Zvatinofunda no Uphorofita Wakaizwa na Djakobo Paainga aa Dhuze no Kufa—Dii re 2

1. Ticaonei mu um fundo ino?

ANA a Djakobo ainga akaungana ecinyasa kupurutana zvese zvaaida kubhuya ku umwe na umwe wawo. Hingana zvataona mu fundo yadarika, Rubheni, Simiyoni, Revhi uye Djudha pamweni akashamisika no zviya zvaakabvunzwa na Djakobo. Pamweni akasara ecidzibvunzisa kuti Djakobo waizobhuyei ku ana ake amweni. Pari zvino, ngatione kuti tingafundei no zviya zvakabhuiwa na Djakobo kuna Zebhuroni, Isakari, Dhani, Gadhi, Azeri, Nafitari, Zuzee uye Bhenjamii.a

ZEBHURONI

2. Djakobo wakabvunzei kuna Zebhuroni uye masoko awona akadzadzika kudini? (Genesi 49:13) (Onaiwo bhokisi.)

² Erengai Genesi 49:13. Djakobo wakabhuya kuti abarirhwana a Zebhuroni aizogara kumuceto ke dii re kakutsi mu Nyika Yakapikirhwa. Masoko awona akadzadzika paa padarika makore anodarika 200. Mbuto yakapaswa dzinza iri yaigara pakati, nge dii rimwe kainga kuno Murambo we Garireya uye dii rimweni Murambo we Medhiteraniyo. Mozesi wakaphorofita kuti: “Pfara mu mabasa ako, Haiwa Zebhuroni.” (Dhe. 33:18) Pamweni iyena wakabhuya masoko awona ngekuti zvainga zviri nyore ku dzinza iri kuita bhizi no anhu aibva ku mbuto imweni, sezvo mbuto yawo yaigara pakati pe murambo miiri. Kubhuya zvazviri, abarirhwana a Zebhuroni ainga ano zvikonzero zvekuti apfare.

3. Cinyi cinotibetsera kuti tipfare no zviya zvatinazvo?

³ Zvatingafunda. Azvinei no katinogara, kana mugariro watiri kubatana nawo, nguwa dzese tingagara no zvikonzero zvekuti tipfare. Asi kuti tirumbwe tecipfara, tinodikana kugutsikana no zviya zvatinazvo. (Pis. 16:6; 24:5) Nguwa dzimweni zvingaita nyore kukanda dangariro dzedu pa zviya zvatisina pane kukanda dangariro dzedu pa zviya zvakanaka zvatinazvo. Hino, edzai kuona dii rakanaka re mugariro wenyu.—Aga. 6:4.

ISAKARI

4. Djakobo wakabvunzei kuna Isakari uye masoko awona akadzadzika kudini? (Genesi 49:14, 15) (Onaiwo bhokisi.)

⁴ Erengai Genesi 49:14, 15. Djakobo wakaezanisa Isakari no dhongi rino makodo akabamba—cinyama cinokwanisa kuthwara zviro zvinorema. Zvezvirokwazvo ikona kainga kuri kusimba ngekuti iyena wainga ari museenzi wakanaka. Djakobo wakabhuyawo kuti iyena waizogara no mbuto yakanaka uye ndizvona kamare zvakaitika. Abarirhwana a Isakari akatambira mbuto yakapfawa yaienda dakara ku Murambo we Djorodhani. (Djs. 19:22) Awona akaseenza no simba kuti arime mbuto yawo uyewo akapeta masimba kuti abetsera amweni. (1 Mad. 4:7, 17) Ngo muezaniso, dzinza ra Isakari rainga rakagadzirira kurhwisa kuti adziirire dzinza rawo, hingana mu mazuwa e Mutongi Bharuki uye muphorofita Dhebhora.—Ato. 5:15.

5. Ngei tinodikana kupeta masimba kuti tigare aseenzi akanaka?

⁵ Zvatingafunda. Djehovha anokoshesa basa riya ratinomuitira hingana zvaakaita no dzinza ra Isakari. (Mup. 2:24) Rangaridzai muezaniso we hama dzinoseenza no simba pakubetsera ungano. (1 Ti. 3:1) Awona aadikani kurhwisa hingana zvaiizwa kare, asi anoseenza no simba pakudziirira anhu a Mwari pane zve kumwiya. (1 Ako. 5:1, 5; Djud. 17-23) Awona anopetawo masimba pakugadzirira uye kuita mharidzo dzinobambisa ungano.—1 Ti. 5:17.

