‘Chemani Ŵalara’

1. Kasi Yehova walongora wuli kuti mberere zake zakuzirwa kwa iyo?

YEHOVA wakuwona kuti mberere zake zose ni zakuzirwa. Wakazigura na ndopa za Yesu ndipo wali kwimika ŵalara ŵa mpingo kuti ŵazipwelelerenge. (Mil. 20:28) Chiuta wakukhumba kuti ŵalara ŵachitenge nazo mwalusungu mberere zake. Mwakulongozgeka na Khristu, ŵalara ŵakusamphuska mberere na kuzivikilira ku vinthu ivyo vingazipweteka mwauzimu.—Yes. 32:1, 2.

2. Kasi Yehova wakuŵafipira mtima chomene anjani? (Ezekiyeli 34:15, 16)

² Yehova wakuŵikako mahara chomene ku mberere zake zose, kweni chomene wakufipira mtima izo zikusangana na masuzgo ndipo ngwakukhumbisiska kuziwovwira. Kwizira mu ŵalara, Yehova wakovwira wose awo ŵakulwara mwauzimu. (Ŵazgani Ezekiyeli 34:15, 16.) Ndipouli, iyo wakukhumba kuti ise tipenjenge wovwiri usange mphakukhumbikwa. Panyengo zanthena izi, padera pa kulomba kwa Chiuta kuti watovwire, tikweneraso kupempha wovwiri ku “ŵaliska na ŵasambizgi” mu mpingo.—Efe. 4:11, 12.

3. Kasi tose tingasanga chandulo wuli chifukwa cha kumanya udindo wa ŵalara?

³ Mu nkhani iyi, tisandenge ndondomeko iyo Chiuta wali kuŵika kuti tisangenge wovwiri wauzimu kwizira mu ŵalara. Tisangenge mazgoro gha mafumbo agha: Kasi mphawuli apo tikwenera kupempha wovwiri ku ŵalara? Chifukwa wuli tikwenera kuchita nthena? Ndipo kasi ŵalara ŵakutovwira wuli? Nanga vingaŵa kuti pasono tilije suzgo lililose, mazgoro gha mafumbo agha ghatovwirenge kuti tiwongenge chomene ndondomeko iyo Chiuta wali kuŵika ndipo zuŵa linyake tingazakasanga nayo chandulo.

KASI MPHAWULI APO TIKWENERA ‘KUCHEMA ŴALARA’?

4. Chifukwa wuli tikusimikizga kuti lemba la Yakobe 5:14-16, 19, 20 likuyowoya vya kulwara mwauzimu? (Wonaniso vithuzi.)

⁴ Msambiri Yakobe wakalongosora ndondomeko ya Chiuta ya umo tingasangira wovwiri wauzimu. Wakalemba kuti: “Kasi walipo mulwari pakati pinu? Wacheme ŵalara ŵa mpingo.” (Ŵazgani Yakobe 5:14-16, 19, 20.) Nkhani yose ya pa lemba ili yikulongora kuti Yakobe wakayowoyanga vya kulwara mwauzimu. Mwachiyelezgero, pa lemba ili mulwari wakuphalirika kuti wacheme dokotala yayi, kweni ŵalara. Ndipo Yakobe wakulongosoraso kuti mulwari wakuchira para zakwananga zake zagowokereka. Kweni munthowa yinyake, ivyo vikukhumbikwa kuti munthu wachire mwauzimu vikuyanako na ivyo vikukhumbikwa kuti munthu wachire ulwari wanadi. Munthu para walwara nadi wakuluta kwa dokotala, kulongosora umo wakujipulikira, na kulondezga ulongozgi uwo wapika. Mwakuyana waka, para talwara mwauzimu tikwenera kuluta kwa mulara, kulongosora suzgo lithu, na kulondezga ulongozgi wa mu Malemba uwo tapika.

