Sambiro 34
Iŵani Ŵakukhozga
MULIMO uwo tatumika nkupharazga makani ghaweme. Yesu wakati: “Kukwenera kuti ivangeli lipharazgike nanga ku mitundu yose.” (Mrk. 13:10) Yesu iye mwene wakapereka ciyerezgero ciweme mwa kupharazga “makani ghaweme gha Ufumu wa Ciuta.” (Luka 4:43) Ŵapostole nawo ŵakapharazganga “ivangeli la Ciuta” panji “ivangeli la Kristu.” (1 Tes. 2:2; 2 Kor. 2:12) Uthenga wa nga ni uwu ngwakukhozga.
Nga ni umo ‘mungelo munyake wakuwuruka mucanya mukatikati uyo wakupharazga “ivangeli landanda” wakucitira, naseso tikupempa ŵantu kuti: ‘Wopani Ciuta, ndipo mupani ncindi.’ (Civ. 14:6, 7) Tikuphalira ŵantu kulikose za Ciuta waunenesko, zina lake, mikhaliro yake yiweme, milimo yake yakuzizwiska, cilato cake cacitemwa, mateu ghithu kwa iye, na ivyo wakukhumba kwa ise. Makani ghaweme ghakusazgapo uthenga wakuti Yehova Ciuta wazamuparanya ŵantu ŵaheni, awo ŵakureka kumucindika na kucitira nkaza ŵanyawo. Kweni cili kwa ise yayi kweruzga ŵantu awo tikuŵapharazgira. Khumbiro lithu ndakuti ŵantu ŵanandi ŵapulike uthenga wa mu Baibolo na kucitapo kantu mwakuti uŵe nadi makani ghaweme kwa iwo.—Zinth. 2:20-22; Yoh. 5:22.
Cepeskani Nkani Izo Zikuyowoya za Vyakumara-Mahara. Mbunenesko nadi kuti umoyo uli na vyakumara-mahara vinandi. Tikukana yayi kuti vintu vyanteura ivyo viliko. Kuti mwambiske cidumbirano, mungayowoya cakumara-mahara ico cili mu maghanoghano gha ŵantu ŵa mu cigaŵa cinu ndipo dumbiskanani za ico mwakudumura. Kweni kuyowoya za cakumara-mahara ico kwa nyengo yatali kungaŵa na candulo cicoko comene. Nyengo na nyengo ŵantu ŵakupulika za nkani za citima, mwanteura kuyowoya za vintu vyambura kukondweska kungapangiska kuti ŵaleke kupulika ivyo mukuyowoya. Yezgayezgani kuyowoya unenesko wakupumuzga wa mu Mazgu gha Ciuta kwambira kukwambilira kwa cidumbirano cinu. (Civ. 22:17) Ndipo nanga kungaŵa kwakuti muntu uyo wakukhumba cara kurutirizga cidumbirano, imwe mungaŵa kuti mwamulekera cintu cinyake cakukhozga cakuti waghanaghanirepo. Ici cingapangiska kuti wazakaŵe wakunweka kupulikizga pa ulendo unyake.
Mwakuyana waka, para mwapempeka kukayowoya nkani, lekani kumalira nyengo yitali kuyowoya nkani zakukhwaskana na vyakumara-mahara pekha cifukwa cakuti ndizo zilipo zinandi. Usange muyowoyi wakumalira nyengo yitali kurongosora za kutondeka kwa muwuso wa ŵantu, malipoti gha kuswa-marango na ciwawa, na kuthandazgika kwa uzaghali, cakufumapo cake cingaŵa kugongoweska ŵategherezgi. Yowoyani vyakumara-mahara vya mu umoyo pekha usange para vyayowoyeka viŵenge vyacandulo. Kucepeska kuyowoya vintu vya nga ni ivi, kungapangiska nkani yinu kuti yiŵe ya panyengo yake. Kungapangiskaso kumanya vintu ivyo vikacitiska kuti paŵe mkhaliro unyake, mwanteura kungawovwira kurongora cifukwa ico Baibolo liliri lakovwira. Usange cingaŵa camacitiko, yowoyani mwakudunjika m’malo mwa kumalira nyengo yitali pa vyakumara-mahara.
