Te xiʼel te Dios ya skoltayotik ta ora ini sok ta pajel chaʼbej

1, 2. ¿Bin-a te pajal yak ta kʼaxel ta jtojoltik jich bitʼil kʼax ta stojol te Lot?

KʼALAL ya kiltik te stalel te ants winiketik ta ora ini, jich ya kaʼiy jbatik te bitʼil te Lot, te jaʼ tojil winik ya yalbey skʼoplal te Biblia. «Te bayal la smel yoʼtan yuʼun te bitʼil maʼyuk skʼexlalik ta skʼaxuntayel mantal te chopol ants winiketike», melel snaʼoj te jkʼaxel ma smulan te jTatik te ay ta chʼulchan te machʼatik jich stalelik–abi (2 Ped. 2:7, 8). Te bitʼil te Lot kʼux ya yaʼiy ta yoʼtan te Jehová sok te ya yichʼ ta mukʼ, jaʼnix jich maba ya smulan te chopol stalel te ants winiketik. Jichnix ta ora ini yakotik ta kuxinel ta balumilal te banti ma xyichʼik ta mukʼ te mantaliletik yuʼun te Diose. Manchukme jich-abi, teme kʼux ta koʼtantik te Dios sok teme ya jxiʼtike, ya xjuʼ te leknax te jtaleltike (Prov. 14:2).

² Swenta ya xjuʼ kuʼuntik yakʼel ta ilel lekil taleliletik, te Jehová ya stijbotik koʼtantik ta spasel te bin ya yal ta Proverbios. Spisil te j-abatotik yuʼun te Jehová, winiketik, antsetik, jchʼieletik sok te machʼatik ayix yaʼbilalik, ya xjuʼ ya jtatik lekil tojobtesel tey ta libro-abi.

TE XIʼEL TE DIOS YAME SKOLTAYOTIK

3. ¿Bin ya yalbotik te Proverbios 17:3 yuʼun ya jkanantay te koʼtantike? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

³ Te Jehová jaʼ ya yil te koʼtantike, jaʼ yuʼun mukʼ skʼoplal te ya jkanantaytik. ¿Bin ya skʼan ya yal-abi? Ma jaʼuknax ya yil te bin ya sta ta ilel te ants winiketik, jaʼ ya yil te bin ay ta koʼtantik (kʼopona Proverbios 17:3). Kʼalal ya yil te Jehová te ay ta koʼtantik te mantaliletik yuʼune, kʼux ya yaʼiyotik. Teme nojel ta koʼtantik te pʼijilal te ya yakʼ kuxlejalil, ma jpastik lot sok ma jnoptik te snopojibal yuʼun te Satanás sok te chopol balumilal yuʼune (Juan 4:14; 1 Juan 5:18, 19). Teme ya xnojptsajotikxan ta stojol te Jehová, kʼux ya kaʼiytikxan sok ya kichʼtikxan ta mukʼ. Maʼyuk bin ya jkʼan ya jpastik te ya kakʼbeytik smel yoʼtan te Jehová, jaʼnix jich ya jpʼajtik ta jkʼaxel te bin ma lek ya yil. Kʼalal ya kichʼtik pasel ta prueba, lek te yakuk jojkʼoybey jbatik ini: «¿Bin-utʼil kʼan kakʼbey smel yoʼtan te machʼa kʼuxon ta yoʼtan sok te bayal bin spasoj ta jtojol?» (1 Juan 4:9, 10).

4. ¿Bin-utʼil koltayot jtul hermana te xiʼel te Diose?

⁴ Jtul hermana ta Croacia te Marta sbiil,b kʼan yaluk ta spasel mulwej, jich la stsʼibay: «Ma jnaʼ te bin ya jnope sok wokol ya kaʼiy spʼajel te mulil, pero jaʼ la skoltayon te xiʼel te Jehová». ¿Bin-utʼil? Te Marta la yal te bitʼil ya xiʼ te Jehová, la snopilan ta yoʼtan te bintik wokolil ya sta teme ay bin ma lek ya spas. Jichnix ya skʼan ya jpastik te kʼalal ya jtatik sujel ta mulil, juluk ta koʼtantik te wokolil ya xjuʼ ya jtatike, jaʼ te ya kakʼbeytik smel yoʼtan te Jehová sok ma xjuʼ ya kichʼtikix ta mukʼ ta sbajtelkʼinal (Gén. 6:5, 6).

