Mame xa awakʼ ya xtupʼ «te kʼajkʼ yuʼun Jehová»

1. ¿Bitʼil ya yalbel skʼoplal te Biblia ta swenta te smelelil kʼuxul oʼtanil?

TE Biblia jich ya yalbey skʼoplal ta swenta te smelelil kʼuxul oʼtanil: «Te scʼahcʼale ha mucʼul cʼahcʼ, ha yat cʼahcʼ te bayel yip. Bayel haʼetic ma xhuʼ ya stupʼ te scʼuxul-oʼtanil, ma xhuʼ ya xmulot yuʼun mucʼul-haʼetic» (Cant. 8:6, 7).b ¡Kʼax tʼujbilnax te bitʼil ya yichʼ cholbeyel skʼoplale! Te texto ini ya yakʼ kiltik te kʼuxul oʼtanil ta jun nujpunel ma xjuʼ ya xlaj sok ya xjalaj ta spisil-ora.

2. ¿Bin ya skʼan ya spas te machʼatik nujpunemik yuʼun ma xlaj-a te skʼuxul yoʼtanik?

² Te mamalalil sok te inamil ya skʼan ya spasik tulan yuʼun jich ma xlaj-a te skʼuxul yoʼtanik. Jnop kaʼiytik ta swenta te kʼajkʼ. Yuʼun ma xtupʼ-a, ya skʼan ya yichʼ siʼul, teme maʼuke ya xtupʼ. Jichnix kʼoem ta jun nujpunel, ya skʼan te talel kʼaxel ya yakʼbey sba yil skʼuxul yoʼtanik yuʼun jich ma xlaj-a. Pero ay wokol ta pasel ta skaj te ay maʼyuk takʼin, te ay chamel sok te wokol ta chʼitesel te alnichʼanetike. Teme nujpunemate, ¿bin ya xjuʼ ya apas yuʼun ma xtupʼ-a «te kʼajkʼ yuʼun Jehová»? Ta artículo ini ya kilbeytik oxchajp skʼoplal te bin ya xjuʼ ya skoltayat yuʼun ayuk skʼuxul awoʼtan sok stseʼelil awoʼtan ta anujpunel.c

MAME XA AWIJKITAY YAMIGOINEL TE JEHOVÁ

3. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te yakuk yamigoinikxan te Jehová te machʼatik nujpunemike? (Eclesiastés 4:12; jaʼnix jich ilawil te dibujo).

³ Yuʼun ma xtupʼ-a «te kʼajkʼ yuʼun Jehová», te mamalalil sok te inamil ya skʼan ya spasik tulan yuʼun ya yamigoinikxan te Jehová. ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike? Teme ta schebalik mukʼ skʼoplal ya yilik te ya yamigoinik te Jehová, ma wokol ya yilik yuʼun ya schʼuunbeyik te mantaliletik yuʼune. Jich yame xjuʼ ya sitintayik te wokoliletik te ya xjuʼ ya yakʼ te ya xlaj te skʼuxul yoʼtanike (kʼopona Eclesiastés 4:12). Jaʼnix jich te machʼatik ya yamigoinik te Jehová, ya spasik tulan yuʼun ya skʼayinbeyik te taleliletik yuʼune. Ya yakʼik ta ilel te lek yoʼtanik, te ay slamalil yoʼtanik sok te ya snaʼik spasel perdón (Efes. 4:32–5:1). Teme jich ya spasike, mame xlaj te kʼuxul oʼtanile. Jtul hermana te Lena sbiil, te kʼaxemix ta 25 jaʼbil snujpunel, jich ya yal: «¡Ma wokol ya kaʼiytik yakʼel ta ilel kʼuxul oʼtanil sok te ya kichʼtik ta mukʼ te machʼa kʼux ta yoʼtan te Jehová!».

4. ¿Bin yuʼun te Jehová jaʼ la stsa te José sok te María yuʼun jaʼ ya schʼitesik te Mesías?

