Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi
Kasi mwana uyo wafwira mu nthumbo ya anyina wazamuwuskika?
Ŵanthu awo ŵandanangikepo ŵangamanya yayi citima ico awo ŵali kunangikapo ŵakuŵa naco. Ŵapapi ŵanji ŵakuŵa na citima cikuru comene cifukwa ca kunangika. Mama munyake wakanangikapo kankhondi. Kweni wakatumbikika cifukwa ŵana ŵanalume ŵaŵiri awo wakababa pamasinda ŵakakura makora comene. Ndipouli, wakaluwa yayi ŵana ŵankhondi awo wakataya cifukwa ca kunangika. Mu mazuŵa gha kuumaliro wa umoyo wake, wakasacizga msinkhu uwo ŵana awo ŵakafwa ŵakatenge ŵaŵirenge ŵalekenge kufwa. Kasi Ŵakhristu ŵanthena ŵakwenera kuŵa na cigomezgo cakuti ŵana awo ŵali kufwa cifukwa ca kunangika ŵazamuwuskika?
Mwakudumura tingayowoya kuti zgoro la fumbo ili tikulimanya yayi. Baibolo likuyowoya mwakudunjika yayi usange ŵana ŵantheura aŵa ŵazamuwuskika panji yayi. Ndipouli, Mazgu gha Ciuta ghakuyowoya fundo zinyake zakukhwaskana na fumbo ili ndiposo cipembuzgo ku awo ŵana ŵawo ŵali kufwa mu nthowa iyi.
Tiyeni tiwone mafumbo ghaŵiri ghakuyanako. Lakwamba ndakuti, kasi mukawonero ka Yehova, mwana wakwamba kuŵa wamoyo pa nyengo iyo mwanakazi watolera nthumbo panji para wababika? Laciŵiri ndakuti, kasi Yehova wakuwona mwana uyo wandababike kuŵa munthu panji viduswa waka ivyo vili mu nthumbo ya mwanakazi? Fundo za mu Baibolo zikuzgora makora mafumbo agha.
Dango ilo Ciuta wakapa Ŵaisrayeli kwizira mwa Mozesi, likulongora makora comene kuti umoyo wa munthu ukwamba pambere wandababike. Mwawuli? Likalongora kuti kukoma mwana uyo wali mu nthumbo ukaŵa mulandu uwo cilango cake yikaŵa nyifwa. Wonani kuti dango ili likayowoya kuti: “Tiupelekenge umoyo kwa umoyo.”a (Ex. 21:22, 23) Ici cikulongora kuti mwana wakwamba kuŵa wamoyo pambere wandababike, wacali mu nthumbo ya anyina. Kupulikiska fundo iyi kwawovwira Ŵakhristu ŵaunenesko ŵanandi kuti ŵakane kufumiska nthumbo na kuwona kuti kucita nthena nkhunangira Ciuta.
Mbunenesko, mwana uyo wandababike ngwamoyo, kweni kasi Yehova wakuwuwona wuli umoyo uwu? Dango ilo layowoyeka mu ndime zakumasinda, likatenge munthu wakeneranga kukomeka cifukwa ca kukoma mwana uyo wali mu nthumbo. Fundo iyi yikulongolerathu kuti Ciuta wakuzirwiska comene umoyo wa mwana uyo wacali mu nthumbo ya nyina. Malemba ghanandi mu Baibolo ghakulongora kuti Yehova wakuwona mwana uyo wali mu nthumbo ya nyina kuŵa munthu. Mwaciyelezgero, Themba Davide likakhuŵilizgika na mzimu wa Ciuta kuyowoya za Yehova kuti: “Mukandirunga mu nthumbo ya ŵamama. . . . Maso ghinu ghakawona viduswa vyane; mu buku linu vikalembeka vyose, mazuŵa ghara ghakuti vilungike.”—Sal. 139:13-16; Job 31:14, 15.
Yehova wakumanya nanga ni mikhaliro iyo ŵana awo ŵandababike ŵazamuŵa nayo para ŵababika, iyo yikulongora umo ŵazamucitiranga para ŵakura. Apo Rabeka muwoli wa Yisake wakaŵa na nthumbo ya mileza, Yehova wakayowoya ucimi wakukhwaskana na ŵana ŵaŵiri aŵa, awo ŵakalimbananga, ndipo wakawonerathu kuti mikhaliro iyi, yikatenge yikhwaskenge ŵanthu ŵanandi kunthazi.—Gen. 25:22, 23; Rom. 9:10-13.
Nkhani yinyake yakukondweska nja Yohane Mbapatizi. Nkhani ya mu Baibolo iyi yikuti: “Sono, Elizabeti pakupulika kutawuzga kwa Mariya, bonda mu nthumbo yake wakabwalanthuka; ndipo Elizabeti wakazuzgika na mzimu utuŵa.” (Luka 1:41) Luka, uyo wakaŵa dokotara wakalemba lizgu ilo pa Cigiriki likung’anamura mwana uyo wandababike ndiposo uyo wababika kale. Wakalembaso mazgu ghakuyana waka pakuyowoya za Yesu apo wakaŵa bonda mu cakulyeramo viŵeto.—Luka 2:12, 16; 18:15.