5. ¿Bin ya yakʼbat anop te bin kʼax ta stojol te Leo?

⁵ Te machʼa ya xiʼ te Jehová ya spas tulan ta spʼajel te chopol talelil sok mukʼ skʼoplal ya yil te machʼa ya sjokin. Jich te bin-utʼil kʼax ta stojol te Leo, te ay ta kuxinel ta República Democrática del Congo. Te kʼalal chanebix jaʼbil yichʼbel jaʼ-a, jajch sjokin te machʼatik chopol stalelik. Ya skuy te kʼalal maba ya spas te bin ma leke, maba ya sta smul ta stojol te Jehová. Pero jajch skʼayinbey stalel te yamigotak sok jajch ta yakubel, jaʼnix jich la spas mulwej. Ta patil la snopilan ta yoʼtan te bin akʼbot snop yuʼun te smeʼ stat, te jaʼik Testigo, sok te ay stseʼelil yoʼtan ta nailal-a. La sujtes yoʼtan sok la skʼanbey koltayel te ancianoetik sok sujt ta stojol te Jehová. Ta ora ini te Leo jaʼ anciano yuʼun congregación sok precursor especial.

6. ¿Bin swentail te chaʼtul antsetik te ya jnopbeytik skʼoplal ta artículo ini?

⁶ Ta ora ini ya kilbeytik skʼoplal te capítulo 9 yuʼun te Proverbios te ay bin mukʼ skʼoplal ya yakʼ jnoptik. Ta capítulo ini ya yalbey skʼoplal chaʼtul antsetik, te jtule jaʼ skʼoplal te pʼijil oʼtanile, te yane jaʼ skʼoplal te machʼa ma snaʼ kʼinal.c Te kʼalal ya jnoptik bael te yantik parrafoetike, ayukme ta awoʼtan te balumilal te jaʼ swentainoj te Satanás, jaʼ baem ta yoʼtan te mulwej sok ta yilel pornografía (Efes. 4:19). Jaʼ yuʼun mukʼ skʼoplal te yakuk jnoptik xiʼel te Jehová sok te yakuk jpʼajtik te bin ma lek (Prov. 16:6). Te chaʼtul antsetik ini, jich kʼoem te jaʼ ya yikʼ ta snaʼ sok ta smulanel weʼelil te machʼatik ma snaʼik kʼinal (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Pero te kʼalal ya x-ikʼawanik ta snaʼik yanyantik-a te bin ya xkʼot ta lokʼel-a. ¿Bintik-a? Kiltik.

JPʼAJTIK TE IKʼEL YUʼUN TE ANTS TE MA SNAʼ KʼINALE

7. Jich bitʼil ya yal Proverbios 9:13-18, ¿bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik ya schʼuunik te ikʼel yuʼun te ants te ma snaʼ kʼinal? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).

⁷ Jaʼ ya xjajch kalbeytik skʼoplal te ants te ma snaʼ kʼinal (kʼopona Proverbios 9:13-18). Jich ya yal ta aw: «Laʼic liʼi, haʼex te ma xanaʼic qʼuinal». Jich ya yikʼ ta weʼel ta snaʼ te machʼatik ma snaʼik kʼinal. ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik ya schʼuunik te ikʼele? Te machʼatik tey ayik-a maba ya xkolik. Ma jaʼuk sbabial buelta te ya yalbey skʼoplal te Proverbios te ants–abi. Ta sjajchibal te capituloetik yuʼun te Proverbios ya yalbotik te wokoliletik te ya xjuʼ ya jtatik ta swenta «te jʼantsinel-ants» sok te ants «te ya xmonawan ta scʼop». Ya yalbotik: «Te sna te ants yac ta cohel bahel ta lajel» (Prov. 2:11-19). Ta Proverbios 5:3-10 jaʼnix jich ya yalbotik te ya skʼan ya stsajtay bajtik yuʼun «te jʼantsinel-ants». Jich ya yichʼ alel ta stojol: «Ya xco bahel ta lajel te yoc».

8. ¿Bin ya skʼan ya staik ta nopel spasel te machʼatik ya yaʼiybeyik skʼop te ants te ma snaʼ kʼinal?

