Citemwa ca Khristu Cikuticicizga Kuti Titemwenge Ŵanji
“Yesu, pakuŵatemwa ŵake awo ŵakaŵa mu caru, wakaŵatemwa mpaka ku umaliro.”—YOH. 13:1.
1, 2. (a) Kasi citemwa ca Yesu nchapadera mu nthowa wuli? (b) Ni vinthu wuli vyakukhwaskana na citemwa ivyo tisambirenge mu nkhani iyi?
P A NKHANI ya citemwa, Yesu nchiyelezgero ciwemi comene. Umo wakacitiranga vinthu, kayowoyero, kasambizgiro ndiposo kujipeleka kwake mpaka nyifwa vikalongora citemwa cake. Mu umoyo wake wose wakalongora kuti wakatemwanga comene ŵanthu, comenecomene ŵasambiri ŵake.
2 Pakuyowoya za citemwa, Yesu wali kutilekera ciyelezgero ciwemi ico tikwenera kulondezga. Citemwa cikuticicizga kuti titemwenge ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵauzimu ndiposo ŵanji. Mu nkhani iyi, tisambirenge ivyo ŵalara ŵangasambira kwa Yesu vyakukhwaskana na umo ŵangalongolera citemwa ku awo ŵabuda panji kucita kwananga kukuru. Tisambirengeso umo citemwa ca Yesu cikutikhuŵilizgira kuti tovwire ŵabali na ŵadumbu ndiposo ŵanji awo ŵakusuzgika na ukavu, masoka ghacilengiwa na ulwari.
3. Nangauli Petrosi wakabuda, kasi Yesu wakamuwonanga wuli?
3 Pa usiku wakuti namacero Yesu wafwenge, mpositole Petrosi wakamukana katatu. (Mrk. 14:66-72) Nga ni umo Yesu wakayowoyera, wakamugowokera Petrosi wati wawelera kwa iyo. Yesu wakamupa Petrosi milimo yakuzirwa comene. (Luka 22:32; Mil. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Kasi tikusambirako vici kwa Yesu pa umo wakawoneranga ŵanthu awo ŵabuda?
Nga Ni Khristu, Longorani Citemwa ku Awo Ŵananga
4. Kasi mphawuli comenecomene apo tikwenera kulongora citemwa nga ni Khristu?
4 Nangauli pali nthowa zinandi zakulongolera citemwa nga ni Khristu, kweni kulongora citemwa kwa munthu uyo wacita kwananga kukuru kungaŵa kwakusuzga, kwali ni mu mbumba panji mu mpingo. Kweni cacitima nchakuti apo umaliro wa mgonezi wa Satana ukusendelera, mzimu wa caru ukuthandazgika. Ŵana na ŵalara wuwo ŵangakhwaskika na nkharo yiheni, ndipo ŵangatondeka kucita ico nchiwemi. Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ŵanji ŵakasezgeka mu mpingo, peneapo ŵanji ŵakacenyeka. Ndimo viliriso mazuŵa ghano. (1 Kor. 5:11-13; 1 Tim. 5:20) Ndipouli, para ŵalara awo ŵakupwelelera nkhani izi ŵakulongora citemwa ca Khristu, munthu uyo wananga wakovwirika.
5. Kasi ŵalara ŵakwenera kulongora wuli citemwa ca Khristu para ŵakovwira uyo wananga?
5 Nga ni Yesu, ŵalara ŵakwenera kukhozgera urunji wa Yehova nyengo zose. Para ŵakucita nthena, ŵakulongora kuzika kwa Yehova, lusungu ndiposo citemwa. Usange munthu wapera nadi, ‘ngwakupyoka mu mtima,’ ndipo ‘ngwamzimu wakupera’ cifukwa ca kwananga uko wacita, cingaŵa cipusu ku ŵalara “kumunyoloska munthu wantheura mu mzimu wa kuzika.” (Sal. 34:18; Gal. 6:1) Kweni kasi ŵalara ŵakwenera kucita wuli usange uyo wananga wakujikhungulufya, panji ngwambura kupera?