⁴ Kiltik jun ejemplo te ay ta Biblia. Ta spisil te stsʼumbal te David, te Jehová jaʼ la stsa te José sok te María yuʼun jaʼ ya schʼitesik te Mesías. ¿Bin yuʼun te jaʼ tsaotike? Ta schebalik yamigoinejik te Jehová sok jaʼ nail ya spas ta skuxlejalik te skʼanojel yoʼtan te Jehovae. ¿Bin ya xjuʼ ya snopik te machʼatik nujpunemik ta swenta te José sok te María?

5. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skʼayinbey te stalel te José te mamalaliletike?

⁵ Te José spisil-ora la schʼuunbey te mantaliletik yuʼun te Jehová, jich la yakʼ ta ilel te jaʼ lekil mamalalil. Ta oxeb buelta te Dios la yalbey mantaliletik ta swenta te sfamilia sok oranax la schʼuun, manchukme wokol la yil (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21). Te bitʼil la schʼuunbey skʼop te Jehová, te José juʼ la skanantay te María. Jaʼ yuʼun te María kʼux-xan ta yoʼtan la yaʼiy sok la yichʼxan ta mukʼ. Jaʼex mamalaliletik, ya xjuʼ ya akʼayinbeyik stalel te José sok te ya aleik tojobteseletik te ay ta Biblia te ya xjuʼ ya skoltaylan te afamiliae.d Teme ya akʼotes ta pasel manchukme ay bin yak ajelontes, ya awakʼik ta ilel te kʼux ta awoʼtanik te awinamike. Jich mame xlaj te kʼuxul oʼtanil ta anujpunel. Jtul hermana te kuxinem ta Vanuatu te kʼaxemix ta 20 jaʼbil snujpunel, jich ya yal: «Te kʼalal ya kil te ya sle koltayel ta stojol Jehová te jmamalal sok te ya skʼotes ta pasele, ya kichʼxan ta mukʼ, jun koʼtan ya kaʼiy jba sok ya smukʼulin koʼtan te bintik ya sta ta nopel spasele».

6. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skʼayinbeyik te stalel te María te inamiletike?

⁶ Te María yamigoinej-a te Jehová. Pero ma jaʼuk ya spas te bin ya x-albot yuʼun te José yuʼun ya yakʼbeyxan yip te schʼuunel yoʼtan, melel snaʼoj te bin ya yal te sKʼop Dios (Lucas 1:46). Jaʼnix jich ya slokʼes tiempo yuʼun ya snopilan ta yoʼtan te bin ya skʼopone (Luc. 2:19, 51). Te María jaʼ lekil inamil, melel tulan schʼuunel yoʼtan. Bayal hermanaetik ta ora ini ya spasik tulan yuʼun ya skʼayinbeyik stalel te María. Kiltik te bin kʼax ta stojol te Émiko te jich ya yal: «Te kʼalal mato nujpunemon-a, kʼayemon-a te ya jpasbey yaʼtel te Jehová ta jtukel. Pero te kʼalal nujpunone, te jmamalal jaʼ ya skʼoponix Dios ta jtojoltik sok jaʼ ya xwolawanix yuʼun ya jpasbeytik yaʼtel te Dios. Pero la jta ta ilel te jaʼnax ya jpas te bin ya spas te jmamalale. Pero ya skʼan te ay bin ya jpas-euke. Jaʼ ay ta jwenta yakʼbeyelxan yip te schʼuunel koʼtan ta stojol te Jehová. Jaʼ yuʼun ta ora ini ya jlokʼesix tiempo ta jtukel yuʼun jich ya jkʼopon te Jehová, ya jkʼopon te Biblia sok ya jnopilan ta koʼtan» (Gál. 6:5). Jaʼex inamilex, teme ya apasikxan tulan yuʼun ya awamigoinikxan te Jehová, kʼuxme ya yaʼiyex-xan te amamalalik sok ya yalbeyex awutsil akʼoplalik (Prov. 31:30).

7. ¿Bin ya xjuʼ ya snopik te machʼatik nujpunemik ta swenta te ejemplo yuʼun te José sok te María?

