JOB

«Tʼanal lilokʼ tal ta yalajeb jmeʼ,

tʼanal chisut batel xtok.+

 3 «Akʼo lajuk skʼoplal ti kʼusi kʼakʼalil livokʼe,+

akʼo lajuk skʼoplal xtok li akʼobal kʼalal jaʼo oy buchʼu xi laj yale: ‹¡Laj xa yichʼ chiʼinel jun olol ti jaʼ kereme!›.

Li Dios te ta toyole akʼo mu svul yoʼonton ta sventa li vaʼ kʼakʼale;

chʼabaluk jsetʼuk* sakil osil.

 6 Akʼo ikʼmutsʼanuk* ta jyalel li vaʼ akʼobale;+

muʼyukuk muyubajel li vaʼ kʼakʼale;

mu teuk xichʼ chapbel skʼoplal li ta jujun ue.

 7 ¡Ta melel! Mas onoʼox lek ti chʼabaluk buchʼu vokʼ li vaʼ akʼobale;

ti muʼyukuk buchʼu x-avet ta muyubajele.

 8 Akʼo xchopol kʼoptaik li vaʼ kʼakʼal li buchʼutik jaʼ onoʼox yabtelik xchopol kʼoptaele,

li buchʼu xuʼ yuʼunik stijbel svayel li kokodriloe.*+

 9 Akʼo tupʼuk xojobal li kʼanaletik kʼalal ch-ikʼub xa osile;

jecheʼuk te smalaoj sakilal osil li akʼobale,

akʼo mu sta ta ilel li xojobal kʼakʼal kʼalal jaʼ to chlokʼ tale.

10 Yuʼun muʼyuk la smakbe yalajeb jmeʼ+ li vaʼ akʼobale;

yuʼun muʼyuk la smakbun jsat sventa mu xkil li vokolile.

12 ¿Kʼu yuʼun la skajanun ta sjol yakan jmeʼ kʼalal livokʼe

xchiʼuk ti laj yakʼ chuʼunkune?

13 Yuʼun ti jechuke, muʼyuk xa jvokol puchʼulun;+

yakal chivay xchiʼuk yakal ta jkux koʼonton+

14 xchiʼuk ajvaliletik ta balumil xchiʼuk jtojobtasvanejetik yuʼunik

ti jaʼ la svaʼanik kʼusitik yuʼunik ti jinemik xa avie,

15 o xchiʼuk xnichʼnab ajvalil* ti oy toʼox oro yuʼunike,

ti noj toʼox ta plata li snaike.

16 O ¿kʼu yuʼun muʼyuk laj kichʼ yalesel ta mukul

jech kʼuchaʼal li yan ololetik ti muʼyuk laj yilik sakil osile?

17 Yuʼun jun yoʼonton te chkuxik li buchʼutik toj chopolik eke;

te chkux yoʼontonik li buchʼutik lubemike.+

18 Jun yoʼonton te jmoj oyik ek li jchukeletike,

mu xa xaʼibeik yechʼomal ye li buchʼutik tsujatik ta abtele.

19 Koʼol chkʼot skʼoplalik te li buchʼutik mukʼ skʼoplalike xchiʼuk li buchʼutik bikʼit skʼoplalike,+

muʼyuk xa bu tspasatik ta mantal yuʼun yajvalik li mosoiletike.

20 ¿Kʼu yuʼun chakʼbe yil sakil osil li buchʼu chil svokole

xchiʼuk kʼu yuʼun chakʼbe xkuxlejal li buchʼu tsots tajek svokole?+

Yuʼun mas to tsjotsʼol* saʼik, jaʼ mu sta li kʼulejal ti mukule,

22 xkuxet tajek yoʼontonik mi te xa ox oyik ta mukinale,

xmuyubajik tajek.

23 ¿Kʼu yuʼun chakʼbe yil sakil osil li buchʼu chʼayem ta bee,

ti makbil xa sbe yuʼun li Diose?+

24 Yuʼun puro jikʼ oʼonton+ noʼox ta jpas, muʼyuk xa bu chiveʼ

xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal xchajajet ukʼum ti kʼu yelan chi-avan yuʼun jvokole.+

25 Yuʼun li kʼusi ta xixiʼo tajeke vulem xa ta jtojolal

xchiʼuk li kʼusi tsibtasune kʼotem xa ta jtojolal.

26 Muʼyuk jun koʼonton, muʼyuk ti lek xa noʼox chkaʼi jbae, muʼyuk bu jkuxoj-o,

pe jaʼ xcholet noʼox chtal maʼ ti jvokole».

 3 Melel onoʼox ti ep buchʼutik atukʼibtasoje,

atsatsubtasoj xtok li buchʼutik skʼanik koltaele.

 4 Atoyoj likel ta akʼopojel li buchʼutik chmak* yakanike;

atsatsubtasoj xtok li buchʼutik xtʼeleletik* ta sike.

 5 Pe li avie, voʼot xa jech kʼotem ta atojolal, chibajem xa avoʼonton; voʼot xa te napʼal ta abekʼtal,

vaʼun chavul tajek avoʼonton.

 8 Voʼone kiloj ti buchʼutik tslokbeik slumal* li kʼusi chopole

xchiʼuk li buchʼutik jaʼ tstsʼunik li vokolile jaʼ onoʼox tstaik ta tsobel xtok.

 9 Ta yikʼal noʼox ye Dios ta xlajik,

jech xtok, ta jun noʼox velta skʼakʼal yoʼonton Dios chlajik.

10 Tsots x-avet li leone, jaʼ xloket snukʼ* li chʼiom leone,

pe ta onoʼox skʼas stanal yeik akʼo mi tsatsal leonetik.*

11 Chcham li leon kʼalal muʼyuk kʼusi stakʼ snuts stiʼe,

tanpuk chbat xtok li xnichʼnabtak leone.

12 Oy kʼusi mukul laj kichʼ albel,

vaʼun kʼot ta jchikin li kʼusi kʼunkʼun laj kichʼ albele.

13 Kʼalal chivay ta akʼobaltike, oy kʼusi chkil ti chlik jvul-o koʼonton yuʼune,

kʼalal jaʼo batem xchʼulelik ta vayel li krixchanoetike.

14 Batsʼi lixiʼ tajek,

xitʼelelet* likel ta bu kʼalal.

15 Oy kʼusi* echʼ ta yeloval jsat;

stsavluj* to stsotsil jbekʼtal yuʼun.

16 Vaʼun, paj li kʼusi echʼ ta yeloval jsate,

pe muʼyuk xkil kʼu yelan.

Oy kʼusi te jkʼeloj;

muʼyuk kʼusi xnik, vaʼun laj kaʼi jun yechʼomal eil ti xi chale:

18 ¡Kʼelavil! Muʼyuk spatoj yoʼonton ta stojolal li yajtuneltake,

tstabe spaltail* xtok li yaj-anjeltake.*

19 ¡Buuk xa noʼox li buchʼutik nakalik ta jpʼej na ti pasbil ta achʼele,

ti ta pukuk*+ likem tal li snaklebe,

ti toj kʼunik ta milel kʼuchaʼal jkot pepene!*

20 Li krixchanoetike kuxulik li ta sobe, pe chchamik ta bat kʼakʼal;

muʼyuk buchʼu chakʼ venta ti chlajik sbatel osile.

 2 Yuʼun chcham ta skʼakʼal yoʼonton li buchʼu bole

xchiʼuk chcham ta yitʼixal yoʼonton li buchʼu skotol noʼox kʼusi chchʼune.

 3 Kiloj ti ch-epaj kʼusitik yuʼun li buchʼu bole,

pe ta anil noʼox chkʼot vokolil li ta snae.

 4 Li xnichʼnabtake nom oy ta stojolalik li lekilale

xchiʼuk te chichʼik vochʼel* ta yochebal jteklum,+ muʼyuk bu chichʼik pojel.

 5 Li buchʼu chviʼnaje jaʼ tslajes li kʼusitik tstsʼun li buchʼu bole,

akʼo mi chʼikajtik ta chʼixtik, chbat stsak tal

xchiʼuk chbat ta yan li kʼusitik oy yuʼun li buchʼu bole.

 6 Yuʼun muʼyuk chvokʼ talel ta pukuk* li kʼusi chopole

xchiʼuk muʼyuk chlokʼ talel ta balumil li vokolile.

 7 Sventa onoʼox chil svokol chvokʼ li jun krixchanoe,

jpʼel skʼoplal jech chkʼot ta pasel jech kʼuchaʼal chpʼit muyel li nich kʼokʼe.

 8 Pe ti voʼonukune chkalbe batel Dios,

vaʼun jaʼ chchapanbun jkʼoplal li Diose,

 9 ti jaʼ li buchʼu mu xa noʼox albajuk xchiʼuk ti toj mukʼtik li kʼusitik tspase

xchiʼuk ti mu xa noʼox stakʼ chapel li kʼusitik labal sba spasojane.

10 Jaʼ chakʼ taluk voʼ li ta balumile,

jaʼ chakʼbe tal yaʼlel li osiltike.

11 Tstoy muyel kʼalal to ta toyol li buchʼu bikʼit yakʼoj sbae

xchiʼuk tstoy muyel sventa tspoj li buchʼu chibajeme.

12 Chtuchʼbe ta be li kʼusi chopol snopoj tspasik li buchʼutik oy smanyailike,

jaʼ yuʼun muʼyuk lek chkʼot ta pasel li yabtel yok skʼobike.

13 Jaʼ chakʼ ti xpʼaj* stukik ta spetsʼik li buchʼutik pʼijike,+

jech muʼyuk xa chkʼot ta pasel yuʼunik li kʼusi snopoj tspasike.

14 Ikʼ osil chilik li ta kʼakʼaltike

xchiʼuk chavchav pikbil* chanavik ta oʼlol kʼakʼal, xkoʼolaj kʼuchaʼal akʼobaltik chaʼiik.

15 Chkoltaatik yuʼun Dios sventa muʼyuk kʼusi chopol spasbatik yuʼun li buchʼutik oy espada ta yeike,

chkoltaatik lokʼel ta skʼob tsatsal vinik li buchʼutik abol sbaike,

16 jaʼ yuʼun oy spatobil yoʼontonik li buchʼutik bikʼit yakʼoj sbaike,

pe chichʼ makbel yeik li buchʼutik chʼabal stukʼilike.

17 ¡Kʼelavil! Xmuyubaj noʼox li buchʼu chtukʼibtasat yuʼun Diose;

jaʼ yuʼun, ¡mu xapʼaj ti tstukʼibtasot li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune!

18 Yuʼun jaʼ chakʼ vokolil, pe jaʼ chpix li yayijemale;

jaʼ chlilinvan, pe jaʼ chpoxtavan ta skʼob stuk.

19 Tskoltaot akʼo mi xtal vaktosuk avokol,

akʼo mi xtal li svuktosale, tskoltaot xtok.

20 Tspojot lokʼel ta skʼob lajelal li ta yorail tsatsal viʼnale,

tspojot lokʼel xtok li ta sjuʼel espada ta yorail paskʼope.

21 Jaʼ tspojot kʼalal oy kʼusi chopol chavichʼ albele,+

muʼyuk chaxiʼ yuʼun kʼalal chtal li kʼusi chlajesvane.

22 Tseʼej noʼox chavaʼi kʼalal oy vokolile xchiʼuk kʼalal oy viʼnale,

muʼyuk chaxiʼ yuʼun xtok li jtiʼvanej chonbolometik ta balumile.

23 Yuʼun muʼyuk kʼusi chopol tspasbot li tontik ta osiltike,

jech xtok, jun avoʼonton xchiʼuk li jtiʼvanej chonbolometik ta osiltike.

24 Anaʼoj ti mu kʼusi xibal sba chkʼot ta pasel* li ta akarpanae,

kʼalal chbat akʼel avosil xtoke, muʼyuk kʼusi chʼayem chkʼot ata.

25 Ch-ayan ep anichʼnab,

ch-epaj tajek kʼuchaʼal tsʼiʼlel ta balumil li anitilulale.

26 Lek to tsots chabat ta chʼen,

jech kʼuchaʼal jujuyom trigo ti te tsobbil kʼalal jaʼo yorail chichʼ tsobele.

 2 «¡Ti stakʼuk pʼisel lek ta kilo li kʼusi ta jvul-o koʼontone+

xchiʼuk ti xichʼuk pʼisel ek li jvokoltake!

 4 Yuʼun matsʼal xa sflecha ta jtojolal li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune

xchiʼuk chtanij xa batel ta jbekʼtal li svenenoale;+

liʼ xa cholol tal ta jtojolal li kʼusitik xibal sba yuʼun Diose.

 5 ¿Mi x-avet to van li teʼtikal vuro+ kʼalal oy lek yaxale,*

o mi x-avet to van li tot vakax kʼalal oy lek jobel sloʼe?

 6 ¿Mi oy van buchʼu chʼabal yatsʼamil tslajes li kʼusi muʼyuk smuile

o mi oy van smuil li sakil ton alakʼ ti jecheʼ xnititete?

 8 ¡Ti xkʼotuk ta pasel li kʼusi ta jkʼane

xchiʼuk ti xakʼuk Dios li kʼusi oy ta koʼontone!

 9 ¡Ti oyuk ta yoʼonton Dios xvochʼune*

xchiʼuk ti xakʼ tal skʼob sventa slajesune!+

10 Yuʼun akʼo mi jech spasbun, tspatbun koʼonton ti jechuke;

chipʼit ta muyubajel akʼo mi toj kʼux li jvokole,

yuʼun muʼyuk jpʼajoj li kʼusitik yaloj Chʼul Diose.+

13 ¿Mi oy to van kʼuxi xuʼ jkolta jba jtuk

ti namajesbil xa ta jtojolal skotol li kʼusitik xuʼ skoltaune?

14 Li buchʼu muʼyuk chakʼ ta ilel tukʼil kʼanelal ta stojolal li xchiʼile+

muʼyuk xa me xiʼtaoj* li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.+

15 Solel mu stakʼ jpat koʼonton ta stojolal li kamigotake,+ xkoʼolajik kʼuchaʼal ukʼum ta yorail siktik,

xkoʼolajik kʼuchaʼal li yok ukʼum ti chtakij ta yorail siktike.

16 Sakpukʼan* tajek ta taiv,

jaʼ te smukoj sba yalel li taiv ti unijem xae.

17 Pe chʼabal yaʼlel chkom mi kʼot yoraile xchiʼuk ch-ul batel;

chtakij kʼalal chkʼixnaj tale.

18 Chkʼejpʼuj* batel yok;

chbein batel yok ta takixokol balumil xchiʼuk ta sakchʼay batel.

19 Li jxanviletik ti likemik tal ta Temae+ tsaʼik li voʼe;

li jxanviletik ti likemik tal ta Sabae+ spatoj yoʼontonik ti tstaik eke.

20 Kʼexlal chkomik ta skoj ti yalojik ox mi tstaik voʼe;

jecheʼ noʼox tal xchibajes yoʼontonik.

21 Yuʼun jaʼ jech chkiloxuk+ kʼuchaʼal li ukʼume;

avilojik ti toj xibal sba li jvokole, vaʼun chaxiʼik-o.+

23 ¿Mi oy jkʼanoj ti xkichʼ koltael lokʼel ta skʼob jun jkontrainvaneje

o mi oy jkʼanoj ti xkichʼ pojel* lokʼel ta stojolal li buchʼutik ch-ilbajinvanike?

24 Chanubtasikun, vaʼun tsʼijil chikom;+

koltaikun sventa jnaʼ ti kʼusi chopol la jpase.

26 ¿Mi yuʼun chatukʼibtas avalojik li kʼusi chkale,

ti mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas+ xchiʼuk ti kuchbil chbat ta ikʼ li kʼusi chlokʼ ta kee?

27 ¡Spas avuʼunik ti xavakʼik suerte ta stojolal li buchʼu chamem stote+

xchiʼuk ti xachonik* li avamigoike!+

28 Jaʼ yuʼun, joyijanik tal, kʼelikun tal,

yuʼun muʼyuk ta jutboxuk* kʼop.

29 Nopik to lek avokolikuk, mu chopoluk xavalbeikun jkʼoplal,

nopik to lek, yuʼun muʼyuk to tabil ta tijel li stukʼil koʼontone.

7 »¿Mi mu xkoʼolajuk kʼuchaʼal tsatsal abtel li xkuxlejal jun krixchano ta balumil ti snaʼ xchame

xchiʼuk mi mu xkoʼolajuk xkuxlejal kʼuchaʼal jun jsaʼabtel?+

 2 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jun mosoil, tskʼan axinal,*

xkoʼolaj kʼuchaʼal jun jsaʼabtel, tsmala chichʼ stojol.+

 3 Jaʼ yuʼun, oy jayibuk u ti mu kʼusi xitun-o laj kaʼi jbae

xchiʼuk oy jayibuk akʼobal ti laj kil tajek jvokole.+

 5 Noj ta xuvit xchiʼuk pixil ta pukuk* li jbekʼtale;+

noj ta spakʼ* jchinal xchiʼuk noj ta pojov li jbekʼtale.+

 6 Toj anil chjelav li jujun kʼakʼal jkuxlejale,+ jaʼ mas to kʼun chjelav li steʼel* bukʼe

xchiʼuk muʼyuk kʼusi ta jta-o yuʼun.+

 7 Teuk me ta ajol ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ikʼ li jkuxlejale,+

muʼyuk xa chil-o muyubajel* li jsate.

 8 Li sbekʼ asat yakal chilune mu xa me bu chilun yan velta;

tsaʼun to li asate, pe muʼyuk xa liʼ oyune.+

 9 Xkoʼolaj kʼuchaʼal tok ti chanav batele xchiʼuk ti tsakchʼay batele;

muʼyuk xa tsut tal li buchʼu chbat ta Mukinale.*+

10 Muʼyuk xa tsut tal ta sna,

muʼyuk xa chvulesat ta sjol yuʼun li slumale.+

¡Chkal skotol li kʼusi kʼux chkaʼi ta koʼontone;

ta jkʼan parte ta skoj ti toj tsots xa noʼox li jvokole!+

12 ¿Mi yuʼun nabun o mi yuʼun mukʼta chanul nabun

sventa xavaʼan buchʼu chchabiun?

13 Kʼalal xi chkale: ‹Jaʼ tspatbun koʼonton ti bu ta jpuchʼan jbae;

jaʼ chyochbun jvokol li jteme›,*

14 vaʼun chlik asibtasun ta jvayich

xchiʼuk chasibtasun-o li kʼusi chavakʼ kile,

15 jech oxal jaʼ ta jkʼan ti oyuk kʼuxi xijikʼave,

jaʼ lek ti xichame, jaʼ mu jkʼan ti jech kuxulun kʼuchaʼal liʼe.+

17 ¿Kʼusi yabtel li jun krixchano ti snaʼ xcham sventa xavul avoʼonton ta stojolale

xchiʼuk ti xavakʼ asat* ta stojolale?+

18 ¿Kʼu yuʼun ti te asat ta stojolal jujun sobe

xchiʼuk ti jujulikel chavakʼ ta prevae?+

19 ¿Kʼu yuʼun te tijil-o asat ta jtojolal

xchiʼuk kʼu yuʼun ti mu xaviktaun jtuk sventa xakʼ yorail jbikʼ jtube?+

21 ¿Kʼu yuʼun ti mu xachʼaybun li jmule

xchiʼuk ti mu xatupʼbun li jpaltaile?*

Yuʼun poʼot xa xbat puchʼikun ta pukuktik,*+

vaʼun chasaʼun, pe batemun xa ox».

