Mughanaghanirenge Nkhani Yakuzirwa
“Ŵanthu ŵamanye kuti imwe, mwaŵeneimwe zina linu ni Yehova, ndimwe mwekha Wapachanya Nkhanira pa charu chose chapasi.”—SAL. 83:18.
1, 2. (a) Kasi ni nkhani wuli yakuzirwa iyo yikukhwaska waliyose? (b) Chifukwa wuli nkhani iyi njakuzirwa?
ŴANTHU ŵanandi mazuŵa ghano ŵakuwona ndalama kuŵa nkhani yikuru. Ŵakughanaghanira waka umo ŵangawunjikira chuma, panji umo ŵangachitira kuti chileke kumara. Ŵanyake ŵakuwona kuti nkhani yikuru ni banja, umoyo wawo, panji ivyo ŵachita pa umoyo.
2 Kweni nkhani yakuzirwa iyo tose yikutikhwaska nkhuthuwuska Ufumu wa Yehova. Tikwenera kuŵa maso kuti tilutilire kughanaghanira nkhani iyi. Ni vinthu wuli vingatitondeska kughanaghanira nkhani iyi? Tingatangwanika chomene na vinthu vyakuthupi vya zuŵa na zuŵa na kuluwa kuzirwa kwa kuthuwuska Ufumu wa Chiuta. Panji tingakhalira waka kughanaghanira masuzgo ghithu na kuluwa nkhani yakuzirwa. Kweni para tikuwona kuti nkhani ya kuthuwuska Ufumu wa Yehova njakuzirwa chomene, tiŵenge ŵakunozgeka kuzizipizga masuzgo agho tingakumana nagho. Para tachita nthena, tiŵenge paubwezi wakukhora na Yehova.
CHIFUKWA WULI NKHANI IYI NJAKUZIRWA?
3. Kasi Satana wakususka vichi pa nkhani ya Ufumu wa Chiuta?
3 Ivyo Satana Dyabulosi wakachita vili kuwuska fumbo lakuti, kasi Yehova ngwakwenelera nadi kulamulira? Iyo wakuti Yehova wangalamulira makora yayi, ndiposo wakutinora vinthu viwemi. Kweniso Dyabulosi wakuti ŵanthu ŵangaŵa ŵakukondwa kweniso vingaŵayendera makora usange ŵangajilamuliranga ŵekha. (Gen. 3:1-5) Satana wakutiso ŵanthu ŵakutemwa Chiuta na mtima wose yayi, para munthu waliyose wangakumana na masuzgo, mbwenu wakanenge Ufumu wa Yehova. (Yobu 2:4, 5) Chifukwa cha ivyo Satana wakayowoya, Yehova wazomerezga kuti paŵe nyengo yakukwana kuti ŵanthu ŵajiwonere ŵekha usange mbunenesko nadi kuti vinthu vingaŵa makora kwambura kulamulirika na iyo.
4. Chifukwa wuli nkhani ya uyo ngwakwenelera kulamulira yikwenera kumara?
4 Mbunenesko kuti Yehova wakumanya kuti ivyo Dyabulosi wakuyowoya ni vyautesi. Chifukwa wuli pera Chiuta wamupa nyengo Satana kuti walongore usange ivyo wakuyowoya ni vyaunenesko? Zgoro la fumbo ili ndakuzirwa ku ŵanthu na ŵangelo. (Ŵerengani Salimo 83:18.) Ŵanthu ŵakwamba, Adamu na Eva, ŵakakana kuti Yehova waŵalamulirenge. Ndimo ŵachitiraso ŵanthu ŵanandi. Ŵanthu ŵanyake ŵangamba kughanaghana kuti Dyabulosi wakuneneska. Para ŵanthu na ŵangelo ŵangaleka kusanga zgoro leneko pa nkhani iyi, mbwenu paŵavyenge mtende pakati pa ŵanthu, mitundu, mafuko, na mabanja. Kweni para waliyose wazakawona kuti Yehova ndiyo ngwakwenelera nadi kulamulira, ŵanthu wose na ŵangelo ŵazamujilambika kwa iyo muyirayira. Charu chose chizamuŵa pa mtende nga umo vikaŵira pakwamba.—Efe. 1:9, 10.
