Mungaŵa Ŵamoyo Kwamuyirayira

ŴANTHU ŵanandi ŵa visopo vya caru ŵakughanaghana za kuŵa ŵamoyo kwamuyirayira mu nthowa zakupambanapambana. Nangauli visopo ivi vikupambana fundo, kweni cilindizga nchimoza, ca kuŵa na umoyo uwemi wambura kopa nyifwa. Kasi ndivyo namwe mukukhumba? Kasi nchivici cikupangiska ŵanthu kuti ŵaghanaghanenge nthena? Kasi tingawumanya unenesko weneko wa cilindizga ca umoyo wamuyirayira?

Malemba ghakulongora kuti Mlengi wakaŵika khumbo la umoyo wamuyirayira mu mitima ya ŵanthu kufuma pakudanga, apo wakalenga ŵanthu ŵaŵiri ŵakwambilira. Baibolo likuyowoya kuti: “[Ciuta] wakimika vyamuyirayira mu mtima wa munthu.”—Mupharazgi 3:11.

Kuti ŵafiske khumbo la kuŵa na umoyo wamuyirayira, mwanalume wakwamba na muwoli wake ŵakenera kuzomerezga muwuso wa Ciuta mwa kusankha pakati pa ciwemi panji ciheni. Ŵasankhenge makora, mphanyi Yehova wakaŵapa umoyo ‘wamuyirayira’ mu munda wa Edeni uwo wakaŵanozgera.—Genesis 2:8; 3:22.

Umoyo Wamuyirayira Ukatayika

Baibolo likuyowoya kuti Ciuta wakapanda “khuni la kumanyiska uwemi na uheni” mu munda wa Edeni. Wakakanizga Adamu na Heva kurya vipambi vyake ndipo kuti para ŵarya ŵafwenge. (Genesis 2:9, 17) Adamu na Heva ŵaziŵizgenge kurya cipambi cakukanizgika nthena ŵakalongora kuti ŵakucindika muwuso wake. Cifukwa cakuti ŵakarya vya mu khuni lakukanizgika, ŵakalongora kuti ŵakukana muwuso wa Ciuta. Adamu na Heva ŵakatondeka kupulikira malango gha Yehova ndipo ŵakakolelerana na Satana, cilengiwa cauzimu ico cikagarukira muwuso wa Ciuta. Cifukwa ca kuleka kupulikira Ciuta, ŵakenelera yayi kuŵa na umoyo wamuyirayira.—Genesis 3:1-6.

Ciuta wakaŵapa umoyo panji nyifwa, kuŵako panji kuleka kuŵako. Njombe ya kuleka kupulikira yikaŵa nyifwa na kuleka kuŵakoso. Cikaŵa camacitiko yayi kuti Adamu na Heva panji ŵana ŵawo ŵalutilire kuŵa ŵamoyo mwa munthondwe panji kwizira mu cigaŵa cinyake ico cikenera kupona mu mathupi ghawo para ŵafwa.a

Ŵana wose ŵa Adamu ŵakasuzgika cifukwa ca kugaruka. Paulosi wakalongosora vyakulondezgapo vyake, wakati: “Nga ndi umo kwananga kukanjilira mu caru na munthu yumoza, ndipo mu kwananga mukizira nyifwa; ndipo ntheura nyifwa yikambukira ku ŵanthu wose, cifukwa wose ŵakananga.”—Ŵaroma 5:12.

Umoyo Wamuyirayira Ukasangikaso

Mpositole Paulosi wakayelezgera ivyo vikacitikira ŵana wa Adamu na umo ukaŵiranga wuzga mu vilimika vya mu handiredi lakudanga. Cifukwa ca kuhara kwananga, ŵana ŵa Adamu na Heva ŵakagega yayi wuzga wa kwananga uwo ŵakababika nawo, ŵakenera kufwa nadi. (Ŵaroma 5:12; 6:16, 17) Yehova walekenge kupeleka nthowa yakuwombolera ŵazga aŵa, mphanyi wose ŵakafwa kwambura kutondeka. Paulosi wakalongosora kuti: “Ntheura nga ni umo ŵanthu wose ŵakeruzgikira cifukwa ca kupuluka kwa munthu yumoza [Adamu] ndipo ŵakasuskika, ntheuraso urunji wa munthu yumoza ukaŵatolera ŵanthu wose cawanangwa cakuti ŵarunjiskikenge ndipo ŵaŵenge ŵamoyo.” ‘Urunji’ ukacitiska Yesu kujipeleka kuŵa “thumba cifukwa ca wose.” Yehova wakamanya kuti ciwombolero cili na nkhongono ya kufwatura ŵanthu ku ceruzgo ca “kususkika.”—Ŵaroma 5:16, 18, 19; 1 Timote 2:5, 6.

Lekani ŵasayansi ŵazamumanyapo yayi cifukwa ico munthu wakutondekera kuŵa na umoyo wamuyirayira. Cifukwa ici cikusangika kunyake. Mwakuyana na Baibolo, nyifwa yikiza cifukwa ca kuleka kupulikira dango na kucita urunji, nchifukwa ca kulengeka mwakubudiskika yayi. Kuti umoyo wamuyirayira uwelerepo, mwakuyana na dango, sembe yakuwombora yikenera kupelekeka. Sembe iyi yikulongoraso urunji wa Ciuta na citemwa cake. Kasi mbanjani awo ŵazamwandura na sembe yakuwombora na kupokera umoyo wamuyirayira?

