoza. Ndise ŵanthu ŵakunyoloka. Ŵateŵeti ŵinu ni mphachi yayi.” 12 Kweni iyo wakati kwa iwo: “Chara! Mwizira kuzakawona vigaŵa vya charu chithu ivyo chivikiliro ntchichoko!” 13 Iwo ŵakati: “Ŵateŵeti ŵinu ŵalipo ŵana ŵanalume 12.+ Tili ŵana ŵa munthu yumoza+ mu charu cha Kenani. Pasono muchoko pa tose wali na adada,+ ndipo munyake palije.”+

14 Kweni Yosefe wakati kwa iwo: “Vili nga umo nayowoyera kale kuti, ‘Imwe ndimwe mphachi!’ 15 Ntheura muyezgekenge na ichi: Mu zina la Farawo, nkhulapa kuti muwukengemo chara mu malo ghano m’paka munung’una winu wize kuno.+ 16 Tumani yumoza kuti wakatore munung’una winu apo mwaŵanyake muŵenge mu gadi. Ntheura mazgu ghinu ghawonekenge usange ngaunenesko. Kweni usange ndimo viliri yayi, ndikuti ndimwe mphachi nadi. Ichi nkhulapa mu zina la Farawo!” 17 Ntheura wakaŵasunga mu gadi mazuŵa ghatatu.

18 Pa zuŵa lachitatu, Yosefe wakati kwa iwo: “Chitani ichi kuti muŵe ŵamoyo, pakuti nkhopa Chiuta. 19 Usange ndimwe ŵakunyoloka, ipo yumoza wa imwe wakhale mu gadi mu nyumba yino. Mwaŵanyake mose mulutenge na kuyegha vyakurya kuti mbumba zinu zileke kufwa na njara.+ 20 Mwize nayo munung’una winu kwa ine, mwakuti mazgu ghinu ghalongore kuti ngaunenesko, ndipo muzamukomeka yayi.” Ndipo ŵakachita ntheura.

21 Sono ŵakati kwa yumoza na munyake: “Nadi, tikulangika chifukwa cha munung’una withu.+ Tikawona kusuzgika kwa mtima wake apo wakatiŵeyeleranga kuti timuchitire chiwuravi, kweni tikamupulika chara. Lekani suzgo ili latiwira.” 22 Penepapo Rubeni wakaŵazgora kuti: “Asi nkhamuphalirani ine kuti, ‘Kumuchitira chiheni yayi mwana?’+ Kweni mukapulika chara. Sono ndopa zake zikukhumbikwa kwa ise.”+ 23 Kweni iwo ŵakamanya yayi kuti Yosefe wakuŵapulika, chifukwa wakayowoyanga nawo kwizira mwa wakung’anamulira. 24 Ntheura iyo wakafumako kwa iwo na kwamba kulira.+ Wakati waweleraso kwa iwo, wakayowoyaso nawo, ndipo wakatora Simiyoni+ na kumukaka iwo ŵakuwona.+ 25 Pamanyuma, Yosefe wakaphalira ŵateŵeti ŵake kuti ŵazuzge vyakurya mu mathumba* gha ŵakuru ŵake. Kweniso wakaŵaphalira kuti ŵawezgere ndalama za munthu waliyose mu thumba lake, na kuŵapa chakurya cha pa ulendo. Ivi ndivyo ŵakaŵachitira nadi.

26 Ntheura ŵakaŵika vyakurya vyawo pa mbunda na kwamba ulendo wa kuwelera kukwawo. 27 Apo ŵakafika pa malo ghakugona, munyake wakasutura thumba lake kuti wape chakurya mbunda yake, ndipo wakawona kuti pa mulomo wa thumba lake pali ndalama zake. 28 Wakati ku ŵanyake: “Ndalama zane ŵaniwezgera, izi apa mu thumba lane.” Ntheura ŵakafipa mtima na kumbwambwantha. Ŵakati kwa yumoza na munyake: “Kasi ntchivichi icho Chiuta watichitira?”

29 Ŵakati ŵafika kwa wiskewo Yakhobe, mu charu cha Kenani, ŵakamuphalira vyose ivyo vikaŵachitikira, ŵakati: 30 “Munthu uyo wakulaŵilira charu wakayowoya nase mwaukali,+ wakati ndise mphachi mu charu. 31 Kweni ise tikati kwa iyo, ‘Ndise ŵanthu ŵakunyoloka. Ndise mphachi chara.+ 32 Kwa adada tiliko ŵana ŵanalume 12.+ Munyake kulije,+ ndipo pasono muchoko pa tose wali na adada mu charu cha Kenani.’+ 33 Kweni munthu uyo wakulaŵilira charu wakati kwa ise, ‘Nimanyenge kuti ndimwe ŵakunyoloka usange mungachita ichi: Yumoza wa imwe wakhale na ine.+ Mwaŵanyake mose mutore vyakurya mulutenge kuti mbumba zinu zileke kufwa na njara.+ 34 Mwize na munung’una winu kwa ine kuti nizakakhorwe kuti ndimwe mphachi yayi kweni ndimwe ŵanthu ŵakunyoloka. Pamanyuma nizamumuwezgerani munyinu ndipo muzamulutilira kuchita malonda mu charu.’”

35 Apo ŵakakhuturanga mathumba ghawo, waliyose wakawona kuti mu thumba lake mukaŵa ndalama. Iwo na awiskewo ŵakati ŵawona ndalama izi, ŵakachita wofi. 36 Ntheura wiskewo Yakhobe wakati kwa iwo: “Mwanipoka ŵana ŵane!+ Yosefe kulije+ ndipo Simiyoni nayo kulije,+ ndipo sono mukukhumba kutoraso Benjamini. Vyose ivi vyawira ine!” 37 Kweni Rubeni wakati kwa awiske: “Usange natondeka kukawera nayo,+ muzakakome ŵana ŵane ŵaŵiri. Mupelekani mu mawoko ghane, ine ndine namwizaso nayo kwa imwe.”+ 38 Kweni Yakhobe wakati: “Mwana wane walutenge namwe chara, chifukwa mukuru wake wali kufwa ndipo iyo wakhalapo yekha.+ Usange soka lakamuwira mu nthowa, mbwenu mukhizgirenge mbuha zane ku Dindi*+ na chitima chikuru.”+

43 Sono njara yikakura chomene mu charu.+ 2 Ntheura ŵakati ŵamara kurya chakurya icho ŵakafuma nacho ku Eguputo,+ awiskewo ŵakati: “Lutaniso, mukatigulire chakurya chichoko waka.” 3 Yuda wakati kwa iwo: “Munthu yura wakatichenjezga kuti: ‘Kuzakawonaso chisko chane chara m’paka mwize dankha na munung’una winu.’+ 4 Usange mutitumenge pamoza na munung’una withu, mbwenu tilutenge kukamugulirani chakurya. 5 Kweni usange mwakana kuti tilute nayo, nase tilutengeko yayi, chifukwa munthu yura wakatiphalira kuti: ‘Kuzakawonaso chisko chane chara m’paka mwize dankha na munung’una winu.’”+ 6 Israyeli+ wakafumba kuti: “Chifukwa wuli mukamuphalira munthu yura kuti muli na munung’una winu na kunichemera suzgo iyi?” 7 Iwo ŵakati: “Munthu yura wakafumba vya ise na ŵabali ŵithu, wakati, ‘Kasi awiskemwe ŵachali ŵamoyo? Kasi muli na munung’una winu munyake?’ Ndipo ise tikamuphalira unenesko.+ Ise tikate timanyenge wuli kuti watenge, ‘Mwize nayo munung’una winu’?”+

8 Penepapo Yuda wakati kwa awiske Israyeli: “Mutumani msepuka na ine+ kuti tilutenge, mwakuti tiŵe ŵamoyo, tileke kufwa,+ ise, imwe, na ŵana ŵithu.+ 9 Ine nkhulayizga kuti nimusungilirenge.+ Mulandu muzakanipe ine. Usange natondeka kwiza nayo na kumuwezgera kwa imwe, mbwenu niŵenge wakwananga kwa imwe muyirayira. 10 Kweni tilekenge kuzingilika, mphanyi sono tawelerako kaŵiri.”