⁷ Te José sok te María jaʼnix jich jun-nax te bin la spasik yuʼun jich ya yakʼbey stsakxan yip te skʼuxul yoʼtanik ta stojol te Jehová, melel snaʼojik te mukʼ skʼoplal te yichʼel ta mukʼ Dios ta familia (Luc. 2:22-24, 41; 4:16). Wokolniwan la yilik, kʼaxtoxan-a te kʼalal ayin yal snichʼnabik. Pero juʼ yuʼunik. ¡Jaʼ lekil ejemplo ta stojol te machʼatik nujpunemik! Teme jaʼnix jich ay awal anichʼnabik, wokolniwan ya awilik te ya xbaex ta tsoblejetik sok te ya alokʼesik tiempo ta yichʼel ta mukʼ Dios ta sjunal na. Jaʼnix jich wokolniwan ya awilik te jun-nax ya anopik te Biblia sok te ya akʼoponik te Diose. Pero julukme ta awoʼtanik te ya awamigoinikxan te Jehová sok jun-nax ya x-ayinex teme ya awichʼik ta mukʼ Dios ta achebalik. Jaʼ yuʼun, jaʼ nail xa apas ta akuxlejalik te yichʼel ta mukʼ te Jehovae.

8. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te machʼatik jajchem kʼop ta snujpunelik?

⁸ ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te machʼatik jajchem kʼop ta snujpunelik? Maniwan ya skʼanikix spasel te yichʼel ta mukʼ Dios ta sjunal na. Teme jich yakʼ ta kʼaxel ta atojole, ¿bin yuʼun ma xjajch awilbeyik skʼoplal te bin ya amulan ta achebalike? Jaʼme ya xjuʼ ya skoltayex yuʼun ya yichʼxan yip te skʼuxul awoʼtanik ta anujpunelik sok ya stijbeyex awoʼtanik ta spasbeyelxan yaʼtel te Diose.

KʼASESAIK TIEMPO TA ACHEBALIK

9. ¿Bin yuʼun ya skʼan te ya skʼasesik tiempo ta schebalik te machʼatik nujpunemike?

⁹ Te machʼatik nujpunemik ya skʼan ya skʼasesik tiempo ta schebalik yuʼun jich ma xlaj-a te skʼuxul yoʼtanike, jaʼme ya xkoltayotik yuʼun talel kʼaxel ya snaʼik te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbaike (Gén. 2:24). Kiltik te bin kʼax ta stojol te Lilia sok te Ruslán te ayix tal 15 jaʼbil snujpunelik. Te Lilia jich ya yal: «La jtatik ta ilel te ma xbajt jkʼasestik bayal tiempo ta jchebaltik jich bitʼil jnopojtik-ae, melel baem koʼtantik ta aʼtel, ta spasel te aʼtelil ta yutil na… sok ayin te kal jnichʼnabtik. Kʼot ta koʼtantik teme ma jlokʼestik tiempo ta jchebaltik, ya xjuʼ ya xlaj te skʼuxul koʼtantike».

10. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya spas ta skuxlejalik te machʼatik nujpunem te bin ya yal te Efesios 5:15, 16?

¹⁰ Yuʼun ya skʼasesik tiempo ta schebalik te machʼatik nujpunemike, ya skʼan ya schajpanik ta lek te bin ya spasike (kʼopona Efesios 5:15, 16). Jtul hermano ta Nigeria te Uzondu sbiil, jich ya yal: «Te kʼalal ya jchajpan te bin ya jpase, jaʼnix jich ya kotses te jayeb tiempo ya jkʼases sok te kiname. Kʼax mukʼ skʼoplal ya kil te tiempo-abi» (Filip. 1:10). Kiltik te bin kʼax ta stojol te Anastasia, te yinam jtul superintendente yuʼun circuito ta Moldavia, te ya schol kaʼiytik bin-utʼil ya stuuntes ta lek te stiempoe. Jich ya yal: «Te kʼalal ma jochol-a te jmamalale, jaʼ ya jpas-a te kaʼtele, jich ta patil ya xjuʼ ya jkʼasestik tiempo ta jchebaltik». Jich yuʼun teme bayal awaʼtele, ¿bin ya xjuʼ ya apas yuʼun ya akʼases tiempo ta achebalik?

