Daniel
2 Kʼalal xchibal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Nabukodonosore, oy kʼusitik la xvaychin; ep loʼilaj yoʼonton+ xchiʼuk mi jaʼuk x-och svayel. 2 Jaʼ yuʼun, li ajvalile laj yal mantal ti akʼo yichʼ tsobel tal li paleetik ti xchanojik majiae, li jtʼunoletike,* li j-akʼchameletike xchiʼuk li jkaldeaetik* sventa xalbeik kʼusi ti la xvaychin li ajvalile. Jaʼ yuʼun, te kʼot svaʼan sbaik ta yeloval li ajvalile.+ 3 Xi albatik yuʼun li ajvalile: «Livaychinaj, pe solel chloʼilaj tajek koʼonton, yuʼun ta jkʼan ta jnaʼ kʼusi ti la jvaychine». 4 Li jkaldeaetike ta arameo kʼop*+ xi la stakʼbeik li ajvalile: «Ajvalil, kuxlukot sbatel osil. Cholbo tal avajtuneltak li kʼusi la avaychine, vaʼun chkalbotkutik avaʼi kʼusi smelolal».
5 Li ajvalile xi laj yalbe li jkaldeaetike: «Liʼe jaʼ li kʼusi kʼotem xa ta nopel kuʼune: mi muʼyuk bu xavalbeikun li kʼusi la jvaychine xchiʼuk ti kʼusi smelolale, bikʼitik chavichʼik bojilanel. Jech xtok, li anaike tspas ta letrina* ti buchʼuuk noʼox xuʼ stunese. 6 Pe mi laj avalbeikun ti kʼusi la jvaychine xchiʼuk ti kʼusi smelolale, chkakʼboxuk amotonik, chkakʼ atojolik xchiʼuk chkakʼoxuk ta ichʼel ta mukʼ.+ Jaʼ yuʼun, albeikun kʼusi ti la jvaychine xchiʼuk ti kʼusi smelolale».
7 Xi takʼavik yan veltae: «Ajvalil, cholbo tal avajtuneltak li kʼusi la avaychine, vaʼun chkalbotkutik avaʼi kʼusi smelolal».
8 Xi takʼav li ajvalile: «Jnaʼoj ti jaʼ noʼox chakʼan chajalijesike, yuʼun laj xa avaʼiik li kʼusi kʼotem ta nopel kuʼune. 9 Mi mu xavakʼbeikun jnaʼ kʼusi ti la jvaychine, jpʼel skʼoplal chkakʼboxuk kastigo akotolik. Yuʼun laj xa achap akʼopik ti oy kʼusi chajutbeikune,* chakʼan chaloʼlaikun sventa jel li kʼusi jnopoje. Jaʼ yuʼun, albeikun kʼusi ti la jvaychine, jech ta jnaʼ ti xuʼ avuʼunik yalbel smelolal xtoke».
10 Li jkaldeaetike xi la stakʼbeik li ajvalile: «Mi junuk krixchano ta balumil* xtakʼ yuʼun li kʼusi tsjakʼ ajvalile, yuʼun mi junuk mukʼta ajvalil o jpasmantal jech skʼanojbe junuk pale ti xchanoj majiae, mi junuk jtʼunol* xchiʼuk mi junuk jkaldea. 11 Toj tsots li kʼusi tsjakʼ ajvalile, muʼyuk buchʼu xuʼ xtakʼbe yuʼun, jaʼ noʼox li diosetik ti muʼyuk liʼ xchiʼukik ta naklej li buchʼutik snaʼ xcham xlajike».*
12 Kʼalal laj yaʼi jeche, tsan tajek skʼakʼal yoʼonton li ajvalile, vaʼun laj yal mantal ti akʼo yichʼ chʼaybel skʼoplal skotol li buchʼutik pʼijik ta Babiloniae.+ 13 Kʼalal jech lokʼ mantale xchiʼuk kʼalal jutuk xa skʼan xichʼik milel li buchʼutik pʼijike, laj yichʼ saʼel sventa xichʼ milel ek li Daniel xchiʼuk xchiʼiltake.
