XI CHAL JUAN

1 Li Kʼope te onoʼox oy ta slikebal,+ te onoʼox oy xchiʼuk Dios li Kʼope+ xchiʼuk oy sjuʼel kʼuchaʼal Dios li Kʼope.*+ 2 Te oy xchiʼuk Dios ta slikebal li stuke. 3 Jaʼ ta skoj ti lik ayanuk tal skotol li kʼusitike,+ ti muʼyukuke, mi jtosuk kʼusi ayan tal ti jechuke.

4 Jaʼ koltavan sventa xkuxi skotol li kʼusitik oye xchiʼuk kʼot ta sakil osil ta stojolal li krixchanoetike.+ 5 Vaʼun, chakʼ xojobal ta ikʼal osil li sakil osile,+ yan li ikʼal osile mu xtupʼ yuʼun li sakil osile.

6 Tal jun vinik ti takbil tal kʼuchaʼal jun yajkʼopojel Diose, Juan sbi.+ 7 Li vinike tal kʼuchaʼal jun testigo sventa chalbe skʼoplal li sakil osile,+ jech buchʼuuk krixchanoal chchʼun li kʼusi chale. 8 Pe li stuke maʼuk skʼoplal li sakil osil taje,+ yuʼun jaʼ noʼox chalbe skʼoplal.

9 Li melel sakil osil ti chakʼbe xojobal buchʼuuk krixchanoale jutuk xa ox skʼan xtal ta stojolal krixchanoetik.*+ 10 Liʼ toʼox oy ta stojolal krixchanoetike,+ jaʼ ta skoj ti lik ayanuk tal li krixchanoetike,+ pe muʼyuk bu ojtikinat yuʼun li krixchanoetike. 11 Tal ta slumal stuk, pe muʼyuk xchʼamat li ta steklumale. 12 Akʼo mi jech, skotol li buchʼutik la xchʼamike akʼbat yabtelik sventa xkʼotik ta xnichʼnab Dios,+ yuʼun laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal.*+ 13 Li stukike vokʼik, pe maʼuk ta chʼichʼ mi jaʼuk ta skoj ti jech tskʼan yoʼonton stot smeʼike, mi jaʼuk ta skoj ti jech tskʼan yoʼonton li vinike, jaʼ ta skoj ti jech tskʼan yoʼonton Diose.+

14 Jech oxal, laj yichʼ sbekʼtal li Kʼope+ xchiʼuk la xchiʼinunkutik ta naklej, laj kilbekutik li yutsilale, jaʼ jech yutsilal kʼuchaʼal ch-akʼbat yuʼun stot li jun noʼox nichʼonile.+ Lek onoʼox tajek ilat yuʼun Dios* xchiʼuk jaʼ onoʼox laj yal li kʼusi melele. 15 (Jaʼ albat skʼoplal yuʼun li Juane, xi tsots laj yale: «Jaʼ li buchʼu xi laj kalbe skʼoplale: ‹Jaʼ jbabe maʼ li buchʼu chtal ta jpate, yuʼun oy xa onoʼox kʼalal muʼyukun toʼoxe›»).+ 16 Ta skoj ti noj tajek ta yoʼonton li slekil yutsil yoʼonton Diose, jkotoltik toj ep ta jtatik li slekil yutsil yoʼonton Diose. 17 Yuʼun jaʼ ta stojolal Moises laj yichʼ akʼel li Mantale,+ yan li slekil yutsil yoʼonton Dios+ xchiʼuk li kʼusi melele tal ta stojolal Jesukristo.+ 18 Muʼyuk buchʼu yiloj-o li Diose;+ li jun noʼox nichʼonil+ ti xkoʼolajtik kʼuchaʼal Dios ti te oy ta xokon li Totile,*+ jaʼ li buchʼu laj yakʼ ta ojtikinel li Totile.+

19 Li judaetike la stakik batel paleetik xchiʼuk jlevietik ti likik tal ta Jerusalen sventa xi xbat sjakʼbeik li Juane: «¿Buchʼuot?».+ 20 Vaʼun, jamal laj yal xchiʼuk muʼyuk la smuk, xi laj yale: «Maʼukun li Kristoe». 21 Xi la sjakʼbeike: «¿Buchʼuot chaʼa? ¿Mi voʼot Eliasot?».+ Pe xi la stakʼe: «Maʼuk». «¿Mi voʼot li J-alkʼopote?».+ Xi la stakʼe: «¡Maʼuk!». 22 Jech oxal, xi laj yalbeike: «¿Buchʼuot? Albun kaʼikutik sventa xuʼ ta jtakʼbekutik li buchʼutik la stakunkutik tale. ¿Buchʼuot chaval li voʼote?». 23 Xi laj yale: «Voʼon li yechʼomal eil ti xi tsots ch-avan ta takixokol balumile: ‹Tukʼibtasbeik li sbe Jeovae›,+ jech kʼuchaʼal laj yal li j-alkʼop Isaiase».+ 24 Pe takbil tal yuʼun jfariseoetik li buchʼutik taje. 25 Jech oxal, xi la sjakʼbeike xchiʼuk xi laj yalbeike: «¿Kʼu yuʼun chavakʼ ichʼvoʼ mi maʼukot li Kristoe, mi maʼukot li Eliase xchiʼuk mi maʼukot li J-alkʼope?». 26 Xi takʼbatik yuʼun li Juane: «Li voʼone chkakʼ ichʼvoʼ. Oy buchʼu te vaʼal ta oʼlol avuʼunik ti mu xavojtikinike, 27 jaʼ li buchʼu te xtal ta jpate, pe jaʼ ti buchʼu mu jta-o ta jtitunbe yakʼil xonobe».+ 28 Ta Betania kʼot ta pasel skotol li kʼusitik taje, ta jot ukʼum Jordan, jaʼ te yoʼ bu chakʼ ichʼvoʼ li Juane.+

29 Ta yokʼomale, laj yil ti te xtal Jesus yoʼ bu oye, vaʼun xi laj yale: «¡Kʼelavil li Xchʼiom Chij+ Dios ti chchʼay mulil+ ta balumile!+ 30 Liʼe jaʼ li buchʼu xi laj kalbe skʼoplale: ‹Oy jun vinik ti te xtal ta jpat ti jaʼ jbabe kuʼune, yuʼun oy xa onoʼox kʼalal muʼyukun toʼoxe›.+ 31 Mi jaʼuk toʼox xkojtikin ek, pe ti kʼu yuʼun tal kakʼ ichʼvoʼ ta voʼe jaʼ sventa chichʼ ojtikinel li ta Israele».+ 32 Jech xtok, li Juane xi laj yalbe skʼoplale: «Laj kil yal tal ta vinajel kʼuchaʼal jkot paloma li xchʼul espiritu Diose xchiʼuk te kom-o ta stojolal.+ 33 Mi jaʼuk toʼox xkojtikin ek, pe xi laj yalbun li buchʼu la stakun tal sventa chkakʼ ichʼvoʼ ta voʼe: ‹Li buchʼu chyal tal chʼul espiritu ta stojolal chavile xchiʼuk ti te chkom-o ta stojolale+ jaʼ li buchʼu chakʼ ichʼvoʼ ta chʼul espiritue›.+ 34 Kiloj maʼ voʼone xchiʼuk laj kal ti jaʼ li Xnichʼon Diose».+

35 Ta yokʼomal xtoke, te vaʼal xchiʼuk chaʼvoʼ yajchankʼoptak li Juane, 36 vaʼun kʼalal laj yil ti te chanav batel li Jesuse, xi laj yale: «¡Kʼelavilik li Xchʼiom Chij+ Diose!». 37 Kʼalal laj yaʼiik li chaʼvoʼ jchankʼopetik taje, la stsʼakliik batel li Jesuse. 38 Jech oxal, joypʼij li Jesuse, xi laj yal kʼalal laj yil ti yakal tstsʼakliat batele: «¿Kʼusi chasaʼik?». Xi la stakʼbeike: «Rabi,* ¿bu chavay?». (Li jpʼel kʼop Rabi xie jaʼ smelolal jchanubtasvanej). 39 Xi albatike: «Laʼik, laʼ kʼelik». Jech oxal, batik, bat skʼelik ti bu chvaye, vaʼun te la xchiʼinik li vaʼ kʼakʼale; te xa van ta slajunebal ora.* 40 Li Andres+ ti sbankil yitsʼin sbaik xchiʼuk Simon Pedroe jaʼ jun li ta xchaʼvoʼalik ti laj yaʼiik li kʼusi laj yal Juane, vaʼun la stsʼakliik batel li Jesuse. 41 Baʼyel la sta li sbankile,* li Simone, vaʼun xi laj yalbee: «Laj xa jtakutik li Mesiase»+ (taje xi smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele: Kristo), 42 laje laj yikʼ batel ti bu oy li Jesuse. Xi albat kʼalal ilat yuʼun li Jesuse: «Li voʼote, Simon+ xnichʼonot Juan, Sefas chabiin» (ti Pedro+ ta alel kʼalal chichʼ jelubtasele).

43 Ta yokʼomale, chbat yaʼi ta Galilea li Jesuse. Vaʼun, te la sta li Felipee+ xchiʼuk xi laj yalbee: «Laʼ tsʼakliun». 44 Li Felipee ta Betsaida likem tal, jaʼ te yoʼ bu slumalik li Andres xchiʼuk Pedroe. 45 La sta Natanael li Felipee+ xchiʼuk xi laj yalbee: «Laj xa jtakutik li buchʼu laj yichʼ tsʼibabel skʼoplal yuʼun Moises li ta Mantale xchiʼuk li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike, jaʼ li Jesuse, jaʼ li xnichʼon Jose+ ti likem ta Nasarete». 46 Pe xi takʼbat yuʼun li Natanaele: «¿Mi oy van kʼusi xuʼ lek xlik tal li ta Nasarete?». Xi laj yal li Felipee: «Laʼ kʼelavil». 47 Kʼalal laj yil Jesus ti nopol xa xtal li Natanaele, xi laj yalbee: «Kʼelavil, leʼ xtal jun j-israel vinik ti batsʼi mu snaʼ xloʼlavane».+ 48 Xi albat yuʼun li Natanaele: «¿Kʼuxi ti xavojtikinune?». Xi la stakʼ li Jesuse: «Laj kilot kʼalal muʼyuk toʼox bu yikʼojot tal li Felipee, jaʼo kʼalal te oyot ta yolon steʼel igoe». 49 Xi la stakʼ li Natanaele: «Rabi,* voʼot Xnichʼonot li Diose, voʼot li Ajvalilot ta Israele».+ 50 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «¿Mi jaʼ la achʼun-o ta skoj ti laj kalbot ti laj kilot ta yolon steʼel igoe? Oy to kʼusitik mas labalik sba chavil». 51 Vaʼun, xi to albate: «Ta batsʼi melel chkalboxuk avaʼiik: chavilik ti jamal li vinajele xchiʼuk chavilik ti xyal xmuy li yaj-anjeltak Dios ti bu oy li Xnichʼon Krixchanoe».+

2 Li ta yoxibal kʼakʼale, la spasbeik skʼinal nupunel ta Kana ta Galilea, te oy li smeʼ Jesuse. 2 Takbilik ta ikʼel ta skʼinal nupunel ek li Jesus xchiʼuk li yajchankʼoptake.

3 Kʼalal laj li vinoe, xi albat yuʼun smeʼ li Jesuse: «Chʼabal xa svinoik». 4 Pe xi la stakʼbe smeʼ li Jesuse: «Ants, maʼuk voʼotik oy ta jbatik maʼ taje.* Muʼyuk to bu kʼotem korail». 5 Xi albatik yuʼun smeʼ Jesus li jtuneletike: «Pasik skotol li kʼusitik chalboxuke». 6 Vaʼun, oy te vakpʼej yav voʼ ti pasbil ta ton ta skoj ti yichʼojik mantal li judaetik sventa tsakubtas sbaike,+ li jujupʼej yav voʼ taje te van chaʼpʼisuk o oxpʼisuk* yaʼlel yichʼoj. 7 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Nojesik li yav voʼe». Lek xjaxet kʼalal to ta stiʼil la snojesik. 8 Te une, xi albatike: «Lupik lokʼel jutebuk, bat akʼbeik li buchʼu sbainoj kʼine». Vaʼun, bat yakʼbeik. 9 Kʼalal la spas preva li voʼ ti kʼatajesbil xa ta vino li buchʼu sbainoj kʼine, mi jaʼuk snaʼ bu lokʼ tal (pe li jtuneletike snaʼojik ti voʼ la slupik tale), te une la stak ta ikʼel jnupunel li buchʼu sbainoj kʼine, 10 vaʼun xi laj yalbee: «Skotol li yan krixchanoetike jaʼ baʼyel chakʼ ta uchʼel li lekil vinoe, pe kʼalal chyakubik xae, jaʼ to chakʼ ta uchʼel li vino ti mu masuk leke. Pe li voʼote jaʼ to chavakʼ ta uchʼel avi li lekil vinoe». 11 Taje jaʼ li baʼyel senyail la spas Jesuse. Te la spas ta Kana ta Galilea xchiʼuk laj yakʼ ta ilel smukʼulal;+ vaʼun li yajchankʼoptake laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal.

12 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, yal batel ta Kapernaum+ xchiʼuk li smeʼe, li yitsʼinabe+ xchiʼuk li yajchankʼoptake, pe jayib noʼox kʼakʼal te jalijik.

13 Vaʼun, jutuk xa ox skʼan li Kʼin Koltael+ yuʼun judaetike, jech oxal muy batel ta Jerusalen li Jesuse. 14 Te la sta ta templo li jchonvakaxetike, li jchonchijetike, li jchonpalomaetike+ xchiʼuk te chotajtik la sta li jvokʼtakʼinetike. 15 Vaʼun, kʼalal laj xa ox stsʼot jlik chʼojone, la snuts lokʼel ta templo skotol li krixchanoetik xchiʼuk li xchijike xchiʼuk li xvakaxike, la stanibe stakʼin li jeltakʼinetike xchiʼuk la svalkʼunbe li xmexaike.+ 16 Xi laj yalbe li jchonpalomaetike: «¡Lokʼesik batel skotol li kʼusitik liʼe! ¡Mu xapasik ta chʼivit* li sna Jtote!».+ 17 Vul ta sjol yajchankʼoptak ti xi onoʼox tsʼibabile: «Xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼokʼ xtiltun* ta koʼonton ta skoj ti oy tajek ta koʼonton li anae».+

18 Vaʼun, xi albat yuʼun li judaetike: «Akʼo kilkutik junuk senyail+ ti chakʼ ta ilel ti oy aderecho ti jech chapase». 19 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Jinesik li templo liʼe, vaʼun ta oxib noʼox kʼakʼal ta jvaʼan».+ 20 Laj une, xi la stakʼ li judaetike: «Laj yichʼ 46 jabil yoʼ xvaʼi li templo liʼe, ¿kʼuxi xa noʼox ti ta oxib kʼakʼal chavaʼan li voʼote?». 21 Pe li templo chalbe skʼoplale jaʼ skʼoplal li sbekʼtale.+ 22 Pe kʼalal chaʼkuxi xa oxe, li yajchankʼoptake vul ta sjolik ti jech onoʼox nopem xaʼi chal taje,+ jech oxal la xchʼunik li kʼusi chal Tsʼibetike xchiʼuk li kʼusi laj yal Jesuse.

