Sambiro 8
Nkongono Yakwenelera ya Mazgu
USANGE muyowoyi wakuyowoya mwapasipasi, ŵanji mwa ŵategherezgi ŵake ŵangayamba kusiwa. Usange mupharazgi wakuyowoya mwapasipasi mu uteŵeti wa m’munda, ŵeneko nyumba ŵangategherezga yayi ivyo wakuyowoya. Mwakusazgirapo, usange pa ungano ŵategherezgi ŵakupereka fundo mwakuyowoya mwapasipasi, mbwenu ŵanji pa ungano uwo ŵangakhuŵirizgika yayi. (Heb. 10:24, 25) Kulwande linyake, usange muyowoyi wakwezga mazgu ghake panyengo yambura kwenelera, ŵategherezgi ŵangaghanaghana kuti wakuŵapangira congo, ndipo kacitiro aka kangaŵakwiyiska.—Zinth. 27:14.
Ghanaghanirani Ŵategherezgi Ŵinu. Kasi mukuyowoya na njani? kasi mukuyowoya na muntu yumoza? na mbumba? na ŵantu ŵacoko waka awo ŵakuruta mu uteŵeti wa m’munda? na mpingo wose? panji mukuyowoya na wumba pa ungano wa cigaŵa? Mwanadi, nkongono yakwenelera ya mazgu yikukolerana na umo ukhaliro wuliri.
Pa vyakucitika vinandi, ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵaŵa ŵakuyowoya pa wumba wukuru wa ŵantu. Pakupatulira tempele mu Yerusalemu mu mazuŵa gha Solomon, pakaŵavya ciyimbiro cakukuzgira mazgu. Anteura Solomon wakimilira pa cibumira citali ico cikaŵa pulatifomu ndipo wakatumbika ŵantu “na mazgu ghakuru.” (1 Mathe. 8:55; 2 Mid. 6:13) Vikati vyajumpapo virimika mahandiredi ghanandi, pamanyuma pakuphakazgika na mzimu utuŵa pa Pentekoste wa 33 C.E., wumba wukuru wa ŵantu, kusazgapo ŵakukondwelera ndiposo awo ŵakanenanga ŵanyawo; wose aŵa ŵakawungana pantazi za kagulu kacoko waka ka Ŵakristu mu Yerusalemu. Mwakurongora vinjeru vyake, Petros ‘wakimilira na . . . kutumpuska mazgu ghake.’ (Mil. 2:14) Upharazgi ukuru ukacitika.
Kasi mungamanya wuli para mukuyowoya kuti mazgu ghinu ngakukwera mwakwenelera? Mungamanya mwakuwona umo ŵategherezgi ŵakucitira. Para mwawona kuti ŵanji mwa ŵategherezgi ŵinu ŵakucita kukhazga khutu ku ivyo mukuyowoya, mbwenu sazgiraniko nkongono ya mazgu ghinu.
Kwali tikuyowoya kwa muntu yumoza panji pa wumba, nciweme kumanya misinku ya ŵategherezgi ŵinu wose. Usange yunji wali na suzgo yakupulika, mukwenera kukwezga mazgu pakuyowoya. Kweni ndipera, nanga mungayowoya mwankongono, ŵacekuru ŵanyake ŵapulikenge yayi ivyo mukuyowoya. Ŵanji ŵangaghanaghana kuti mukujitemwa pakuyowoya mwakukwezga mazgu nteura. Ku ŵantu ŵa mitheto yinyake, kuyowoya mwakukwezga comene mazgu kukurongora kuti muntu wakwiya.
Ghanaghanirani za Congo Ico Cikutimbanizga. Para tili mu uteŵeti wa m’munda, nyengo zinyake tikukumana na ukhaliro uwo ukukhumba kuti tikwezge mazgu ghithu para tikupharazga. Nyengo zinyake mungatimbanizgika na congo ca magalimoto, ŵana awo ŵakupanga congo, ntceŵe izo zikubwenta, na sumu izo zikwimbika mwapazangu-pazangu. Kulwande linyake, mu vigaŵa vinyake ivyo nyumba zili mwakuthithikana, mweneko nyumba wangakhozgeka soni usange mungayowoya mwakukwezga comene, ndipo kacitiro aka kangazukumiska ŵazengezgani.