 3 ¿Mi tsokes van kʼusi tukʼ li Diose,

o mi tsokes van kʼusi lek li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune?

 4 Mi la saʼ smulik ta stojolal Dios li anichʼnabe,

jaʼ laj yakʼ permiso ti akʼo xichʼik kastigo ta skoj

li stoyobbailike;

 5 pe ti jaʼuk xakʼel muyel li Diose+

xchiʼuk ti xavokoletuk ta skʼanbel koltael li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune,

 6 ti tukʼukot xchiʼuk ti muʼyukuk chopolot ta melele,+

chaʼibot akʼopojel ti jechuke

xchiʼuk jaʼ chakʼ ti xchaʼta yav li anae xchiʼuk ti jechuk xkom kʼuchaʼal toʼox ta baʼyuke.

 7 Akʼo mi juteb toʼox li kʼusi x-ayan avuʼun ta slikebale,

pe mas to ch-epaj batel ta jelavel.+

 8 Avokoluk, jakʼbo li jkʼol kuxlejal ti echʼ xae

xchiʼuk chikintao li kʼusitik la staik ta ilel li stotike.+

 9 Yuʼun voljechabje to jvokʼeltik maʼ voʼotike xchiʼuk mu kʼusi jnaʼtik,

yuʼun toj komkom li jkuxlejaltik liʼ ta balumile.

10 ¿Mi mu tauk xchanubtasoxuk

xchiʼuk mi mu tauk xalboxuk li kʼusi snaʼike?*

12 Akʼo mi umul* to xnich, akʼo mi muʼyuk to bulbil lokʼel,

jaʼ baʼyel chtakij mi chʼabal yaʼlele, jaʼ tsʼakal to chtakij li yantik tsʼiʼlele.

13 Taje jaʼ jech chkʼot ta stojolalik* skotol li buchʼutik chchʼay ta sjolik Diose,

yuʼun chlaj spatobil yoʼonton li chopol krixchanoe,*

14 muʼyuk sbalil li kʼusitik spatoj-o yoʼontone,

ti jaʼ spatoj-o yoʼonton li kʼusi toj kʼun jech kʼuchaʼal sna ome.

15 Tskikan sba li ta sna ome, pe muʼyuk chkuch yuʼun;

te tstsak lek yikob yaloj, pe chtuchʼ ta anil.

16 Xkoʼolaj xtok kʼuchaʼal jtekʼ tsʼiʼlel ti lek yox ta xojobal kʼakʼale

xchiʼuk chchʼi batel lek skʼobkʼobtak li ta nichimaltike.+

17 Te tskʼam sba yibel ta jtsop tontik;

te tsaʼ sna li ta tontikaltike.

18 Pe kʼalal chichʼ bulel lokʼel li ta yavile,

chpʼajat yuʼun li yavile xchiʼuk xi ch-albate: ‹Muʼyuk bu xkilot-o›.+

19 Jaʼ jech chchʼay batel skʼoplal;*+

vaʼun yantik xa tsʼiʼlel chvokʼ tal li ta pukuktike.*

20 Ta melel, li Diose muʼyuk tspʼaj li buchʼutik tukʼ-o yoʼontonike;*

muʼyuk tstsakbe skʼob* xtok li krixchanoetik ti toj chopolike.

21 Yuʼun chakʼ to tseʼinan tajek ta muyubajel

xchiʼuk chakʼ avanan ta tseʼej ta skoj li muyubajele.

22 Pixil chkomik ta kʼexlal li buchʼutik spʼajojote

xchiʼuk chchʼay skʼoplal skarpana li buchʼutik toj chopolike».

 3 Mi oy buchʼu tskʼan tsaʼ ta kʼop* li Diose,+

akʼo mi jmil ta tos li kʼusi chjakʼbate, mi junuk chtakʼbe yuʼun.

 5 Tslokʼes batel ta yavil li vitsetike, akʼo mi muʼyuk buchʼu chakʼ venta;

tsvalkʼun ta skʼakʼal yoʼonton.

 6 Ta snikes lokʼel ta yavil li balumile,

sventa xnik li yoyaltake.+

 7 Tspas ta mantal li kʼakʼal sventa mu xakʼ xojobale

xchiʼuk tsmakbe xojobal li kʼanaletike;+

 8 jaʼ chlichʼan batel stuk li vinajele+

xchiʼuk chanav ta sba li syukʼbenaltak nab ti mukʼtik tajeke.+

 9 Jaʼ la spas li jtsop kʼanal Ax,* Kesil,* Kima*+

xchiʼuk li kʼanaletik ta sural vinajele;*

10 mukʼtik tajek xchiʼuk mu xa noʼox albajuk li kʼusitik tspase,+

mu stakʼ chapel li kʼusitik labalik sba spasoje.+

11 Te ch-echʼ ta jxokon, pe mu xkil;

te ch-echʼ ta keloval, pe mu xkil buchʼu jaʼ.

13 Muʼyuk tspajes skʼakʼal yoʼonton li Diose;+

kʼalal to ta yajkoltaobbatak Raab*+ tskejan sbaik ta stojolal.

14 ¡Mas to kʼalal voʼon ta jtakʼbe sutele,

skʼan jtʼuj lek li kʼusi chkal kʼalal ta jpak jkʼoplal ta stojolale!

Mu xaʼibun jnaʼ li yechʼomal kee,

17 yuʼun tslilinun ta tsatsal ikʼaloʼ

xchiʼuk chʼabal srasonal ti chepajes batel li jyayijemale.+

18 Mu xakʼ xkichʼ ikʼ;

yakal chakʼbun-o jvokol.

20 Akʼo mi oy jrason, chalbun ke ti oy kʼusi muʼyuk lek la jpase;

akʼo mi tukʼ-o koʼonton,* jaʼ chalbun stuk ti oy jmule.*

21 Akʼo mi tukʼ-o koʼonton, mu jnaʼ kʼusi xuʼ xkʼot ta jtojolal.

Jpʼajoj* li jkuxlejale.

22 Koʼol noʼox skʼoplal skotol. Jaʼ yuʼun, xi chkale:

‹Koʼol tslajes li buchʼutik muʼyuk smule* xchiʼuk li buchʼutik toj chopolike›.

23 Mi tal ta anil nojelal ta voʼ ti ta anil chmilvane,

li Diose tslaban li buchʼutik muʼyuk smul ti mu xa snaʼ kʼusi tspasike.

24 Li balumile jaʼ xa laj yichʼ akʼbel li buchʼutik toj chopolike;+

tsmakbe sat li jchapanvanejetik yuʼune.

25 Toj anil chjelav li jujun kʼakʼal jkuxlejale, jaʼ mas to kʼun ch-anilaj li j-anilajele;+

anil chbat, muʼyuk chil li kʼusi leke.

26 Xnulet* noʼox batel kʼuchaʼal varko ti pasbil ta aje,

jech kʼuchaʼal aguilaetik ti xjipetik yalel ta anil sventa chbat stsak li sveʼelike.

27 Mi xi chkale: ‹Ta jchʼay ta jol li jvokole,

ta jel ti kʼu yelan xvinaj li jsate xchiʼuk chimuyubaj›,

28 akʼo mi jech, chixiʼo to onoʼox skotol li kʼusi kʼux chkaʼie+

xchiʼuk jnaʼoj ti chatabun jpaltaile.*

30 Mi ta jpok jba li ta yaʼlel taiv ti unijeme

xchiʼuk mi ta jpok jkʼob li ta yaʼlel tanil kʼokʼe,+

31 chajipun ochel ta chʼen un bi,

ta skoj taje, kʼalal to ta jkʼuʼ jpokʼ tspʼajun.

32 Yuʼun maʼuk jun krixchano kʼuchaʼal voʼon ti xuʼ jtakʼbe sutele

xchiʼuk ti jmoj xibatkutik ta snail chapanobbaile.+

33 Mi junuk krixchano stakʼ xal kʼusi xuʼ jpastik,*

mi jaʼuk stakʼ xkʼot ta jchapanvanej kuʼuntik.*

34 Ti muʼyukuk xa tsmajun*

xchiʼuk ti muʼyukuk xa tsibtasun-o li kʼusitik xibalik sba yuʼune,+

35 muʼyuk xa chixiʼ ta skʼoponel un bi,

yuʼun maʼuk onoʼox jech kelanil ti chixiʼe.

 3 ¿Mi chatabe sbalil ti chavakʼbe yil svokol,

ti chapʼaj li yabtel akʼobe,+

ti jaʼ lek chavil kʼu yelan chtojobtasvanik li buchʼutik toj chopolike?

 4 ¿Mi yuʼun sat krixchano li asate,

o mi yuʼun jech chavil osil kʼuchaʼal krixchano ti snaʼ xchame?

 5 ¿Mi yuʼun jech akʼakʼalil kʼuchaʼal skʼakʼalil li buchʼutik snaʼ xchamike,

o mi jech ajabilal kʼuchaʼal sjabilal li jun krixchanoe,+

 6 sventa chatʼun* ta saʼel li jpaltaile*

xchiʼuk ti chachajilan ta saʼel li jmule?+

 7 Anaʼoj ti muʼyuk jmule+

xchiʼuk ti muʼyuk buchʼu xuʼ skoltaun lokʼel li ta akʼobe.+

 8 Jaʼ la spatun xchiʼuk jaʼ la spasun li akʼobe,+

pe li avie chalajesun ta j-echʼel.

 9 Avokoluk, vuleso ta ajol ti ta lum apasojune,+

pe li avi une chisut batel ta pukuk* avuʼun.+

10 ¿Mi mu lajuk akʼebun yalel kʼuchaʼal leche

xchiʼuk ti la ajuyilanun sventa xiyijub kʼuchaʼal kesoe?

11 Laj avakʼbun jbekʼtal xchiʼuk laj avakʼbun jnukulil,

jech xtok, la apasbun jbakil xchiʼuk la ajalbun li jchʼuxuviltake.+

12 Laj avakʼbun jkuxlejal xchiʼuk tukʼil kʼanelal;

kʼelbil chabibil li yip jkuxlejal* avuʼune.+

14 Chakʼelun mi la jsaʼ jmule+

xchiʼuk muʼyuk chachʼaybun li jpaltaile.*

akʼo mi muʼyuk onoʼox jmul xtok, mu xuʼ jtoy muyel jsat,+

yuʼun solel muʼyuk ichʼbilun ta mukʼ xchiʼuk oy tajek jvokol.+

16 Mi la jtoy muyel jsate, jaʼ jech chatsakun kʼuchaʼal tstsakvan jkot leon,+

chavakʼ ta ilel yan velta ajuʼel ta jtojolal sventa chakontrainun.

17 Kʼalal jaʼo xtal noʼox ti jvokole,

chavikʼ talel yan testigoetik sventa tskontrainikun

xchiʼuk tstsan mas skʼakʼal avoʼonton ta jtojolal,

19 Jaʼ lek jechuk ti muʼyukuk onoʼox lital ta balumile;

jaʼ lek jechuk ti tukʼuk libat ta chʼen kʼalal lilokʼ tal ta chʼutile›.

20 ¿Mi mu jayibuk xa noʼox kʼakʼal kuxulun?+ Akʼo yiktaun jtuk,

akʼo mu skʼelun tal sventa xkuxet koʼonton* jlikeluk ti jechuke,+

21 yoʼ to mu xibat li ta yosilal pimil ikʼal* osil*+

ti muʼyuk xa chisut tale,+

22 li ta slumal bu ikʼmutsʼan* ta jyalele,

jun lum ti bu ikʼ tajeke xchiʼuk ti muʼyuk smelolale,

jaʼ te ti bu solel ikʼmutsʼan xa ek li sakil osile».

 2 «¿Mi yuʼun muʼyuk stakʼobil chkom skotol li kʼusitik chavale,

o mi yuʼun jaʼ oy-o arason avaloj ti toj echʼem xakʼopoje?

 4 Yuʼun xi chavale: ‹Muʼyuk xchopolil li kʼusi chkakʼ ta chanele+

xchiʼuk sakun ta sba asat›.+

 5 ¡Pe ti xkʼopoj avaʼi li Diose

xchiʼuk ti sjam ye ta atojolale!+

 6 Vaʼun, jaʼ chakʼ anaʼ li kʼusitik mukul skʼoplal ti chapʼijub-o yuʼune,

yuʼun li melel pʼijilale ep kʼusi xuʼ jchantik yuʼun.

 7 ¿Mi yuʼun xchanbe avuʼun skʼoplal li kʼusitik lek nakʼajtik* yuʼun Diose,

o mi yuʼun xchanbe avuʼun skʼoplal skotol ta sventa li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune?

 9 Mas to mukʼ, jaʼ mu sta li balumile

xchiʼuk jaʼ mas jamal, jaʼ mu sta li nabe.

10 Mi jelav batel li Diose, mi oy buchʼu laj yikʼ batel xchiʼuk ti stsob li buchʼutik ta snail chapanobbaile,

¿buchʼu van xuʼ xalbe ti moʼoje?

12 Pe jaʼuk li jun krixchano ti jutuk spʼijile

jaʼ to chaʼibe smelolal kʼalal chvokʼ yuʼun jun krixchano li jkot teʼtikal vuroe.

13 Chapano li avoʼontone

xchiʼuk yeʼo muyel akʼob ta stojolal.

14 Mi oy kʼusi chopol tspas li akʼobe, jipo lokʼel

xchiʼuk mu xavakʼ nakluk ta akarpana li kʼusi muʼyuk tukʼe.

15 Yuʼun mi jech chapase, xuʼ xatoy muyel asat ta skoj ti muʼyuk kʼusi chopol apasoje;

xuʼ tukʼ vaʼalot, muʼyuk chaxiʼ.

16 Vaʼun, chchʼay ta ajol li avokole;

jaʼ xa noʼox jech chvul ta ajol jech kʼuchaʼal akʼeloj chjelav batel li yok voʼe.

17 Mas to xojobaj li akuxlejale, jaʼ xkom to ti kʼu yelan xojobaj li oʼlol kʼakʼale;

li ikʼal osil chil akuxlejale jaʼ jech chkʼot kʼuchaʼal li sob osile.

18 Jun avoʼonton, yuʼun oy spatobil avoʼonton

xchiʼuk chakʼel apat axokon, vaʼun mu noʼox kʼusi xanaʼ chbat amochan aba.

19 Muʼyuk kʼusi chaxiʼo kʼalal chbat amochan abae

xchiʼuk ep krixchanoetik chtal saʼikot sventa xakʼuxubin.

20 Pe tsok satik li buchʼutik toj chopolike;

muʼyuk bu xuʼ xjatavik batel

xchiʼuk jaʼ xa noʼox spatobil-o yoʼontonik li lajelale».+

 2 «¡Ta melel, li voʼoxuke toj pʼijoxuk

xchiʼuk jmoj chachamik xchiʼuk li pʼijilale!

 4 Solel tstseʼintaikun* li jchiʼiltak+

ti xivokolet ta stojolal Dios sventa stakʼbune.+

 5 Li buchʼutik lek no’ox xkuxlejalike tslabanik li buchʼu chil svokole,

tsnopik ti sta˗o jech tsnuptan li buchʼu chil svokole.*

 6 Jun yoʼonton ta skarpanaik li j-elekʼetike+

xchiʼuk li buchʼutik tsabeik skʼakʼal yoʼonton Diose mu noʼox kʼusi snaʼik,+

jaʼ jech kʼuchaʼal li buchʼutik te stsakoj ta skʼobik li sdiosike.

 7 Pe avokoluk, jakʼbo li chonbolometike, vaʼun jaʼ chchanubtasoxuk;

jakʼbo xtok li mutetik ta vinajele, vaʼun jaʼ chalboxuk.

 8 O kʼelavil li kʼusitik oy ta balumile, vaʼun jaʼ chchanubtasoxuk;

xchiʼuk kʼelavil li choyetik ta nabe, vaʼun jaʼ chakʼ avilik li kʼusi melele.

 9 ¿Mi oy van jkotuk ti mu snaʼ

ti jaʼ yabtel skʼob Jeova skotol li kʼusitik taje?

10 Te oy ta skʼob skotol li kʼusitik kuxajtike

xchiʼuk li yip xkuxlejal* skotol krixchanoetike.+

11 ¿Mi muʼyuk van chaʼi mi melel kʼusi chichʼ alel li jchikintik

jech kʼuchaʼal tspas preva veʼlil li kokʼtike?*+

12 ¿Mi mu masuk xa pʼijik li buchʼutik oy xa sjabilalike+

xchiʼuk mi mu masuk xa xaʼibeik smelolal li buchʼutik jal xa kuxiemike?

13 Oy sjuʼel xchiʼuk oy spʼijil li Diose;+

jaʼ jun Dios ti oy ta yoʼonton kʼusi tspase xchiʼuk ti xaʼibe lek smelolale.+

14 Li kʼusi tsjinese mu stakʼ chaʼvaʼanel;+

li kʼusi tsmake mi junuk krixchano stakʼ sjam.

15 Kʼalal tspajes li voʼe, chtakij yuʼun skotol;+

kʼalal chakʼ talel voʼe, chmutʼij* yuʼun li balumile.+

16 Oy yip xchiʼuk oy spʼijil;+

jaʼ oy ta skʼob li buchʼu chlokʼ ta bee xchiʼuk li buchʼu chlokʼesvan ta bee;

17 tspojbe skotol kʼusitik oy yuʼun li jtojobtasvanejetike

xchiʼuk chbolib yuʼun li jchapanvanejetike.+

18 Jaʼ tstitun li buchʼutik xchukoj ta kadena li ajvaliletike+

xchiʼuk chchukbe xchʼutik ta chukil.

19 Ta tʼan-ok* chanav yuʼun li paleetike+

xchiʼuk tsjip ta lum li buchʼutik yichʼoj lek tsots yabtelike,+

20 mu xakʼ kʼopojuk li jtojobtasvanejetike

xchiʼuk tspojbe spʼijil li moletike;

21 chakʼ ti akʼo xichʼ pʼajel li bankilaletike;+

xchiʼuk tskʼunibtas li buchʼutik lek tsotsike;*

22 chakʼ ta naʼel li kʼusitik mukajtik ta ikʼal osile+

xchiʼuk chakʼ xojobajuk sakil osil ti bu oy ikʼal osile;

23 jaʼ chakʼ ti akʼo mukʼibuk li mukʼta lumetik sventa tslajese;

jaʼ chchʼi yuʼun li mukʼta lumetik sventa xichʼik ikʼel batel ta yan lume.

24 Tspojbe spʼijil* li jnitvanejetik yuʼun krixchanoetike

xchiʼuk jaʼ chakʼ ti xyal xmuyik noʼox ta takixokol balumil ti bu chʼabal bee.+

25 Chavchav pikbil*+ chanavik ta ikʼal osil ti bu muʼyuk sakil osile;

te noʼox xkiklajetik yuʼun, jech kʼuchaʼal jyakubeletik.+

13 »Ta melel, yiloj jsat skotol maʼ taje,

yaʼioj li jchikine xchiʼuk yaʼiojbe smelolal.

 2 Jnaʼoj li kʼusi xanaʼik eke;

maʼuk ti mas bikʼit jkʼoplal avuʼunike.