Kasi fundo zose izo tawona apa zikulongora kuti Baibolo likupambaniska pakati pa mwana wambura kubabika na uyo wababika kale? Yayi. Nakuti ivi vikukolerana comene na ivyo ŵasayansi ŵamazuŵa ghano ŵasanga. Mwaciyelezgero, ŵasanga kuti para mwana wali mu nthumbo ya nyina wangapulika ivyo vikucitika kuwaro, ndipo wangacita kwakuyana na ivyo wakupulika. Lekani nchambura kuzizwiska kuti pakuŵa ubwezi ukuru comene pakati pa mama na bonda uyo wakukura pacokopacoko mu nthumbo.
Myezi iyo ŵana ŵangababikira yingapambana. Mwaciyelezgero, mama munyake wangababa mwana myezi 9 yindakwane ndipo mukuluta kwa nyengo wangafwa. Munyake wangaŵa na nthumbo kwa myezi yose 9, na kubaba mwana wakufwa. Kasi tingayowoya kuti mwana wakwamba wazamuwuskika cifukwa cakuti wakababika wamoyo, nangauli wakafwa pamasinda pake, ndipo kuti waciŵiri wazamuwuka yayi?
Fundo njakuti, Baibolo likusambizga kuti umoyo ukwamba para mwanakazi watora waka nthumbo, ndiposo kuti Yehova wakuwona kamwana ako kakuŵa mu nthumbo ya mama kuŵa kakuzirwa comene. Cifukwa ca fundo za mu Malemba izi, ŵanji ŵangakosera nipera kuti ŵana awo ŵakafwa pambere ŵandababike wazamuwuskika yayi. Ŵangayowoya kuti fundo izi zikususkana na fundo za mu Baibolo kuti kufumiska nthumbo nkhwananga.
Kumasinda uku, mu magazini yino mukaŵa mafumbo agho ghakalongoranga nga ni para ŵana awo ŵakufwa pambere ŵandababike ŵangazakawuskika yayi. Linyake mwa mafumbo agha likaŵa lakuti, kuti Ciuta wawuske mwana uyo wakafwa pambere wandababike, kasi wazamuŵikaso kamwana aka mu nthumbo ya anyina? Kweni kusandasanda, kulomba na kughanaghanirapo vyawovwira Wupu Wakulongozga kudumura kuti vinthu vyantheura vikukhwaskana viŵi yayi na ciwuka. Yesu wakati: “Vinthu vyose ni vyamacitiko kwa Ciuta.” (Mrk. 10:27) Nkhani ya Yesu yikulongora kuti fundo iyo lemba lapacanya ili likuyowoya njaunenesko. Umoyo wa Yesu ukacita kusamuskika kufuma kucanya kwiza mu nthumbo ya mwali. Kwa munthu ivi vingawoneka kuŵa vyambura macitiko.
Kweni kasi vyose ivi vikulongora kuti Baibolo likusambizga kuti ŵana wose awo ŵali kufwa pambere ŵandababike ŵazamuwuskika? Tikwenera kuyowoya mwambura kubisa kuti Baibolo likuzgora mwakudunjika yayi fumbo ili. Ntheura palije cifukwa ca kukoselera kuti ŵazamuwuskika panji yayi. Nkhani iyi yingacitiska kuti paŵe mafumbo ghanandi comene. Kweni cingaŵa ciwemi yayi kuyowoya vinthu mwakughanaghanira waka. Ivyo tikumanya ni vyakuti Yehova, uyo ngwalusungu, ndiyo wakumanya unenesko wose wa nkhani iyi. (Sal. 86:15) Kweni nchakumanyikwirathu kuti Yehova wakukhumbisiska kuwuskapo nyifwa mwa kuwukiska ŵakufwa. (Job 14:14, 15) Tili na cigomezgo cose kuti nyengo zose wacitenge ico nchakwenelera. Apo wazamutuma Mwana wake kuti “waparanye milimo ya Dyabulosi,” viheni vyose ivyo vyacitika cifukwa ca mgonezi uheni uwu vizamumara.—1 Yoh. 3:8.
[Mazgu ghamusi]
a Nyengo zinyake lemba ili ŵakuling’anamura mu nthowa yakuti likupulikikwa nga ni para munthu wangakomeka pekha para wakoma nyina wa mwana. Kweni pa Cihebere, mazgu agha ghakulongora kuti munthu wakeneranga kukomeka para wakoma mama panji mwana uyo wandababike.
[Cithuzithuzi pa peji 13]
Yehova wazamumazga viheni vyose