‘Yimikanani na Satana’ nga Umo Yesu Wakacitira
‘Yimikanani na Satana, ndipo wati wamucimbirani.’—YAK. 4:7.
1. Kasi Yesu wakamanya kuti nchivici cimucitikirenge pa caru capasi, ndipo nchivici cikenera kucitika pamanyuma pake?
YESU KHRISTU wakamanya kuti Dyabulosi walimbanenge nayo. Fundo iyi yikaŵa yakuwonekerathu mu mazgu agho Ciuta wakayowoya ku njoka, agho ghakarazganga kwa mungelo muheni cifukwa ndiyo wakayowoyera mu njoka. Ciuta wakati: “Tindiŵike cimphindikwa pakati pa iwe na mwanakazi [gulu la Yehova lakucanya], na pakati pa mphapu yako na mphapu yake; [mphapu iyi, iyo ni Yesu Khristu] tiyibwanyenge mutu wako, iwe tiulumenge citende cake.” (Gen. 3:14, 15; Civ. 12:9) Kulumika citende kwa Yesu kukang’anamuranga kuti wakenera kupwetekeka kwa nyengo yicoko waka mwa kukomeka apo wakaŵa pa caru capasi ndipo Yehova wakenera kumuwuskira ku ucindami wa kucanya. Kweni kubwanya mutu wa njoka kukang’anamuranga kuti Dyabulosi wakenera kukomeka kwambura kuwukaso.—Ŵazgani Milimo 2:31, 32; Ŵahebere 2:14.
2. Cifukwa wuli Yehova wakaŵa na cigomezgo cose kuti Yesu wasuskenge Dyabulosi?
2 Yehova wakaŵa na cigomezgo cose kuti Yesu wafiskenge mulimo wake na kususka Dyabulosi apo wakaŵa pa caru capasi. Cifukwa wuli Yehova wakamugomezga nthena Yesu? Cifukwa nchakuti iyo wakalenga Yesu kale comene ndipo wakawona na kumanya kuti “fundi” wake ndiposo “Muŵere wa cakwatika cose,” wakaŵa wakupulikira ndiposo wakugomezgeka. (Zinth. 8:22-31; Kol. 1:15) Ntheura apo Yesu wakatumizgika pa caru capasi ndiposo apo Dyabulosi wakazomerezgeka kumuyezga na kumukoma, Ciuta wakaŵa na cigomezgo cose kuti Kananda wake watondenge vyose ivi.—Yoh. 3:16.
Yehova Wakusunga Ŵateŵeti Ŵake
3. Kasi Dyabulosi wakuŵawona wuli ŵateŵeti ŵa Yehova?
3 Yesu wakayowoya kuti Dyabulosi ni “fumu ya caru” ndipo wakacenjezga ŵasambiri ŵake kuti ŵazikizgikenge, nga umo iyo wakazikizgikira. (Yoh. 12:31; 15:20) Caru, ico cili mu nkhongono za Satana Dyabulosi, cikutinkha Ŵakhristu ŵaunenesko cifukwa ŵakuteŵetera Yehova ndiposo mbapharazgi ŵa urunji. (Mat. 24:9; 1 Yoh. 5:19) Dyabulosi wakulimbana comene na Ŵakhristu ŵakuphakazgika awo ŵacali pano pa caru capasi, awo ŵakulindilira kukawusira lumoza na Khristu mu Ufumu wa kucanya. Kweniso, Satana wakulimbana comene na Ŵakaboni ŵa Yehova awo ŵali na cilindizga ca kuzakakhala na umoyo wamuyirayira mu paradiso pa caru capasi. Mazgu gha Ciuta ghakuticenjezga kuti: “Mulwani winu Satana, nga ndi nkhalamu yakuwuruma, wakuyingayinga pakupenja uyo wangamumilimitizga.”—1 Pet. 5:8.
4. Nchivici cikulongora kuti ŵanthu ŵa Ciuta ŵamuthereska Dyabulosi mu nyengo yithu?
4 Nga ni gulu ilo likovwirika na Yehova Ciuta, tikwimikana na Satana. Ghanaghanirani fundo izi: Mu vilimika 100 ivyo vyajumpha, miwuso iyo yikaŵa yankhaza comene yikayezgayezga comene kuti yimare Ŵakaboni ŵa Yehova wose. Kweni ciŵelengero ca Ŵakaboni cikulutilira kukura, ndipo sono cili pafupi kukwana 7,000,000 mu mipingo yakujumpha 100,000 pa caru cose capasi. Miwuso yankhaza iyo yikasuzganga ŵanthu ŵa Yehova ndiyo yili kumara.