5. Kasi tingamanya wuli kuti ubwezi withu na Yehova wamba kulopwa?

⁵ Ndondomeko iyo yikulongosoreka mu Yakobe chaputara 5, yikutichiska kuti tilutenge ku ŵalara para tawona kuti umoyo withu wauzimu uli makora yayi. Ndipouli, ntchakuzirwa chomene kuti tipokere wovwiri pambere ubwezi withu na Yehova undanangikirethu. Tikwenera kujisanda mwaunenesko. Malemba ghakutichenjezga kuti nyengo zinyake tingajipusika kuti tili makora waka mwauzimu. (Yak. 1:22) Ŵakhristu ŵanyake ŵa mu Saradisi ŵakaŵa na suzgo lenelili, ndipo Yesu wakaŵachenjezga vya umo umoyo wawo wauzimu ukaŵira. (Chivu. 3:1, 2) Nthowa yimoza iyo tingamanyira umo umoyo withu wauzimu uliri, nkhuyaniska mwamphu uwo tikaŵa nawo kumanyuma pakuteŵetera Yehova na uwo tili nawo sono. (Chivu. 2:4, 5) Tingajifumba kuti: ‘Kasi nkhukondwa para nkhuŵazga Baibolo na kughanaghanirapo nga umo nkhachitiranga kale? Kasi nkhunozgekera waka mwadango maungano, kweniso nkhuwungana mwambura kukhazikika? Kasi mwamphu wane mu uteŵeti wazizima? Kasi pasono nkhutemwa kughanaghanira waka vyakusanguluska panji vinthu vyakuthupi ndipo ndivyo vikunimalira nyengo yane yinandi?’ Usange zgoro ndakuti enya kwali mphafumbo limoza, ntchilongolero chakuti muli na suzgo lauzimu, ndipo para mungachitapo kanthu yayi vinthu vingafika paheni. Para tatondeka kumarana nalo patekha suzgo lithu, panji usange latipangiska kuswa fundo zinyake za Chiuta, tikwenera kupempha wovwiri ku ŵalara.

6. Kasi awo ŵachita kwananga kukuru ŵakwenera kuchita vichi?

⁶ Awo ŵachita kwananga kukuru uko kungapangiska munthu kufumiskika mu mpingo, ŵakwenera kuphalira ŵalara. (1 Kor. 5:11-13) Munthu uyo wachita kwananga kukuru wakukhumbikwira wovwiri kuti wanozge ubwezi wake na Yehova. Kuti Yehova watigowokere kwizira mu sembe yakuwombora, tikwenera kulongora ‘milimo yakulongora kuti tang’anamuka mtima.’ (Mil. 26:20) Milimo iyi yikusazgapo kuphalira ŵalara usange tachita kwananga kukuru.

7. Kasi mbanjani ŵanyake awo ŵakwenera kupempha wovwiri ku ŵalara?

⁷ Ŵalara ŵakovwira awo ŵachita kwananga kukuru pera yayi; kweni ŵakovwiraso awo ŵalopwa waka mwauzimu. (Mil. 20:35) Mwachiyelezgero, nyengo zinyake mungawona kuti mungakwaniska yayi kulimbana na makhumbiro ghaheni. Panji suzgo ili lingaŵa lakusuzga kumarana nalo chomenechomene usange pambere mundasambire unenesko, mukaŵa na chizgoŵi cha kugwiliskira ntchito munkhwala wakutimbanizga wongo, mukawoneleranga vyamuziro, panji kuchita uzaghali. Kuchita wofi yayi kupempha wovwiri. Mungaphalira mulara uyo wangamutegherezgani, kumupani ulongozgi wakovwira, na kumusimikizgirani kuti namwe mungamukondweska Yehova usange mungachitapo kanthu kuti muleke kuchita makhumbiro ghaheni. (Muph. 4:12) Usange mwamba kugongowa pakulimbana na suzgo linu, ŵalara ŵangamukumbuskani kuti chifukwa cha kuyowoya suzgo linu, vikulongora kuti mukuzirwiska ubwezi winu na Yehova ndipo mukugega kujithemba.—1 Kor. 10:12.