11 Ntheura wiskewo Israyeli wakati kwa iwo: “Usange ni nthena, chitani ichi: Yeghani vinthu viwemi chomene vya mu charu ichi mu mathumba ghinu kuti mukamupe munthu uyo chawanangwa.+ Yeghaniko basamu+ muchoko waka na uchi uchoko, labidanamu na vikwa vyamafira,+ nkholosko, na alimondi. 12 Kweniso torani ndalama kusazgirapo kaŵiri. Muyegheso ndalama izo zikawezgekera mu mathumba ghinu.+ Panyake zikawezgeka kwambura kumanya. 13 Mutorani munung’una winu, wukani muluteso kwa munthu yura. 14 Mphanyi Chiuta Wankhongonozose wamovwirani kuti munthu uyu wakamuchitirani lusungu na kumuwezgerani mwana munyinu na Benjamini. Kweni ine, usange nkhwakuti nitaye ŵana, mbwenu nkhwachi nitaye.”+

15 Ntheura ŵakatora chawanangwa chira, na ndalama kusazgirapo kaŵiri, ndiposo Benjamini. Ŵakawuka, ŵakakhilira ku Eguputo ndipo ŵakimiliraso pamaso pa Yosefe.+ 16 Yosefe wakati wawona kuti ŵiza na Benjamini, wakaphalira munthu uyo wakalaŵiliranga nyumba yake kuti: “Ŵanjizga mu nyumba ŵanthu aŵa. Ukome nyama na kunozga chakurya, chifukwa ŵanthu aŵa ŵaryenge chakurya cha muhanya pamoza na ine.” 17 Mwaluŵiro munthu yura wakachita ivyo Yosefe wakamuphalira.+ Wakaluta nawo ku nyumba ya Yosefe. 18 Kweni ŵakati ŵafika ku nyumba ya Yosefe, ŵanthu aŵa ŵakawopa. Ndipo ŵakamba kuyowoya kuti: “Ŵiza nase kuno chifukwa cha ndalama izo zikawezgekera mu mathumba ghithu ulendo wamara. Sono ŵatiwukirenge na kutizgora ŵazga na kutora mbunda zithu.”+

19 Ntheura ŵakakumana na mulaŵiliri wa nyumba ya Yosefe na kuyowoya nayo apo wakaŵa pa mulyango wa nyumba. 20 Iwo ŵakati: “Fumu yane, tigowokerani. Pakwamba, tikakhilira kuno kuzakagura chakurya.+ 21 Kweni tikati tafika pa malo ghakuti tigonepo tikajura mathumba ghithu, ndipo waliyose wakasanga ndalama pa mulomo wa thumba lake, ndalama zithu zose umo zikaŵira.+ Ntheura tikukhumba kuwezga ndalama izi. 22 Tiza na ndalama zinyake kuti tizakagure chakurya. Tikumanya yayi uyo wakawezgera ndalama zithu mu mathumba ghithu.”+ 23 Iyo wakati: “Imwe kudandawura yayi ndipo kopa chara. Chiuta winu, Chiuta wa awiskemwe ndiyo wakaŵika usambazi mu mathumba ghinu. Ndalama zinu zikafikira kwa ine.” Pamanyuma, wakafumiska Simiyoni na kwiza nayo kwa iwo.+

24 Munthu yura wakaŵanjizga mu nyumba ya Yosefe na kuŵapa maji kuti ŵageziske malundi ghawo. Wakaŵapaso vyakurya vya mbunda zawo. 25 Ndipo ŵakanozga chawanangwa+ kuti ŵazakapeleke kwa Yosefe namuhanya, chifukwa ŵakapulika kuti ŵaryenge chakurya mwenemura.+ 26 Yosefe wakati wanjira mu nyumba, ŵakamutolera chawanangwa chawo na kumupa, ndipo ŵakamusindamira.+ 27 Iyo wakaŵafumba za umoyo wawo, wakati: “Kasi awiskemwe ŵachekuru awo mukayowoyanga ŵali wuli? Kasi ŵachali ŵamoyo?”+ 28 Iwo ŵakati: “Muteŵeti winu adada ŵali makora ndipo ŵachali ŵamoyo.” Ŵakajikama pasi na kumusindamira.+

29 Wakati winuska maso ghake na kuwona munung’una wake Benjamini, mwana wa anyina,+ wakati: “Kasi uyu ndiyo munung’una winu muchoko, uyo mukaniphalira?”+ Wakatiso: “Mphanyi Chiuta wakulongora uwemi wake, mwana wane.” 30 Yosefe wakafumapo luŵiroluŵiro kuti wakasange malo kuti wakalilireko chifukwa chitima chikamukora na munung’una wake. Ntheura wakanjira mu chipinda chayekha na kulira.+ 31 Pamanyuma, wakageza kumaso na kufuma, wakajikhwimiska ndipo wakati: “Ŵikanipo vyakurya.” 32 Iyo ŵakamuŵikira payekha, ŵabali ŵake paŵekha. Ŵaeguputo awo ŵakaŵa nayo, ŵakalyeranga paŵekha. Ŵaeguputo ŵakalyeranga pamoza na Ŵahebere yayi chifukwa chakuti ukaŵa ukazuzi kwa Ŵaeguputo.+

33 Ŵabali ŵake ŵakakhala pamaso pake, wakwamba kuyana na ulara wake,+ ndipo muchoko kuyana na uchoko wake. Ndipo ŵakalaŵiskananga mwakuzizwa. 34 Yosefe wakatumanga chakurya kufuma pa thebulu lake kuya pa thebulu la ŵabali ŵake, kweni chakurya icho wakapa Benjamini wakasazgirapo kankhondi kuluska ŵabali ŵake wose.+ Ntheura ŵakarya na kumwa pamoza nayo m’paka ŵakakhuta.

44 Pamanyuma, Yosefe wakaphalira munthu uyo wakalaŵiliranga nyumba yake kuti: “Uzuzge chakurya mu mathumba gha ŵanthu aŵa kuyana na umo ŵangayeghera. Uwezgere ndalama za waliyose mu thumba lake.+ 2 Kweniso uŵike nkhombo yane yasiliva mu thumba la muchoko pamoza na ndalama zake zakugulira vyakurya.” Munthu yura wakachita nga umo Yosefe wakamuphalilira.

3 Kukati kwacha mulenji, ŵanthu ŵara ŵakazomerezgeka kuti ŵalutenge, iwo na mbunda zawo. 4 Ŵakati ŵendapo pachoko waka kufuma mu msumba, Yosefe wakati kwa munthu uyo wakalaŵiliranga nyumba yake: “Wuka! Chimbilira ŵanthu ŵara. Para wakaŵasanga ukati kwa iwo: ‘Chifukwa wuli mwawezgera uheni pa uwemi? 5 Chifukwa wuli mwatora nkhombo iyo fumu yane yikumweramo na kuwukwira? Mwachita chinthu chiheni chomene.’”