5. Kasi lemba la Yesaya 54:17, 18 lafiskika wuli ku ŵateŵeti ŵa Yehova?
5 Pakuyowoya ku mpingo wa Israyeli nga ni mwanakazi wake, Ciuta wakalayizga kuti: “Palije homwa ilo lafulikira iwe tilisakate, ndipo lulimi lose ilo tiluwukire iwe mu kweruzga tiulususkenge. Ici nchiharo ca ŵateŵeti ŵa Yehova na urunji wawo ukufuma kwa Ine.” (Yes. 54:11, 17, 18) Layizgo ili lafiskika nadi ku ŵanthu ŵa Yehova pa caru cose capasi mu ‘mazuŵa ghano gha ku umaliro.’ (2 Tim. 3:1-5, 13) Tikulutilira kwimikana na Dyabulosi, ndipo palije homwa ilo wakukhumba kutiparanyira litondenge, cifukwa Yehova wali nase.—Sal. 118:6, 7.
6. Kasi ucimi wa Daniel ukuyowoya kuti nchivici cizamucitikira muwuso wa Dyabulosi?
6 Apo umaliro wa caru ici uwo ukusendelera comene uzamwizira, vigaŵa vyose vya muwuso wa Satana vizamumara nkhanira tetete. Daniel wakalemba mwakukhuŵilizgika na mzimu wa Ciuta kuti: “Mu mazuŵa gha mathemba agha [agho ghalipo sono] Ciuta wa kucanya wati wimike uthemba [kucanya], uwo kuti wamkuparanyika cara muyirayira, panji mazaza ghake ghasidike ku fuko linyake cara. Wamkuteketa mauthemba ghose agha [agho ghalipo sono] na kughamara kweni uwu tiwimilire muyirayira.” (Dan. 2:44) Para ici cazakacitika, muwuso wa Satana ndiposo wa ŵanthu ŵakwananga uzamumara. Vinthu vyose vyakukhwaskana na mgonezi wa Dyabulosi vizamuŵaposo yayi, ndipo Ufumu wa Ciuta uzamuwusa kwambura kususkika pa caru cose capasi.—Ŵazgani 2 Petros 3:7, 13.
7. Kasi tikumanya wuli kuti mteŵeti wa Yehova waliyose payekha wangimikana na Dyabulosi?
7 Palije kukayikira kulikose kuti gulu la Yehova livikilirikenge ndiposo kuti litumbikikenge na Ciuta. (Ŵazgani Salmo 125:1, 2.) Wuli pakuyowoya za ise? Baibolo likutiphalira kuti nase tingimikana na Dyabulosi nga umo Yesu wakacitira. Enya, ucimi uwo Khristu wakapeleka kwa mpositole Yohane ukulongora kuti nangauli Satana wakulimbana na “mzinda ukuru,” uwo wuli na cilindizga cakuzakakhala pa caru capasi, kweni uzamupona umaliro wa caru ici. Kuyana na umo Malemba ghakuyowoyera, mzinda uwu ukucemerezga kuti: “Ciponosko kwa Ciuta withu Mweneuyo wakukhala pa cizumbe, na ku Mwanamberere [Yesu Khristu]!” (Civ. 7:9-14) Ŵakuphakazgika ŵakuyowoyeka kuti ŵakutonda Satana, ndipo ŵanyawo, ŵa “mberere zinyake” nawo ŵakwimikana nayo. (Yoh. 10:16; Civ. 12:10, 11) Kweni ici cikukhumba kufwilirapo na kulomba kufumira pasi pa mtima kuti Ciuta ‘watithaske kwa Muheni.’—Mat. 6:13.