23 Pe kʼalal ay ta Jerusalen ta Kʼin Koltaele, ep laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal* kʼalal laj yilik li senyailtak la spase. 24 Pe li Jesuse muʼyuk spatoj yoʼonton ta stojolal li krixchanoetik taje, yuʼun xojtikinan skotolik 25 xchiʼuk mu persauk buchʼu x-albat kʼu yelan li krixchanoetike, yuʼun xojtikin kʼusi oy ta yoʼontonik ta jujuntal.+

3 Oy jun jfariseo vinik ti Nikodemo+ sbie, jaʼ jun ajvalil yuʼun li judaetike. 2 Te tal skʼel Jesus ta akʼobaltik+ xchiʼuk xi laj yalbee: «Rabi,*+ jnaʼojkutik ti jchanubtasvanejote, ti likemot tal ta stojolal Diose; yuʼun li buchʼu muʼyuk chiʼinbil yuʼun Diose+ mu spas yuʼun li senyailtak+ chapase». 3 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Chkalbot avaʼi ta batsʼi melel: muʼyuk me chil Ajvalilal* yuʼun Dios+ li buchʼu muʼyuk chvokʼ ta achʼe».*+ 4 Xi laj yal li Nikodemoe: «¿Kʼuxi xuʼ chvokʼ ta achʼ li buchʼu mol xae? Mu xuʼ x-och yan velta ta yalajeb smeʼ li jun krixchanoe, ¿mi mu jechuk?». 5 Xi la stakʼ li Jesuse: «Chkalbot avaʼi ta batsʼi melel: muʼyuk me ch-och ta Ajvalilal yuʼun Dios li buchʼu muʼyuk chvokʼ ta voʼ+ xchiʼuk li buchʼu muʼyuk chvokʼ ta chʼul espiritue.+ 6 Li kʼusi vokʼem ta bekʼete jaʼ bekʼet, yan li kʼusi vokʼem ta chʼul espiritue jaʼ xnichʼon Dios. 7 Mu me chʼayaluk avoʼonton xkʼot yuʼun ti laj kalbot ti skʼan xavokʼik ta achʼe. 8 Li ikʼe jaʼ te chbat ti bu tskʼan yoʼonton chbate, akʼo mi xavaʼi ti xjumumete, mu xanaʼ bu lik tal xchiʼuk mu xanaʼ bu chbat. Jaʼ jech yelan li buchʼu chvokʼ ta chʼul espiritue».+

9 Li Nikodemoe xi la sjakʼbe: «¿Kʼuxi xa noʼox ti jech chkʼot ta pasel li kʼusitik taje?». 10 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Voʼote jchanubtasvanejot ta Israel, ¿kʼuxi xa noʼox ti mu xanaʼ li kʼusitik taje? 11 Chkalbot avaʼi ta batsʼi melel: jaʼ chkalbekutik skʼoplal li kʼusi jnaʼojkutike xchiʼuk jaʼ chkalbekutik skʼoplal li kʼusi kilojkutike, pe li voʼoxuke mu xachʼamik li kʼusi chkalbekutik skʼoplale. 12 Pe mi mu xachʼunik li kʼusitik chkalboxuk ta sventa balumile, ¿kʼuxi xa noʼox chachʼunik mi jaʼ chkalboxuk li kʼusitik ta sventa vinajele? 13 Jech xtok, mi junuk buchʼu muyem batel ta vinajel,+ jaʼ noʼox likem tal ta vinajel+ li Xnichʼon Krixchanoe. 14 Jech kʼuchaʼal la sjokʼan chon ta takixokol balumil li Moisese,+ jaʼ jech chichʼ jokʼanel ek li Xnichʼon Krixchano+ 15 sventa sta xkuxlejal sbatel osil li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale.+

16 »Yuʼun skʼanoj tajek krixchanoetik* li Diose, jaʼ yuʼun laj yakʼ li jun noʼox Xnichʼon+ sventa mu xichʼ lajesel li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale, moʼoj, yuʼun jaʼ sventa tsta-o xkuxlejal sbatel osil.+ 17 Yuʼun ti la stak tal Xnichʼon ta stojolal krixchanoetik* li Diose maʼuk sventa chchapan li krixchanoetike, jaʼ sventa tsta skolel li krixchanoetik ta stojolale.+ 18 Jaʼ yuʼun, muʼyuk chichʼ chapanel li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale.+ Yan li buchʼu muʼyuk chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale laj xa me yichʼ chapanel, yuʼun muʼyuk laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal* li jun noʼox Xnichʼon Diose.+ 19 Vaʼun, jaʼ me chichʼ tsakel ta mukʼ sventa chapanel ti tal ta stojolal krixchanoetik li sakil osile; pe jaʼ skʼanojik ikʼal osil li krixchanoetike,+ jaʼ mu skʼanik li sakil osile, yuʼun toj chopol li kʼusitik tspasike. 20 Yuʼun spʼajoj sakil osil li buchʼu tspas kʼusitik toj chopole xchiʼuk muʼyuk chtal ti bu oy sakil osil sventa mu xichʼ tukʼibtasbel* li kʼusi tspase. 21 Pe li buchʼu jaʼ tspas li kʼusi melele jaʼ te chtal ti bu oy li sakil osil+ sventa xvinaj ti jaʼ jech tspas kʼuchaʼal tskʼan yoʼonton Diose».

22 Te une, bat ta stiʼiltak Judea li Jesus xchiʼuk yajchankʼoptake, te jokʼtsajik kʼuk sjalil xchiʼuk laj yakʼ ichʼvoʼ.+ 23 Pe li Juan eke te chakʼ ichʼvoʼ ta Enon ti nopol yiloj Salime, yuʼun jaʼ oy ep voʼ te,+ jech oxal te chtalik li krixchanoetik sventa chichʼik voʼe;+ 24 yuʼun muʼyuk toʼox bu tikʼbil ta chukel li Juane.+

25 Vaʼun, te lik kʼop yuʼunik li yajchankʼoptak Juan xchiʼuk jun juda vinik ta sventa ti tsakubtas sbaike. 26 Jaʼ yuʼun, talik ta stojolal Juan, xi laj yalbeike: «Rabi,* li vinik ti te toʼox achiʼuk ta jot ukʼum Jordan ti laj avalbe skʼoplale,+ kʼelavil, yakal chakʼ ichʼvoʼ, jaʼ yuʼun te chbatik skotol li krixchanoetik ta stojolale». 27 Xi la stakʼ li Juane: «Muʼyuk me kʼusi chichʼ akʼbel li jun krixchano mi maʼuk akʼbil yuʼun Diose. 28 Voʼoxuk testigooxuk kuʼun ti xi onoʼox laj kale: ‹Maʼukun li Kristoe,+ yuʼun jaʼ noʼox takbilun tal ta jbabe yuʼun taje›.+ 29 Li buchʼu ochem xa ta yok skʼob li jnupunel tsebe jaʼ li jnupunel kereme.+ Pe li yamigo jnupunel kereme xkuxet tajek yoʼonton ta stojolal kʼalal te nopol oy ta stsʼele, yuʼun chaʼi li kʼusi chale. Jaʼ yuʼun, xkuxet tajek koʼonton. 30 Persa skʼan x-epaj batel yuʼun maʼ stuke, yan li voʼone persa skʼan xjutukaj batel kuʼun».

31 Li buchʼu likem tal ta toyole+ jaʼ mas tsots skʼoplal ta skotol li krixchanoetike. Li buchʼu likem ta balumile likem ta balumil xchiʼuk jaʼ noʼox chalbe skʼoplal li kʼusitik ta sventa balumile. Li buchʼu likem tal ta vinajele jaʼ mas tsots skʼoplal ta skotol li krixchanoetike.+ 32 Li kʼusi yiloj xchiʼuk li kʼusi yaʼioje jaʼ chalbe skʼoplal,+ pe mi junuk buchʼu chchʼun li kʼusitik chale.+ 33 Yan li buchʼu xchʼunoj xa li kʼusitik chale jamal chal* ti melel snaʼ xkʼopoj li Diose.+ 34 Yuʼun li buchʼu takbil tal yuʼun Diose jaʼ chalbe skʼoplal li kʼusi chal Diose,+ yuʼun muʼyuk spajeb* chakʼ li xchʼul espiritue. 35 Skʼanoj Nichʼonil li Totile+ xchiʼuk yakʼojbe ta skʼob skotol li kʼusitike.+ 36 Tsta xkuxlejal sbatel osil li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Nichʼonile;+ pe li buchʼu mu xchʼunbe smantal li Nichʼonile muʼyuk bu tsta li kuxlejale,+ jaʼ noʼox te oy-o ta stojolal li skʼakʼal yoʼonton Diose.+

4 Li Kajvaltike laj yakʼ venta ti laj yaʼi jfariseoetik ti jaʼ epaj xa mas yajchankʼoptak li stuke* xchiʼuk ti mas xa ep chakʼ ichʼvoʼ+ kʼuchaʼal li Juane, 2 pe maʼuk chakʼ ichʼvoʼ stuk li Jesuse, yuʼun jaʼ chakʼ ichʼvoʼ li yajchankʼoptake. 3 Kʼalal laj yakʼ ventae, lokʼ batel li ta Judeae xchiʼuk bat yan velta ta Galilea. 4 Pe persa skʼan te xjelav batel ta yosilal Samaria. 5 Jech oxal, te kʼot ta Sikar ta steklumal Samaria, te ta stsʼel yosil Jakob ti laj yakʼbe komel xnichʼon ti Jose sbie.+ 6 Taje jaʼ te ti bu oy li sposo Jakobe.+ Vaʼun, ta skoj ti lubem ta xanbal li Jesuse, te choti ta xokon poso.* Te van ta svakibal ora* maʼ taje.

7 Te kʼot slup voʼ jun ants ti likem ta Samariae. Li Jesuse xi laj yalbe li antse: «Akʼbun j-umuk avaʼal». 8 (Yuʼun bat sman tal sveʼelik ta jteklum li yajchankʼoptake). 9 Jech oxal, xi laj yal li jsamaria antse: «¿Kʼuxi xa noʼox ti chakʼanbun j-umuk voʼ avuchʼe? Yuʼun judaot, voʼone jsamaria antsun». (Yuʼun mu lekuk xil sbaik xchiʼuk jsamariaetik li judaetike).+ 10 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Ti xanaʼuk kʼusi jaʼ li matanal muʼyuk tojbil chakʼ Diose+ xchiʼuk ti xanaʼuk buchʼu ti xi chalbote: ‹Akʼbun j-umuk avaʼal› xie, voʼot la akʼanbe ti jechuke, vaʼun laj yakʼbot jechuk li voʼ ti chakʼ kuxlejale».+ 11 Xi laj yal li antse: «Bankilal,* mi jaʼuk oy slupobil avaʼal xchiʼuk toj nat li posoe. Vaʼun chaʼa, ¿bu chata li voʼ ti chakʼ kuxlejale? 12 Li voʼote maʼuk mas mukʼ akʼoplal kʼuchaʼal li jmoltotkutik Jakob ti laj yakʼbunkutik komel li posoe, ti laj yuchʼbe yaʼlel xchiʼuk li xnichʼnab xchiʼuk li stsʼunbal chonbolomtake, ¿mi mu jechuk?». 13 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Li buchʼu chuchʼ li voʼ liʼe ta x-akʼbat takitiʼil yan velta. 14 Li buchʼu chuchʼ li voʼ chkakʼbee mi jaʼuk bu ch-akʼbat takitiʼil yan velta,+ yuʼun li voʼ chkakʼbee chpas ta nioʼ ta yut sbekʼtal ti te xburbun-o* ti chakʼ kuxlejal sbatel osile».+ 15 Xi albat yuʼun li antse: «Bankilal,* akʼbun li voʼ taje, sventa mu xa xakʼbun takitiʼil xchiʼuk sventa mu xa xtal jlup voʼ liʼe».

16 Xi albat li antse: «Batan, bat ikʼo tal li amalale». 17 Xi la stakʼ li antse: «Chʼabal jmalal». Xi albat yuʼun li Jesuse: «Melel xaval kʼalal ‹chʼabal jmalal› xachie. 18 Yuʼun svoʼobal xa amalal echʼem, li vinik ti achiʼinoj ta naklej avie maʼuk amalal. Jech oxal, melel li kʼusi laj avale». 19 Xi albat yuʼun li antse: «Bankilal,* chkakʼ venta ti j-alkʼopote.+ 20 Li jmoltotakutike laj yichʼik ta mukʼ Dios li ta vits liʼe, yan li voʼoxuke chavalik ti te ta Jerusalen skʼan xichʼik ta mukʼ Dios li krixchanoetike».+ 21 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Chʼunbun li kʼusi chkale, ants, chkʼot yorail ti mi jaʼuk bu chavichʼik ta mukʼ Totil li ta vits liʼe mi jaʼuk li ta Jerusalene. 22 Li voʼoxuke jaʼ chavichʼik ta mukʼ li kʼusi mu xavojtikinike;+ li voʼonkutike jaʼ chkichʼkutik ta mukʼ li kʼusi xkojtikinkutike, yuʼun jaʼ te likem tal ta stojolal judaetik li kolebale.+ 23 Pe li avie, jaʼ xa yorail ti chichʼik ta mukʼ Totil ta chʼul espiritu xchiʼuk ta melel li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Dios ta melele, yuʼun li Totile jaʼ tsaʼ li buchʼutik jech tspasik sventa x-ichʼat ta mukʼe.+ 24 Li Diose jaʼ jun kuxlejal ti mu xvinaje,+ vaʼun li buchʼutik chichʼik ta mukʼe skʼan xichʼik ta mukʼ ta chʼul espiritu xchiʼuk ta melel».+ 25 Xi albat yuʼun li antse: «Jnaʼoj ti chtal li Mesiase, jaʼ li buchʼu Kristo chalbeike. Kʼalal mi vul taje, jaʼ chalbunkutik ta jamal skotol li kʼusitike». 26 Xi laj yal li Jesuse: «Voʼon maʼ taje, jaʼ li buchʼu yakal chchiʼinot ta loʼile».+

27 Vaʼun, jaʼo kʼotik li yajchankʼoptake, toj labal sba laj yilik ti yakal chloʼilaj xchiʼuk jun antse. Pe mi junuk buchʼu xi laj yale: «¿Kʼusi oy ta avoʼonton?» o «¿Kʼu yuʼun chachiʼin ta loʼil li antse?». 28 Jech oxal, te laj yikta komel skʼib li antse, bat li ta jteklume xchiʼuk xi kʼot yalbe li krixchanoetike: 29 «Laʼik, laʼ kʼelavilik jun vinik ti laj yalbun skotol li kʼusitik jpasoje. ¿Mi mu jaʼuk van xanaʼik li Kristoe?». 30 Vaʼun, lokʼik tal li ta jteklume, tal skʼelik.

31 Kʼalal jaʼo jeche, xi ch-alilanbat yuʼun li jchankʼopetike: «Veʼan, Rabi».*+ 32 Pe xi albatike: «Oy jveʼel ti mu xanaʼik kʼusie». 33 Jech oxal, xi lik yalbe sbaik li jchankʼopetike: «Muʼyuk buchʼu ay yakʼbe sveʼel, ¿mi mu jechuk?». 34 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Jaʼ jveʼel ti ta jpasbe li kʼusi tskʼan yoʼonton li buchʼu la stakun tale+ xchiʼuk ti ta jtsutsesbe li yabtele.+ 35 ¿Mi mu tauk xavalik ti chanib to u skʼan xlik yichʼ tsobbel sat li kʼusitik tsʼunbile? Aʼio avaʼiik, xi chkalboxuke: toyo muyel asatik xchiʼuk kʼelavilik li osiltike, yuʼun sakubem xa ta takijel li kʼusitik tsʼunbile, yorail xa chichʼ tsobbel sat.+ Yakal xa 36 chichʼ stojol li buchʼu tstsobbe sat kʼusi tsʼunbile xchiʼuk yakal xa tstsobbe sat sventa kuxlejal sbatel osil. Jech jmoj xkuxet yoʼontonik li buchʼu tstsʼunolaje xchiʼuk li buchʼu tstsobbe sat kʼusi tsʼunbile.+ 37 Taje chakʼ ta ilel ti melel li kʼusi xi albile: ‹Yan-o li buchʼu tstsʼunolaje xchiʼuk yan-o li buchʼu tstsobbe sate›. 38 Voʼon la jtakoxuk batel ta stsobbel sat li kʼusi muʼyuk laj avabtelanike. Yan-o li buchʼutik abtejike, pe voʼoxuk la atabeik sbalil li yabtelike».

39 Li ta jteklum taje, ep jsamariaetik laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jesus ta skoj ti kʼusi xi laj yal li antse: «Laj yalbun skotol li kʼusitik jpasoje».+ 40 Jaʼ yuʼun, kʼalal tal li jsamariaetik ta stojolale, laj yalbeik ti akʼo to xpaje, vaʼun chib kʼakʼal te paj. 41 Jech oxal, ep to buchʼutik la xchʼunik ta skoj li kʼusitik laj yale 42 xchiʼuk xi laj yalbeik li antse: «Maʼuk noʼox ta jchʼunkutik ta skoj li kʼusi laj avale, yuʼun jaʼ ta skoj ti laj kaʼi jtukutik li kʼusi chale xchiʼuk jnaʼojkutik ti jaʼ jkoltavanej yuʼun krixchanoetik ta melel li vinik liʼe».+

43 Kʼalal echʼ xa ox li chib kʼakʼal taje, lokʼ batel sventa chbat ta Galilea. 44 Pe laj yal stuk Jesus ti muʼyuk ichʼbil ta mukʼ ta slumal stuk li j-alkʼope.+ 45 Jaʼ yuʼun, kʼalal kʼot ta Galileae, lek chʼamat yuʼun li jgalileaetike, yuʼun laj yilik skotol li kʼusitik la spas ta kʼin+ te ta Jerusalene, yuʼun ayik ek li ta kʼine.+

46 Jaʼ yuʼun, bat yan velta ta Kana ta Galilea, jaʼ te ti bu la skʼatajes ta vino li voʼe.+ Vaʼun, oy te jun yajtunel ajvalil ti ip xnichʼon ti te oy ta Kapernaume. 47 Kʼalal laj yaʼi ti lik tal ta Judea sventa chtal ta Galilea li Jesuse, bat snup ta be xchiʼuk la skʼanbe vokol ti akʼo xyal batel xchiʼuk ti akʼo xpoxtabat li xnichʼone, yuʼun chcham xa. 48 Pe xi albat yuʼun li Jesuse: «Muʼyuk me chachʼunik, jaʼ to chachʼunik mi laj avilbeik senyailtak xchiʼuk kʼusitik labal sbae».+ 49 Xi laj yal li yajtunel ajvalile: «Kajval, yalan tal yoʼ to mu xcham li kuni nichʼone». 50 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Tamo batel abe, kol xa maʼ li anichʼone».+ La xchʼun kʼusi albat yuʼun Jesus li vinike, vaʼun sut batel. 51 Pe kʼalal te xyal batele, tal nupatuk ta be yuʼun smosotak sventa ch-albat ti kolem xa li xkʼox kereme. 52 La sjakʼbe li smosotak ti jayib ora kole. Vaʼun, xi la stakʼbeike: «Volje ta svukubal ora* tupʼ li skʼakʼale». 53 Jech oxal, li totile la snaʼ ti jaʼo jech ora xi albat yuʼun li Jesuse: «Kol xa maʼ li anichʼone».+ Vaʼun, ochik ta jchʼunolajel xchiʼuk skotol li buchʼutik te ta snae. 54 Li senyail taje jaʼ xa xchibal velta+ la spas Jesus kʼalal lik tal ta Judea sventa chtal ta Galileae.