6 Ntheura wakaŵachimbilira na kuŵasanga, ndipo wakaŵaphalira mazgu agha. 7 Kweni ŵakati kwa iyo: “Chifukwa wuli fumu yithu yikuyowoya mazgu agha? Ntchambura kupulikikwa kuti ŵateŵeti ŵinu ŵachite chinthu chanthena. 8 Wonani kuti ndalama izo tikazisanga mu milomo ya mathumba ghithu tikazakawezga kwa imwe kufuma ku charu cha Kenani.+ Ipo tingiba wuli siliva panji golide mu nyumba ya fumu yinu? 9 Usange yasangika na yumoza wa ŵazga ŵinu, mbwenu wafwe, ndipo taŵanyake tose tiŵe ŵazga ŵa fumu yithu.” 10 Iyo wakati: “Viŵe nga umo mwayowoyera. Uyo wasangika nayo waŵenge muzga wane, kweni mwaŵanyake mose muŵenge ŵambura mulandu.” 11 Mwaluŵiro waliyose wakathura thumba lake na kulijura. 12 Munthu yura wakasecha makoramakora, wakambira mulara na kumalizgira na muchoko. Paumaliro nkhombo yikasangika mu thumba la Benjamini.+

13 Penepapo iwo ŵakapalura vyakuvwara vyawo, ndipo waliyose wakanyamura katundu wake na kuwezgeraso pa mbunda, ŵakawelera ku msumba. 14 Yuda+ na ŵabali ŵake ŵakanjira mu nyumba ya Yosefe, ndipo iyo wakaŵa wachali mwenemura. Iwo ŵakawa pasi panthazi pake.+ 15 Sono Yosefe wakati kwa iwo: “Kasi ntchinthu wuli icho mwachita? Kasi mwamanyanga yayi kuti munthu nga ndine wakumanya kuwukwa?”+ 16 Ntheura Yuda wakadandawura wakati: “Kasi tingayowoyachi kwa fumu yane? Kasi tiyowoye vichi? Kasi tingalongora wuli kuti tili ŵarunji? Chiuta waunenesko wamanya ubudi wa ŵazga ŵinu.+ Sono tili ŵazga ŵa fumu yane, ise na uyo wasangika na nkhombo.” 17 Kweni Yosefe wakati: “Ntchambura kwenelera kwa ine kuchita nthena. Munthu uyo wasangika na nkhombo ndiyo waŵenge muzga wane.+ Kweni mwaŵanyake mose, lutaninge mu mtende kwa awiskemwe.”

18 Yuda wakiza pafupi na Yosefe, wakati: “Nkhumuŵeyani, fumu yane. Zomerezgani muzga winu wayowoye lizgu limoza mu makutu gha fumu yane. Mungakalipanga yayi kwa muzga winu, chifukwa imwe muli nga ni Farawo.+ 19 Fumu yane yikafumba ŵazga ŵake kuti: ‘Kasi muli nawo awiskemwe panji munung’una?’ 20 Ntheura ise tikati kwa fumu yithu: ‘Tili na adada ŵachekuru na mwana wa mu uchekuru wawo, muchoko pa tose.+ Kweni mukuru wake wali kufwa,+ mwakuti wakhalapo yekha pa anyina+ ndipo awiske ŵakumutemwa chomene.’ 21 Imwe mukati ku ŵazga ŵinu: ‘Mwize nayo kuti nizakamuwone.’+ 22 Kweni ise tikati kwa fumu yithu: ‘Msepuka uyu wangalekana yayi na awiske. Usange wangaŵaleka, mbwenu awiske ŵafwenge nadi.’+ 23 Imwe mukati ku ŵazga ŵinu: ‘Para mundize na munung’una winu, muzamuwonaso chisko chane chara.’+

24 “Ntheura tikakwera kwa adada, muzga winu, na kuŵaphalira mazgu gha fumu yithu. 25 Pamanyuma, adada ŵakati: ‘Lutaniso, mukatigulire chakurya chichoko waka.’+ 26 Kweni ise tikati: ‘Tingalutako yayi usange munung’una withu walutenge nase yayi. Chifukwa kwambura munung’una withu, tamuchiwonaso yayi chisko cha munthu yura.’+ 27 Penepapo adada, muzga winu, ŵakati kwa ise: ‘Mukumanya makora kuti muwoli wane wakanibabira ŵana ŵanalume ŵaŵiri pera.+ 28 Kweni yumoza wa ŵana aŵa wali kunileka, ndipo nkhati: “Wakwenera kuti watwazulika nadi!”+ Nindamuwone m’paka sono. 29 Usange mungatoraso uyu ndipo soka lakamuwira na kufwa, mukhizgirenge mbuha zane ku Dindi*+ na chitima chikuru.’+

30 “Sono usange ningawelera kwa adada muzga winu kwambura msepuka uyu, pakuti umoyo wa adada uli kudemelerana na umoyo wa msepuka uyu, 31 mbwenu ŵamufwa nadi para ŵakawona waka kuti msepuka palije. Taŵazga ŵinu tikhizgirenge nadi mbuha za adada muzga winu ku Dindi* na chitima chikuru. 32 Namuzga winu nkhalayizga adada kuti nisungilirenge msepuka uyu, nkhati: ‘Usange natondeka kumuwezgera kwa imwe, mbwenu niŵenge wakwananga kwa imwe adada muyirayira.’+ 33 Ntheura sono, nkhuŵeya, zomerezgani namuzga winu kuti niŵe muzga wa fumu yane m’malo mwa msepuka, mwakuti msepuka wawelere na ŵakuru ŵake. 34 Kasi ningawelera wuli kwa adada kwambura msepuka uyu? Chifukwa ningatchintha yayi kuwona soka ili likuwira adada.”

45 Yosefe wakati wapulika nthena, wakatondeka kujikora pamaso pa ŵateŵeti ŵake wose.+ Ntheura wakachemerezga kuti: “Ŵafumiskanipo ŵanthu wose pamaso pane!” Ndipo pakaŵavya munthu munyake uyo wakaŵa nayo apo Yosefe wakajivumburanga ku ŵabali ŵake.+

2 Penepapo wakalira mazgu pachanya m’paka Ŵaeguputo ŵakapulika, ndipo ŵa ku nyumba ya Farawo nawo ŵakapulika. 3 Paumaliro Yosefe wakati ku ŵabali ŵake: “Ndine Yosefe. Kasi adada ŵachali ŵamoyo?” Ŵabali ŵake ŵakamuzgora yayi, ŵakati waka pwaza! 4 Ntheura Yosefe wakati ku ŵabali ŵake: “Naŵeya, sendelerani pafupi.” Ndipo iwo ŵakasendelera pafupi.