6. Ni vici ivyo ŵalara ŵakwenera yayi kucita para ŵakovwira ŵakwananga, ndipo cifukwa wuli?
6 Ŵalara ndiposo ŵanji mu mpingo ŵangakwiya usange uyo wananga wakujikhungulufya, panji wakukana ulongozgi wa mu Malemba. Cifukwa ca kumanya umo vinthu vyatimbanizgikira cifukwa ca kwananga kwake, ŵangamba kuyowoya umo ŵakuwonera ivyo wacita ndiposo nkharo yake. Kweni vinthu vingahenipirathu usange tingamukwiyira uyo wananga, nakuti kungalongora yayi kuti tili na “maghanoghano gha Khristu.” (1 Kor. 2:16; ŵazgani Yakobe 1:19, 20.) Yesu wakasokanga ŵanthu mu nthowa yakupulikikwa makora, kweni wakayowoyapo mwaukali yayi nesi mwakuŵakwiyiska. (1 Pet. 2:23) Ivyo wakayowoyanga ndiposo kucita vikalongoranga ŵakwananga kuti ŵangapera na kuŵaso paubwezi na Yehova. Nakuti cimoza mwa vifukwa ivyo Yesu wakizira pa caru capasi cikaŵa ca “kuzakaponoska ŵakwananga.”—1 Tim. 1:15.
7, 8. Kasi para ŵalara ŵakweruzga awo ŵananga, ŵakwenera kulondezga ulongozgi wuli?
7 Pakuti tawona umo Yesu wakacitiranga na ŵakwananga, kasi nase tikwenera kuŵawona wuli ŵanthu awo ŵananga ndipo ŵakukhumbikwira kovwirika na ŵalara? Kumbukani kuti ndondomeko ya kovwira ŵanthu awo ŵananga yikuvikilira mpingo, ndipo yingaciskaso uyo wananga kuti wapere. (2 Kor. 2:6-8) Nchacitima comene kuti ŵanyake ŵakupera yayi ndipo ŵakusezgeka. Kweni nchakukondweska kuti para ŵasezgeka, ŵanandi ŵakuweleraso kwa Yehova ndiposo mu mpingo wake. Para ŵalara ŵamulongora citemwa uyo wananga, cikuŵa cipusu kuti wapere na kuweleraso mu mpingo. Munthazi, ŵanyake mwa ŵanthu awo ŵakananga ŵakuzakakumbuka yayi nchenyo ya mu Malemba iyo ŵalara ŵakaŵapa, kweni ŵakuzakakumbuka kuti ŵalara ŵakaŵacindika ndiposo kuŵalongora citemwa.
8 Ntheura, nanga ni para munthu uyo wananga wakukana ulongozgi wa mu Malemba, ŵalara ŵakwenera kulongora cipambi ca mzimu, comenecomene citemwa. (Gal. 5:22, 23) Ŵakwenera kucimbilira yayi kusezga uyo wananga. Ŵakwenera kulongora kuti ŵakukhumba kuti ŵanthu awo ŵananga ŵawelere kwa Yehova. Ntheura, para munthu uyo wakananga wasintha nkharo yake, nga umo ŵanandi ŵakucitira, wangawonga comene Yehova ndiposo ŵalara, awo ŵakamovwira kuti wawelereso mu mpingo.—Efe. 4:8, 11, 12.
Nga Ni Khristu, Longorani Citemwa mu Nyengo Yaumaliro Iyi
9. Yowoyani ciyelezgero cakulongora kuti Yesu wakatemwanga nadi ŵasambiri ŵake.
9 Luka wakalemba za cinthu cinyake ico cikacitika ico cikalongora kuti Yesu wakatemwanga ŵasambiri ŵake. Cifukwa ca kumanya kuti nyengo yinyake Ŵaroma ŵazamupasura msumba wa Yerusalemu ndipo cizamuŵa cakusuzga kuti ŵanthu ŵacimbire, Yesu wakasoka ŵasambiri ŵake, wakati: “Para mukuwona Yerusalemu wakuzingilizgika na ŵankhondo, penepapo manyani kuti kupasuka kwake kwaneng’enera.” Kasi ŵakeneranga kucitaci? Yesu wakaŵaphalira ulongozgi wakupulikikwa makora. Wakati: “Awo ŵali mu Yudeya ŵambe kucimbilira ku mapiri, ndipo awo ŵali mukati mwake ŵafumemo, ndipo awo ŵali mu malo gha mukaya ŵaleke kunjiramo; cifukwa agha ni mazuŵa gha kuwezgera nduzga, mwakuti vinthu vyose ivyo vili kulembeka vifiskike.” (Luka 21:20-22) Ŵasilikari ŵa Roma ŵati ŵiza na kuzingilizga Yerusalemu mu 66 C.E., ŵanthu ŵakupulikira ŵakalondezga ulongozgi uwo Yesu wakaŵaphalira.
