Mopani Yehova Kuti Muŵe Ŵakukondwa!
“Ngwakutumbikika munthu uyo wakopa Yehova.”—SALMO 112:1.
1, 2. Kasi kumopa Yehova kuli na candulo wuli?
NCHIPUSU yayi kuti munthu waŵe wakukondwa. Munthu kuti waŵe wakukondwa nadi ni para wakusankha vinthu mwamahara, kucita viwemi na kuŵambara viheni. Mlengi withu Yehova, watipa Mazgu ghake Baibolo, kuti ghatisambizge umo tingaŵira na umoyo wakukondweska. Para tikupenja na kulondezga ulongozgi wa Yehova, ico nchilongolero cakuti tikumopa, tikhorwenge nadi na umoyo na kuŵa ŵakukondwa.—Salmo 23:1; Zintharika 14:26.
2 Mu nkhani iyi, tisambirenge viyelezgero vya mu Baibolo na vya mu nyengo yithu, ivyo vikulongora umo kopa Ciuta kukovwilira munthu kuti watonde ciyezgo cakuti wacite viheni na kuŵa na cikanga cakucitira viwemi. Tiwonenge kuti kopa Ciuta kungatipangiska kuti tiŵe ŵakukondwa cifukwa kungatituma kuti tileke viheni, nga ni umo Themba Davide likacitira. Tiwonengeso kuti ciharo cakuzirwa comene ico ŵapapi ŵangalekera ŵana ŵawo, nkhuŵasambizga kopa Yehova. Enya nadi, Mazgu gha Ciuta ghakutisimikizgira kuti: “Ngwakutumbikika munthu uyo wakopa Yehova.”—Salmo 112:1.
Kuŵaso Ŵakukondwa
3. Nchivici cikawovwira Davide kuti wacire mwauzimu?
3 Nga umo tikasambilira mu nkhani yajumpha, katatu kose Davide wakatondeka kulongora wofi wakwenelera kwa Ciuta ndipo wakabuda. Ndipouli, umo wakacitira na nchenyo yakufuma kwa Yehova, wakalongora kuti wakopanga nadi Ciuta. Kopa na kucindika Ciuta kukamupangiska kuti wazomere kwananga kwake, walape, na kuŵaso paubwezi na Yehova. Nangauli kwananga kwake kukamucemera masuzgo iyo ndiposo ŵanji, Yehova wakalutilira kumovwira na kumutumbika cifukwa wakalapa nadi. Ŵakhristu awo mazuŵa ghano ŵacita kwananga kukuru ŵangakhozgeka na ciyelezgero ca Davide.
4. Kasi kumopa Ciuta kungamovwira wuli munthu kuti waŵeso wakukondwa?
4 Wonani ivyo vikacitikira Sonja.a Nangauli wakaŵa mupharazgi wa nyengo zose, Sonja wakamba kwendezgana na ŵanthu ŵaheni, wakamba kucita vinthu vyambura kwenelera Mkhristu, ndipo wakafumiskika mu mpingo. Sonja wakati wajinyumwa, wakafwilirapo comene kuti waŵeso paubwezi na Yehova. Nyengo yikati yajumphapo, wakawezgekera mu mpingo. Mu nyengo yose iyo wakaŵira kuwaro kwa mpingo, Sonja wakakhumbanga nipera kuteŵetera Yehova. Nyengo yikati yajumphapo, wakambaso upayiniya wa nyengo zose. Pamanyuma pake, wakatorana na mulara wa nkharo yiwemi, ndipo sono ngwakukondwa kuteŵetera nayo lumoza mu mpingo. Nangauli Sonja wakudandaura kuti nyengo yinyake wakaleka kwenda mu nthowa yakwenelera Ŵakhristu, kweni ngwakukondwa kuti kopa Ciuta kukamupangiska kuti wawereko ku viheni.
Nchiwemi Kusuzgika Kuluska Kwananga
5, 6. Longosorani umo Davide wakalekera kukoma Sauli kaŵiri kose ndiposo cifukwa cake.
5 Kweni nchiwemi comene usange kopa Ciuta kukovwira munthu kuti waleke na kwananga wuwo. Ndimo vikaŵira na Davide. Nyengo yinyake, apo Sauli na ŵasilikari ŵake vikwi vitatu ŵakapenjanga Davide, ŵakanjira mu mphanji umo Davide na ŵanalume ŵake ŵakabisama. Ŵanalume ŵa Davide ŵakamuphalira kuti wamukome Sauli. Asi Yehova wakapeleka mulwani wake mu woko lake? Mwakacetecete, Davide wakaluta apo Sauli wakagona na kudumulako munjilira wake. Nangauli wakamupweteka yayi, kweni njuŵi yikamusuzga Davide kuti wakacita ici, cifukwa nchakuti wakopanga Ciuta. Davide wakazikiska mtima ŵanalume ŵake na mazgu ghakuti: “Yehova kuti wangandizomerezga cara kuti ndimucitire ntheura sekuru wane, mweneuyo ngwakuphakazgika na Yehova.”b—1 Samuel 24:1-7.