 3 Voʼone jaʼ lek chkaʼi ti jkʼopon stuk li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune;

oy ta koʼonton chkakʼbe yil Dios ti tukʼ li kʼusi ta jpase.+

 4 Yan li voʼoxuke jecheʼ chopol chajutbeikun* jmul;

doktoroxuk ti batsʼi mu kʼusi xatunik-oe.+

 5 ¡Ti xatsʼijiikuk ta jyalele,

jaʼ te chavakʼik ta ilel ti pʼijoxuke!+

 6 Avokolikuk, chikintaik ti kʼu yelan ta jpak jkʼoplale

xchiʼuk tsʼet chikintaik li kʼusi xivokolet skʼanele.

 7 ¿Mi yuʼun muʼyuk tukʼ chapakbeik skʼoplal li Diose

xchiʼuk mi yuʼun chaloʼlavanik ti kʼu yelan chapakbeik skʼoplale?

 8 ¿Mi yuʼun van chakoltaik,

mi yuʼun van chakʼan chapakbeik skʼoplal li melel Diose?

10 Ta stukʼibtasoxuk ta melel

mi tʼujbil buchʼu lek chavilik ta mukule.+

11 ¿Mi mu tauk xaxiʼik-o ta jyalel yuʼun ti kʼu yelan smukʼulale

xchiʼuk mi mu tauk xtal ta atojolalik li xiʼelale?

12 Li pʼijil loʼiletik chavalike muʼyuk sbalil jech kʼuchaʼal tanil kʼokʼ;

toj kʼun li amakobbailike,* xkoʼolaj kʼuchaʼal ta lum noʼox pasbil.

14 Chapalun xa sventa oyuk kʼusi jnuptan

xchiʼuk ti xkakʼ ta vokol li jkuxlejale.

15 Akʼo mi tsmilun, ta onoʼox jmala;+

ta to jpak jkʼoplal ta stojolal.

16 Vaʼun, jaʼ chkʼot ta jpojvanej kuʼun,+

yuʼun mi junuk jsaʼmulil krixchano* xuʼ x-och ti bu oye.+

17 Aʼiik lek li kʼusi chkale;

tsʼet chikintaik li kʼusi chlokʼ ta kee.

18 Avi une, kʼelavilik, jchapanojbe xa skʼoplal sventa xkichʼ chapanel;

jnaʼoj ti oy jrasone.

20 Dios kuʼun, chaʼtos noʼox kʼusi xavakʼbun

sventa mu jnakʼ* jba ta atojolal.

21 Lokʼeso li akʼob ta jba ti toj ole, nom xavakʼ batel

xchiʼuk akʼo mu xixiʼo ti kʼu yelan chavakʼ xiʼele.+

22 Kʼoponun tal, vaʼun ta jtakʼbot,

o akʼo kʼopojkun, vaʼun takʼbun tal.

24 ¿Kʼu yuʼun ti chanakʼ* asat ta jtojolale+

xchiʼuk ti chapʼisun ta avajkontrae?+

25 ¿Mi ta van xasibtas li jlik yanal teʼ ti kuchbil batel ta ikʼe

o mi chanuts batel li takin jobele?

26 Yuʼun yakal chatsʼiba-o batel li jmul chavalbune

xchiʼuk chavakʼbun jtoj li kʼusitik chopol la jpas ta jkeremale.

27 Akakanoj ta latsʼob teʼ* li kakane,

chachaj ta kʼelel skotol ti butik chixanave

xchiʼuk chatʼun* batel ta kʼelel li yav kakane.

28 Jaʼ yuʼun, tsok batel li vinik* jech kʼuchaʼal li kʼusi chkʼaʼe,

jech kʼuchaʼal chlaj ta chon* jlikuk kʼuʼil pokʼile.

14 »Li krixchano ti vokʼem ta stojolal antse

komkom noʼox+ xkuxlejal xchiʼuk ep svokol.*+

 2 Chvokʼ tal jech kʼuchaʼal jtekʼ nichim, vaʼun chtakij;*+

j-echʼelbe kʼuchaʼal jun nakʼobal xchiʼuk tsakchʼay batel.+

 3 Ta melel, avakʼoj asat ta stojolal

xchiʼuk chavikʼ tal sventa xichʼ chapanel.*+

 5 Mi chapbil xa lek li skʼakʼalile,

te oy ta akʼob ti jayib u kuxule;

avaloj bu noʼox kʼalal xuʼ xkʼot yoʼ mu xjelav batel mas.+

 6 Namajeso asat ta stojolal sventa xkux,

jaʼ to mi tsuts yuʼun sjunul kʼakʼal+ jech kʼuchaʼal jun jsaʼabtele.

Chkʼelomaj tal yan velta mi laj yichʼ tsʼetele

xchiʼuk chchʼi tal li yuni kʼobkʼobtake.

 8 Mi molib li yibel ti mukul ta lume

xchiʼuk mi takij li xchumanil ta balumile;

 9 chchʼi tal yan velta mi kʼot jutebuk voʼ tee

xchiʼuk chchʼi tal skʼobkʼobtak jech kʼuchaʼal chʼiom teʼ.

10 Pe chcham li jun krixchanoe xchiʼuk chʼabal xa yip te telel.

¿Bu chbat kʼalal chcham li jun krixchanoe?+

11 Chchʼay batel li yaʼlel nabe

xchiʼuk chichʼ lokʼesbel yaʼlel li ukʼume, vaʼun chtakij.

Muʼyuk chjulavik, jaʼ to mi laj li vinajele,

mi jaʼuk chichʼik tijel xtok kʼalal vayemike.+

13 ¡Ati teuk xanakʼun li ta Mukinale,*+

ti teuk xanakʼun jaʼ to mi echʼ li skʼakʼal avoʼontone,

ti xavakʼbe lek skʼakʼalil ti kʼu sjalil te oyune xchiʼuk ti xavulesun ta ajole!+

Te ta jmala skotol kʼakʼal ti bu mosoinbilune,*

jaʼ to mi kʼot yorail chikol lokʼele.+

16 Pe li avie, yakal-o chachap skotol li jujutekʼ kakan bu chibate;

jaʼ noʼox akʼeloj-o li jmule.

17 Tsʼisbil lek ta koxtal li jmule

xchiʼuk apakʼoj lek ta spakʼobil sventa teuk-o kʼejel* li jpaltaile.*

18 Jech kʼuchaʼal jpʼej vits ti chlom yalel xchiʼuk ti chlilij batele

xchiʼuk jech kʼuchaʼal chichʼ pitsel lokʼel ta yavil li jpʼej mukʼta tone,

19 jech kʼuchaʼal xkechet ta jemel yuʼun ton li voʼe;

xchiʼuk ti chkuch batel lum li yok voʼe,

jaʼ jech chalajesbe spatobil yoʼonton li krixchano ti snaʼ xchame.

20 Jech-o chavakʼbe svokol jaʼ to mi chame;+

chajel ti kʼu yelan xvinaj li spat xokone xchiʼuk nom chatak batel.

21 Ichʼbil ta mukʼ li xnichʼnabe, pe mu snaʼ;

muʼyuk tsots skʼoplal ch-ilatik, pe mu xakʼ venta.+

22 Oy kʼusi kʼux-ip chaʼi ta sbekʼtal;

jaʼ noʼox chat yoʼonton kʼalal kuxul toe».

 2 «¿Mi yuʼun muʼyuk sbalil kʼalal oy kʼusi tstakʼ li jun pʼijil vinike,

o mi yuʼun tsnojes-o xchʼut li ikʼ chlik tal ta slokʼeb kʼakʼale?

 3 Mu kʼusi xtun-o kʼalal jech noʼox te xijvulvun chijtukʼibtasvane

xchiʼuk muʼyuk sbalil kʼalal jech noʼox te xij-al-une.

 4 Yuʼun chabikʼtajesbe skʼoplal li xiʼtael* Diose

xchiʼuk chayalesbe sbalil li snopbel skʼoplal Diose.

 5 Yuʼun chvinaj ti oy amul ta skoj li kʼusi chavale

xchiʼuk toj manya ti kʼu yelan chakʼopoje.

 6 Mu voʼonuk chkal ti oy amule, ta ave atuk chavakʼ ta ilel;

jaʼ chal ta jamal ave atuk ti oy amule.+

 7 ¿Mi yuʼun voʼot baʼyel krixchano lavokʼ avaloj,

o mi yuʼun voʼot baʼyel la-ayan ti jaʼ tsʼakal to li vitsetike?

 8 ¿Mi xavaʼi li kʼusi chal Dios ti mu stakʼ naʼele,

o mi yuʼun atuk xa noʼox ti jelavem apʼijile?

10 Liʼ jchiʼukutik li buchʼu sak xa sjole xchiʼuk li buchʼu oy xa sjabilale,+

mas xa mol viniketik, jaʼ mu sta li atote.

11 ¿Mi mu baluk noʼox chavaʼi ti kʼu yelan tspat oʼontonal li Diose

o mi mu baluk noʼox chavaʼi ti kʼusi lekik chavichʼ albele?

12 ¿Kʼu yuʼun tspasot ta mantal li avoʼontone

xchiʼuk kʼu yuʼun ti xnelet* xa asat ta ile?

13 Yuʼun li avoʼontone tskontrain Dios,

ta skoj taje oy kʼusitik chopol chaval ta stojolal.

14 ¿Kʼusi yabtel li jun krixchano ti snaʼ xcham sventa sakuk x-ilate,

o li buchʼu vokʼem ta stojolal jun ants sventa tukʼ x-ilate?+

15 ¡Kʼelavil! Muʼyuk spatoj yoʼonton ta stojolal li yaj-anjeltake*

xchiʼuk muʼyuk sak chil xtok li vinajele.+

16 ¡Buuk xa noʼox li jun krixchano ti toj chopol xchiʼuk ti muʼyuk stukʼile,+

ti oy ta yoʼonton spasel kʼusi chopol jech kʼuchaʼal li buchʼu takin yoʼonton ti chuchʼ yaʼi voʼe!

chkal avaʼi li kʼusi kiloje,

18 jaʼ li kʼusitik albil yuʼun stotik li pʼijil viniketike,+

jaʼ li kʼusitik muʼyuk smukojbeik skʼoplale.

19 Jaʼ noʼox stukik laj yichʼik akʼbel li balumile

xchiʼuk mi junuk yan krixchano echʼ xchiʼukik li stotike.

20 Li jun krixchano ti toj chopole chil svokol li jujun kʼakʼal kuxule,

chil svokol ti jayib jabil kuxul li buchʼu chʼabal xkʼuxul yoʼontone.

21 Stsʼininet chkʼot ta xchikin li kʼusitik xibal sbae;+

chlaj ta j-elekʼ kʼalal jaʼo jun yoʼontone.

22 Snaʼoj ti mu xuʼ xjatav lokʼel li ta ikʼal osile;+

snaʼoj ti malabil ta espadae.

24 Te tsibtasat-o yuʼun li kʼusi tsvul-o yoʼontone xchiʼuk li svokole;

tstsalat yuʼun li kʼusitik taje, xkoʼolaj kʼuchaʼal jun ajvalil ti chapal xa sventa tstsakvan ta kʼope.

25 Yuʼun tstoy muyel skʼob ta stojolal Dios sventa tskontrain

xchiʼuk tskʼan tsaʼ ta kʼop* li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune;

26 Xvilet batel ta anil sventa chbat stsak ta kʼop,

te stsakoj batel li s-eskudo* ti tsotse xchiʼuk ti pime.*

27 Lek jupʼem li sate

xchiʼuk kutsʼajtik* noʼox sjupʼemal li spat xokone;

28 te nakal li ta jteklumetik ti chichʼ jinesele,

ta naetik ti muʼyuk buchʼu te chnakie,

ti puro xa tontik te busul chkome.

29 Muʼyuk tspas ta jkʼulej xchiʼuk muʼyuk chpʼol batel li skʼulejale,

muʼyuk ch-epaj batel ta sba balumil li kʼusitik yuʼune.

30 Muʼyuk chjatav lokʼel li ta ikʼal osile,

xkoʼolaj kʼuchaʼal jtekʼ teʼ ti chtakij yuni kʼobkʼobtak* ta kʼokʼe

xchiʼuk ta jkoj noʼox yikʼal ye Dios chchʼay batel.+

31 Mu stakʼ skʼej sba lokʼel ta be ti jechuke xchiʼuk mu stakʼ spat yoʼonton ta stojolal li kʼusi muʼyuk stue,

yuʼun muʼyuk sbalil li xkʼexol tstabee.

32 Jaʼ jech chkʼot ta stojolal kʼalal kuxul toe,

xkoʼolaj kʼuchaʼal jtekʼ teʼ ti muʼyuk bu chnichin yuni kʼobkʼobtake.+

33 Xkoʼolaj kʼuchaʼal steʼel uva ti tslilin yalel sat kʼalal muʼyuk to yije

xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal oliva teʼ ti tslilin yalel xniche.

34 Muʼyuk kʼusi lek chkʼot ta pasel yuʼunik li jtsop chopol krixchanoetike*+

xchiʼuk chkʼakʼ ta kʼokʼ skarpana li buchʼutik chchon sbaik ta takʼine.*

35 Jaʼ chnapʼi ta xchʼutik li vokolile, vaʼun chvokʼ yuʼunik li kʼusi toj chopole

xchiʼuk jaʼ te chlik tal loʼlael li ta yalajebike».

Ti voʼokoxuk chanuptanik kʼuchaʼal voʼone,

xuʼ ep kʼusitik xlik kalboxuk sventa jkontrainoxuk.

Xchiʼuk ta jimulan xa jol ta atojolalik ti jechuke.+

 5 Pe mu jechuk ta jpas, yuʼun ta jtsatsubtasoxuk ta jkʼopojel ti jechuke

xchiʼuk xkuxet chkom avoʼontonik yuʼun li kʼusi chlokʼ ta ke jechuke.+

 6 Muʼyuk chyoch li kʼusi kʼux-ip chkaʼi mi chikʼopoje+

xchiʼuk ¿kʼu van yepal chyoch jvokol mi muʼyuk likʼopoj xtok une?

 7 Pe laj xa slubtsanun li Diose;+

slajesoj ta j-echʼel li kutsʼ kalale.*

 8 La xmichʼun xtok, vaʼun laj yil yantik

xchiʼuk ta skoj ti toj bakune, jaʼ chakʼ ta ilel ti oy jmule.

10 Solel xjachʼojan yeik sventa tskontrainikun+

xchiʼuk batsʼi syayijesojbeikun li xokontak jsate;

ep tajek stsoboj sbaik sventa tskontrainikun.+

11 Li Diose chakʼun ta skʼob keremetik ti jutuk to sjabilalike

xchiʼuk tsjipun batel ta skʼob li buchʼu toj chopole.+

12 Jun toʼox koʼonton, pe jaʼ la slilinun.+

La xmichʼbun jnukʼ xchiʼuk la xvochʼun;*

vaʼun la stsʼapbun tal sflecha.

13 Joyol ta jtojolal li yaj-akʼflechatake;+

chʼochʼomtik* chikta li jrinyone+ xchiʼuk muʼyuk xkʼuxul yoʼonton;

tsmal batel ta balumil li yaʼlel kiche.

14 Xikoʼolaj kʼuchaʼal junuk muro ti nopajtik noʼox tsjom jelavele;

xvilet tal ta anil ta jtojolal kʼuchaʼal jun jpaskʼop.

15 Jtsʼisoj chʼixal kʼuʼil* sventa jpix-o li jnukulile+

xchiʼuk jmukoj ta balumil ti kʼu yelan ichʼbilun ta mukʼe.*+

16 Solel tsoj ta okʼel li jsate+

xchiʼuk situbem tajek li jsate,

17 akʼo mi muʼyuk majvanem li jkʼobe

xchiʼuk muʼyuk xchopolil li j-orasione.

19 Te oy ta vinajel li jtestigoe;

ti buchʼu tspak jkʼoplale te oy ta toyol.

20 Tslabanikun jchiʼiltak+

kʼalal jaʼo chmal yaʼlel jsat ta stojolal Diose.+

21 Akʼo oyuk buchʼu xchʼakunkutik xchiʼuk li Diose,

jech kʼuchaʼal tspas li jun krixchano ta stojolal xchiʼile.+

22 Yuʼun mu xa jaluk li jayib jabil chtale

xchiʼuk chibat li ta sbelel ti bu mu xa stakʼ xisut tale.+

17 »Laj xa li yip jkuxlejale, chlaj xa skʼoplal

li jkʼakʼalile;

te xa tsmalaun li mukinale.+

 2 Te joyol ta jpat jxokon li jlabanvanejetike+

xchiʼuk skʼan skʼel jsat ti kʼu yelan tstoy sbaike.

 4 Yuʼun anakʼoj* li pʼijilal sventa mu teuk oy ta yoʼontonike;+

jech oxal muʼyuk chatoybe skʼoplalik.

 5 Li jun krixchanoe xuʼ van xalbe yamigotak ti oy kʼusi chakʼbee,

yan li xnichʼnabe chmak satik ta viʼnal.

 6 Li Diose laj yakʼ ti akʼo xkichʼ labanel yuʼun li krixchanoetike,+

jaʼ yuʼun la stubtabeikun li jsate.+

 7 Xmaket xa jsat ta skoj li at-oʼontone+

xchiʼuk bak xa sjunul li jbekʼtale.

 8 Li tukʼil krixchanoetike labal to sba chilikun,

li buchʼu chʼabal smule mu junuk yoʼonton ta skoj li chopol krixchanoe.*

 9 Tukʼ stamoj batel lek sbe li buchʼu tukʼe+

xchiʼuk mas to tstsatsub batel yipal li buchʼu muʼyuk kʼusi chopol tspase.+

10 Akʼo mi jech, xuʼ xatalik yan velta sventa xalikesik ta achʼ ti chavutikune,

yuʼun kiloj xa ti mu junuk buchʼu oy spʼijil avuʼunike.+

11 Muʼyuk xa jal ti kʼu sjalil liʼ kuxulune,+

laj xa skʼoplal li kʼusi jnopoj ta jpase xchiʼuk li kʼusi tskʼan koʼontone.+

12 Jaʼ yakalik-o ta skʼatajesel ta kʼakʼaltik li akʼobale,

xi chalike: ‹Ikʼ osil, jaʼ yuʼun poʼot xa sakub›.

13 Jutuk xa noʼox ta jmala, vaʼun jaʼ chkʼot ta jna li Mukinale;*+

te chbat jkʼi jtas ta ikʼal osil.+

16 Te tijil ch-och batel* ta Mukinal* ti chalal lek smak stiʼ

kʼalal koʼol chiyalkutik batel li ta pukuktike».*+

 3 ¿Kʼu yuʼun xikoʼolajkutik kʼuchaʼal chonbolometik+ chavil

xchiʼuk ti bolunkutik chavile?

 4 Akʼo mi chʼuchʼultik xa chakom ta skoj li skʼakʼal avoʼontone,

¿mi yuʼun chʼabal xa van jnaklejetik chkom ta balumil ta akoj,

o mi tsjel van yavil li mukʼta tonetike?

 5 Jaʼ jech, chlaj sakil osil ta stojolal li buchʼu toj chopole

xchiʼuk muʼyuk xa chojobaj li sleb skʼokʼe.+

 6 Ta batsʼi melel, li sakil osil ta skarpanae ta x-ikʼub

xchiʼuk ta xtupʼ li skantile.