5. Kasi tikwenera kuchita vichi kuti tilongore kuti Yehova ndiyo ngwakwenelera kulamulira?
5 Sonosono apa, waliyose wamanyenge kuti Chiuta ndiyo ngwakwenelera nadi kulamulira ndipo ufumu wa Satana na wa ŵanthu uwonekerengethu kuti watondeka ndipo ufumiskikengepo. Ufumu wa Chiuta uzamwamba kulamulira pa charu chapasi ndipo Mesiya ndiyo wazamulamuliranga. Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵazamulongora kuti ŵanthu ŵangakhozgera Ufumu wa Chiuta. (Yes. 45:23, 24) Kasi namwe mukukhumba kuŵa pakati pa ŵanthu ŵakugomezgeka awo ŵakukhozgera Ufumu wa Yehova? Enya. Kuti tiŵe ŵakugomezgeka, tikwenera kughanaghanira nkhani yakuzirwa na kupulikiska chifukwa icho yiliri yakuzirwa.
UFUMU WA YEHOVA NGWAKUZIRWA KULUSKA KUPONOSKEKA
6. Kasi nkhani yakuti Yehova ndiyo ngwakwenelera kulamulira njakuzirwa wuli?
6 Nga umo tawonera, nkhani yakuti Yehova ndiyo ngwakwenelera kulamulira njakuzirwa chomene ndipo yikukhwaska waliyose. Njakuzirwa chomene kuluska kuti ise tiŵe ŵakukondwa. Kweni kasi fundo iyi yikung’anamura kuti nkhani yakuti tiponoskeke njambura kuzirwa? Panji yikung’anamura kuti Yehova walije nase ntchito? Yayi. Chifukwa wuli vili nthena?
7, 8. Chifukwa wuli Chiuta wakwenera kufiska ivyo wali kulayizga?
7 Yehova wakutemwa chomene ŵanthu, ndipo wakuwona kuti mbakuzirwa chomene. Wakazomerezga kuti Mwana wake wakomeke mwakuti tizakasange umoyo wamuyirayira. (Yoh. 3:16; 1 Yoh. 4:9) Para Yehova wangatondeka kufiska ivyo walayizga, mbwenu Dyabulosi watenge ivyo wakayowoyera Chiuta ni vyaunenesko. Wakati Chiuta wakunora ŵanthu vinthu viwemi, kweniso wakulamulira mwankhaza. Kweniso vingalongora kuti ŵakugoska ŵakuneneska, awo ŵakuti: “Kasi kuŵapo kwake kwakulayizgika uku kuli nkhu? Chifukwa kufuma mu zuŵa ilo ŵasekuru ŵithu ŵakagonera tulo mu nyifwa, vinthu vyose vikulutilira nthena pera kufuma pa kwamba kwa chilengiwa.” (2 Pet. 3:3, 4) Ntheura Yehova wafiskenge layizgo lake. Waponoskenge ŵanthu ŵakupulikira mwakuti walongore kuti ndiyo ngwakwenelera nadi kulamulira. (Ŵerengani Yesaya 55:10, 11.) Kweniso Yehova wakulamulira mwachitemwa. Ntheura tili na chigomezgo chose kuti walutilirenge kutemwa na kuzirwiska ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka.—Eks. 34:6.
8 Para tikuti Ufumu wa Yehova ndiwo ngwakuzirwa chomene, chikung’anamura kuti chiponosko chithu ntchambura kuzirwa yayi. Kweniso chikung’anamura kuti Yehova wakutiwona kuti tili ŵambura ntchito yayi. Tikuwona mwakwenelera Ufumu wa Chiuta na nkhani ya kuponoskeka. Fundo iyi njakuzirwa para tikughanaghanira chomene nkhani yakuzirwa na kukhozgera kuti Yehova ndiyo ngwakwenelera nadi kulamulira.