Iyo wakati: “Ndine Yosefe mubali winu, uyo mukamuguliska ku Eguputo.+ 5 Kweni sono mungachitanga chitima yayi panji kukalipirana chifukwa chakuti mukaniguliska kuno. Chiuta ndiyo wakanituma kuno panthazi pinu kuti nithaske umoyo.+ 6 Ichi ni chaka chachiŵiri cha njara mu charu,+ kweni kwakhala vyaka vinyake vinkhondi ivyo ŵanthu ŵalimenge yayi panji kuvuna. 7 Kweni Chiuta wakanituma panthazi pinu kuti wamusungirani mphapu+ pa charu chapasi, kweniso kuti wamusungani ŵamoyo pakumupani chiponosko chikuru. 8 Ntheura ndimwe yayi mukanituma kuno. Chiuta waunenesko ndiyo wakanituma kuno kuti wanimike kuŵa wakupeleka fundo mulara* kwa Farawo na fumu pa nyumba yake yose ndiposo kuwusa charu chose cha Eguputo.+

9 “Welerani luŵiro kwa adada, ndipo mukati kwa iwo, ‘Yosefe mwana winu wayowoya kuti: “Chiuta wanimika kuŵa fumu pa Eguputo yose.+ Ntheura mwize kwa ine, mungachedwanga yayi.+ 10 Muzakakhale mu charu cha Gosheni,+ ndipo muzamuŵa pafupi na ine. Mwize mose, imwe, ŵana ŵinu, ŵazukuru ŵinu, mberere zinu, ng’ombe zinu, na vyose ivyo muli navyo. 11 Nizamumupani chakurya, chifukwa kwakhala vyaka vinyake vinkhondi vya njara.+ Para mwizengeko yayi, imwe na nyumba yinu mukavukenge ndipo vyose ivyo muli navyo vimalenge.”’ 12 Imwe na munung’una wane Benjamini mukuwona na maso ghinu kuti ndine nadi nkhuyowoya namwe.+ 13 Ntheura mukaŵaphalire adada vya uchindami wose uwo nili nawo muno mu Eguputo, na vyose ivyo mwawona. Mwende luŵiro, ndipo mwize nawo kuno adada.”

14 Penepapo Yosefe wakavumbatira* munung’una wake Benjamini na kulira, ndipo Benjamini nayo wakalira uku wakoloŵeka mawoko mu singo ya Yosefe.+ 15 Wakafyofyontha ŵakuru ŵake wose na kulira, ndipo pamanyuma ŵabali ŵake ŵakamba kuyowoya nayo.

16 Makani ghakafika ku nyumba ya Farawo kuti: “Ŵabali ŵa Yosefe ŵiza.” Farawo na ŵateŵeti ŵake ŵakakondwa ŵakati ŵapulika makani agha. 17 Ntheura Farawo wakati kwa Yosefe: “Uŵaphalire ŵabali ŵako kuti: ‘Chitani ichi: Kwezgani katundu pa viŵeto vinu vyakuyegha katundu, na kuluta ku charu cha Kenani. 18 Mukatore awiskemwe na ŵamunyumba yinu, ndipo mwize kwa ine. Nizamumupani vinthu viwemi vya mu charu cha Eguputo. Ndipo muzamurya vyakunowa* chomene vya charu ichi.’+ 19 Nkhukutuma iwe kuti uŵaphalire kuti:+ ‘Chitani ichi: Torani magileta+ kufuma mu charu cha Eguputo kuti mukakwezgemo ŵana ŵinu na ŵawoli ŵinu, ndipo limoza mukakwezgemo awiskemwe na kwiza nawo kuno.+ 20 Kufipa mtima na katundu winu yayi,+ chifukwa viwemi vyose vya mu charu cha Eguputo ni vinu.’”

21 Ŵana ŵa Israyeli ŵakachita ivyo ŵakaphalirika. Yosefe wakaŵapa magileta kuyana na umo Farawo wakayowoyera ndiposo wakaŵapa chakurya cha pa ulendo. 22 Yosefe wakaŵapa waliyose chakuvwara chinyake, kweni Benjamini wakamupa masiliva 300 na vyakuvwara vinyake vinkhondi.+ 23 Awiske wakaŵatumira vinthu ivi: mbunda 10 izo zikanyamura vinthu viwemi vya ku Eguputo na mbunda zanakazi 10 izo zikanyamura tirigu, chingwa, na chakurya cha pa ulendo cha awiske. 24 Ntheura wakatuma ŵabali ŵake kuti ŵalutenge, ndipo apo ŵakanyamukanga, wakati kwa iwo: “Mungambananga yayi mu nthowa.”+

25 Penepapo ŵakanyamuka ku Eguputo, ndipo ŵakafika ku charu cha Kenani kwa wiskewo Yakhobe. 26 Ŵakaŵaphalira awiskewo kuti: “Yosefe wachali wamoyo ndipo ndiyo wakuwusa charu chose cha Eguputo.”+ Kweni Yakhobe wakati waka lwaha chifukwa wakaŵagomezga yayi.+ 27 Ŵakati ŵamuphalira mazgu ghose agho Yosefe wakayowoya kwa iwo ndipo wakati wawona magileta agho Yosefe wakatuma kuti ghazakaŵatore, mzimu wa wiskewo Yakhobe ukamba kuweleramo. 28 Israyeli wakati: “Mbwenu nakhorwa! Mwana wane Yosefe wachali wamoyo! Nilutenge kuti nkhamuwone pambere nindafwe.”+

46 Ntheura Israyeli wakatora vyose ivyo wakaŵa navyo* na kunyamuka. Wakati wafika ku Beyere-sheba+ wakapeleka sembe kwa Chiuta wa Yisake wiske.+ 2 Penepapo Chiuta wakayowoya na Israyeli mu mboniwoni usiku, wakati: “Yakhobe, Yakhobe!” Iyo wakati: “Ndine pano.” 3 Chiuta wakati: “Ndine Chiuta waunenesko, Chiuta wa awuso.+ Kopa chara kuluta ku Eguputo, chifukwa namukuzgora mtundu ukuru kwenekura.+ 4 Ine nikhirenge nawe ku Eguputo, ndipo nizamuweraso nawe kufuma kura.+ Woko la Yosefe ndilo lizamujara maso ghako.”*+

5 Yakhobe wakanyamuka ku Beyere-sheba, ndipo ŵana ŵa Israyeli ŵakayegha Yakhobe wiskewo, ŵana ŵawo, na ŵawoli ŵawo mu magileta agho Farawo wakatumizga kuti ŵakamuyeghemo. 6 Ŵakatoraso viŵeto vyawo na katundu wawo uyo ŵakasanga mu charu cha Kenani. Ntheura Yakhobe na ŵana ŵake wose ŵakiza ku Eguputo. 7 Wakiza na ŵana ŵake wose ku Eguputo, ŵana ŵake ŵanalume na ŵanakazi kweniso ŵazukuru ŵake ŵanalume na ŵanakazi.

8 Agha ni mazina gha ŵana ŵanalume ŵa Israyeli panji kuti Yakhobe na ŵana ŵake ŵanalume, awo ŵakiza ku Eguputo.+ Mwana wakwamba wa Yakhobe wakaŵa Rubeni.+

9 Ŵana ŵanalume ŵa Rubeni ŵakaŵa Hanoki, Palu, Hezironi, na Karimi.+

10 Ŵana ŵanalume ŵa Simiyoni+ ŵakaŵa Yemuyeli, Yamini, Ohadi, Yakini, Zohari, na Shauli+ mwana wa mwanakazi Mukenani.

