Kusanga Unenesko Weneco

PAKAŴA pa Disembala 18, 1810, nyengo ya mise kukati kwamba kuzgelera. Cadera kumwera ca kuvuma kwa Scotland nyanja yikawuka comene, ndipo Sitima ya Nkhondo ya ku Britain yakucemeka HMS Pallas yikapuluka. Cifukwa ca cisi kweniso ciwuvi cakukhoma ico cikawanga, pakaŵa pakusuzga kwa awo ŵakendeskanga kuti ŵawone ungweru wakuti uŵalongozgere ku mtunda. Sono ghanaghanani umo ŵakajipulikira ŵakati ŵawona ungweru pa mtunda na kupatuskira sitima yawo kwenekura. Kweni cacitima nchakuti ungweru uwu ndiwo ŵakakhumbanga yayi. Ungweru uwu ukaŵa wa moto uwo ŵanthu ŵanyake ŵakapemba pa mtunda. Sitima ya Pallas yikaganda malibwe ndipo yikabwangasuka. Ŵanthu khumi na yumoza awo ŵakaŵa mu sitima yira ŵakabira. Yikaŵa ngozi yiheni comene!

Sitima ya Pallas yikabwangasuka cifukwa cakuti yikapuluka. Kweni nyengo zinyake, ŵakwendeska sitima ŵakapusikikanga na ungweru wautesi. Ŵanthu ŵanyake ŵakaŵikiranga dala ungweru wautesi mwakuti sitima ziwulondezge na kufikira pa malibwe ndipo para zabwangasuka, iwo ŵakapokanga katundu, ndimo likuyowoyera buku lakuti Wrecks, Wreckers and Rescuers.

‘Malembo Ghatuŵa Agho Ghangamulongozgerani ku Ciponosko’

Peneapo mukupenja unenesko, vinthu viŵiri vyakofya vingamucitikirani nga umo vikaŵira na ŵanthu ŵa mu sitima. Mungalondezga nkhani zakupuluska, panji mungapusikika waka. Vinthu vyose viŵiri ivi vingamulongozgerani ku soka. Kasi mungacitaci kuti mujivikilire? Woneseskani kuti mukupenja unenesko ku malo ghakugomezgeka. Kwa vilimika vyakujumpha 125, magazini yino yakhozgera kuti Mazgu ghakupelekeka na Ciuta, Baibolo, ndigho ngakugomezgeka comene kuti ghamuphalirani unenesko cifukwa ni ‘Malembo ghatuŵa, gheneagho ghangamanya kumupani vinjeru na kumulongozgerani ku ciponosko.’—2 Timote 3:15-17.

Kweni nchiwemi kuti mulisande dankha Baibolo kuti mupanikizge usange muli ungweru wakugomezgeka uwo ungamulongozgani. (Salmo 119:105; Zintharika 14:15) Fwatukani kulembera awo ŵakusindikizga magazini yino kuti ŵamuphalirani ivyo vyakhorweska ŵanthu ŵanandi kuti Baibolo ndakupelekeka nadi na Ciuta. Mwaciyelezgero, ŵazgani burosha la mutu wakuti Buku la Anthu Onse.a Mu burosha ili muli nkhani zinandi comene izo zikulongora kuti Baibolo ndaunenesko, ndakugomezgeka, kweniso ndakufuma kwa Ciuta.

Unenesko Wakuzirwa

Ipo kasi mu “malembo ghatuŵa” agha muli unenesko wuli unyake wakuzirwa? Wonani fundo zakulondezgapo.

Pali Ciuta yumoza Wankhongonozose na Mlengi uyo wakata vyose. (Genesis 1:1) Ise tiliko ‘cifukwa Ciuta wakalenga vyose’ na kutipa umoyo. (Civumbuzi 4:11) Lekani tikwenera kumusopa iyo pera. Ungweru wose ukufuma kwa Mlengi. (Salmo 36:9; Yesaya 30:20, 21; 48:17, 18) Wali na zina ilo wakukhumba kuti tilizunurenge. (Exodus 3:15) Zina ili, ilo likulembeka mu vilembo vya Cihebere ndipo likung’anamulika YHWH, pakwamba mu Baibolo likasangikanga pafupifupi 7,000. Kwa vilimika vinandi, zina ili mu Citumbuka likumanyikwa kuti “Yehova.”—Salmo 83:18.