DHANI

6. Dzinza ra Dhani rakatambira basa ripi? (Genesi 49:17, 18) (Onaiwo bhokisi.)

⁶ Erengai Genesi 49:17, 18. Djakobo wakaezanisa Dhani no nyoka inoruma azondi akakura kudarika iyona. Hinga muezaniso, kavharo yo hondo no muridzi wayo. Maererano no uphorofita uwona, dzinza ra Dhani raizogara no ushingi nguwa dzese rakagadzirira kurhwisa azondi e Israeri. Izvona zvakaitikadi kamare. Mu gwanza ecienda ku Nyika Yakapikirhwa, dzinza ra Dhani rainga riri sure ke madzinza amweni ‘reciatenderedza’ kuti aadziirire. (Num. 10:25) Ndiyo ndaa, dzinza rese rimweni rainga risikakwanisi kuona zvese zvaiizwa no dzinza ra Dhani. Kunyazi zvakadaro, ubaba uwona waikosha maningi.

7. Nguwa dzese tinodikana kuedzurirei?

⁷ Zvatingafunda. Imwimwi makamboita basa rekuti makaona kuti apana wakamuonai here? Pamweni makabetsera pakugadzirisa uye kuceneswa ke Nyumba ye Umambo, makadzipira kuti museenze ku magungano kana kuti pa mabasa amweni. Hino, tinomuti: Makorokoto. Nguwa dzese edzurirai kuti Djehovha anoona uye anokoshesa zviya zvamunoita kaari. Iyena anopfara maningi paanomuonai meciita izvona haiwa kuti muoniwe no amweni, asi kuti mupangidze kuti munomuda no mwoyo wese.—Mat. 6:1-4.

GADHI

8. Ngei zvainga zviri nyore ku madzinza e azondi a Gadhi kuti arhwise dzinza ra Gadhi? (Genesi 49:19) (Onaiwo bhokisi.)

⁸ Erengai Genesi 49:19. Djakobo wakabhuya kuti cikwata ce apambi caizorhwisa Gadhi. Mumasure me kudarika makore anodarika 200, dzinza ra Gadhi rakagara kumabvazuwa ke Murambo we Djorodhani—mbuto yainga iri nyore kugumirhwa no madzinza aiyazonda. Hino, zvainga zviri nyore ku madzinza awona kuti arhwise dzinza ra Gadhi. Kunyazi zvakadaro, dzinza ra Gadhi raida kugara ikona ngokuti nharaunda iyona yainga ino mbuto dzakawanda dzekuti aushe zvipfuyo zvawo. (Num. 32:1, 5) Zvezvirokwazvo, abarirhwana a Gadhi ainga akashinga maningi. Kunyazi zvakadaro, iwona aigonda kuti Djehovha aizoabetsera pakudziirira mbuto yaakaapasa. Rugondo rawo kuna Djehovha rainga rakakura zvekuti iwona aibetsera madzinza amweni kuti arhwise mbuto dzimweni dze Nyika Yakapikirhwa ku dii ra Djorodhani. (Num. 32:16-19) Iwona aiziya kuti Djehovha aizocengeta akadzi awo uye ana awo pa nguwa yaanonga ari kunza. Djehovha akakomborera ushingi wawo uye kudzipira kaaiita kuti abetsere amweni.—Djs. 22:1-4.

9. Tingapangidza kudini kuti tinogonda Djehovha?

⁹ Zvatingafunda. Kana tikagonda Djehovha, ticarumbwa tecimuseenzera kunyazi pamugariro unoshupha. (Pis. 37:3) Nyamasi uno, akawanda anopangidza rugondo rawo kuna Djehovha kuti atsigire basa re kuwaka uye kuseenza kunodiwa aparidzi akawanda kana kuti mu mabasa amweni. Anoita izvona ngokuti ano rugondo rokuti Djehovha nguwa dzese acaacengeta.—Pis. 23:1.

AZERI

10. Dzinza ra Azeri raidikana kuitei? (Genesi 49:20) (Onaiwo bhokisi.)

¹⁰ Erengai Genesi 49:20. Djakobo wakabhuya kuti dzinza re Azeri raizogara rakapfuma maningi uye ndizvona kamare zvakaitika. Mbuto ye dzinza re Azeri yaibatanidza minda dzinganani dzainga dzino ndimo maningi ku Israeri. (Dhe. 33:24) Iyona yaigarawo dhuze no murambo we Medhiteraniyo uye yaibatanidza mbuto inoimira mabharko pekuti paiizwa maningi bhizi ku Sidhoni. Asi pamweni nge daa ye upfumi wawo uye kupfuridzirhwa kaakaizwa no Akanani e kuti awona aidikana kuwadzinga mu mbuto yawo, kushingaira kaainga anako pakunamata kakacena kakapunguka. (Ato. 1:31, 32) Ngo muezaniso, mutongi Bharaki paakakumbira rubetso ku Aisraeri kuti amubetsere pakurhwisa anyahondo e Kanani, abarirhwana a Azeri aazi kumubetsera. Ndiyo ndaa, awona akaruza mukana we kuona kukunda kunoshamisa kakaita Djehovha ku Aisraeri “dhuze no mvura ye Mejidho.” (Ato. 5:19-21) Dzinza ra Azeri pamweni rakatsveruka maningi paakazwa ngoma yakafemera Djehovha kuti Bharaki uye Dhebhora atare: “Azeri wakarumbwa akagara kumuceto ke bahari asina cokuita.”—Ato. 5:17.