8. Kasi ni maubudi ghalighose agho tikwenera kuphalira ŵalara? Longosorani.

⁸ Ntchakukhumbikwa yayi kuluta ku ŵalara pa kalikose ako tabudiska. Mwachiyelezgero, tiyelezgere kuti mwayowoya vinthu ivyo vyakhuŵazga mubali panji mudumbu, panjiso mwanguthukira na ivyo vyanguchitika. M’malo mwa kuluta ku ŵalara, mungalondezga waka ulongozgi wa Yesu wakukhwaskana na kuwezgerapo mtende pakati pinu. (Mat. 5:23, 24) Mungapenjerezga nkhani zakukhwaskana na kuzika, kuzikira, na kujikora mwakuti muzakalongore mwakukwana mikhaliro iyi munthazi. Kweni para mwawona kuti vyasuzga nipera, mungapempha wovwiri ku ŵalara. Mu kalata yake yakuluta ku Ŵafilipi, mpositole Paulosi wakapempha mubali munyake uyo zina lake likuzunulika yayi kuti wawovwire Yuwodiya na Sintike kuti ŵaphemane. Mwakuyana waka, mubali mulara wa mu mpingo mwinu wangamovwirani.—Fil. 4:2, 3.

CHIFUKWA WULI TIKWENERA KUCHEMA ŴALARA?

9. Chifukwa wuli tikwenera yayi kuzomerezga kuti soni zititondeske kupempha wovwiri ku ŵalara? (Zintharika 28:13)

⁹ Tikukhumbikwira chipulikano na chikanga kuti tipemphe wovwiri ku ŵalara usange tachita kwananga kukuru panji para tikuwona kuti tingakwaniska yayi kulimbana na suzgo ilo tili nalo. Tingazomerezganga yayi kuti soni zititondeske kupempha wovwiri ku ŵalara. Chifukwa wuli? Para tikulondezga ndondomeko ya Yehova tikulongora kuti tikumugomezga iyo, kweniso kuti fundo zake zingatovwira kuti umoyo withu wauzimu ulutilire kuŵa makora, ndiposo kuŵa na chipulikano chakukhora. Tikumanya kuti tikukhumbikwira wovwiri wake usange tawona kuti tili pafupi kuwa. (Sal. 94:18) Ndipo para tananga, Chiuta watilongorenge lusungu para tazomera na kuleka kuchitaso zakwananga izo.—Ŵazgani Zintharika 28:13.

10. Kasi chingachitika ntchivichi para tingabisa zakwananga zithu?

¹⁰ Usange tabisa zakwananga zithu ndipo vinthu vingahenipirathu, kweni para taŵaphalira ŵalara ndipo Yehova wangatigowokera na kuŵaso nase paubwezi. Apo Themba Davide likayezga kuti libise zakwananga zake, likasuzgika chomene mwauzimu, maghanoghano, kweniso likasangana na masuzgo ghanyake gha kuthupi. (Sal. 32:3-5) Nga umo vikuŵira na ulwari wenecho panji para tapwetekeka, ulwari wauzimu nawo ungafika paheni para tindapokere wovwiri. Yehova wakumanya kuti ivi ndivyo vingachitika, lekani wakutipempha kuti “tidumbiskane na kunyoloska vinthu” na iyo kwizira mu ndondomeko iyo wali kuŵika kuti tisangenge wovwiri wauzimu.—Yes. 1:5, 6, 18.

11. Kasi ŵanji ŵangakhwaskika wuli usange tingabisa zakwananga zikuru?

¹¹ Usange tikubisa zakwananga zithu zikuru, tingapwetekeskaso ŵanji. Tingajandizga mzimu utuŵa kugwira makora ntchito mu mpingo, ndipo tingatimbanizga mtende pakati pa ŵabali na ŵadumbu ŵithu. (Efe. 4:30) Ntheura, para tamanya kuti munyake mu mpingo wachita kwananga kukuru, tikwenera kumuchiska kuti wakaphalire ŵalara.a Para tikubisa zakwananga zikuru za munthu munyake, ndikuti nase tili na mulandu. (Lev. 5:1) Chitemwa chithu pa Yehova chikwenera kutichiska kuyowoya unenesko. Para tachita nthena, tikovwira kuti mpingo ulutilire kuŵa wakutowa kweniso tikovwira uyo wachita kwananga kukuru kuti wawezgerepo ubwezi wake na Yehova.

KASI ŴALARA ŴAKUTOVWIRA WULI?

