Para Uyo Tikumutemwa Wafwa
Pa Ciŵiri, Julayi 17, 2007 namise ca m’ma 7 koloko, mu msumba wa São Paulo mu caru ca Brazil, ndege yikajumphilira pa ciŵanja na kukabwanya ku nyumba yakusungamo katundu. Pangozi iyi pakafwa ŵanthu 200.
PA NGOZI za ndege zose izo zili kucitikapo mu Brazil, iyi yikaŵa ngozi yakofya comene, ndipo awo ŵakutemweka ŵawo ŵakafwa pa ngozi iyi ŵazamuluwapo yayi. Claudete njumoza wa ŵanthu awo ŵakutemweka ŵawo ŵakafwa pa ngozi iyi. Apo wakapulikiranga ngozi iyi wakawoneleranga TV. Mwana wake Renato wakaŵa mu ndege iyi. Wakaŵa na vilimika 26. Wakanozgekeranga kuti watorenge mu Okutobala. Claudete wakayezga kumwimbira foni kuti wayowoyeskane nayo, kweni yikacemanga waka. Wakawa pasi, ndipo wakalira comene.
Mu Janyuwale 1986, mwanalume uyo wakatenge watolanenge na Antje wakafwa pa ngozi ya galimoto. Antje wakati wakapulika za ngozi iyi, wakazenthuka. Wakati: “Pakwamba nkhagomezga yayi. Nkhawonanga nga nkhulota. Nkhanjenjemera comene ndipo nkhapulika ulwiri ukuru comene, nga ni para munthu wanitimba pa nthumbo.” Antje wakasuzgika maghanoghano kwa vilimika vitatu. Nangauli pajumpha vilimika 20 kufuma apo ngozi iyi yikacitikira, kweni wakunjenjemera nipera para wakumbuka ivyo vikacitika.
Nchakusuzga comene kulongosora citima ico cikuŵa na ŵanthu awo ŵakutemweka ŵawo ŵafwa pa ngozi. Ndipouli, nanga ni para tingamanya kuti wakutemweka withu wafwenge cifukwa ca kulwara kwa nyengo yitali, para wafwa tikuŵa na citima cikuru comene. Palije uyo wakunozgekera kuti wakutemweka wake wafwe. Ŵanyina ŵa Nanci ŵakafwa mu 2002 pamasinda pa kulwara kwa nyengo yitali. Kweni ŵakati ŵafwa, Nanci wakazenthuka cifukwa ca citima. Wakawona kuti cikaŵa ciwemi kuti nayo wafwe waka. Pajumpha vilimika vinkhondi, kweni Nanci wakulira para wakumbuka ŵanyina.
Dr. Holly G. Prigerson wakati: “Citima ca ŵanthu awo ŵakutemweka ŵawo ŵafwa cikumalirathu yayi, ŵakujikhomezga waka.” Kwali wakutemweka winu wali kufwa mwamabuci panji yayi, mungajifumba kuti, ‘Kasi kuŵa na citima nkhwananga? Kasi ningacitaci kuti nizizipizge citima ca nyifwa ya wakutemweka wane? Kasi nizamumuwonaso wakutemweka wane? Nkhani yakulondezgapo yizgorenge mafumbo agha ndiposo ghanyake agho mungaŵa nagho.
[Credit Line on page 3]
EVERTON DE FREITAS/AFP/Getty Images