Kalata Yakufuma ku Ghana

Zuŵa Ilo Lamba Mufipa Wakafwatukira

NKHAGHANAGHANANGA kuti ndimo wangaŵira yayi. Nkhamusanga kuti wavwara yunifomu yake yituŵa, ya karati, mu ciwuno wakavwaramo lamba musani, wakima nga ni para wakukhumba kutimbana na munthu. Wakaŵa na mankhwinya pa cisko, maso ghakati waka dodoli. Wakalaŵiskanga uku na uku yayi, kweniso maso ghake ghakawonekanga ghakofya comene. Munthu uyu wakawonekanga wakofya ndiposo wankhongono.

Wakendanga luŵiroluŵiro, uku wakucemerezga. “Huwaa!” Wakahucanga mwaluŵiroluŵiro mawoko ghake. Na mawoko ghake wakatimba thabwa na kuphyora. Wakadukanga mucanya, na kuzgoka mwenemumo, wakendeskanga malundi na mawoko ghake nga ni para wakukhumba kwimikana na mulwani wake. Nkhajifumba kuti, kasi munthu uyu ndiyo nadi wakanipempha kuti nizakasambirenge nayo Baibolo?

Nkhasendelera kufupi na kupeleka woko lane kuti nimukore casa. Nkhati: “Ukwenera kuti ndiwe Kojo. Nkhukumbuka kuti ukati ukukhumba kusambira Baibolo.” Wakakorako casa, na kumwemwetera comene. Cisko cake cikamba kuwoneka makora, cikaŵaso cakofya yayi, ndipo wakaŵa wakunweka comene. Wakazgora kuti: “Nkhukhumba nadi kusambira, kasi tambenge pawuli?”

Tikatora Mabaibolo ndiposo mabuku, ndipo tikakhala pa khonde la nyumba yake. Pa malo agha pakaputanga tumphepo tuwemi, ndipo pakaŵavya vyakutimbanizga. Tikaŵapo ŵatatu, Kojo, kamunkhwere kake, na ine. Kamunkhwere aka kakaŵa katali masentimita 35, ndipo kumutu kakaŵa na weya uswesi, ku cilezulezu kukaŵa weya utuŵa, ivyo vikacitiskanga kuti kawonekenge kakukondweska. Kakendendekanga pa mabuku ghithu, kutipoka vyakulembera, kunjizga vikufi vyake mu mathumba gha shati na cilato cakuti tiseŵerenge nako. Nga ni umo mupapi wakucitira para ŵana ŵakucita vyongo, Kojo wakazerezga waka vyose ivyo kakacitanga kamunkhwere aka, na kuŵika maghanoghano ghake pa sambiro. Mafumbo agho wakafumbanga ghakalongora kuti wakughanaghana comene, ndipo wakukhumbisiska kusambira. Panji maseŵero gha karati ghakamusambizga kuti waŵe wakucenjera, cifukwa wakazomerezganga cilicose yayi, pekha para wakhorwa kuti vyafuma mu Baibolo.

Sambiro likendanga makora comene. Ndipouli, nyengo yikati yalutapo, nkhabowozga suzgo linyake ilo Kojo wakaŵa nalo. Wakaniphalira kuti: “Cinthu cekha ico ine nkhutemwa mu caru ici ni maseŵero gha mbembe.” Nkhawona kuti munthu uyu wakatemwanga comene maseŵero gha mbembe, ndipo wakaŵikangapo mtima wake wose. Apo wakaŵa na vilimika 26, wakacitanga makora comene maseŵero gha karati, ndipo wakaghatemwanga comene, mwakuti wakapika nanga ni lamba mufipa, uyo wakupika ku ŵanthu bweka yayi, ndipo mbacoko comene awo ŵakusanga lamba uyu.

Nkhakayikiranga kuti Kojo wangaleka karati. Nkhamanya kuti nayo wamanya kuti munthu uyo wakutemwa karati wangaŵa na mikhaliro yiwemi yayi nga ni lusungu na kughanaghanira ŵanji, iyo Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakumanyikwa nayo. Ndipouli, nkhamanyanga kuti Baibolo lasongonorapo kale mitima ya ŵanthu ŵanthena. Nkhamanyanga kuti usange mtima wake nguwemi, Kojo nayo, pacoko na pacoko wawovwilikenge na nkhongono ya Mazgu gha Ciuta. Nkheneranga waka kuzikira.