12. Kasi ŵalara ŵakovwira wuli awo ŵalopwa mwauzimu?

¹² Baibolo likuphalira ŵalara kuti ŵakwenera kovwira awo ŵalopwa mwauzimu. (1 Tes. 5:14) Usange mwachita kwananga, ŵalara ŵangamufumbani mafumbo agho ghangaŵawovwira kuti ŵamanye ivyo vili mu mtima winu kweniso umo mukujipulikira. (Zinth. 20:5) Mungaŵawovwira usange mungafwatuka kuŵaphalira chilichose, nanga vingaŵa kuti ntchakusuzga kuchita nthena chifukwa cha mutheto winu, wunthu winu, panji mukopa kukhozgeka soni na suzgo linu. Kufipa mtima yayi kuti ivyo muyowoyenge vingawoneka nga ‘ni vyambura kwenelera.’ (Yobu 6:3) Ŵalara ŵachimbilirenge kumweruzgani yayi, kweni ŵamutegherezganinge mwakuzikira kuti ŵamanye nkhani yose pambere ŵandamupani ulongozgi. (Zinth. 18:13) Iwo ŵakumanya kuti mulimo wauliska ukutora nyengo, ntheura ŵakumanya kuti nyengo zinyake ŵakwenera kudumbiskana namwe maulendo ghanandiko kuti ŵamupani ulongozgi wakwenelera.

13. Kasi ŵalara ŵangatovwira wuli kwizira mu malurombo ghawo na ulongozgi wa mu Malemba uwo ŵakutipa? (Wonaniso vithuzi.)

¹³ Para mwapempha wovwiri ku ŵalara, iwo ŵayezgeskenge chomene kuti ŵaleke kusazgirako chitima chinu. M’malo mwake, iwo ŵamulomberaninge. Namwe mungazizwa kuwona “nkhongono yikuru chomene” iyo malurombo ghawo ghangaŵa nagho. Wovwiri wawo ukusazgaposo ‘kumuphakani mafuta mu zina la Yehova.’ (Yak. 5:14-16) “Mafuta” agha ni Mazgu gha Chiuta. Ŵalara ŵakugwiliskira ntchito mwaluso Baibolo, ndipo ŵangamukhozgani na kumuzikiskani mtima, kweniso kumovwirani kuwezgerapo ubwezi winu na Yehova. (Yes. 57:18) Ulongozgi wa mu Malemba uwo ŵangamupani ungamovwirani kuti muŵikepo mtima kuchita icho ntchakunyoloka. Kwizira mwa iwo, mungapulika mazgu gha Yehova ghakumuphalirani kuti: “Nthowa ni iyi. Endaninge mwenemumo.”—Yes. 30:21.

14. Kuyana na Ŵagalatiya 6:1, kasi ŵalara ŵakovwira wuli awo ‘ŵamba kwenda pa nthowa yambura kwenelera’? (Wonaniso vithuzi.)

¹⁴ Ŵazgani Ŵagalatiya 6:1. Mkhristu uyo ‘wamba kwenda pa nthowa yambura kwenelera,’ wakwenda kuyana na fundo zaurunji za Chiuta yayi. Kwamba kwenda pa nthowa yambura kwenelera kungang’anamura kusankha vinthu mwambura mahara panji kuswa dango la Chiuta. Chifukwa chakuti ŵalara ŵakumutemwa mubali panji mudumbu uyo, ŵakuyezga “kumovwira [panji kuti kumuwezga] munthu wanthena na mzimu wakuzika.” Lizgu la Chigiriki ilo lili kung’anamulika kuti ‘kumuwezga’ likagwiliskirikanga ntchito pakulongosora umo dokotala wakanyoloskeranga chiwangwa icho chaphyoka kuti chilunge makora. Nga umo dokotala waluso wakuŵikirapo mtima kuti wanyoloske chiwangwa icho chaphyoka kwambura kuti mulwari wapulikenge vyakuŵinya chomene, ŵalara nawo ŵakuŵikapo mtima chomene para ŵakovwira munthu uyo ni mulwari mwauzimu kuti ŵaleke kusazgirako vyakuŵinya. Baibolo likuphaliraso ŵalara kuti nawo ‘ŵaŵenge maso.’ Apo ŵakovwira munthu uyo ni mulwari mwauzimu kunyoloska nthowa yake, nawo ŵakwenera kumanya kuti mbambura kufikapo ndipo ŵangabudiska vinthu vinyake. Iwo ŵakuyezgayezga kuŵa ŵalusungu ndipo ŵakugega kujiwona ŵapachanya, ŵarunji chomene, panji kuŵa na mzimu wakweruzga ŵanji.—1 Pet. 3:8.