 7 Ti kʼu yelan natik tsjet batel yakane ta xichʼ komajesbel

xchiʼuk ti kʼu yelan chtojobtasvane jaʼ chjipat-o ta lum.+

 8 Yuʼun chbeiltasat batel ta petsʼ yuʼun li yakane,

vaʼun te xa noʼox xtal xbat ta yut li petsʼe.

 9 Tstsakat ta petsʼ ta xchak yakan;

chukul chkʼot ta chʼojon.+

10 Te mukul xchʼojonal ta balumil

xchiʼuk te lichʼil jun petsʼ ta sbe.

11 Ta buyuk xa noʼox tsibtasat yuʼun li jsibtasvaneje+

xchiʼuk te nopol nutsbil batel.

12 Chlaj stsatsal

xchiʼuk xkiklajet* ta skoj li vokolile.+

13 Xkechet chlaj batel li snukulile,

li chamel ti stuk xa noʼox jech chmilvane chlajesbat yuʼun yok skʼob.*

14 Skotol li kʼusitik spatoj-o yoʼonton ta skarpanae ta xichʼ bulel lokʼel+

xchiʼuk chichʼ ikʼel batel ta stojolal li ajvalil yuʼun jsibtasvanejetike.*

15 Chnaki yan krixchanoetik* li ta skarpanae;

chtanij ochel asufre li ta snae.+

16 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jtekʼ teʼ ti chtakij yibele

xchiʼuk ti chtakij li skʼobkʼobtake.

17 Li krixchanoetik ta balumile chchʼay ta sjolik buchʼu jaʼ

xchiʼuk muʼyuk bu ojtikinbil sbi* ta kaye.

18 Ta sakil osil oy, pe chichʼ ikʼel batel ta ikʼal osil

xchiʼuk chichʼ nutsel lokʼel li ta balumil ti bu xchʼi lek kʼusitike.

19 Muʼyuk ch-ayan xnichʼnab mi jaʼuk snitilulal li ta slumale

xchiʼuk muʼyuk buchʼu kuxul chkom ti bu nakale.*

20 Kʼalal chkʼot skʼakʼalile, li krixchanoetik ta Smaleb Kʼakʼale chchʼay xchʼulelik ta xiʼel

xchiʼuk li krixchanoetik ta Slokʼeb Kʼakʼale chnikik ta xiʼel.

21 Taje jaʼ jech chkʼot ta pasel ta skarpana li jpaschoplejale

xchiʼuk ti bu oyik li buchʼutik muʼyuk yojtikinojik Diose».

 2 «¿Bakʼin to chaviktaik ti chasabeikun jole,+

ti chayayijesbeikun koʼonton ta skoj li kʼusi chavalike?+

 3 Lajuneb xa velta laj avutikun;

solel mu xa noʼox xakʼexavik ti tsots tajek kʼusi chapasbeikune.+

 4 Jech xtok, mi yuʼun oy kʼusi muʼyuk lek batem ta pasel kuʼune,

voʼon oy ta jba li jpaltaile.*

 5 Mi jech-o chavalilanik ti mas mukʼ akʼoplalike,

ti oy srasonal chavalik li jvokol ta jnuptane,

 6 naʼik me ti jaʼ la slokʼesun ta be li Diose

xchiʼuk ti la stsakun ta jun petsʼ ti chyakvane.

 7 ¡Kʼelavilik! Yakal-o chi-avan ta skoj li kʼusi chopol chkichʼ pasbele, pe muʼyuk buchʼu stakʼbun;+

xi-avet-o ta skʼanel koltael, pe muʼyuk buchʼu tukʼ xchapanun.+

 8 Smakojbun jbe ta jun muro ti pasbil ta tone, vaʼun mu xijelav te;

pixil yuʼun ta ikʼal osil li jbee.+

 9 Spojojbun li jmukʼulale

xchiʼuk slokʼesojbun li skoronail jole.

10 Tslajesbe skʼoplal jkuxlejal jaʼ to mi lichʼay-o batele;

tsbul lokʼel kʼuchaʼal jtekʼ teʼ li spatobil koʼontone.

11 Xtiltun li skʼakʼal yoʼonton ta jtojolale

xchiʼuk yajkontraun chil.+

12 Tstsob sbaik li sviniktake xchiʼuk tsjoyobtaikun

xchiʼuk te tsvaʼan skarpanaik ta spat xokon li jkarpanae.

13 Snamajesoj ta jtojolal li jbankil kitsʼine

xchiʼuk laj yiktaikun komel li buchʼutik xojtikinikune.+

14 Laj xa yiktaikun li kutsʼ kalale

xchiʼuk la xchʼayikun ta sjolik li buchʼutik lek xkojtikine.+

15 Mu xojtikinikun xa yilel li buchʼutik te oyik ta jnae+ xchiʼuk li jkiaratake;

batsʼi jyanlum chilikun.

16 Ta jtak ta ikʼel li kajtunele, pe mu stakʼbun;

te xivokolet ta stojolal sventa xikʼuxubaj ta yoʼonton.

17 Li kajnile ch-ib-o yoʼonton li yikʼ kee+

xchiʼuk tuun chaʼiik li jbankil kitsʼinabe.

18 Kʼalal ta bikʼtal keremetik tspʼajikun,

chlik slabanikun kʼalal chilikune.*

19 Spʼajojikun skotol li kamigotak ti mas lek xkil jba jchiʼuke+

xchiʼuk skontrainojikun xa li buchʼutik jkʼanojan toʼoxe.+

20 Muʼyuk xa jbekʼtal, stuk xa noʼox jnukulil xchiʼuk jbakil+

xchiʼuk kolel xa likol ta skʼob li lajelale.

21 Kʼuxubinikun jchiʼiltak, kʼuxubinikun,

yuʼun la smajun li skʼob Diose.+

22 ¿Kʼu yuʼun yakal chakontrainikun-o jech kʼuchaʼal tspas li Diose,+

ti mu noʼox xalubik ta yilbajinelune?*+

23 ¡Ti xichʼuk tsʼibael li kʼusi chkale,

ti oyuk noʼox kʼuxi xuʼ xichʼ tsʼibael ta jlikuk livroe!

24 ¡Jaʼ ta jkʼan yaʼel ti teuk chʼojilanbil xichʼ tsʼibael sbatel osil ta tone,

ti akʼo xichʼ chʼojel ta sinsel xchiʼuk ti xichʼ nojesel ta plomoe!

25 Yuʼun jnaʼoj lek ti kuxul li jpojvanej* kuʼune;+

xchiʼuk ti chtal ta tsʼakal sventa chakʼ sba ta ojtikinel ta sba balumile.*

26 Akʼo mi lajem xa li jnukulile,

yoʼ to kuxulune, chkil li Diose,

27 jaʼ li buchʼu chkil jtuke,

li buchʼu chkil ta jsat jtuke, muʼyuk buchʼu yan chil.+

29 Xiʼanik me yuʼun li espadae,+

yuʼun li espadae chakʼ kastigo ta skoj li apaltailike;*

skʼan xanaʼik ti oy jun jchapanvaneje».+

 2 «Oy kʼusi ta jnop ti mu junuk koʼonton yuʼune, jech oxal jaʼ tstij koʼonton sventa jtakʼbot,

yuʼun mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas.

 3 Chopol chkaʼi ti laj kichʼ utele;

xchiʼuk ta skoj ti xkaʼibe smelolale, jaʼ tstijbun koʼonton yoʼ jtakʼ sutel.

 4 Anaʼoj xa onoʼox jnaʼ li kʼusi chkalbote,

yuʼun jech onoʼox vinajem talel kʼalal laj yichʼ akʼel ta balumil li vinike,*+

 5 ti jlikel noʼox x-avet ta muyubajel li buchʼu toj chopole

xchiʼuk ti jlikel noʼox xkuxet yoʼonton li chopol krixchanoe.*+

 6 Akʼo mi xkʼot to ta vinajel li smukʼulale

xchiʼuk ti xkʼot to ta tok li sjole,

 7 jaʼ jech chlaj sbatel osil kʼuchaʼal li yikʼobale;*

xi chalik li buchʼutik chilik toʼoxe: ‹¿Bu oy un?›.

 8 J-echʼelbe noʼox kʼuchaʼal vaychil xchiʼuk muʼyuk xa tstaik-o;

chchʼay batel kʼuchaʼal jun vaychil ta akʼobaltik.

 9 Li buchʼutik laj toʼox yilike muʼyuk xa bu chilik yan velta

xchiʼuk muʼyuk xa bu ch-ilat-o yuʼun ti bu toʼox nakale.+

10 Li xnichʼnabe tskʼan ti lekuk x-ilatik yuʼun li buchʼutik abol sbaike

xchiʼuk li skʼobe chakʼ sutel li skʼulejale.+

11 Oy toʼox lek yipal li sbakiltake,

pe taje* te xa noʼox chbat teliuk ta pukuktik* xchiʼuk.

12 Mi lek chiʼ chaʼi ta ye li kʼusi chopole,

mi te tsmuk ta yolon yokʼe,

13 mi te chaʼibe smuile xchiʼuk mi mu stubta lokʼele,

ti te-o tikʼil ta yee,

14 te chpajub ta yut xchʼut li sveʼele;

jaʼ jech chkʼataj kʼuchaʼal svenenoal kovra ta sbekʼtal.

15 Sbikʼoj li kʼulejale, pe ta xeta lokʼel;

li Diose tslokʼesbe ta xchʼut.

16 Ta stsʼutsʼbe li svenenoal kovrae;

ta yokʼ* kiletel chon chmilat.

17 Muʼyuk tskʼupin-o li leche xchiʼuk pom

ti chbein kʼuchaʼal yok ukʼume.

18 Chakʼ sutel li kʼusitik yuʼun kʼalal muʼyuk to slajesoje;*

muʼyuk tskʼupin li skʼulejal ti staoj ta spʼolmale.+

19 Yuʼun xvochʼoj* xchiʼuk yiktaoj komel li povreetike;

spojoj jpʼej na ti maʼuk svaʼanoje.

20 Pe muʼyuk jun yoʼonton chaʼi sba;

muʼyuk chkoltaat yuʼun li skʼulejal sventa xjatave.

21 Chʼabal xa kʼusi x-ayan sventa xjoch batel;

jaʼ yuʼun muʼyuk chjalij li skʼulejale.

22 Kʼalal tspas ta bankilal jkʼuleje, ta me stsakat ta vul oʼonton

xchiʼuk chvul ta stojolal skotol li yipal vokolile.

23 Kʼalal jaʼo tsnojes xchʼute,

jaʼo chakʼ talel skʼakʼal yoʼonton Dios ta stojolal,

chtal li vokolil ta stojolale, xkoʼolaj kʼuchaʼal chakʼ voʼ.

24 Kʼalal mi jatav ta stojolal li abtejebaletik pasbil ta takʼine,

jaʼ tsʼapal chkʼot ta stojolal li flecha chjipbat talel li ta arko pasbil ta kovree.

25 Tsbotsʼ lokʼel jun flecha ta spat,

jun abtejebal ti stsʼayayet ti matsʼal ta yiche,

vaʼun ta xiʼ ta bu kʼalal.+

26 Li skʼulejale chichʼ jipel batel ti bu solel ikʼ osile;

chchikʼat yuʼun li kʼokʼ ti muʼyuk buchʼu chchuche;

vokolil xa noʼox smalaojik li buchʼu kuxul komem ta skarpanae.

27 Jaʼ chvinajesbat smul yuʼun li vinajele;

chkontrainat yuʼun li balumile.

28 Kuchbil chbat ta nojelal ta voʼ li snae;

jaʼ jun tsatsal ikʼaloʼ mi sta yorail li skʼakʼal yoʼonton Diose.

29 Taje jaʼ li kʼusi ch-akʼbat yuʼun Dios li jun vinik ti toj chopole,

jaʼ li xrexto* snopoj ch-akʼbat yuʼun Diose».

 2 «Tsʼet chikintaik lek li kʼusi chkale;

vaʼun jaʼ jech chapatbeikun koʼonton.

 3 Oyuk smalael avuʼunik kʼalal chikʼopoje;

jaʼ to xuʼ xlik alabanikun mi laj xa ox koʼonton ta kʼopojele.+

 5 Kʼelikun talel, vaʼun labal to sba chavilikun;

mako ta akʼob li aveike.

 6 Mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas kʼalal ta jnopbe skʼoplal taje

xchiʼuk xtʼelelet* sjunul jbekʼtal.

 7 ¿Kʼu yuʼun kuxul-o li buchʼutik toj chopolike,+

ti chmalubik xchiʼuk ti chpasik ta jkʼuleje?*+

 8 Te oy-o ta stojolalik li xnichʼnabike

xchiʼuk ta to xilik ch-ayan snitilulal li xnichʼnabike.

 9 Jun yoʼonton ta snaik, muʼyuk xiʼel chaʼiik,+

muʼyuk ch-akʼbatik kastigo ta xvachʼ li Diose.

10 Lek xnichʼnaj li stot xvakaxike;

lek x-alaj xchiʼuk muʼyuk chyal yol li smeʼ xvakaxike.

11 Li skeremtake ch-anilajik lokʼel jech kʼuchaʼal jtsop chij

xchiʼuk li xnichʼnabe xpʼitik noʼox.

12 Xkʼejinik noʼox kʼalal tstijik li pandereta* xchiʼuk arpae

xchiʼuk xmuyubajik noʼox kʼalal chbakʼ li amae.*+

13 Jun yoʼonton ch-echʼ ta xkuxlejalik

xchiʼuk jun yoʼonton* chyalik ta Mukinal.*

18 ¿Mi jech van chkoʼolajik junuk velta kʼuchaʼal jobel ti kuchbil chbat ta ikʼe

xchiʼuk kʼuchaʼal li solepal* kʼusitik ti chkuchat batel ta tsatsal ikʼe?

20 Akʼo yil ta sat stuk ti kʼu yelan chichʼ lajesele

xchiʼuk akʼo yuchʼbe skapemal sjol li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.+

21 Pe ¿kʼusi xa sventa-o ti kʼusi chkʼot ta pasel ta sna kʼalal chʼabal xa ox tee,

mi tuchʼbat* xa ox ta be ti kʼu sjalil xkuxlejale?+

22 ¿Mi oy buchʼu xuʼ xchanubtas li Diose,*+

ti jaʼ chchapan xtok li buchʼutik tsots yabtelike?+

23 Chcham li jun vinik kʼalal lek to tsotse,+

kʼalal mu to persauk skʼan chabiele xchiʼuk kʼalal jun to yoʼontone,+

24 kʼalal jaʼo lek tʼomolik ta sjupʼemal li yoʼe

xchiʼuk kʼalal tsotsik to lek li sbakiltake.*

25 Pe oy jlom ti oy tajek svokol chchame,

muʼyuk tskʼupin-o li kʼusitik leke.

26 Jmoj chbat puchʼiikuk ta pukuktik*+

xchiʼuk koʼol chvoliatik* ta xuvit.+

27 ¡Kʼelavilik! Jnaʼoj lek li kʼusi yakal chanopike

xchiʼuk li kʼusitik chopol anopoj chapasik sventa chavakʼbeikun jvokole.*+

28 Yuʼun xi chavalike: ‹¿Bu oy sna li jkʼulej vinike

xchiʼuk bu oy li skarpana ti bu toʼox nakal li buchʼu toj chopole?›.+

¿Mi mu achanojbeikuk lek skʼoplal li kʼusi yilojik talele,*

30 ti chkol komel li buchʼu toj chopol kʼalal chkʼot skʼakʼalil vokolile

xchiʼuk ti chichʼ pojel komel li ta yorail skʼakʼal oʼontonale?

31 ¿Buchʼu van tstsak ta kʼop ta skoj li be bu stamoj batele

xchiʼuk buchʼu van tstojbe sutel ta skoj li kʼusi spasoje?

32 Kʼalal kuchbil batel ta mukinale,

chichʼ vaʼanel jun jchabivanej li ta xchʼenale.

33 Lek chiʼ chaʼi li lum ta stenlejaltike*+

xchiʼuk te tijil chbat skotol li krixchanoetike*+

jech kʼuchaʼal li yantik ti jelavemik xa batel yuʼun ti mu xa noʼox stakʼ chapele.

 3 ¿Mi tsots van skʼoplal chil* li Buchʼu skotol xuʼ yuʼun ti tukʼ avakʼoj abae,

o mi tstabe van sbalil jutebuk ti jech-o tukʼ avoʼonton avakʼoj aba tale?+

 4 ¿Mi chakʼbot van kastigo

xchiʼuk mi chikʼot van batel ta snail chapanobbail ta skoj ti chavichʼ ta mukʼe?

 5 ¿Mi mu jaʼuk ta skoj ti toj ep li achoplejale

xchiʼuk ti muʼyuk spajeb li apaltaile?+

 6 Yuʼun ta jecheʼ noʼox chakilbe komel ta prental* jlikuk skʼuʼ spokʼ li achiʼiltake*

xchiʼuk chapojbe skʼuʼ li krixchanoetike, vaʼun tʼanajtik* chkom avuʼun.+

 7 Muʼyuk chavakʼbe j-umuk voʼ li buchʼu lubeme

xchiʼuk muʼyuk chavakʼbe sveʼel li buchʼu chviʼnaje.+

 8 Jaʼ yuʼuninoj balumil li jun vinik ti tsots skʼoplale+

xchiʼuk jaʼ te nakal li buchʼu lek ilbile.

 9 Xokol skʼob la atak sutel li antsetik ti chamem smalalike

xchiʼuk la ayayijes li ololetik ti chamem stotike.*

10 Jech oxal, joyol epal petsʼ* ta apat axokon+

xchiʼuk ta anil noʼox kʼusi tsibtasot;

11 jaʼ yuʼun solel ikʼmutsʼan,* mu xavil osil

xchiʼuk tsmutʼiot* li nojelal ta voʼe.

14 Mu xil ta skoj ti chmakbat sat yuʼun li toke,

kʼalal jaʼo te chanav ti bu mas toyol ta vinajele›.

15 ¿Mi jaʼ te chatam-o batel li voʼneal be

ti te xanavemik li viniketik ti toj chopolike,

16 ti chamik noʼox ta anil ta skeremalike,

ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jpʼej na ti kuchbil chbat ta ukʼum li snaklebe?+

19 Li buchʼutik tukʼike chilik kʼu yelan chichʼik lajesel xchiʼuk chmuyubajik,

jech xtok, li buchʼu muʼyuk kʼusi chopol spasoje chlabanvan xchiʼuk xi chale:

20 ‹Laj xa yichʼ lajesel li kajkontrakutike

xchiʼuk chichʼ chikʼel ta kʼokʼ li kʼusitik chkom yuʼunike›.

21 Ojtikino li Diose, vaʼun jun avoʼonton;

laje chvul ta atojolal li kʼusitik leke.

22 Chʼamo li mantal chlokʼ ta yee

xchiʼuk teuk-o ta avoʼonton li kʼusi chale.+

23 Mi lasut tal ta stojolal li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune, chata yan velta ti kʼu toʼox avelane;+

mi chalokʼes ta akarpana li kʼusitik muʼyuk tukʼe,

24 mi la ajip batel ta pukuktik* li a-oroe*

xchiʼuk mi la ajip yalel ta vaʼal tontikaltik* li oro talem ta Ofire,+

25 vaʼun bi jaʼ chkʼot kʼuchaʼal oro avuʼun li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune

xchiʼuk jaʼ chkʼot ta plata avuʼun ti mas to leke.