⁸ Spisil te machʼatik ya yaʼiybeyik skʼop te ants te ma snaʼ kʼinal ay bin ya skʼan ya staik ta nopel spasel: ¿Yabal spʼajik o ya schʼuunik te ikʼele? ¿Bin-ora jich ya xkʼot ta pasel? Jaʼniwan, te kʼalal ya xtal ta koʼtantik ta spasel mulwej o te kʼalal ay banti ya xchiknaj te pornografía. ¿Bin ya jtatik ta nopel spasel?

9, 10. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpʼajtik te mulwej?

⁹ Kʼax mukʼ skʼoplal te yakuk jpʼajtik te spasel mulwej. Ta libro yuʼun Proverbios, ya yalbey skʼoplal «te ants te ma snaʼ kʼinal» jich ya yal: «Mero chiʼ te elcʼambil haʼ». ¿Bin ya skʼan ya yal te «elcʼambil haʼ»? Ta Biblia ya spajaltay jich bitʼil lekil jaʼ te kʼalal ya sjokin sbaik ta wayel te machʼatik nujpunemik (Prov. 5:15-18). Jtul ants sok jtul winik te nujpunemik ya xjuʼ ya smulanik te ya sjokin sbaik ta wayel. Yan stukel te «elcʼambil haʼ» ma jichuk. Jaʼniwan ya skʼan ya yal te mulwej, te ya skʼaxuntayik te mantaliletik yuʼun te Diose. Te machʼatik ya spasik te mulwej muken ya spasik, jich te bitʼil ya spas te machʼa ya x-elkʼaj. Te «elcʼambil haʼ» chiʼniwan ya yaʼiyik te machʼatik ya smuk ta yoʼtanik te chopol stalelike. Pero stukelnix ya sloʼlay sbaik. Te Jehová ya yil spisil, ma xjuʼ ta loʼlayel. Kʼax mel-oʼtantik sba te kʼalal maba lek ya yilotikix te Jehová; maba chiʼ (1 Cor. 6:9, 10). Sok ma jaʼuknax–abi.

¹⁰ Te machʼatik ya spasik mulwej yaniwan xkʼexawik, ma lek ya yaʼiy sbaik, yaniwan staik alal te ma jichuk snopojik-ae sok ya sjin te sfamiliaik. Ta mero melel jaʼ lek te ya yichʼ pʼajel te ikʼel yuʼun te ants te ma snaʼ kʼinal. Te machʼatik ya spasik mulwej ma jaʼuknax ya xlaj te schʼuunel yoʼtanike, jaʼnix jich ya staik tulan chamel te ya xlajik yuʼun (Prov. 7:23, 26). Te versículo 18 ta capítulo 9 jich ya yal ta slajibal: «Ayic ta scʼubulil yawil te machʼatic chamenique». Jich yuʼun, ¿bin yuʼunix-a te bayal ants winiketik ya schʼuunik te ikʼel teme ya snaʼik te ya staik tulan wokolile? (Prov. 9:13-18).

11. ¿Bin yuʼun ma lek te ya yichʼ ilel te pornografía?

¹¹ Te pornografía, jaʼ jun pejtsʼ te bayuk ay. Bayal machʼatik ya skuyik te ma chopoluk teme ya kiltike, pero ma jichuk-abi. Te pornografía, ya yutsʼinotik, ya xbolob jkʼoplaltik yuʼun sok wokol ta ijkitayel. Te bintik ya xchiknaj tey-a, ma orauk ya xchʼay ta koʼtantik. Jaʼnix jich maba ya stupʼ te bin chopol ya skʼan koʼtantik, ya yakʼbeyxan stsak yip (Col. 3:5; Sant. 1:14, 15). Bayal machʼatik yalemik ta mulil ta skaj te ya yilik te pornografía.