5 Kʼalal echʼ xa ox taje, yakal tspasik kʼin+ li judaetike, vaʼun muy batel ta Jerusalen li Jesuse. 2 Li ta Jerusalene, li ta xokon ochebal ti Chij sbie,+ oy te jun tanke ti Betsata sbi ta ebreoe, oy te jpʼej kotkot na ti voʼchol yoyale. 3 Te puchʼajtik epal jchameletik, oy maʼsatetik, koxoetik xchiʼuk li buchʼutik tsakbilik ta mochʼe.* 4* —— 5 Pe oy te jun vinik ti oy xa ta 38 jabil ipe. 6 Kʼalal laj yil Jesus ti te puchʼul li vinike xchiʼuk ti laj yakʼ venta ti voʼne xa tajek ipe, xi laj yalbee: «¿Mi chakʼan chakol?».+ 7 Vaʼun, xi la stakʼ li vinik ti ipe: «Bankilal, muʼyuk buchʼu xuʼ stikʼun ochel ta tanke kʼalal tsyukʼilan sba li voʼe; yuʼun oy xa ox buchʼu ochem kʼalal chibate». 8 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «¡Vaʼlan! Tamo batel li avayebe* xchiʼuk xanavan batel».+ 9 Te une, ta ora noʼox kol li vinike, la stam batel li svayebe* xchiʼuk xanav batel.

Pe jaʼo savado li vaʼ kʼakʼale. 10 Vaʼun, xi lik albatuk yuʼun judaetik li vinik ti kolem xae: «Savado li avie, jech oxal mu stakʼ xatam batel avayeb».*+ 11 Pe xi la stakʼ li vinike: «Batsʼi jaʼ xi laj yalbun stuk li buchʼu la xpoxtaune: ‹Tamo batel li avayebe,* vaʼun xanavan batel›». 12 Xi la sjakʼbeik li vinike: «¿Buchʼu ti ‹tamo batel li avayebe xchiʼuk xanavan batel› xayute?». 13 Pe li vinik ti kolem xae mu snaʼ buchʼu, yuʼun lokʼ xa ox batel li Jesuse, yuʼun oy epal krixchanoetik te.

14 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, te taat ta templo yuʼun Jesus xchiʼuk xi albate: «Kʼelavil, kolemot xa. Mu xa xapas amul sventa mu xanuptan li kʼusi mas to vokole». 15 Vaʼun, bat li vinike xchiʼuk laj yalbe judaetik ti jaʼ poxtaat yuʼun li Jesuse. 16 Jech oxal, tskontrainik Jesus li judaetike, yuʼun ta savado la spas li kʼusitik taje. 17 Pe xi takʼbatike: «Yakal-o ta abtel Jtot li avie, jech oxal yakalun-o ta abtel ek».+ 18 Ta skoj taje, li judaetike mas to jpʼel ta yoʼonton tskʼan tsmil yaʼiik, yuʼun maʼuk noʼox ti muʼyuk la xchabi li savadoe, yuʼun chal xtok ti jaʼ Stot li Diose,+ tskoʼoltas sba xchiʼuk li Diose.+

19 Jaʼ yuʼun, xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: mu kʼusi xuʼ yuʼun spasel jtosuk ti chlokʼ ta yoʼonton stuk li Nichʼonile, jaʼ noʼox tspas li kʼusi chil tspas Totile.+ Yuʼun ti kʼusitik tspas li Totile jaʼ jech tspas ek li Nichʼonile. 20 Yuʼun skʼanoj Nichʼonil li Totile+ xchiʼuk chakʼbe yil skotol li kʼusitik tspas stuke. Jech xtok, mas to jelavem skʼoplal li kʼusitik chakʼbe yile, jaʼ mu sta liʼe, taje jaʼ sventa chʼayal to avoʼonton xakʼotik yuʼun.+ 21 Yuʼun jech kʼuchaʼal tstoy likel xchiʼuk chakʼbe xkuxlejal animaetik+ li Totile, jaʼ jech ek li Nichʼonile chakʼbe xkuxlejal ti buchʼu tskʼan chakʼbee.+ 22 Li Totile muʼyuk buchʼu chchapan, yuʼun jaʼ yakʼojbe ta yok skʼob Nichʼonil xchapanel skotol+ 23 sventa xichʼik ta mukʼ skotolik li Nichʼonil jech kʼuchaʼal chichʼik ta mukʼ li Totile. Li buchʼu muʼyuk chichʼ ta mukʼ li Nichʼonile muʼyuk chichʼ ta mukʼ xtok li Totil ti jaʼ la stak tal li Nichʼonile.+ 24 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: li buchʼu chaʼi kʼusi chkale xchiʼuk ti chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal li buchʼu la stakun tale tsta xkuxlejal sbatel osil,+ jech xtok, muʼyuk chichʼ chapanel, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal jun vinik ti chamem toʼoxe, pe ti kuxul xa avie.+

25 »Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: chkʼot yorail, jaʼ xa yorail ti chaʼibeik yechʼomal ye Xnichʼon Dios li animaetike, vaʼun chkuxiik li buchʼutik tstsʼet chikintaik kʼusi chale. 26 Yuʼun li Totile oy sjuʼel sventa xakʼ kuxlejal*+ xchiʼuk yakʼojbe sjuʼel li Nichʼonil sventa xakʼ kuxlejal eke.+ 27 Jech xtok, yakʼojbe yabtel sventa xchapanvan,+ yuʼun jaʼ li Xnichʼon Krixchanoe.+ 28 Mu me chʼayaluk to avoʼontonik xkʼot yuʼun taje, yuʼun chkʼot yorail ti skotol li buchʼutik oy ta smukinalike* chaʼibeik yechʼomal ye,+ 29 vaʼun chlokʼik tal, chchaʼkuxiik sventa kuxlejal li buchʼutik lek kʼusitik la spasike xchiʼuk chchaʼkuxiik sventa chapanel li buchʼutik toj chopol kʼusitik la spasike.+ 30 Mu kʼusi xuʼ kuʼun spasel jtosuk ti chlokʼ ta koʼonton jtuke. Yuʼun jech chichapanvan kʼuchaʼal chkaʼie xchiʼuk tukʼ chichapanvan,+ yuʼun maʼuk ta jsaʼ li kʼusi tskʼan koʼonton jtuke, jaʼ li kʼusi tskʼan yoʼonton li buchʼu la stakun tale.+

31 »Ti voʼonuk noʼox chkalbe jba jkʼoplal jtuke, mu meleluk li kʼusi chkale.+ 32 Oy yan ti buchʼu chalbun jkʼoplale xchiʼuk jnaʼoj ti melel li jkʼoplal chale.+ 33 Li voʼoxuke la atakik batel viniketik ta stojolal Juan, vaʼun laj yalbe skʼoplal li kʼusi melele.+ 34 Akʼo mi jech, li voʼone mu jchʼam li kʼusi chichʼ alel ti likem tal ta stojolal krixchanoetike, pe sventa xata akolebalike, chkalboxuk avaʼiik li kʼusitik taje. 35 Li vinik taje kʼot ta jun kantil ti tsanale xchiʼuk ti laj yakʼ xojobale, vaʼun ta sjunul avoʼonton lamuyubajik tajek yuʼun kʼuk sjalil li slusale.+ 36 Pe oy kʼusi mas tsotsik skʼoplal chkal ti jaʼ mu sta li Juane, yuʼun li abtelaletik laj yakʼbun jpas Jtot xchiʼuk li abtelaletik ta jpas jtuke jaʼ chakʼ ta ilel ti jaʼ la stakun tal li Totile.+ 37 Jech xtok, laj yal jkʼoplal ek li Totil ti jaʼ la stakun tale.+ Mi jaʼuk bu avaʼiojbeik yechʼomal ye junuk velta xchiʼuk mi jaʼuk bu avilojik kʼu yelan spat xokon+ 38 xchiʼuk muʼyuk bu te oy-o ta atojolalik li skʼope, yuʼun muʼyuk laj avakʼ xchʼunel avoʼontonik ta stojolal ti buchʼu la stak tale.

39 »Chakʼelbeik tajek lek smelolal li Tsʼibetike,+ yuʼun chanopik ti jaʼ chata-o akuxlejalike; pe jaʼ chalbun* jkʼoplal ta melel.+ 40 Akʼo mi jech, mu xakʼan xatalik ta jtojolal+ sventa xata akuxlejalik. 41 Mu jkʼan ti stoyik jkʼoplal li krixchanoetike, 42 pe jnaʼoj lek ti muʼyuk ta avoʼonton chakʼanik li Diose. 43 Ta sbi Jtot talemun, pe mu xachʼamikun. Pe mi yan-o buchʼu chtal ta smantal stuke jaʼ chachʼamik. 44 ¿Kʼuxi xa noʼox chachʼunik ti jaʼ noʼox chatoybe aba akʼoplalik ta jujuntale, ti maʼuk chasaʼik ti stoy akʼoplalik li jun noʼox Diose?+ 45 Mu xanopik ti ta jtikʼ amulik ta stojolal Totile; yuʼun oy buchʼu tstikʼ amulik, jaʼ li Moisese,+ jaʼ li buchʼu apatoj avoʼontonik ta stojolale. 46 Ta melel, ti avakʼojuk xchʼunel avoʼontonik ta stojolal Moisese, chavakʼ xchʼunel avoʼontonik ta jtojolal ek ti jechuke, yuʼun jaʼ la stsʼibabun jkʼoplal.+ 47 Pe mi mu xachʼunik li kʼusitik la stsʼibae, ¿kʼuxi xa noʼox chachʼunik li kʼusi chkale?».

6 Kʼalal echʼ xa ox taje, li Jesuse bat ta jot tiʼ nab Galilea o Tiberiades.+ 2 Pe te tijil batel epal krixchanoetik ta stojolal,+ yuʼun laj yilik la spas labal sba senyailtak kʼalal la xpoxta li jchameletike.+ 3 Vaʼun, muy batel ta vits li Jesuse, te kʼot chotluk xchiʼuk yajchankʼoptak. 4 Jaʼo jutuk xa ox skʼan li Kʼin Koltaele,+ jaʼ li kʼin tspas judaetike. 5 Kʼalal la stoy muyel sat li Jesuse, laj yil ti te tijil tal epal krixchanoetik ta stojolale, jaʼ yuʼun xi laj yalbe li Felipee: «¿Bu chbat jmantik tal pan sventa xveʼik li krixchanoetik liʼe?».+ 6 Pe ti jech laj yale jaʼ sventa chakʼ ta preva, yuʼun snaʼoj xa onoʼox ti kʼusi tspase. 7 Xi la stakʼ li Felipee: «Akʼo mi jmantik chib sien denario* pan, mi jaʼuk onoʼox xlokʼik-o ta jyalel, manchuk mi jujusetʼ* xkakʼanbetik». 8 Xi laj yal jun yajchankʼope, jaʼ li Andres ti sbankil yitsʼin sbaik xchiʼuk Simon Pedroe: 9 «Liʼ oy jun kʼox kerem ti yichʼoj tal voʼob pan pasbil ta sevadae xchiʼuk chaʼkot uni choy. Pe ¿mi xlokʼik-o van ta skoj ti toj ep li krixchanoetike?».+

10 Xi laj yal li Jesuse: «Akʼo chotiuk li krixchanoetike». Ta skoj ti oy lek tsʼiʼlel ti bu taje, te chotiik li krixchanoetike, oy van voʼmiluk viniketik te.+ 11 La stsak pan li Jesuse, vaʼun kʼalal laj xa ox stoj ta vokole, laj yakʼbe li buchʼutik te chotajtike; jaʼ jech la spas xtok ta sventa li uni choye, jech oxal akʼbatik ti kʼu yepal xal yoʼontonike. 12 Pe kʼalal noj xa ox lek xchʼutike, xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Tsobbeik li skomenal* sventa mu kʼusi xichʼ ixtolanele». 13 Jaʼ yuʼun, la stsobik, noj lek 12 moch li skomenal* voʼob pan la sveʼik ti pasbil ta sevadae.

14 Xi lik yal li krixchanoetik kʼalal laj yilik la spas li senyaile: «Liʼe jaʼ li J-alkʼop ta melel ti skʼoplal onoʼox chtal ta balumile».+ 15 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yakʼ venta Jesus ti chtal xa tsakatuk sventa xvaʼanat ta ajvalile, lokʼ batel,+ bat yan velta stuk li ta vitse.+

16 Kʼalal och akʼobale, yalik batel ta nab li yajchankʼoptake,+ 17 vaʼun muyik batel ta varko sventa chbatik ta jot tiʼ nab ta Kapernaum. Ikʼ xa ox osil, pe muʼyuk bu talem-o Jesus ti bu oyike.+ 18 Jech xtok, lik syukʼilan sba li nabe, yuʼun tal tsatsal ikʼ.+ 19 Pe kʼalal te xa ox van voʼobuk o vakibuk kilometro* och batel xchiʼuk svarkoik ta nabe, jaʼ to laj yilike te chanav tal ta ba nab li Jesuse xchiʼuk ti nopol xa xtal ti bu oy svarkoike, vaʼun xiʼik ta jyalel. 20 Pe xi albatike: «¡Voʼonun, mu xaxiʼik!».+ 21 Jech oxal, jun yoʼonton laj yakʼik ochuk ta varko, vaʼun ta anil noʼox kʼot li svarkoik ta tiʼ nab ti bu onoʼox snopoj chbatike.+

22 Ta yokʼomale, li epal krixchanoetik ti te toʼox komemik ta jot tiʼ nabe laj yilik ti chʼabal yan varkoe, ti jaʼ noʼox jkot kʼox varko te oye xchiʼuk ti muʼyuk bu te x-och batel ta varko xchiʼuk yajchankʼoptak li Jesuse, yuʼun jaʼ noʼox och batel stukik li yajchankʼoptake. 23 Jaʼo te kʼot varkoetik ti likemik tal ta Tiberiadese, te nopol kʼot ti bu la sveʼik pan kʼalal laj xa ox stoj ta vokol li Kajvaltike. 24 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yilik ti muʼyuk xa te oy Jesus li epal krixchanoetike xchiʼuk ti muʼyuk xa te oyik ek li yajchankʼoptake, muy ta svarkoik sventa chbatik ta Kapernaum, bat saʼik li Jesuse.

25 Xi laj yalbeik kʼalal te la staik ta jot tiʼ nabe: «Rabi,*+ ¿kʼusi ora lavul liʼe?». 26 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: tal asaʼikun, pe maʼuk ta skoj ti laj avilik senyailtake, jaʼ ta skoj ti la aveʼik pane xchiʼuk ti lek noj kom achʼutike.+ 27 Abtejanik, pe maʼuk sventa chasaʼik li veʼlil ti snaʼ xlaje, jaʼ sventa chasaʼik li veʼlil ti te oy-oe xchiʼuk ti chakʼ kuxlejal sbatel osile,+ ti jaʼ chakʼboxuk li Xnichʼon Krixchanoe; yuʼun li Totil ti jaʼ Diose yakʼojbe xa seyoal ti lek chil li Xnichʼon Krixchanoe».+

28 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbeike: «¿Kʼusi skʼan jpaskutik sventa ta jpasbekutik li yabtel Diose?». 29 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Jaʼ yabtel Dios liʼe: akʼo xchʼunel avoʼontonik ta stojolal ti buchʼu stakoj tale».+ 30 Vaʼun, xi laj yalbeike: «¿Kʼusi senyail+ chavakʼ kilkutik sventa jchʼunkutik li kʼusi chavale? ¿Kʼusi abtelal chapas? 31 La sveʼik mana ta takixokol balumil+ li jmoltotakutike, jech onoʼox kʼuchaʼal xi tsʼibabile: ‹Akʼbat pan sveʼik ti likem tal ta vinajele›».+ 32 Vaʼun, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: li Moisese maʼuk laj yakʼboxuk li pan ti likem tal ta vinajele, yan li Jtote jaʼ chakʼboxuk li batsʼi pan likem tal ta vinajele. 33 Yuʼun li pan ti likem tal ta stojolal Diose jaʼ li buchʼu likem tal ta vinajele xchiʼuk ti chakʼbe xkuxlejal li krixchanoetike». 34 Jech oxal, xi laj yalbeike: «Kajval, jaʼ akʼbunkutik skotol kʼakʼal li pan taje».