Ciyelezgero Ciwemi Comene Pakwimikana na Dyabulosi
8. Kasi ciyezgo cakwamba ico Dyabulosi wakayezga naco Yesu mu mapopa nchakuti wuli, ndipo Khristu wakazgora wuli?
8 Dyabulosi wakayezgayezga kuti wapangiske Yesu kuti waleke kugomezgeka. Mu mapopa, Satana wakayezga Yesu kuti waleke kupulikira Yehova. Kweni Yesu wakalongora ciyelezgero ciwemi comene pakwimikana na Satana. Wakati waziŵizga kurya kwa mazuŵa 40, muhanya na usiku, Yesu wakwenera kuti wakaziya comene. Satana wakayowoya kuti: “Usange ndiwe Mwana wa Ciuta, unenere mawe agha ghazgoke vingwa.” Kweni Yesu wakakana kugwiliskira nchito uheni nkhongono izo wakapika na Ciuta. M’malo mwake, Yesu wakati: “Kuli kulembeka, Munthu kuti wakhalenge wamoyo na cingwa pera cara, kweni na mazgu ghose agho ghakufuma mu mlomo wa Ciuta.”—Mat. 4:1-4; Dute. 8:3.
9. Cifukwa wuli tikwenera kwimikana na Dyabulosi para wakukhumba kusangirapo mwaŵi pa makhumbiro agho tili kulengeka nagho?
9 Mazuŵa ghano, Dyabulosi wakuyezgayezga kusangirapo mwaŵi pa makhumbiro agho ŵateŵeti ŵa Yehova ŵali kulengeka nagho. Mwantheura, tikwenera kukanirathu viyezgo vya kucita uzaghali, ivyo vyazara comene mu caru ciheni ici. Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya mwankhongono kuti: “Asi mukumanya kuti ŵaheni kuti ŵamkuhalira Ufumu wa Ciuta cara? Mungapusikikanga: nanga manyi mbazaghali, manyi mbakusopa vikozgo, manyi mbaleŵi, manyi mbauyaya, manyi mbakukazuzgana ŵanalume pera, . . . kuti ŵamkuhalira Ufumu wa Ciuta cara.” (1 Kor. 6:9, 10) Ntheura nchakuwonekerathu kuti ŵanthu awo ŵali na mikhaliro yaukazuzi ndipo ŵakukana kusintha, ŵazamuzomerezgeka yayi kukhala mu caru ciphya ca Ciuta.
10. Kuyana na Mateyu 4:5, 6, kasi nchiyezgo wuli cinyake ico Satana wakayezga naco Yesu mwakuti waleke kugomezgeka?
10 Pakuyowoya za cimoza mwa viyezgo ivyo Yesu wakayezgeka navyo mu mapopa, Malemba ghakuti: “Satana ngawakumutorera ku msumba utuŵa; Ndipo wakamuŵika pa musonji wa Tempele, ndipo wakanena nayo, Usange ndiwe Mwana wa Ciuta, ujiponye pasi, cifukwa kuli kulembeka, Wati walangulire ŵangelo ŵake vya ku iwe: Ndipo ŵati ŵakwankhe mu mawoko ghawo, mzire pakunji ujibwaske lundi lako pa libwe.” (Mat. 4:5, 6) Apa Satana wakang’anamuranga kuti para Yesu wangacita nthena, mbwenu walongorenge kuti ni Mesiya nadi. Kweni fundo njakuti kucita nthena kukatenge kuŵenge kwambura kwenelera ndiposo kukatenge kulongorenge kuti ngwakujikuzga. Ciuta wakatenge wakondwenge navyo yayi, nesi kumovwira. Apa napo Yesu wakalutilira kugomezgeka kwa Yehova ndipo wakazgora mwa kuyowoya fundo ya mu Malemba. Wakati: “Kuli kulembekaso, Ungayezganga Fumu Ciuta wako.”—Mat. 4:7; Dute. 6:16.
11. Kasi Satana wangatiyezga wuli, ndipo cingacitika nchivici?
11 Satana wangatiyezga kuti tijipenjerenge nchindi mu nthowa zakupambanapambana. Wangayezga kutipangiska kuti nase titolerenge kavwaliro ka ŵanthu ŵa caru na umo ŵakujitozgera panji kuti titemwenge vyakusanguluska vyambura kwenelera. Kweni para tingasurako ulongozgi wa mu Baibolo na kulondezga caru, kasi tingalindilira kuti ŵangelo ŵativikilirenge ku ivyo vingacitika cifukwa ca viheni ivyo tacita? Nangauli Themba Davide likalapa zakwananga izo likacita na Batisheba, kweni likavikilirika yayi ku vinthu ivyo vikacitika cifukwa ca kwananga kwake. (2 Sam. 12:9-12) Tiyeni tileke kumuyezga Yehova mu nthowa ziheni, panji mwa kuŵa paubwezi na caru.—Ŵazgani Yakobe 4:4; 1 Yohane 2:15-17.