6 Pamanyuma pake, Sauli wakazenga misasa kuti wagone, ndipo iyo na ŵanalume ŵake ŵakagona “tulo tuzitu twakufumira kwa Yehova.” Davide na Abishayi muphwa wake wacikanga, ŵakaluta mwakacetecete pakati pa msasa na kwimilira apo Sauli wakagona. Abishayi wakakhumba kuti wamukome. Davide wakamukanizga Abishayi, mwa kumufumba kuti: “Ndi njani wangamanya kunyoloskera woko pa wakuphakazgika wa Yehova kwambura mlandu?”—1 Samuel 26:9, 12.
7. Nchivici cikamupangiska Davide kuti waleke kwananga?
7 Cifukwa wuli Davide wakamukoma yayi Sauli apo wakaŵa na mwaŵi kaŵiri kose wakuti wamukome? Cifukwa nchakuti wakawopanga comene Yehova kuluska Sauli. Cifukwa ca kopa Ciuta mwakwenelera, Davide wakaŵa wakunozgeka kusuzgika kuluska kwanangira Ciuta. (Ŵahebere 11:25) Wakaŵa na cigomezgo cose kuti Yehova wakupwelelera ŵanthu Ŵake, kusazgapo iyo. Davide wakamanya kuti waŵenge na cimwemwe na kutumbikika comene usange wapulikira na kugomezga Ciuta. Ndipo para waleka kumupulikira, Ciuta wamutemwenge yayi. (Salmo 65:4) Kweniso Davide wakamanya kuti Ciuta wafiskenge layizgo lake lakuti waŵe themba ndipo wali na nyengo ndiposo nthowa yakumuwuskirapo Sauli.—1 Samuel 26:10.
Munthu Wakukondwa Para Wakopa Ciuta
8. Kasi ivyo wakacita Davide apo wakaŵa mu suzgo vikutisambizga vici?
8 Pakuti ndise Ŵakhristu, tingalindilira kunyozeka, kuyuzgika, na viyezgo vinyake. (Mateyu 24:9; 2 Petros 3:3) Nyengo zinyake tingaŵa na suzgo na ŵasopi ŵanyithu. Ndipouli, tikumanya kuti Yehova wakuwona cilicose, wakupulika malurombo ghithu, ndipo pa nyengo yakwenelera wazamunozga vinthu mwakuyana na khumbo lake. (Ŵaroma 12:17-21; Ŵahebere 4:16) Mwantheura, m’malo mwa kopa awo ŵakutisuska, ise tikopa Ciuta na kumugomezga kuti watiwombore. Nga ni Davide, tikuwezgera yayi, nesi kuswa fundo zaurunji kuti tigege suzgo. Tikuzakakondwa usange tacita nthena. Kweni mwauli?
9. Yowoyani ciyelezgero cakulongora kuti kopa Ciuta kungapangiska munthu kuŵa wakukondwa nangauli wangasuzgika.
9 Mishonale munyake ku Africa, uyo wateŵetera nyengo yitali wakuti: “Nkhukumbuka mama munyake na mwana wake mwali, awo cifukwa ca kukana kunjira mu ndyali, ŵakakana kugura kadi la cipani. Gulu la ŵanalume likaŵatimba comene na kuŵaphalira kuti ŵalutenge kukwawo. Apo ŵakendanga kuluta ku nyumba, mama wakayezgayezga kupembuzga mwana wake, uyo wakaliranga mu nthowa cifukwa cakuti wakapulikiskanga yayi ico ivi vikacitikiranga. Pa nyengo iyi ŵakaŵa ŵakukondwa yayi, kweni ŵakaŵa na njuŵi yituŵa. Pamanyuma pake, ŵakaŵa ŵakukondwa comene kuti ŵakapulikira Ciuta. Ŵagulenge kadi la cipani mphanyi wumba ukakondwa comene. Ŵanalume ŵala ŵakatenge ŵaŵapenge vyakumwa vyakuzizimiska kusingo na kuvina nawo nthowa yose mpaka kukaŵaperekezga kukwawo. Kweni msungwana uyu na anyina mphanyi ŵalijirethu cimwemwe pakumanya kuti ŵakathera pa nyengo ya ciyezgo.” Kopa Ciuta kukaŵavikilira ku vyose ivi.