14 Li vaʼ kʼakʼale, li Daniele laj yichʼ spʼijil, vaʼun ta nakʼal* ay skʼopon li Ariok ti jaʼ bankilal jchabivanej yuʼun li ajvalile xchiʼuk ti jaʼ lokʼem smil li buchʼutik pʼijik ta Babiloniae. 15 Li Daniele xi la sjakʼbe li Ariok ti jaʼ bankilal jchabivanej yuʼun li ajvalile: «¿Kʼuxi xa noʼox ti jech laj yal mantal li ajvalile?». Vaʼun, li Arioke te lik xchapbe yaʼi+ li Daniele. 16 Jaʼ yuʼun, li Daniele bat skʼel li ajvalile, la skʼanbe vokol ti x-akʼbat to yorail sventa xchapbe smelolal li xvayiche.
17 Li Daniele bat ta sna xchiʼuk bat yalbe xchiʼiltak li kʼusi yakal chkʼot ta pasele, jaʼ li Ananias, Misael xchiʼuk Asariase. 18 Laj yalbe ti akʼo skʼanbeik ta orasion li Dios ta vinajel ti akʼo kʼuxubinatikuke, ti akʼbatuk snaʼik li kʼusi mukul skʼoplale sventa mu xichʼik milel li Daniel xchiʼuk li xchiʼiltake xchiʼuk li buchʼutik pʼijik ta Babiloniae.
19 Vaʼun, li Daniele akʼbat snaʼ ta xvayich+ li kʼusi mukul skʼoplale. Jech te lik skʼupil kʼopta li Dios ta vinajele. 20 Xi laj yal li Daniele:
«Akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael sbatel osil li sbi Diose,
yuʼun jaʼ yuʼun li pʼijilal xchiʼuk juʼelale.+
21 Jaʼ tsjelbe yorail li kʼusitik chkʼot ta pasele,+
jaʼ tsjip lokʼel li ajvaliletike xchiʼuk jaʼ chchotan yan ajvalil,+
jaʼ chakʼbe spʼijil li buchʼutik pʼijike xchiʼuk jaʼ chakʼbe yojtikinobil yuʼunik li buchʼutik oy kʼusi lek xaʼibeik smelolale.+
22 Jaʼ chakʼ ta naʼel li kʼusi mukul skʼoplale xchiʼuk li kʼusitik nakʼale,*+
xojtikin li kʼusitik oy ta ikʼ osile+
xchiʼuk te oy ta stojolal li sakilal osile.+
23 Kajval ti voʼot Sdiosot li jmoltotake, ta jtojbot ta vokol xchiʼuk ta jkʼupil kʼoptaot,
yuʼun avakʼojbun jpʼijil xchiʼuk kipal.
Li avi xtoke, laj avakʼbun
jnaʼ li kʼusi la jkʼanbotkutike;
laj avakʼ jnaʼkutik li kʼusi tsvul-o yoʼonton li ajvalile».+
24 Vaʼun, li Daniele och batel ti bu oy li Arioke ti jaʼ vaʼanbil sventa xchʼaybe skʼoplal li buchʼutik pʼijik ta Babiloniae,+ xi kʼot yalbee: «Mu xamil junuk li pʼijil viniketik ta Babiloniae. Jaʼ lek ikʼun batel ta stojolal li ajvalile, voʼon chkalbe kʼusi smelolal li xvayiche».
25 Li Arioke ta anil noʼox laj yikʼ batel ta stojolal ajvalil li Daniele, xi kʼot yalbee: «La jta jun vinik ti laj yichʼ chukel lokʼel tal ta Juda+ ti jaʼ x-al yuʼun kʼusi smelolal xvayich li ajvalile». 26 Li ajvalile xi laj yalbe li Daniel ti Beltsasar+ sbie: «¿Mi ta melel x-al avuʼun kʼusi ti la jvaychine xchiʼuk ti kʼusi smelolale?».+ 27 Li Daniele xi la stakʼbe li ajvalile: «Muʼyuk buchʼu x-al yuʼun li kʼusi mukul skʼoplal tskʼan tsnaʼ+ li ajvalile mi jaʼuk li buchʼutik pʼijike, li jtʼunoletike,* li paleetik ti xchanojik majiae mi jaʼuk li jkʼelkʼanaletike. 28 Pe oy jun Dios ta vinajel ti jaʼ chakʼ ta naʼel li kʼusitik mukul skʼoplale+ xchiʼuk jaʼ laj yakʼbe snaʼ ajvalil Nabukodonosor li kʼusi chkʼot ta pasel li ta slajebaltik xa batel kʼakʼale. Liʼe jaʼ li kʼusi la avaychine xchiʼuk jaʼ li kʼusi la-akʼbat avil ti echʼ ta anopben kʼalal jaʼo te puchʼulot ta ateme:*
29 »Kʼalal jaʼo te puchʼulot ta ateme,* ajvalil, echʼ ta anopben li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele. Jech xtok, li Buchʼu chakʼ ta naʼel li kʼusitik mukul skʼoplale laj xa yakʼbot anaʼ li kʼusi chkʼot ta pasele. 30 Ti jech laj kichʼ akʼbel jnaʼ li kʼusi mukul skʼoplale, maʼuk ta skoj ti voʼon xa mas pʼijun kʼuchaʼal li yantike; jaʼ sventa xkakʼbe snaʼ ajvalil kʼusi smelolal li xvayiche xchiʼuk sventa snaʼ li kʼusi tsnope.+
31 »Ajvalil, laj avil jun mukʼta lokʼol. Li lokʼol ti mukʼ ta jyalel xchiʼuk ti solel xojobaj noʼoxe te vaʼal ta aveloval xchiʼuk toj xibal sba ta kʼelel. 32 Li sjol lokʼole ta lekil oro pasbil,+ li stiʼ yoʼonton xchiʼuk xchibal skʼobe ta plata pasbil,+ li xchʼut xchiʼuk xchibal yoʼe ta kovre pasbil,+ 33 li xchibal yakane ta tsatsal takʼin pasbil,+ li snukʼtak yakan kʼalal to ta sniʼtak yoke kapal pasbil ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼel.*+ 34 Te akʼeloj jaʼ to ti kʼalal laj yichʼ pitsel tal jpʼej tone, ti mu ta kʼabaluk laj yichʼ pitsele. Xjipip to kʼotel li ta snukʼtak yakan lokʼol ti kapal pasbil ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼele, jech toj lilijel kʼot yuʼun.+ 35 Li vaʼ kʼakʼale, li tsatsal takʼin, li achʼel, li kovre, li plata xchiʼuk li oroe jmoj laj yichʼik lilinel, laj yichʼik kuchel batel ta ikʼ jech kʼuchaʼal solepal* li kʼusi chichʼ ikʼael ta veranoe,* muʼyuk xa kʼusi kom jsetʼuk.* Yan li ton ti jaʼ la slilin li lokʼole pas ta jpʼej mukʼta vits, jech la snojes sjunul li balumile.
36 »Taje jaʼ li kʼusi la xvaychin ajvalile, avi une chkalbekutik yaʼi ti kʼusi smelolale. 37 Ajvalil, —voʼot ajvalilot yuʼun li ajvaliletike, ti la xchotanot ta ajvalil li Dios ta vinajele,+ ti laj yakʼ ajuʼel, atsatsal xchiʼuk ti laj yakʼot ta ichʼel ta mukʼe, 38 ti yakʼoj ta akʼob li krixchanoetik ti buyuk noʼox nakalike, li chonbolometik ta osiltike xchiʼuk li mutetik ta vinajele, jaʼ yakʼoj aventain skotol—+ voʼot akʼoplal li sjol lokʼol ti pasbil ta oroe.+
39 »Kʼalal mi laj skʼoplal li ajvalilal* avuʼune, chlik yan ajvalilal+ ti mas bikʼit skʼoplal kʼuchaʼal voʼote; mi laj une, chlik yan ajvalilal, jaʼ li yoxibal ti ta kovre pasbile, jaʼ chlik sventain sjunul li balumile.+
40 »Li xchanibal ajvalilal chtale lek tsots xuʼ yuʼun jech kʼuchaʼal li tsatsal takʼine.+ Jaʼ tslilin xchiʼuk chvochʼ li yantike,+ jaʼ jech kʼuchaʼal li tsatsal takʼin ti tslilin xchiʼuk ti tspas ta pukuk* skotol li yantike xchiʼuk ti tslajes ta j-echʼele.
41 »Jech kʼuchaʼal laj avil ti kapal pasbil ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼel li snukʼtak yakan xchiʼuk li sniʼtak yoke, jaʼ jech chchʼak sba li ajvalilale, pe chakʼ to onoʼox yip li tsatsal takʼine, yuʼun laj avil ti kapal ta kʼunil achʼel li tsatsal takʼine. 42 Jech kʼuchaʼal ti kapal ta tsatsal takʼin xchiʼuk ta achʼel li sniʼtak yoke, jaʼ jech bakʼintik tsots, bakʼintik kʼun li ajvalilale. 43 Jech kʼuchaʼal laj avil ti kapal ta kʼunil achʼele, jaʼ jech skapoj sbaik xchiʼuk li jnaklejetike,* pe mu onoʼox spas ta jmoj skʼopik jech kʼuchaʼal mu skap sba lek li tsatsal takʼin xchiʼuk li achʼele.
44 »Kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li ajvaliletik taje, li Dios te oy ta vinajele tsvaʼan jun ajvalilal+ ti muʼyuk bu chichʼ chʼaybel-o skʼoplale.+ Li ajvalilal taje muʼyuk ch-och ta skʼob junuk jteklum.+ Jaʼ bikʼitik tslilin xchiʼuk tslajesbe skʼoplal skotol li ajvalilaletik taje,+ vaʼun stuk xa noʼox te chkom sbatel osil.+ 45 Jaʼ jech chkʼot ta pasel jech kʼuchaʼal laj avil ti laj yichʼ pitsel talel jpʼej ton ta vitse, ti mu ta kʼabaluk laj yichʼ pitsel tale xchiʼuk ti la slilin li tsatsal takʼine, li kovree, li achʼele, li platae xchiʼuk li oroe.+ Li Mukʼul Diose laj yakʼbe snaʼ ajvalil li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakale.+ Jaʼ melel li kʼusi la avaychine xchiʼuk jpʼel skʼoplal chkʼot ta pasel li kʼusi skʼan xale».
46 Vaʼun, li ajvalil Nabukodonosore la skejan spatan sba ta lumtik ta stojolal li Daniele xchiʼuk laj yichʼ ta mukʼ. Laj yal mantal ti xichʼ akʼbel smotone xchiʼuk ti xichʼ akʼbel pome. 47 Li ajvalile xi laj yalbe li Daniele: «Ta melel, li Adiose jaʼ li Dios ti mas mukʼ skʼoplal kʼuchaʼal yan diosetike, jaʼ Ajvalil yuʼun li ajvaliletike xchiʼuk jaʼ li Buchʼu chakʼ ta naʼel li kʼusitik mukul skʼoplale, yuʼun albej avuʼun smelolal li kʼusi mukul skʼoplal liʼe».+ 48 Li ajvalile laj yakʼ ta ichʼel ta mukʼ li Daniele, laj yakʼbe lekil epal matanaletik, la svaʼan ta ajvalil ta sjunul li yosilal Babiloniae+ xchiʼuk la stikʼ ta bankilal jpasmantal yuʼun skotol li buchʼutik pʼijik ta Babiloniae. 49 Li ajvalile laj yakʼbe yabtel te ta yosilal Babilonia li Sadrak, Mesak xchiʼuk Abednegoe,+ yuʼun jech la skʼan li Daniele. Yan li stuke te abtej ta spasob mantal li ajvalile.