Yehova wakalenga ŵanalume na ŵanakazi kuti ŵakhalenge muyirayira mu Paradiso papano pa caru capasi. Wakaŵatumbika ŵanthu na makhaliro ghauzimu ghakuyana na ghake. Wakaŵapa maluso ghakuti ghaŵawovwire kusangwa na umoyo wambura kumara na wakukhorweska pa caru capasi. (Genesis 1:26-28) Khumbo lake likaŵa lakuti caru capasi ghaŵe malo ghakuyezgerapo ŵanthu mwakuti wasange awo mbakwenelera umoyo wauzimu kucanya yayi, nga ni para ŵanthu ŵangaŵa pa wene na wene na Ciuta pekha usange ŵakukhala kucanya.

Apo Ciuta wakalenganga ŵanthu, uheni pakaŵavya. Uheni ukamba kuŵapo apo vilengiwa vinyake vya Ciuta, ŵanthu na ŵangelo, vikatimbanizga wanangwa wawo wa kusankha na kugalukira Ciuta. (Duteronome 32:5) Ŵapapi ŵithu ŵakwamba ŵakajipa wenelero wa kujimanyira ico nchiwemi na ciheni. (Genesis 2:17; 3:1-5) Lekani nyifwa yikiza pa ŵanthu. (Genesis 3:19; Ŵaroma 5:12) Kuti wamazge nkhani izo zikawuka pa cigaluka, Yehova wakaghanaghana kulekelera ubendezi kuti uŵeko kanyengo. Kweni khumbo lake kulazga ku caru capasi na ŵanthu lindasinthe. (Yesaya 45:18) Ŵanalume na ŵanakazi ŵazamukhala nipera muyirayira mu Paradiso pa caru capasi cakutozgeka.—Mateyu 6:10; Civumbuzi 21:1-5.

Yesu Khristu, ni Ciuta Wankhongonozose yayi, kweni ni Mwana wa Ciuta. Yesu Khristu iyomwene wakasambizga ŵalondezgi ŵake kulomba kuti: “Ŵadada ŵithu mwa ŵa kucanya, Litumbikike zina linu.” (Mateyu 6:9) Wakayowoyapo yayi kuti iyo wakuyana na Ciuta. Kweni wakati: “Ŵadada mbakuru [kwa] Ine.”—Yohane 14:28.

Yesu wakucita nchito yikuru pakufiska khumbo la Ciuta. Ciuta wakamutuma iyo “nga ndi kungweruka mu caru, mwakuti yose uyo wakupulikana na [Iyo] waleke kukhala mu cisi.” (Yohane 12:46) Mwakuyana na mazgu gha mpositole Petrosi, “muli ciponosko mu munyakeso cara.” (Milimo 4:12) Uwu mbunenesko cifukwa kuti tizakaponoskeke vikuthemba pa ndopa zakuzirwa za Khristu. (1 Petros 1:18, 19) Yesu Khristu wakapeleka umoyo wake sembe yakuwombora kuti wathaske ŵanthu ku kwananga uko kukiza pa ŵanthu na ŵapapi ŵithu ŵakwamba, Adamu na Heva. (Mateyu 20:28; 1 Timote 2:6) Kweniso Yesu wakatumika na Ciuta kuvumbura khumbo lake na ivyo wacitenge.—Yohane 8:12, 32, 46, 47; 14:6; Milimo 26:23.

Ciuta wimika Ufumu panji boma kucanya, lakupangika na Yesu Khristu na awo ŵali kusoreka kufuma mu ŵanthu. Nkhani ya ufumu iyi yikusangika kanandi waka mu Baibolo. Ciuta wali kuŵikizga boma ili nchito ya kuwoneseska kuti khumbo lake likucitika pano pasi nga nkhucanya. (Mateyu 6:10) Likaŵa khumbo la Ciuta cara kuti ŵanthu ŵanyake ŵalute kucanya. Cikaya cawo cikenera kuŵa caru capasi. Kweni pamanyuma pakuti ŵanthu ŵananga, Ciuta wakaghanaghana kucita cinthu ciphya. Wakanozga kuti wasore ŵanthu kufuma “mu fuko lose, na lulimi, na ŵanthu, na mtundu,” kuti ŵazakaŵe ‘mafumu’ pamoza na Khristu mu boma la kucanya. (Civumbuzi 5:9, 10) Sonosono apa, boma la Ufumu ili ‘liteketenge na kughamara’ maufumu ghose gha ŵanthu, agho ghayuzga na kupweteka ŵanthu.—Daniel 2:44.

Palije ico cikuleka kufwa mwa munthu. Cisambizgo ca mu Baibolo ici cikulongosora vinandi vya munthu na ivyo wakulindilira mu umoyo wake. Kweniso cikungweruska ŵanthu pa fundo zautesi izo zaŵahangayiska pa nkhani ya ŵakufwa.