26 Yuʼun jaʼ xkuxetel avoʼonton chkʼot li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune

xchiʼuk chatoy muyel asat ta stojolal li Diose.

27 Chakʼanbe vokol, vaʼun chchikintabot;

xchiʼuk chkʼot ta pasel avuʼun li kʼusi avaloj chapase.

28 Kʼusiuk noʼox ti chanop chapase lek chbat avuʼun

xchiʼuk xojobaj noʼox batel ta abe li sakil osile.

29 Yuʼun chavichʼ kʼexlaltasel mi xatoyet chakʼopoje,

pe jaʼ tspoj li buchʼu bikʼit chakʼ sbae.*

30 Jaʼ tspoj lokʼel li buchʼutik muʼyuk smulike;

jech oxal ta xavichʼ pojel ta melel mi muʼyuk kʼusi chopol apasoje».*

 2 «Li avi xtoke, tsots ta jpak jkʼoplal;+

lajem xa kipal ta skoj ti ta jikʼ koʼontone.

 4 Chkalbe jechuk li kʼusi jnuptanoje

xchiʼuk ep kʼusi chkal sventa jpak jkʼoplal.

 5 Te chkaʼi kʼuxi tstakʼbun ti jechuke

xchiʼuk ta jtsak ta mukʼ li kʼusi chalbune.

 7 Te ta yeloval Dios chchapaj skʼop jechuk li buchʼu tukʼe

xchiʼuk li Jchapanvanej kuʼune xuʼ xal jkʼoplal ti muʼyuk jutebuk jmule.

 8 Pe mi libat ta slokʼeb kʼakʼale, muʼyuk te oy;

xchiʼuk mi libat ta smaleb kʼakʼale, muʼyuk te ta jta.

 9 Kʼalal te ch-abtej ta nortee, mu jta ta ilel;

vaʼun jaʼo chjoyij tal ta sur, pe muʼyuk ta jta ta ilel xtok.

11 Li kakane te nopol stsʼaklioj batel li yav yakane;

muʼyuk kʼejpʼujemun* lokʼel li ta sbee, te oyun-o.+

14 Yuʼun tspas skotol li kʼusi snopoj tspas ta jtojolale

xchiʼuk ep kʼusitik skʼejoj* jech kʼuchaʼal taje.

15 Jech oxal, mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas yuʼun;

mas xa chixiʼo kʼalal ta jnopbe skʼoplale.

16 La slajesbun stsatsal koʼonton li Diose

xchiʼuk la sibtasun li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.

17 Pe muʼyuk to smakoj ke li ikʼal osile

mi jaʼuk smakoj jsat ti ikʼmutsʼan* ta jyalele.

 2 Li krixchanoetike tsjelbeik yavil stsʼakiltak yosil yantik;+

chelkʼanik batel chijetik sventa xbat yakʼ ta yosilik.

 3 Chelkʼanbeik batel svuro li ololetik ti chamem stotike;

xchiʼuk ta skoj ti oy kʼusi xchʼamunoj li ants ti chamem smalale, chichʼbeik-o komel ta prental* li stot xvakaxe.+

 4 Ta persa chujik lokʼel ta be li buchʼu abol sbae;

li buchʼutik mu xpak yuʼun skʼoplalik liʼ ta balumile skʼan snakʼ* sbaik sventa mu x-ilatik.+

 5 Li buchʼutik abol sbaike xkoʼolajik kʼuchaʼal teʼtikal vuroetik+ ti tsaʼ sveʼelik ta takixokol balumile;

tsaʼik veʼlil ta takixokol balumil ta sventa li yalab xnichʼnabike.

 6 Skʼan xbat stsobik tsʼunobil ta yosil* yan krixchano

xchiʼuk chkʼuxkʼultaik* ti bu oy steʼeltak s-uva li buchʼu toj chopole.

 7 Tʼanal ch-echʼ yuʼunik akʼobal, muʼyuk skʼuʼ spokʼik;+

muʼyuk kʼusi xpix-o sbaik ta sventa li sike.

 8 Tʼuxulik ta skoj ti chakʼ voʼ li ta vitstikaltike;

te tsnapʼan sbaik ta mukʼta tonetik ta skoj ti chʼabal kʼusi smak-o sbaike.

 9 Chichʼ jochel lokʼel ta xchuʼ smeʼ li olol ti chamem stote;+

xchiʼuk ta skoj ti oy kʼusi xchʼamunoj li buchʼu abol sbae, chichʼbeik ta prental* li skʼuʼ spokʼe,+

10 tsujik ta xanbal kʼalal tʼanalike, muʼyuk skʼuʼ spokʼik

xchiʼuk xmichʼmun xchʼutik ta viʼnal yuʼunik kʼalal chkuchik li jujuyom trigoe.

11 Kʼalal kʼixin kʼakʼale, te tsots ch-abtejik* li ta osil ti skojolkojole;

te chpechʼik ta tekʼel uva li ta spitsʼobile, akʼo mi jech, takin yoʼontonik.+

12 Li buchʼutik chchamik xae x-avetik noʼox ta jteklum;

li buchʼutik toj tsots yayijemike x-avetik ta skʼanel koltael,+

pe muʼyuk noʼox kʼusi chopol chil li Diose.*

13 Oy buchʼutik ti tstoy sbaik ta stojolal li sakil osile;+

muʼyuk tstsakik ta venta li sbelele

xchiʼuk maʼuk te chanavik batel.

14 Naka toʼox chlokʼ tal kʼakʼal chlik li jmilvaneje;

jaʼ tsmil li buchʼu mu xpak yuʼun skʼoplale xchiʼuk li buchʼu povree,+

ch-och ta elekʼ li ta akʼobaltike.

15 Li sbekʼ sat buchʼu tsloʼla snup chiʼilile tsmala ch-ikʼub osil,+

xi chale: ‹¡Muʼyuk buchʼu chilun!›,+

16 Ch-ochik ta* naetik li ta ikʼ osile;

jaʼ te bajal ta snaik li ta kʼakʼaltike.

17 Yuʼun xkoʼolaj noʼox chilik kʼuchaʼal pimil ikʼal* osil li jujun sobe;

xojtikinik lek li kʼusitik xibalik sba ta pimil ikʼal osile.

19 Jech kʼuchaʼal chchʼay batel li unijem taiv ta yorail kʼepelaltik xchiʼuk kʼalal kʼixin kʼakʼale,

¡jaʼ jech chbat uluk ta Mukinal* li buchʼutik saʼoj smulike!+

21 Chopol kʼusi tspasbe li ants ti mu snaʼ x-alaje

xchiʼuk chilbajin li ants ti chamem smalale.

22 Li Diose tstunes sjuʼel sventa tslajesbe skʼoplal li buchʼutik tsots yipike;

akʼo mi xmukʼib skʼoplalik, mu snaʼik lek mi chkuxiik o mi moʼoj.

23 Li Diose chakʼ ti spat yoʼonton ta stukike xchiʼuk ti junuk yoʼonton xaʼi sbaike,+

pe te yakʼoj sat ta skotol li kʼusitik tspasike.*+

Chichʼ bikʼtajesbel skʼoplalik+ xchiʼuk chichʼik tsobel kʼuchaʼal li yantike;

chichʼik tuchʼel kʼuchaʼal chichʼ tuchʼel li sat trigoe.

25 Mi mu meleluk taje, ¿buchʼu xuʼ xakʼ ta ilel ti jutkʼopune*

o ti mu meleluk li kʼusi chkale?».

 2 «Li ajvalilale* jaʼ yuʼun stuk xchiʼuk xiʼtabil* xtok;

jaʼ chakʼ jun oʼontonal li ta vinajele.*

 4 Jaʼ yuʼun, ¿kʼuxi xuʼ tukʼ x-ilat yuʼun Dios li jun krixchano ti snaʼ xchame+

o kʼuxi xuʼ muʼyukuk smul* li buchʼu vokʼem ta stojolal jun antse?+

 5 Kʼalal ta luna* muʼyuk xojobaj ta xil

xchiʼuk muʼyuk sak chil li kʼanaletike,

 6 ¡buuk xa noʼox li krixchano ti snaʼ xcham ti muʼyuk tsots skʼoplale,

ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jkot xuvit ch-ilate!».

 4 ¿Buchʼu ti chakʼopon avaloje

xchiʼuk buchʼu laj yakʼ anaʼ li kʼusitik laj avale?*

 5 Li buchʼutik chʼabal sjuʼelik ti chamemik xae chnikik ta xiʼel;

mas to olon oyik, jaʼ mu sta li nab xchiʼuk li kʼusitik te kuxajtike.

 6 Chajal ta sba ta sat Mukinal* li Diose+

xchiʼuk muʼyuk makal ta sat li yavil lajelale.*

 7 Jaʼ chlichʼan batel li vinajel ti bu xokole,+

muʼyuk kʼusi la stʼuyan-o* li balumile.

 8 Ta xpix ta toketik li voʼe,+

pe mu xtʼom li toke, akʼo mi ol.

 9 Ta smak li yeloval xchotleb sventa ajvalile,

te chlichʼan batel li toke.+

10 Jaʼ chakʼbe stsʼakil ti bu kʼalal chpaj li vinajel xchiʼuk nabe;+

jaʼ chakʼbe spajeb li sakil osil xchiʼuk li ikʼal osile.

11 Chnik li yoyaltak vinajele;

solel mu xa snaʼ kʼusi tspasik kʼalal ch-ilin li Diose.

12 Tsyukʼilan ta sjuʼel li nabe+

xchiʼuk tslilin li mukʼta chanul nab* ta skoj li spʼijile.+

13 Ta yikʼal noʼox ye tsjam li vinajele;

ta smil li chon ti xkilet chanav ta anile.

14 ¡Kʼelavilik! Taje jaʼ noʼox uni juteb* li kʼusitik spasoje;+

¡jaʼ noʼox xkoʼolaj kʼuchaʼal mixmix kʼop* li kʼusi kaʼiojtik ta stojolale!

 2 «Jamal chkal ta skoj ti kuxul li Diose, ti spojojbun li jderecho sventa xkichʼ lek chapanele,+

jamal chkal ta skoj ti kuxul li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune, ti yakʼojbun jvokole,+

 3 yoʼ to chkichʼ ikʼe

xchiʼuk yoʼ to liʼ oy ta jtojolal li yikʼal ye Diose,+

 4 muʼyuk chlokʼ ta ke li kʼusitik muʼyuk tukʼe;

¡mi jaʼuk jtiʼoj xa stanal ke chiloʼlavan xchiʼuk li kokʼe!

 6 Jpʼel-o koʼonton ti tukʼune xchiʼuk muʼyuk chkikta-o jba ta spasel;+

ti kʼu sjalil kuxulune* muʼyuk jmul chkaʼi jba yuʼun li koʼontone.

 7 Jechuk xichʼ kastigo li kajkontra kʼuchaʼal li buchʼu toj chopole

xchiʼuk jechuk xkʼot ta stojolal li buchʼu tsaʼun ta kʼop kʼuchaʼal li buchʼu muʼyuk stukʼile.

 8 Yuʼun ¿kʼusi spatobil yoʼonton oy li chopol krixchano* kʼalal chichʼ lajesele+

xchiʼuk kʼalal chmilat yuʼun li Diose?

 9 ¿Mi ch-aʼibat yuʼun Dios ti xvokolet

kʼalal chtal ta stojolal li vokolile?+

11 Voʼon ta jchanubtasoxuk ta sventa li sjuʼel* Diose;

muʼyuk kʼusi ta jmuk ta stojolal li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.

12 ¡Kʼelavilik! Mi jech ti oy kʼusi akʼbil avilike,

¿kʼu yuʼun ti mu kʼusi xtun-o ta j-echʼel li kʼusi chavalike?

13 Liʼe jaʼ li kʼusi ch-akʼbat yuʼun Dios li buchʼu toj chopole,+

jaʼ xrexto* ch-akʼbatik yuʼun li Buchʼu skotol xuʼ yuʼun li j-ilbajinvanejetike.

14 Mi epaj li xnichʼnabe, chlajik ta milel ta espada+

xchiʼuk muʼyuk lek sveʼelik li snitilulaltake.

15 Li buchʼutik kuxul to komem yuʼunike chbatik ta chʼen ta skoj tsatsal chamel

xchiʼuk muʼyuk ch-okʼitaatik yuʼun li yajnilik ti meʼon antsetik xae.

16 Akʼo mi jun to stoklej* stsoboj li splata kʼuchaʼal pukuke*

xchiʼuk akʼo mi ep stsoboj lekil kʼuʼil pokʼil kʼuchaʼal li achʼele,

17 akʼo mi stsob yuʼun,

jaʼ tslap li tukʼil vinike+

xchiʼuk li buchʼu chʼabal smulike ta xchʼakbe sbaik skotol li splatae.

18 Li sna tsvaʼane solel toj kʼun kʼuchaʼal sna bikʼtal chon,

jech kʼuchaʼal yaxib+ spasoj jun jchabivanej.

19 Jkʼulej chbat xpuchʼan sba ta stem,* pe muʼyuk te chkom-o li skʼulejale;*

mi la svikʼ li sate, chʼabal xa kʼusi te oy.

20 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jun nojelal ta voʼ tstsalat yuʼun li xiʼele;

chkuchat batel ta akʼobaltik yuʼun li tsatsal ikʼaloʼe.+

21 Chkuchat batel ta ikʼ ti chlik tal ta slokʼeb kʼakʼale, vaʼun chchʼay-o batel skʼoplal;

tsmesat lokʼel ti bu toʼox oye.+

22 Li ikʼe muʼyuk xkʼuxul yoʼonton tsjip sba tal ta stojolal+

kʼalal yoʼontonuk xa skolta sba lokʼel ta sjuʼele.+

23 Chtʼax skʼob ta stojolal

xchiʼuk te to tspiobta*+ tal ti bu oye.*

28 »Oy yavil bu xuʼ slokʼesik tal li platae

xchiʼuk oy yavil bu xuʼ slekubtasik li oroe;+

 2 li kʼusi chichʼ pasel-o li tsatsal takʼine te chichʼ lokʼesel tal ta balumil

xchiʼuk li kovree te chichʼ unijesel* lokʼel tal ta mukʼta tonetik.+

 3 Tstsal ikʼal osil li vinike;

ta xchaj ta kʼelel bu to kʼalal spajeb li ikʼal osile xchiʼuk ti bu ikʼmutsʼan*

sventa tsaʼ li tone.

 4 Ta sjokʼ jun chʼen ti nom xil ti bu nakal li krixchanoetike,

jaʼ ti butik xchʼayoj xa ta sjolike, ti nom xil ti bu chanav li krixchanoetike;

jlom viniketike chyalik batel xchiʼuk xtʼuyet* ch-abtejik.

 5 Xchʼi veʼlil li ta sba balumile;

pe li ta yute chikʼbil ta kʼokʼ yilel.

 6 Oy safiro li ta tonetik tee

xchiʼuk oy oro li ta pukuktike.*

 7 Mi jkotuk aguila snabe sbelel taje;

muʼyuk bu yiloj ta sat ek li ikʼal milano mute.

 8 Mi jkotuk jtiʼvanej chonbolom ayem te;

muʼyuk ayem ta paʼivanej* te li chʼiom leon eke.

 9 Tsvokʼ tsatsal ton ta skʼob li vinike;

tsjokʼbe yok vitsetik sventa sjines.

10 Jech xtok, tsjom mukʼta ton sventa te x-echʼ li voʼe;+

chil ta sat skotol li kʼusitik ep sbalile.

11 Tsmakbe yok ti bu chlokʼ tal li ukʼume

xchiʼuk tsvinajes li kʼusi mukul toʼoxe.

12 Yan li pʼijilale... ¿bu xuʼ xichʼ tael+

xchiʼuk bu yavil li yaʼibel smelolale?+

13 Mi junuk krixchano chakʼ venta ti ep sbalile+

xchiʼuk mu xuʼ xichʼ tael te li ta balumil ti bu oy li kʼusitik kuxajtike.

15 Mu stakʼ manel ta batsʼi oro,

mi jaʼuk stakʼ jelel ta jpʼisuk plata.+

16 Mu xman yuʼun li oro talem ta Ofire,+

mi jaʼuk xman yuʼun li kʼupil sba onise xchiʼuk safiroe.

17 Mu stakʼ koʼoltasel ta oro xchiʼuk ta vidrio;

mi jaʼuk stakʼ jelel ta junuk vaso ti pasbil ta lekil oroe.+

18 Mi jaʼuk stakʼ koʼoltasel ta kʼupil sba tonetik ta nab* xchiʼuk ta kristal ton,+

jaʼ mas ep sbalil li pʼijilale, jaʼ mu sta li jun vorxa nukul ti noj ta perla tone.

19 Mu stakʼ koʼoltasel ta topasio ton+ ti talem ta Kuse;

mi jaʼuk stakʼ manel ta batsʼi oro.

20 Pe ¿bu chlik tal li pʼijilale

xchiʼuk bu yavil li yaʼibel smelolale?+

21 Skotol li kʼusitik kuxajtike mukul ta satik+

xchiʼuk mukul ta stojolal li mutetik ta vinajele.

22 Xi chal li yavil lajebal xchiʼuk lajele:

‹Yaʼyejal noʼox kʼotem ta jchikinkutik maʼ taje›.

23 Li Diose snaʼojbe lek sbelel bu ta tael,

jaʼ noʼox stuk snaʼoj bu oy,+

24 yuʼun xil kʼalal to ta spajeb balumil

xchiʼuk yiloj skotol li kʼusitik oy ta yolon vinajele.+

25 Kʼalal laj yakʼbe yip* li ikʼe+

xchiʼuk kʼalal la spuk batel li voʼe,+

26 kʼalal laj yakʼbe mantal kʼu yelan chakʼ li voʼe+

xchiʼuk kʼalal laj yakʼ kʼuxi chbein li tsatsal ikʼaloʼ ti oy stokal xchiʼuk xchaukale,+

27 vaʼun laj yil ti oy pʼijilal li ta yabteltak skʼobe xchiʼuk laj yalbe smelolal,

la snakan lek li pʼijilale xchiʼuk laj yakʼ venta ti ep sbalile.

‹¡Kʼelavil! Li xiʼtael* Jeovae... jaʼ pʼijilal+

xchiʼuk kʼalal ta jchʼak jbatik ta stojolal li kʼusi chopole, jaʼ yaʼibel smelolal›».+

 2 «Ti oyuk kʼuxi jta yan velta jech kʼuchaʼal likuxi li jayib u jelavem xae,

kʼalal chchabiun toʼox li Diose,

 3 kʼalal chakʼ toʼox xojobajuk li skantil ta jole,

kʼalal xuʼ toʼox xixanav ta ikʼal osil koliyal li sakil osil yuʼune,+

 4 kʼalal lek toʼox tsotsune,

kʼalal lek toʼox kamigoinoj li Diose xchiʼuk ti te toʼox oy ta jkarpanae,+

 5 kʼalal te toʼox xchiʼinojun li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune,

kʼalal te toʼox joyol ta jpat jxokon li jnichʼnabe,*

 6 kʼalal noj toʼox ta lekil leche ti bu chixanave

xchiʼuk kʼalal te toʼox chbein lokʼel tal ta mukʼta tonetik li j-aseitee.+

 7 Kʼalal nopem toʼox xkaʼi chibat li ta stiʼ jteklume+

xchiʼuk ti chbat chotlikun li ta chʼivite,*+

 8 kʼalal chilikun toʼox li keremetike, tskʼej sbaik ta be*

xchiʼuk chvechiik li moletik eke, vaʼun te vaʼal chkomik.+

 9 La spajtsan sbaik ta kʼopojel li bankilaletike;

la smak yeik ta skʼobik.