Nyengo yinyake, tikaŵa pafupi kumarizga sambiro, tikaŵazga lemba linyake mu Baibolo, ilo likamucontha comene Kojo. Iyo wakaŵazga lemba ili, ilo likuti: “Yehova wakusanda ŵarunji na ŵakwananga ndipo mzimu wake ukutinkha uyo watemwa nkhaza.” (Salmo 11:5) Wakati waŵazga wakawerezgapo mwapasipasi, wakati: “Uyo watemwa nkhaza.” Wakasintha cisko cake. Wakanilaŵisiska na kumwemwetera. Wakati: “Naleka karati.”

Ine na Kojo, sono tikucita mulimo uwo tikuwutemwa comene. Tikusambizga ŵanthu Baibolo kwawanangwa. Zuŵa linyake namulenji tikapangana kuti tikakumane na Luke.

Pakuluta kwa Luke, tikadumura pa msika. Tikawona ŵakuguliska malonda ŵanandi comene mu mphepete mwa msewu, ndipo mu mabenci ghawo mukaŵa sabora wakuphya na muŵisi, mapuno, bwenkha, mawayilesi, maambulera, sopo, mawigi, masefuliya, ndiposo kaunjika. Ŵasungwana ŵakadekezga mabeseni agho mukaŵa vyakurya vyakununkhira. Ŵakaphapatizga mu wumba kuti panji awo ŵaziya ŵangagurapo somba zakuphika, nkhara na nkhonyo. Ncheŵe, mbuzi, na nkhuku navyo vikendendekanga. Mu msika mukaŵa congo comene cifukwa ca mawayilesi, na mabelu gha magalimoto na ŵanthu awo ŵakacemeleranga malonda.

Tikatora kanthowa ka cuvu, ndipo tikafika pa nyumba yakale. Pakaŵa ciphambano cakulembeka kuti: “Umaliro wa Ulendo Utali.” Luke, uyo wakaŵa muwukirano wa vilimika vya m’ma 20 tikamusanga kuti wimilira pa muryango, ndipo wakatipokelera na kutikhazika pa mfwiri. Pa malo agho tikakhala pakaŵa mathumba ndiposo mabokosi agho mukaŵa minkhwala ya misisi, mahamba ghakomira, njilisi, na vikwa. Vinthu vyose ivi vikaŵa vya anyina ŵalara awo ŵakacitanga ung’anga. Ung’anga ŵakacita kusambira ku ŵapapi, ndipo ŵanthu ŵakuti ŵakacizganga matenda gha mtundu wuliwose. Tikasanga Luke wakutilindilira. Wakaphyerapo na kutiŵikirapo tuvipuna tutatu. Tose tikakhala pamoza na kwamba kusambira Baibolo.

Kojo ndiyo wakasambizganga Luke. Nkhategherezganga apo ŵawukirano aŵa ŵakadumbiskananga cifukwa ico pa caru paliri masuzgo ghanandi, ndipo ŵakawonanga mazgoro mu Baibolo. Apo Kojo wakajulanga Baibolo kuti wamovwire Luke kusanga lemba, nkhawona mawoko ghake ghakujura makoramakora Baibolo. Pamasinda nkhakumbuka kuti mawoko gheneghagha agha wakatimbiranga ŵanthu. Nkhawona kuti nkhongono ya Mazgu gha Ciuta yikawuskamo nkharo zambura kwenelera izo wakaŵa nazo pakwamba, na kumuzgora kuŵa walusungu ndiposo wacitemwa. Ici cikaŵa cinthu cakuzirwa comene.

Apo tikaweranga, tikakumana na mwanalume munyake uyo wakakhala pasi pa mfwiri wa khuni la yembe. Wakategherezga comene apo Kojo wakajura Baibolo na kumuŵazgira. Mwanalume uyu wakati wamanya kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova, wakafwerefwetuka na kukalipa kuti: “Nkhumukhumbani yayi mwa ŵanthu imwe!” Nyengo yeneyiyo Kojo wakathukira. Pamasinda nkhawona kuti wakajikora, na kukhazika mtima pasi. Tikafumapo.

Tikati tafika mu msewu Kojo wakaniphwepwerezga wakati: “Mwanalume yura wati wayowoya mazgu ghara, mtima wane wanguthukira comene. Kasi mukumanya ico nate nicitenge nayo munthu yura?” Nkhamuzgora uku nkhumwemwetera nkhati: “Enya, nkhumanya.” Nayo wakamwemwetera, ndipo tikalutilira ulendo withu.