10, 11. Kasi kughanaghanira ivyo vikacitika apo Ŵakhristu ŵakacimbiranga kufuma mu Yerusalemu kungatovwira wuli kunozgekera “suzgo yikuru”?
10 Apo ŵakacimbiranga kufuma mu msumba wa Yerusalemu, Ŵakhristu ŵakeneranga kutemwana nga umo Khristu wakaŵatemwera. Ŵakeneranga kugaŵana vinthu ivyo ŵakaŵa navyo. Kweni ucimi wa Yesu ukang’anamuranga vinandi padera pa ivyo vikafiskika apo Yerusalemu wakabwangandulika. Iyo wakayowoyaso kuti: “Nyengo iyo kuzamuŵa suzgo yikuru, iyo yindacitikepo yantheura kufuma ku mtendeko wa caru mpaka sono, cara nadi, nesi yizamucitikaso cara.” (Mat. 24:17, 18, 21) Pambere “suzgo yikuru” yindize tingasuzgika mu nthowa zakupambanapambana. Ndimo vizamuŵiraso panyengo ya suzgo yikuru. Kweni kuŵa na kaghanaghaniro ka Khristu kutovwirenge kuti tizizipizge masuzgo ghose agha.
11 Panyengo iyo, tizamukhumbikwira kulongora citemwa canadi nga ni ico cikaŵa na Yesu. Mwakukolerana na fundo iyi, Paulosi wakati: “Waliyose wa ise wakondweske mzengezgani wake mu ico nchiwemi kuti wamuzenge. Cifukwa nanga ni Khristu wakajikondweska iyomwene cara . . . Sono mphanyi Ciuta uyo wakupeleka cizizipizgo na cisangulusko, wamuzomerezgani kuti pakati pinu muŵe na kaghanaghaniro kakuyana na ako Khristu Yesu wakaŵa nako.”—Rom. 15:2, 3, 5.
12. Kasi tikwenera kuŵa na citemwa ca mtundu wuli sono, ndipo cifukwa wuli?
12 Petrosi, uyo Yesu wakamutemwanga comene, nayo wakaciska Ŵakhristu kuti ‘ŵatemwenge ŵabali mwambura upusikizgi’ ndiposo kuti ŵaŵe ‘ŵakupulikira unenesko.’ Wakaŵaciskaso kuti ‘ŵatemwanenge nkhanirankhanira yumoza na munyake kufumira mu mtima.’ (1 Pet. 1:22) Mazuŵa ghano, tikwenera kuyezgayezga comene kuti tiŵe na citemwa nga ni Khristu. Pa nyengo yasono masuzgo ghakusazgikirasazgikira pa ŵanthu ŵa Ciuta. Tingathembanga cinthu cilicose ca caru ici yayi, nga umo tawonera suzgo la ndalama ilo lakhwaska caru cose capasi. (Ŵazgani 1 Yohane 2:15-17.) M’malo mwake, peneapo umaliro wa mgonezi uwu ukuneng’enera, tikwenera kusendelera kwa Yehova ndiposo kwa yumoza na munyake, kuŵa paubwezi wambura upusikizgi na ŵabali na ŵadumbu mu mpingo. Paulosi wakati: “Mu kutemwa ŵabali, muŵe na mtima wacitemwa kwa yumoza na munyake. Pakulongora nchindi kwa yumoza na munyake, yambani ndimwe.” (Rom. 12:10) Petrosi nayo wakayowoya fundo yakuyana waka apo wakati: “Pacanya pa vyose, mutemwanenge nkhanirankhanira yumoza na munyake, cifukwa citemwa cikubenekelera wumba wa zakwananga.”—1 Pet. 4:8.
13-15. Kasi ŵabali na ŵadumbu ŵanji ŵalongora wuli citemwa mu nyengo ya masoka ghacilengiwa?