10 Tsʼijil komik li buchʼutik lek ojtikinbilike;

la spakʼ sba ta spakʼovik* li yokʼike.

11 Lek laj yalik batel jkʼoplal li buchʼutik laj yaʼiik li kʼusi chkale

xchiʼuk lek kʼusi laj yalik ta jtojolal li buchʼutik laj yilikune.

12 Yuʼun la jpoj li buchʼu povre ti x-avet tskʼan koltaele,+

la jkolta xtok li buchʼu chamem stote xchiʼuk li buchʼu muʼyuk jkoltavanej yuʼune.+

13 La slekil kʼoptaikun li buchʼutik jutuk xa ox skʼan xchamike+

xchiʼuk muyubaj yoʼonton kuʼun li ants ti chamem smalale.+

14 La jlap kʼuchaʼal jkʼuʼ jpokʼ li tukʼilale;

li jtukʼilale xkoʼolaj kʼuchaʼal natil kʼuʼil ti chʼabal skʼobe xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal stsʼotobil jolil.

15 Voʼon likʼot ta sat li maʼsate

xchiʼuk likʼot ta yakan li koxoe.

16 Likʼot ta stotik li buchʼutik abol sbaike;+

la jkʼelbe lek skʼoplal ta snail chapanobbail sventa jkolta li buchʼu mu xkojtikine.+

17 La jkʼasbe sbakil ye li chopol krixchanoetike+

xchiʼuk la jochbe lokʼel ta yeik li kʼusi skatsʼojik xae.

18 Xi toʼox chkalilane: ‹Ta jna jtuk chicham+

xchiʼuk epal kʼakʼal chikuxi jech kʼuchaʼal li jiʼtike.*

19 Jech chikʼot kʼuchaʼal jtekʼ teʼ ti chakʼ batel yibel ta voʼe

xchiʼuk ti te-o sjunul akʼobal li tsʼujul ta skʼobkʼobtake.

20 Nopajtik noʼox chkichʼ ichʼel ta mukʼ

xchiʼuk li arko jtsakoje tsjip-o batel flecha›.

21 Chchikinta xa yaʼiik kʼusi chkal li krixchanoetike,

te tsʼijil smalaojik sventa chaʼiik kʼu yelan chitojobtasvan.+

22 Mi laj kʼopojkune, muʼyuk xa kʼusi chalik;

toj kʼupil sba chaʼiik li kʼusi chkale.

23 Jaʼ jech smalaojikun kʼuchaʼal smalaojik xa chakʼ voʼe;

jachʼal lek yeik jech kʼuchaʼal smalaojik chakʼ voʼ ta primaverae.*+

24 Labal to sba laj yilik kʼalal stseʼet jsat ta stojolalike;

xpatet to yoʼonton laj yaʼiik kʼalal la jkʼelike.

25 Voʼon toʼox jolilun yuʼunik, ta jbeiltasik toʼox,

jechun toʼox kʼuchaʼal jun ajvalil ti joyol sviniktak ta spat xokone,+

jech kʼuchaʼal li buchʼu tspatbe yoʼonton li buchʼu mu xa noʼox x-echʼ svokol chaʼiike.+

30 »Li avie, tstseʼintaikun+

li buchʼutik mas to keremike,

ti mu xkʼotik-o li stotik

ti lajuk kakʼbe xchiʼin li tsʼiʼetik ti chchabiik toʼox jchijtake.

 3 Yabinojik xa tajek ta skoj ti chʼabal kʼusi x-ayan yuʼunike xchiʼuk ta skoj li viʼnale;

jaʼ ta xaxik li kʼusi ta staik ta takin lum

ti lajem xa onoʼox xchiʼuk ti jecheʼ xa onoʼox te xokole.

 4 Jaʼ tstsobik li chiʼpikʼan tsʼiʼlel ta chʼixtikaltike;

jaʼ sveʼelik li yibel retama teʼe.

 5 Chichʼ nutsel lokʼel ta slumalik;+

x-avlajet noʼox yajvalik kʼuchaʼal jun j-elekʼ.

 6 Ta vaʼal chʼentik* nakalik,

ta jomol lumtik xchiʼuk ta mukʼta tonetik.

 7 Te to x-avetik tal ta chʼixtikaltik

xchiʼuk te tsnakʼ* sbaik li ta yolon laetike.*

 8 Xkoʼolajik kʼuchaʼal xnichʼnab bol krixchanoetik xchiʼuk xnichʼnab buchʼutik chʼabal sbalilik,

nutsbil* lokʼel ta slumalik.

 9 Pe li avie, tslabanikun tajek li ta skʼejimolike;+

batsʼi voʼon noʼox spʼajojikun ta jyalel.+

10 Spʼajojikun ta jyalel xchiʼuk nom-o yakʼoj sbaik ta jtojolal;+

mi jaʼuk bu chiʼik ta stubtael li jsate.+

11 Spojojbun kabtejeb* li Diose xchiʼuk xkʼexlaltasojun,

jaʼ yuʼun muʼyuk la spajes sbaik ta jtojolal.

12 Ta jbatsʼikʼob xvoletik talel ta jtojolal;

la skoltaikun batel

pe oy kʼusi la svaʼanik ta jbe sventa tslajesikun.

13 Tsokesbeikun li jbee

xchiʼuk jaʼ noʼox chakʼbeikun mas jvokol,+

muʼyuk buchʼu xuʼ spajesatik-o.

14 Xkoʼolaj kʼuchaʼal te ch-ochik talel ta jun muro ti mukʼ jomole;

jech-o xvolet chtalik ti bu lilijem xa tajeke.

15 Mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas yuʼun li xiʼele;

ti kʼu yelan ichʼbilun ta mukʼe chjatav batel kʼuchaʼal ikʼ

xchiʼuk tsakchʼay batel kʼuchaʼal tok li jpojobbaile.

16 Li avie, chicham xa;+

skotol kʼakʼal chkil jvokol.+

17 Li kʼusi kʼux chkaʼie tsjom kʼalal to ta jbakil li ta akʼobaltike;+

mu xpaj li kʼusi kʼux-ip chkaʼie.+

18 Tsots tsnitbeikun li jkʼuʼ jpokʼe;

xkoʼolaj kʼuchaʼal snukʼ jkʼuʼ ti mu xa xkichʼ ikʼ yuʼune.

19 Dios, la ajipun batel ta achʼeltik;

pukuk* xchiʼuk tan xa noʼox likom.

20 Xivokolet ta atojolal sventa xakoltaun, pe muʼyuk chatakʼbun;+

chivaʼi ta skʼanel vokol, pe muʼyuk chachikintabun.

21 Batsʼi muʼyuk xa noʼox xkʼuxul avoʼonton chakontrainun;+

ta skotol yip akʼob chatsakun ta kʼop.

22 Chachechun muyel xchiʼuk chakuchun batel ta ikʼ;

vaʼun chajipun batel ta tsatsal ikʼaloʼ.

23 Yuʼun jnaʼoj ti chiyal batel avuʼun ta lajelale,

jaʼ li snail bu chbat stsob sbaik skotol li buchʼutik kuxajtike.

24 Pe muʼyuk buchʼu chbat stsak ta majel li buchʼu chat yoʼontone,+

kʼalal x-avet tskʼan koltael ta yorail svokole.

26 Akʼo mi jmalaoj xa ox li kʼusi leke, jaʼ tal li kʼusi chopole;

jaʼ xa ox jmalaoj li sakil osile, pe ikʼal osil vul ta jtojolal.

27 Solel muʼyuk xpaj ti xkʼululet jchʼute;

vul ta jtojolal li skʼakʼalil vokolile.

29 Jaʼ jchiʼiltak ta vokʼel kʼotem li teʼtikal tsʼiʼetike

xchiʼuk jaʼ kʼot ta jchiʼiltak li yalabtak avestruse.+

30 Ikʼtsepan* xa li jnukulile xchiʼuk tʼolem xa lokʼel;+

chkʼakʼ li jbakil ta skoj ti kʼixin tajeke.*

31 Jaʼ xa noʼox chichʼ tijel j-arpa kʼalal oy buchʼu chchame

xchiʼuk jaʼ xa noʼox chichʼ tijel j-ama* kʼalal ch-okʼike.

 2 Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi chakʼbun li Dios te oy ta vinajele,

kʼusi jrexto* chakʼbun li Buchʼu skotol xuʼ yuʼun ti te oy ta toyole?

 3 ¿Mi mu jaʼuk lajebal smalaoj li buchʼu chopole

xchiʼuk mi mu vokoliluk smalaoj li buchʼu tspas kʼusi chopole?+

 4 ¿Mi mu xiluk ti butik chixanave+

xchiʼuk mi mu chchapuk skotol li jujutekʼ kakane?

 5 ¿Mi oy jutoj kʼop* junuk velta?

¿Mi oy buchʼu jloʼlaoj junuk velta?+

 6 Akʼo spʼisun ta kilo ti lek tsʼakale;+

vaʼun chakʼ venta ti tukʼ koʼontone.+

 7 Mi oy bu chkʼejpʼuj* ta be li kakane+

o mi te xtijet* batel koʼonton ti bu chbat li jsate+

o mi kikʼubtasoj li jkʼobe,

 8 mi jeche, yanuk-o buchʼu slajes li kʼusi jtsʼunoje+

xchiʼuk akʼo yichʼ bulel li kʼusi jtsʼunoje.*

 9 Mi loʼlaj koʼonton ta stojolal junuk ants+

xchiʼuk mi la jpaʼibe*+ yajnil jlakʼna li ta stiʼ snae,

10 mi jeche, akʼo bat xjuchʼbe strigo yan vinik li kajnile

xchiʼuk akʼo chiʼinatuk ta vayel yuʼun yan viniketik.*+

11 Yuʼun toj kʼexlal sba mi jech ta jpase,

sta-o ti xkichʼ akʼbel kastigo yuʼun jchapanvanejetike.+

12 Yuʼun chkʼot kʼuchaʼal kʼokʼ ti chchikʼvane xchiʼuk ti chlajesvane,+

chchikʼ kʼalal to yibel li kʼusitik oy kuʼune.

kʼalal tskʼanik akʼo xkichʼ chapanele,

14 ¿kʼusi xuʼ jpas kʼalal tsaʼun ta kʼop* li Diose?

¿Kʼusi ta jtakʼbe mi la sjakʼbun li kʼusi jpasoje?+

16 Ti muʼyukuk xkakʼbe kʼusi tskʼanik li povreetike+

o ti chat xa yoʼonton xvinaj ta sat kuʼun li ants ti chamem smalale;+

17 ti jtukuk la jlajes li jparte veʼel

ti muʼyukuk xkakʼbe li buchʼutik chamem stotike;+

18 (yuʼun ta jkeremal onoʼox la jtsʼites tal li buchʼu chamem stote, xikoʼolaj kʼuchaʼal stot likʼot

xchiʼuk ta jbikʼtal* onoʼox lik jbeiltas tal li ants ti chamem smalale).

19 Ati jaʼuk noʼox te jkʼeloj laj ta sik li buchʼu chʼabal skʼuʼ spokʼe

o junuk abol sba vinik ti muʼyuk kʼusi smak-o sbae;+

20 ti muʼyukuk la stojbun ta vokol+

kʼalal lek xa kʼixin chaʼi sba li ta stsatsal jchijtake;

21 ti jmichʼojuk xa jkʼob ta stojolal li buchʼu chamem stot+

kʼalal jaʼo tskʼan koltael te ta stiʼ jteklume;+

22 vaʼun bi, akʼo kʼokuk lokʼel li jkʼob kʼalal to ta jnekebe

xchiʼuk akʼo kʼasuk li jkʼob ta jxukʼube.

23 Yuʼun chixiʼ yuʼun li lajelal chlik talel ta stojolal Diose

xchiʼuk mu xuʼ kuʼun ti te vaʼalun ta stojolal ta skoj li smukʼulale.

24 Mi jaʼ la jpat koʼonton ta stojolal li oroe

o ti xi laj kalbe li batsʼi oroe: ‹¡Jpatoj koʼonton ta atojolal!›.+

25 Ti jaʼuk te la jta-o jmuyubajel yuʼun ti jkʼulejun tajeke,+

ta skoj ti ep toʼox kʼusitik oy kuʼune;+

26 ti lajuk kil li xojobal kʼakʼale*

o li luna* ti jun to yutsil xojobaje+

27 xchiʼuk ti ta mukuluk laj ta loʼlael li koʼontone

xchiʼuk ti jtsʼutsʼ* xa jkʼob sventa chkakʼbe muyel senyail ti chkichʼik ta mukʼe;+

28 vaʼun bi, jaʼ jun mulil ti sta-o xkichʼ akʼbel kastigo yuʼun jchapanvanejetike,

yuʼun la jmuk xa ta koʼonton jechuk li melel Dios ti te oy ta toyole.

29 ¿Mi oy junuk velta limuyubaj kʼalal laj yichʼ lajesel li kajkontrae+

o mi jun xa yutsil chkaʼi ta skoj ti tal vokolil ta stojolale?

30 Mi junuk velta la jsaʼ jmul ta jkʼopojel,

muʼyuk la jchopol kʼopta sventa xcham.+

31 ¿Mi mu xiuk yalojik li viniketik ta jkarpanae:

‹¿Mi oy buchʼu junukal avilojik ti muʼyuk noj xchʼut ta skoj li veʼlil* chakʼ Jobe?›?+

32 Mi junuk yan krixchano echʼ yuʼun akʼobal ta pana;*+

chkakʼ ochuk ta jna li jxanviletike.

33 ¿Mi oy junuk velta jmukoj jmul jech kʼuchaʼal tspasik li yan viniketike,+

ti te ta jmuk jpaltail* li ta xvorxail jkʼuʼ jpokʼe?

34 ¿Mi xiʼemun-o ti kʼusi xuʼ snopik ta jtojolal li epal krixchanoe,

o mi xiʼemun ta skoj ti xuʼ spʼajikun li yantik utsʼ alalile,

ti smakik ke xchiʼuk ti chixiʼ xa chilokʼ yuʼunike?

36 Ta jkajan batel ta jnekeb li vun ti jechuke

xchiʼuk ta jchuk ta jol jech kʼuchaʼal junuk korona.

37 Ti jechuke, chkalbe ta jamal li kʼusitik ta jpase;

ta sjunul koʼonton chinopaj batel ta stojolal kʼuchaʼal jun bankilal.

38 Mi x-avet tskʼan parte ta jtojolal li kosile

xchiʼuk mi jmoj x-avetik ta okʼel li surkoaltake;*

39 mi ta moton jlajesoj li kʼusi chlokʼ ta osile+

o mi kakʼojbe svokolik li yajvaltake;+

40 vaʼun bi, akʼo chʼiuk tal chʼix ta xkʼexol li trigoe

«Keremun to,

mas xa oy ajabilalik li voʼoxuke.+

Jaʼ yuʼun, muʼyuk toʼox kʼusi laj kal ta skoj ti kichʼojoxuk ta mukʼe+

xchiʼuk muʼyuk laj kal ta anil li kʼusi jnabe skʼoplale.

 7 Xi la jnope: ‹Akʼo kʼopojikuk li buchʼutik oy xa sjabilalike

xchiʼuk akʼo yalbeik skʼoplal pʼijilal li buchʼutik ep xa sjabilalike›.

 8 Pe li kʼusi chkoltaatik ta yaʼibel smelolal+ li krixchanoetike jaʼ li chʼul espiritu ch-akʼbatik yuʼun Diose,

ti jaʼ yikʼal ye li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.

 9 Maʼuk tsta-o spʼijilik ta skoj ti ep xa sjabilalike,

maʼuk noʼox xaʼibeik smelolal kʼusi tukʼ li buchʼutik molik xae.+

10 Jaʼ yuʼun, xi chkale: ‹Chikintabun,

vaʼun chkal avaʼi ek li kʼusi jnabe skʼoplale›.

11 ¡Kʼelavilik! La jmala li kʼusi chavalike;

la jtsʼet chikinta lek ti kʼu yelan charasonajike,+

kʼalal jaʼo chanopik tal li kʼusi chavalike.+

12 La jchikintaboxuk lek,

pe mi junuk avuʼunik laj avakʼik ta ilel ti muʼyuk lek li kʼusi laj yal Jobe

o ti takʼuk avuʼunik ti kʼu yelan tspak skʼoplale.

13 Jech oxal, mu xiuk xavalike: ‹Pʼijunkutik;

jaʼ chtakʼbat yuʼun li Diose, maʼuk jun krixchano›.

14 Maʼuk voʼon ti oy kʼusi laj yalbun li Jobe,

jaʼ yuʼun mu jechuk ta jtakʼbe sutel kʼuchaʼal la atakʼbeike.

15 Li viniketik leʼe chibajemik tajek, mu xa snaʼ kʼusi tstakʼik;

chʼabal xa kʼusi stakʼ xalik.

16 Jmala jmala xa, pe muʼyuk xa chkʼopojik;

jecheʼ xa te vaʼalik, muʼyuk xa kʼusi tstakʼik.

17 Jaʼ yuʼun, ta jtakʼ tal ek;

chkal tal avaʼiik ek li kʼusi jnabe skʼoplale,

18 yuʼun ep tajek kʼusitik ta jkʼan chkal,

jaʼ tsujun li chʼul espiritu ti liʼ oy ta jtojolale.

19 Xikoʼolaj chkaʼi kʼuchaʼal vino ti bajal leke,

jech kʼuchaʼal achʼ yav vino* ti chjat xae.+

21 Mu tʼujbiluk yajval li buchʼu lek chkile;+

muʼyuk lek xa chkalbe skʼoplal junuk krixchano,

22 yuʼun mu jnaʼ kʼuxi xuʼ lek xkalbe skʼoplal li yantike;

yuʼun mi jech ta jpase, tslajesbun jkʼoplal ta anil li Jpasvanej kuʼune.

33 »Pe li avi une, Job, avokoluk, chikintao li kʼusi chkalbote;

aʼio skotol li kʼusi chkale.

 2 ¡Kʼelavil, avokoluk! Skʼan jam li kee;

chkʼopoj yaʼi li kee.*

 3 Li kʼusitik chkale chakʼ ta ilel ti tukʼ li koʼontone+

xchiʼuk jaʼ chal ta melel ke li kʼusi jnabe skʼoplale.

 4 Jaʼ la spasun li xchʼul espiritu Diose+

xchiʼuk jaʼ laj yakʼ kuxikun li yikʼal ye Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.+

 5 Takʼbun mi xuʼ avuʼune;

albun kaʼi ti kʼu yelan chapak akʼoplale; chapano aba sventa xapak akʼoplal.

 6 ¡Kʼelavil! Koʼolutik noʼox ta sba sat li Diose;

ta lum pasbilun ek.+

 7 Jech oxal, mu xaxiʼ ta jtojolal,

jech xtok, muʼyuk tsjipot ta lum li kʼusi chkalbote.