11 Ŵana ŵanalume ŵa Levi+ ŵakaŵa Gerishoni, Kohati, na Merari.+

12 Ŵana ŵanalume ŵa Yuda+ ŵakaŵa Ere, Onani, Shela,+ Perezi,+ na Zera.+ Kweni Ere na Onani ŵakafwira mu charu cha Kenani.+

Ŵana ŵanalume ŵa Perezi ŵakaŵa Hezironi na Hamuli.+

13 Ŵana ŵanalume ŵa Isakara ŵakaŵa Tola, Puva, Iyobu, na Shimuroni.+

14 Ŵana ŵanalume ŵa Zebuloni+ ŵakaŵa Seredi, Eloni, na Yahaleli.+

15 Aŵa ndiwo ŵana ŵanalume awo Leya wakababira Yakhobe mu Padani-aramu, na Dina+ mwana wake msungwana. Ŵana ŵake wose, ŵanalume na ŵanakazi, ŵakaŵa 33.

16 Ŵana ŵanalume ŵa Gadi+ ŵakaŵa Zifiyoni, Hagi, Shuni, Eziboni, Eri, Arodi, na Areli.+

17 Ŵana ŵanalume ŵa Asheri+ ŵakaŵa Imuna, Ishiva, Ishivi, na Beriya. Mudumbu wawo wakaŵa Sera.

Ŵana ŵanalume ŵa Beriya ŵakaŵa Heberi na Malikiyeli.+

18 Aŵa ndiwo ŵana ŵanalume ŵa Zilipa,+ uyo Labani wakapeleka kwa mwana wake Leya. Ŵanthu wose awo Zilipa wakababira Yakhobe ŵakaŵa 16.

19 Ŵana ŵanalume ŵa Rakelo, muwoli wa Yakhobe, ŵakaŵa Yosefe+ na Benjamini.+

20 Mu charu cha Eguputo, Yosefe wakababa Manase+ na Efurayimu+ mwa Asenati+ mwana wa Potifera wasembe wa ku Oni.*

21 Ŵana ŵanalume ŵa Benjamini+ ŵakaŵa Bela, Bekeri, Ashibeli, Gera,+ Namani, Ehi, Roshi, Mupimu, Hupimu,+ na Aridi.+

22 Aŵa mbana ŵanalume awo Rakelo wakababira Yakhobe. Wose pamoza ŵakaŵa 14.

23 Mwana mwanalume* wa Dani+ wakaŵa Hushimu.+

24 Ŵana ŵanalume ŵa Nafutali+ ŵakaŵa Yaziyele, Guni, Yezeri, na Shilemu.+

25 Aŵa ndiwo ŵana ŵanalume ŵa Biliha, uyo Labani wakapeleka kwa mwana wake Rakelo. Ŵanthu wose awo Biliha wakababira Yakhobe ŵakaŵa 7.

26 Ŵanthu wose awo ŵakababika kwa Yakhobe na kuluta nayo ku Eguputo, padera pa ŵakamwana ŵake, ŵakaŵa 66.+ 27 Mu charu cha Eguputo, Yosefe wakababa ŵana ŵanalume ŵaŵiri. Ŵanthu wose ŵamunyumba ya Yakhobe awo ŵakiza ku Eguputo ŵakaŵa 70.+

28 Yakhobe wakadangizga Yuda+ kwa Yosefe kuti wakamuphalire kuti wali mu nthowa kuya ku Gosheni. Ŵakati ŵafika mu charu cha Gosheni,+ 29 Yosefe wakanozga gileta lake na kuluta kukakumana na Israyeli wiske ku Gosheni. Wakati wakumana nayo, wakamuvumbatira* na kulira kwa kanyengo.* 30 Penepapo Israyeli wakati kwa Yosefe: “Sono nili wakunozgeka kufwa. Nawona chisko chako ndipo namanya kuti uchali wamoyo.”

31 Yosefe wakati ku ŵabali ŵake na ku ŵamunyumba ya awiske: “Lekani nilute nkhaphalire Farawo+ kuti, ‘Ŵabali ŵane na ŵamunyumba ya adada awo ŵakaŵa mu charu cha Kenani ŵiza kuno kwa ine.+ 32 Ŵanthu aŵa mbaliska+ ndipo ŵakuŵeta viŵeto. Ŵiza na mberere zawo+ na ng’ombe zawo na vyose ivyo ŵali navyo.’+ 33 Para Farawo wamuchemani na kumufumbani kuti: ‘Kasi mukugwira ntchito wuli?’ 34 Imwe muyowoye kuti: ‘Ŵateŵeti ŵinu ŵakuŵeta viŵeto kufuma pa wanichi wawo m’paka sono, tose, ise na ŵasekuru ŵithu,’+ mwakuti mukakhale mu charu cha Gosheni,+ chifukwa muliska waliyose wa mberere ni mukazuzi ku Ŵaeguputo.”+

47 Ntheura Yosefe wakaluta kwa Farawo+ na kumuphalira kuti: “Adada na ŵabali ŵane ŵiza kufuma ku charu cha Kenani pamoza na mberere zawo na ng’ombe zawo, na vyose ivyo ŵali navyo. Sono ŵali ku Gosheni.”+ 2 Yosefe wakatora ŵabali ŵake ŵankhondi na kuŵalongora kwa Farawo.+

3 Farawo wakati ku ŵabali ŵa Yosefe: “Kasi mukugwira ntchito wuli?” Iwo ŵakazgora Farawo kuti: “Ŵateŵeti ŵinu mbaliska ŵa mberere, umo ŵakaŵira ŵasekuru ŵithu.”+ 4 Iwo ŵakatiso kwa Farawo: “Tiza kuzakakhala nga mbalendo mu charu ichi,+ chifukwa malo ghakuti ŵateŵeti ŵinu ŵaliskeko viŵeto kura kulije, pakuti njara njikuru chomene mu charu cha Kenani.+ Ntheura, taŵeya, zomerezgani ŵateŵeti ŵinu kuti ŵakhale mu charu cha Gosheni.”+ 5 Ntheura Farawo wakati kwa Yosefe: “Awuso na ŵabali ŵako ŵiza kuno kwa iwe. 6 Charu cha Eguputo chili mu mawoko ghako. Awuso na ŵabali ŵako uŵape chigaŵa chiwemi chomene cha charu ichi.+ Ŵakhale ku Gosheni, ndipo usange ukumanyapo ŵanji mwa iwo awo mbavinjeru uŵimike kuti ŵalaŵilirenge viŵeto vyane.”

7 Penepapo Yosefe wakanjira na Yakhobe awiske na kuŵalongora kwa Farawo. Ndipo Yakhobe wakatumbika Farawo. 8 Farawo wakafumba Yakhobe kuti: “Kasi uli na vyaka vilinga?” 9 Yakhobe wakati kwa Farawo: “Vyaka vya umoyo wane wakuyingayinga* ni 130. Vyaka vya umoyo wane vyaŵa vichoko na vyakusuzga.+ Ni vichoko pakuyaniska na vyaka vya umoyo wa ŵasekuru ŵane mu kuyingayinga kwawo.”*+ 10 Ndipo Yakhobe wakatumbika Farawo na kufumapo pamaso pake.

11 Ntheura Yosefe wakapa awiske na ŵabali ŵake malo mu charu cha Eguputo. Ŵakakhala mu chigaŵa chiwemi chomene cha Ramesesi,+ nga umo Farawo wakayowoyera. 12 Yosefe wakalutilira kupeleka chakurya* kwa awiske na ŵabali ŵake na wose ŵamunyumba ya awiske, kuyana na unandi wa ŵana ŵawo.