35 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Voʼon li panun sventa kuxlejale. Li buchʼu chtal ta jtojolale mi jaʼuk xa bu chaʼi viʼnal xchiʼuk li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale mi jaʼuk xa bu chaʼi takitiʼil.+ 36 Pe jech kʼuchaʼal kalojboxuke: akʼo mi avilojikun mi jaʼuk xachʼunik.+ 37 Skotol li buchʼutik chakʼ ta jkʼob li Totile chtal ta jtojolal, vaʼun mi jsetʼuk* bu ta jnuts lokʼel li buchʼutik chtal ta jtojolale;+ 38 yuʼun likemun tal ta vinajel,+ pe maʼuk sventa tal jpas li kʼusi tskʼan koʼonton jtuke, jaʼ li kʼusi tskʼan yoʼonton li buchʼu la stakun tale.+ 39 Liʼe jaʼ li kʼusi tskʼan yoʼonton li buchʼu la stakun tale: jaʼ ti akʼo mu xchʼay kuʼun mi junuk li buchʼutik yakʼojbune, jaʼ ti akʼo jchaʼkuxes+ ta slajebal kʼakʼale. 40 Yuʼun li kʼusi tskʼan yoʼonton Jtote jaʼ liʼe: jaʼ ti sta xkuxlejal sbatel osil+ li buchʼu xojtikin lek li Nichʼonile xchiʼuk ti xakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolale, vaʼun ta jchaʼkuxes+ ta slajebal kʼakʼal».

41 Vaʼun, lik bikʼtal kʼopojikuk li judaetik ta skoj ti xi laj yale: «Voʼon li panun ti likem tal ta vinajele».+ 42 Xchiʼuk xi lik yalike: «¿Mi mu jaʼuk xnichʼon Jose li Jesus liʼe? ¿Mi mu xkojtikinbetikuk li stot smeʼe?+ ¿Kʼuxi xa noʼox ti xi chale: ‹Likemun tal ta vinajel›?». 43 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Iktao abaik ti chabikʼtal kʼopojike. 44 Muʼyuk buchʼu xuʼ yuʼun chtal ta jtojolal mi muʼyuk bu ikʼbil tal yuʼun li Totil ti la stakun tale,+ vaʼun ta jchaʼkuxes ta slajebal kʼakʼal.+ 45 Xi tsʼibabil yuʼun li J-alkʼopetike: ‹Chchanubtasatik yuʼun Jeova* skotolik›.+ Li buchʼu chchikinta kʼusi chakʼ ta chanel li Totile xchiʼuk ti ta xchʼame chtal ta jtojolal. 46 Mi junuk krixchano yiloj li Totile,+ jaʼ noʼox li buchʼu likem tal ta stojolal Diose; leʼe yiloj li Totile.+ 47 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti buchʼu chchʼun li kʼusi chkale tsta xkuxlejal sbatel osil.+

48 »Voʼon li panun sventa kuxlejale.+ 49 La sveʼik mana ta takixokol balumil li amoltotakike, akʼo mi jech, chamik onoʼox.+ 50 Liʼe jaʼ li pan ti likem tal ta vinajele, vaʼun muʼyuk ta xcham li buchʼu ta sveʼe. 51 Voʼonun li pan sventa kuxlejal ti likem tal ta vinajele. Chkuxi sbatel osil mi oy buchʼu tsveʼ li pan liʼe; yuʼun ta melel, li pan chkakʼe jaʼ li jbekʼtal sventa sta xkuxlejal li krixchanoetike».+

52 Vaʼun, xi lik svulilan sbaik li judaetike: «¿Kʼuxi xa noʼox ti chakʼ jtibetik sbekʼtal li vinik liʼe?». 53 Jech oxal, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: mi muʼyuk bu chatibeik sbekʼtal li Xnichʼon Krixchanoe xchiʼuk mi muʼyuk bu chavuchʼbeik li xchʼichʼele, muʼyuk me chata akuxlejalik.+ 54 Oy me xkuxlejal sbatel osil li buchʼu jaʼ tsmakʼlin-o sba ta jbekʼtale xchiʼuk ti chuchʼ li jchʼichʼele, vaʼun ta jchaʼkuxes+ ta slajebal kʼakʼal; 55 yuʼun jaʼ batsʼi veʼlil li jbekʼtale xchiʼuk jaʼ batsʼi uchʼbolal li jchʼichʼele. 56 Te me oy-o ta jtojolal li buchʼu jaʼ tsmakʼlin-o sba ta jbekʼtale xchiʼuk ti chuchʼ li jchʼichʼele, vaʼun te me oyun-o ta stojolal ek.+ 57 Jaʼ jech kʼuchaʼal la stakun tal li kuxul Totile xchiʼuk ti jaʼ kuxulun-o ta skoj li Totile, jaʼ jech ek li buchʼu jaʼ tsmakʼlin-o sba ta jtojolale, jaʼ chkuxi-o ta jkoj.+ 58 Liʼe jaʼ li pan ti likem tal ta vinajele. Mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li pan la sveʼik amoltotakike, yuʼun chamik onoʼox. Yan li buchʼu jaʼ tsmakʼlin-o sba li ta pan liʼe chkuxi sbatel osil».+ 59 Jaʼ jech laj yakʼ ta chanel ta snail tsobobbail* li ta Kapernaume.

60 Xi laj yal ep yajchankʼoptak kʼalal laj yaʼiik taje: «Toj chopol ta aʼiel li mantal chale, ¿buchʼu xa noʼox tskʼan chchikinta?». 61 Pe ta skoj ti laj yakʼ venta Jesus ti lik bikʼtal kʼopojikuk ta skoj taje, xi albatike: «¿Mi yuʼun chamak-o* avakanik taje? 62 ¿Kʼusi van chavalik ti tauk xavilik chmuy batel ti bu toʼox oy li Xnichʼon Krixchanoe?+ 63 Jaʼ j-akʼkuxlejal li chʼul espiritue;+ yan li bekʼete mu kʼusi xtun-o. Li kʼusitik laj xa kalboxuke jaʼ te likem tal ta chʼul espiritu xchiʼuk chakʼ kuxlejal.+ 64 Pe oy buchʼutik avuʼunik ti mu xchʼunike». Yuʼun li Jesuse snaʼoj xa onoʼox ta slikebal buchʼutik ti muʼyuk bu chchʼunike xchiʼuk buchʼu ti ch-akʼvan ta kʼabale.+ 65 Xi laj yale: «Jaʼ yuʼun, laj kalboxuk ti muʼyuk buchʼu xuʼ yuʼun xtal ta jtojolal mi muʼyuk bu akʼbil permiso yuʼun li Totile».+

66 Ta skoj taje, ep yajchankʼoptak sut spasik yan velta li kʼusitik tspasik onoʼoxe;+ muʼyuk xa bu la xchiʼinik batel. 67 Jaʼ yuʼun, xi albatik yuʼun Jesus li 12 ta voʼ jtakboletike: «¿Mi chakʼan chabatik ek?». 68 Xi takʼbat yuʼun li Simon Pedroe: «Kajval, ¿buchʼu xa noʼox chbat jchiʼinkutik?+ Yuʼun voʼot chavalbe skʼoplal li kuxlejal sbatel osile.+ 69 Jchʼunojkutik xchiʼuk jnaʼojkutik ti voʼot li Buchʼu chʼul yuʼun Diose».+ 70 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Voʼon la jtʼujoxuk li 12 ta voʼ jtakboloxuke, ¿mi mu jechuk?+ Pe oy jun avuʼunik ti jaʼ jun jchopolkʼoptavaneje».*+ 71 Ta melel, jaʼ chalbe skʼoplal li Judas xnichʼon Simon Iskariotee, yuʼun jaʼ li buchʼu ch-akʼvan ta kʼabale akʼo mi jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike.+

7 Vaʼun, kʼalal echʼ xa ox taje, te xanav ta yosilal Galilea li Jesuse, yuʼun mu skʼan xbat li ta Judeae, yuʼun tskʼan chmilat yuʼun li judaetike.+ 2 Pe jutuk xa ox skʼan li Skʼinal Axibalnaetik+ ti tspas judaetike. 3 Jaʼ yuʼun, xi albat yuʼun li yitsʼinabe:+ «Lokʼan batel liʼe, batan ta Judea sventa xilik avajchankʼoptak ek li avabtel chapase. 4 Yuʼun mu ta mukuluk kʼusi tspas li buchʼu tskʼan chakʼ sba ta ojtikinel ta stojolal krixchanoetike. Ta skoj ti jech yakal chapase, akʼo aba ta ilel ta stojolal li krixchanoetike». 5 Li yitsʼinabe muʼyuk onoʼox bu yakʼoj xchʼunel yoʼontonik ta stojolal.+ 6 Jech oxal, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Li voʼone muʼyuk to bu kʼotem korail,+ yan li voʼoxuke kʼusiuk noʼox ora xuʼ xkʼot avorailik. 7 Yuʼun li voʼoxuke chʼabal srasonal sventa tspʼajoxuk li krixchanoetike, yan li voʼone spʼajojikun, yuʼun chkalbe skʼoplal ti toj chopol li kʼusitik tspasike.+ 8 Muyanik batel ta kʼin li voʼoxuke; yuʼun li voʼone muʼyuk to bu chimuy batel li ta kʼin taje, yuʼun muʼyuk to bu kʼotem lek korail».+ 9 Kʼalal jech albatik taje, li stuke te kom ta Galilea.

10 Pe kʼalal muyik xa ox batel ta kʼin li yitsʼinabe, muy batel ek, pe muʼyuk laj yakʼ sba ta ilel, ta mukul noʼox muy batel. 11 Jaʼ yuʼun, li judaetike lik saʼik ta kʼin xchiʼuk xi chalilanbe sbaike: «¿Bu oy xanaʼik li vinike?». 12 Toj ep chloʼilajik ta mukul li epal krixchanoetike. Jlome xi chalike: «Jaʼ jun lekil vinik». Oy buchʼutik xi chalik xtoke: «Maʼuk, jaʼ noʼox chchʼay ta be li epal krixchanoetike».+ 13 Pe ta melel, mi junuk buchʼu jamal chalbe skʼoplal Jesus ta yeloval krixchanoetik, yuʼun chiʼtaik li judaetike.*+

14 Kʼalal echʼ xa ox j-oʼlol kʼine, muy batel ta templo li Jesuse, vaʼun lik chanubtasvanuk. 15 Toj labal sba laj yaʼi li judaetike, xi laj yalike: «¿Kʼuxi xa noʼox ti lek xojtikin Tsʼibetik+ li vinik liʼe, ti muʼyuk bu chanunajem ta chanob vune?».*+ 16 Pe xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Maʼuk kuʼun li kʼusi chkakʼ ta chanele, jaʼ yuʼun li buchʼu la stakun tale.+ 17 Mi oy buchʼu tskʼan tspasbe li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose, te chakʼ venta mi jaʼ yuʼun Dios li kʼusi chkakʼ ta chanele+ o mi voʼon chlokʼ ta koʼonton jtuk. 18 Li buchʼu chlokʼ ta yoʼonton stuk kʼusi chale yakal tsaʼ smukʼulal stuk; pe li buchʼu jaʼ tsabe smukʼulal li buchʼu takvan tale+ melel li kʼusi chale xchiʼuk jaʼ jun tukʼil vinik. 19 ¿Mi mu jechuk ti jaʼ laj yakʼboxuk Moises li Mantale?+ Pe muʼyuk buchʼu chchʼun avuʼunik li Mantale. ¿Kʼu yuʼun ti chakʼan chamilikune?».+ 20 Xi la stakʼ li epal krixchanoetike: «Ochem pukuj ta avoʼonton. ¿Buchʼu ti tskʼan tsmilote?». 21 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Jtos noʼox kʼusi la jpas, pe toj labal sba laj avilik. 22 Jaʼ yuʼun, laj yakʼboxuk komel mantal sventa sirkunsision*+ li Moisese —pe maʼuk te lik tal ta skʼakʼalil li Moisese, yuʼun jaʼ te lik tal ta skʼakʼalil li moltotiletike—,+ jech oxal li voʼoxuke ta savado chavakʼbeik sirkunsision li jun vinike. 23 Mi chichʼ sirkunsision ta savado jun vinik sventa mu xichʼ pʼajbel li Smantal Moisese, ¿kʼu yuʼun xtiʼet tajek avoʼontonik ta jtojolal ta skoj ti la jpoxtabe skotol xchamel li jun vinik ta skʼakʼalil savadoe?+ 24 Maʼuk xachapanvanik-o ta skoj li kʼusi chavil ta asat atukike, jaʼ lek tukʼ xachapanvanik».+

25 Vaʼun, xi lik yalik jayvoʼuk jnaklejetik ta Jerusalene: «Leʼe jaʼ li vinik ti tskʼan tsmilike, ¿mi mu jechuk?+ 26 Pe ¡kʼelavilik!, yakal chkʼopoj ta yeloval krixchanoetik, pe muʼyuk kʼusi chalbeik. Li ajvaliletike, ¿mi yuʼun van laj xa yojtikinik ti ta melel jaʼ Kristo leʼe? 27 Pe li voʼotike jnaʼojtik bu likem tal li vinik leʼe;+ pe kʼalal mi vul li Kristoe, muʼyuk buchʼu snaʼ bu likem tal». 28 Jech oxal, xi tsots kʼopoj kʼalal jaʼo yakal chchanubtasvan ta templo li Jesuse: «Xavojtikinikun li voʼoxuke xchiʼuk xanaʼik bu likemun tal. Jech xtok, muʼyuk lokʼ ta koʼonton jtuk ti litale,+ yuʼun kuxul ta melel li buchʼu la stakun tale, pe mu xavojtikinik.+ 29 Li voʼone xkojtikin,+ yuʼun jaʼ yajkʼopojelun xchiʼuk jaʼ la stakun tal». 30 Jech oxal, lik skʼelik kʼuxi xuʼ stsakik,+ pe mi junuk buchʼu laj yakʼ skʼob ta stojolal, yuʼun muʼyuk toʼox bu kʼotem yorail.+ 31 Akʼo mi jech, ep buchʼutik ti te kapalik ta epal krixchanoetike laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal+ xchiʼuk xi lik yalike: «Kʼalal mi vul tal li Kristoe, mu xa bu tspas mas senyailtak kʼuchaʼal spasoj li vinik liʼe, ¿mi mu jechuk?».

32 Li jfariseoetike laj yaʼiik ti te chkʼopojik ta mukul li epal krixchanoetik ta sventa taje, jech oxal li bankilal paleetik xchiʼuk li jfariseoetike la stakik batel j-abteletik sventa chbat stsakik tal.* 33 Vaʼun, xi laj yal li Jesuse: «Ta to jchiʼinoxuk jayibuk kʼakʼal yoʼ to mu xisut batel ta stojolal li buchʼu la stakun tale.+ 34 Chasaʼikun, pe muʼyuk bu chataikun; yuʼun ti bu chibate, mu xuʼ xabatik te li voʼoxuke».+ 35 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe sbaik li judaetike: «¿Bu xa noʼox chbat yaloj leʼ eke, ti mu xa jtatik ta saʼele? Muʼyuk bu snopoj chbat ta stojolal li judaetik ti spukoj sbaik batel ta stojolal jgresiaetik xchiʼuk ti jaʼ chbat xchanubtas li jgresiaetike, ¿mi mu jechuk? 36 ¿Kʼusi smelolal ti xi laj yale: ‹Chasaʼikun, pe muʼyuk bu chataikun; yuʼun ti bu chibate, mu xuʼ xabatik te li voʼoxuke›?».

37 Li ta slajebal kʼakʼal une, li ta mero skʼakʼalil kʼine,+ te vaʼi li Jesuse xchiʼuk xi tsots kʼopoje: «Mi oy buchʼu chaʼi takitiʼile, akʼo taluk ta jtojolal xchiʼuk akʼo yuchʼ voʼ.+ 38 Jech kʼuchaʼal yaloj li Tsʼibetike, li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale, ‹ta yutil to tajek yoʼonton chbein lokʼel tal li voʼ ti chakʼ kuxlejale›».+ 39 Pe jaʼ jech laj yal ta sventa li chʼul espiritu ti poʼot xa ox xichʼik li buchʼutik chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolale; yuʼun muʼyuk toʼox bu yichʼojik chʼul espiritu,+ yuʼun muʼyuk toʼox bu staoj smukʼulal li Jesuse.+ 40 Xi lik yalik jayvoʼuk li buchʼutik te kapalik ta epal krixchanoetik kʼalal laj yaʼiik taje: «Ta melel, leʼe jaʼ li J-alkʼope».+ 41 Xi chal li yantike: «Leʼe jaʼ li Kristoe».+ Pe oy yantik ti xi chalike: «¿Mi yuʼun ta Galilea chlik tal li Kristoe chaʼa?+ 42 ¿Mi mu yalojuk Tsʼibetik ti ta snitilulal David+ xchiʼuk ti ta Belen+ chlik tal li Kristoe, li ta steklumal Davide?».+ 43 Jech oxal, la xchʼak sbaik ta skoj Jesus li epal krixchanoetike. 44 Oy jayvoʼuke tskʼan ox tstsakik,* pe mi junuk buchʼu la stsak.