Buku lakwamba mu Baibolo likutiphalira kuti: “Yehova Ciuta wakawumba munthu na dongo la pasi, na kuthutiramo mu mphuno zake mvuci wa umoyo; ndipo munthu wakazgoka mzimu wa moyo.” (Genesis 2:7) Kasi mukulimanya ng’anamuro la fundo iyi? Mzimu nchinthu waka ico cikukhala mu cithupi ca munthu yayi. Munthu wali na mzimu yayi kweni iyo ndiyo ni mzimu wa moyo, wali kupangika na “fuvu” lakusazgikana na mvuci wa umoyo wakufuma kwa Ciuta. Mzimu ukuleka kufwa yayi. Para munthu wafwa, mzimu ukufwa.—Genesis 3:19; Mupharazgi 9:5, 10.

Awo ŵali kufwa ŵazamuwuka na kuŵaso ŵamoyo. Para nyengo iyo Ciuta wazomerezga kuti uheni uŵepo yamara, “wose awo ŵali mu malaro ŵati ŵapulike mazgu ghake, ndipo ŵati ŵafumengemo; awo ŵakacitanga uwemi, ŵati ŵawukire ku Umoyo; kweni awo ŵakacitanga uheni, ŵati ŵawukire ku njeruzgo.” (Yohane 5:28, 29; Milimo 24:15) Pa ciwuka, ŵanthu ŵazamuwelera ku umoyo mu paradiso pa caru capasi, umoyo uwo Ciuta wakakhumbiranga ŵanthu pakwamba.

Sandani Malemba Mwakupwelelera Zuŵa na Zuŵa

Kasi mwawona umo mungawovwilikira cifukwa ca kumanya unenesko wakuzirwa uwu? Mu nyengo zinonono izi na zakusuzga, kumanya vinthu ivi kungamuvikilirani ku “ivyo ŵakuti ni vinjeru” vyakuthandazgika na Satana Dyabulosi. Iyo wakujizgora “mungelo wa kungweruka,” ndipo ŵimiliri ŵake ŵakujizgora nga “mbateŵeti ŵa kunyoroka.” (1 Timote 6:20; 2 Ŵakorinte 11:13-15) Kulimanya makora Baibolo kumuvikiliraninge ku uwo ŵakuti mbunenesko wakufuma mu visambizgo vya “ŵamahara na ŵakumanya” ŵa caru, ŵeneawo “ŵakana mazgu gha Yehova.”—Mateyu 11:25; Yeremiya 8:9.

Pakuti mu nyengo yake mukaŵa visambizgo vyakupuluska vinandi na vinjeru vya ŵanthu, mpositole Yohane wakaciska Ŵakhristu kuti: “Mungapulikananga na mizimu yose [cara].” Kweni iyo wakati: “Mupime mizimu, usange panji njakufuma kwa Ciuta.” (1 Yohane 4:1) Panji tiyowoye nthena: Usange mungapokera uthenga uwo ngwakuzirwa pa umoyo winu, kasi mungawugomezga nyengo yeneyiyo pakuti ukuwoneka nga wafuma kwa munthu wakugomezgeka? Cara nadi. Mungadankha kusanda uko wafuma na kuwona ivyo ukuyowoya pambere mundacite cilicose.

Ndivyo Ciuta wakukhumba kuti mucite, wapeleka Malemba agho ghali na unenesko wakuzirwa, mwakuti ‘mupime’ usange ungweru uwo ukumulongozgani ngwanadi. (1 Ŵatesalonika 5:21) Mu nyengo ya ŵapositole, ŵanthu ŵamahara ŵakalumbika cifukwa ca “kupenjerezga mu Malembo zuŵa na zuŵa” mwakuti ŵawoneseske usange ivyo ŵakasambira vikaŵa vyaunenesko nadi. (Milimo 17:11) Namwe ndimo mungacitira. Zomerezgani Baibolo nga ni “muliko uwo ukuŵala mu malo gha mdima,” kumulongozgerani ku malo ghawemi. (2 Petros 1:19-21) Usange ndimo mucitirenge, musangenge “mahara ghakumanyira Ciuta,” agho ghamupaninge unenesko weneco.—Zintharika 2:5.

[Mazgu ghamusi]

[Cithuzithuzi pa peji 4]

Mazgu gha Ciuta ghali nga ni muliko

[Cithuzithuzi pa peji 5]

Kasi Ciuta zina lake ni njani?

[Cithuzithuzi pa peji 5]

Kasi ŵanthu ŵakulindilira vici munthazi?

[Cithuzithuzi pa peji 6]

Kasi Yesu ni Ciuta Wankhongonozose?

[Cithuzithuzi pa peji 6]

Kasi ŵakufwa ŵali nkhu?

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Ciwuka nchimoza mwa unenesko wakuzirwa uwo Baibolo likusambizga