LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • wp16 Na. 1 pp. 11-14
  • Umo Tingachitira Para Tikukhala Mwawofi

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Umo Tingachitira Para Tikukhala Mwawofi
  • Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakugaŵira)—2016
  • Mitu Yichoko
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • ŴANTHU AWO ŴAKAKURA MWAKUSUZGIKIRA
  • CHIUTA WAKUTIPWELELERA
  • NTHOWA ZITATU IZO ZINGAWOVWIRA KUTI MULEKE KUKHALA MWAWOFI
  • WALIYOSE WAZAMUKHALA MWAKUFWASA
  • Muli Mwekha Yayi, Yehova Wali Namwe Nyengo Zose
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2021
  • Yehova Wakumutemwani Chomene
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2021
  • Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2011
  • Mukondwenge na Ivyo Imwe Mukukwaniska Kuchita Pakuteŵetera Yehova
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2021
Wonani Vinyake
Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakugaŵira)—2016
wp16 Na. 1 pp. 11-14
Dada wakolera mwana wake

Umo Tingachitira Para Tikukhala Mwawofi

BONDA uyo wababika waka ndiyo wakukhumbikwira chomene wovwiri. Para taŵanthu tababika, tikuthemba chomene ŵapapi ŵithu. Tikati tamba kwenda, tikasangananga na ŵanthu ŵachilendo awo ŵakawonekanga ŵatali chomene. Para tili tekha, tikaŵawopanga. Kweni para adada panji amama ŵatikora pa woko tikafipanga mtima yayi.

Apo tikaŵa ŵana, tikathembanga chomene ŵapapi ŵithu. Para tamanya kuti ŵapapi ŵithu ŵakutitemwa, tikakhalanga mwakufwasa. Para ŵatilumba pa ivyo tachita, tikakhukanga pakuchita vinthu ndipo tikachitanga makora.

Tikati takulirako, ŵanyithu nawo ŵakatovwiranga kuti tileke kopa. Tikafwasanga para tili nawo, ndipo pa sukulu tikawopanga yayi.

Ivi ndivyo vikuchitika nadi pa wanichi. Ŵanyamata ŵanyake ŵakuŵa na ŵabwezi ŵachoko waka, ndipo ŵana ŵanandi chomene ŵakulereka makora yayi na ŵapapi ŵawo. Melissaa wakati: “Para nawona vithuzithuzi vya mabanja agho ghakuchitira vithu pamoza, mu mtima nkhuti, ‘Nase ndimo tikhalirenge nthena apo nkhaŵa mwana, mphanyi nkhakondwanga chomene.’” Panyake ndimo namwe mukujipulikira.

ŴANTHU AWO ŴAKAKURA MWAKUSUZGIKIRA

Panyake apo mukaŵa ŵana ŵachoko mukajikayikiranga pakuchita vinthu. Panji ŵapapi ŵakamutemwaninge viŵi yayi panji kumukhukiskani. Nyengo zinyake mukukumbuka kuti ŵapapi ŵinu ŵakatimbananga nyengo zose m’paka nthengwa kumara. Nakuti nyengo zinyake mungawona nga kuti suzgo ndimwe. Kweniso panyake yumoza wa ŵapapi ŵinu wakamunenaninge panji kumutimbani.

Kasi mwana uyo wandalereke makora wakuchita wuli? Ŵanyake ŵakwamba kumwa chomene moŵa na minkhwala yakutimbanizga wongo para ŵafika vyaka vyapakati pa 13 na 19. Ŵanyake ŵakunjira magulu ghaheni. Ŵawukirano awo ŵandalereke makora ŵakuchimbilira kuchita vibwezi, pakukhumba kuti nawo ŵatemwekenge. Kweni vibwezi ivi vikukaŵa yayi kumara, ndipo para vyamara kanandi ŵakusuzgikaso chomene maghanoghano.