45 Vaʼun, sutik tal ta stojolal bankilal paleetik xchiʼuk jfariseoetik li j-abteletike, vaʼun xi albatike: «¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk laj avikʼik tale?». 46 Xi la stakʼ li j-abteletike: «Mi junuk buchʼu jech kʼopojem kʼuchaʼal li vinik taje».+ 47 Pe xi la stakʼ li jfariseoetike: «Muʼyuk avakʼoj abaik ta loʼlael ek, ¿mi mu jechuk? 48 Mi junuk ajvalil o jfariseo yakʼoj xchʼunel yoʼonton ta stojolal, ¿mi mu jechuk?+ 49 Pe li epal krixchanoetik ti mu xojtikinik li Mantale mu kʼusi xtunik-o ta jmoj». 50 Li Nikodemo ti jaʼ jun jfariseo eke xchiʼuk ti ayem xa onoʼox skʼel li Jesuse xi laj yale: 51 «Muʼyuk chal Mantal kuʼuntik ti xuʼ jchapantik jun vinik kʼalal muʼyuk to kaʼiojtik kʼusi chal xchiʼuk kʼalal mu to jnaʼtik kʼusi yakal tspase, ¿mi mu jechuk?».+ 52 Vaʼun, xi la stakʼbeike: «Maʼuk te likemot tal ta Galilea ek, ¿mi mu jechuk? Kʼelbo lek smelolal avil, vaʼun te chavakʼ venta ti mi junuk j-alkʼop te chlik tal ta Galileae».*

8 12 Vaʼun, kʼoponatik yan velta yuʼun li Jesuse, xi albatike: «Voʼon sakil osil kʼotemun ta stojolal krixchanoetik.+ Muʼyuk me oy ta ikʼal osil li buchʼu tstsʼakliun batele, yuʼun chuʼunin li sakil osil+ sventa kuxlejale». 13 Vaʼun, xi albat yuʼun li jfariseoetike: «Chavalbe aba akʼoplal atuk; mu meleluk li kʼusi chavale». 14 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Akʼo onoʼox mi xkalbe jba jkʼoplal jtuk, melel li kʼusi chkale, yuʼun jnaʼoj bu likemun tal xchiʼuk bu chibat.+ Yan li voʼoxuke mu xanaʼik bu likemun tal xchiʼuk bu chibat. 15 Jaʼ jech chachapanvanik kʼuchaʼal tspas* li krixchanoetike;+ yan li voʼone muʼyuk buchʼu ta jchapan. 16 Akʼo onoʼox mi xichapanvan, melel li chapanel chkakʼe, yuʼun mu jtukuk, yuʼun liʼ xchiʼinojun li Totil ti la stakun tale.+ 17 Xchiʼuk xi tsʼibabil xtok li ta Mantal avuʼunike: ‹Melel me chkʼot mi koʼol skʼopik li chaʼvoʼ testigoe›.+ 18 Voʼon chkalbe jba jkʼoplal jtuk xchiʼuk chalbun jkʼoplal ek li Totil ti la stakun tale».+ 19 Vaʼun, xi laj yalbeike: «¿Bu oy li Atote?». Xi la stakʼ li Jesuse: «Mu xavojtikinikun xchiʼuk mi jaʼuk xavojtikinik ek li Jtote.+ Ti yuʼunuk xavojtikinikune, xavojtikinik jechuk ek li Jtote».+ 20 Taje te albatik ti bu tstsobik takʼin+ kʼalal jaʼo yakal chchanubtasvan ta temploe. Pe mi junuk buchʼu tsak yuʼun ta skoj ti muʼyuk toʼox kʼotem yoraile.+

21 Vaʼun, xi albatik yan veltae: «Ta jtam batel jbe, vaʼun chasaʼikun, pe te akuchoj amul chachamik.+ Mu xuʼ te xabatik ti bu chibate».+ 22 Xi lik yal li judaetike: «Muʼyuk van tsmil sba stuk, ¿mi mu jechuk? Yuʼun xi chale: ‹Mu xuʼ te xabatik ti bu chibate›». 23 Jaʼ yuʼun, xi albatike: «Ta olon likemoxuk li voʼoxuke; yan li voʼone ta toyol likemun tal.+ Liʼ likemoxuk ta balumil li voʼoxuke, yan li voʼone mu liʼuk likemun ta balumile. 24 Jech oxal, xi laj kalboxuke: te akuchoj amul chachamik. Yuʼun mi mu xachʼunik ti voʼonun taje, te akuchoj amul chachamik». 25 Vaʼun, xi lik yalbeike: «¿Buchʼuot?». Xi la stakʼ li Jesuse: «Jecheʼ noʼox chachʼaybeikun jkʼakʼal ti liʼ xivulvune 26 Ep to kʼusitik skʼan xkalboxuk xchiʼuk ep to kʼusitik skʼan jchapan. Yuʼun melel kʼusi chal li buchʼu la stakun tale xchiʼuk chkal batel ta stojolal krixchanoetik li kʼusi laj kaʼi laj yale».+ 27 Muʼyuk laj yaʼibeik smelolal ti jaʼ chalbe skʼoplal li Totile. 28 Vaʼun, xi laj yal li Jesuse: «Kʼalal mi laj xa ox ajokʼanik li Xnichʼon Krixchanoe,+ jaʼ to te chavakʼik venta ti voʼonun taje+ xchiʼuk ti maʼuk ta jpas jtosuk ti kʼusi chlokʼ ta koʼonton jtuke;+ yuʼun li kʼusitik yakal chkalboxuke jaʼ jech chkal kʼuchaʼal la xchanubtasun li Totile. 29 Liʼ xchiʼinojun li buchʼu la stakun tale; muʼyuk bu yiktaojun jtuk, yuʼun jaʼ onoʼox ta jpas li kʼusi lek chile».+ 30 Ep buchʼutik laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal kʼalal jech laj yale.

31 Vaʼun, xi to albatik yuʼun Jesus li judaetik ti la xchʼunike: «Voʼoxuk me kajchankʼopoxuk ta melel mi te oyoxuk-o ta stojolal li jkʼope, 32 vaʼun chavojtikinik li kʼusi melele+ xchiʼuk jaʼ chakʼ akolebalik li kʼusi melele».+ 33 Xi la stakʼike: «Snitilulalunkutik Abraan xchiʼuk mi jaʼuk buchʼu smosoinojunkutik. ¿Kʼuxi xa noʼox ti ‹chakolik› xachie?». 34 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti mosoinbil yuʼun mulil skotol li buchʼu tspas smule.+ 35 Jech xtok, mu sbateluk osil te oy-o ta na li mosoile; yan li nichʼonile te oy-o sbatel osil. 36 Jech oxal, mi chakʼ akolelik li Nichʼonile, ataoj me akolelik ta melel. 37 Jnaʼoj ti snitilulaloxuk Abraane. Pe chakʼan chamilikun, yuʼun mu xakʼan xachʼamik li chanubtasel chkakʼe. 38 Chkalboxuk skotol li kʼusi kiloj ta stojolal Jtot kʼalal te toʼox oyun xchiʼuke;+ pe li voʼoxuke jaʼ chapasik li kʼusi avaʼioj ta stojolal atotike». 39 Xi la stakʼike: «Jaʼ jtotkutik li Abraane». Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Ti jaʼuk xnichʼnaboxuk Abraane, jaʼ chapasbeik jechuk li yabteltak Abraane.+ 40 Pe chakʼan chamilikun, voʼon ti laj kalboxuk li kʼusi melel laj kaʼi ta stojolal Diose.+ Mu jechuk la spas Abraan maʼ taje. 41 Jaʼ yakal chapasbeik li yabteltak atotike». Xi laj yalbeike: «Mu ta mulivajeluk* livokʼkutik maʼ voʼonkutike; jun noʼox Jtotkutik, jaʼ li Diose».

42 Xi laj yal li Jesuse: «Ti jaʼuk Atotik li Diose, chakʼanikun ti jechuke,+ yuʼun ta stojolal Dios likemun tal xchiʼuk jaʼ ta skoj ti liʼ oyune. Taje jaʼ li buchʼu la stakun tale, maʼuk lokʼ ta koʼonton jtuk xtok ti litale.+ 43 ¿Kʼu yuʼun mu xavaʼibeik smelolal li kʼusi chkalboxuke? Jaʼ ta skoj ti mu xakʼan xachikintaik li jkʼope. 44 Yuʼun te likemoxuk talel ta stojolal atotik ti jaʼ li Diabloe xchiʼuk jaʼ chakʼan chapasbeik li kʼusi tskʼan yoʼontone.+ Yuʼun jmilvanej onoʼox ta slikebal+ xchiʼuk muʼyuk onoʼox bu tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal li kʼusi melele, yuʼun muʼyuk te oy ta stojolal li kʼusi melele. Kʼalal tsjut kʼope,* jaʼ chal li kʼusi oy ta yoʼontone, yuʼun jutkʼop xchiʼuk jaʼ totil yuʼun li jutbil kʼope.+ 45 Yan li voʼone melel li kʼusi chkalboxuke, pe mu xachʼunbeikun. 46 ¿Buchʼu junukal avuʼunik ti xuʼ xakʼ ta ilel ti oy jmule? ¿Kʼu yuʼun mu xachʼunbeikun ti melel li kʼusi chkale? 47 Li buchʼu likem tal ta stojolal Diose chchikintabe li kʼusi chal Diose.+ Jech oxal, mu xakʼan xachikintaik li voʼoxuke, yuʼun muʼyuk bu likemoxuk tal ta stojolal Dios».+

48 Xi takʼbat yuʼun li judaetike: «¿Mi mu meleluk ti xi chkalbotkutike: ‹Jsamaria vinikot+ xchiʼuk ochem pukuj ta avoʼonton›?».+ 49 Xi la stakʼ li Jesuse: «Muʼyuk bu ochem pukuj ta koʼonton, yuʼun chkichʼ ta mukʼ li Jtote, yan li voʼoxuke muʼyuk bu chavichʼikun ta mukʼ. 50 Pe muʼyuk bu ta jsaʼ jmukʼulal jtuk;+ yuʼun oy buchʼu tsaʼ xchiʼuk chchapanvan. 51 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti mi jaʼuk bu chcham li buchʼu tspas kʼusi chkale».+ 52 Xi albat yuʼun li judaetike: «Ta ora une, jnaʼojkutik xa ti ochem pukuj ta avoʼontone. Cham maʼ li Abraane, jaʼ jech ek li j-alkʼopetike; pe xi chaval li voʼote: ‹Mi jaʼuk me bu tspas preva lajelal li buchʼu tspas kʼusi chkale›. 53 Li voʼote maʼuk mas mukʼ akʼoplal kʼuchaʼal li jmoltotkutik Abraan ti chame, ¿mi mu jechuk? Jech xtok, chamik ek li j-alkʼopetike. ¿Buchʼuot avaloj li voʼote?». 54 Xi la stakʼ li Jesuse: «Muʼyuk kʼusi xtun-o li jmukʼulal mi voʼon noʼox ta jsaʼ jmukʼulal jtuke. Jaʼ chakʼbun jmukʼulal li Jtot+ ti jaʼ li Adiosik chavalike. 55 Pe muʼyuk bu avojtikinojik-o,+ yan li voʼone xkojtikin.+ Yuʼun mi laj kal ti mu xkojtikine, batsʼi jutkʼopun* jechuk jech kʼuchaʼal voʼoxuke. Pe xkojtikin ta melel xchiʼuk ta jpas li kʼusi chale. 56 Li atotik Abraane xkuxet tajek yoʼonton ta skoj ti spatoj yoʼonton chil li kʼusitik ta jpase, vaʼun laj onoʼox yil xchiʼuk la sta xkuxetel yoʼonton».+ 57 Vaʼun, xi albat yuʼun li judaetike: «Muʼyuk to bu avichʼoj 50 jabil, ¿kʼuxi xa noʼox ti chaval ti aviloj li Abraane?». 58 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti oyun xa onoʼox kʼalal muʼyuk toʼox li Abraane».+ 59 Jech oxal, la stamik ton sventa chakʼbeik; pe la snakʼ* sba li Jesuse, vaʼun lokʼ batel li ta temploe.

9 Vaʼun, kʼalal te jelav batele, te laj yil jun vinik ti maʼsat onoʼox vokʼeme. 2 Xi jakʼbat yuʼun li yajchankʼoptake: «Rabi,*+ ¿buchʼu la saʼ smul ti jech maʼsat vokʼ li vinik liʼe, mi jaʼ ta smul stuk o mi jaʼ ta smul li stot smeʼe?». 3 Xi la stakʼ li Jesuse: «Muʼyuk bu la saʼ smul li vinik liʼe mi jaʼuk li stot smeʼe, yuʼun ti jech kʼot ta stojolale, jaʼ sventa xil krixchanoetik li kʼusitik spas yuʼun li Diose.+ 4 Skʼan me jpasbetik yabtel li buchʼu la stakun tal yoʼ to kʼakʼaltike;+ yuʼun mi och akʼobale, muʼyuk xa me buchʼu xuʼ x-abtej. 5 Voʼon sakil osil kʼotemun ta stojolal krixchanoetik kʼalal liʼ to oyun ta stojolalike».+ 6 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, la stubta lum, vaʼun lik spas achʼel ta stub, te une la xjaxbe ta sat li vinike+ 7 xchiʼuk xi laj yalbee: «Bat poko ta stankeal voʼ ta Siloam» (taje xi smelolal kʼalal chichʼ jelubtasele: takbil). Jech oxal, bat, bat spok li sate xchiʼuk xil xa osil sut tal.+

8 Vaʼun, xi lik yalik li slakʼnatak xchiʼuk li buchʼutik yilojik onoʼox ti jaʼ jun jkʼanlimoxnae: «¿Mi mu jaʼuk li vinik ti te toʼox xchotet ta kʼan limoxna leʼe?». 9 Oy buchʼutik xi laj yalike: «Jaʼ». Xi laj yal li yantike: «Maʼuk, jaʼ noʼox ti xkoʼolajike». Xi laj yalilan li vinike: «Voʼon chkile». 10 Jaʼ yuʼun, xi la sjakʼbeike: «Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi jam li asate?». 11 Xi la stakʼe: «Li vinik ti jaʼ sbi Jesuse la svotsʼ achʼel, vaʼun la xjaxbun ta jsat xchiʼuk xi laj yalbune: ‹Batan ta Siloam, te xbat apok li asate›.+ Jech oxal, libat, bat jpok li jsate; vaʼun jam li jsate». 12 Vaʼun, xi laj yalbeike: «¿Bu oy li vinik taje?». Xi laj yale: «Mu jnaʼ».

13 Vaʼun, laj yikʼik batel ta stojolal jfariseoetik li vinik ti maʼsat toʼoxe. 14 Jaʼo skʼakʼalil savado+ kʼalal la svotsʼ achʼel li Jesuse xchiʼuk ti la sjambe sat li vinike.+ 15 Jech oxal, li jfariseoetik eke lik sjakʼbeik kʼuxi jam li sate. Xi albatike: «La xjaxbe achʼel li jsate, vaʼun la jpok, jech jam li jsate». 16 Vaʼun, xi lik yal jlom jfariseoetike: «Maʼuk likem tal ta stojolal Dios maʼ li vinik taje, yuʼun muʼyuk bu chchabi li savadoe».+ Xi laj yal li yantike: «Mi jaʼ jun jsaʼmulile, ¿kʼuxi xa noʼox ti tspas senyailtak kʼuchaʼal taje?».+ Jech oxal, mu xa jmojuk li kʼusi chalike.+ 17 Xi laj yalbeik yan velta li maʼsate: «¿Kʼusi xuʼ xaval ta stojolal ta skoj ti la sjambot asate?». Xi laj yal li vinike: «Jaʼ jun j-alkʼop».

18 Pe li judaetike mu xchʼunik mi maʼsat toʼox li vinike xchiʼuk mi jaʼ to jam li sate, jaʼ yuʼun la stakbeik ta ikʼel li stot smeʼ xtoke. 19 Xi la sjakʼbeike: «¿Mi jaʼ akeremik liʼe, ti maʼsat onoʼox vokʼ chavalike? ¿Kʼuxi ti xil xa osil li avie?». 20 Xi la stakʼ li stot smeʼe: «Jnaʼojkutik ti jaʼ jkeremkutike xchiʼuk ti maʼsat onoʼox vokʼe. 21 Pe mu jnaʼkutik kʼuxi jam li sate xchiʼuk mu jnaʼkutik xtok buchʼu ti la sjambee. Jakʼbeik stuk, yuʼun mukʼ xa. Akʼo yal skʼoplal stuk». 22 Jaʼ jech laj yal li stot smeʼ ta skoj ti chiʼtaik li judaetike,*+ yuʼun xchapoj xa onoʼox judaetik ti tsnutsik lokʼel ta snail tsobobbail+ mi oy buchʼu chal ta jamal ti jaʼ Kristo li Jesuse. 23 Jaʼ yuʼun, xi laj yal li stot smeʼe: «Mukʼ xa. Jakʼbeik stuk».