Cawanangwa ca Umoyo Wambura Kumara

Yehova Ciuta ‘ngwamuyirayira,’ wakukhalilira swi. (Salmo 90:2) Munthu wakwamba uyo Yehova wali kumupa cawanangwa ca umoyo wambura kumara ni Yesu Khristu. Mpositole Paulosi wakalongosora kuti: “Khristu, pakuwuskika ku ŵakufwa, kuti wafwengeso cara; nyifwa kuti yiliso na mazaza pa iyo cara.” (Ŵaroma 6:9) Paulosi wakayowoya mphambano iyo yilipo pakati pa Yesu uyo wakawuskika ku ŵakufwa na ŵawusi ŵa caru, wakati ni Yesu pera uyo wali na umoyo wambura kumara. “Wakukhalilira swi.” Ndipo ‘ngwandanda.’—Ŵahebere 7:15-17, 23-25; 1 Timote 6:15, 16.

Ni Yesu pera yayi uyo wapokera cawanangwa ici. Ŵakhristu ŵakuphakazgika awo ŵazamuwusa pamoza na Yesu mu ucindami kucanya nawo ŵakuwuka nga ni umo Yesu wakawukira. (Ŵaroma 6:5) Mpositole Yohane wakulongora kuti mwaŵi uwu wapika kwa Ŵakhristu ŵakukwana 144,000. (Civumbuzi 14:1) Nawoso ŵakupokera umoyo wambura kumara. Pakuyowoya za ciwuka cawo, Paulosi wakati: “Thupi na ndopa kuti vikumanya kuhalira Ufumu wa Ciuta cara . . . Mbata yamkulira, ndipo ŵakufwa ŵizamkuwuskika ŵambura kuvunda, ndipo ise tamkuzgoka. Cifukwa cakuvunda ici cikwenera kuvwara kuwura kuvunda, ndipo ca nyifwa ici cikwenera kuvwara kuwura kufwa.” Nyifwa yilije mazaza pa ŵanthu aŵa.—1 Ŵakorinte 15:50-53; Civumbuzi 20:6.

Uvumbuzi wakufuma kwa Ciuta uwu ngwapadera comene. Nangauli ŵangelo ni vilengiwa vyauzimu, ŵakalengeka kuti ŵaŵenge na umoyo wambura kumara yayi. Tikumanya kuti ndimo viliri cifukwa cakuti ŵangelo awo ŵakakolelerana na Satana pa cigaruka, ŵazamufwa. (Mateyu 25:41) Awo ŵazamuwusa pamoza na Yesu ŵakupokera cawanangwa ca umoyo wambura kufwa ico cikusimikizga kuti Yehova wakuŵagomezga nadi.

Kasi cikung’anamura kuti Ŵakhristu ŵakukwana 144,000, awo mbacoko comene pakuyelezgera na ŵanthu mabiliyoni ghanandi pa caru capasi, ndiwo ŵekha ŵazamukhala kwamuyirayira? Yayi. Tiyeni tiwone cifukwa cake.

Umoyo Wamuyirayira mu Paradiso pa Caru Capasi

Buku la mu Baibolo la Civumbuzi likutipa cithuzithuzi ca mzinda ukuru uwo uzamupika umoyo wamuyirayira mu paradiso pa caru capasi. Ndipo pazamuŵaso awo ŵazamuwuskika na kuŵa ŵankhongono, kweniso na mathupi ghawemi. (Civumbuzi 7:9; 20:12, 13; 21:3, 4) Ŵazamulongozgeka ku “mronga wa maji gha umoyo wakujeduka nga ni galasi ukufuma ku cizumbe ca Ciuta.” Mumphepete mwake muli “khuni la umoyo, . . . ndipo mahamba gha khuni ngakucizgira mitundu.” Mwalusungu, Yehova Ciuta wakucema kuti: “Mweneuyo wali na nyota, wizenge: mweneuyo wakukhumba, watore maji gha umoyo kwawanangwa.”—Civumbuzi 22: 1, 2, 17.

Makuni agha na maji ni munkhwara wa umoyo yayi, panji kuti ghakupangiska munthu kuti wawelere ku uwukirano yayi, nga ni umo ŵanthu ŵanyake ŵakaghanaghaniranga. Kweni ghakuyimira ivyo Ciuta wapeleka kwizira mwa Yesu Khristu kuti ŵanthu ŵarunji ŵazakalutilire kuŵapo nga ni umo vikaŵira pakudanga.

Cilato ca Ciuta cakuti ŵanthu ŵaŵenge ŵamoyo kwamuyirayira cindasinthe. Cilato cake cizamufiskika cifukwa Ciuta wakuteta cara. Lemba la Salmo 37:29, likulongosora kuti: “Ŵakunyoroka ŵamkuhara caru na kukhala mwenemumo kwandanda.” Layizgo ili likuticiska ise, pamoza na awo ŵali kupika umoyo wambura kumara kucanya, kuyowoya kuti: “Yikuru na yakuzizwiska ndi milimo yinu, Fumu Ciuta ‘mwe Mwenenkhongonozose; zakunyoroka na zakuneneska ndi nthowa zinu, Karonga wa muyirayira ‘mwe. Ninjani wati walekenge kopa na kucindika zina linu, Fumu ‘mwe?”—Civumbuzi 15:3, 4.

Kasi mukukhumba cawanangwa cakuzirwa ca kuzakaŵa ŵamoyo kwamuyirayira? Usange ni nthena, mukwenera kucindika na kupulikira “Karonga wamuyirayira.” Mukweneraso kumumanya Yehova na Yesu Khristu, mwa uyo umoyo wamuyirayira ngwamacitiko. Kwa wose awo ŵakukhumba kuzomerezga malango gha Ciuta ghakukhwaskana na uwemi na uheni na kughalondezga, ŵazamupika cawanangwa ca “umoyo wamuyirayira.”—Yohane 17: 3.

[Mazgu ghamusi]