12. Kasi nchiyezgo wuli ico cikuyowoyeka pa Mateyu 4:8, 9, ndipo Mwana wa Ciuta wakazgora wuli?
12 Ciyezgo cinyake ico Dyabulosi wakayezga naco Yesu mu mapopa cikaŵa ca kumupa maufumu gha pano pasi. Satana wakalongora Yesu maufumu ghose gha pa caru na ucindami wawo, na kuyowoya kuti: “Vyose vyeneivi nditi ndikupenge, usange uwenge pasi na kundilambira.” (Mat. 4:8, 9) Uwu ukaŵa uryarya ukuru comene uwo Dyabulosi wakacita kuti wasopeke m’malo mwa Yehova, na kukhumba kupangiska Yesu kuti waleke kuŵa wakugomezgeka kwa Ciuta. Mungelo uyu, uyo pakwamba wakaŵa wakugomezgeka, wakazgoka wakwananga, mudokezi, ndiposo muheni comene cifukwa ca kukhumba kusopeka. Lekani wakacemeka muyezgi, Satana Dyabulosi. (Yak. 1:14, 15) Kweni Yesu wakaŵikapo mtima kuti walutilire kugomezgeka kwa Awiske ŵakucanya ndipo wakayowoya kuti: “Wukapo, Satana: cifukwa kuli kulembeka, Ulambirenge Fumu Ciuta wako, ndipo umuteŵeterenge Iyo yekha.” Apa napo Yesu wakamuthereska Dyabulosi ndipo wakamubisira yayi. Mwana wa Ciuta wakakhumba yayi kuŵa cigaŵa ca caru ca Satana ndipo wakakanirathu kusopa muheni.—Mat. 4:10; Dute. 6:13; 10:20.
‘Yimikanani na Satana, Ndipo Wati Wamucimbirani’
13, 14. (a) Apo Dyabulosi wakalongoranga Yesu maufumu ghose gha pa caru, kasi wakamupanga vici? (b) Kasi Satana wakuyezgayezga wuli kuti watinange?
13 Apo Dyabulosi wakalongoranga Yesu maufumu ghose gha pa caru, wakamupanga mazaza ghakuru comene agho munthu waliyose wandapikepo. Satana wakaghanaghananga kuti ivyo Yesu wakawona vimukondweskenge comene na kumukhorweska kuti waŵenge mulongozgi wa caru wankhongono comene. Mazuŵa ghano, Dyabulosi wakutipa maufumu yayi, kweni wakukhumba kunanga mitima yithu kwizira mu ivyo tikuwona, kupulika, na kughanaghana.
14 Caru cose cili mu mawoko gha Dyabulosi. Mwantheura, manyuzipepara, mabuku gha caru, mawayilesi, na ma TV navyo vili mu mawoko ghake. Ntheura nchakuzizika yayi kuti vinthu ivyo caru cikupeleka kuti ŵanthu ŵalaŵilirenge, kupulikizga, na kuŵazga vyazura na uzaghali ndiposo mbembe. Ŵakusaska malonda ŵa mu caru ici ŵakuyezgayezga comene kutipangiska kuti tiŵenge na khumbo la kugura vinthu vinandi ivyo mutepanji ni vyakukhumbikwira yayi pa umoyo withu. Kwizira mu ŵanthu aŵa, Dyabulosi wakuyezga kutikopa na vinthu vyakuthupi ivyo vingakondweska maso ghithu, makutu, na maghanoghano. Kweni para tikukana kuwonelera, kupulikizga, na kuŵazga vinthu ivyo Malemba ghakukana, ndikuti tikuti: “Wukapo, Satana.” Para tikucita nthena, ndikuti tikuyezga Yesu mwa kuŵa ŵakukhora pakukana vinthu vyaukazuzi ivyo vili mu caru ca Satana. Tikulongoraso kuti tili ku cigaŵa ca caru ca Satana yayi para tikujiphara kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova ndiposo ŵalondezgi ŵa Khristu, kwali nkhu nchito, ku sukulu, ku ŵazengezgani, na ku ŵabali ŵithu.—Ŵazgani Marko 8:38.