13 Pa caru cose capasi, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakumanyikwa kuti mbanthu awo ŵakutemwana zanadi. Wonani ivyo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵanyake ŵakacita ŵati ŵapulika kuti maji na mphepo yikuru comene vyaparanya cigaŵa cikuru kumwera kwa caru ca United States mu cilimika ca 2005. Mwakuciskika na citemwa nga ni Khristu, ŵabali na ŵadumbu ŵakujumpha 20,000 ŵakajipeleka, ŵanandi ŵakasida nyumba ziwemi na nchito zapacanya na kuluta kuya kawovwira ŵabali ŵawo awo ŵakakhwaskika na soka ili.
14 Mu cigaŵa cinyake, maji ghakaparanya vinthu pa mtunda wa makilomita 80 kufuma ku nyanja. Maji agha, ghakaŵa nga nchiliŵa ca mamita 10 mu utali. Ghakati ghakamuka, nyumba zinandi zikaŵa kuti zabwangandukirathu. Ŵabali ŵakujipeleka ŵakufuma mu vyaru vinandi ŵakiza, ŵanji ŵakamanyanga nchito zakupambanapambana, ŵanji ŵakiza na viteŵetero vyakuzengera na vinthu vinyake ndipo ŵakaŵa ŵakukhumbisiska kugwira nchito yiliyose iyo yikakhumbikwanga. Ŵadumbu ŵanyake awo mpha ukuru na unung’una, ŵeneawo ni vyokoro, ŵakapakira katundu wawo mu galimoto yawo na kwenda mtunda wa makilomita 3,000 kuya kawovwira. Yumoza wa ŵadumbu aŵa wacali kwenekuko, kovwira ŵabali ndipo wakucita upayiniya wanyengozose.
15 Nyumba zakujumpha 5,600 za Ŵakaboni ŵa Yehova mu cigaŵa ici zikazengekaso panji kunozgeka. Kasi Ŵakaboni ŵa mu cigaŵa ici ŵakujipulika wuli cifukwa ca wovwiri uwu? Mudumbu yumoza uyo nyumba yake yikabwangandukirathu wakasamira mu kanyumba kacoko ako kakasuluranga. Ŵabali ŵakamuzengera nyumba yiwemi. Wati wawona nyumba yiwemi iyo ŵabali ŵakamuzengera, wakalira comene kuwonga Yehova na ŵabali ŵake. Kweniso Ŵabali ŵanji awo nyumba zawo zikabwanganduka ŵakalutilira kukhala mu nyumba zakulindiliramo waka izo ŵakaŵazengera, kwa cilimika cimoza panji kujumpha, nyumba zawo izo zikabwanganduka zikati zazengekaso. Cifukwa wuli? Ŵakakhumbanga kuti Ŵabali na ŵadumbu awo ŵakiza kuzakaŵawovwira ŵakhalengemo. Ici nchiyelezgero ciwemi comene ca citemwa ico Ŵakhristu ŵakwenera kuŵa naco.
Kulongora Citemwa ku Ŵalwari
16, 17. Kasi tingalongora wuli citemwa ku ŵalwari nga ni Khristu?
16 Ni tose yayi tili kukumanapo na masoka ghacilengiwa. Kweni waliyose wa ise wali kulwarapo, kwali ndise tikalwara panji ŵa mu mbumba yithu. Yesu nchiyelezgero ciwemi comene pa nkhani ya kulongora citemwa ku ŵalwari. Citemwa ndico cikamuciskanga kulengera citima ŵalwari. Peneapo wumba ukiza kwa iyo na ŵalwari, “wakacizga wose awo ŵakakomwanga comene.”—Mat. 8:16; 14:14.
17 Mazuŵa ghano, Ŵakhristu ŵandapike mazaza ghakucizgira ŵanthu mwamunthondwe, kweni nga ni Yesu, ŵakulengera lusungu ŵalwari. Kasi ŵakulongora wuli kuti ŵakulengera lusungu ŵalwari? Mwaciyelezgero, ŵalara ŵakulongora kuti ŵali na kaghanaghaniro ka Khristu para ŵakupwelelera ŵalwari mu mpingo, kulondezga ulongozgi uwo ukusangika pa Mateyu 25:39, 40.a (Ŵazgani.)