11. Ngei tinodikana kugara no maonero ari pakati no pakati panocokuita no mare?

¹¹ Zvatingafunda. Tinoda kupasa zvakanakisisa zvedu kuna Djehovha. Hino tinodikana kungwarira kuti tisagare hingana anhu mu nyika anorangarira kuti mare i ciro cinokosha maningi mu upenyu. (Zvie. 18:11) Isusu tinopeta masimba kuti tigare no maonero ari pakati no pakati ano cokuita no mare. (Mup. 7:12; Aheb. 13:5) Atidikani kupedza nguwa yedu uye simba tecipsvaka zviro zvatisikadi, ngekuti izvona zvinozoita kuti tisakoshese basa redu ratinoitira Djehovha. Zvino i nguwa yekuita zvese zvatinokwanisa kuna Djehovha ngekuti tinozviziya kuti ndiye basi acatipasa upenyu wakanaka uye wakacengeteka mune ramagwana.—Pis. 4:8.

NAFITARI

12. Mosoko a Djakobo ku Nafitari akadzadzika kudini? (Genesi 49:21) (Onaiwo bhokisi.)

¹² Erengai Genesi 49:21. “Masoko akanaka” akarekethwa ndi Djakobo pamweni aida kureya mushobo waizoreketa Djesu mu basa rake re kuparidzira. Djesu aizikanika hingana mufundisi akanaka. Iyena akapedza nguwa yakawanda ari ku Kafarnau, thaundi raigara mu mbuto ro dzinza re Nafitari. Ndiyo ndaa, thaundi irona rakazoziikanwa hingana “thaundi rake kamare.” (Mat. 4:13; 9:1; Juau 7:46) Isaya wakaphorofita kuti Djesu aizogara ‘ciedza cakakura’ ku anhu e Zebhuroni, uye Nafitari. (Isa. 9:1, 2) Nge mushobo wake wekufundisa Djesu akazogara “ciedza ce zvirokwazvo cainga caakuda kuuya pa nyika, kuti civheneke anhu e madzinza ese.”—Juau 1:9.

13. Tinodikana kuitei kuti masoko edu apfadze Djehovha?

¹³ Zvatingafunda. Djehovha anonyasa kuona masoko enyu uye mushobo watinoreketa. Tingareketa kudini ngo mushobo unopfadza Djehovha? Cokutanga, tinodikana kureketa cokwadi. (Pis. 15:1, 2) Kusiya izvona, tingabambisa amweni uye tonyasa kuasimba tosiya kuashora uye kugurunguta. (Aef. 4:29) Uyewo, tingagara no cinangwa cokunyasa kugadzirisa mushobo watinotangisa makani atinonga teciparidzira.

ZUZEE

14. Uphorofita uno cokuita na Zuzee wakadzadzika kudini? (Genesi 49:22, 26) (Onaiwo bhokisi.)

¹⁴ Erengai Genesi 49:22, 26. Zvingaita kuti Djakobo wakapfara maningi nge ndaa yo mwana wake Zuzee. Djehovha ainga ‘asanangura Zuzee pakati pe hama dzake’ kuti amuseenzese nge mushobo unoshamisa. Djakobo wakamudainza kuti “nhai ye muti unobara.” Djakobo wene wainga ari muti iyona. Uye Zuzee wainga ari nhai yo mutiwo. Zuzee wainga ari mwana wake wokutanga waakabara na Rakeri mukadzi wake anodiwa. Djakobo wakapangidza kuti Zuzee waizotambira nhaka inopethwa kaiiri kudarika Rubheni mwana wekutanga waakabara na Reya. (Gen. 48:5, 6; 1 Mak. 5:1, 2) Kuti cipikirhwa icona cidzadzike, ana a Zuzee, Efremu uye Manase, aizogara madzinza mairi uye dzinza rimwe na rimwe raizotambira nhaka yakasiyana mu nyika yakapikirhwa.—Gen. 49:25; Djs. 14:4.