11. ¿Bintik pajalnax ya spasik te Áquila sok te Priscila?

¹¹ Te machʼatik nujpunemik ya xjuʼ ya skʼayinbeyik stalel te Áquila sok te Priscila, te kʼax kʼanbilik te kuxinik ta sbabial siglo (Rom. 16:3, 4). Manchukme te Biblia ma bayal ya yalbey skʼoplal ta swenta te snujpunelike, pero ya yal te pajalnax ya x-aʼtejik, pajalnax ya scholik skʼop Dios sok pajalnax la skoltayik te yantike (Hech. 18:2, 3, 24-26). Jaʼnix jich te kʼalal te Biblia ya yalbey skʼoplal te Áquila sok te Priscila, tey ayik schebalik-a.

12. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te machʼatik nujpunemik yuʼun ya skʼasesik tiempo ta schebalik? (Jaʼnix jich ilawil te fotoe).

¹² ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skʼayinbeyik stalel te Áquila sok Priscila te machʼatik nujpunemike? Bayalnax aʼtelil ya apasik ta jujuntul, pero ¿yabal xjuʼ te pajalnax ya apasike? Jich bitʼil te Áquila sok Priscila pajalnax ya scholik skʼop Dios. ¿Jichbal ya apasik-euk? Te Áquila sok te Priscila jun-nax ya x-aʼtejik. Maniwan pajaluk te ban ya x-aʼtejexe, pero ¿yabal xjuʼ te pajalnax ya apasik te aʼtelil ta yutil na? (Ecl. 4:9). Teme talel kʼaxel ya akoltay abaik, jich jun-nax ya awaʼiy abaik sok jich ya xjuʼ ya xkʼopojex. Te Robert sok te Linda te kʼaxemix ta 50 jaʼbil snujpunelik. Jich ya yal te Robert: «Maʼyuk bayal jtiempotik, pero te kʼalal yakon ta sukʼel te plato sok te jaʼ ya stakijtes te kiname o teme yakon ta aʼtel ta jardín sok ya xtal skoltayon te kiname, tseʼelnax koʼtan ya kaʼiy. Jaʼ yuʼun teme pajalnax te bin ya jpastike, ya stsakxan yip te skʼuxul koʼtantike».

13. ¿Bin ya skʼan ya spasik te machʼatik nujpunemik teme yuʼunix ya skʼan te jun-nax ya x-ayinike?

¹³ Mame schʼay ta awoʼtanik, te mame pajaluk te jun-nax ayotik sok te bitʼil jun-nax yakotik ta nainele. Jtul hermana te nujpunemix te kuxinem ta Brasil, jich ya yal: «Te bitʼil bayal te bin ya xjuʼ ya schʼaytesbotik koʼtantik, ya xjuʼ ya jnoptik te jun-nax ayotik te kʼalal jun-nax yakotik ta nainele. Pero la jta ta ilel te ma jichuke, melel olilnax te bin yakon ta spasel. Te yan olile, jaʼ ya skʼan te ya jkʼases tiempo sok te jmamalale». Ilawil te bin la spas te Bruno sok te yinam Tays, yuʼun talel kʼaxel kʼux ya yaʼiy sbaik, jich ya yal te Bruno: «Yuʼun ya jmulantik-a te ya jkʼasestik tiempo ta jchebaltik, ya jkʼejtik te jtelefonotik».

14. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te machʼatik nujpunemik teme ma smulanik skʼasesel tiempo ta schebalike?