24 Jaʼ yuʼun, la stakik ta ikʼel yan velta li vinik ti maʼsat toʼoxe, xi laj yalbeike: «Alo ta jamal ta sat Dios; yuʼun jnaʼojkutik ti jaʼ jun jsaʼmulil li vinik taje». 25 Xi la stakʼe: «Mu jnaʼ mi jaʼ jun jsaʼmulil li vinike, ti kʼusi noʼox jnaʼoje jaʼ ti maʼsatun toʼoxe, pe li avi une, xkil xa osil». 26 Vaʼun, xi laj yalbeike: «¿Kʼusi la spasbot? ¿Kʼuxi la sjambot li asate?». 27 Xi takʼbatike: «Laj xa kalboxuk, pe mu xakʼan xachʼunik. ¿Kʼu yuʼun chakʼan chavaʼiik yan velta? ¿Mi yuʼun chakʼan cha-ochik ta yajchankʼop ek?». 28 Vaʼun, xi la xchopol kʼoptaike: «Voʼot yajchankʼopot li vinik taje, yan li voʼonkutike jaʼ yajchankʼopunkutik li Moisese. 29 Jnaʼojkutik ti kʼoponat yuʼun Dios li Moisese; jaʼuk li vinik taje mu jnaʼkutik bu likem tal». 30 Xi takʼbatik yuʼun li vinike: «Ta melel, toj labal sba ta aʼiel ti mu xanaʼik bu likem tale, pe jaʼ la sjambun jsat. 31 Jnaʼojtik ti muʼyuk ch-aʼibat skʼop yuʼun Dios li jpasmuliletike,+ pe mi oy buchʼu chiʼta* Dios xchiʼuk ti tspasbe li kʼusi tskʼan yoʼontone, ch-aʼibat skʼop.+ 32 Yuʼun muʼyuk bu xkaʼibetik-o skʼoplal ta voʼne mi oy buchʼu xuʼ yuʼun ta sjambe sat junuk krixchano ti maʼsat onoʼox vokʼe. 33 Ti maʼukuk ta stojolal Dios likem tal li vinik taje, mu kʼusi spas yuʼun jsetʼuk* ti jechuke».+ 34 Xi la stakʼbeike: «Pixilot xa onoʼox ta mulil kʼalal lavokʼe, ¿kʼuxi xa noʼox ti voʼot chtal achanubtasunkutike?». Jaʼ yuʼun, la snutsik lokʼel.+

35 Kʼot ta xchikin Jesus ti la snutsik lokʼel li vinik taje, vaʼun xi laj yalbe kʼalal la stae: «¿Mi chavakʼ xchʼunel avoʼonton ta stojolal li Xnichʼon Krixchanoe?». 36 Xi la stakʼ li vinike: «¿Buchʼu taje, bankilal? Albun kaʼi, yuʼun chkakʼ xchʼunel koʼonton ta stojolal». 37 Xi laj yal li Jesuse: «Liʼ akʼeloje, yuʼun jaʼ li buchʼu yakal chchiʼinot ta loʼile». 38 Xi laj yale: «Chkakʼ xchʼunel koʼonton ta stojolal, Kajval». Te une, laj yichʼ ta mukʼ.* 39 Vaʼun, xi laj yal li Jesuse: «Lital ta balumil sventa xichapanvan, sventa xilik osil li buchʼutik mu xilik osile+ xchiʼuk sventa xpasik ta maʼsat li buchʼutik xilik osile».+ 40 Kʼalal laj yaʼiik jlom jfariseoetik ti te oyike, xi laj yalike: «Maʼuk maʼsatunkutik ek, ¿mi mu jechuk?». 41 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Ti yuʼunuk maʼsatukoxuke, muʼyuk amulik ti jechuke. Pe xi chavalike: ‹Xkilkutik osil›. Jaʼ yuʼun, te akuchoj-o li amulike».+

10 «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti buchʼu mu teuk ch-och ta stiʼ skoral* chije, ti jot-o bu chpʼit ochele, jaʼ me jun j-elekʼ xchiʼuk jaʼ me li buchʼu tspojbe ta persa kʼusitik oy yuʼun yantike.+ 2 Pe li buchʼu ta tiʼ koral* ch-oche jaʼ li jchabichij ti tskʼel li chijetike.+ 3 Taje chjambat tiʼ koral* yuʼun li jchabitiʼkorale,+ vaʼun li jchabichije ch-aʼibat skʼopojel yuʼun li chijetike.+ Ta sbi tskʼopon jujukot li xchije, te une ta xikʼan lokʼel. 4 Kʼalal slokʼesoj xa ox skotol li xchije, jaʼ jbabe chbat, vaʼun xlamet* batel ta spat li xchije, yuʼun x-ojtikinbat li skʼopojele. 5 Muʼyuk bu xlamet* batel ta spat li buchʼu mu xojtikinike, chjatavik batel ta stojolal, yuʼun mu xojtikinbeik skʼopojel li buchʼutik mu xojtikinike». 6 Jaʼ jech laj yal Jesus li skoʼoltasobil taje, pe muʼyuk bu laj yaʼibeik smelolal li kʼusitik laj yale.

7 Jaʼ yuʼun, xi laj yal xtok li Jesuse: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: voʼonun li stiʼ koral* chije.+ 8 Skotol li buchʼutik chalik ti jaʼik melel jchabichije jaʼ j-elekʼetik xchiʼuk jaʼ tspojbeik ta persa kʼusitik oy yuʼun li yantike, pe li chijetike muʼyuk bu xchikintaojbeik. 9 Voʼon li tiʼ koralune,* buchʼuuk noʼox ti ch-och ta jtojolale ta xkol, jech ta xlokʼ ta x-och xchiʼuk tsta lekil jobel.+ 10 Li j-elekʼe mu jechuk noʼox chtal, yuʼun chtal sventa ch-elkʼaj, chmilvan xchiʼuk sventa chlajesvan.+ Yan li voʼone lital sventa xuʼ sta xkuxlejalik xchiʼuk ti xkuxiik sbatel osile. 11 Voʼon li lekil jchabichijune,+ li lekil jchabichije chakʼ xkuxlejal ta stojolal li chijetike.+ 12 Li jsaʼabtel vinik ti maʼuk jchabichij xchiʼuk ti maʼuk yuʼun li chijetike chjatav batel kʼalal chil chtal li loboe,* te chikta komel —vaʼun chlajik ta tsakel ta lobo xchiʼuk chpuk batel li chijetike—, 13 yuʼun jsaʼabtel vinik xchiʼuk mu sventauk-o li chijetike. 14 Voʼon li lekil jchabichijune, xkojtikin li jchijtake xchiʼuk xojtikinikun ek,+ 15 jech kʼuchaʼal xojtikinun li Totile xchiʼuk ti xkojtikin ek li Totile;+ xchiʼuk chkakʼ jkuxlejal* ta stojolal li chijetike.+

16 »Jech xtok, oy yan jchijtak ti muʼyuk bu liʼ oyik ta korale,*+ persa chkikʼik tal ek, vaʼun chaʼiik li jkʼopojele, jech jtsop noʼox chkʼotik, jun jchabichij chkʼot yuʼunik.+ 17 Jaʼ yuʼun, skʼanojun li Totile,+ yuʼun chkakʼ jkuxlejal+ sventa xkichʼ sutel yan velta li jkuxlejale. 18 Muʼyuk buchʼu tspojbun, yuʼun chlokʼ ta koʼonton jtuk ti chkakʼe. Oy jderecho chkakʼ xchiʼuk oy jderecho chkichʼ yan velta.+ Li mantal taje jaʼ laj yakʼbun li Jtote».

19 Jech oxal, mu xa jmojuk kʼusi chalik yan velta li judaetik+ ta skoj li kʼusitik laj yichʼ alele. 20 Ep buchʼutik ti te oyike xi laj yalike: «Ochem pukuj ta yoʼonton xchiʼuk likem xchuvaj. ¿Kʼu yuʼun chachikintaik li kʼusi chale?». 21 Xi laj yalik li yantike: «Mu jechuk chkʼopoj li buchʼu ochem pukuj ta yoʼontone. Mu xuʼ sjambe sat maʼsatetik li jun pukuje, ¿mi mu jechuk?».

22 Li vaʼ kʼakʼale, li judaetike jaʼo tspasik ta Jerusalen li Skʼinal ti laj Yichʼ Akʼel ta Stojolal Dios li Temploe. Jaʼo ta invierno* 23 xchiʼuk te yakal chanav ta templo li Jesuse, te ta Kotkot na yuʼun Salomon ti oy jaychol yoyale.+ 24 Jech oxal, joyobtaat yuʼun li judaetike xchiʼuk xi lik albatuke: «¿Kʼu to van sjalil liʼ xinopnunkutik avuʼune? Mi voʼot li Kristoote, albunkutik ta jamal». 25 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Kalojboxuk xa, pe mu xachʼunik. Li kʼusitik yakal ta jpas ta sbi Jtote jaʼ chalbun jkʼoplal.+ 26 Pe mu xachʼunik li voʼoxuke, yuʼun maʼuk jchijoxuk.+ 27 Li jchijtake chaʼiik li jkʼopojele xchiʼuk xkojtikinan, vaʼun tstsʼakliikun.+ 28 Voʼon chkakʼbeik kuxlejal sbatel osil,+ muʼyuk bu chichʼik-o lajesel xchiʼuk muʼyuk buchʼu tspojbun ta jkʼob.+ 29 Li kʼusi yakʼojbun Jtote jaʼ li kʼusi mas tsots skʼoplal ta skotole xchiʼuk muʼyuk buchʼu xuʼ spojbe ta skʼob li Totile.+ 30 Li voʼon xchiʼuk li Totile jununkutik».*+

31 La stamik ton yan velta li judaetik sventa chakʼbeik li Jesuse. 32 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Ep lekil abtelaletik laj kakʼboxuk ta ilel ti likem tal ta stojolal li Totile. ¿Bu junukal abtelal ti chavakʼbeikun-o tone?». 33 Xi takʼbat yuʼun li judaetike: «Maʼuk ta skoj li lekil abtelal ti chkakʼbotkutik tone, jaʼ ta skoj ti chachopol kʼoptavane.+ Yuʼun akʼo mi vinikot, chapʼis aba ta jun dios». 34 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «¿Mi mu xiuk tsʼibabil li ta Mantal avuʼunike: ‹Xi laj kale: «Jaʼ diosoxuk li voʼoxuke»›?*+ 35 Li Diose ‹diosoxuk›+ xut li buchʼutik muʼyuk lek ch-albat skʼoplalik yuʼun li skʼop Diose xchiʼuk mu xuʼ xichʼ tupʼel lokʼel li ta Tsʼibetike. 36 Pe voʼonun ti buchʼu la xchʼultajes li Diose xchiʼuk ti la stak talel ta balumile, ¿kʼuxi xa noʼox ti ‹chachopol kʼoptavan› xavutikun kʼalal chkal ti Xnichʼonun Diose?+ 37 Mi maʼuk yabtel Jtot yakal ta jpase, mu xachʼunik li kʼusi chkale. 38 Pe mi jaʼ yakal ta jpas taje, akʼo mi mu xachʼunik li kʼusi chkale, chʼunik ta skoj li abtelal ta jpas+ sventa xanaʼik xchiʼuk xavojtikinik-o batel ti liʼ oy ta jtojolal li Totile xchiʼuk ti oyun ta stojolal ek li Totile».+ 39 Jaʼ yuʼun, tskʼan ox tstsakik yan velta, pe jatav batel yuʼunik.

40 Bat yan velta li ta jot ukʼum Jordane, jaʼ te ti bu laj yakʼ ichʼvoʼ ta slikeb li Juane,+ vaʼun te kom. 41 Jech oxal, te tal epal krixchanoetik ta stojolal, xi lik yalike: «Mi junuk senyail la spas li Juane, pe skotol li kʼusitik laj yal Juan ta sventa li vinik liʼe, jaʼ melel».+ 42 Vaʼun, ep buchʼutik te laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal.

11 Vaʼun, oy jun vinik ti ip chaʼie, jaʼ li Lasaro ti likem ta Betaniae, li ta bikʼit lum ti bu nakalik Maria xchiʼuk li Marta ti smuk xvix sbaike.+ 2 Taje jaʼ li Maria ti la smalbe muil aseite li Kajvaltike xchiʼuk ti la skusbe yakan ta stsotsil sjole,+ jaʼ smuk* ti ip chaʼie, jaʼ li Lasaroe. 3 Vaʼun, li xvixobtake la stakbeik batel mantal, xi laj yalbeike: «Kajval, ¡aʼio avaʼi!, ip chaʼi li buchʼu akʼanoje». 4 Kʼalal laj yaʼi Jesus taje, xi laj yale: «Li chamel taje maʼuk sventa chcham-o, jaʼ sventa chichʼ-o mukʼibtasbel skʼoplal li Diose+ xchiʼuk jaʼ sventa chichʼ-o mukʼibtasbel skʼoplal li Xnichʼon Diose».

5 Li Jesuse skʼanoj li Martae, li smuke* xchiʼuk li Lasaroe. 6 Pe kʼalal laj yaʼi ti ipe, te to kom chib kʼakʼal ti bu onoʼox oye. 7 Ta tsʼakale, xi laj yalbe li jchankʼopetike: «Batik yan velta ta Judea». 8 Xi albat yuʼun li jchankʼopetike: «Rabi,*+ muʼyuk to bu jal yechʼel ti tskʼan ox chakʼboxuk ton+ li jnaklejetik ta Judeae, ¿kʼuxi xa noʼox ti chabat yan velta tee?». 9 Xi la stakʼ li Jesuse: «Oy 12 ora sakil osil, ¿mi mu jechuk?+ Mi oy buchʼu chanav ta sakil osile, chʼabal kʼusi tsmak-o* yakan, yuʼun jaʼ chil li sakil osil sventa krixchanoetike. 10 Pe mi oy buchʼu chanav ta akʼobaltike, tsmak* yakan, yuʼun chʼabal sakil osil ta stojolal».

11 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, xi to laj yale: «Vay xa+ li kamigotik Lasaroe, pe chbat jtij likel». 12 Jaʼ yuʼun, xi albat yuʼun li jchankʼopetike: «Kajval, mi yakal chvaye, ta xlekub». 13 Li Jesuse jaʼ yakal chalbe skʼoplal ti chameme. Pe li stukike la snopik ti jaʼ yakal chalbe skʼoplal ti vayal noʼoxe. 14 Vaʼun, xi jamal albatik yuʼun li Jesuse: «Cham xa li Lasaroe,+ 15 pe xkuxet koʼonton ta atojolalik ti muʼyuk te oyun kʼalal jech kʼot ta pasele, yuʼun jech tstsatsub xchʼunel avoʼontonik. Pe bat jkʼeltik». 16 Vaʼun, li Tomase, li Vach chalbeike, xi laj yalbe li xchiʼiltake: «Batik ek, yoʼ koʼol xijchamutik xchiʼuk».+

17 Kʼalal kʼot li Jesuse, laj yaʼi ti chanib xa ox kʼakʼal te oy ta smukinal li Lasaroe. 18 Li Betaniae nopol yiloj Jerusalen, te van oxibuk kilometro* snamal yiloj. 19 Talem ep judaetik sventa tspatbeik yoʼonton li Marta xchiʼuk Maria ta skoj ti cham li smukike. 20 Kʼalal laj yaʼi Marta ti te xtal li Jesuse, bat snup ta be, pe li Mariae+ te chotol kom ta na. 21 Vaʼun, li Martae xi laj yalbe li Jesuse: «Kajval, ti liʼuk onoʼox oyote, muʼyuk xcham jechuk li jmuke. 22 Akʼo mi jech, jnaʼoj ti chakʼbot Dios ti kʼusiuk noʼox chakʼanbee». 23 Li Jesuse xi laj yalbe li Martae: «Chchaʼkuxi li amuke». 24 Xi la stakʼ li Martae: «Jnaʼoj ti chchaʼkuxi+ ta slajebal kʼakʼale». 25 Li Jesuse xi laj yalbee: «Voʼon li chaʼkuxeselune xchiʼuk voʼon li kuxlejalune.+ Li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale manchuk mi ta xcham, ta xkuxi; 26 li buchʼu kuxul xchiʼuk ti chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale muʼyuk bu chcham-o sbatel osil,+ ¿mi chachʼun taje?». 27 Xi la stakʼbee: «Ta jchʼun, Kajval, jchʼunoj ti voʼot li Kristoote, li Xnichʼon Diose, li buchʼu chtal ta balumile». 28 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, bat skʼopon li smuke, jaʼ li Mariae, xi laj yalbe ta mukule: «Liʼ oy li Jchanubtasvaneje,+ la stakot ta ikʼel». 29 Kʼalal laj yaʼi taje, lik ta anil xchiʼuk bat ti bu oye.