Ŵabali awo ŵakuyowoya nkani mu mpingo panji pa maungano gha cigaŵa ŵakwenera kumanya makora za mikhaliro yakupambana-pambana. Kuyowoya na ŵategherezgi awo ŵali pawalo panyumba nkhwakupambana comene na kuyowoya nkani mu holo iyo mazgu gha muyowoyi ghakupulikikwa makora nkanira. Ku vyaru vya ku Latin America, ŵamishonale ŵaŵiri ŵakayowoyanga nkani yacisanisani pa luŵaza lwa nyumba ya muntu wakukondwelera. Pafupi na luŵaza ili pakaŵa ciphikiro ndiposo pakaŵa congo cikuru, kweniso panyumba penepapo pakaŵa tambara uyo wakakokolikanga comene!
Mwakuyana waka, para mukuyowoya nkani nyengo zinyake pangambika congo ico cingakhumbikwira kuti mulekezge danka kuyowoya mupaka cileke, panji mungakwezga waka mazgu ghinu. Mwaciyerezgero, usange ungano ukucitikira mu nyumba ya malata, para vura yikuru yingarokwa peneapo nkani yikuyowoyeka, mbwenu ŵategherezgi ŵangapulika yayi ivyo muyowoyi wakuyowoya. Congo cinyake cingacitika na mwana uyo wakulira panji na ŵantu awo ŵiza mwakucedwa. Para vyakutimbanizga vyanteura ivi vyacitika, nciweme kuti mulekezgenge danka panji mukwezge mazgu kuti ŵategherezgi ŵinu ŵasange candulo kufuma ku nkani yinu.
Ciyimbiro cakukuzgira mazgu cingaŵa cakovwira, kweni ndipera, nciweme kuti imwe mukwezgenge mazgu ghinu para kwacitika congo. Ku malo ghanyake uko magesi ghakuzimwa-zimwa, ŵayowoyi ŵakupempeka kurutirizga kuyowoya nkani yawo mwambura kugwiriskira ncito mayikirofoni.
Ghanaghanirani Nkani Iyo Mukuyowoya. Umo nkani yinu yiliri, kukovwiraso kumanya usange mazgu ghakukhumbikwira kuyowoyeka mwakukwezga panji yayi. Usange nkani yinu yikukhumba kuti muyowoye mwankongono, lekani kuyuyura nkani yinu mwakuyowoya mwapasipasi. Mwaciyerezgero, para mukuŵazga masoka kufuma mu Malemba, mazgu ghinu ghakwenera kuŵa ghankongono comene kuruska para mukuŵazga urongozgi wa kurongora citemwa. Kwezgani panji khizgani mazgu ghinu mwakuyana na nkani yinu, kweni citani mwamahara kuti muleke kujiwoneskera pakuyowoya.
Ghanaghanirani Cilato Cinu. Usange mukukhumba kuciska ŵategherezgi ŵinu kuti ŵaŵe na mwampu, mungakwezgako mazgu pakuyowoya. Usange mukukhumba kusinta kaghanaghaniro kawo, lekani kuŵatimbanizga mwakuyowoya mwakupazanguka. Usange mukupereka cipembuzgo, nciweme kukhizgako mazgu pakuyowoya.
Kukwezga Mazgu Mwakwenelera. Para mukukhumba kuti muntu uyo wakusuŵilira na vintu vinyake wategherezge kwa imwe, cingaŵa ciweme kuti mukwezge mazgu ghinu pakuyowoya. Ŵapapi ŵakumanya makora za kacitiro aka, cifukwa pakucema ŵana ŵawo, ŵakutatamuka comene kuti ŵapulike na kwiza pafupi kufuma uko ŵaseŵeranga. Kukwezga mazgu pakuyowoya kungakhumbikwiraso para ceyamani wakupempa ŵantu awo ŵaungana pa ungano wa mpingo panji wa dera kuti ŵakhale cete. Para ŵapharazgi ŵali mu uteŵeti wa m’munda, ŵangatauzga ŵantu awo ŵaliko patali na iwo awo ŵakugwira ncito kuwalo kwa nyumba zawo.