12. Te kʼalal ay bin ya xchiknaj te ya yakʼbon xbikʼtaj koʼtan ta spasel mulwej, ¿bin ya skʼan ya jpas?

¹² ¿Bin ya skʼan ya spas jtul j-abat yuʼun Dios teme ay ya chiknaj pornografía ta celular o ta stablet? Ya skʼan te oranax ya yijkitay ta yilel. Te bin ya xjuʼ ya skoltayotik jaʼ te ya xjul ta koʼtantik te jaʼ mukʼxan skʼoplal te yamigoinel te Jehová. Ayniwan bintik ya xchiknaj te maba jaʼ pornografía pero ya xjuʼ ya stij koʼtantik ta spasel mulwej. Jaʼnix jich maba ya skʼan kiltik. ¿Bin yuʼun? Melel ma jkʼantik snopilanel ta koʼtantik te spasel mulil (Mat. 5:28, 29). Jtul anciano ta Tailandia te David sbiil, jich ya yal: «Jich ya jojkʼoybey jba: ‹¿Yabal smulan te Jehová te ay bin ya kil te ya yakʼ xbikʼtaj koʼtan ta spasel mulwej manchukme ma pornografía-uk yilel?›. Te kʼalal jich ya jnope jaʼme ya skoltayon yuʼun ya jta ta nopel te bintik lek ya jpas».

13. ¿Bin ya skoltayotik yuʼun lek te bin ya jtatik ta nopel spasel?

¹³ Teme ya jxiʼtik te Jehová, jaʼme ya skoltayotik yuʼun lek te bin ya jtatik ta nopel spasel. Jaʼ yuʼun te Proverbios 9:10 jich ya yal: «Te shahchibal te pʼijil-oʼtanil ha te xiʼel te Jehová». Ta sjajchibal te capítulo 9 yuʼun Proverbios jamal ya yalbey skʼoplal ini, tey ya yalbey skʼoplal jtul ants te jaʼ swentail te smelelil «pʼijil-oʼtanil».

JCHʼUUNTIK TE IKʼEL YUʼUN TE SMELELIL «PʼIJIL-OʼTANIL»

14. ¿Machʼa talem ta stojol te ikʼel ya yalbey skʼoplal te Proverbios 9:1-6?

¹⁴ (Kʼopona Proverbios 9:1-6). Ta versiculoetik ini ay bin ya yikʼotik ta spasel te Jehová, te jaʼ te Jpaswanej kuʼuntik sok jaʼ te machʼa ya yakʼ te pʼijil-oʼtanil (Prov. 2:6; Rom. 16:27). Ta versiculoetik-abi ya yalbey skʼoplal mukʼul na te ay jukeb yoyal. Tey ya yakʼ ta ilel te yutsil yoʼtan te Jehová, te leknax ya yil te machʼa ya skʼan ya schʼuun te mantaliletik yuʼun.

15. ¿Bin ya yikʼotik ta spasel te Dios?

¹⁵ Te Jehová ay yutsil yoʼtan sok bayal bin lek ya yakʼbotik. Jich ya xchiknaj ta ilel ta capítulo 9 yuʼun Proverbios te ya yalbey skʼoplal jtul ants te jaʼ swentail te smelelil «pʼijil-oʼtanil». Spisil schajpanoj, te tiʼbale, te vino sok te mesa (Prov. 9:2). Ta versículo 4 sok ta 5, te smelelil «pʼijil-oʼtanil» jich ya yalbey te machʼatik ma snaʼik kʼinal: «Laʼic, weʼanic te pan cuʼun». ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jchʼuuntik te ikʼel yuʼun te ants ini? Melel te Jehová ya skʼan ya skanantay te yal snichʼnab sok ya skʼan ya yakʼbey spʼijil. Ma skʼan te ya xkʼax jwokoltik sok te ya jmel koʼtantik yuʼun te bin jpasojtike, jaʼ yuʼun jich ya yal: «Ha ya sqʼuejbe lequil pʼijil-oʼtanil te machʼatic toj yoʼtanic» (Prov. 2:7). Teme ya jxiʼtik te Jehová, ya jkʼantik te lek ya yilotik sok ya jchʼuuntik te mantaliletik yuʼun. Teme jich ya jpastike ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik (Sant. 1:25).