30 Li Jesuse muʼyuk toʼox bu ochem li ta bikʼit lume, te to oy ti bu ay nupatuk ta be yuʼun li Martae. 31 Vaʼun, li judaetik ti te talemik ta sna Maria sventa chpatbat yoʼontone laj yilik ti lik ta anile xchiʼuk ti lokʼ batele, jaʼ yuʼun te tijilik batel, yuʼun la snopik ti bat okʼuk ta mukinale.+ 32 Kʼalal kʼot ti bu oy Jesus li Mariae xchiʼuk kʼalal la sta ta ilele, la skejan sba ta yakan, vaʼun xi laj yalbee: «Kajval, ti liʼuk onoʼox oyote, muʼyuk xcham jechuk li jmuke». 33 Kʼalal laj yil Jesus ti yakal ch-okʼe xchiʼuk ti yakal ch-okʼik ek li judaetik ti talemik ta snae, toj kʼux laj yaʼi ta yoʼonton xchiʼuk mu xa noʼox x-echʼ yuʼun chaʼi. 34 Xi laj yale: «¿Bu laj avakʼik?». Xi laj yalbeike: «Laʼ kʼelavil, Kajval». 35 Lik okʼuk li Jesuse.+ 36 Jech oxal, xi lik yal li judaetike: «Kʼelavil, ¡skʼanoj tajek li buchʼu chame!». 37 Pe xi lik yalik jlome: «Li vinik liʼe jaʼ li buchʼu la sjambe sat li maʼsate,+ ¿kʼu yuʼun ti muʼyuk kʼusi la spas sventa mu xcham li vinik liʼe?».

38 Toj kʼux laj yaʼi ta yoʼonton yan velta li Jesuse, vaʼun bat ta mukinal. Li mukinal taje jombil ta jpʼej ton xchiʼuk makbil ta ton. 39 Xi laj yal li Jesuse: «Lokʼesik li tone». Li Marta ti jaʼ xvix li buchʼu chameme, xi laj yale: «Kajval, oy xa yikʼ jnaʼ, yuʼun oy xa ta xchanibal kʼakʼal». 40 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Mi mu lajuk xa onoʼox kalbot ti chavilbe smukʼulal Dios mi oy xchʼunel avoʼontone?».+ 41 Jaʼ yuʼun, la slokʼesik li tone. Vaʼun, la stoy muyel sat ta vinajel+ li Jesuse xchiʼuk xi laj yale: «Tot, kolaval chkalbot ti laj avaʼi li jkʼope. 42 Ta melel, jnaʼoj ti chavaʼibun jkʼop skotol veltae; pe ta skoj ti liʼ joyol epal krixchanoetike, jaʼ yuʼun likʼopoj sventa xchʼunik ti voʼot la atakun tale».+ 43 Kʼalal laj yal li kʼusitik taje, xi tsots avane: «¡Lasaro, lokʼan tal!».+ 44 Li vinik ti chamem toʼoxe tsʼotol ta pokʼ yok skʼob lokʼ tal xchiʼuk pixbil ta jlik pokʼ li sate. Xi laj yal li Jesuse. «Titunik, akʼo batuk».

45 Vaʼun, ep judaetik ti talemik ti bu oy Mariae xchiʼuk ti laj yilik li kʼusi la spas Jesuse laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal;+ 46 pe li jlome batik ta stojolal jfariseoetik xchiʼuk laj yalbeik li kʼusitik la spas Jesuse. 47 Jaʼ yuʼun, li bankilal paleetik xchiʼuk li jfariseoetike lik stsobik li Sanedrine xchiʼuk xi laj yalike: «¿Kʼusi ta jpastik ta skoj ti ep senyailtak yakal tspas li vinik taje?+ 48 Mi te noʼox jkʼelojtike, chakʼ xchʼunel yoʼonton skotolik ta stojolal, vaʼun chtal spoj kaviltik* xchiʼuk jlumaltik li jromaetike». 49 Pe oy jun xchiʼilik, Kaifas+ sbi, jaʼo ochem ta mero bankilal pale li vaʼ jabile, xi laj yale: «Muʼyuk kʼusi xanaʼik jutebuk 50 xchiʼuk mu xavakʼik venta ti xuʼ xatabeik sbalil ti chcham jun vinik sventa li jteklume, ti jaʼ chopol mi chichʼ lajesel sjunlej li jteklume». 51 Pe taje maʼuk lokʼ ta yoʼonton stuk ti jech laj yale; jech laj yal ta skoj ti jaʼo ochem ta mero bankilal pale li vaʼ jabile, jaʼ yuʼun laj yal jun albil kʼop ti chcham onoʼox ta skoj jteklum li Jesuse, 52 pe maʼuk noʼox ta skoj li jteklume, jaʼ sventa spas ta jun xtok li xnichʼnab Dios ti buyuk noʼox oyike. 53 Jaʼ yuʼun li vaʼ kʼakʼale, te lik snop tal skʼopik sventa tsmilik.

54 Jech oxal, muʼyuk xa bu te xanav ta yeloval sat judaetik li Jesuse, la xchʼak sba batel ta jun osil ti nopol xil takixokol balumile, jaʼ li jteklum ti Efrain+ sbie, vaʼun te kom xchiʼuk li jchankʼopetike. 55 Jaʼo jutuk xa ox skʼan li Kʼin Koltael+ tspas judaetike, vaʼun ep krixchanoetik ta stiʼiltak jteklum ti muyik batel ta Jerusalen kʼalal skʼan toʼox li Kʼin Koltael sventa tsakubtas sbaik kʼuchaʼal chal Mantale. 56 Lik saʼik li Jesuse, vaʼun kʼalal te oyik ta temploe, xi chalilanbe sbaike: «¿Kʼusi chanopik? ¿Mi chtal ta kʼin xanaʼik o mi muʼyuk?». 57 Pe li bankilal paleetik xchiʼuk li jfariseoetike yalojik xa onoʼox mantal ti akʼo yal mi oy buchʼu laj yil bu oy li Jesus sventa xbat stsakik* tale.

12 Kʼalal vakib xa ox kʼakʼal skʼan li Kʼin Koltaele, te kʼot ta Betania li Jesuse, jaʼ te ti bu oy li Lasaro+ ti laj yichʼ chaʼkuxesel yuʼun Jesuse. 2 Jaʼ yuʼun, te laj yikʼik ta veʼel ta bat kʼakʼal, jaʼ te chakʼ veʼlil li Martae,+ jun li buchʼu te chveʼ* xchiʼuke jaʼ li Lasaroe. 3 Vaʼun, li Mariae la stsak jutuk mu j-oʼloluk litro* muil aseite, jaʼ li batsʼi nardo ti toyol tajek stojole, te une la smalbe ta yakan xchiʼuk la skusbe yakan ta stsotsil sjol. Xmuet tajek ta sjunul yut na li yikʼ muil aseite taje.+ 4 Pe li Judas Iskariote+ ti jaʼ jun yajchankʼope, ti poʼot xa ox x-akʼvan ta kʼabale, xi laj yale: 5 «¿Kʼu yuʼun mu lajuk yichʼ chonel mas ta oxib sien denario* li muil aseite liʼe xchiʼuk ti lajuk yichʼ akʼbel buchʼutik abol sbaik li stojole?». 6 Pe ti jech laj yale, maʼuk ta skoj ti yuʼun oy ta yoʼonton li buchʼutik abol sbaike, yuʼun jaʼ jun j-elekʼ xchiʼuk te yichʼoj li xkaxail takʼine xchiʼuk nopem xaʼi chelkʼan li takʼin ti te chichʼ tikʼele. 7 Vaʼun, xi laj yal li Jesuse: «Chʼan uto, akʼo spas jech ta skoj ti chkʼot skʼakʼalil chkichʼ mukele.+ 8 Yuʼun skotol kʼakʼal liʼ achiʼinojik li buchʼutik abol sbaike,+ yan li voʼone mu skotoluk kʼakʼal liʼ jchiʼinojoxuke».+

9 Kʼalal jaʼo jech taje, laj yaʼiik epal judaetik ti te oy li Jesuse, jaʼ yuʼun talik, pe maʼuk noʼox tal skʼelik, yuʼun tal skʼelik ek li Lasaro ti chaʼkuxesat yuʼun Jesuse.+ 10 Vaʼun, lik snop skʼopik li bankilal paleetik sventa tsmilik ek li Lasaroe, 11 yuʼun jaʼ ta skoj ti ep te chbat li judaetike xchiʼuk ti chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li Jesuse.+

12 Ta yokʼomale, laj yaʼiik ti chtal Jesus ta Jerusalen li epal krixchanoetik ti talemik ta kʼine. 13 Jaʼ yuʼun, la stsakik yanal xan, bat snupik ta be xchiʼuk xi tsots lik avanikuke: «¡Avokoluk, chabio! ¡Akʼo sta bendision li buchʼu chtal ta sbi Jeovae,*+ jaʼ li Ajvalil yuʼun Israele!».+ 14 Kʼalal la sta jkot chʼiom vuro li Jesuse, la skajlebin,+ jaʼ jech kʼuchaʼal xi tsʼibabile: 15 «Mu xaxiʼ, stseb Sion. ¡Kʼelavil! Chtal li ajvalil avuʼune, kajal chtal ta jkot yol meʼ vuro».+ 16 Ta slikebale, muʼyuk laj yaʼibeik smelolal li yajchankʼoptak li kʼusitik taje, pe kʼalal laj yichʼ toybel skʼoplal li Jesuse,+ jaʼ to vul ta sjolik ti jech onoʼox tsʼibabil skʼoplale xchiʼuk ti jech onoʼox chichʼ pasbel taje.+

17 Jech xtok, li epal krixchanoetik ti te xchiʼinojik Jesus kʼalal laj yapta lokʼel Lasaroe+ xchiʼuk kʼalal la xchaʼkuxese, laj yalbeik-o batel skʼoplal.+ 18 Jaʼ ta skoj xtok ti bat snupik ta be li epal krixchanoetike, yuʼun laj yaʼiik ti la spas li senyail taje. 19 Jaʼ yuʼun, xi laj yalbe sbaik li jfariseoetike: «Akʼo avilik venta, mu kʼusi spas kuʼuntik jutebuk. ¡Kʼelavilik! Skotol krixchanoetik chbat xchiʼinik».+

20 Ti buchʼutik batik ta kʼin sventa chichʼik ta mukʼ Diose te kapal batel jlom jgresiaetik. 21 Jaʼ yuʼun, nopajik batel ta stojolal Felipe+ ti likem ta Betsaida ta yosilal Galileae, xi lik skʼanbeik vokole: «Bankilal, ta jkʼan ta jkʼoponkutik li Jesuse». 22 Vaʼun, tal yalbe Andres li Felipee. Jech oxal, tal yalbeik Jesus li Andres xchiʼuk Felipee.

23 Pe xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Kʼot xa yorail sventa xichʼ toybel skʼoplal li Xnichʼon Krixchanoe.+ 24 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti mi muʼyuk chpʼaj* yalel ta lum li sat trigoe xchiʼuk mi muʼyuk xchame, staoj-o me yav jpʼejpʼej sat chkom. Pe mi chchame,+ ep chlik yakʼ sat. 25 Yuʼun li buchʼu skʼanoj tajek xkuxlejale* ta xchʼay yuʼun, yan li buchʼu spʼajoj xkuxlejal+ li ta balumil liʼe jaʼ tsta kuxlejal sbatel osil.+ 26 Buchʼuuk noʼox ti tskʼan chtun ta jtojolale akʼo stsʼakliun tal, jech xtok, ti bu oyune jaʼ te oy ek li kajtunele.+ Mi oy buchʼu tskʼan chtun ta jtojolale, ta me x-ichʼat ta mukʼ yuʼun li Totile. 27 Mu xa noʼox x-echʼ kuʼun chkaʼi,+ pe ¿kʼusi xuʼ xkal? Koltaun li avi orae, Tot. Akʼo mi jech, jaʼ ta skoj ti lital li avi orae.+ 28 Tot, akʼo yichʼ toybel skʼoplal li abie». Vaʼun, te vinaj tal jun yechʼomal eil+ ta vinajel: «La jtoybe skʼoplal xchiʼuk ta jtoybe skʼoplal yan velta».+

29 Laj yaʼiik epal krixchanoetik ti te vaʼajtik ti oy kʼusi nike, vaʼun lik yalik ti avan chauke. Oy buchʼutik xi laj yalike: «Kʼoponat tal yuʼun jun anjel». 30 Xi la stakʼ li Jesuse: «Ti jech laj avaʼiik li yechʼomal eil taje, maʼuk ta jventa, jaʼ ta aventaik li voʼoxuke. 31 Jaʼ xa yorail chichʼ chapanel li krixchanoetik liʼe; xchiʼuk chichʼ nutsel lokʼel+ li ajvalil ta balumil liʼe.+ 32 Pe mi laj kichʼ jokʼanele,+ ta xkikʼ tal ta jtojolal skotol li jeltos krixchanoetike». 33 Ta melel, ti jech laj yale, jaʼ sventa chal ti kʼu yelan poʼot xa ta xchame.+ 34 Vaʼun, xi takʼbat yuʼun li epal krixchanoetike: «Kaʼiojkutik ta Mantal ti te oy-o sbatel osil li Kristoe;+ ¿kʼuxi xa noʼox ti chaval ti chichʼ jokʼanel li Xnichʼon Krixchanoe?+ ¿Buchʼu li Xnichʼon Krixchano taje?». 35 Vaʼun, xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «Liʼ to oy ta atojolalik jlikeluk li sakil osile. Xanavanik yoʼ to oy li sakil osil sventa mu stsaloxuk li ikʼal osile; yuʼun mu snaʼ bu chbat li buchʼu chanav ta ikʼal osile.+ 36 Yoʼ to liʼ oy ta atojolalik li sakil osile, akʼo xchʼunel avoʼontonik ta stojolal sakil osil sventa xakʼotik ta xnichʼnab li sakil osile».+

Kʼalal laj yal Jesus li kʼusitik taje, bat, muʼyuk xa xakʼ sba ta ilel ta stojolalik. 37 Muʼyuk bu laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal akʼo mi ep tajek akʼbat yilik senyailtak, 38 jaʼ yuʼun kʼot ta pasel li kʼusi xi yaloj j-alkʼop Isaiase: «Jeova,* ¿buchʼu laj yakʼ xchʼunel yoʼonton ta sventa li kʼusi laj kalkutike?+ Li Jeovae,* ¿buchʼu yakʼojbe yil li sjuʼele?».*+ 39 Ti kʼu yuʼun muʼyuk la xchʼunike jaʼ ta skoj ti xi onoʼox yaloj xtok li Isaiase: 40 «Makbil satik yuʼun Dios xchiʼuk tsatsubtasbil yoʼontonik, jaʼ yuʼun mu xil ta satik xchiʼuk mu xaʼibeik smelolal ta yoʼontonik, jaʼ jech mu sutik tal ta jtojolal sventa jpoxtaik».+ 41 Jaʼ jech laj yal Isaias ta skoj ti laj yilbe smukʼulal li Kristoe, jech oxal laj yalbe skʼoplal.+ 42 Akʼo mi jech, ep ajvaliletik laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal ek,+ pe muʼyuk bu jamal laj yalik ta skoj li jfariseoetik sventa mu xichʼik nutsel lokʼel li ta snail tsobobbaile;+ 43 yuʼun jaʼ mas toj lek chaʼiik ti chtoybat skʼoplalik yuʼun li krixchanoetike, jaʼ mu sta laj yaʼiik ti chtoybat skʼoplalik yuʼun li Diose.+

44 Pe xi tsots laj yal li Jesuse: «Li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale maʼuk noʼox chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolal, yuʼun chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal xtok li buchʼu la stakun tale;+ 45 li buchʼu chilune chil xtok li buchʼu la stakun tale.+ 46 Talemun kʼuchaʼal sakil osil ta stojolal krixchanoetik+ sventa mu teuk oy-o ta ikʼal osil+ li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale. 47 Yan li buchʼu chaʼi li kʼusi chkale, pe ti muʼyuk bu tspase, muʼyuk bu ta jchapan; yuʼun maʼuk talemun ta xchapanel li krixchanoetike, jaʼ sventa tal jkolta li krixchanoetike.+ 48 Li buchʼu tspʼajun xchiʼuk ti mu xichʼ ta mukʼ li kʼusitik chkale oy buchʼu chchapanat. Jaʼ jchapanvanej chkʼot yuʼun ta slajebal kʼakʼal li kʼusi kaloje. 49 Yuʼun maʼuk chlokʼ ta koʼonton jtuk li kʼusi chkale, yuʼun jaʼ yalojbun mantal stuk kʼusi chkal+ xchiʼuk kʼusi chkakʼ ta chanel li Totil ti la stakun tale. 50 Jech xtok, jnaʼoj ti jaʼ skʼan xal kuxlejal sbatel osil+ li smantale. Jaʼ yuʼun, li kʼusitik chkale jaʼ jech chkal ti kʼu yelan yalojbun li Totile».+