15. Cifukwa wuli munthu wakukhumbikwira kuŵa maso nyengo zose pakukanizga Satana?
15 “Satana wakamusida” Yesu wakati wamuyezga kacitatu na kutondeka kumupangiska kuti waleke kugomezgeka kwa Ciuta. (Mat. 4:11) Ndipouli, Satana wakakhumba yayi kuti waleke kuyezga Yesu, cifukwa tikuphalirika kuti: “Ndipo Satana wakati wamalizga viyezgo vyose [mu mapopa], wakafumako kwa Iyo mpaka kufikira nyengo yinyake.” (Luka 4:13) Para takanizga Dyabulosi, tikwenera kuwonga Yehova. Kweni tikweneraso kulutilira kupempha Ciuta kuti watovwire cifukwa Dyabulosi wamuweraso pa nyengo yinyake yiwemi kwa iyo, nyengo iyo ise tikulindizga ciyezgo yayi. Mwantheura, tikwenera kuŵa maso nyengo zose. Nyengo zose tikwenera kulutilira kuteŵetera Yehova mwambura kupwelerako kanthu za viyezgo ivyo tingakumana navyo.
16. Ni nkhongono wuli yikuru iyo Yehova wakutipa, ndipo cifukwa wuli tikwenera kumulomba nkhongono iyi?
16 Kuti tiŵe na nkhongono zakukanizgira Dyabulosi, tikwenera kulomba mzimu utuŵa kwa Ciuta, uwo ukuluska nkhongono zose izo ziliko. Ungatovwira kucita vinthu ivyo tate ticitenge yayi na nkhongono zithu. Yesu wakasimikizgira ŵalondezgi ŵake kuti ŵangapokera mzimu wa Ciuta, wakati: “Usange imwe, mwa ŵaheni, mukumanya kuŵapa ŵana ŵinu vyawanangwa viwemi, asi comene kwakuluska Ŵawiskemwe ŵa kucanya ŵati ŵaŵapenge mzimu utuŵa awo ŵakuŵalomba?” (Luka 11:13) Tiyeni tilutilire kulomba kwa Yehova kuti watipe mzimu wake utuŵa. Para mzimu uwu, uwo ngwankhongono comene uli nase apo tikuyezgayezga kwimikana na Dyabulosi, titondenge. Kusazgapo pa kulomba nyengo zose ndiposo mwakufumira pasi pa mtima, tikwenera kuvwara mahomwa ghose gha Ciuta ‘kuti tiŵenge na nkhongono kwimikana na mauryarya gha Satana.’—Efe. 6:11-18.
17. Kasi nchimwemwe wuli ico cikawovwira Yesu kuti wimikane na Dyabulosi?
17 Paliso cinthu cinyake ico cikawovwira Yesu kuti wimikane na Dyabulosi, ndipo nase cingatovwira. Baibolo likuti: “Cifukwa ca cimwemwe ico caŵikika panthazi zake, [Yesu] wakazizipizga [khuni lakusuzgikirapo], wakerura soni, ndipo wali kukhala ku malyero gha cizumbe ca Ciuta.” (Heb. 12:2) Nase tingaŵa na cimwemwe nga ni ici usange tikuthuwuska muwuso wa Yehova, kucindika zina lake lituŵa, na kulutilira kukumbuka njombe ya umoyo wamuyirayira. Tizamuŵa na cimwemwe cikuru comene para Satana na milimo yake vyazakaparanyika kwamuyirayira ndipo ‘ŵakuzika ŵazakahara caru, na kukondwa ndiposo kusakata comene.’ (Sal. 37:11) Ntheura, lutilirani kwimikana na Dyabulosi, nga umo Yesu wakacitira.—Ŵazgani Yakobe 4:7, 8.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi pali ukaboni wuli wakulongora kuti Yehova wakuvikilira ŵanthu ŵake?
• Kasi Yesu wakalongora wuli ciyelezgero pakwimikana na Satana?
• Ni vinthu wuli ivyo mungacita kuti mwimikane na Dyabulosi?
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Para tikuŵa paubwezi na caru tikuŵa ŵalwani ŵa Ciuta
[Cithuzithuzi pa peji 31]
Yesu wakakana maufumu ghose agho Satana wakakhumbanga kumupa