13 Sono mu charu chose mukaŵavya chakurya,* chifukwa njara yikakura chomene. Ŵanthu ŵa mu charu cha Eguputo na mu charu cha Kenani ŵakalopwa chomene chifukwa cha njara.+ 14 Yosefe wakawunjikanga ndalama zose izo ŵanthu ŵa mu charu cha Eguputo na charu cha Kenani ŵakaguliranga vyakurya.+ Yosefe wakizanga na ndalama izi ku nyumba ya Farawo. 15 Pakati pajumpha nyengo, ndalama za mu charu cha Eguputo na charu cha Kenani zikamara. Ŵaeguputo wose ŵakamba kwiza kwa Yosefe na kuyowoya kuti: “Mutipe chakurya. Kasi tifwe pamaso pinu chifukwa chakuti ndalama zithu zamara?” 16 Yosefe wakati: “Usange ndalama zinu zamara, pelekani viŵeto vinu ndipo ine nimupaninge chakurya kusinthana na viŵeto vinu.” 17 Ntheura ŵakamba kwiza na viŵeto vyawo kwa Yosefe. Ndipo Yosefe wakaŵapanga vyakurya kusinthana na mahachi ghawo, mberere, ng’ombe, na mbunda. Mu chaka chira, wakaŵapanga vyakurya kusinthana na viŵeto vyawo vyose.

18 Chaka chira chikati chamara, ŵakamba kwiza kwa iyo mu chaka chakulondezgapo, ŵakati kwa iyo: “Timubisiraninge yayi fumu yithu kuti ndalama na viŵeto vithu tili kupeleka kale kwa fumu yithu. Palije icho chakhalako chakuti tipeleke kwa fumu yithu padera pa mathupi ghithu na charu chithu. 19 Kasi tifwirechi pamaso pinu, ise na charu chithu? Mutigure ise na charu chithu pakusinthana na chakurya, ndipo ise pamoza na charu chithu tiŵenge ŵazga ŵa Farawo. Mutipe mbuto mwakuti tiŵe ŵamoyo, tileke kufwa mwakuti charu chileke kuŵa mapopa.” 20 Ntheura Yosefe wakagulira Farawo charu chose cha Ŵaeguputo, chifukwa Mueguputo waliyose wakaguliska munda wake, pakuti njara yikaŵa yikuru chomene. Charu chikazgoka cha Farawo.

21 Penepapo wakasamuskira ŵanthu mu misumba, kufuma ku mphaka zose za charu cha Eguputo.+ 22 Charu cha ŵasembe pera ndicho wakagura yayi,+ chifukwa chakurya cha ŵasembe chikafumanga kwa Farawo. Iwo ŵakaryanga chakurya icho Farawo wakaŵapanga. Lekani ŵakaguliska yayi charu chawo. 23 Penepapo Yosefe wakati ku ŵanthu: “Wonani, muhanya uno namugurani imwe na charu chinu kuŵa ŵa Farawo. Enani mbuto iyi, museŵe mu charu. 24 Para mwavuna, mukwenera kupeleka chigaŵa chachinkhondi kwa Farawo.+ Kweni vigaŵa vinayi viŵenge mbuto yakuti mupande mu minda kweniso vyakuti muryenge, imwe, awo ŵali mu nyumba zinu, na ŵana ŵinu.” 25 Ntheura iwo ŵakati: “Mwathaska umoyo withu.+ Mphanyi mwatichitira lusungu fumu yithu, ndipo tiŵenge ŵazga ŵa Farawo.”+ 26 Penepapo Yosefe wakalipanga kuŵa dango, ilo lichalipo m’paka muhanya uno mu charu chose cha Eguputo, lakuti chigaŵa chose chachinkhondi ntcha Farawo. Charu cha ŵasembe pera ndicho chikaŵa cha Farawo yayi.+

27 Israyeli wakalutilira kukhala mu Gosheni,+ mu charu cha Eguputo. Ŵakakhazikika mwenemumo ndipo ŵakababana na kwandana chomene.+ 28 Yakhobe wakakhala mu charu cha Eguputo vyaka 17. Ntheura mazuŵa gha umoyo wa Yakhobe ghakaŵa vyaka 147.+

29 Nyengo yakuti Israyeli wafwe yikasendelera.+ Ntheura wakachema mwana wake Yosefe, ndipo wakati: “Usange nasanga uwemi pamaso pako, naŵeya, ŵika woko lako kusi ku chigha chane, ndipo unilongore lusungu* na kugomezgeka. Naŵeya, unganisunganga mu Eguputo yayi.+ 30 Para nafwa,* ufume nane mu Eguputo, ukanisunge ku malaro gha ŵasekuru ŵane.”+ Yosefe wakati: “Nichitenge umo mwayowoyera.” 31 Israyeli wakati: “Lapa kwa ine.” Yosefe wakalapa kwa iyo.+ Ndipo Israyeli wakasindama ku mutu wa bedi* lake.+

48 Pamanyuma pa vinthu ivi, Yosefe wakaphalirika kuti: “Awuso mbalwari.” Ntheura iyo wakanyamuka na ŵana ŵake ŵaŵiri, Manase na Efurayimu.+ 2 Yakhobe wakaphalirika kuti: “Mwana winu Yosefe wiza.” Ntheura Israyeli wakajikhomezga, wakawuka na kukhala pa bedi. 3 Yakhobe wakati kwa Yosefe:

“Chiuta Wankhongonozose wakawoneka kwa ine ku Luzi mu charu cha Kenani ndipo wakanitumbika.+ 4 Ndipo wakati kwa ine: ‘Nikupenge ŵana ŵanandi na kukwandaniska, ndipo nikuzgorenge mzinda wa ŵanthu.+ Nipelekenge charu ichi ku mphapu* yako pamanyuma pako kuŵa chawo muyirayira.’+ 5 Sono ŵana ŵako ŵaŵiri awo ukababira mu charu cha Eguputo pambere ine nindize kuno ku Eguputo mbane.+ Efurayimu na Manase ŵaŵenge ŵana ŵane nga umo ŵaliri Rubeni na Simiyoni.+ 6 Kweni ŵana ŵanyake awo ubabenge pamanyuma pa aŵa, ŵaŵenge ŵako. Ŵachemekenge na zina la ŵakuru ŵawo mu chiharo chawo.+ 7 Apo nkhafumanga ku Padani, Rakelo wakanifwira+ pa nthowa mu charu cha Kenani, kukati kwakhala kamtunda kuti tifike ku Efurati.+ Ntheura nkhamusunga penepara pa nthowa yakuya ku Efurati, ndiko kuti, Betelehemu.”+

8 Israyeli wakati wawona ŵana ŵa Yosefe, wakati: “Kasi aŵa mbanjani?” 9 Yosefe wakati kwa awiske: “Aŵa mbana ŵane awo Chiuta wanipa kuno.”+ Ndipo awiske ŵakati: “Zanawo kuno niŵatumbike.”+ 10 Maso gha Israyeli ghakafwa chifukwa cha uchekuru, wakawonanga yayi. Ntheura Yosefe wakiza na ŵana pafupi na awiske, ndipo awiske ŵakaŵafyofyontha na kuŵavumbatira. 11 Israyeli wakati kwa Yosefe: “Nkhamanyanga yayi kuti nizamuwonaso chisko chako,+ kweni sono Chiuta wanilongoraso mphapu* yako.” 12 Penepapo Yosefe wakaŵafumiskapo pa makongono gha Israyeli, ndipo wakasindama chisko chake pasi.