 8 Pe kʼot ta jchikin ti oy kʼusi laj avale,

jech, laj kaʼi ti xi laj avalilane:

 9 ‹Tukʼun, muʼyuk jmul;+

sakun, muʼyuk jpaltail.*+

10 Pe tsabe smelolal sventa tskontrainun li Diose;

batsʼi yajkontraun chil.+

11 Tstikʼ ta latsʼob teʼ* li kakane;

chchaj ta kʼelel skotol ti butik chixanave›.+

14 Yuʼun maʼuk noʼox jun velta chkʼopoj li Diose, chkʼopoj yan velta xtok,

pe muʼyuk buchʼu tstsʼet chikintabat li kʼusi chale,

15 ta jun vaychil oy kʼusi ch-akʼbat yilik ta akʼobal,+

kʼalal batem xchʼulelik ta vayel li krixchanoetike,

kʼalal jaʼo te vayem ta stemike.*

16 Vaʼun, chjambat li xchikinike+

xchiʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal jun seyo ch-akʼbatik li smantaltake,

17 sventa xchʼakat lokʼel jun krixchano li ta choplejale+

xchiʼuk sventa xchabi jun vinik ta skoj li toybaile.+

18 Chkoltaat lokʼel ta chʼen* yuʼun li Diose,+

muʼyuk chlaj ta espada* li xkuxlejale.

19 Oy kʼusi xuʼ xchan kʼalal oy kʼusi kʼux-ip chaʼi chbat ta stem* li jun krixchanoe

xchiʼuk kʼalal ch-avan* chaʼi skotol ora li sbakile,

20 jaʼ yuʼun ch-ib-o yoʼonton yuʼun li pane

xchiʼuk spʼajoj li lekil veʼlile.+

21 Xvinaj kʼu yelan chlaj batel li sbekʼtale

xchiʼuk xvinaj xa ta kʼelel li sbakiltake.

22 Chnopaj xa batel ta chʼen li xkuxlejale;*

mas xa chnopaj batel ta stojolal li lajelale.

23 Mi oy junuk jkʼopojel* ta stojolal,

junuk ti buchʼu chpakbat skʼoplal li ta jmil ta voʼ krixchanoe,

sventa x-albat li kʼusi lek ta pasele,

24 vaʼun bi, lek ch-ilat yuʼun li Diose xchiʼuk xi chale:

‹¡Koltao sventa mu xyal batel ta chʼen!+

25 Akʼo lekubuk li sbekʼtale, masuk to lek kʼuchaʼal ta skeremale;+

akʼo xchaʼta yav ti kʼu toʼox yelan yipal ta skeremale›.+

26 Tspas orasion ta stojolal Dios,+ vaʼun lek ch-ilat yuʼun li Diose

xchiʼuk xmuyubaj tajek tskʼelbe li sate,

jech xtok, chchaʼta yav yuʼun Dios li tukʼilal ta stojolal li krixchano ti snaʼ xchame.

27 Xi chalbe* viniketik li jun krixchano taje:

‹Jsaʼoj jmul+ xchiʼuk jsokesoj li kʼusi leke,

pe muʼyuk bu jtaojbe stojobil.

28 Jaʼ skoltaojun sventa mu xibat ta chʼen+

xchiʼuk sventa xil sakil osil li jkuxlejale›.

29 Ta melel, jaʼ tspas skotol Dios maʼ taje,

ep ta velta jech tspasilan ta stojolal li krixchanoe,

30 sventa chikʼ lokʼel tal li ta chʼene,

vaʼun jech tskʼupin li xkuxlejale.+

33 Mi muʼyuk kʼusi stakʼ alel chavaʼie, skʼan xachikintabun;

tsʼijlan noʼox, vaʼun voʼon chkakʼ avil li pʼijilale».

 2 «Chikintaik li kʼusi chkale, voʼoxuk ti pʼijoxuke;

chikintabeikun, voʼoxuk ti ep kʼusi xanabeik skʼoplale.

 3 Yuʼun chaʼi mi melel kʼusi chichʼ alel li jchikintike,

jech kʼuchaʼal tspas preva veʼlil li kokʼtike.*

 4 Jkʼel jtuktik ti kʼusi tukʼe;

jnop jtuktik ti kʼusi leke.

 5 Yuʼun xi yaloj li Jobe: ‹Oy jrason,+

pe li Diose spojojbun li jderecho sventa lek xkichʼ chapanele.+

 7 ¿Mi oy van yan vinik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal li Jobe,

ti chuchʼ kʼuchaʼal voʼ li kʼexlaltasele?

 8 Jaʼ yamigoinoj li jpaschoplejaletike

xchiʼuk jaʼ xchiʼinoj-o li viniketik ti toj chopolike.+

 9 Yuʼun xi yaloje: ‹Muʼyuk kʼusi tstabe sbalil li jun vinik

ti yakʼojbe yipal smuyubtael li Diose›.+

10 Jaʼ yuʼun, chikintabeikun, voʼoxuk ti pʼijoxuke:

¡Mi jaʼuk onoʼox bu tsnop tspas kʼusi chopol li melel Diose,+

mi jaʼuk onoʼox bu tspas kʼusi muʼyuk lek li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune!+

12 Ta melel, mu spas kʼusi chopol li Diose;+

muʼyuk tsokes tukʼilal li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.+

13 ¿Buchʼu vaʼanat sventa x-och ta skʼob li balumile

xchiʼuk buchʼu biiltasat sventa sbain spʼejel li balumile?*

14 Mi chakʼ batel sat* ta stojolal li krixchanoetike,

mi tstsobbe li yip xkuxlejalik* xchiʼuk li yikʼal yeike,+

15 vaʼun bi, jmoj chcham skotol li krixchanoetike

xchiʼuk tsut batel ta pukuktik* li krixchanoetike.+

16 Jaʼ yuʼun, mi xavaʼibe smelolale, tsʼet chikintao liʼe;

chikintao li kʼusi chkale.

17 ¿Mi jaʼ van skʼan xventainvan li buchʼu spʼajoj tukʼilale?

¿O mi ta van xavalbe ti chopol kʼusi tspas li buchʼu tsots yabtel yichʼoj ti tukʼ kʼusi tspase?

19 Mu tʼujbiluk yajval tspas Dios ta stojolal li jbeiltasvanejetike,

mu jaʼuk mas lek chil li buchʼu jkʼuleje, ti jaʼ mu kʼusi sventa-o li buchʼu abol sbae,+

yuʼun jaʼ yabtel skʼob skotol li buchʼutik taje.+

20 Xuʼ van xchamik ta anil+ ta oʼlol akʼobal;+

tsots chichʼik lilinel, vaʼun chchamik;

li buchʼutik tsots yabtelik eke chichʼik lokʼesel, pe maʼuk ta yabtel skʼob krixchanoetik.+

21 Yuʼun te sat Dios ti butik chanav li jun vinike+

xchiʼuk yiloj skotol li jujutekʼ yakane.

22 Muʼyuk ikʼal osil o pimil ikʼal* osil

ti bu xuʼ snakʼ* sbaik li buchʼutik tspasik kʼusi chopole.+

23 Yuʼun li Diose muʼyuk bu yakʼojbe yorail

ti xbat svaʼan sba ta stojolal Dios li jun vinik sventa xichʼ chapanele.

24 Mu persauk baʼyel tsabe skʼoplal sventa chakʼbe slajeb li buchʼutik tsots yabtelike

xchiʼuk mu persauk baʼyel tsabe skʼoplal sventa tstikʼbe xkʼexolik.+

25 Yuʼun snaʼoj li kʼusitik yakal tspasike;+

ta akʼobaltik tstsalatik xchiʼuk chvochʼatik.*+

26 Chmajatik ta skoj xchoplejalik

te ta yeloval sat skotol krixchanoetik,+

27 yuʼun muʼyuk xa stsʼakliojik batel+

xchiʼuk muʼyuk stsakojik ta venta li sbetake,+

28 jaʼ ta skojik ti x-avetik ta stojolal Dios li buchʼutik abol sbaike,

vaʼun chaʼi kʼalal xvokoletik li buchʼutik chʼabal buchʼu xkoltaatike.+

Koʼol noʼox kʼusi chkʼot ta pasel mi tsnakʼ sat ta stojolal jun jteklum o jun krixchanoe:

30 jaʼ ti mu x-ajvalilaj li chopol krixchanoe,*+

o ti mu sokes li jteklume.

31 Yuʼun ¿mi oy van buchʼu xi chalbe li Diose:

‹Laj xa kichʼ kastigo, akʼo mi muʼyuk kʼusi chopol jpasoj;+

32 akʼbun jchan li kʼusi muʼyuk to kiloje;

muʼyuk xa ta jpas yan velta mi oy kʼusi chopol jpasoje›?

34 Xi chalbeikun li viniketik ti xaʼibeik smelolale

o buchʼuuk pʼijil vinikal ti chchikintabune:

35 ‹Muʼyuk smelolal kʼusi chal li Jobe+

xchiʼuk muʼyuk spʼijil ti kʼu yelan chkʼopoje›.

36 Akʼo yichʼ pasel ta preva* ta bu xa noʼox kʼalal li Jobe,

¡yuʼun jaʼ jech chtakʼav kʼuchaʼal chtakʼav li chopol viniketike!

37 ¡Ta to stoy sba, akʼo mi jmulavil xa onoʼox;+

xtʼax noʼox skʼob chlabanvan ta jtojolaltik,

jech xtok, toj ep kʼusitik chopol chal ta stojolal li melel Diose!».+

 2 «¿Mi yuʼun jpʼel avoʼonton avaloj ti oy arason ti xi chavale:

‹Mas tukʼun, jaʼ mu sta li Diose?›.+

 4 Voʼon ta jtakʼbot

xchiʼuk ta jtakʼbe ek li achiʼiltak ti liʼ oyike.+

 5 Toyo muyel asat ta vinajel xchiʼuk kʼelavil,

kʼelo li tok+ ti jaʼ mas toyol oy kʼuchaʼal voʼote.

 7 ¿Mi yuʼun oy kʼusi chapas ta stojolal mi tukʼ avakʼoj abae?

¿Kʼusi tsta avuʼun?+

 8 Li achoplejale jaʼ noʼox chakʼbe svokol jun krixchano kʼuchaʼal voʼote

xchiʼuk li atukʼilale jaʼ noʼox tstabe sbalil li krixchanoetike.

 9 X-avetik noʼox li krixchanoetik kʼalal tsots tajek ch-ilbajinatike;

x-avet tskʼanik koltael lokʼel ta skʼob li buchʼutik tsots yabtelike.+

10 Pe muʼyuk buchʼu xi chale: ‹¿Bu oy li Diose, li Mukʼta Jpasvanej kuʼune,+

ti jaʼ tstij oʼontonal sventa xichʼ kʼejintael kʼejojetik ta akʼobaltike?›.+

11 Jaʼ mas chchanubtasutik+ li voʼotike, jaʼ mu sta jech chchanubtas li chonbolometik ta balumile+

xchiʼuk mas tspʼijubtasutik, jaʼ mu sta li mutetik ta vinajele.

12 X-avetik noʼox li krixchanoetike, pe muʼyuk chtakʼbatik yuʼun li Diose,+

jaʼ ta skoj li stoyobbail buchʼutik toj chopolike.+

13 Ta melel, muʼyuk chchikinta Dios kʼalal mu ta sjunuluk yoʼonton* tskʼanik koltaele;+

muʼyuk chchikinta li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune.

15 Yuʼun maʼuk ta skapemal xa sjol tskʼanbot ti xavalbe skotol li kʼusi apasoje

xchiʼuk muʼyuk stsakoj ta venta xtok ti muʼyuk xa noʼox smelolal li kʼusi avaloje.+

16 Solel mukʼ sjamoj ye maʼ li Jobe;

jech xtok, toj ep kʼusitik chal akʼo mi mu snabe skʼoplal».+

 2 «Oyuk to smalael avuʼun jlikeluk sventa xkalbot smelolal,

yuʼun oy to kʼusi ta jkʼan chkal ta sventa li Diose.

 3 Jamal chkal li kʼusi jnabe skʼoplale

xchiʼuk ta xkal ti jaʼ yuʼun tukʼilal li Jpasvanej kuʼune.+

 4 Melel xkal, maʼuk jutbil* li kʼusi chkale;

liʼ oy ta aveloval li buchʼu xojtikinbe lek skʼoplale.+

 5 Toj echʼ xa noʼox yip li Diose+ xchiʼuk muʼyuk buchʼu tspʼaj;

toj echʼ xa noʼox kʼusi xaʼibe smelolal.

 6 Muʼyuk kuxul chkom yuʼun li buchʼutik toj chopolike,+

pe tukʼ kʼusi tspasbe li buchʼutik chil svokolike.+

 7 Te-o sat ta stojolal li buchʼutik tukʼ yakʼoj sbaike;+

te chakʼ chotluk ta xchotleb ajvaliletik*+ xchiʼuk chichʼ toybel skʼoplalik ta sbatel osil.

 8 Pe mi chukbil yok skʼobik ta kadenae

xchiʼuk mi chukulik ta vokolile,

 9 ch-akʼbat snaʼik li kʼusitik spasojike,

li smultak spasojik ta skoj stoyobbailike.

10 Chjambat xchikinik sventa tstukʼibtasatik

xchiʼuk ch-albatik ti akʼo xnamajik ta stojolal li kʼusi chopole.+

11 Mi la xchʼunbeik smantal xchiʼuk mi tunik ta stojolale,

jun yoʼonton chkuxiik jujun kʼakʼal

xchiʼuk tskʼupinik li jujun jabile.+

12 Pe mi muʼyuk la xchʼunike, chlajik ta espada*+

xchiʼuk chʼabal kʼusi snabeik skʼoplal chlajik.

14 Kerem to chchamik,+

te chlajik xchiʼuk li jchonbail viniketik ta temploe.+

15 Pe chkoltaatik yuʼun Dios li buchʼutik chil svokolike;

chjambat xchikinik kʼalal chlajik ta ilbajinele.

16 Tsnamajesot lokʼel ta vokolil+

sventa chakʼot ti bu lek jamale, muʼyuk kʼusi chajalanbat,+

chakʼbot lekil veʼlil ta amexa ti tspatbot avoʼontone.+

17 Vaʼun, jun avoʼonton yuʼun ti chichʼ chapanel li buchʼutik toj chopolike,+

kʼalal oy chapanele xchiʼuk kʼalal tspas kanal li tukʼilale.

18 Pe kʼelo me ti mu xatsob skʼakʼal avoʼonton* ta skoj li skapemal ajole+

xchiʼuk mu me sokesot ta be mi tskʼan tsmanikot ta epal takʼine.*

19 ¿Mi muʼyuk xa van chkʼot vokolil+ ta atojolal ti xavokolet tajek chakʼan koltaele

o ti tsots chavakʼ persae?

20 Mu me oyuk tajek ta avoʼonton ti x-och akʼobale,

kʼalal jaʼo tsʼij xi batel li krixchanoetik bu oyike.

21 Kʼelo me aba lek ti mu jaʼuk xapas li kʼusi chopole,

yuʼun jaʼ oy ta avoʼonton spasel li kʼusi chopole, jaʼ muʼyuk ta avoʼonton chavil li avokole.+

22 ¡Kʼelavil! Chichʼ toybel skʼoplal Dios ta skoj li sjuʼele;

¿mi oy yan jchanubtasvanej kʼuchaʼal li stuke?

23 ¿Mi oy buchʼu sbeiltasoj batel,*+

o ti xi yalojbee: ‹Muʼyuk lek li kʼusitik apasoje›?+

24 Mu me xchʼay xavaʼi smukʼibtasbel skʼoplal li yabtele,+

ti jaʼ li kʼusi la skʼejintaik li viniketike.+

25 Taje yiloj skotol li krixchanoetike,

ta nom noʼox tskʼel batel li viniketik ti snaʼ xchamike.

26 Jech ta melel, mu xa noʼox jnaʼtik kʼu to smukʼul li Diose,+

mu xa noʼox xkaʼibetik smelolal* ti jayib sjabilale.+

27 Tstsob muyel li jujupʼajel voʼe,+

vaʼun chkʼataj ta ikʼaloʼ xchiʼuk ta tok.

28 Laje, tsmal yalel tal voʼ li toke;+

li toke te tskʼi sba yalel ta stojolal li krixchanoetike.

29 ¿Mi oy buchʼu xuʼ xaʼibe smelolal ti kʼu yelan xkʼiet batel li toke,

li yechʼomal chauk te ta vinajele?*+

30 Kʼelavil kʼu to yelan xjaplajet* li saksevul*+ te ta vinajele

xchiʼuk ti te to tsta ta makiel li yutil* nabe.

31 Skotol li kʼusitik taje jaʼ kuxul-o yuʼun li krixchanoetike;

jun to yepal chakʼbe sveʼelik.+

32 Li Diose tsmak ta skʼob li saksevule*

xchiʼuk tstak batel ti bu tskʼan yoʼontone.+

33 Ch-albat skʼoplal yuʼun li chauke;

kʼalal ta tsʼunbal chonbolometik chalik buchʼu* ti chtal xae.

37 »Xpʼitpʼun koʼonton li avie

xchiʼuk chlokʼ xa ta yav yaʼel.

 2 Aʼiik lek ti kʼu yelan tsots tajek yechʼomal snukʼe

xchiʼuk li chauk ti xkʼavlajet noʼox chlokʼ talel ta yee.

 3 Tstak talel ta sjunul yolon vinajel

xchiʼuk tstak batel saksevul*+ kʼalal to spajeb balumil.

 4 Laje, oy kʼusi chichʼ aʼiel ch-avan;

solel toj labal sba ti kʼu yelan xkʼavlajet yechʼomal ye li Diose+

xchiʼuk muʼyuk tspajtsan li saksevul* kʼalal chichʼ aʼiel li yechʼomal yee.

 5 Toj labal xa noʼox sba ti kʼu yelan xkʼavlajet skʼopojel li Diose;+

mu xa noʼox xkaʼibetik smelolal ti kʼu yelan toj echʼ xa noʼox mukʼtik li kʼusi tspase.+

 7 Tspajtsan kʼusitik tspas krixchanoetik* li Diose,

sventa xojtikinbeik yabtel Dios skotol li krixchanoetik ti snaʼ xchamike.

 8 Ch-och ta xchʼen li jtiʼvanej chonbolometike

xchiʼuk te tsnakʼ-o sbaik.

 9 Li tsatsal ikʼe xjumet noʼox talel+

xchiʼuk li sike jaʼ te chkuchat talel yuʼun li ikʼ ta nortee.+

10 Ta yikʼal ye Dios ch-ayan li yeloe+

xchiʼuk tspas ta yelo li voʼe.+

11 Jaʼ jech, jaʼ chakʼbe xkuch yaʼlel li toke;

jaʼ te chakʼ lokʼuk talel saksevul*+ li ta toke;

12 te sututet batel ti bu tskʼan chakʼ batele;

chchʼunik skotol li kʼusi ch-albatik+ akʼo spasik ta sba balumil ti bu oy yajvale.*

13 Jaʼ chakʼ jech xkʼot ta pasel stuk,+

mi sventa kastigo*+ o sventa stabe sbalil li balumile o jaʼ ta sventa tukʼil kʼanelal.

14 Job, chikintao avaʼi liʼe;

malao xchiʼuk nopbo lek skʼoplal li kʼusitik toj labalik xa noʼox sba spasoj Diose.+

15 ¿Mi xanaʼ kʼu yelan tspas ta mantal tok li Diose

xchiʼuk kʼuxi chut ti xjaplajet* noʼox yuʼun saksevul* li ta toke?