18. Kasi ŵadumbu ŵaŵiri ŵakalongora wuli citemwa, ndipo nchivici cikacitika cifukwa ca ivyo ŵakacita?
18 Kweni kovwira ŵanji kukuthemba kuti munthu waŵe mulara wa mpingo yayi. Wonani ivyo vikacitikira Charlene uyo wakaŵa na vilimika 44, mweneuyo wakalwaranga nthenda ya khansa ndipo ŵadokotala ŵakamuphalira kuti wafwenge para pajumpha mazuŵa 10. Ŵadumbu ŵaŵiri, Sharon na Nicolette ŵakati ŵawona wovwiri uwo ukakhumbikwanga kweniso nthangwanika iyo mfumu wake wakaŵa nayo pakupwelelera muwoli wake, ŵakajipeleka kupwelelera mudumbu uyu mpaka apo wakafwira. Mazuŵa agho ku cipatala ŵakatenge wakhalenge ghakasazgikira kufika pa masabata ghankhondi na yimoza. Sharon wakati: “Cikuŵa cakusuzga comene kupwelelera mulwari usange mukumanya kuti wafwenge nyengo yiliyose. Kweni Yehova wakatovwira. Kupwelelera mudumbu uyu kukatovwira comene kukhozga ubwezi withu na Ciuta kweniso wa taŵene.” Mfumu wa Charlene wakati: “Nizamuluwapo yayi umo ŵadumbu ŵaŵiri aŵa ŵakanovwilira. Mtima wawo uwemi ukamovwira comene Charlene, ndipo ŵakanipumuzga comene. Mu umoyo wane wose niluwenge yayi umo ŵakanovwilira. Cipulikano cane mwa Yehova cikakhozgeka comene cifukwa ca kujipeleka kwa ŵadumbu aŵa. Vikanovwira kuti nane nitemwenge comene ŵabali na ŵadumbu.”
19, 20. (a) Kasi tasambira vigaŵa wuli vinkhondi vya kaghanaghaniro ka Khristu? (b) Kasi tasankha kucita vici?
19 Mu nkhani zitatu izo tasambira, tasanda vigaŵa vinkhondi vya kaghanaghaniro ka Yesu ndiposo umo tingacitira kuti tiŵe na kaghanaghaniro kakuyana waka. Tiyeni tiŵe ‘ŵakuzika na ŵakujiyuyura mu mtima’ nga ni Yesu. (Mat. 11:29) Nangauli tingawona maubudi gha ŵanyithu, tiyeni tiyezgeyezge kuŵacitira lusungu. Tiyeni tilutilire kucita vyose ivyo Yehova wakukhumba nanga ni para tikuyezgeka.
20 Paumaliro, tiyeni titemwenge ŵabali ŵithu wose, nga umo Khristu wakatemwera ŵanthu “mpaka ku umaliro.” Para tikutemwana, ŵanthu ŵakumanya kuti tili ŵalondezgi ŵeneko ŵa Yesu. (Yoh. 13:1, 34, 35) Enya, “citemwa cinu caubali cilutilire.” (Heb. 13:1) Mungalekanga yayi. Lumbani Yehova, ndipo wovwirani ŵanji. Para mukucita nthena na mtima wose, Yehova wamutumbikaninge.
[Mazgu ghamusi]
a Wonani nkhani yakuti, “Citani Vinandi Padera pa Kuyowoya Waka Kuti: ‘Ukathukire na Kukhuta’” mu Gongwe la Mulinda la Cingelezi la Okutobala 15, 1986.
Kasi Mungalongosora?
• Kasi ŵalara ŵangalongora wuli kuti ŵali na kaghanaghaniro ka Khristu para ŵakovwira awo ŵananga?
• Cifukwa wuli nchakuzirwa comene kuti tilongorenge citemwa mazuŵa ghano?
• Kasi tingalongora wuli citemwa ku ŵalwari?
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Ŵalara ŵakukhumba kuti awo ŵananga ŵawelere kwa Yehova
[Cithuzithuzi pa peji 18]
Kasi Ŵakhristu awo ŵakacimbira mu Yerusalemu ŵakalongora wuli kaghanaghaniro ka Khristu?
[Cithuzithuzi pa peji 19]
Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakumanyikwa kuti mbacitemwa