13 Sono Yosefe wakatora ŵana ŵake ŵaŵiri na kwiza nawo pafupi na Israyeli. Wakakora Efurayimu+ na woko lamalyero na kumuŵika kumazere kwa Israyeli, ndipo Manase+ wakamukora na woko lamazere na kumuŵika kumalyero kwa Israyeli. 14 Kweni Israyeli wakanyoloska woko lake lamalyero na kuliŵika pa mutu wa Efurayimu, nangauli wakaŵa muchoko ndipo wakaŵika woko lake lamazere pa mutu wa Manase. Wakaŵikira dala nthena mawoko ghake, nangauli Manase ndiyo wakaŵa wakwamba kubabika.+ 15 Penepapo wakatumbika Yosefe, wakati:+

17 Yosefe wakakondwa yayi wakati wawona kuti awiske ŵachali kuŵika woko lawo lamalyero pa mutu wa Efurayimu. Ntheura wakayezga kuwuskapo woko la awiske pa mutu wa Efurayimu na kuliŵika pa mutu wa Manase. 18 Yosefe wakati kwa awiske: “Nthena yayi adada, chifukwa uyu ndiyo ngwakwamba kubabika.+ Ŵikani woko linu lamalyero pa mutu wake.” 19 Kweni awiske ŵakakana, ŵakati: “Nkhumanya mwana wane, nkhumanya. Nayo wazamuŵa mtundu wa ŵanthu, ndipo wazamuŵa mukuru. Ndipouli, munung’una wake wazamuŵa mtundu ukuru chomene kuluska iyo,+ ndipo mphapu* yake yizamuŵa mitundu yinandi.”+ 20 Ntheura wakalutilira kuŵatumbika pa zuŵa lira,+ wakati:

Ntheura wakalutilira kuŵika Efurayimu panthazi pa Manase.

21 Israyeli wakati kwa Yosefe: “Wona, ine nkhufwa,+ kweni Chiuta walutilirenge nadi kuŵa namwe na kumuwezgerani ku charu cha ŵasekuru ŵinu.+ 22 Kweni iwe nkhukusazgirako chigaŵa chimoza cha charu* kuluska ŵabali ŵako, icho nkhapoka ku woko la Ŵaamori na lupanga na uta wane.”

49 Yakhobe wakachema ŵana ŵake ŵanalume ndipo wakati: “Wunganani kuti nimuphalirani ivyo vizamumuchitikirani mu mazuŵa ghakunthazi. 2 Wunganani pamoza kuti mupulike, imwe ŵana ŵa Yakhobe, pulikizgani kwa wiskemwe Israyeli.

3 “Rubeni,+ ndiwe mwana wane wakwamba,+ ndiwe nkhongono zane na chipambi chakwamba cha nkhongono zane zakubabira. Ndiwe wakuluska mu ntchindi ndiposo wakuluska mu nkhongono. 4 Pakuti ukaleka kujikora nga ni maji ghakututuka, uzamuluska yayi, chifukwa ukakwera pa bedi la awuso.+ Pa nyengo yira ukafipiska* bedi lane. Wakakwerapo nadi.

5 “Simiyoni na Levi mphaukuru na unung’una.+ Malupanga ghawo ni vilwero vyakuchitira nkhaza.+ 6 Iwe umoyo wane, unganjiranga mu wupu wawo chara. Iwe maghanoghano ghane, unganjirangapo yayi pa ungano wawo, pakuti ŵakakoma ŵanthu chifukwa cha ukali,+ ndipo ŵakapendezga ng’ombe chifukwa cha kukhumba kujikondweska. 7 Utembeke ukali wawo, chifukwa ngwankhaza, na kutukutwa kwawo, chifukwa nkhwakofya.+ Niŵapaturenge mwa Yakhobe na kuŵambininiskira mwa Israyeli.+

8 “Kweni iwe Yuda,+ ŵakuru na ŵanung’una ŵako ŵazamukulumba.+ Woko lako lizamuŵa pa singo ya ŵalwani ŵako.+ Ŵana ŵa awuso ŵazamukusindamira.+ 9 Yuda ni mwana wa nkhalamu.+ Mwana wane wamukoma nyama na kuwerako. Iyo wakujikama pasi na kujinyolora nga ni nkhalamu. Nga ni nkhalamu, ni njani wangachita chikanga kuti wamuwuske? 10 Nthonga yaufumu yizamufumako yayi kwa Yuda,+ ndipo ndodo ya mulongozgi yizamufumapo yayi pakati pa malundi ghake m’paka Shilo* wize.+ Iyo ndiyo ŵanthu wose ŵazamumupulikira.+ 11 Wazamukaka mbunda yake ku mpheska na kamwana ka mbunda yake ku mpheska yiwemi. Wazamuchapa malaya ghake mu vinyo ndiposo vyakuvwara vyake mu ndopa za mpheska. 12 Maso ghake ngakuchesama na vinyo ndipo mino ghake ngatuŵa chifukwa cha mkaka.

13 “Zebuloni+ wazamukhala mumphepete mwa nyanja, pafupi na dowoko* lakwimapo ngalaŵa.+ Ndipo mphaka yake yamusanuzgika m’paka ku Sidoni.+

14 “Isakara+ ni mbunda yankhongono, iyo yikugona pakati pa vibwayira viŵiri. 15 Wazamuwona kuti malo ghakupumulirapo ngawemi ndiposo kuti charu ntchiwemi. Wazamugoŵa chiŵegha chake kuti wayeghe katundu ndipo wazamugwira ntchito mwakuchichizgika nga ni muzga.

16 “Dani,+ nga ni fuko limoza la Israyeli, wazamweruzga ŵanthu ŵake.+ 17 Dani waŵe nga ni njoka mumphepete mwa msewu, njoka ya masengwe* iyo yikubisama mumphepete mwa nthowa, iyo yikuluma chitende cha hachi mwakuti uyo wakwerapo wawire msana.+ 18 Nilindilirenge chiponosko kufuma kwa imwe, A Yehova.

19 “Gulu la ŵalwani lizamuwukira Gadi,+ kweni iyo wazamuŵaskera na kuŵathereska.+

20 “Asheri+ wazamuŵa na chingwa* chinandi,* ndipo wazamupeleka chakurya chakwenelera themba.+

21 “Nafutali+ ni mbaŵala yanakazi yakupepuka thupi. Wakuyowoya mazgu ghakukondweska.+

22 “Yosefe+ ni mphukira ya khuni lakupambika chomene, khuni la vipambi la mumphepete mwa chisimi, ilo minthavi yake yikuthazira pa linga. 23 Ŵakuponya mivi ŵakamulotokeranga na kumulasa, ndipo ŵakalutilira kumufingira.+ 24 Kweni uta wake ukakhalilira pa malo ghake,+ ndipo mawoko ghake ghakaŵa ghankhongono na ghapusu.+ Ivi vikaŵa nthena chifukwa cha mawoko gha wankhongono wa Yakhobe, muliska, libwe la Israyeli. 25 Iyo* wafuma kwa Chiuta wa awuso, ndipo wakovwirenge. Wali na Wankhongonozose, ndipo wakutumbikenge na vitumbiko vyakufuma kuchanya, vitumbiko vya ndimba ya maji,+ na vitumbiko vya mabere na nthumbo. 26 Vitumbiko vya awuso viluskenge vitumbiko vya mapiri ghamuyirayira. Kweniso viluskenge vinthu vyakudokeka vya mu tumapiri twamuyirayira.+ Vikhalilirenge pa mutu wa Yosefe, pa luwombo lwa uyo wakapatulika pa ŵabali ŵake.+