Ŵawukirano ŵanyake ŵangachita yayi ivyo tayowoya apa, kweni ŵakujiwona waka kuti mbawakawaka. Ana wakati: “Nkhamba kugomezga kuti nili wawakawaka, chifukwa ndivyo amama ŵakaniphaliranga kanandi waka. Nkhukumbuka yayi zuŵa ilo amama ŵakanilumbapo panji kunilongora chitemwa.”

Nyengo zinyake tikusuzgika maghanoghano chifukwa cha umo tikalelekera pera yayi. Tingamba kusuzgika maghanoghano chifukwa chakuti nthengwa yithu yili kumara, uchekuru, panji umo tikuwonekera. Ivi vingachitiska kuti tileke kukondwa na kwamba kujipatura ku ŵanyithu. Kasi tingachitachi kuti tileke kusuzgika na maghanoghano agha?

CHIUTA WAKUTIPWELELERA

Tikwenera kumanya kuti wovwiri ulipo. Walipo uyo wangatovwira tose. Ni Chiuta, ndipo wakukhumba kutovwira.

Fundo iyi tikuyisanga mu mazgu agho Chiuta wakayowoya mwa ntchimi Yesaya kuti: “Ungenjerwanga chara, pakuti ndine Chiuta wako. Nikukhozgenge, enya, nikovwirenge, nikukolenge na woko lane lamalyero laurunji.” (Yesaya 41:10, 13) Ntchakukhozga chomene kumanya kuti Chiuta wakukhumba kutikora pa woko! Ntheura, tikwenera kwenjerwa yayi!

Baibolo likutiphalira vya ŵanthu ŵa Chiuta awo ŵakaŵa ŵakwenjerwa, kweni ŵakakora woko la Chiuta. Hana, nyina wa Samuyeli, wakaŵavya mwana, ndipo wakajiwonanga kuti ngwakutondeka. Mwanakazi munyake wakamunyozanga kanandi waka. Pa chifukwa ichi, Hana wakaleka kurya, wakakhaliranga waka kulira. (1 Samuyeli 1:6, 8) Kweni Hana wakati wathulira Chiuta masuzgo ghake, wakaleka kujiwona kuti ngwawakawaka.​—1 Samuyeli 1:18.

Davide, uyo wakalembako masalimo, nayo nyengo zinyake wakakhalanga mwawofi. Vyaka vinandi, Themba Sauli likakhumbanga kumukoma. Davide wakapona mu vinandi, ndipo nyengo zinyake wakawonanga nga kuti masuzgo ghake ngakuru chomene mwakuti palije icho wangachitapo. (Salimo 55:3-5; 69:1) Nangauli vikaŵa nthena, Davide wakalemba kuti: “Nigonenge pasi tulo phwefu mu mtende, pakuti imwe pera, A Yehova, mukunikhazika mwakufwasa.”​—Salimo 4:8.

Hana na Davide ŵakathulira Yehova masuzgo ghawo, ndipo wakaŵawovwira. (Salimo 55:22) Kasi nase tingachita wuli mazuŵa ghano?

NTHOWA ZITATU IZO ZINGAWOVWIRA KUTI MULEKE KUKHALA MWAWOFI

1. Sambirani kugomezga Yehova nga ni Dada.

Munthu wakuŵazga Baibolo na kughanaghanirapo

Yesu wakutichiska kuti tiŵamanye Awiske, “Chiuta waunenesko yekha.” (Yohane 17:3) Mpositole Paulosi wakutiphalira kuti: Chiuta “wali kutali yayi na waliyose wa ise.” (Milimo 17:27) Yakobe wakalemba kuti: “Sendelerani kwa Chiuta, ndipo iyo wasendelerenge kwa imwe.”​—Yakobe 4:8.

Para tamanya kuti tili na Adada kuchanya awo ŵakutitemwa na kutipwelelera, vitovwirenge kuti tileke kwenjerwa. Pangatora nyengo kuti tigomezge fundo iyi, kweni ŵanandi ŵawona kuti ntchakovwira chomene. Caroline wakuti: “Nkhati namanya kuti Yehova ni Dada wane, nkhawona kuti walipo uyo ningamuphalira vyakusingo. Fundo iyi yikanipembuzga chomene!”