Cingacitika yayi ndiposo ncakwenelera yayi kulekerathu kuyowoya za vyakumara-mahara mu nkani. Suzgo yingaŵa umo mungasazgira pamoza viweme na viheni mu ntowa yakuti vyakufumapo vyake viŵe vyakukhozga. Kuti mucite ici, sankani ivyo mukwenera kuyowoya, ivyo mukwenera kuvileka, na apo mukwenera kudidimizga. Pa upharazgi wake wa pa lupiri, Yesu wakacenjezga ŵategherezgi ŵake kuti ŵaleke kuŵa na mzimu wa ŵalembi na Ŵafarisi wakupwererera vintu vya iwo ŵekha, ndipo wakapereka viyerezgero vya kukhozgera fundo iyi. (Mat. 6:1, 2, 5, 16) Ndipouli, m’malo mwa kumalira nyengo pa viyerezgero viheni vya ŵarongozgi ŵa cisopo ŵara, Yesu wakadidimizga kukhumbikwa kwa kupulikiska ntowa za Ciuta na kukhala mwakukolerana na ntowa izo. (Mat. 6:3, 4, 6-15, 17-34) Cakufumapo cake cikaŵa ciweme comene.
Kayowoyero Kinu Kaŵe Kakukhozga. Usange mwapika nkani mu mpingo winu iyo yikuyowoya za milimo ya Cikristu, yezgayezgani kuŵa ŵakukhozga m’malo mwa kuyowoya ivyo mpingo ukutondeka. Woneseskani kuti mukucita ivyo mukukhuŵirizga ŵanyinu kuti ŵacitenge. (Rom. 2:21, 22; Heb. 13:7) Yowoyani cifukwa ca citemwa, cifukwa ca kukwiyiskika cara. (2 Kor. 2:4) Vyakuyowoya vinu virongorenge usange muli na cigomezgo cakuti ŵabali na ŵadumbu ŵinu ŵakukhumba kukondweska Yehova, ndipo ici cingaŵa na vyakufumapo viweme. Awonani umo mupostole Paulos wakarongorera cigomezgo ici nga ni umo palembekera pa 1 Ŵatesalonika 4:1-12; 2 Ŵatesalonika 3:4, 5; na Filemone 4, 8-14, 21.
Nyengo zinyake ŵarara ŵakwenera kucenjezga za mikhaliro yiheni. Kweni kujicefya kungaŵawovwira kucenya ŵabali ŵawo mu mzimu wa kuzika (Gal. 6:1) Kayowoyero kakwenera kurongora kuti ŵabali na ŵadumbu mu mpingo wakucindikika. (1 Pet. 5:2, 3) Baibolo likunjirikizga ŵawukirano kuti ndiwo ŵakwenera kupwererera comene pa nkani iyi. (1 Tim. 4:12; 5:1, 2; 1 Pet. 5:5) Usange ncakwenelera kucenya, kuranga, panji kunyolorera vintu, ivyo muyowoyenge vikwenera kuzikika pa Baibolo. (2 Tim. 3:16) Lekani kubendezga Malemba na cilato ca kukhozgera fundo zinu. Nanga ni apo urongozgi ngwakukhumbikwira, kayowoyero kangaŵa kakukhozga usange cilato cikuru nkukhumba kurongora umo tingatceŵera kucita vintu viheni, umo tingamazgira masuzgo, umo tinganyolorera mendero ghaheni, na umo marango gha Yehova ghakutivikilirira.—Sal. 119:1, 9-16.
Peneapo mukunozgekera nkani, ghanaghanirani comene ivyo mwamuyowoya paumaliro pa fundo yikuru yiliyose na paumaliro pa nkani yinu. Ivyo mukuyowoya paumaliro ndivyo vikukumbukirika kwa nyengo yitali. Kasi vyamuŵa vyakukhozga?
Para Mukudumbiskana na Ŵasopi Ŵanyinu. Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakuzirwiska comene mipata ya kucezga iyo ŵakuŵa nayo pa maungano gha Cikristu. Iyi ni nyengo ya kupumuzgika mwauzimu. Baibolo likutikhuŵirizga kuti ‘ticiskanenge’ yumoza na munyake para tili pa malo ghithu ghakusoperapo. (Heb. 10:25) Ici cikucitika para tikuyowoya nkani pera yayi panji para tikuzgorapo pa maungano kweniso mwakudumbiskana pambere na pamanyuma pa maungano.