10, 11. Nchinthu wuli cakukondweska ico cikacitikira mwanakazi munyake cifukwa ca kopa Ciuta?
10 Kweniso kopa Ciuta kukupangiska munthu kuŵa wacimwemwe para wakuyezgeka pa nkhani ya kuzirwiska umoyo. Apo Mary wakaŵa na nthumbo ya mwana wake wacitatu, dokotala wakamuphalira kuti wafumye nthumbo. Dokotala wakati: “Umoyo wako wuli paheni. Nyengo yiliyose ungalwara na kufwa zuŵa leneliro. Ndipo mwana nayo wafwenge. Mulimose umo vingaŵira, mwana wangaŵa makora yayi.” Mary wakasambiranga Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova kweni wakaŵa wandabapatizike. Iyo wakuti: “Kweni nkhaŵa kuti nasankha kale kuteŵetera Yehova, ndipo nkhasimikizga mtima kuti nigomezgekenge kwa iyo nanga vingasuzga wuli.”—Exodus 21:22, 23.
11 Mu nyengo iyo wakaŵira na nthumbo, Mary wakalimbikira kusambira Baibolo ndiposo kupwelelera mbumba yake. Paumaliro mwana wakababika. Mary wakuti: “Nkhasuzgika pakubaba mwana uyu kuluska ŵana ŵanyake, kweni pakaŵavya masuzgo ghakuru.” Kopa Ciuta kukawovwira Mary kuti walutilire kuŵa na njuŵi yituŵa, ndipo pamanyuma pake wakabapatizika. Mwana wakati wakura, nayo wakasambira kopa Yehova, ndipo sono wakuteŵetera pa yimoza mwa maofesi gha munthavi gha Ŵakaboni ŵa Yehova.
‘Mujikhomeske mwa Yehova’
12. Kasi kopa Ciuta kukamukhozga wuli Davide?
12 Kumopa Yehova kukamupangiska Davide kuti waleke waka kucita viheni yayi. Kweniso kukamukhozga kuti wacitenge vinthu mwamahara pa nyengo ya suzgo. Kwa cilimika cimoza na myezi yinayi, Davide na ŵanalume ŵake ŵakabisama ku Ziklag mu caru ca Ŵafilisiti, apo ŵakacimbiranga Sauli. (1 Samuel 27:5-7) Zuŵa limoza apo iyo na ŵanalume ŵake ŵakafumapo pa muzi, Ŵaamaleki, ŵakiza na kocha msumba, na kuyegha ŵawoli wose, ŵana, na viŵeto. Davide na ŵanalume ŵake ŵakati ŵawerako uko ŵakaya na kuwona ivyo vikacitika, ŵakalira comene. Cifukwa ca citima, mtima ukaŵaŵinya, ndipo ŵanalume ŵa Davide ŵakakhumbanga kumudinya na malibwe. Nangauli Davide wakenjerwa, kweni wakataya mtima yayi. (Zintharika 24:10) Kopa Ciuta kukamupangiska kuti walombe kwa Yehova, ndipo ‘wakajikhomeska mwa Yehova.’ Na wovwiri wa Ciuta, Davide na ŵanalume ŵake ŵakathereska Ŵaamaleki na kupoka vyose ivyo ŵakatora.—1 Samuel 30:1-20.
13, 14. Kasi kopa Ciuta kukawovwira wuli Mkhristu munyake kuti wasankhe vinthu mwamahara?
13 Mazuŵa ghano, ŵateŵeti ŵa Ciuta nawo ŵakukumana na masuzgo ndipo ŵakukhumbikwira kuti ŵagomezge Yehova na kuŵa na cikanga cakucitira vinthu mwamahara ndiposo mwaluŵiro. Ciyelezgero ni Kristina. Apo wakaŵa muwukirano, Kristina wakasambiranga Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova. Kweniso panyengo iyi wakasambiranga kulizga cakwimbira cakucemeka piyano. Wakakhumbanga kuti wazakalizgenge cakwimbira ici mu madansi, mwakuti wakamba kuŵa nkhwantha pakulizga piyano. Wakajinyumwanga kuti wakwenera kupharazga kweni wakawopanga kubapatizika cifukwa ca kumanya mulimo uwo wazamuŵa nawo para wacita nthena. Kristina wakati walutilira kusambira Mazgu gha Ciuta, wakamba kuwona nkhongono izo ghali nazo. Wakasambiranga kopa Yehova, ndipo wakawona kuti Yehova wakukhumba kuti ŵateŵeti ŵake ŵamutemwenge na mtima wawo wose, mzimu wawo wose, vinjeru vyawo vyose, na nkhongono zawo zose. (Marko 12:30) Ici cikamupangiska kuti wajipatulire kwa Yehova na kubapatizika.