Rachel wakukumbuka kuti: “Nkhati nakhala nekha kwambura ŵapapi, Yehova ndiyo wakanovwira kuti nijiwonenge kuŵa wakukhumbikwa. Nkhayowoyanga nayo na kumupempha kuti wanovwire pa masuzgo ghane. Ndipo wakanovwira nadi.”b

2. Sangani mbumba yauzimu.

Ŵakuchezga pa Nyumba ya Ufumu

Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti ŵawonanenge kuti iwo mbabali na ŵadumbu. Wakaŵaphalira kuti: “Imwe mose muli ŵabali.” (Mateyu 23:8) Yesu wakukhumba kuti ŵasambiri ŵake ŵatemwanenge na kuŵa mu mbumba yauzimu.​—Mateyu 12:48-50; Yohane 13:35.

Pakulondezga fundo iyi, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuchezga na kukhwimiskana nga mbanthu ŵa mbumba yimoza pa maungano ghawo. (Ŵahebere 10:24, 25) Ŵanandi ŵawona kuti para ŵiza pa maungano gha Ŵakaboni ŵakuŵa nga ŵaphakika mafuta agho ghakuchizga vilonda vyawo.

Eva wakukumbuka kuti: “Nkhaŵa na munyane wapamtima mu mpingo uyo wakanipulikiskanga chomene. Para nkhumuphalira suzgo lane, wakanipulikizganga makora, ndipo wakaniŵazgiranga malemba, na kulomba nane. Nyengo zinandi wakaŵanga nane pafupi. Wakanovwira kuti niyowoyenge vyose ivyo vikunisuzga mu mtima. Nkhamba kujiwona kuti ndine wakukhumbikwa, chifukwa cha umo wakachitiranga nane. Nkhasanga nadi ‘amama na adada’ mu mpingo. Ŵakanovwira kuti nane nijiwonenge kuti ŵanthu ŵakunitemwa ndipo nili wakukhumbikwa.”

3. Longorani chitemwa na lusungu ku ŵanji.

Mungaŵa na ŵabwezi ŵawemi usange mukulongora chitemwa na lusungu. Yesu wakati: “Uyo wakupeleka wakukondwa chomene kuluska uyo wakupokera.” (Milimo 20:35) Para tikutemwa chomene ŵanthu, tiwonenge kuti ŵanthu ŵanandi ŵatitemwenge. Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Mupelekenge, ndipo ŵanthu ŵamupaninge.”​—Luka 6:38.

Tikujipulika makora para tikutemwa ŵanthu kweniso para tikuwona kuti nawo ŵakutitemwa. Baibolo likuti: “Chitemwa chikumara yayi.” (1 Ŵakorinte 13:8) María wakuti: “Nkhumanya kuti vinthu vinyake viheni ivyo nkhujighanaghanira ni vyautesi. Kuti nileke kughanaghana vinthu viheni ivi nkhuyezga kovwira ŵanji na kuluwako vya namwene. Para nawovwira ŵanthu nkhukondwa.”

Muchekuru wakwendera chisulo ndipo manyamata wakumovwira

WALIYOSE WAZAMUKHALA MWAKUFWASA

Para mwalondezga fundo izo zalongosoreka mu nkhani iyi, chikung’anamura kuti suzgo linu limalenge papo na papo yayi. Kweni zingawovwira chomene. Caroline wakuti: “Nyengo zinyake nkhuchita wofi. Kweni sono nkhujiwonaso wawakawaka yayi. Nkhumanya kuti Yehova wakunipwelelera, ndipo nili na ŵabwezi ŵanandi awo ŵakunovwira kuti nikhalenge mwakufwasa.” Rachel nayo ndimo wakuwonera. Iyo wakuti: “Nyengo zinyake nkhuŵa na chitima chikuru. Kweni nili na ŵabali na ŵadumbu awo ŵakunovwira kuti niwonenge vinthu mwakwenelera. Pa vyose, nili na Adada kuchanya awo nkhuyowoya nawo zuŵa lililose. Ivi vikunovwira chomene.”