KUWONA VINTHU MWAKWENELERA
9. Kasi Satana wakayowoya vichi vyakukhwaskana na Yobu? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.)
9 Fundo yakuti tikwenera kuwona vinthu mwakwenelera yikulongosoreka makora mu buku la Yobu. Buku ili ndimoza mwa mabuku gha mu Baibolo agho ghakalembeka kale chomene. Mu buku ili tikusambiramo ivyo Satana wakayowoya. Wakati Yobu wangaleka kupulikira Chiuta para wangasuzgika chomene. Kweniso wakati Chiuta wasuzge Yobu. Yehova wakakana kusuzga Yobu. Kweni wakazomerezga kuti Satana wayezge Yobu, wakati: “Vyose ivyo wali navyo vili mu woko lako.” (Ŵerengani Yobu 1:7-12.) Nyengo yichoko waka, ŵateŵeti ŵa Yobu wose pamoza na ŵana ŵake 10 ŵakafwa, kweniso vinthu vyake vyose vyakuthupi vikamara. Satana wakachita vyose ivi mu nthowa yakuti ŵanthu wawone nga kuti Chiuta ndiyo wakapangiska masuzgo gha Yobu. (Yobu 1:13-19) Pamanyuma Satana wakatimba Yobu na nthenda yiheni chomene. (Yobu 2:7) Vinthu vikanangikirathu kwa Yobu apo muwoli wake kweniso ŵabwezi ŵake ŵatatu ŵawakawaka ŵakayowoyanga vinthu vyambura kukhozga.—Yobu 2:9; 3:11; 16:2.
10. (a) Kasi Yobu wakalongora wuli kuti ngwakugomezgeka kwa Chiuta? (b) Kasi wakalongora wuli kuti wakaŵa na maghanoghano ghambura kwenelera?
10 Kasi chikachitika ntchivichi? Ivyo Satana wakayowoya vikawoneka kuti vikaŵa vyautesi. Yobu wakakana kugalukira Chiuta. (Yobu 27:5) Kweni nyengo yinyake Yobu wakawona vinthu mwambura kwenelera. Iyo wakamba kujilongora kuti ni murunji ndipo wakakhumbanga kumanya chifukwa icho wakasuzgikiranga. (Yobu 7:20; 13:24) Nyengo zinyake tingawona kuti chikaŵa chakwenelera kuti Yobu wajipulike nthena. Kweni Chiuta wakawona kuti ntchiwemi kumovwira. Kasi Yehova wakamuphalira vichi Yobu?
11, 12. Kasi Yehova wakawovwira Yobu kumanya vichi, ndipo Yobu wakachita wuli?
11 Mazgu agho Chiuta wakaphalira Yobu ghakukwana machaputara ghanayi mu buku la Yobu. Machaputara agha ni 38 m’paka 41. Kweni mu machaputara agha palije apo Chiuta wakaphalira Yobu chifukwa icho wakasuzgikiranga. Fundo yikuru iyo Yehova wakadumbiskirana na Yobu yikaŵa yakuti wamuphalire chifukwa icho wakasuzgikiranga yayi, chifukwa ndiyo yayi wakamusuzganga. Kweni wakakhumbanga kuti wamovwire Yobu kumanya kuti ni muchoko chomene kuyaniska na ukuru wake. Wakawovwira Yobu kuwona kuti pali nkhani yakuzirwa iyo wakeneranga kuyighanaghanira. (Ŵerengani Yobu 38:18-21.) Ivi vikawovwira Yobu kuti wambeso kughanaghana makora.