Nangauli muntu wangaŵa kuti wakutegherezga, ncakwenelera kuti murutirizge kuyowoya mwakukwezga mazgu mwakwenelera. Kuyowoya mwapasipasi kungang’anamura kuti muyowoyi wandanozgekere makora nkani yake, panji wakukayika kuti ivyo wakuyowoya nvyaunenesko.
Para pempo linu lingayowoyeka mu mazgu ghakukwezga, nyengo zinyake lingawovwira ŵantu kuti ŵagwilirepo ncito ivyo mwaŵapempa. (Mil. 14:9, 10) Mwakuyana waka, languro lakucemerezga lingatceŵeska ngozi. Ku Filipi, mulinda wa nyumba ya vikondo wakakhala pacoko waka kuti wajikome cifukwa wakaghanaghana kuti ŵakayidi ŵacimbira. Kweni “Paulos wakacemerezga na lizgu likuru, wakati, ‘Reka kujipweteka: cifukwa tose tiri mumuno!’” Mwa ntowa iyi, muntu uyo wakakhumbanga kujikoma wakaleka. Pamanyuma pake Paulos na Sila ŵakapharazga kwa mulinda wa nyumba ya vikondo yura na ŵa munyumba mwake, ndipo wose ŵakazomera kusambira unenesko.—Mil. 16:27-33.
Umo Mungacitira Kuti Nkongono ya Mazgu Ghinu Yiŵe Yiweme. Ku ŵantu ŵanyake, pakukhumbikwira kuyezgayezga kukuru kuti nkongono ya mazgu ghawo yiŵe yiweme. Muntu munyake wangayowoya mwapasipasi cifukwa walije nkongono ya mazgu. Ndipouli, mwakuyezgayezga, iye wangapanga masintiro, nangauli mazgu ghake ghangaŵa ghakukwera viŵi yayi. Kuti mucite makora, kathutiro kinu na kakhaliro ka thupi linu vikwenera kuŵa makora. Jizoŵezgani kukhala na kuyimilira makoraghene. Thutani makoraghene. Woneseskani kuti muli mpepo yinandi mu maphapu ghinu. Ni mpepo ya mu maphapu iyi yeneiyo yikovwira kuti mazgu ghinu ghapulikikwe makora para mukuyowoya.
Kweni ku ŵantu ŵanyake, cakumara-mahara cawo ncakuti ŵali kuzgoŵera kuyowoya mwapazangu-pazangu. Mutepanji ŵali kuzgoŵera kuyowoya nteura cifukwa cakuti kanandi ŵakugwira ncito pawalo, panji ncifukwa cakuti apo ŵakugwira ncito mphamalo gha congo. Kulwande linyake, iwo panyake ŵakuyowoya nteura cifukwa cakuti ŵakulira mu mbumba iyo waliyose wakuyowoya mwapazangu-pazangu ndiposo mwakudumulizgana pakuyowoya. Nga ncakufumapo cake, para ŵanjizgikamo mu cidumbirano, iwo ŵakuyowoya mwapazangu-pazangu kuruska waliyose uyo walipo. Kweni ndipera, peneapo ŵakurutirizga kugwiriskira ncito urongozgi wa Baibolo wakuti ŵajivwarike “mtima wa cisungusungu, wezi, kujiyuyura, kuzika, kukuntirapo,” iwo ŵapangenge masintiro kuti mazgu ghawo pakuyowoya na ŵanyawo ghaleke kuŵa ghakuparara.—Kol. 3:12.
Mwakunozgekera makora, mwa wovwiri uwo ukusangika cifukwa cakunjizgikamo mu uteŵeti wa m’munda nyengo zose, ndiposo na lurombo kwa Yehova, vyose ivi vimovwiraninge kuti muŵe muyowoyi muweme. Kwali mukuyowoya pa pulatifomu panji kwa muntu yumoza mu uteŵeti wa m’munda, yezgayezgani kuwona umo mungawovwilira uyo mukuyowoya naye kwizira mu kayowoyero kinu.—Zinth. 18:21.