Baibolo likuyowoya kuti kwizenge charu chiphya. Mu charu chiphya ichi, waliyose wazamukhala mwakufwasa

Paliso chinyake icho chizamovwira kuti suzgo ili limalirethu. Baibolo likuyowoya kuti kwizenge charu chiphya. Mu charu chiphya ichi, waliyose wazamukhala mwakufwasa. Mazgu gha Chiuta ghakuti: “Waliyose wazamukhala musi mwa khuni lake la mpheska na musi mwa khuni lake la mkuyu, ndipo palije na yumoza uyo wazamuŵawofya.” (Mika 4:4) Pa nyengo iyo, pazamuŵavya uyo wazamukhala mwawofi, kweniso uyo wazamutipweteka. Vinthu vyakale ivyo tasuzgika navyo nyengo yitali ‘vizamukumbukikaso chara.’ (Yesaya 65:17, 25) Chiuta na Mwana wake, Yesu Khristu, ŵizenge na “urunji wenecho.” Ntheura, kuzamuŵa “bata na chimango muyirayira.”​—Yesaya 32:17.

a Mazina ghose ghasinthika.

b Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakusambira Baibolo na ŵanthu awo ŵangatemwa kuŵa pafupi na Chiuta.

Ivyo Vingachitiska Kuti Munthu Wakhalenge Mwawofi

Caroline wakukumbuka ivyo vikachitikanga pa nyumba apo wakaŵa mwana, ndipo wakuti: “Para adada ŵaloŵera, ŵakakalipanga chomene, na mankhwinya pa chisko gaa. Ŵakaŵanga nga ni mphumphi iyo yati waka mino chekena kuti yikore nyama. Ine nkhaŵanga nga nkhamberere ako kali na wofi, ndipo nkhayezganga kubisama kuti adada ŵaleke kuniwona. Ndimo nkhakhaliranga zuŵa na zuŵa.”

Eva wali kulekana na mfumu wake sonosono, ndipo wakuti: “Nkhaleka kugomezga munthu waliyose. Nkhawonanga nga kuti nili pachanya pa phiri, nkhuchemerezga kuti ŵanthu ŵanovwire. Kweni pakaŵavya uyo wakanipulika, pakaŵavya wakuti wanithaske.”

Mark wakuti: “Kanandi adada ŵakanikalipiranga, ŵakatenge: ‘Ndiwe munthu muheni, palije uyo wangakutemwa!’ Vyaka vinandi, nayezga kujikhwimiska kuti nili munthu muheni yayi kweniso kuti ŵanthu ŵanyake ŵakunitemwa. Nkhajiwonanga nga nkhantchewe ako kabindira mchira. Nkhapenjanga munthu wakuti wanichitirenge lusungu, kweni pakaŵavya nanga njumoza.”

María, wakujiwona kuti ngwambura kukhumbikwa, wakuti: “Nyengo zinyake para nawona mwanakazi wakutowa nkhumuyaniska na luŵa lakutowa ilo ŵanthu ŵangatemwa kuŵika mu nyumba zawo. Kweni namwene nkhujiwona nga ntchivwati icho ŵanthu ŵangachitemwa yayi.”

Rachel, msungwana uyo ŵapapi ŵake ŵakaluta ku charu chinyake kukagwira ntchito, wakuti: “Apo nkhaŵa na vyaka 12, ŵapapi ŵane ŵakaluta ku charu chinyake. Ŵakanilekera ŵanung’una ŵane ŵaŵiri kuti niŵapwelelerenge. Nkhasuzgika chomene. Nkhakhumbanga munthu wakuti wanipwelelerenge na kunilumba pa ivyo nachita makora. Kweni nkhaŵa nga kuti nili mukati mu nkhorongo yakofya. Nangauli nkhayezganga kovwira ŵana ŵakwithu zuŵa lililose, kweni nkhakhumbanga kusanga nthowa yakuti nifumiremo mu nkhorongo iyi. Nkhakhumbanga kuti nane nikhalenge mwakufwasa na kukondwa.”

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani