ESDRAS
1 Li ta baʼyel jabil yochel ta ajvalil ta Persia li Siroe,+ tijbat yoʼonton yuʼun Jeova sventa oy kʼusi xakʼ ta aʼiel ta sjunul ti bu kʼalal sventainoje xchiʼuk laj yakʼ ta tsʼibael.+ Taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Jeova ta stojolal Jeremiase.+ Li kʼusi laj yakʼ ta aʼiel li ajvalile jaʼ liʼe:
2 «Liʼe jaʼ jech chal li ajvalil Siro ta Persiae: ‹Li Jeova ti jaʼ Dios ta vinajele yakʼoj jventain skotol li ajvaliletik ta balumile+ xchiʼuk jaʼ yakʼoj jbain sventa jvaʼanbe jpʼejuk sna ta Jerusalen+ ti te oy ta yosilal Judae. 3 Buchʼuuk noʼox avuʼunik ti jaʼoxuk li steklumal ti chtunik ta stojolale akʼo te chiʼinatuk yuʼun li Sdiose xchiʼuk muyuk batel ta Jerusalen te ta yosilal Juda xchiʼuk akʼo xbat xchaʼvaʼanbe sna li Jeovae, li Dios yuʼun Israel ti jaʼ melel Diose, ti te toʼox ta Jerusalen li snae.* 4 Buchʼuuk noʼox ti nakal kʼuchaʼal jyanlume,+ ti buyuk noʼox oye, akʼo yichʼ koltael yuʼun li slakʼnatake,* akʼo akʼbatuk plata, oro, yan kʼusitik ti ep sbalile, tsʼunbal chonbolom xchiʼuk matanaletik ti chlokʼ ta yoʼontonik yakʼel ta sventa li sna melel Diose,+ ti te toʼox oy ta Jerusalene›».
5 Vaʼun, li joliletik ta jujuchop utsʼ alaliletik yuʼun Juda, yuʼun Benjamin, li paleetike xchiʼuk li jlevietike, skotol li buchʼutik tijbat yoʼontonik yuʼun li melel Diose, la xchapan sbaik sventa xmuyik batel xchiʼuk sventa xbat xchaʼvaʼanbeik li sna Jeova ti te toʼox oy ta Jerusalene. 6 Koltaatik yuʼun skotol li buchʼutik te oyik ta spat xokonike, akʼbatik* li kʼusitik pasbil ta plata xchiʼuk ta oroe. Jech xtok, akʼbatik matanaletik, tsʼunbal chonbolometik xchiʼuk yan kʼusitik ti ep sbalile, akʼbatik xtok skotol li matanaletik ti lokʼ ta yoʼontonik yakʼele.
7 Li ajvalil Siroe la slokʼes tal xtok li kʼusitik te toʼox oy ta sna Jeovae, ti yichʼoj toʼox lokʼel ta Jerusalen li Nabukodonosore xchiʼuk ti te toʼox yakʼoj ta sna li sdiose.+ 8 Li ajvalil Siro ta Persiae jaʼ laj yakʼbe sbain slokʼesel li Mitridates ti jaʼ jkʼejtakʼine xchiʼuk jaʼ la xchap kʼu yepal oy sventa xakʼbe li Sesbasar*+ ti jaʼ bankilal ta Judae.
9 Liʼe jaʼ jech yepal ti kʼusi laj yichʼ chapele: 30 vaso pasbil ta oro ti xkoʼolaj kʼuchaʼal moche, jmil vaso pasbil ta plata ti xkoʼolaj kʼuchaʼal moche, 29 yan vasoetik, 10 30 bikʼtal boch pasbil ta oro, 410 bikʼtal boch pasbil ta plata xchiʼuk oy jmil yan kʼusitik ti chtune. 11 Ta skotol li kʼusitik chtun ti pasbil ta oro xchiʼuk ta platae jaʼ 5,400. Li Sesbasare laj yichʼ muyel skotol kʼalal sutik batel ta Jerusalen li buchʼutik ikʼbilik toʼox batel+ ta Babiloniae.
2 Liʼe jaʼ li judaetik ta jteklum* ti lokʼik tal ti ikʼbilik toʼox batele,+ ti ikʼatik toʼox batel ta Babilonia+ yuʼun li Nabukodonosor ti jaʼ ajvalil ta Babiloniae xchiʼuk ta mas tsʼakale sutik batel ta Jerusalen xchiʼuk ta Juda, te batik ta slumalik+ ti bu likemik ta jujuntale. 2 Liʼe jaʼik li buchʼutik la xchiʼinik sutel li Sorobabele:+ Jesua,+ Neemias, Seraya, Reelaya, Mardokeo, Bilsan, Mispar, Bigvai, Reum xchiʼuk li Baanae.
Liʼe jaʼ li jayvoʼ j-israel viniketik ti sutik tale:+ 3 li xnichʼnabtak Parose jaʼ 2,172; 4 li xnichʼnabtak Sefatiase jaʼ 372; 5 li xnichʼnabtak Arae+ jaʼ 775; 6 li snitilulal Paat-Moab+ ta xnichʼnab Jesua xchiʼuk Joabe jaʼ 2,812; 7 li xnichʼnabtak Elame+ jaʼ 1,254; 8 li xnichʼnabtak Satue+ jaʼ 945; 9 li xnichʼnabtak Sakaie jaʼ 760; 10 li xnichʼnabtak Banie jaʼ 642; 11 li xnichʼnabtak Bebaie jaʼ 623; 12 li xnichʼnabtak Asgade jaʼ 1,222; 13 li xnichʼnabtak Adonikame jaʼ 666; 14 li xnichʼnabtak Bigvaie jaʼ 2,056; 15 li xnichʼnabtak Adine jaʼ 454; 16 li snitilulal Ater ta xnichʼnab Esekiase jaʼ 98; 17 li xnichʼnabtak Besaie jaʼ 323; 18 li xnichʼnabtak Jorae jaʼ 112; 19 li xnichʼnabtak Asume+ jaʼ 223; 20 li xnichʼnabtak Guibare jaʼ 95; 21 li viniketik ta Belene jaʼ 123; 22 li viniketik ta Netofae jaʼ 56; 23 li viniketik ta Anatote+ jaʼ 128; 24 li xnichʼnabtak Asmavete jaʼ 42; 25 li xnichʼnabtak Kiryat-Jearim, Kefira xchiʼuk Beerote jaʼ 743; 26 li xnichʼnabtak Rama+ xchiʼuk Guebae+ jaʼ 621; 27 li viniketik ta Mikmase jaʼ 122; 28 li viniketik ta Betel xchiʼuk ta Aie+ jaʼ 223; 29 li xnichʼnabtak Neboe+ jaʼ 52; 30 li xnichʼnabtak Magbise jaʼ 156; 31 li xnichʼnabtak yan Elame jaʼ 1,254; 32 li xnichʼnabtak Arime jaʼ 320; 33 li xnichʼnabtak Lod, Adid xchiʼuk Onoe jaʼ 725; 34 li jnaklejetik ta Jerikoe jaʼ 345; 35 li xnichʼnabtak Senaae jaʼ 3,630.
36 Li paleetike+ jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Jedaya+ li ta yutsʼ yalal Jesuae+ jaʼ 973; 37 li xnichʼnabtak Imere+ jaʼ 1,052; 38 li xnichʼnabtak Pasjure+ jaʼ 1,247; 39 li xnichʼnabtak Arime+ jaʼ 1,017.
40 Li jlevietike+ jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Jesua xchiʼuk Kadmiel+ ti jaʼ snitilulal Odaviase jaʼ 74. 41 Li jkʼejimoletike+ jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Asafe+ jaʼ 128. 42 Li xnichʼnabtak jchabiej ochebaletike+ jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Salume, li xnichʼnabtak Atere, li xnichʼnabtak Talmone,+ li xnichʼnabtak Akube,+ li xnichʼnabtak Atitae xchiʼuk li xnichʼnabtak Sobaie, ta skotole jaʼ 139.
43 Li buchʼutik chtunik ta temploe*+ jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Silae, li xnichʼnabtak Asufae, li xnichʼnabtak Tabaote, 44 li xnichʼnabtak Kerose, li xnichʼnabtak Siaae, li xnichʼnabtak Padone, 45 li xnichʼnabtak Lebanae, li xnichʼnabtak Agabae, li xnichʼnabtak Akube, 46 li xnichʼnabtak Agabe, li xnichʼnabtak Salmaie, li xnichʼnabtak Anane, 47 li xnichʼnabtak Guidele, li xnichʼnabtak Gaare, li xnichʼnabtak Reayae, 48 li xnichʼnabtak Resine, li xnichʼnabtak Nekodae, li xnichʼnabtak Gasame, 49 li xnichʼnabtak Usae, li xnichʼnabtak Paseae, li xnichʼnabtak Besaie, 50 li xnichʼnabtak Asnae, li xnichʼnabtak Meunime, li xnichʼnabtak Nefusime, 51 li xnichʼnabtak Bakbuke, li xnichʼnabtak Akufae, li xnichʼnabtak Arure, 52 li xnichʼnabtak Baslute, li xnichʼnabtak Meidae, li xnichʼnabtak Arsae, 53 li xnichʼnabtak Barkose, li xnichʼnabtak Sisarae, li xnichʼnabtak Temae, 54 li xnichʼnabtak Nesiase xchiʼuk li xnichʼnabtak Atifae.
55 Li xnichʼnabtak yajtuneltak Salomone jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Sotaie, li xnichʼnabtak Soferete, li xnichʼnabtak Perudae,+ 56 li xnichʼnabtak Jaalae, li xnichʼnabtak Darkone, li xnichʼnabtak Guidele, 57 li xnichʼnabtak Sefatiase, li xnichʼnabtak Jatile, li xnichʼnabtak Pokeret-Asebaime xchiʼuk li xnichʼnabtak Amie.
58 Ta skotol li buchʼutik chtunik ta templo* xchiʼuk li xnichʼnabtak yajtuneltak Salomone jaʼ 392.
59 Li buchʼutik lokʼik tal li ta Tel-Mela, ta Tel-Arsa, ta Kerub, ta Adon xchiʼuk ta Imere, ti muʼyuk sprevail yuʼunik ti bu li yutsʼ yalal stotike xchiʼuk ti bu likemike, ti mu stakʼ naʼel mi jaʼ j-israeletike,+ jaʼik liʼe: 60 li xnichʼnabtak Delayae, li xnichʼnabtak Tobiase, li xnichʼnabtak Nekodae jaʼ 652. 61 Yan li xnichʼnabtak paleetike jaʼik liʼe: li xnichʼnabtak Abayae, li xnichʼnabtak Akose,+ li xnichʼnabtak Barsilaie, ti laj yikʼbe stseb li Barsilai+ ti jaʼ jgalaad vinike, ti jaʼ li buchʼu laj yichʼbe sbi smolniʼe.* 62 Taje la sabeik sbi yutsʼ yalalik ta svunal, pe muʼyuk la staik, jaʼ yuʼun albatik ti mu xa xuʼ xtunik ta paleale.*+ 63 Albatik yuʼun ajvalil* ti mu stakʼ slajesik li kʼusitik toj chʼulike,+ jaʼ to mi la staik jun pale ti tskʼopon Dios ta Urim xchiʼuk ta Tumime.+
64 Ti kʼu yepal ta skotolike* jaʼik 42,360,+ 65 taje muʼyuk te tsakal skʼoplal li smosotakike xchiʼuk li skiaratakik ti jaʼik 7,337; jech xtok, oy chib sien jkʼejimoletik yuʼunik ti oy antsetik xchiʼuk viniketike. 66 Li skaʼike oy 736, li smulaike oy 245, 67 li skameyoike oy 435 xchiʼuk li svuroike oy 6,720.
68 Kʼalal kʼotik ta sna Jeova ti te oy ta Jerusalene, junantik joliletik ta jujuchop yutsʼ yalalike laj yakʼik matanaletik ti lokʼ ta yoʼontonik+ yakʼel ta sventa sna li melel Diose, sventa te xchaʼmeltsanik* ti bu toʼox oye.+ 69 Jech kʼuchaʼal yepal x-akʼ yuʼunike laj yakʼik 61 mil drakma* ta oro sventa stojol li kʼusi tspasike, voʼmil mina* ta plata+ xchiʼuk sien ta lik kʼuʼil pokʼiletik sventa paleetik. 70 Vaʼun, te nakiik ta steklumalik li paleetike, li jlevietike, li junantik krixchanoetik ta jteklume, li jkʼejimoletike, li jchabiej ochebaletike xchiʼuk li buchʼutik chtunik ta temploe* xchiʼuk skotol li yan j-israeletike* te nakiik ta steklumalik.+
3 Kʼalal lokʼ vukub u+ ti te oy ta slumalik li j-israeletike,* la stsob sbaik ta Jerusalen sventa snop skʼopik. 2 Li Jesua+ ti jaʼ xnichʼon Jeosadake xchiʼuk li xchiʼiltak ta paleale, li Sorobabel+ ti jaʼ xnichʼon Sealtiele+ xchiʼuk li xchiʼiltake lik svaʼanbeik skajleb smoton li Dios yuʼun Israele. Taje jaʼ sventa teuk xakʼik li chikʼbil matanal jech kʼuchaʼal tsʼibabil ta Smantal Moises+ ti jaʼ yajtunel li melel Diose.
3 Jaʼ yuʼun, te la spasik li skajleb matanal ti bu onoʼox yavile, akʼo mi xiʼemik ta skoj li jteklumetik ta spat xokonike,+ te lik yakʼbeik chikʼbil matanal li Jeovae, li chikʼbil matanaletik sventa sobe xchiʼuk li sventa mal kʼakʼale.+ 4 Vaʼun, lik spasik li Skʼinal Axibalnaetike,* jech kʼuchaʼal tsʼibabil+ onoʼox skʼoplale, jech xtok, jujun kʼakʼal chakʼik ta chikʼbil matanal ti jaykot chonbolom skʼan akʼele.+ 5 Laje, laj yakʼik li chikʼbil matanal ti jech onoʼox chichʼ pasele,+ li chikʼbil matanal sventa li jujun achʼ lunae*+ xchiʼuk li matanal chakʼik ta skotol kʼinetik+ yuʼun Jeova ti chʼultajesbile xchiʼuk skotol li matanal ti chlokʼ ta yoʼontonik+ chakʼbeik Jeovae. 6 Lik yakʼbeik chikʼbil matanal Jeova li ta slikebal noʼox kʼakʼal ta svukubal ue,+ akʼo mi muʼyuk toʼox xchotanojbeik snakleb li stemplo Jeovae.
7 Laj yakʼbeik takʼin li jtuchʼtonetike*+ xchiʼuk li buchʼutik xtojobik lek spasel kʼusitike.+ Jech xtok, laj yakʼbeik sveʼel, kʼusi chuchʼik xchiʼuk laj yakʼbeik aseite li jsidonetike xchiʼuk li jtiroetik ta skoj ti laj yichʼik tal li sedro teʼ te ta Libanoe, la sjelubtasik tal ta nab sventa xvul ta Jope,+ jech kʼuchaʼal albilik mantal yuʼun li ajvalil Siro ta Persiae.+
8 Kʼalal xchibal xa ox jabil skʼotelik ta sna melel Dios li ta Jerusalene, li ta xchibal ue, lik abtejikuk li Sorobabel ti jaʼ xnichʼon Sealtiele, li Jesua ti jaʼ xnichʼon Jeosadake xchiʼuk li yan xchiʼiltakike, li paleetike, li jlevietike xchiʼuk skotol li buchʼutik sutik tal ta Jerusalen ti chukbilik toʼox batele;+ la sbiiltasik jlevietik ti 20 sjabilalik o mas sventa sbainik skʼelel li abtelal chichʼ pasel ta sna Jeovae. 9 Jaʼ yuʼun, li Jesuae, li xnichʼnabe xchiʼuk li xchiʼiltake, li Kadmiel xchiʼuk li xnichʼnabe, li xnichʼnab Judae, li xnichʼnab Enadade,+ li xnichʼnab xchiʼuk li xchiʼiltak ti jaʼik jlevietik eke la stsob sbaik sventa xbat skʼelik li j-abteletik te ta sna melel Diose.
10 Kʼalal laj yakʼbeik snakleb stemplo Jeova+ li jvaʼanej naetike, li paleetik ti slapoj skʼuʼ spokʼik ta paleal ti yichʼoj yokʼesike,+ li jlevietik ti jaʼ xnichʼnab Asaf ti yichʼoj simbaloike,* lik vaʼiikuk sventa tskʼupil kʼoptaik Jeova jech kʼuchaʼal yaloj mantal li ajvalil David ta Israele.+ 11 Vaʼun, lik sjelilan sbaik ta kʼejimol+ sventa tskʼupil kʼoptaik li Jeovae xchiʼuk sventa tstojbeik ta vokol, «yuʼun lek yoʼonton li Diose, te oy-o sbatel osil+ ta stojolal Israel li tukʼil kʼanelal yuʼune». Laje, sjunul jteklum tsots avanik ta skʼupil kʼoptael Jeova ta skoj ti yakʼojbeik xa snakleb li sna Jeovae. 12 Epal paleetik, jlevietik xchiʼuk li joliletik ta jujuchop yutsʼ yalalike, li moletik ti laj yilik li baʼyel sna Diose,+ tsots okʼik kʼalal laj yilik ti yakal chichʼ akʼbel snakleb li na taje, pe epik tajek xtok ti solel tsots x-avetik ta muyubajele.+ 13 Jaʼ yuʼun, li krixchanoetike mu xa xaʼiik buchʼu ti x-avetik ta muyubajele xchiʼuk buchʼu ti x-avetik ta okʼele, yuʼun toj tsots tajek x-avet li krixchanoetik ti nom to xvinaj batel yechʼomal yeike.
4 Kʼalaluk laj yaʼiik yajkontratak Juda xchiʼuk Benjamin+ ti sutik xa tal li buchʼutik ikʼbilik toʼox batele+ xchiʼuk ti yakalik xa ta svaʼanel li stemplo Jeova ti jaʼ li Dios yuʼun Israele, 2 ta anil noʼox nopajik batel ta stojolal Sorobabel xchiʼuk ta stojolal li joliletik ta jujuchop utsʼ alaliletike, vaʼun xi laj yalbeike: «Akʼik jkoltaotkutik ta svaʼanel li temploe, yuʼun jaʼ chkichʼkutik ta mukʼ* ek li Adiosike+ xchiʼuk jaʼ xa onoʼox te lik kakʼbekutik milbil matanal li ta skʼakʼalil ajvalil Esar-Adon+ ta Asiria ti jaʼ laj yikʼunkutik tal liʼe».+ 3 Akʼo mi jech, li Sorobabel, li Jesua xchiʼuk li yan joliletik ta jujuchop utsʼ alalil ta Israele xi laj yalbeike: «Li voʼoxuke muʼyuk aderechoik ti xtal akoltaunkutik ta svaʼanel li sna Jdioskutike,+ yuʼun voʼonkutik noʼox ta jvaʼankutik ta sventa Jeova ti jaʼ Dios yuʼun Israele, jech kʼuchaʼal yalojbunkutik mantal li ajvalil Siro ta Persiae».+
4 Vaʼun, li krixchanoetik ta lumetik ta spat xokonike lik slubtsanik* li jteklum Judae xchiʼuk lik xchibajesbeik yoʼonton ta abtel,+ 5 la stojik jtojobtasvanejetik sventa xtuchʼbeik ta be li kʼusi snopoj tspasik li judaetike,+ jech-o la spasik ti kʼu sjalil tikʼil ta ajvalil ta Persia li Siroe, jaʼ to kʼalal och ta ajvalil ta Persia li Darioe.+ 6 Kʼalal jaʼ toʼox slikel ta ajvalil li Asueroe, oy kʼusi la stsʼibaik sventa stikʼbeik smul li jnaklejetik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene. 7 Kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj ta Persia li Artajerjese, li Bislame, li Mitridatese, li Tabeele xchiʼuk li yan xchiʼiltakike oy kʼusi la stsʼibabeik batel li ajvalil Artajerjese; la sjelubtasik ta arameo kʼop+ li kartae, la stsʼibaik ta sletrail arameo.*
8 * Li Reum ti jaʼ bankilal jpasmantal yuʼun ajvalile xchiʼuk li Simsai ti jaʼ jtsʼibajome la stsʼibabeik batel jlik karta li ajvalil Artajerjes sventa tstikʼbeik smul li Jerusalene, xi la stsʼibaik batele: 9 (Jaʼ la stakik li Reum ti jaʼ bankilal jpasmantal yuʼun ajvalile xchiʼuk li Simsai ti jaʼ jtsʼibajome xchiʼuk li yan xchiʼiltakike, li jchapanvanejetike, li itsʼinal ajvaliletike, li sekretarioetike, li steklumal Ereke,+ li jnaklejetik ta Babiloniae, li jnaklejetik ta Susae,+ jaʼ xkaltik, li j-elametike+ 10 xchiʼuk li yan mukʼtik lumetik ti laj yichʼik chukel batel yuʼun li mukʼul Asnapar ti lek ichʼbil ta mukʼe xchiʼuk ti te laj yakʼ nakluk ta jteklumetik ta Samaria+ xchiʼuk li yane te laj yakʼ nakluk ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufrates.* 11 Liʼe jaʼ li kʼusi chal li karta la stakbeik batele).
«Ajvalil Artajerjes, voʼonkutik avajtunelunkutik ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufrates:* li avie, 12 chkakʼbekutik snaʼ ajvalil ti judaetik ti la atak talel yoʼ bu oyunkutike vulik xa ta Jerusalen. Yakalik ta svaʼanel li jtoyba xchiʼuk li chopol jteklume, yakal xa tstsuts yuʼunik li smuroale+ xchiʼuk yakal xa tsmeltsanbeik li snaklebtake. 13 Jech xtok, chkakʼbekutik snaʼ ajvalil ti mi la xchaʼvaʼanik li jteklum taje xchiʼuk mi tsuts yuʼunik li smuroale, muʼyuk xa tstojik li patane,*+ vaʼun chjutukaj li takʼin ta skʼejobil* skʼulejal ajvaliletike. 14 Ta skoj ti te chlokʼ tal jtojolkutik ta pasob mantale,* muʼyuk lek ti te noʼox jkʼelojkutik ti tsok li kʼusitik yuʼun ajvalile, jaʼ yuʼun la jtakbotkutik talel li karta sventa snaʼ li ajvalile, 15 sventa xichʼ sabel skʼoplal li ta slivroal kʼusitik kʼotemik ta pasel ta stojolal li atot ameʼ ta voʼnee.+ Te chata ta slivroal li kʼusitik kʼotemik ta pasele, vaʼun te chavakʼ venta ti jaʼ jun jteklum ti tstoy sbae, ti chakʼbe svokol li ajvaliletike xchiʼuk li jteklumetike, ti te nakalik li buchʼutik voʼne xa onoʼox tstijbeik yoʼonton yantik ti stoy sbaik ta stojolal li ajvalile. Jaʼ yuʼun, laj yichʼ lajesel li jteklum taje.+ 16 Chkakʼbekutik snaʼ ajvalil ti mi laj yichʼ chaʼvaʼanel li jteklume xchiʼuk mi tsuts li smuroale, muʼyuk xa me chapas mantal ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufrates».*+
17 Li ajvalile xi la stakʼbe sutel li Reum ti jaʼ bankilal jpasmantal yuʼun ajvalile xchiʼuk li Simsai ti jaʼ jtsʼibajome xchiʼuk li yan xchiʼiltakik ti nakalik ta Samariae xchiʼuk li buchʼutik te nakalik ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese:*
«¡Chabanukoxuk! Li avi une, 18 laj xa kichʼ aptabel lek* li karta la atakik tale. 19 Laj kal mantal ti akʼo xichʼ sabel skʼoplale, vaʼun te laj yichʼ ilel ti voʼne xa noʼox ti tstsakik ta kʼop ajvaliletik li jteklum taje xchiʼuk ti tstoy sbaike.+ 20 Oy toʼox tsatsal ajvaliletik ta Jerusalen ti jaʼ toʼox tsventainik skotol ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese* xchiʼuk ti jaʼ ch-akʼbatik toʼox li patanetike.* 21 Li avie, alik junuk mantal ti akʼo xkechan sbaik ta abtel li viniketik taje, sventa mu xchaʼvaʼanik li jteklume jaʼ to mi laj kal mantale. 22 Kʼelik me lek ti jechuk xichʼ pasel skotol taje, sventa mu sok mas li kʼusitik yuʼun ajvalile».+
23 Kʼalal laj xa ox yichʼik kʼelbel skarta ajvalil Artajerjes li Reum xchiʼuk li Simsai ti jaʼ jtsʼibajome xchiʼuk li yan xchiʼiltakike, bat skʼelik ta anil li judaetik te ta Jerusalene, vaʼun la stsatsal pajesik ta abtel. 24 Jech te la xkechanik li abtelal ta svaʼanbel sna Diose, ti te xkom ta Jerusalene; te paj-o abtel, jaʼ to lik kʼalal chib xa ox jabil yochel ta ajvalil ta Persia li Darioe.+
5 Vaʼun, li j-alkʼop Ajeo+ xchiʼuk Sakarias+ ti jaʼ smom li Idoe+ laj yalbeik albil kʼopetik li judaetik ti te oyik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene, laj yalik ta sbi li Dios yuʼun Israel ti te oy ta stojolalike. 2 Taje jaʼo lik xchaʼvaʼanbeik sna Dios+ te ta Jerusalen li Sorobabel+ ti jaʼ xnichʼon Sealtiele xchiʼuk li Jesua+ ti jaʼ xnichʼon Jeosadake; te oyik ek li yaj-alkʼoptak Diose xchiʼuk te chkoltavanik.+ 3 Li vaʼ kʼakʼale, li Tatenai ti jaʼ ajvalil ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,* li Setar-Bosenai xchiʼuk li xchiʼiltake bat skʼelik xchiʼuk xi la sjakʼbeike: «¿Buchʼu laj yalboxuk mantal ti xavaʼanik li na liʼe xchiʼuk ti xatsutsesbeik yakʼbel li stsʼamteʼaltake?». 4 Vaʼun, xi to la sjakʼike: «¿Kʼusi sbi li viniketik ti liʼ ch-abtejik ta svaʼanel li nae?». 5 Pe li Diose te chchabi* li moletik yuʼun judaetike,+ muʼyuk kʼusi xutik spajtsanik ta abtel, jaʼ to ti la stakbeik batel Dario li yaʼyejale xchiʼuk ti xtakʼbatik sutel tal ta jlik skarta ajvalile.
6 Liʼe jaʼ li karta la stakbeik batel li ajvalil Darioe. Jaʼ la stakik batel li Tatenai ti jaʼ ajvalil ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,* li Setar-Bosenai xchiʼuk li xchiʼiltak ti jaʼik itsʼinal ajvaliletik ta smaleb kʼakʼal li ukʼum Eufratese. 7 La stakbeik batel li kartae xchiʼuk xi la stsʼibabeik batele:
«Ajvalil Dario:
»¡Junuk avoʼonton! 8 Ta xkalkutik avaʼi ajvalil ti li-aykutik li ta lumetik ta Juda ti bu oy sna li mukʼul Diose, yakal ta svaʼanik ta mukʼtikil tonetik xchiʼuk yakal chakʼbeik teʼetik li ta xokontake. Sujomik ta abtel li krixchanoetike xchiʼuk xkechet noʼox batel yuʼunik ta skoj ti yakʼojbeik yipale. 9 Vaʼun, oy kʼusi la jakʼbekutik li moletik yuʼunike, xi la jakʼbekutike: ‹¿Buchʼu laj yalboxuk mantal ti xavaʼanik li na liʼe xchiʼuk ti xatsutsesbeik yakʼbel li stsʼamteʼaltake?›.+ 10 Jech xtok, la jakʼbekutik sbiik sventa xkalbotkutik xchiʼuk ti jtsʼibabekutik talel sbi li buchʼutik chbeiltasvanike.
11 »Xi la stakʼbunkutike: ‹Jaʼ yajtunelunkutik li Dios tspas mantal ta vinajel xchiʼuk ta balumile xchiʼuk yakal ta jchaʼvaʼankutik li na ti laj yichʼ vaʼanel ta voʼnee, jaʼ li na ti la svaʼan jun mukʼul ajvalil ta Israele xchiʼuk ti jaʼ la stsutsese.+ 12 Pe ta skoj ti la sabeik skʼakʼal yoʼonton li Dios ta vinajel+ li jtotkutike, akʼatik ta skʼob li ajvalil Nabukodonosor+ ta Babilonia ti jaʼ jkaldea vinike, ti jaʼ la sjines li na taje+ xchiʼuk la xchuk batel ta Babilonia li krixchanoetike.+ 13 Akʼo mi jech, li ta baʼyel jabil yochel ta ajvalil ta Babilonia li Siroe, laj yal mantal ti akʼo xichʼ chaʼvaʼanbel li sna Diose.+ 14 Jech xtok, li ajvalil Siroe la slokʼes tal ta templo ta Babilonia li vasoetik ti pasbil ta plata xchiʼuk ta oroe, ti te toʼox oy ta sna Dios ta Jerusalene, yuʼun jaʼ yichʼoj toʼox batel ta templo ta Babilonia+ li Nabukodonosore. Li vasoetike jaʼ akʼbat sbain li vinik ti Sesbasar*+ sbi ti vaʼanat ta ajvalil yuʼun li Siroe.+ 15 Xi albat yuʼun li Siroe: «Ichʼo batel li vasoetik liʼe. Batan, bat akʼo li ta templo ta Jerusalene xchiʼuk akʼo yichʼ chaʼvaʼanel li sna Dios ti bu onoʼox yavile».+ 16 Vaʼun, kʼalal tal li Sesbasare, lik yakʼbe snakleb li sna Dios+ ti te oy ta Jerusalene; yakal-o chichʼ vaʼanel li avie, pe muʼyuk tsutsem-o›.+
17 »Li avi une, mi lek chil li ajvalile, akʼo yichʼ sabel lek skʼoplal li ta skʼejobil* vunetik yuʼun ajvalil* ti te oy ta Babilonia sventa xichʼ naʼel mi jech onoʼox yaloj mantal ajvalil Siro ti xichʼ chaʼvaʼanbel li sna Dios te ta Jerusalene.+ Jech xtok, akʼo xkichʼkutik takbel tal ti kʼusi chkʼot ta nopel yuʼun ajvalil ta sventa taje».
6 Vaʼun, jaʼo laj yal mantal ajvalil Dario ti xichʼ sabel skʼoplal li ta snail bu kʼejbil li kʼusitik tsʼibabile xchiʼuk ti bu kʼejbil li kʼusitik ep sbalil te ta Babiloniae. 2 Te laj yichʼ tael jun balbalvun te ta pasob mantal ta jteklum Ekbatana ti jaʼ yosilal Mediae, xi tsʼibabil li ta balbalvune:
3 «Li ta baʼyel jabil yochel ta ajvalil li Siroe, xi laj yal mantal ta sventa li sna Dios ta Jerusalene:+ ‹Akʼo yichʼ chaʼvaʼanel li na sventa te xichʼ akʼel li milbil matanale xchiʼuk akʼo yichʼ akʼbel li snaklebe; 60 xukʼubil* staylej, 60 xukʼubil sjamlej,+ 4 akʼo yichʼ akʼbel oxkʼol mukʼtik tonetik xchiʼuk jkʼol teʼ;+ te akʼo yichʼ lokʼesel ta sna ajvalil+ ti kʼu yepal chlaj takʼine. 5 Jech xtok, akʼo yichʼ sutesel li vasoetik pasbil ta oro xchiʼuk ta plata ti te toʼox oy ta sna Dios ti la slokʼes tal Nabukodonosor li ta templo ta Jerusalene xchiʼuk ti laj yichʼ tal ta Babiloniae,+ sventa te xichʼ akʼel li ta yavil onoʼox ta sna Diose›.+
6 »Jaʼ yuʼun li avie, Tatenai ti ajvalilot ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,* Setar-Bosenai xchiʼuk li achiʼiltak ti jaʼik itsʼinal ajvaliletik ta yosilal smaleb kʼakʼal li ukʼum Eufratese,+ kʼejo abaik lokʼel te. 7 Mu xamakvanik ta svaʼanel li sna Diose. Li ajvalil yuʼun judaetike xchiʼuk li moletik yuʼunike ta xchaʼvaʼanbeik sna Dios ti bu toʼox oye. 8 Jech xtok, chkalboxuk mantal kʼusi xuʼ xapasik ta stojolal li moletik yuʼun judaetik sventa xchaʼvaʼanbeik li sna Diose: sventa mu xkechan li yabtelike,+ ta anil chichʼik akʼbel moletik ti kʼu yepal chlaje, te chlokʼ tal li ta skʼejobil* skʼulejal ajvalile+ xchiʼuk li ta patanetik ti yichʼoj tsobel li ta yosilal smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese.* 9 Xchiʼuk persa chichʼik akʼbel jujun kʼakʼal ti kʼusiuk noʼox chtun yuʼunike: chʼiom tot vakaxetik,+ tot chijetik+ xchiʼuk chʼiom chijetik+ sventa xichʼ akʼbel ta chikʼbil matanal li Dios ta vinajele, akʼo yichʼik akʼbel trigo xtok,+ atsʼam,+ vino+ xchiʼuk aseite+ jech kʼuchaʼal tskʼanik li paleetik ta Jerusalene. 10 Sventa nopajtikuk noʼox xakʼik li matanaletik ti jun yutsil chil li Dios ta vinajele xchiʼuk ti spasik orasion sventa lekuk oy li ajvalil xchiʼuk li xnichʼnabe.+ 11 Jech xtok, kaloj mantal ti mi oy buchʼu muʼyuk chchʼun li mantal liʼe, akʼo yichʼ lokʼesbel jteluk stsʼamteʼal sna sventa te xichʼ jokʼanel, li sna xtoke akʼo kʼotuk ta sletrina* skotol krixchanoetik ta skoj li kʼusi chopol la spase. 12 Li Dios ti te yakʼoj sbie+ akʼo slajes buchʼuuk ajvalil xchiʼuk kʼusiuk jteklum ti mu xchʼun li mantal liʼe xchiʼuk mi tsjinesbe li sna Dios ti te oy ta Jerusalene. Voʼon Darioun, jech chkal mantal. Akʼo yichʼ pasel ta anil».
13 Vaʼun, li Tatenai ti jaʼ ajvalil ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,* li Setar-Bosenai+ xchiʼuk li xchiʼiltakike la spasik ta anil skotol li mantal laj yal tal li ajvalil Darioe. 14 Li moletik yuʼun judaetike muʼyuk laj yikta sbaik ta abtel xchiʼuk xkechet noʼox batel yuʼunik,+ jaʼ patbat yoʼontonik yuʼun li albil kʼop laj yal Ajeo+ xchiʼuk li Sakarias+ ti jaʼ smom Idoe; tsuts yuʼunik svaʼanel ta skoj ti jaʼ yaloj mantal li Dios yuʼun Israele+ xchiʼuk ta skoj ti laj yal mantal li Siroe,+ li Darioe+ xchiʼuk li ajvalil Artajerjes+ ta Persiae. 15 Jaʼo tsuts yuʼunik svaʼanel li na ta yoxibal kʼakʼal ta yuilal adare,* kʼalal ta svakibal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Darioe.
16 Vaʼun, li j-israeletike, li paleetike, li jlevietike+ xchiʼuk li yantik ti ikʼbilik toʼox batele xkuxet noʼox yoʼontonik la spasbeik skʼinal* li sna Diose. 17 Kʼalal jaʼo la spasbeik skʼinal li sna Diose, laj yakʼik sien ta kot tot vakaxetik, chib sien ta kot tot chijetik, chanib sien ta kot chʼiom chijetik xchiʼuk laj yakʼik matanal sventa smulik skotol li Israele, laj yakʼik 12 ta kot tot tentsunetik, jech yepal laj yichʼ akʼel ti jaychop li snitilulal Israele.+ 18 Vaʼun, lik sbiiltasik ta jujuchop li paleetike xchiʼuk lik sbiiltasik ta jujuchop li jlevietik sventa xtunik ta stojolal Dios ta Jerusalene,+ jech la spasik kʼuchaʼal tsʼibabil li ta slivro Moisese.+
19 Li buchʼutik ikʼbilik toʼox batele la spasik Kʼin Koltael li ta skʼakʼalil 14 ta baʼyel ue.+ 20 Li paleetik xchiʼuk jlevietike la sakubtas sba skotolik,+ jaʼ yuʼun skotolik sakik xa ox. Vaʼun, la smilik matanal sventa Kʼin Koltael ta stojolal skotol li buchʼutik ikʼbilik toʼox batele xchiʼuk ta stojolal li xchiʼiltakik ta paleale xchiʼuk ta sventa stukik. 21 Vaʼun, li j-israeletik ti ikʼbilik toʼox batele la slajesik li milbil matanale xchiʼuk la slajesik ek skotolik li buchʼutik tal chiʼinatikuke xchiʼuk ti laj yiktaik li kʼusitik ibal sba* tspasik li mukʼtik lumetike, yuʼun jaʼ xa chichʼik ta mukʼ* li Jeova ti jaʼ li Dios yuʼun Israele.+ 22 Jech xtok, vukub kʼakʼal xkuxet yoʼontonik la spasik li Skʼinal Pan ti Muʼyuk Slevaduraile,*+ yuʼun jaʼ laj yakʼ Jeova ti xmuyubajike xchiʼuk jaʼ la stijbe yoʼonton li ajvalil ta Asiria sventa lekuk x-ilatike.+ Jech oxal, koltaatik* ta spasel li abtelal ta sna melel Diose, li Dios yuʼun Israele.
7 Kʼalal jech kʼot ta pasel taje, ti jaʼo ochem ta ajvalil ta Persia li Artajerjese,+ te oy jun vinik ti Esdras*+ sbie. Li Esdrase jaʼ xnichʼon Seraya,+ xnichʼon Asarias, xnichʼon Ilkias,+ 2 xnichʼon Salum, xnichʼon Sadok, xnichʼon Aitub, 3 xnichʼon Amarias, xnichʼon Asarias,+ xnichʼon Merayot, 4 xnichʼon Seraias, xnichʼon Usi, xnichʼon Buki, 5 xnichʼon Abisua, xnichʼon Fineas,+ xnichʼon Eleasar,+ xnichʼon Aaron+ ti jaʼ bankilal palee. 6 Li Esdrase lokʼ tal ta Babilonia. Jaʼ jun jtsʼibajom* ti xchanojbe lek* li Smantal Moises+ ti jaʼ yakʼoj li Jeovae, li Dios yuʼun Israele. Li Esdrase akʼbat yuʼun ajvalil skotol li kʼusi la skʼane, yuʼun koltabil yuʼun li Jeova ti jaʼ Sdiose.*
7 Li junantik j-israeletike muyik batel ta Jerusalen kʼalal svukubal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Artajerjese. Muyik batel paleetik, jlevietik,+ jkʼejimoletik,+ jchabiej ochebaletik+ xchiʼuk li buchʼutik chtunik ta temploe.*+ 8 Li Esdrase tal ta Jerusalen ta svoʼobal u kʼalal svukubal xa ox jabil yochel ta ajvalil li Artajerjese. 9 Jaʼo lik stam lokʼel sbe ta Babilonia li ta baʼyel kʼakʼal li ta baʼyel ue, vaʼun jaʼo kʼot ta Jerusalen li ta baʼyel kʼakʼal li ta svoʼobal ue, yuʼun te chiʼinbil yuʼun li Sdiose.+ 10 Li Esdrase xchapanoj xa onoʼox yoʼonton* sventa chchanbe li Smantal Jeovae xchiʼuk sventa xakʼ ta xkuxlejal+ xchiʼuk sventa xchanubtas j-israeletik li ta smantaltak Diose xchiʼuk li kʼusitik kʼotem ta nopel yuʼune.+
11 Liʼe jaʼ li karta ti akʼbat yuʼun ajvalil Artajerjes li Esdras ti jaʼ palee xchiʼuk ti jaʼ jtsʼibajome, ti chanem lek ta xchanel* li smantaltak Jeovae xchiʼuk li kʼusitik kʼotem ta nopel yuʼun ta sventa Israele:
12 * «Voʼon Artajerjesun+ ti bankilalun yuʼun ajvaliletike, Esdras ti voʼot paleote, ti jtsʼibajomot yuʼun* smantaltak Dios ta vinajele: junuk avoʼonton. Li avie, 13 kaloj batel jun mantal ti bu kʼalal jventainoje, skotol li steklumal Israel xchiʼuk li paleetik yuʼunike xchiʼuk li jlevietik ti buchʼu oy ta yoʼonton chbat xchiʼinikot ta Jerusalene, akʼo batikuk.+ 14 Yuʼun takbilot batel yuʼun ajvalil xchiʼuk li vukvoʼ yajtojobtasvanejtak sventa xbat akʼel mi yakal chichʼ chʼunel ta Juda xchiʼuk ta Jerusalen li smantaltak Adios ti te avichʼoje* 15 xchiʼuk sventa xavichʼ batel li plata xchiʼuk oro ti lokʼ ta yoʼontonik yakʼel li ajvalil xchiʼuk li yajtojobtasvanejtak ta sventa li Dios yuʼun Israele, ti te oy ta Jerusalene. 16 Xchiʼuk sventa xavichʼ batel skotol li plata xchiʼuk oro ti chakʼboxuk* skotol li lumetik ta Babiloniae xchiʼuk li matanaletik ti chlokʼ ta yoʼontonik yakʼel li jteklume xchiʼuk li paleetik ta sventa li sna Sdiosik ti te oy ta Jerusalene.+ 17 Ta sventa li takʼin taje mano-o ta anil tot vakaxetik,+ tot chijetik,+ chʼiom chijetik+ xchiʼuk matanal sat tsʼunobiletik+ xchiʼuk li matanal vinoe,+ vaʼun bat akʼo ta skajleb matanal li ta sna Adiosik ta Jerusalene.
18 »Ti kʼu yepal skomenal* li plata xchiʼuk oroe tunesik ti kʼu yelan lek chavil xchiʼuk achiʼiltak jech kʼuchaʼal tskʼan yoʼonton Adiosike. 19 Skotol li vasoetik chavichʼ akʼbel ti chtun ta sna Adiose, skʼan me te xavakʼ ta yeloval Dios li ta Jerusalene.+ 20 Li kʼusitik to yan chavichʼ kʼanbel ti chtun ta sna Adiose, te chalokʼes tal li ta skʼejobil* skʼulejal ajvalile.+
21 »Voʼon li ajvalil Artajerjese, kalojbe mantal skotol li jkʼejtakʼinetik ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,* ti xavakʼbeik ta anil skotol li kʼusi tskʼan Esdras+ ti jaʼ palee, li jtsʼibajom yuʼun smantaltak Dios ta vinajele, 22 xuʼ xichʼ akʼbel sien talento* plata, sien ta pʼis koro* trigo, sien bato* vino,+ sien bato aseite+ xchiʼuk muʼyuk spajeb xavakʼbeik li atsʼame.+ 23 Skotol li kʼusi yaloj Dios ta vinajel+ ta sventa li snae, akʼo yichʼ akʼel ta sjunul oʼontonal li kʼusi tskʼan sventa mu x-ilin ta stojolal ti bu to kʼalal sventainoj li ajvalile xchiʼuk ta stojolal li xnichʼnabe.+ 24 Chavichʼik albel xtok ti mu xakʼanbeik spatan*+ li paleetike, li jlevietike, li jkʼejimoletike xchiʼuk li jtijsonetike,+ li jchabiej ochebaletike, li buchʼutik chtunik ta temploe*+ xchiʼuk li buchʼutik ch-abtejik ta sna Diose.
25 »Li voʼote Esdras, tuneso li apʼijil yakʼojbot Adiose,* vaʼano j-abteletik xchiʼuk jchapanvanejetik sventa xchapanik skotol li jteklumetik li ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,* skotol li buchʼutik xojtikinik li smantaltak Adiose. Jech xtok, skʼan xachanubtas li buchʼutik mu xojtikinike.+ 26 Skotol li buchʼu muʼyuk chchʼunbeik smantal Adiose xchiʼuk li smantal ajvalile skʼan me xichʼ akʼbel kastigo ta anil, xuʼ xichʼ milel, xichʼ chukel batel, xichʼ kʼanbel multa o xichʼ tikʼel ta chukel».
27 ¡Akʼo yichʼ kʼupil kʼoptael Jeova ti jaʼ Sdios li jmoltotaktike, ti la stijbe yoʼonton ajvalil sventa kʼupiluk sba xvinaj yuʼun li sna Jeova ti te oy ta Jerusalene!+ 28 Laj yakʼbun ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li ajvalile+ xchiʼuk li yajtojobtasvanejtake+ xchiʼuk skotol li bankilal j-abteletik yuʼun ajvalil ti tsots yabtelike. Jaʼ yuʼun, litsatsub, yuʼun te la xchiʼinun li Jeova ti jaʼ Jdiose, vaʼun la jtsob li jbabeetik* yuʼun Israel sventa koʼol ximuykutik batel jchiʼuk li ta Jerusalene.
8 Liʼe jaʼ li joliletik ta jujuchop utsʼ alaliletike xchiʼuk li slistail sbiik jujuchop utsʼ alaliletik ti lokʼik batel jchiʼuk ta Babilonia kʼalal jaʼo ochem ta ajvalil li Artajerjese:+ 2 li ta xnichʼnab Finease+ jaʼ Guersom; li ta xnichʼnab Itamare+ jaʼ Daniel; li ta xnichʼnab Davide jaʼ Atus; 3 li ta xnichʼnab Sekanias ti jaʼ li ta xnichʼnab Parose jaʼ Sakarias xchiʼuk te tsakal sbiik 150 viniketik; 4 li ta xnichʼnab Paat-Moabe+ jaʼ Elieo-Enai, xnichʼon Seraias xchiʼuk te batik chib sien viniketik; 5 li ta xnichʼnab Satue+ jaʼ Sekanias, xnichʼon Jaasiel xchiʼuk te batik oxib sien viniketik; 6 li ta xnichʼnab Adine+ jaʼ Ebed, xnichʼon Jonatan xchiʼuk te batik 50 viniketik; 7 li ta xnichʼnab Elame+ jaʼ Jesaya, xnichʼon Atalia xchiʼuk te batik 70 viniketik; 8 li ta xnichʼnab Sefatiase+ jaʼ Sebadias, xnichʼon Miguel xchiʼuk te batik 80 viniketik; 9 li ta xnichʼnab Joabe jaʼ Abdias, xnichʼon Jeiel xchiʼuk te batik 218 viniketik; 10 li ta xnichʼnab Banie jaʼ Selomit, xnichʼon Josifias xchiʼuk te batik 160 viniketik; 11 li ta xnichʼnab Bebaie+ jaʼ Sakarias, xnichʼon Bebai xchiʼuk te batik 28 viniketik; 12 li ta xnichʼnab Asgade+ jaʼ Joanan, xnichʼon Akatan xchiʼuk te batik 110 viniketik; 13 li ta xnichʼnab Adonikam+ ti jaʼik li slajebe, jaʼ sbiik liʼe: Elifelet, Jeiel xchiʼuk Semaya xchiʼuk te batik 60 viniketik; 14 li ta xnichʼnab Bigvaie+ jaʼ Utai xchiʼuk Sabbud xchiʼuk te batik 70 viniketik.
15 Te la jtsobik ta ukʼum ti chkʼot ta Aavae+ xchiʼuk te la jpas jkarpanakutik oxib kʼakʼal. Pe kʼalal la jkʼel lek li jteklume xchiʼuk li paleetike, muʼyuk te la jta mi junuk jlevietik. 16 Jaʼ yuʼun, la jtak ta ikʼel Elieser, Ariel, Semaya, Elnatan, Jarib, Elnatan, Natan, Sakarias xchiʼuk Mesulam ti jaʼik li viniketik ti chbeiltasvanike. Jech xtok, la jtak ta ikʼel Joiarib xchiʼuk Elnatan ti jaʼik jchanubtasvanejetike. 17 Vaʼun, laj kalbeik jun mantal sventa xbatik ta stojolal Ido ti jaʼ jnitvanej li ta Kasifiae. Laj kalbeik ti akʼo xalbeik Ido xchiʼuk li sbankil yitsʼinabtake, ti chtunik ta templo* ti te oy ta Kasifiae, ti akʼo xikʼik tal jtuneletik sventa li sna Jdioskutike. 18 Ta skoj ti te xchiʼinojunkutik li Jdioskutike,* laj yikʼik tal jun pʼijil vinik ti jaʼ xnichʼon Mali,+ smom jlevi ti jaʼ xnichʼon Israele. Taje jaʼ li Serebiase+ xchiʼuk li xnichʼnabe xchiʼuk li sbankil yitsʼinabtake, ta skotolike jaʼ 18 viniketik; 19 laj yikʼik tal xtok Asabias xchiʼuk Jesaya ti jaʼ jmerarie,+ li sbankil yitsʼinabtake xchiʼuk li xnichʼnabe, ta skotolike jaʼ 20 viniketik. 20 Xchiʼuk oy 220 buchʼutik chtunik ta templo,* li David xchiʼuk li bankilal j-abteletike laj yakʼik sventa xtunik ta stojolal jlevietik, skotolik taje te tsakal sbiik ta jlik vun.
21 Vaʼun, laj kal mantal ti xichʼ pasel ayuno* li ta ukʼum Aavae, sventa jbikʼtajes jbakutik ta stojolal li Jdioskutike, sventa jkʼanbekutik ti sbeiltasunkutik batel ta xanbale xchiʼuk sventa xchabiunkutik xchiʼuk li jnichʼnabkutike xchiʼuk skotol li kʼusitik oy kuʼunkutike. 22 Likʼexav ta skʼanbel ajvalil li soltaroetik xchiʼuk viniketik ti kajajtik ta kaʼ sventa xchabiunkutik ta stojolal li jkontrainvanejetik ta bee, yuʼun xi kalojbekutik li ajvalile: «Te chiʼinbilik yuʼun Jdioskutik skotol li buchʼutik tsaʼike,+ pe li buchʼu chiktaik komele chvul ta stojolalik li skʼakʼal yoʼonton ti toj tsotse».+ 23 Jaʼ yuʼun, la jpaskutik ayuno xchiʼuk la jkʼanbekutik koltael Jdioskutik ta sventa taje, vaʼun laj yaʼi li kʼusi la jkʼanbekutike.+
24 Vaʼun, la jchʼak lokʼel 12 ta voʼ bankilal paleetik, taje jaʼ li Serebias, Asabias+ xchiʼuk li lajunvoʼ xchiʼiltakike. 25 Laje, la jpʼisbeik plata, oro xchiʼuk kʼusitik chtun ti jaʼ li matanaletik laj yakʼ ajvalile, li yajtojobtasvaneje, li bankilal j-abteletik yuʼune xchiʼuk li matanaletik laj yakʼik skotol li j-israeletik ti jaʼo te oyik kʼalal laj yichʼ akʼel ta sventa li sna Jdioskutike.+ 26 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj xa ox jpʼisbeike, laj kakʼbeik ta skʼobik 650 talento* plata xchiʼuk sien kʼusitik chtun ti pasbil ta plata ti chib talento stojole, sien talento oro, 27 20 bikʼtal boch pasbil ta oro ti jmil dariko* stojole xchiʼuk chib kʼusitik chtun ti pasbil ta lekil kovree, ti stsʼayayet stsajale, ti toj kʼupil sba kʼuchaʼal li oroe.
28 Vaʼun, xi laj kalbeike: «Li voʼoxuke chʼuloxuk ta stojolal Jeova+ xchiʼuk chʼul li kʼusitik chtune, li plata xchiʼuk oroe jaʼ matanaletik ti chlokʼ ta oʼontonal ta sventa Jeova ti jaʼ Sdios li amoltotakike. 29 Chabiik me lek jaʼ to mi la apʼisik ta stojolal li bankilal paleetike xchiʼuk li jlevietike xchiʼuk li bankilaletik ta jujuchop utsʼ alaliletik yuʼun j-israeletik ti te ta Jerusalene, li ta veʼebaletik ta sna Jeovae».+ 30 Li paleetik xchiʼuk li jlevietike laj yichʼik li platae, li oroe xchiʼuk li kʼusitik chtun ti laj yichʼik pʼisbel sventa xichʼik batel ta Jerusalene, li ta sna Jdioskutike.
31 Vaʼun, lilokʼkutik batel ta ukʼum Aava+ li ta skʼakʼalil 12 ta baʼyel u+ sventa xibatkutik ta Jerusalene xchiʼuk te xchiʼinojunkutik li Jdioskutike, jaʼ la spojunkutik ta skʼob li jkontrainvanejetike xchiʼuk ta stojolal li buchʼutik ti nakʼal* chmalavanik ta bee. 32 Laje, likʼotkutik ta Jerusalen+ xchiʼuk te likomkutik oxib kʼakʼal. 33 Li ta xchanibal kʼakʼale, la jpʼiskutik li platae, li oroe xchiʼuk li kʼusi chtun ta sna Jdioskutike+ xchiʼuk laj kakʼbekutik Meremot+ xnichʼon Uriya ti jaʼ palee xchiʼuk te xchiʼuk Eleasar ti jaʼ xnichʼon Finease, te oyik ek li Josabad+ xnichʼon Jesua xchiʼuk Noadias xnichʼon Binui+ ti jaʼ jlevietike. 34 Chapbil skotol xchiʼuk pʼisbil, vaʼun laj yichʼ tsakel ta vun skotol ti kʼu yepal yalale. 35 Li buchʼutik lokʼik tal ta chukele, ti ikʼbilik toʼox batele, laj yakʼik chikʼbil matanal ta stojolal li Dios yuʼun Israele, 12 ta kot tot vakax+ sventa skotol Israel, 96 ta kot tot chij,+ 77 ta kot chʼiom tot chij, 12 ta kot tot tentsun+ sventa xkʼot ta matanal sventa mulil, skotol taje jaʼ chikʼbil matanal ta sventa Jeova.+
36 Vaʼun, laj kakʼbekutik smantaltak ajvalil+ li jsatrapaetik* yuʼun ajvalile xchiʼuk li ajvaliletik ta smaleb kʼakʼal ukʼum Eufratese,*+ jaʼ yuʼun la skoltaik li jteklume xchiʼuk koltavanik ta sventa li sna melel Diose.+
9 Kʼalal yichʼoj xa ox pasel taje, nopaj talel ta jtojolal li bankilaletike xchiʼuk xi laj yalike: «Li jteklum Israele, li paleetike xchiʼuk li jlevietike muʼyuk xchʼakoj sbaik lokʼel ta stojolal li jteklumetik ta spat xokonike xchiʼuk ta sventa li kʼusitik toj chopolik tspasike.+ Taje jaʼ li kʼusitik tspasik li jkanaanetike, li j-etetike, li jperisitaetike, li jebusetike, li j-ammonetike, li jmoabetike, li j-ejiptoetike+ xchiʼuk li j-amorreoetike.+ 2 Jech xtok, laj yikʼbeik li stsebetakike xchiʼuk te la sabe yajnil li skeremtakike.+ Li avi une, li chʼul jteklume+ laj xa skap sbaik xchiʼuk li jteklumetik ta spat xokonike.+ Li bankilaletik xchiʼuk li itsʼinal jpasmantaletike jaʼ mas stikʼoj sbaik ta spasel li mulil taje».
3 Kʼalal laj kaʼi taje, la jliʼ ta jatel li jkʼuʼ jpokʼe xchiʼuk li jnatil kʼuʼ ti muʼyuk skʼobe xchiʼuk la jbul jaypʼejuk stsotsil jol xchiʼuk kisim, vaʼun lichoti, solel la jvul tajek koʼonton. 4 Te tal stsob sbaik ta jpat jxokon skotol li buchʼutik yichʼojik ta mukʼ* li kʼusitik yaloj li Dios yuʼun Israele, ta skoj ti muʼyuk tukʼ laj yakʼ sba li jteklum ti ikʼbilik toʼox batele. Yan li voʼone te chotolun-o ta jvul koʼonton jaʼ to ti laj yichʼ akʼel li matanal sat tsʼunobil ta mal kʼakʼale.+
5 Kʼalal kʼot yorail chichʼ akʼel li matanal sat tsʼunobil ta mal kʼakʼale,+ jaʼ to litots li ta yatel koʼontone, tey jlapoj li jkʼuʼ jpokʼ ti jliʼoj ta jatele xchiʼuk li jnatil kʼuʼ ti muʼyuk skʼobe, vaʼun likeji xchiʼuk la jyeʼ muyel jkʼob ta stojolal li Jeova ti jaʼ Jdiose. 6 Xi laj kale: «Dios kuʼun, chikʼexav xchiʼuk chopol chkaʼi jba ti ta jtoy muyel jsat ta atojolale, Dios kuʼun, yuʼun jelavem xa kʼalal ta jolkutik li jmulkutike xchiʼuk kʼotem kʼalal to ta vinajel li jpaltailkutike.*+ 7 Ta skʼakʼalil xa onoʼox li jmoltotakutik kʼalal to avie, toj echʼ xa onoʼox ep jsaʼoj li jmulkutike.+ Ta skoj li jpaltailkutike,* li ajvalil kuʼunkutike xchiʼuk li pale kuʼunkutike akʼbilunkutik ta skʼob ajvaliletik ta yan jteklumetik, laj kichʼkutik milel ta espada,+ laj kichʼkutik chukel,+ laj kichʼkutik pojbel kʼusitik oy kuʼunkutik+ xchiʼuk laj kichʼkutik kʼexlaltasel, taje jaʼ jech kʼotem ta jtojolalkutik li avie.+ 8 Dios kuʼunkutik, Jeova ti voʼot Jdiosotkutike, li avie laj avakʼ ta ilel slekil avoʼonton uni jlikel, yuʼun laj avakʼ koluk jlom li jteklumalkutike xchiʼuk laj avakʼ ti junuk koʼontonkutik ti bu chʼul avuʼun+ sventa xojobaj avuʼun li jsatkutike xchiʼuk sventa xavakʼ jkux koʼontonkutik li ta mosoinele. 9 Dios kuʼunkutik, akʼo mi mosoinbilunkutik,+ muʼyuk aviktaojunkutik; yuʼun avakʼoj kilkutik tukʼil kʼanelal ta stojolal li ajvaliletik ta Persiae,+ sventa xavakʼ xikuxikutik yan velta yoʼ xichʼ vaʼanel li anae,+ sventa xichʼ toyel likel li slilijemale xchiʼuk sventa xavaʼanbunkutik jun muro* li ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene.
10 »Tana une, Dios kuʼunkutik, ¿kʼusi to xuʼ xkalkutik ta skoj ti jech xa kʼotem ta pasele? Yuʼun kiktaojkutik li amantaltak 11 ti laj avakʼbunkutik ta stojolal li avaj-alkʼoptake, xi laj yalike: ‹Muʼyuk sak li balumil bu chbat avuʼuninik ta skoj li xchoplejal jteklumetike xchiʼuk ta skoj li kʼusitik toj chopol tspasike. Yuʼun solel pukem ta buyuk noʼox li kʼusitik ibal sba* tspasike.+ 12 Jech xtok, mu xavakʼbe atsebik li skeremike mi jaʼuk xakʼanbe stsebik sventa li akeremike;+ mu xakoltaik sventa junuk yoʼontonik xchiʼuk sventa x-epaj li kʼusitik yuʼunike,+ taje jaʼ sventa xatsatsubik, xalajesik li kʼusitik lekik chlokʼ ta balumile xchiʼuk ti xaviktabeik ta sparte li anichʼnabik ta sbatel osile›. 13 Dios kuʼunkutik, mu jechuk avakʼoj jtojkutik ti kʼu yelan jtakutik-o ta skoj jmulkutike+ xchiʼuk likolkutik lokʼel tal avuʼun+ ti jayvoʼ liʼ oyunkutike. Ep xa kʼusi vulem ta jtojolalkutik ta skoj li kʼusitik chopol jpasojkutike xchiʼuk ta skoj ti ep tajek jpasoj jmulkutike. 14 ¿Mi ta jpʼajkutik van yan velta amantal xchiʼuk chinupunkutik xchiʼuk li jteklumetik ti tspasik li kʼusitik toj chopol taje?+ ¿Mi mu tauk van xa-ilin ta jyalel ta jtojolalkutik ti xuʼ xalajesunkutik ta j-echʼele xchiʼuk ti mu junuk buchʼu kuxul chkome? 15 Kajval Jeova ti voʼot Sdiosot Israele, tukʼot,+ yuʼun kuxulunkutik to li jayvoʼ liʼ oyunkutik avie. Ta skoj li jmulkutike, mu xuʼ jvaʼan jbakutik ta atojolal jechuke, pe liʼ oyunkutik ta aveloval xchiʼuk jmulkutike».+
10 Kʼalal yakal tspas orasion li Esdrase+ xchiʼuk kʼalal yakal chalbe ta jamal smul li jteklume, ti te x-okʼolet xchiʼuk te kejel patal ta yeloval li sna Diose, la stsob sbaik tal ta spat xokon epal viniketik, antsetik xchiʼuk ololetik ti jaʼ j-israeletike xchiʼuk x-okʼoletik ta jyalel. 2 Vaʼun, li Sekanias ti jaʼ xnichʼon Jeiel+ ti jaʼ jun snitilulal Elame+ xi laj yalbe li Esdrase: «Muʼyuk tukʼ kakʼoj jbakutik ta stojolal li Jdiostike, yuʼun laj kikʼkutik* li jyanlum antsetike.+ Akʼo mi jech, oy to kʼusi stakʼ spas li Israele. 3 Avi une, jpastik junuk trato xchiʼuk Jdiostik+ sventa xichʼik takel batel li ajnilaletike xchiʼuk li yalabike, sventa xichʼ chʼunel li beiltasel yakʼoj Jeovae xchiʼuk li buchʼutik yichʼojik ta mukʼ li smantaltak Jdiostike.+ Jechuk jpastik jech kʼuchaʼal chal li Mantale. 4 Likan me, yuʼun voʼot oy ta aba spasel taje, te ta jkolta jbakutik ek. Tsotsan xchiʼuk paso me».
5 Laj une, tots li Esdrase xchiʼuk laj yalbe bankilal paleetik, jlevietik xchiʼuk skotol j-israeletik ti akʼo yalik ta jamal ti tspasik li kʼusi laj yichʼ alele.+ Jaʼ yuʼun, jamal laj yalik ti tspasike. 6 Vaʼi ta yeloval sna melel Dios li Esdrase, laje bat li ta veʼebal yuʼun Jeoanan ti jaʼ xnichʼon Eliasibe. Akʼo mi te bat, muʼyuk kʼusi la slajes mi jaʼuk laj yuchʼ voʼ, yuʼun chat tajek yoʼonton ta skoj ti muʼyuk tukʼ yakʼoj sba li jteklum ti chukbilik toʼox batele.+
7 Vaʼun, laj yalik mantal ta sjunul Juda xchiʼuk ta Jerusalen ti akʼo stsob sbaik ta Jerusalen skotol li buchʼutik chukbilik toʼox batele. 8 Jech kʼuchaʼal chkʼot ta nopel yuʼun li bankilaletik xchiʼuk li moletike, buchʼuuk noʼox ti muʼyuk xtal-o mi lokʼ oxib kʼakʼale chichʼ pojbel li kʼusitik yuʼune xchiʼuk chichʼ nutsel lokʼel li ta stsobobbail li jteklum ti chukbilik toʼox batele.+ 9 Jaʼ yuʼun, skotol li viniketik ta snitilulal Juda xchiʼuk Benjamine la stsob sbaik ta Jerusalen kʼalal lokʼ oxib kʼakʼale, jaʼ xkaltik, ta sbalunebal u ta skʼakʼalil 20. Skotolik te chotolik ta yamakʼil* sna li melel Diose, te xtʼeleletik* ta skoj li kʼusi chichʼ chapanele xchiʼuk ta skoj ti tsots tajek chakʼ voʼe.
10 Vaʼun, tots li Esdras ti jaʼ palee xchiʼuk xi laj yale: «Muʼyuk tukʼ laj avakʼ abaik, yuʼun laj avikʼik jyanlum antsetik+ xchiʼuk epaj to avuʼunik smul li Israele. 11 Avi une, jamal xavalbe amulik li Jeova ti jaʼ Sdios li amoltotakike xchiʼuk pasik li kʼusi tskʼane. Chʼako abaik lokʼel ta stojolal li krixchanoetik ta yan lumetike xchiʼuk ta stojolal li avajnilik ti jyanlumetike».+ 12 Te une, tsots la stakʼik sutel sjunul li tsobobbaile, xi laj yalike: «Oy ta jbakutik spasel jech kʼuchaʼal chavale. 13 Akʼo mi jech, toj ep li krixchanoetike xchiʼuk yora voʼtik xtok. Mu xuʼ ti te vaʼajtik ta panae* xchiʼuk mu xchapaj ta junchib noʼox kʼakʼal li kʼusi chichʼ chapanele, yuʼun toj epunkutik ti jech jsaʼoj jmulkutike. 14 Jaʼ yuʼun, avokoluk, akʼo kʼotuk ta jkʼopojel sventa sjunul jteklum+ li bankilaletik kuʼunkutike; vaʼun skotoluk li buchʼutik yikʼojik jyanlum antsetik li ta jteklumalkutike akʼo talikuk ti kʼusi ora albilike, akʼo xchiʼinik tal li moletike xchiʼuk li jchapanvanejetik ta jujun jteklum sventa xchapaj lek li jkʼopkutike xchiʼuk ti xlokʼ batel ta jtojolalkutik li skʼakʼal yoʼonton Diose».
15 Akʼo mi jech, muʼyuk lek laj yaʼiik li Jonatan ti jaʼ xnichʼon Asaele xchiʼuk li Jaseya ti jaʼ xnichʼon Tikvae, jech muʼyuk lek laj yaʼiik ek li jlevietik ti jaʼik li Mesulam xchiʼuk Sabetaie.+ 16 Pe li buchʼutik chukbilik toʼox batele la spasik li kʼusi laj yichʼ chapele; li Esdras ti jaʼ palee xchiʼuk li joliletik ta jujuchop utsʼ alaliletike, ti te laj yichʼ tabel sbiik li ta svunale, kʼot ta chapel yuʼunik ti tskʼelbeik skʼoplal li ta baʼyel kʼakʼal ta slajunebal ue. 17 Li ta baʼyel kʼakʼal ta baʼyel ue, tsuts yuʼunik xchapanel skotol li viniketik ti yikʼojik jyanlum antsetike. 18 Te vinaj ti oy jlom xnichʼnab paleetik yikʼojik jyanlum antsetike.+ Li ta xnichʼnab Jesua+ ti jaʼ xnichʼon Jeosadake xchiʼuk li ta sbankil yitsʼine: te skʼoplal Maaseya, Elieser, Jarib xchiʼuk Guedalias. 19 Pe laj yakʼ yeik* ti tstakik lokʼel li yajnilike, ta skoj ti jaʼ ta smulik li viniketike, ta xakʼik ta matanal jkot tot chij ta skoj li smulike.+
20 Li ta xnichʼnab Imere+ te skʼoplal Anani xchiʼuk Sebadias; 21 li ta xnichʼnab Arime+ te skʼoplal Maaseya, Elias, Semaya, Jeiel xchiʼuk Usias; 22 li ta xnichʼnab Pasjure+ te skʼoplal Elioenai, Maaseya, Ismael, Netanel, Josabad xchiʼuk Eleasa. 23 Li ta jlevietike te skʼoplal Josabad, Simei, Kelaya (jaʼ xkaltik, Kelita), Petaias, Juda xchiʼuk Elieser; 24 li ta jkʼejimoletike te skʼoplal Eliasib; li ta jchabiej ochebale te skʼoplal Salum, Telem xchiʼuk Uri.
25 Oy buchʼutik jech la spasik xtok li ta jteklum Israele, li ta xnichʼnab Parose+ te skʼoplalik Ramias, Isias, Malkiya, Mijamin, Eleasar, Malkiya xchiʼuk Benaya; 26 li ta xnichʼnab Elame+ te skʼoplal Matanias, Sakarias, Jeiel,+ Abdi, Jeremot xchiʼuk Elias; 27 li ta xnichʼnab Satue+ te skʼoplal Elioenai, Eliasib, Matanias, Jeremot, Sabad xchiʼuk Asisa; 28 li ta xnichʼnab Bebaie+ te skʼoplal Jeoanan, Ananias, Sabai xchiʼuk Atlai; 29 li ta xnichʼnab Banie te skʼoplal Mesulam, Maluk, Adaya, Jasub, Seal xchiʼuk Jeremot; 30 li ta xnichʼnab Paat-Moabe+ te skʼoplal Adna, Kelal, Benaya, Maaseya, Matanias, Besalel, Binui xchiʼuk Manases; 31 li ta xnichʼnab Arime+ te skʼoplal Elieser, Isiya, Malkiya,+ Semaya, Ximeon, 32 Benjamin, Maluk xchiʼuk Semarias; 33 li ta xnichʼnab Asume+ te skʼoplal Matenai, Matata, Sabad, Elifelet, Jeremai, Manases xchiʼuk Simei; 34 li ta xnichʼnab Banie te skʼoplal Maadai, Amram, Uel, 35 Benaya, Bedeya, Kelui, 36 Vanias, Meremot, Eliasib, 37 Matanias, Matenai xchiʼuk Jaasu; 38 li ta xnichʼnab Binuie te skʼoplal Simei, 39 Selemias, Natan, Adaya, 40 Maknadebai, Sasai, Xarai, 41 Asarel, Selemias, Semarias, 42 Salum, Amarias xchiʼuk Jose; 43 li ta xnichʼnab Neboe te skʼoplal Jeiel, Matitias, Sabad, Sebina, Jadai, Joel xchiʼuk Benaya. 44 Skotolik taje yikʼojik jyanlum antsetik.+ Jaʼ yuʼun, la stakik lokʼel li yajnilike xchiʼuk li xnichʼnabike.+
O jaʼ van skʼoplal «ti buchʼu te oy ta Jerusalene».
Literal «li viniketik ti bu likeme».
Literal «tsatsubtasbat skʼobik xchiʼuk».
Jaʼ van skʼoplal li Sorobabel ta Esdras 2:2; 3:8.
Jaʼ van skʼoplal jteklum ta Babilonia o jteklum ta Juda.
O «Li jnetineoetike». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
O «li jnetineoetike». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
O «smoniʼe; smuniʼe».
O «lokʼesatik ta paleal ta skoj ti muʼyuk lekike».
O «tirsata». Li jpersiaetike jaʼ jech tsbiiltasik jun ajvalil ti sventainoj jun lume.
Literal «Sjunul li tsobobbaile». Kʼelo Glosario, tsobajel.
O «svaʼanik».
Ta onoʼox xichʼ koʼoltasel xchiʼuk li dariko ta oro ta Persia ti 8.4 gramo yalale. Maʼuk skʼoplal li drakma ti chalbe skʼoplal li ta Tsʼibetik ta Griego Kʼope. Kʼelo Apendise B14.
Kʼalal chalbe skʼoplal jun mina li ta Tsʼibetik ta Ebreo Kʼope, jaʼ 570 gramo yalal. Kʼelo Apendise B14.
O «li jnetineoetike». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
Literal «sjunul Israel».
Literal «xnichʼnab Israele».
O «Nakʼobbailetik ti te noʼox kʼuk sjalil chtune».
O «achʼ ue».
O «jbojtonetike».
Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal stijobil son ti pasbil ta takʼine xchiʼuk ti set-sete, ti xchakʼluj to kʼalal tsnupʼ sbae.
Literal «ta jsaʼkutik».
Literal «slubtsanbe skʼobik».
O jaʼ van skʼoplal «laj yichʼ tsʼibael ta arameo kʼop, ta tsʼakale laj yichʼ jelubtasel».
Li Esdras 4:8 kʼalal ta 6:18 ta arameo kʼop laj yichʼ tsʼibael.
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Li ta orijinal kʼope, oy oxtos kʼu yelan tstojik li patane: jaʼ li patan tstojik ta jujuntale, li spatanil kʼusitik chichʼ tunesele xchiʼuk chakʼ spatanik ek li jxanviletike.
O «snakʼobil».
Literal «ti jaʼ ta jlekʼkutik li atsʼam ta pasob mantale».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
O jaʼ van skʼoplal «laj kichʼ jelubtasbel xchiʼuk laj kichʼ aptabel».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Li ta orijinal kʼope, oy oxtos kʼu yelan tstojik li patane: jaʼ li patan tstojik ta jujuntale, li spatanil kʼusitik chichʼ tunesele xchiʼuk chakʼ spatanik ek li jxanviletike.
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Literal «Te oy sat Sdiosik ta stojolal».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Jaʼ van skʼoplal li Sorobabel ta Esdras 2:2; 3:8.
O «snakʼobil».
O «yavil skʼejobil skʼulejal ajvalil».
Te van 26.7 metro. Kʼelo Apendise B14.
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
O «snakʼobil».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
O jaʼ van skʼoplal «xchʼayobil skʼaʼep; xchʼayobbail».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Kʼelo Apendise B15.
O «laj yakʼbeik ta skʼob Dios».
Kʼelo Glosario, ibal sba.
Literal «sventa saʼik».
Kʼelo Glosario, levadura.
Literal «tsatsubtasbat skʼobik».
Jaʼ skʼan xal ‹koltael›.
Li jpʼel kʼop ta ebreoe jaʼ chalbe skʼoplal li buchʼutik tslokʼtaik li Mantale o yan kʼusitik li ta Chʼul Tsʼibetike.
O «jaʼ jun jtsʼibajom ti lek xtojob sventa».
Literal «yuʼun te oy ta stojolal li skʼob Jeova ti jaʼ Sdiose».
O «li jnetineoetike». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
O «jpʼel xa onoʼox ta yoʼonton».
O «ti tstsʼiba».
Li Esdras 7:12 kʼalal ta 7:26 ta arameo kʼop laj yichʼ tsʼibael.
O «ti chalokʼta».
Literal «ti te ta akʼobe».
Literal «ti chata ta».
O «skomelal».
O «snakʼobil».
O «li ta yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Li jun koroe jaʼ 220 litro. Kʼelo Apendise B14.
Li jun batoe jaʼ 22 litro. Kʼelo Apendise B14.
Li ta orijinal kʼope, oy oxtos kʼu yelan tstojik li patane: jaʼ li patan tstojik ta jujuntale, li spatanil kʼusitik chichʼ tunesele xchiʼuk chakʼ spatanik ek li jxanviletike.
O «li jnetineoetike». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
Literal «tuneso li spʼijil Adios ti te oy ta akʼobe».
O «li yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Literal «li joliletik».
O «jnetineoetik». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
Literal «ti te oy ta jtojolalkutik li slekil kʼob Jdioskutike».
O «jnetineoetik». Literal «akʼbilik», jaʼ xkaltik, sventa xtunik ta stojolal Dios.
Kʼelo Glosario, ayuno.
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.
Li jun darikoe jaʼ jsep takʼin pasbil ta oro ta Persia. Kʼelo Apendise B14.
O «mukul».
Li biil taje jaʼ skʼan xal ‹buchʼutik chchabiik ti bu kʼalal sventainoj li jun ajvalile›, liʼe jaʼ skʼoplal li ajvaliletik ti sventainojik jteklumetik ta yosilal Persiae.
O «yosilal jot ukʼum Eufratese (ta sjelavel to Ukʼum)».
Literal «xtʼelajetik ta skoj».
O «li jchopolilkutike».
O «li jchopolilkutike».
O «jun muro ti chchabivan».
Kʼelo Glosario, ibal sba.
O «la jtikʼ ta jnakutik».
O «stiʼ». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «chnikik».
O «pat nae».
Literal «laj yakʼ skʼobik».