Nangauli mbuweme kudumbiskana za masuzgo agho tikukumana nagho mu umoyo withu wa zuŵa na zuŵa, kweni kudumbiskana vintu vyauzimu ndico cintu cakukhozga comene. Ivi vingasazgapo ivyo tikukumana navyo mu uteŵeti wakupatulika. Kufipirana mtima yumoza na munyake nako nkhwakukhozga comene.
Cifukwa cakuti tikukhwaskika na ivyo vikucitika mu caru, tikwenera kuŵa maso comene. Pakulembera Ŵakristu ŵa ku Efeso, Paulos wakati: “Pakusezgapo utesi, yowoyeskanani unenesko muntu yose na mzengezgani wake.” (Efe. 4:25) Kuyowoya unenesko m’malo mwa utesi kukusazgapo kuleka kucindika vintu panji ŵantu awo caru cikusopa. Mwakuyana waka, Yesu wakacenjezga za “upusikizgi wa usambazi.” (Mat. 13:22) Mwanteura para tikudumbiskana yumoza na munyake, tikwenera kuŵa maso comene kuti tileke kurutiska pantazi upusikizgi uwu mwa kuzirwiska comene usambazi wakuthupi.—1 Tim. 6:9, 10.
Pakupereka urongozgi wa kukhumbikwa kwa kuŵa ŵakukhozgana, mupostole Paulos wakuticiska kuti tileke kweruzga panji kuyuyura mbali uyo wakukana vintu vinyake cifukwa “ngwakutomboroka mu cipulikano.” Iye wangacita nteura cifukwa cakuti wakumanya makora cara wanangwa wa Cikristu. Enya, kuti cidumbirano cithu ciŵe cakukhozga kwa ŵanji, tikwenera kughanaghanira mdauko wawo na cimanyisko cauzimu ico ŵali naco. Mwee, cingaŵa cacitima ‘kuŵikira mbali [panji mudumbu] cikhuŵazgo panji cakuwiska’!—Rom. 14:1-4, 13, 19.
Awo ŵakulimbana na masuzgo ghakuru nga ni matenda, ŵakuwongera comene cidumbirano cakukhozga. Muntu wa nga ni uyu wangayezgayezga comene kuti wafike pa maungano. Awo ŵakumanya za mukhaliro wake ŵangamufumba kuti: “Kasi mukujipulika wuli?” Mwambura kukayika wawongenge comene kumufipira mtima kwawo. Ndipouli, nkani iyo yingaŵa yakukhuŵirizga comene kwa iye kuti yingaŵa ya kuyowoya za umo umoyo wake uliri cara. Kumuwonga kungakondweska comene mtima wake. Kasi mukuwona ukaboni wa citemwa cake pa Yehova na kuzizipizga kwake nangauli wali mu ukhaliro wakusuzga? Kasi mukukhuŵirizgika para wakuzgora pa maungano? Kasi cingaŵa cakukhozga comene yayi kuyowoya za ivyo wakucita pa mpingo m’malo mwa kuyowoya za masuzgo ghake?—1 Tes. 5:11.
Kuti cidumbirano cithu ciŵe cakukhozga, ncakuzirwa comene kughanaghanira za umo Yehova wakuwonera ivyo tikudumbiskana. Mu Israyeli wamwaka, Yehova wakakwiya comene na awo ŵakayowoyera viheni ŵantu awo ŵakimiranga Yehova na kudinginyika cifukwa ca mana. (Maŵa. 12:1-16; 21:5, 6) Tikurongora kuti tikutorapo sambiro pa viyerezgero ivi para tikucindika ŵarara na kuwongera cakurya cauzimu ico cikuperekeka na kagulu ka muzga wa magomezgeko.—1 Tim. 5:17.
Kusanga vintu vyacandulo vyakuti tiyowoye para tili na Ŵakristu ŵanyithu ni suzgo yikuru yayi. Ndipouli, usange muntu munyake wakutalulira comene kuyowoya vintu ivyo ŵanji ŵakutondeka, sintirani cidumbirano ico ku vintu vyakukhozga.
Kwali tikupharazgira ŵanji, tikuyowoya nkani pa pulatifomu, panji tikudumbiskana na ŵasopi ŵanyithu, mphanyi taŵa ŵamahara mwakuti mu mitima yithu mufume ‘[kayowoyero] ako nkaweme . . . , kakuzenga umo mwaŵi ukupikira, kuti kaŵape wezi aŵo ŵakupulika.’—Efe. 4:29.