12 Pakuti Yobu wakaŵa kuti wafuma waka pa kuzizipizga masuzgo ghakuru, kasi Yehova wakaŵa wambura lusungu pakumupa ulongozgi wankhongono? Yayi, ndipo Yobu nayo wakaghanaghanapo nthena yayi. Nangauli wakakumana na masuzgo ghakuru, kweni wakamba kuyowoya viwemi vya Yehova. Iyo wakayowoya kuti: “Nkhuwezgako ivyo nkhayowoya, nang’anamuka mtima ndipo nkhukhala mu fuvu na mu vyoto.” Ulongozgi uwemi kweni wankhongono uwo Yehova wakamupa ukamovwira nadi. (Yobu 42:1-6) Yobu wakaŵa kuti wapokerapo kale ulongozgi kwa Elihu uyo wakaŵa muchoko kwa iyo. (Yobu 32:5-10) Yobu wakati wazomera ulongozgi wa Yehova, na kuŵa na maghanoghano ghakwenelera, Yehova wakaphalira ŵabwezi ŵa Yobu kuti iyo wakukondwa na umo Yobu wakagomezgekera pa nyengo ya masuzgo.—Yobu 42:7, 8.
13. Kasi ulongozgi wa Yehova ukamovwira wuli Yobu mu umoyo wake wose?
13 Nangauli viyezgo vikamara kwa Yobu, kweni ulongozgi uwo Yehova wakamupa ukalutilira kumovwira. Mu nthowa wuli? Nangauli “Yehova wakatumbika umaliro wa umoyo wa Yobu kuluska pakwamba, “ kweni pakwenera kuti pakatora nyengo kuti Yehova wawezgerepo ivyo Yobu wakataya. Pamanyuma, Yobu “wakaŵaso na ŵana ŵanalume 7 na ŵana ŵanakazi ŵatatu.” (Yobu 42:12-14) Yobu wakwenera kuti wakaŵakumbukanga ŵana ŵake awo Satana wakakoma. Nyengo yinyake wakwenera kuti wakakumbukanga masuzgo agho wakakumana nagho. Nanga pamanyuma wangaŵa kuti wakamanya chifukwa icho wakasuzgikira, nyengo zinyake wakwenera kuti wakajifumbanga chifukwa icho wakasuzgikira kwa nyengo yitali. Muli mose umo vikaŵira, kweni wakwenera kuti wakaghanaghaniranga ulongozgi wa Chiuta. Kuchita nthena kukamovwira kuti waŵe na maghanoghano ghakwenelera na kupembuzgika.—Sal. 94:19.
Tikwenera kuŵika maghanoghano ghithu pa nkhani yakuzirwa m’malo mwa masuzgo ghithu (Wonani ndime 14)
14. Kasi ivyo vikachitikira Yobu vikutisambizga vichi?
14 Nase tingakhumbikwira kusintha umo tikuwonera vinthu na kupembuzgika na nkhani ya Yobu. Kweniso Yehova wayisunga ‘kuti yitisambizge, kuti para tazizipizga na kusanguluskika na Malemba, tiŵe na chigomezgo.’ (Rom. 15:4) Kasi tikusambirapo vichi? Tikusambirapo kuti: Tikwenera yayi kuŵika chomene maghanoghano pa masuzgo ghithu, na kuluwa nkhani yakuzirwa. Nkhani yakuzirwa njakukhwaskana na Ufumu wa Yehova. Nga ni Yobu, tiyeni tilutilire kugomezgeka para takumana na masuzgo kuti tilongore kuti tikukhozgera Ufumu wa Chiuta.
15. Kasi pali uwemi wuli para tazizipizga viyezgo?
15 Chifukwa wuli tikupembuzgika para tikughanaghanira uwemi wakugomezgeka? Chifukwa viyezgo vili na uwemi wake. Vikulongora kuti Yehova watikwiyira yayi. Kweni vikutipa mwaŵi wa kulongora kuti tikukhozgera Ufumu wa Chiuta. (Zinth. 27:11) Chizizipizgo chikubaba “kuzomerezgeka na Chiuta,” ndipo chikutovwira kuŵa na chigomezgo chakukhora. (Ŵerengani Ŵaroma 5:3-5.) Nkhani ya Yobu yikulongora kuti “Yehova ngwachitemwa chomene ndiposo ngwalusungu.” (Yak. 5:11) Ntheura tili na chigomezgo chose kuti Chiuta watitumbikenge para tikukhozgera Ufumu wake. Kumanya fundo iyi kukutovwira kuti ‘tizizipizge vinthu vyose ndiposo tizikire na kuŵa na chimwemwe.’—Kol. 1:11.