15. Kasi tingachita wuli para tili na suzgo linyake?

¹⁵ Tingaŵagomezga ŵalara ŵa mpingo. Iwo ŵali kusambizgika kuti ŵasungenge chisisi pa nkhani zachisisi, kuti ulongozgi wawo ujinthenge mu Baibolo m’malo mwa kuyowoya maghanoghano ghawo, kweniso kuti ŵakwenera kulutilira kutovwira kunyamura katundu withu. (Zinth. 11:13; Gal. 6:2) Ŵalara ŵali na mikhaliro yakupambanapambana ndipo ŵanyake ŵakumanya vinandi apo ŵanyake yayi, kweni para tili na suzgo tili ŵanangwa kuluta kwa mulara waliyose na kumuphalira. Ndipouli, tikwenera yayi kufumba ulongozgi ku ŵalara ŵakupambanapambana na chilato chakuti tisangepo yumoza uyo wangatiphalira ivyo tikukhumba kupulika nakale. Para tingachita nthena, tingaŵa nga ni awo ŵakutemwa kuti “ŵapulike ivyo vikukondweska makutu ghawo” m’malo mwa kusambira “chisambizgo chaunenesko” cha Mazgu gha Chiuta. (2 Tim. 4:3) Usange taluta kwa mulara na kumuphalira suzgo lithu, iyo wangatifumba usange tili kuphalirapo kale mulara munyake suzgo ilo kweniso ulongozgi uwo tikapika. Ndipo chifukwa cha kujiyuyura, mulara uyu wangaluta dankha kukafumba ulongozgi kwa mulara munyake pambere wandamovwirani.—Zinth. 13:10.

UDINDO WA WALIYOSE PAYEKHA

16. Kasi waliyose wali na udindo wuli?

¹⁶ Nangauli ŵalara ŵakutilaŵilira pakuŵa mberere za Chiuta, kweni iwo ŵakutisankhira vyakuchita yayi. Ni udindo withu kusankha kulutilira kusopa Yehova pera. Tikwenera kulongora kuti tikusopa Chiuta pera kwizira mu ivyo tikuyowoya na kuchita. Na wovwiri wake, tingafiska kusankha mwamahara na kulutilira kugomezgeka kwa iyo. (Rom. 14:12) Ntheura m’malo mwa kutisankhira ivyo tikwenera kuchita, ŵalara ŵakutovwira waka kwizira mu Baibolo kupulikiska umo Chiuta wakuwonera nkhani iyo. Para tikulondezga ulongozgi wa mu Baibolo uwo ŵakutipa, vingatovwira kuti tizgoŵezge ‘nkhongono zithu zakamanyiro’ na kusankha vinthu mwavinjeru.—Heb. 5:14.

17. Kasi tikwenera kuŵikapo mtima kuchitachi?

¹⁷ Ni mwaŵi wapadera chomene kuŵa mberere za Yehova! Yehova wakatuma “muliska muwemi” Yesu, kuti wazakatifwire mwakuti tiŵe na mwaŵi wakuzakakhala na umoyo kwamuyirayira. (Yoh. 10:11) Ndipo kwizira mu ŵalara ŵa mpingo, Yehova wafiska layizgo lake lakuti: “Nizamumupani ŵaliska awo mtima wane ukukondwa nawo, ndipo ŵazamumuliskani na umanyi kweniso mahara.” (Yer. 3:15) Para talopwa mwauzimu panji para ubwezi withu na Yehova watimbanizgika, tikwenera kuziwulika yayi kupempha wovwiri ku ŵalara. Mphanyi tose taŵikapo mtima kusanga chandulo mwakukwana na chawanangwa icho Yehova wali kutipa cha ŵalara ŵa mpingo.