14 Kristina wakalomba Yehova kuti wamovwire kukura mwauzimu. Iyo wakulongosora kuti: “Nkhamanyanga kuti munthu uyo wakulizga piyano mu madansi wakwendendeka comene ndipo ŵanthu ŵakumucema kaŵirikaŵiri. Wangakhumbikwira kulizga piyano mu madansi ghakujumpha 400 mu cilimika. Mwantheura nkhasankha kuŵa musambizgi mwakuti nisangengeko ndarama yakuti yinovwirenge, ndipo niŵe mupharazgi wa nyengo zose.” Pa nyengo iyi, zuŵa likaŵa kuti lapharazgika kale kuti Kristina wamulizga piyano kwanyengo yakwamba mu holo yakumanyikwa comene mu caru cake. Iyo wakuti: “Iyi yikaŵa dansi yane yakwamba na yaumaliro.” Kristina wali kutengwa kwa mulara wa mpingo. Ndipo sono ŵakuteŵetera pa yimoza mwa maofesi gha munthavi gha Ŵakaboni ŵa Yehova. Ngwakukondwa kuti Yehova wakamupa nkhongono kuti wasankhe mwamahara, kweniso cifukwa cakuti sono wakumalira nyengo na nkhongono zake kumuteŵetera.
Ciharo Cakuzirwa
15. Nchiharo wuli ico Davide wakakhumbanga kulekera ŵana ŵake, ndipo wakaŵalekera wuli?
15 Davide wakalemba kuti: “Zaninge mwa ŵana, tegherezgani kuno, tindimusambizgeni kumopa Yehova umo kuliri.” (Salmo 34:11) Pakuŵa Dada, Davide wakakhumbanga comene kuti walekere ŵana ŵake ciharo cakuzirwa comene kuluska vyose, ico nkhopa nadi Yehova ndiposo mwakwenelera. Kwizira mu vyakuyowoya na vyakucita vyake, Davide wakalongora kuti Yehova ni Ciuta uyo wakukhumba vinandi yayi nesi uyo tikwenera kutenthema nayo. Ndipo ni Ciuta uyo wakulindilira kusanga kafukwa munthu uyo wakutondeka kulondezga malango Ghake cara. Kweni ni Dada wacitemwa, wakupwelelera ndiposo kugowokera ŵana ŵake ŵa pa caru capasi. Kuyana na Baibolo la Byington, Davide wakafumba kuti: “Ninjani wangasunga maubudi?” Kulongora kuti wakaŵa na cigomezgo cose kuti Yehova wakukhalira kupenja vifukwa mwa ise yayi, wakasazgirapo kuti: “Munitozge ku vinthu vyambura kumanyikwa!” Davide wakamanya kuti para wakufwilirapo kucita viwemi, maghanoghano ghake na vyakuyowoya vyake vingamukondweska Yehova.—Salmo 19:12, 14.
16, 17. Kasi ŵapapi ŵangasambizga wuli ŵana kumopa Yehova?
16 Davide nchiyelezgero ciwemi ku ŵapapi mazuŵa ghano. Ralph, uyo wakuteŵetera pa ofesi ya munthavi ya Ŵakaboni ŵa Yehova pamoza na munung’una wake, wakuti: “Ŵapapi ŵithu ŵakatilera mu nthowa yakuti tiwone unenesko kuŵa wakunozga. Apo tikaŵa ŵana, ŵakatenge nase tiyowoyengepo maghanoghano ghithu para ŵakudumbiskana vinthu vyakukhwaskana na milimo ya pa mpingo, ndipo nase tikamba kuwutemwa comene unenesko nga ndiwo. Ŵakatilera na maghanoghano ghakuti tingacita vinthu viwemi mu uteŵeti wa Yehova. Nakuti kwa vilimika vinandi mbumba yithu yikakhalanga mu caru ico mukukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi ŵa Ufumu, ndipo tikawovwira kupanga mipingo yiphya.
