CHARU CHAZURA NA MASUZGO

2 | Mupwelelerenge Ndalama na Vinthu Ivyo Muli Navyo

CHIFUKWA WULI NTCHAKUZIRWA?

Ŵanthu ŵanandi vikuŵasuzga kuti ŵasange vinthu vyakukhumbikwa pa umoyo wawo wa zuŵa na zuŵa. Ndipo chachitima ntchakuti masuzgo agho sono ghazura mu charu, ghakupangiskaso kuti vinthu visuzgirethu. Chifukwa wuli?

Para mu chigaŵa mwawa suzgo linyake, vinthu vyakukhumbikwa pa umoyo vikuŵa vyakudura kusazgapo chakurya na nyumba.
Masuzgo ghangapangiska kuti ŵanthu ŵanandi ŵaŵalekeske ntchito panji kwamba kupoka malipiro ghachoko.
Masoka ghachilengiwa ghangananga mabizinesi gha ŵanthu, nyumba, panji vinthu vinyake ndipo ŵanthu ŵanandi ŵangakavuka.

Ivyo Mukwenera Kumanya

Para mukugwiliskira ntchito makora ndalama zinu, vinthu vingazakamwenderaniko makora para kwawa suzgo.
Kumbukani kuti ndalama izo munthu wangasunga kweniso katundu vingamara panji kuchepa nkhongono.
Pali vinthu vinyake ivyo tingagura yayi na ndalama, nga chimwemwe, kweniso kuŵa ŵakukolerana mu banja.

Ivyo Mungachita Pasono

Ivyo Baibolo likuyowoya: “Pakuŵa na vyakurya, vyakuvwara na nyumba, tikhorwenge na vinthu ivi.”—1 Timote 6:8.

Kuŵa ŵakukhorwa ni para tikukondwa na ivyo tili navyo na kuleka kukhumba vinandi pa umoyo withu. Ichi ntchakukhumbikwa chomene pa nyengo iyo tili na ndalama zichoko.

Kuti tiŵe ŵakukhorwa, tikwenera kusintha umo tikuchitira vinthu pa umoyo withu. Para nyengo zose mukulimbana na kukhala umoyo wapachanya uwo ukukolerana yayi na ndalama izo mukusanga, mbwenu musanganenge na masuzgo ghanandi.

UMO MUNGACHITIRA—Fundo Zakovwira

Panyengo ya suzgo, mungapwelelera ndalama zinu mwakulondezga fundo izi

CHEPESKANIKO VYAKUGURA

Chepeskaniko vyakugura

Mugurenge vinthu pekha para vikukhumbikwa nadi. Jifumbani kuti: ‘Kasi nkhukhumbikwira nadi kugura galimoto? M’malo mwakuchita kugura, kasi ningalima waka yayi kadimba kamphangwe?’
Pambere mundagure chinthu, jifumbani kuti: ‘Kasi chinthu ichi ntchakukhumbikwa nadi? Kasi ningakwaniska kugura?’
Mungapempha wovwiri ku boma panji ku mawupu para yaliko.

“Nga ni banja tikakhalanga pasi na kudumbiskana umo tikuchitira vinthu. Tikachepeskako kweniso kulekerathu vyakusanguluska vyose ivyo vikatimaliranga waka ndalama. Kweniso tikamba kuphika chakurya icho chikaŵanga chakutchipako.”—Gift.

MUPANGENGE BAJETI

Mupangenge bajeti

Ivyo Baibolo likuyowoya: “Maghanoghano gha munthu wachitatata ghakovwira kuti vinthu vyende makora, kweni wose awo ŵakuchimbilira pakuchita vinthu ŵakavukenge.” (Zintharika 21:5) Kupanga bajeti kukovwira kuti para mukugura vinthu, vileke kujumpha ndalama izo mukusanga.

Chakwamba, lembani ndalama izo mukuwona kuti mungasanga pamwezi.
Kufuma apo, lembani ndalama izo banja linu likugwiliskira ntchito pamwezi na kuwona umo mukugwiliskira ntchito.
Yaniskani ndalama izo mukusanga na izo mukugwiliskira ntchito. Ndipo para ntchakukhumbikwa, wonani vinthu vinyake ivyo mungachepeskako panji kuwuskirapothu, mwakuti bajeti yinu yikoleranenge na ndalama izo mukusanga.

“Mwezi uliwose tikulemba ndalama izo tikusanga na umo tikuzigwiliskira ntchito. Tikuyezga kusunga ndalama ya pangozi, kweniso ya vinthu vinyake ivyo tikukhumba kuzakagura kunthazi. Kuchita nthena kukovwira kuti tileke kufipa mtima chomene chifukwa tikumanyirathu umo tigwiliskirenge ntchito ndalama zithu.”—Carlos.

GEGANI NGONGOLI / MUSUNGENGE NDALAMA

Gegani ngongole / musungenge ndalama

Pangani pulani yiwemi kuti muchepeske ngongoli. Para vingachitika, gegeranithu ngongoli. M’malo mwake, yezgani kusunga kandalama mwakuti mugure vinthu ivyo vikukhumbikwa.
Mwezi uliwose musungengepo ndalama yichoko waka yakuti yingamovwirani para pachitika vinthu vyamabuchi, kweniso yakuti muzakagulire vinthu vinyake kunthazi.

MULIMBIKIRENGE NTCHITO / SUNGILIRANI NTCHITO YINU

Ivyo Baibolo likuyowoya: “Ntchito yiliyose iyo munthu wakulimbikira kuyichita yili na chandulo.”—Zintharika 14:23.

Mulimbikirenge ntchito / sungilirani ntchito yinu

Muyiwonenge mwakwenelera ntchito yinu chifukwa ndiyo yikumupani ndalama, nangauli vingaŵa kuti ndiyo mukayikhumbanga yayi.
Mulimbikirenge ntchito kweniso mugomezgekenge. Ivi vingawovwira kuti musungilire ntchito yinu kweniso usange yingamumalirani chizamumuŵirani chipusu kuti mazakasange ntchito yinyake kunthazi.

“Nkhugwira ntchito yiliyose iyo yasangika nanga yingaŵa kuti nindayitemwe panji malipiro ghake ngachoko kuyana na agho nkhukhumba. Nyengo zose nkhugomezgeka, nkhugwira makora ntchito nga kuti nkhugwira ntchito yane.”—Dmitriy.

Ivyo mungachita para mukupenja ntchito . . .

Chitanipo kanthu. Mungimba foni panji kukumana na ŵamabizinesi awo mungakagwirako ntchito, nanga ŵangaŵa kuti ŵandayowoye kuti ŵakupenja ŵantchito. Phalirani ŵabwezi panji ŵachibali ŵinu kuti mukupenja ntchito.
Ŵani ŵakunozgeka kusintha. Vingachitika viŵi yayi kuti musange ntchito yakuti yili na vyose ivyo mukukhumba.