Kubabika Kuphya—Kasi Kukucitika Wuli?
PADERA pa kuyowoya za kuzirwa kwa kubabika kuphya, uyo wakupangiska, cilato cake, Yesu wakaphaliraso Nikodemo umo kubabika kuphya kukucitikira. Wakati: “Kwambura kuti munthu wababika ku maji na mzimu, wanganjira cara mu ufumu wa Ciuta.” (Yohane 3:5) Ntheura, munthu wakubabikaso na maji ndiposo mzimu. Kasi mazgu ghakuti “maji na mzimu” ghakung’anamuraci?
Kasi “Maji na Mzimu” Vikung’anamuraci?
Pakuti Nikodemo wakaŵa msambizgi wa cisopa ca Ciyuda, wakamanyanga umo Malemba gha Cihebere ghakagwiliskiranga nchito mazgu ghakuti “mzimu wa Ciuta” uwo ungapangiska ŵanthu kucita milimo yapadera. (Genesis 41:38; Exodus 31:3; 1 Samuel 10:6) Ntheura, apo Yesu wakazunura lizgu lakuti “mzimu,” Nikodemo wakwenera kuti wakamanya kuti wakayowoyanga mzimu utuŵa.
Kasi Yesu wakang’anamurangaci apo wakazunura maji? Ghanaghanirani ivyo vikacitika pambere Yesu wandayowoye na Nikodemo ndiposo pamanyuma pake. Vyakucitika ivi vikulongora kuti Yohane Mbapatizi ndiposo ŵasambiri ŵa Yesu ŵakabapatizanga na maji. (Yohane 1:19, 31; 3:22; 4:1-3) Ubapatizo uwu ukamanyikwanga makora mu Yerusalemu. Ntheura, apo Yesu wakayowoyanga za maji, Nikodemo wakwenera kuti wakamanya kuti wakayowoyanga maji waka yayi, kweni maji gha ubapatizo.a
Kubapatizika “na Mzimu Utuŵa”
Usange “kubabika ku maji” kukung’anamura kubapatizika mu maji, kasi ‘kubabika ku mzimu’ kukung’anamuraci? Pambere Nikodemo wandadumbiskane na Yesu, Yohane Mbapatizi wakayowoya kuti munthu wabapatizikenge na maji pera yayi kweniso na mzimu. Wakati: “Ine namubapatizani na maji, kweni iyo [Yesu] wazamumubapatizani na mzimu utuŵa.” (Mariko 1:7, 8) Mariko wakayowoya nyengo yakwamba apo ubapatizo uwu ukacitikira. Wakalemba kuti: “Mu mazuŵa ghara, Yesu wakiza kufuma ku Nazarete wa ku Galileya ndipo wakabapatizika na Yohane mu Yorodani. Ndipo wakati wazuwuka waka mu maji, wakawona kucanya kukujulika, ndipo mzimu ukukhilira pa iyo nga ni nkhunda.” (Mariko 1:9, 10) Apo Yesu wakabizgika mu Yorodani, wakabapatizika na maji. Kweni apo wakapokera mzimu kufuma kucanya wakabapatizika na mzimu utuŵa.
Pakati pajumpha vilimika pafupifupi vitatu kufuma apo Yesu wakabapatizikira, wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Muzamubapatizika mu mzimu utuŵa mazuŵa ghanandi cara kufuma apa.” (Milimo 1:5) Kasi ivi vikacitika pawuli?
Pa zuŵa la Pentekoste mu cilimika ca 33 C.E., ŵasambiri ŵa Yesu pafupifupi 120 ŵakawungana mu Yerusalemu. “Mwamabuci kukacitika mphomo kufuma kucanya nga nkhuputa kwa mphepo yankhongono, ndipo yikazuzga nyumba yose umo ŵakakhala. Ndipo malulimi nga gha moto ghakawoneka kwa iwo . . . ndipo wose ŵakazuzgika na mzimu utuŵa.” (Milimo 2:1-4) Pa zuŵa ili, ŵanji mu Yerusalemu ŵakaciskika kuti ŵabapatizike mu maji. Mpositole Petrosi wakaphalira wumba kuti: “Perani, ndipo waliyose wa imwe wabapatizike mu zina la Yesu Khristu kuti zakwananga zinu zigowokereke, ndipo mupokerenge cawanangwa ca mzimu utuŵa.” Kasi wumba ukacita wuli? “Awo ŵakapokera mazgu ghake na mtima wose ŵakabapatizika, ndipo pa zuŵa lira ŵanthu pafupifupi vikwi vitatu ŵakasazgikako.”—Milimo 2:38, 41.
Maubapatizo Ghaŵiri
Kasi maubapatizo agha ghakuvumburaci za kubabika kuphya? Ghakulongora kuti kubabika kuphya kukucitika na maubapatizo ghaŵiri. Wonani kuti Yesu wakadankha kubapatizika na maji. Pamanyuma wakapokera mzimu utuŵa. Ŵasambiri ŵakwambilira nawo ŵakadankha kubapatizika mu maji (ŵanji na Yohane Mbapatizi), ndipo pamanyuma ŵakapokera mzimu utuŵa. (Yohane 1:26-36) Mwakuyana waka, ŵasambiri ŵaphya 3,000 ŵakadankha kubapatizika na maji, ndipo pamanyuma ŵakapokera mzimu utuŵa.
Para tikukumbuka maubapatizo agho ghakacitika pa Pentekoste 33, C.E., kasi mazuŵa ghano kubabika kuphya kukwenera kucitika wuli? Mwakuyana waka na umo kukacitikira na ŵasambiri ŵakwambilira ŵa Yesu. Cakwamba, munthu wakupera zakwananga, wakuleka nkharo yiheni, wakupatulira umoyo wake kwa Yehova kuti wamusope na kumuteŵetera, ndipo wakulongora kujipatulira kwake mwa kubapatizika mu maji. Pamanyuma, usange Ciuta wamusora kuti wakawuse mu Ufumu Wake, wakuphakazgika na mzimu utuŵa. Cigaŵa cakwamba ca maubapatizo ghaŵiri agha (kubapatizika na maji) cikucitika na munthu pa yekha; cigaŵa caciŵiri (kubapatizika na mzimu) cikucitika na Ciuta. Usange munthu wabapatizika na maubapatizo ghaŵiri agha, ndikuti wababikaso.
Cifukwa wuli Yesu wakayowoya za “kubabika ku maji na mzimu” apo wakadumbirananga na Nikodemo? Kuti wadidimizge fundo yakuti awo ŵakubapatizika na maji ndiposo mzimu ŵakuŵa na kusintha kukuru comene. Nkhani yakulondezgapo yikulongosora cigaŵa ici ca kubabika kuphya.
[Mazgu ghamusi]
a Pa nyengo yinyake ya ubapatizo, mpositole Petrosi wakati: “Kasi munyake wangakanizga maji?”—Milimo 10:47.
[Cithuzithuzi pa peji 9]
Yohane wakabapatizanga Ŵaisrayeli na maji