27 “Benjamini+ walutilirenge kutwazura nga ni mphumphi.+ Namulenji waryenge nyama iyo wakora ndipo namise wagaŵenge ivyo waphanga.”+

28 Ghose agha ni mafuko 12 gha Israyeli, ndipo ivi ndivyo awiskewo ŵakayowoya apo ŵakaŵatumbikanga. Waliyose ŵakamupa thumbiko lakwenelera.+

29 Pamanyuma, wakaŵaphalira kuti: “Nkhutolekera ku ŵanthu ŵakwithu.*+ Mukanisunge pamoza na ŵadada mu mphanji iyo yili mu munda wa Efuroni Muhiti.+ 30 Mphanji iyi yili mu munda wa Makipela kunthazi kwa Mamure mu charu cha Kenani, munda uwo Abrahamu wakagura kwa Efuroni Muhiti kuŵa malo ghakusungako ŵakufwa. 31 Ndiko ŵali kusunga Abrahamu na muwoli wake Sara.+ Ndiko ŵali kusunga Yisake+ na muwoli wake Rabeka, ndipo ndiko nili kusunga Leya. 32 Munda na mphanji iyo yili mwenemumo vikagulika kwa ŵana ŵa Heti.”+

33 Agha ghakaŵa mazgu ghaumaliro agho Yakhobe wakaphalira ŵana ŵake ŵanalume. Pamasinda wakaguzira malundi ghake pa bedi ndipo wakathuta kaumaliro. Wakatolekera ku ŵanthu ŵakwake.*+

50 Penepapo Yosefe wakawa pa chisko cha awiske+ ndipo wakalira na kuŵafyofyontha. 2 Kufuma apo, Yosefe wakaphalira ŵateŵeti ŵake, ŵadokotala, kuti ŵanozge thupi la awiske na munkhwala.+ Ntheura ŵadokotala ŵakanozga thupi la Israyeli na munkhwala. 3 Ŵakanozga thupi la Israyeli mazuŵa 40, chifukwa ndiyo nyengo iyo ŵakatoranga pakunozga thupi na munkhwala. Ndipo Ŵaeguputo ŵakamulira mazuŵa 70.

4 Mazuŵa ghakulilira ghakati ghajumphapo, Yosefe wakati ku ŵamunyumba ya Farawo: “Usange nasanga uwemi pamaso pinu, muniyowoyere kwa Farawo kuti: 5 ‘Adada ŵakanilapizga+ kuti: “Wona, nili pafupi kufwa.+ Ukanisunge mu dindi lane+ ilo nkhanozga mu charu cha Kenani.”+ Ntheura naŵeya, nizomerezgani kuti nilute nkhasunge adada, ndipo namwizaso.’” 6 Farawo wakati: “Lutanga, ukasunge awuso nga umo ŵakakulapizgira.”+

7 Ntheura Yosefe wakakwera kukasunga awiske, wakaluta pamoza na ŵateŵeti wose ŵa Farawo na ŵalara+ ŵamunyumba ya Farawo na ŵalara wose ŵa mu charu cha Eguputo. 8 Ŵamunyumba ya Yosefe wose na ŵabali ŵake ndiposo ŵamunyumba ya awiske nawo ŵakaluta.+ Ku Gosheni ŵakalekako waka ŵana ŵawo na viŵeto vyawo. 9 Ŵakalutaso na magileta+ na ŵanthu ŵakukwera mahachi. Ukaŵa mzinda ukuru chomene. 10 Ŵakafika pa malo ghakupwanthirapo gha Atadi, agho ghali mu chigaŵa cha Yorodani. Pa malo agha, ŵakawuska chitengero chikuru chomene. Yosefe wakalira awiske kwa mazuŵa 7. 11 Ŵanthu ŵa mu charu icho, Ŵakenani, ŵakati ŵaŵawona ŵakulira pa malo ghakupwanthirapo gha Atadi, ŵakati: “Ichi ntchitengero chikuru chomene cha Ŵaeguputo.” Pa chifukwa ichi ŵakathya zina la malo agha Abelu-mizirayimu,* agho ghali ku chigaŵa cha Yorodani.

12 Ntheura ŵana ŵa Yakhobe ŵakachita ndendende nga umo wakaŵaphalilira.+ 13 Ŵana ŵake ŵakamutolera ku charu cha Kenani na kumusunga mu mphanji iyo yikaŵa mu munda wa Makipela. Munda uwu ukaŵa kunthazi kwa Mamure. Abrahamu wakawugura kwa Efuroni Muhiti kuŵa malo ghakusungako ŵakufwa.+ 14 Wakati wasunga awiske, Yosefe wakawelera ku Eguputo pamoza na ŵabali ŵake na wose awo ŵakaluta nayo kukasunga awiske.

15 Ŵakuru ŵa Yosefe ŵati ŵawona kuti awiskewo ŵafwa, ŵakati: “Panji Yosefe watisungira chakusingo ndipo watiwezgerenge pa viheni vyose ivyo tikamuchitira.”+ 16 Ntheura ŵakatuma mazgu kwa Yosefe kuti: “Pambere awuso ŵandafwe, ŵakayowoya kuti: 17 ‘Ivi ndivyo mukayowoye kwa Yosefe: “Nkhukuŵeya kuti uŵagowokere ŵakuru ŵako pa ubudi wawo na kwananga uko ŵakakuchitira, pakuti ŵakakupweteka.”’ Ntheura taŵeya, gowokerani kwananga kwa ŵateŵeti ŵa Chiuta wa wiskemwe.” Yosefe wakalira apo ŵakayowoyanga nayo. 18 Pamasinda ŵakuru ŵake ŵakiza na kumusindamira, ndipo ŵakati: “Tikujipeleka kuŵa ŵazga ŵinu.”+ 19 Yosefe wakati kwa iwo: “Mungopanga yayi. Kasi ine natora malo gha Chiuta? 20 Nangauli imwe mukakhumbanga kunichitira viheni,+ kweni Chiuta wakavizgora viwemi kuti wasungilire umoyo wa ŵanthu ŵanandi, nga umo wachitira muhanya uno.+ 21 Sono mungopanga yayi. Nilutilirenge kumupani chakurya pamoza na ŵana ŵinu.”+ Ntheura wakaŵasanguluska na kuŵakhozga.

22 Yosefe wakalutilira kukhala ku Eguputo, iyo pamoza na ŵamunyumba ya awiske. Ndipo Yosefe wakakhala vyaka 110. 23 Yosefe wakawona ŵana ŵa Efurayimu ŵa muwiro wachitatu.+ Wakawonaso ŵana wa Makiri,+ mwana wa Manase. Ŵana aŵa ŵakababikira pa makongono gha Yosefe.* 24 Nyengo yikati yajumphapo, Yosefe wakati ku ŵabali ŵake: “Nili pafupi kufwa. Kweni Chiuta wazamumukumbukani,+ ndipo wazamumufumyani nadi mu charu ichi kuya ku charu icho wakalapa kwa Abrahamu, Yisake, na Yakhobe.”+ 25 Ntheura Yosefe wakalapizga ŵana ŵa Israyeli, wakati: “Chiuta wazamumukumbukani nadi. Ntheura pakufuma kuno muzakayeghe viwangwa vyane.”+ 26 Yosefe wakafwa wali na vyaka 110. Ŵakanozga thupi lake na munkhwala+ na kumuŵika mu bokosi ku Eguputo.