17 ¿Kʼu yuʼun chkʼixnaj li akʼuʼ apokʼ

kʼalal muʼyuk kʼusi chbakʼ li ta balumil ta skoj li ikʼ chlik tal ta sure?+

18 ¿Mi xuʼ avuʼun xatikʼ aba ta skoltael ta skʼiel batel li vinajel+

ti lek tsots kʼuchaʼal jun nen ti pasbil ta takʼine?

19 Albunkutik li kʼusi xuʼ xkalbekutike;

yuʼun mu xuʼ jtakʼbekutik maʼ voʼonkutike, yuʼun ta ikʼal osil oyunkutik.

21 Mi jaʼuk xilik sakil osil* li krixchanoetike,

akʼo mi xojobaj noʼox li ta vinajele,

jaʼ to chilik mi echʼ ikʼ xchiʼuk mi la smes lokʼel li toke.

22 Oy kʼusi kʼonkʼontik xojobaj chvinaj tal ta norte;

toj labal sba ti kʼu xa noʼox yelan smukʼul li Diose.+

23 Mu xa noʼox xkaʼibetik smelolal kʼu yelan li Buchʼu skotol xuʼ yuʼune;+

toj echʼ xa noʼox sjuʼel,+

toj lekik xchiʼuk toj tukʼik skotol li kʼusitik tspase.+

 2 «¿Buchʼu ti yakal tsokes li kʼusi chkale

xchiʼuk ti mu snaʼ li kʼusi chlokʼ ta yee?+

 3 Avokoluk, chapano aba kʼuchaʼal jun vinik;

ta jakʼbot tal, vaʼun chapbun tal smelolal.

 5 ¿Mi xanaʼ yaʼel buchʼu laj yakʼbe spʼisol,

o buchʼu la stimanbe xchʼojonal sventa tspʼis-oe?

 6 ¿Bu laj yichʼ chotanel li snaklebe,

o buchʼu laj yakʼbe li snakleb ton ta chikin na+

 7 kʼalal jaʼo jmoj tsobol avanik ta muyubajel li kʼanaletik ta sobe+

xchiʼuk kʼalal jaʼo lik avanikuk ta muyubajel skotol li anjeletike?*+

 8 ¿Buchʼu laj yakʼbe smak li nab+

kʼalal tʼom lokʼel tal ta yavile,*

 9 kʼalal laj kakʼbe skʼuʼin li toke

xchiʼuk kʼalal la jpix ta pimil ikʼal* osile,

10 kʼalal laj kal bu noʼox kʼalal xuʼ xpaje

xchiʼuk kʼalal laj kakʼbe smaktak xchiʼuk stiʼtak ti bu oye,+

11 xchiʼuk kʼalal xi laj kale: ‹Xuʼ xatalik liʼ to kʼalale, pe mu stakʼ xajelavik batel mas;

liʼ noʼox kʼalal chapaj ti kʼu yelan xavaʼi xakoti noʼoxe›?+

12 ¿Mi oy la apas ta mantal junuk velta li sobe

o mi yuʼun laj avalbe bu skʼan xlokʼ tal li xojobal kʼakʼal kʼalal jaʼ to chlokʼ tale?+

13 ¿Mi voʼot laj avalbe ti akʼo xbat kʼalal to spajeb balumile

xchiʼuk ti snuts lokʼel li buchʼutik toj chopolike?+

14 Chjel jujun sob li balumile, jech chkom kʼuchaʼal achʼel ti yichʼoj seyoale

xchiʼuk ti kʼu yelan yutsil xvinaje jaʼ jech kʼuchaʼal kʼuʼil pokʼil.

15 Li sakil osil oy yuʼunik li buchʼutik toj chopolike chichʼik pojbel

xchiʼuk chichʼik kʼasbel li skʼob stoyojike.

16 ¿Mi oy yalemot batel ti bu oy snioʼal nabe

o mi achajoj ta kʼelel li yut natil nabe?+

17 ¿Mi oy akʼbil avil li stiʼtak lajelale+

o mi oy aviloj li stiʼtak pimil ikʼal* osile?*+

Xchiʼuk ¿bu yavil li ikʼal osil

20 sventa xavikʼ sutel ti bu likemik tale

xchiʼuk sventa xanaʼ bu sbelel li snaike?

21 ¿Mi yuʼun vokʼemot xa onoʼox li vaʼ ora ti xanabe skʼoplale

xchiʼuk mi yuʼun ep xa tajek ajabilal?*

22 ¿Mi yuʼun oy ochemot li ta snail taive+

o mi aviloj li snail bote,+

23 ti te jkʼejoj* sventa yorail vokolile,

sventa li skʼakʼalil tsalbail xchiʼuk paskʼope?+

24 ¿Bu chlik spuk sba batel li sakil osile

xchiʼuk bu chlik spuk sba batel ta balumil li ikʼ ta slokʼeb kʼakʼale?+

25 ¿Buchʼu la spolbe sbe sventa xtal li nojelal ta voʼe

xchiʼuk ti spasojbe sbe li tsatsal ikʼaloʼ ti oy stokale xchiʼuk ti oy xchaukale,+

26 sventa xakʼ voʼ ti bu mu junuk krixchano te nakale,

li ta takixokol balumil ti bu muʼyuk krixchanoetike,+

27 sventa junuk yoʼonton yuʼun li takixokol balumile

xchiʼuk sventa xvokʼ talel yuʼun li tsʼiʼlele?+

28 ¿Mi oy stot li voʼ chakʼe,+

o buchʼu stot li tsʼujule?+

29 ¿Buchʼu ta yalajeb vokʼ tal li yeloe?

¿Buchʼu la svokʼes li taiv chlik talel ta vinajel+

30 kʼalal pixil chkom yuʼun li voʼe, ti xkoʼolaj kʼuchaʼal makal ta tone

xchiʼuk ti pasem ta yelo chkom yuʼun li sba natil voʼe?+

31 ¿Mi xchukbe avuʼun yakʼil li jtsop kʼanal Kimae,*

o mi xtitujbe avuʼun yakʼil li jtsop kʼanal Kesile?*+

32 ¿Mi xuʼ xkʼejpʼuj* batel avuʼun jtsop kʼanal* kʼalal jaʼo yoraile,

o ti xabeiltas li jtsop kʼanal Ax* xchiʼuk skeremtake?

33 ¿Mi xavojtikin li mantaletik sventa vinajele+

o mi xuʼ xtal aval ti jaʼ jech skʼan pasel liʼ ta balumile?

34 ¿Mi xuʼ xatoy muyel yechʼomal ave ti bu oy toketik

sventa smutʼiot* junuk nojelal ta voʼe?+

36 ¿Buchʼu laj yakʼbe spʼijil ta yut li toke*+

o buchʼu laj yakʼ ti akʼo xaʼibe lek smelolal li kʼusitik labalik sba ta vinajele?*+

37 ¿Buchʼu toj echʼ xa noʼox pʼij ti xchap yuʼun li toke,

o buchʼu stsʼepʼuj yuʼun li yavil voʼ ta vinajel+

38 sventa tspas ta achʼel li pukuke* xchiʼuk ti xmal batele

xchiʼuk ti tspakʼ sba batel li balumil bu tʼajemike?

39 ¿Mi xuʼ xatsakbe tal sveʼel li jkot leone

o ti xnoj lek xchʼut avuʼun li chʼiom leonetik+

40 kʼalal te patal ta xchʼenike

o kʼalal te lubul* tsmala tstsak sveʼelike?

41 ¿Buchʼu tsmeltsanbe sveʼel li joj mut+

kʼalal xchʼivlajet tskʼanik koltael ta stojolal Dios li yalabe

xchiʼuk ti te noʼox xtal xbatik ta skoj ti chʼabal sveʼelike?

 3 Tslotʼan sbaik kʼalal chvokʼ li yalabike

xchiʼuk te chlaj li xkʼuxul xchʼutike.

 4 Tstsatsub li yalabike xchiʼuk te chchʼiik ta jamal osiltik;

chlokʼik batel xchiʼuk mu xa bu tsutik tal ta stojolal smeʼik.

 5 ¿Buchʼu la skolta lokʼel li teʼtikal vuroe+

xchiʼuk buchʼu la stitunbe yakʼil li kolemal vuroe?

 6 Jaʼ kʼotem ta sna kuʼun li takixokol balumile

xchiʼuk jaʼ snainoj kuʼun li chiʼpikʼan balumile.

 7 Tslaban ti kʼu yelan xvochlajetik ta jteklume;

muʼyuk bu chaʼi ti x-avet li buchʼu tsbeiltas j-abtel chonbolometike.

 8 Xyal xmuy noʼox ta vitstikaltik sventa tsaʼ yaxaltik,

tsaʼ skotol li yaxal tsʼiʼlele.

10 ¿Mi xchuk avuʼun jkotuk teʼtikal tot vakax sventa xakʼbe surkoal* li avosile

o mi te xa tijil chbat ta apat sventa chbat slok li stenlejaltike?

11 ¿Mi apatoj avoʼonton ti tsots yipe

xchiʼuk mi chavakʼbe spas li tsatsal abtel avuʼune?

12 ¿Mi apatoj avoʼonton ta stojolal ti chkuchbot sutel tal li atsʼunobe*

xchiʼuk mi te tstsob li ta yikʼaobile?

13 Xmuyubaj kʼu yelan chlichʼulan xikʼ li avestruse,

pe ¿mi xkoʼolaj li xikʼ xchiʼuk li skʼukʼumal sigüenya mute?+

14 Yuʼun te chikta ta lumtik ston li avestruse

xchiʼuk te kʼixin yuʼun ta pukuktik.*

15 Muʼyuk bu tsnop mi oy buchʼu xuʼ xpechʼ ta tekʼel

o ti xlaj ta pechʼel ta tekʼel yuʼun jkotuk jtiʼvanej chonbolome.

16 Muʼyuk xkʼuxul yoʼonton ta stojolal li yalabe, xkoʼolaj kʼuchaʼal maʼuk yalab yilel;+

muʼyuk tsvul yoʼonton ti jecheʼ ch-echʼ svokole.

17 Yuʼun li Diose muʼyuk laj yakʼbe spʼijil*

xchiʼuk muʼyuk laj yakʼbe slekil nopobil.

18 Pe kʼalal chtots xchiʼuk chlichʼulan xikʼe,

tstseʼinta li kaʼe xchiʼuk li buchʼu te kajale.

21 X-akʼotaj noʼox batel ta stenlejaltik xchiʼuk solel chvaʼi tajek;+

vaʼun xjipet noʼox batel ta paskʼop.*+

23 Stsʼinlajet noʼox ta xokon li yavil flechae

xchiʼuk stsʼaylajet noʼox li lansa xchiʼuk li javalinae.*

24 Xtʼelelet* xa tspas sba ta skoj ti tskʼan xa chbate, vaʼun xjipet xa batel,

mu stakʼ chaʼi ti te tsʼijil chkom* kʼalal tsjupanik kachue.

ta nom noʼox chaʼibe yikʼ li paskʼope,

xaʼi x-avlajetik li komandanteetike xchiʼuk ti kʼu yelan xviklajetik ta paskʼope.+

26 ¿Mi voʼot ta apʼijil ti chvil batel li xike,

ti xlichʼlun xa batel xikʼ ta sure?

27 ¿O mi voʼot ta amantal ti toyol xvilet li aguilae+

xchiʼuk ti ta toyol to tspas stase,+

28 ti te ch-echʼ yuʼun akʼobal li ta tayal* chʼene,

ti te nakal li ta snakʼobbail ta toyol chʼijkan* tontike?

29 Te to chakʼbe tal satilal li sveʼele;+

nom tajek chkʼot li sate.

30 Chuchʼik chʼichʼ li yalabe;

xchiʼuk buyuk noʼox ti telajtik sveʼele, jaʼ te chbat».+

 5 Likʼopoj jun velta, pe muʼyuk xa ta jtakʼ yan velta;

likʼopoj ta xchibal velta, pe muʼyuk xa kʼusi mas chkal».

 7 «Avokoluk, chapano aba kʼuchaʼal jun vinik;

ta jakʼbot tal, vaʼun chapbun tal smelolal.+

 9 ¿Mi yuʼun toj echʼ xa noʼox tsots akʼob kʼuchaʼal skʼob li melel Diose+

o mi xuʼ xkʼavlajet to li yechʼomal ave kʼuchaʼal li yechʼomal ye stuke?+

10 Avokoluk, akʼo ta ilel li avutsilale xchiʼuk ti kʼu to atsatsale.

Akʼo ta ilel ti ichʼbilot ta mukʼe xchiʼuk li amukʼulale.

11 Lokʼeso skotol li skʼakʼal avoʼonton anakʼoje;

kʼelavil li buchʼutik tstoy sbaike, vaʼun bikʼtajesbo skʼoplalik.

12 Kʼelavil li buchʼutik tstoy sbaike, vaʼun kʼexlaltaso

xchiʼuk pechʼo ta tekʼel ti bu vaʼajtik li buchʼutik toj chopolike.

13 Muko ochel ta pukuktik* skotolik;

pixo* li ta yavil ikʼal osile,

14 vaʼun chkakʼ venta ti xuʼ avuʼune,*

ti xuʼ spojot li abatsʼikʼobe.

16 ¡Kʼelavil li yip ta sbakil smukʼul yoʼe

xchiʼuk ti kʼu to stsatsal li xchʼuxuviltak xchʼute!

17 Tsots lek kʼuchaʼal sedro teʼ li snee;

jmoj lek jalbil li xchʼuxuvil yoʼe.

18 Li sbakiltake xkoʼolaj kʼuchaʼal pasbil ta kovre;

li yok skʼobe xkoʼolaj kʼuchaʼal pasbil ta tsatsal takʼin.

19 Li stsʼunobale jaʼ baʼyel laj yichʼ pasel* yuʼun Dios xchiʼuk jaʼ noʼox mas mukʼ;

jaʼ noʼox xuʼ xmilat ta espada yuʼun li Jpasvaneje.

20 Yuʼun te chchʼi sveʼel li ta vitstikaltike,

jaʼ ti bu chtajin skotol li jtiʼvanej chonbolometike.

21 Te chpuchʼan sba ta yolon loto teʼetik,

te ch-och batel ti bu oy li ajtik ta tsʼantsʼan voʼtike.

22 Li loto teʼetike chakʼ yaxinal* ta stojolal

xchiʼuk te joyol ta spat xokon li alamo teʼetik ta stenlejaltike.*

24 ¿Mi oy buchʼu stsak yuʼun kʼalal jaʼo chkʼelvane,

o ti xojbe stakʼinal* sniʼe?

41 »¿Mi stsak avuʼun ta lukluk takʼin li kokodriloe*+

o ti xachukbe ta chʼojon li yokʼe?

 2 ¿Mi xchukbe avuʼun ta chʼojon* li sniʼe

o ti xaxojbe takʼin* li sbakil yee?

 3 ¿Mi xvokolet xa van ta atojolal

o mi xlamet* xa van tskʼoponot?

 4 ¿Mi tskʼan van ti xapasik jun trato

sventa xkʼot ta amoso ti kʼu sjalil kuxule?

 5 ¿Mi ta van xatajin xchiʼuk kʼuchaʼal jkot mut

o mi ta van xachukbe yakʼil sventa xchʼay-o yoʼonton li akʼox tsebetake?

 7 ¿Mi chachʼochʼobtabe* ta lukluk tsʼubtsʼub takʼin li snukulile+

o mi chapajbe ta sjol li natil tsʼubtsʼub takʼin sventa tsakob choye?

 8 Akʼo akʼob avil ta stojolal;

¡te-o ta ajol ti la atsak abaik ta kʼope xchiʼuk muʼyuk xa jech chapas yan velta!

12 Chkalbe skʼoplal skotol ta sventa li yok skʼobe,

ta sventa li yipe xchiʼuk ti toj lek pasbil li sbekʼtale.

15 Te stsalalet smakobbail li ta spate,*

lek spakʼojan sba skotol.

16 Lek stsakojan sba ta jujuntal,

mi jutebuk x-och ikʼ te.

17 Lek spakʼoj sba ta jujuntal;

batsʼi napʼajtik lek xchiʼuk mu stakʼ tʼolel.

18 Stsʼaylajet xojobal li yikʼal sniʼ kʼalal tsvusilane

xchiʼuk li sate xkoʼolaj kʼuchaʼal xojobal kʼakʼal kʼalal jaʼ to chlokʼ tale.

19 Xjaplajet* saksevul* chlokʼ ta ye;

xchʼitlajet noʼox lokʼel li nich kʼokʼe.

20 Xtomet noʼox chʼail* chlokʼ ta sniʼ,

xkoʼolaj kʼuchaʼal orno ti akʼbil lek sjobelale.

21 Tstsan yuʼun akʼal li yikʼal yee

xchiʼuk tsjip lokʼel kʼokʼ li ta yee.

22 Tsots tajek yip li ta snukʼe

xchiʼuk chjatav yuʼun li xiʼele.

23 Lek yij li snukulil xchʼute;

lek tsots, xkoʼolaj kʼuchaʼal pasbil ta unijesbil takʼin ti mu stakʼ lokʼesele.

24 Li yoʼontone toj tsots kʼuchaʼal ton,

jech syijil kʼuchaʼal stanal molino.

25 Kʼalal chtotse, ta xiʼik ek li tsatsal chonbolometike;

chakʼ tajek xiʼel ti kʼu yelan tstsakvan ta kʼope.

26 Mi jaʼuk stsalat ta junuk espada;

mi jaʼuk stsalat ta lansa, ta bikʼit lansa mi jaʼuk li ta sniʼ flechae.+

27 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jobel chil li tsatsal takʼine,

xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼaʼ teʼ chil li kovree.

28 Muʼyuk chjatav ta skoj li flechae;

xkoʼolaj kʼuchaʼal jobel chaʼi li stanal jimichʼe.

29 Xkoʼolaj kʼuchaʼal jobel chaʼi li jtel teʼe

xchiʼuk stseʼin noʼox kʼalal stsʼinlajet li javalinae.*

30 Li xchʼute xkoʼolaj kʼuchaʼal sjepelul pʼin ti oy lek yee;

chjoch sba batel ta achʼeltik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal pechpech teʼ sventa smajobil sat tsʼunobile.*+

31 Chvokan yuʼun li natil voʼ kʼuchaʼal chvokan li pʼine;

tsyukʼilan li nab kʼuchaʼal chvokan ta spʼinal li muil pomadae.

33 Stuk noʼox jech liʼ ta balumile,

jaʼ noʼox stuk jech pasbil ti mu snaʼ xiʼe.

 2 «Li avie, jnaʼoj xa ti spas avuʼun skotole

xchiʼuk skotol li kʼusi anopoj chapase muʼyuk kʼusi xuʼ smak ta be.+

Jaʼ yuʼun, likʼopoj, pe muʼyuk smelolal li kʼusi laj kale,

mu jnabe skʼoplal ta sventa li kʼusitik toj labalik sba chkaʼie.+

 5 Ta jchikin noʼox kaʼioj akʼoplal,

pe li avie chkilot xa ta jsat jtuk.

 6 Jaʼ yuʼun, chopol chkaʼi li kʼusi laj kale,+

chotolun ta tantik xchiʼuk ta pukuktik* sventa chkakʼ ta ilel ti ta jsutes koʼontone».+