17 Ico cikatovwira kuti tikure makora nkhutipa malango ghanandinandi ghakukhwima yayi, kweni nchifukwa cakuti ku ŵapapi ŵithu, Yehova wakaŵa Ciuta wanadi, walusungu comene ndiposo muwemi. Nyengo zose ŵakakhumbanga kumumanya makora Yehova na kumukondweska, ndipo ise tikasambira kwa iwo pakuwona umo ŵakawoperanga Ciuta mwambura upusikizgi, na kumutemwa. Nanga ni para tananga, ŵapapi ŵithu ŵakatipangiskanga yayi kuti tijiwone kuti Yehova wangatitemwaso yayi, nesi kutipweteka na cilango cinonono. Kanandi ŵakatikhalikanga pasi na kudumbiskana nase, nyengo zinyake amama ŵakayowoyanga nase uku masozi ghali mu maso, kuyezga kutovwira kuti timanye uheni wa ico tacita. Kucita nthena kukatovwira comene. Kwizira mu ivyo ŵapapi ŵithu ŵakayowoyanga na kucita, tikasambira kuti kumopa Yehova nkhuwemi comene, na kuti kuŵa yumoza wa Ŵakaboni ŵake nkhwakukondweska comene, ndipo ni mphingo yayi.”—1 Yohane 5:3.
18. Kasi tisangenge njombe wuli usange tikumopa Ciuta?
18 Ghanyake mwa “mazgu gha Davide ghaumaliro” ngakuti: “Para munthu wakweruzga pacanya pa ŵanthu, kweruzga mu urunji na mu cofyo kwa Ciuta, wakaŵacera nga nkhuca kwa mulenji apo zuŵa likafuma.” (2 Samuel 23:1, 3, 4) Solomoni, mwana wa Davide uyo wakahalira citengo cake, wakwenera kuti wakayipulikiska fundo iyi. Wakalomba Yehova kuti wamupe “mtima wakumanyiska” na luso lwa kumanya “kupatura pakati pa ciwemi na ciheni.” (1 Mathemba 3:9) Solomoni wakamanya kuti kumopa Yehova nchinthu camahara ndipo kukupangiska munthu kuti waŵe wakukondwa. Pamanyuma pake, wakamalizga buku la Mupharazgi na mazgu ghakuti: “Tiyeni, tipulike umaliro wa makani ghose: Muwope Ciuta, na kusunga malango ghake, cifukwa ici ndico mulimo wose wa munthu. Pakuti Ciuta tiwatolere mulimo wose ku kweruzga, na vyakuubende vyose, manyi nchiwemi panji manyi nchiheni.” (Mupharazgi 12:13, 14) Para tapulikira ulongozgi uwu, tiwonenge kuti “njombe ya kujiyuyura na kumopa Yehova” ni vinjeru na cimwemwe pera yayi, kweniso ni “usambazi, na ulemu, na umoyo.”—Zintharika 22:4.
19. Nchivici citovwirenge kuti timanye “kumopa Yehova”?
19 Kwizira mu nkhani za mu Baibolo na ivyo vikucitika mazuŵa ghano, tikuwona kuti kumopa Ciuta mwakwenelera kukovwira comene ŵateŵeti ŵa Yehova kuti ŵaŵe na umoyo uwemi. Wofi uwu ukutikanizga waka kuti tileke kucita vinthu ivyo vikukwiyiska Adada ŵithu ŵa kucanya yayi, kweni ungatipaso cikanga cakuti tileke kopa ŵalwani withu, ndiposo nkhongono zakuzizipizgira viyezgo na masuzgo agho ghakutiwira. Mwantheura, tiyeni tose, ŵana na ŵalara, tifwilirepo kusambira Mazgu gha Ciuta na mtima wose, kughanaghanira pa ivyo tasambira, na kusendelera kwa Yehova mwa kulomba kwa iyo nyengo zose ndiposo mwakufumira pasi pa mtima. Para ticitenge nthena, tisangenge “mahara ghakumanyira Ciuta” pera yayi, kweni timanyengeso “kumopa Yehova.”—Zintharika 2:1-5.
[Mazgu ghamusi]
a Mazina ghasinthika.
b Ivi ndivyo vikwenera vikapangiska Davide kuti walembe Salmo 57 na 142.
Kasi Mungalongosora?
Kasi kopa Ciuta
• kungamovwira wuli munthu uyo wakacita kwananga kukuru kuti wacire mwauzimu?
• kungamupangiska wuli munthu kuti waŵe wacimwemwe para wakuyezgeka na kutombozgeka?
• kungatikhozga wuli kuti ticite khumbo la Ciuta?
• kungaŵa wuli ciharo cakuzirwa comene ico tingalekera ŵana ŵithu?
[Cithuzithuzi pa peji 28]
Davide wakaleka kukoma Themba Sauli cifukwa ca kopa Yehova
[Vithuzithuzi pa peji 31]
Kopa Ciuta nchiharo cakuzirwa ico ŵapapi ŵangalekera ŵana ŵawo