LUTILIRANI KUGHANAGHANIRA NKHANI YAKUZIRWA
16. Chifukwa wuli tikwenera kughanaghanira chomene Ufumu wa Yehova?
16 Mbunenesko kuti nyengo zinyake ntchakusuzga kughanaghanira za kuthuwuska Ufumu wa Yehova. Nyengo zinyake masuzgo ghangatifyenya. Nanga ni masuzgo ghachokoghachoko ghangawoneka ghakuru chomene para tikukhalira waka kughaghanaghanira. Ntheura para takumana na masuzgo, ntchiwemi kughanaghanira uwemi wakukhozgera Ufumu wa Chiuta.
17. Kasi kuchitako ntchito ya Yehova kungatovwira wuli kuti tilutilire kuŵika maghanoghano pa nkhani yakuzirwa?
17 Para tikulutilira kutangwanika na ntchito ya Yehova, vitovwirenge kuti nyengo zose tighanaghanirenge nkhani yakuzirwa. Mwachiyelezgero, mudumbu munyake zina lake Renee, wakasuzgika na kansa kweniso na nthenda ya kufwa viŵaro. Apo wakaŵa ku chipatala, wakapharazgiranga awo ŵakagwiranga ntchito pa chipatala, ŵalwari, na awo ŵiza kuzakawona ŵalwari. Pa chipatala chinyake, wakapharazga maora 80 mu masabata ghaŵiri pera na hafu. Nanga ni apo Renee wakaŵa pafupi kufwa, wakaluwa yayi nkhani yakuzirwa yakuti Yehova ndiyo ngwakwenelera kulamulira. Ivi vikamovwira kuti wajipulikengeko makora.
18. Kasi ivyo vikachitikira mudumbu munyake vikulongora wuli uwemi wa kukhozgera Ufumu wa Yehova?
18 Mbunenesko kuti tikwenera kuŵika maghanoghano ghithu pa Ufumu wa Yehova. Tikwenera kuchita nthena nanga ni para takumana na masuzgo. Jennifer wakakhala mazuŵa ghatatu pa chiŵanja cha ndege kulindilira ndege yakuluta kukwake. Kweni nyengo na nyengo ŵakamuphaliranga kuti ndege yatondeka kunyamuka. Pakuti wakaŵa yekha kweniso wakavuka, wakate wakhalirenge waka kudandawura. Kweni iyo wakalomba kwa Chiuta kuti wamovwire kupharazgira ŵanthu awo ŵakaŵa na suzgo nga ndake. Kasi chikachitika ntchivichi? Wakapharazgira ŵanthu ŵanandi kweniso wakagaŵira magazini ghanandi chomene. Wakati: “Nkhawona kuti Yehova wakanitumbika chomene nangauli nkhakumana na suzgo la mendero. Wakanikhozga chomene kuti nipharazge zina lake.”
19. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakukhozgera Ufumu wanjani?
19 Chisopa chaunenesko chikupambana na chautesi chifukwa chikuwona kuti Ufumu wa Yehova ngwakuzirwa chomene. Kwamba kale, ŵanthu ŵa Chiuta ŵakukhozgera Ufumu wake. Pakuti tikukhozgera kusopa kwaunenesko, waliyose payekha wakwenera kuyezgayezga kulutilira kukhozgera Ufumu wa Yehova.
20. Kasi Yehova wakuwona wuli para tikuyezgayezga kukhozgera Ufumu wake?
20 Yehova wakuwonga chomene para mukuteŵetera mwakugomezgeka na kuzizipizga masuzgo chifukwa mukulongora kuti mukukhozgera Ufumu wake. (Sal. 18:25) Mu nkhani yakulondezgapo tizamuwona chifukwa icho tikwenera kukhozgera Ufumu wa Yehova na mtima wose. Tizamuwonaso umo tingachitira nthena.