¹⁴ Jaxan ¿teme ma xa amulanik skʼasesel tiempo ta achebalik? Yanyantikniwan-a te bin ya amulanik spasele o yaniwan x-ilinex yuʼun. ¿Bin ya xjuʼ ya apas teme jich yakʼ ta kʼaxel ta atojole? Nopanax awaʼiy ta swenta te kʼajkʼ te la kalbeytikix skʼoplal ta sbabial. Te kʼalal ya yichʼ tsumele, ma bayal te skʼajkʼale. Pero yuʼun ya stsakxan yip-a te kʼajkʼe, ya skʼan ya yichʼ akʼbeyelxan siʼul, jichnix kʼoem-euk te bitʼil ya akʼasesik tiempo ta jujun kʼajkʼal ta achebalik. Pasaik te bin ya amulanik spasel ta achebalik sok te manchuk ya sjach kʼop (Sant. 3:18). Teme kʼunkʼun jich ya apasik bael, yame stsakxan yip te skʼuxul awoʼtanik.

ICHʼA ABAIK TA MUKʼ

15. ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal te talel kʼaxel ya yichʼ sbaik ta mukʼ te machʼatik nujpunemike?

¹⁵ Kʼax mukʼ skʼoplal te yakuk yichʼ sbaik ta mukʼ te machʼatik nujpunemik. Jich kʼoem bitʼil te ikʼ te ma xyakʼ ya xtupʼ te kʼajkʼe, melel teme maʼyuk te ikʼe, ya xtupʼ ta oranax te kʼajkʼe. Jichnix kʼoem ta jun nujpunel, teme maba ya yichʼ sbaik ta mukʼe, ya xjuʼ te kʼunkʼun ya xlaj bael te kʼuxul oʼtanile. Pero, teme te mamalalil sok te inamil talel kʼaxel ya yichʼ sbaik ta mukʼ, maba ya xlaj te kʼuxul oʼtanil. Pero naʼame te ma tikʼuknax-a te jich ya awaʼiy te ya x-ichʼawanat ta mukʼ, jaʼ mukʼ skʼoplal te ichʼbiluk ta mukʼ ya yaʼiy sba te yane. Te Penny sok te Aret te kʼaxemix ta 25 jaʼbil snujpunelik, jich ya yal te Aret: «Te bitʼil ta jchebaltik ya kichʼ jbatik ta mukʼ, ay kʼuxul oʼtanil ta yutil na. Ya kaltik ta jamal te bin ya jnoptik sok te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik, melel jnaʼojtik te talel kʼaxel mukʼ skʼoplal ya kiltik te bin ya yal te yane». Pero ¿bin ya xjuʼ ya spas te mamalalil o te inamil yuʼun ichʼbiluk ta mukʼ ya yaʼiy sbaik? Kiltik te bin la spasik te Abrahán sok te Sara.

16. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skʼayinbeyik stalel te Abrahán te mamalaliletike? (1 Pedro 3:7; jaʼnix jich ilawil te fotoe).

¹⁶ Te Abrahán la yichʼ ta mukʼ te Sara. La schʼam yaʼiy te bin ya snope sok la yichʼ ta wenta te bitʼil ya yaʼiy sbae. Ta jun buelta te Sara te kʼalal smeloj yoʼtan-ae, la slokʼes yilinba ta stojol te Abrahán sok jaʼ la yakʼbey smulin te bin kʼot ta pasele. Pero te Abrahán maba ilin sok maba la yut, melel ya snaʼbey sba ta lek te Sara sok snaʼoj te ya x-ichʼot ta mukʼ soknix te ya yichʼ ta wenta te bintik ya sta ta nopele. Te bin la spase, jaʼ te la schʼam yaʼiy ta lek sok te la schajpan te bin kʼot ta pasele (Gén. 16:5, 6). ¿Bin ya yakʼ jnoptik? Te mamalalile, jaʼ te machʼa ay ta swenta stael ta nopel te bin ya yichʼ pasel ta familia (1 Cor. 11:3). Pero te bitʼil kʼux ta awoʼtan te awiname, ya awichʼ ta wenta te bin ya snope, kʼaxtoxan-a teme tey ochem skʼoplale (1 Cor. 13:4, 5). Jaʼnix jich ayniwan baeltik te ma lek ya yaʼiy sba te awinam sok te ya skʼan ya yal te bin ay ta yoʼtane. ¿Yabal awichʼ ta mukʼ sok yabal achʼam awaʼiy ta lek te bin ya yale? (Kʼopona 1 Pedro 3:7). Te Angela sok te Dimitri te jteb ma staix 30 jaʼbil snujpunelik. Te Angela ya yal te bin ya spas te smamalal yuʼun ichʼbil ta mukʼ ya yaʼiy sba-a, jich ya yal:«Te Dimitri spisil-ora ya yaʼiybon te jkʼop, te kʼalal ma lek ya kaʼiy jba o te yuʼun-nax ya jkʼan ya xkʼopojon. Ya yakʼ ta ilel slamalil yoʼtan ta jtojol, manchukme aynix ya x-ilinon o ay jtebnax jtael ya kaʼiy jba».

17. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skʼayinbeyik stalel te Sara te inamiletike? (1 Pedro 3:5, 6).

¹⁷ Te Sara la yakʼ ta ilel te ya yichʼ ta mukʼ te Abrahán, melel ya schʼuunbey te bin ya x-albote (Gén. 12:5). Ta jun buelta te Abrahán la yikʼ ochel ta sna chaʼoxtul winiketik te ma snaʼojik-a te ya xkʼotike. Jaʼ yuʼun la yalbey te Sara te akʼa spas chaʼoxpejch panetik manchukme ay yan yaʼtel-a te Sarae (Gén. 18:6). Te Sara oranax jajch spas sok la schʼuun te bin la yal te smamalale. Jaʼex inamiletik, ya xjuʼ ya akʼayinbeyik stalel te Sara sok te ya achʼuunbeyik skʼop te amamalalik. Teme jich ya apasike, yame stsakxan yip te skʼuxul awoʼtanik ta anujpunelik (kʼopona 1 Pedro 3:5, 6). Te Dimitri, te la kalbeytik skʼoplal ta yan párrafo, ya yal te bin ya spas te yinam yuʼun ichʼbil ta mukʼ ya yaʼiy sba-a, jich ya yal: «Ya jnaʼ te kʼalal ay bin ya jta ta nopel spasel, ya schʼuun spasel te kiname, manchukme ma acuerdo ay-a. Te kʼalal ay bin ma lek ya xlokʼ ta pasel te bin la jta ta nopele, maba ya yakʼbon jmulin te kiname. ¡Ya kal bayal wokol yuʼun te jich ya spas te Angelae!». ¡Maba wokol ya kaʼiytik yakʼel ta ilel kʼuxul oʼtanil ta stojol te machʼa ya x-ichʼawan ta mukʼe!

18. ¿Bin lekilal ya xlokʼ-a teme ya apasik tulan yuʼun ma xlaj skʼoplal te skʼuxul awoʼtanik?

¹⁸ Te Satanás ya skʼan ya slajinbey skʼoplal te kʼuxul oʼtanil yuʼun te machʼatik nujpunemik. Melel snaʼoj teme jich ya xkʼot ta pasele, ya xjuʼ ya xnamajik ta stojol te Jehová. ¡Pero maʼyuk bin ya xjuʼ ya slajinbey skʼoplal te smelelil kʼuxul oʼtanil! Jich yuʼun te skʼuxul awoʼtanik jichuknix kʼoem te bitʼil ya yal te Cantar de los Cantares. Jaʼ nail xa awakʼ ta akuxlejalik te Jehová ta anujpunelik, lokʼesaik tiempo yuʼun jun-nax ya x-ayinex sok akʼaik ta ilel te ya awichʼ abaik ta mukʼ, kʼalal ya awichʼik ta wenta te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba te yane sok te bin ya xtuun yuʼune. Teme jich ya apasike, yame awalbeyik yutsil skʼoplal te Jehová, te jaʼ te Machʼa talem ta stojol te smelelil kʼuxul oʼtanil sok te skʼuxul awoʼtanik jich ya xkʼot bitʼil kʼajkʼ te maʼyuk bin-ora ya xtupʼe.