15. Zuzee wakaitei panocokuita no kubathwa zvisina unatsi kaakaizwa?

¹⁵ Djakobo wakabhuyawo ngezve aya “akafura Zuzee no mipasha uye akamucengetera bundu.” (Gen. 49:23) Hama dza Zuzee dzainga dziri aya anofura nge mipasha ngekuti akagara no bibvu uye akamubata zvisina unatsi zveciita kuti iyena atambudzike. Asi Zuzee aazi kugara no bundu ku hama dzake uye aazii kupumha Djehovha nge ndaa ye zvese zvakaitika mu upenyu make. Ndiyo ndaa, ecibhuya ngezva Zuzee, Djakobo wakati: “Mupasha wake wakarumbwa uri mu mbuto mawo, uye nyara dzake dzakarumbwa dzakabamba.” (Gen. 49:24) Pa nguwa yese ii yaibatana no matambudziko, Zuzee wakagonda na Djehovha iyena aazi basi kurekerera hama dzake, asi wakaabata no unaki. (Gen. 47:11, 12) Zuzee wakakhorovhera matambudziko awona aaibatana nawo kuti iyena agare munhu wakanaka. (Pis. 105:17-19) Ngekudaro, Djehovha akamuseenzesa kuti iyena aite zviro zvinoshamisa.

16. Tingateedzera kudini muezaniso wa Zuzee patinonga tecibatana no zvinetso?

¹⁶ Zvatingafunda. Atidikani kusiya kuti zvinetso zvedu zvitigarise kure na Djehovha uye no hama dzedu. Nguwa dzese edzurirai kuti Djehovha angakhorovhera kuedzwa kedu kuti atirowedze. (Aheb. 12:7, masoko e pasi) Kurowedzwa ikona kungatibetsera kuti tisakurire uye titeedzere mawara a Djehovha, akaita hingana usisi uye kuregerera. (Aheb. 12:11) Tingagara no rugondo rokuti kana tikashingirira Djehovha acatipasa makomborero hingana zvaakaita na Zuzee.

BHENJAMII

17. Uphorofita unocokuita na Bhenjamii wakadzadzika kudini? (Genesi 49:27) (Onaiwo bhokisi.)

¹⁷ Erengai Genesi 49:27. Djakobo wakabhuya kuti abarirhwana a Bhenjamii aizogara hingana mhumhi kana kuti aizogara anyahondo ano simba maningi. (Ato. 20:15, 16; 1 Mak. 12:2) Kainga kuri “macibese,” kana kuti kutanga ke ngano ye madzimambo e Israeri kekuti Sauri mubarirhwana wa Bhenjamii wakagara mambo wekutanga we dzinza, uye iyena wakarhwisa Afiristiya no ushingi. (1 Sam. 9:15-17, 21) Uye “cousiku” kana kuti kupera ke ngano ke madzimambo e Israeri anhu airi e dzinza ra Bhenjamii, Mambokadzi Ester uye ministro wekutanga Mordhekai, akagara mupando unokosha. Awona akaita ciro cinokosha maningi, akaponesa Aisraeri eciita kuti umambo we Persiya usaatsakatise.—Est. 2:5-7; 8:3; 10:3.

18. Tingateedzera kudini kugondeka ke dzinza ra Bhenjamii?

¹⁸ Zvatingafunda. Abarirhwana a Bhenjamii pamweni iwona akapfara maningi paakawona Sauro we dzinza rawo paakagara mambo. Asi Djehovha paakasanangura Dhavhidhi we dzinza ro Djudha kuti agare mambo mutswa, dzinza ro Bhenjamii akatsigirawo cinjo iyona no kuhamba ke nguwa. (2 Sam. 3:17-19) Makore akazoteera madzinza amweni paakapanduka abarirhwana a Bhenjamii akarumbwa akagondeka ku dzinza ro Adjudha na mambo uya wakasanangurhwa na Djehovha. (1 Mad. 11:31, 32; 12:19, 21) Isusuwo tinodikana kutsigira takagondeka aya akasanangurhwa na Djehovha kuti atungamirire anhu ake.—1 Ate. 5:12.

19. Ngei kufunda uphorofita wa Djakobo zvakatinakira?

¹⁹ Zvakanaka maningi kufunda ngezve uphorofita wa Djakobo. Kuedzurira kuti masoko aya akadzadzika kudini kunotunhudzira rugondo redu kuuphorofita umweni wa Djehovha watinogumira mu Bhaibheri. Uye kuona kuti ana a Djakobo akakomborerhwa kudini kunotibetsera kuti tinyase kuzwisisa kuti isusu tingapfadza kudini Djehovha.