16. Te bitʼil xiʼoj Jehová te Alain, ¿bin-a te leknax la sta ta nopel spasel, sok bin lek lokʼ-a?

¹⁶ Kiltik jun ejemplo te ya yakʼ ta ilel te leknax te bin ya jtatik ta nopel teme ya jxiʼtik te Jehová. Te Alain te jaʼ anciano ta congregación te jaʼ maestro ta jun escuela. Jich ya yal: «Bayal joʼtak ta aʼtel ya skuyik te yilel te pornografía ya xtuun yuʼunik ta spʼijubtesel te jnop junetik». Pero te Alain snaʼoj te maba jichuke, jich la yalxan: «Te bitʼil jxiʼoj te Jehová maba la kil te película, sok la kalbey te joʼtak ta aʼtel te bin yuʼun te maba la kile». Kʼalal jich la spas, te Alain la schʼuun spasel te smelelil «pʼijil-oʼtanil»: «behenanic ta sbehlal te bintic ay ta naʼel» (Prov. 9:6). Chaʼoxtul sjoʼtak ta aʼtel chamnax yoʼtanik yuʼun te bitʼil jun yoʼtan la yakʼ sba te Alain jich jajch snopik te Biblia sok jajchik ta bael ta tsoblejetik.

17, 18. ¿Bin staojikix te machʼatik ya schʼuunik te ikʼel yuʼun te «smelelil pʼijil-oʼtanil» sok bin ya staik ta pajel chaʼbej? (Jaʼnix jich ilawil te dibujo).

¹⁷ Ta swenta te lokʼomba kʼop yuʼun te chaʼtul antsetik, te Jehová ya yakʼ ta ilel te bin ya skʼan ya jpastik yuʼun tseʼeluk koʼtantik. Te machʼatik ya schʼuunik te ikʼel yuʼun «te ants te ma snaʼ kʼinal» sok te ya smulanik spasel mulwej jaʼnax baem ta yoʼtanik te bin ya skʼanike. Ma staik ta nopel te bin ya xkʼot ta stojolik ta pajel chaʼbej. Te bin ya xkʼot ta stojolike, jaʼ te lajele (Prov. 9:13, 17, 18).

¹⁸ Te machʼatik ya schʼuunik te ikʼel yuʼun te smelelil «pʼijil-oʼtanil» leknax ya xkuxinik, tseʼelnax yoʼtanik, melel leknax chajpanbil te bintik ya xtuun yuʼunik ta swenta schʼuunel yoʼtanik (Is. 65:13). Te Jehová jich ya yal ta swenta te j-alwanej Isaías: «¡Aʼiybon awaʼiyic ta lec, weʼanic te bin lec, ya me amulan te bintic buhtsʼan ta weʼel!» (Is. 55:1, 2). Yuʼunix jich-a, yakotik ta snopel ta skʼuxultayel te bin kʼux ta yoʼtan te Jehová sok ta yilayel te bin ya yilaye (Sal. 97:10). Jaʼnix jich ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik te ya snopik-euk te yantik ta swenta te pʼijil oʼtanile. Jichotik te bitʼil te criadaetik te ya yalbey skʼoplal te capítulo 9 yuʼun te Proverbios, «te ya xʼawonic cʼalal ta stoyolil te pueblo». Jaʼnix jich, ya kaltik: «¡Laʼic liʼi, haʼex te ma xanaʼic qʼuinal». Bayal bin lek ya jtatik te jchʼuunojtik te ikʼele, jaʼnix jich te machʼatik ya schʼuunik-euk. Ma jaʼuknax-abi, jaʼnix jich ya jtatik bayal lekilal ta pajel chaʼbej teme ya xbeenotik «ta sbelal te bintik ay ta naʼel» ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinal (Prov. 9:3, 4, 6).

19. Jich bitʼil ya yal Eclesiastés 12:13, 14, ¿Bin ya skʼan ya jpastik? (Jaʼnix jich ilawil te recuadro: «Te lekilal ya jtatik teme ya jxiʼtik te Dios»).

¹⁹ (Kʼopona Eclesiastés 12:13, 14). Manchukme ayotikix ta slajibal kʼajkʼal, sok te bayalix te bin chopole, ya skʼan te ma jkom jbatik ta xiʼel te Jehová. Jich ya jkanantay te koʼtantik, lek te jtaleltik sok nopol ayotik ta stojol te Jehová. Te bitʼil kʼux ta koʼtantik te Jehová sok ya kichʼtik ta mukʼ, maba ya jkom jbatik ta yikʼel te yantik te yakuk sleik «te smelelil pʼijil-oʼtanil» sok te yakuk stuuntesik.