13 Kʼalal skʼan toʼox li Kʼin Koltaele, li Jesuse snaʼoj xa onoʼox ti kʼot xa yorail+ tskomtsan li balumil liʼe, sventa chbat ta stojolal li Totile.+ Li Jesuse skʼanoj li buchʼutik jaʼ yuʼuntak ta balumile, skʼanoj-o kʼalal to ta slajeb.+ 2 Kʼalal jaʼo yakal ta xveʼik ta bat kʼakʼale, li Judas Iskariote+ ti jaʼ xnichʼon Simone tikʼbat xa ox ta yoʼonton yuʼun Diablo ti akʼo yakʼ ta kʼabale.+ 3 Jaʼ yuʼun, li Jesuse, ta skoj ti snaʼoj ti akʼbat ta skʼob yuʼun Totil skotol li kʼusitike xchiʼuk ti te lik tal ta stojolal Dios li stuke xchiʼuk ti te tsut batel ta stojolal li Diose,+ 4 vaʼi ti bu yakal ta xveʼike, te la svotsan li skʼuʼ slapoj ta sbae. Vaʼun, la stsak jlik pokʼ, la xchuk* ta xchʼut.+ 5 Te une, la skʼeb voʼ ta lechlech boch, vaʼun lik spokbe yakan li jchankʼopetike xchiʼuk la stakijesbe li ta pokʼ ti xchukoj* ta xchʼute. 6 Kʼalal kʼot ti bu oy li Simon Pedroe, xi laj yale: «Kajval, ¿mi yuʼun chapokbun kakan?». 7 Li Jesuse xi la stakʼbee: «Mu xavaʼibe smelolal avi li kʼusi yakal ta jpasbote, pe chavaʼibe smelolal ta tsʼakal». 8 Xi albat yuʼun li Pedroe: «Mi jaʼuk bu chkakʼ apok maʼ li kakane». Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Mi mu xavakʼ jpok li avakane,+ mu xuʼ xachiʼinun». 9 Xi laj yal li Pedroe: «Kajval, maʼuk noʼox xapokbun li kakane, pokbun xtok li jkʼob xchiʼuk jole». 10 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Li buchʼu atinem xae jaʼ noʼox skʼan pokbel li yakane, yuʼun sak sjunlejal. Sakoxuk li voʼoxuke, pe mu akotolikuk». 11 Yuʼun xojtikin xa onoʼox li vinik ti ch-akʼvan ta kʼabale.+ Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Mu akotolikuk sakoxuk».

12 Vaʼun chaʼa, kʼalal laj xa ox spokbe li yakanike, kʼalal laj xa ox slap li skʼuʼ ta sbae xchiʼuk ti kʼalal choti xa ox ta veʼel ta mexa xtoke, xi albatike: «¿Mi xavaʼibeik smelolal li kʼusi la jpasboxuke? 13 Li voʼoxuke ‹Jchanubtasvanej› xchiʼuk ‹Kajval› xi chavalbeikun jkʼoplal. Lek ti jech chavalbeikune, yuʼun jaʼun.+ 14 Jaʼ yuʼun, mi la jpokboxuk avakanik+ li voʼon ti Avajvalikun xchiʼuk ti Jchanubtasvanejun avuʼunike, jaʼ jech skʼan* xapokbe aba avakanik ta jujuntal ek.+ 15 Yuʼun laj xa kakʼ avilik, jech kʼuchaʼal la jpasboxuke, jaʼ jech skʼan xapasbe abaik ek.+ 16 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: maʼuk mas mukʼ skʼoplal ta stojolal yajval li mosoile mi jaʼuk mas mukʼ skʼoplal ta stojolal buchʼu takvan tal li buchʼu takbil tale. 17 Ta skoj ti anaʼojik xa li kʼusitik taje, xamuyubajik noʼox me mi jech chapasike.+ 18 Maʼuk akʼoplal akotolik li kʼusi yakal ta xkale, yuʼun xkojtikin li buchʼutik la jtʼuje. Pe jaʼ sventa chkʼot ta pasel li Tsʼibetik liʼe:+ ‹Li buchʼu tsveʼilan toʼox jpane joypʼij ta kajkontra›.+ 19 Liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, chkalboxuk avaʼiik yoʼ to muʼyuk kʼotem ta pasel taje, jech chachʼunik ti voʼonun kʼalal mi kʼot ta pasele.+ 20 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti buchʼu tstsak ta venta buchʼu ta jtak batele tstsakun ta venta ek;+ jech xtok, li buchʼu tstsakun ta ventae tstsak ta venta ek li buchʼu la stakun tale».+

21 Kʼalal laj xa ox yal li kʼusitik taje, mu xa noʼox x-echʼ chaʼi li Jesuse, vaʼun xi jamal laj yale: «Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti oy jun avuʼunik ti chakʼun ta kʼabale».+ 22 Lik skʼelbe sba satik li jchankʼopetike, chʼayal to kʼot yoʼontonik ta skoj ti mu snaʼik buchʼu skʼoplal chale.+ 23 Te oy ta xokon* Jesus jun jchankʼop ti kʼanbil yuʼun Jesuse.+ 24 Jaʼ yuʼun, li Simon Pedroe la spasbe senya ta sjol li jchankʼop taje xchiʼuk xi laj yalbee: «Albunkutik buchʼu ti yakal chalbe skʼoplale». 25 Jech oxal, la snapʼan sba ta stiʼ yoʼonton li Jesuse xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Buchʼu taje, Kajval?».+ 26 Xi la stakʼ li Jesuse: «Jaʼ li buchʼu chkakʼbe li pan ta jtsʼaje».+ Jech oxal, kʼalal laj xa ox stsʼaj li pane, laj yakʼbe li Judas ti jaʼ xnichʼon Simon Iskariotee. 27 Kʼalal laj xa ox stsak pan li Judase, och ta yoʼonton Judas li Satanase.+ Vaʼun, xi albat yuʼun li Jesuse: «Li kʼusi anopoj chapase, paso ta ora». 28 Pe li buchʼutik te chotol chveʼik* ta mexae mi junuk buchʼu snaʼ kʼu yuʼun ti jech laj yalbee. 29 Ta skoj ti jaʼ yichʼojbe xkaxail takʼin+ li Judase, jlome la snopik ti xi albat yuʼun li Jesuse: «Bat mano li kʼusitik chtun kuʼuntik sventa kʼine» o ti akʼo xbat yakʼbe jutuk li buchʼutik abol sbaike. 30 Jech oxal, kʼalal laj xa ox stsak li pane, lokʼ batel ta ora. Akʼobaltik xa ox.+

31 Vaʼun, kʼalal lokʼ xa ox batel li Judase, xi laj yal li Jesuse: «Kʼot xa yorail sventa xichʼ toybel skʼoplal li Xnichʼon Krixchanoe+ xchiʼuk ti xichʼ toybel skʼoplal Dios ta stojolale. 32 Jaʼ chtoybat skʼoplal yuʼun li Diose, ta ora chtoybat skʼoplal.+ 33 Kuni nichʼnab, liʼ to ta jchiʼinoxuk jlikeluke. Chasaʼikun; pe jech kʼuchaʼal laj kalbeik li judaetike: ‹Mu xuʼ te xabatik ti bu chibate›,+ jaʼ jech chkalboxuk li avi eke. 34 Chkakʼboxuk jun achʼ mantal: kʼano me abaik ta jujuntal; jech kʼuchaʼal jkʼanojoxuke+ jechuk xakʼan abaik ta jujuntal ek li voʼoxuke.+ 35 Mi chakʼan abaik ta jujuntale, jaʼ jech tsnaʼ skotolik ti voʼoxuk kajchankʼopoxuke».+

36 Xi albat yuʼun li Simon Pedroe: «¿Bu chabat, Kajval?». Xi la stakʼ li Jesuse: «Mu xuʼ te xabat avi ti bu chibate, pe chabat ta tsʼakal».+ 37 Xi albat yuʼun li Pedroe: «Kajval, ¿kʼu yuʼun ti mu xuʼ xibat avi ti bu chabate? Chkakʼ jkuxlejal ta atojolal».+ 38 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «¿Chavakʼ akuxlejal* ta jtojolal? Chkalbot avaʼi ta batsʼi melel ti muʼyuk bu ta x-okʼ jkot kots* jaʼ to mi oxib xa ox velta la apʼajune».+

14 «Mu me xavat avoʼontonik.+ Akʼo xchʼunel avoʼontonik ta stojolal Dios+ xchiʼuk akʼo xchʼunel avoʼontonik ta jtojolal ek. 2 Oy ep avilal* bu stakʼ xijnaki li ta sna Jtote. Ti yuʼun muʼyukuke, laj kalboxuk ti jechuke, yuʼun chbat jchapan avavilik.+ 3 Jech xtok, kʼalal mi la jtam batel jbe sventa chbat jchapanboxuk avavilike, chisut tal yan velta, vaʼun ta jchʼamoxuk jtuk li ta na sventa teuk oyoxuk ti bu oyun eke.+ 4 Xanabeik sbelel ti bu chibate».

5 Xi albat yuʼun li Tomase:+ «Kajval, mu jnaʼkutik bu chabat. ¿Kʼuxi xa noʼox ta jnaʼkutik bu li sbelele?».

6 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Voʼon li beune,+ voʼon li melelune+ xchiʼuk voʼon li kuxlejalune.+ Muʼyuk buchʼu xuʼ xtal ta stojolal li Totile, jaʼ noʼox ta jventa.+ 7 Ti lajuk avojtikinikune, laj avojtikinik jechuk ek li Jtote. Liʼ ta ora xchiʼuk ta jelavele, xavojtikinik xa xchiʼuk avilojik xa».+

8 Xi albat yuʼun li Felipee: «Kajval, akʼbun kilkutik li Totile, vaʼun muʼyuk xa kʼusi mas ta jkʼankutik».

9 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Felipe, jal xa tajek ti liʼ jchiʼinojoxuke, ¿mu to van xavojtikinun? Yuʼun yiloj xa Totil ek li buchʼu yilojune.+ ¿Kʼuxi xa noʼox ti xi chavale: ‹Akʼbun kilkutik li Totile›? 10 ¿Mi mu xachʼun ti oyun ta stojolal li Totile xchiʼuk ti oy ta jtojolal ek li Totile?+ Maʼuk chlokʼ ta koʼonton jtuk li kʼusitik chkalboxuke;+ yuʼun jaʼ yakal tspas yabtel li Totil ti oy ta jtojolale. 11 Chʼunbeikun ti oyun ta stojolal li Totile xchiʼuk ti oy ta jtojolal ek li Totile; o mi moʼoje, chʼunik ta skoj li abtelaletik ta jpase.+ 12 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel ti buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta jtojolale jaʼ jech abtelal tspas kʼuchaʼal ta jpase; xchiʼuk mas to mukʼ abtelal tspas kʼuchaʼal liʼe,+ yuʼun ta jtam batel jbe ta stojolal li Totile.+ 13 Jech xtok, chkakʼboxuk skotol li kʼusitik chakʼanik ta jbi sventa jech xichʼ toybel skʼoplal ta stojolal Nichʼonil li Totile.+ 14 Kʼusiuk noʼox ti chakʼanik ta jbie chkakʼboxuk.

15 »Mi akʼanojikune, chachʼunik li jmantaltake.+ 16 Ta jkʼanbe vokol li Totile, vaʼun chakʼboxuk yan jkoltavanej* ti te oy-o ta atojolalik sbatel osile,+ 17 jaʼ li chʼul espiritu ti chakʼ ta naʼel li kʼusi melele,+ jaʼ li kʼusi muʼyuk chichʼ li krixchanoetike, yuʼun mi jaʼuk xilik xchiʼuk mi jaʼuk xojtikinik.+ Yan li voʼoxuke xavojtikinik, yuʼun te oy ta atojolalik xchiʼuk te chkom-o ta atojolalik. 18 Muʼyuk bu abol aba* chakomik kuʼun. Chtal jkʼeloxuk.+ 19 Mu xa bu jal chilun li krixchanoetike, yan li voʼoxuke chavilikun,+ yuʼun kuxulun xchiʼuk chakuxiik ek. 20 Li vaʼ kʼakʼale, chanaʼik ti jmoj oyun xchiʼuk li Jtote xchiʼuk ti jmoj oyoxuk ta jtojolale, vaʼun jmoj oyun ta atojolalik ek.+ 21 Jaʼ skʼanojun li buchʼu xchʼamoj li jmantaltake xchiʼuk ti chchʼune. Jech xtok, chkʼanat yuʼun Jtot li buchʼu skʼanojune, vaʼun ta jkʼan ek xchiʼuk jamal chkakʼ jba ta ilel ta stojolal».

22 Xi laj yal li Judase,+ pe maʼuk li Iskariotee: «Kajval, ¿kʼu yuʼun ti jamal chavakʼ aba ta ilel ta jtojolalkutik ta tsʼakal ti jaʼ muʼyuk ta stojolal li krixchanoetike?».

23 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Mi oy buchʼu skʼanojune, chchʼun li kʼusi chkale,+ jech chkʼanat yuʼun li Jtote, vaʼun chtal jchiʼinkutik xchiʼuk chtal jchiʼinkutik ta naklej.+ 24 Muʼyuk skʼanojun li buchʼu muʼyuk chchʼun kʼusi chkale. Maʼuk kuʼun li kʼusi chkal avaʼiike, jaʼ yuʼun li Totil ti la stakun tale.+

25 »Jech ta xkalboxuk li kʼusitik yoʼ to liʼ jchiʼinojoxuke. 26 Pe li jkoltavanej ti jaʼ li chʼul espiritue, ti jaʼ tstak tal ta jbi li Totile, jaʼ chchanubtasoxuk ta skotol xchiʼuk jaʼ tsvules ta ajolik skotol li kʼusi kalojboxuke.+ 27 Chkakʼboxuk komel li jun oʼontonale;+ chkakʼboxuk li jun oʼontonal kuʼune. Maʼuk jech chkakʼboxuk jech kʼuchaʼal chakʼ li krixchanoetike. Mu me xavat avoʼontonik xchiʼuk mu me xa-alubik ta xiʼel. 28 Avaʼiojik ti xi laj kalboxuke: ‹Chibat xchiʼuk chisut tal yan velta ta atojolalik›. Ti yuʼunuk akʼanojikune, xamuyubajik jechuk ti chibat ta stojolal li Totile, yuʼun jaʼ mas mukʼ skʼoplal li Totile, jaʼ mu sta li voʼone.+ 29 Jaʼ yuʼun, kalojboxuk xa avaʼiik yoʼ to muʼyuk kʼotem ta pasel taje, jech chachʼunik mi kʼot ta pasele.+ 30 Muʼyuk xa bu ep ta jchiʼinoxuk ta loʼil, yuʼun chtal xa li ajvalil ta balumile,+ pe muʼyuk bu sventainojun.*+ 31 Pe sventa snaʼ krixchanoetik ti jkʼanoj li Totile, jaʼ jech yakal ta jpas ti kʼu yelan yalojbun mantal li Totile.+ Vaʼlanik, batik xa.

15 »Voʼon li melel steʼel uvaune, jaʼ jtsʼunolajel li Jtote. 2 Skotol li skʼobkʼobtak uva oy ta jtojolal ti muʼyuk chakʼ sate chtuchʼ lokʼel, yan li butik chakʼ sate chichʼ tuchʼbel skʼobkʼobtak sventa chakʼ mas sat.+ 3 Li voʼoxuke tuchʼbil xa akʼobkʼobtakik ta skoj li jkʼop laj kalboxuke.+ 4 Teuk me oyanik-o ta jtojolal, vaʼun te me oyun-o ta atojolalik ek. Jech kʼuchaʼal mu xakʼ sat li skʼobkʼobtak uva mi muʼyuk te tsakal ta steʼel uvae, jaʼ jech mu xasatinik ek mi muʼyuk te oyoxuk ta jtojolale.+ 5 Voʼon li steʼel uvaune, li voʼoxuke skʼobkʼoboxuk steʼel uva. Ep me tsatin li buchʼu te oy-o ta jtojolale+ xchiʼuk ti te oyun-o ta stojolal eke; yuʼun muʼyuk kʼusi xuʼ xapasik ta jyalel mi achʼakoj abaik ta jtojolale. 6 Li buchʼu muʼyuk te oy-o ta jtojolale jaʼ jech chichʼ jipel lokʼel kʼuchaʼal li skʼob teʼel uvae, vaʼun chtakij. Te une, chichʼ tsobbel li skʼobkʼobtake xchiʼuk chichʼ tikʼel ta kʼokʼ, vaʼun te chkʼakʼ. 7 Mi te oyoxuk-o ta jtojolale xchiʼuk mi te oy-o ta atojolalik li kʼusitik kaloje, kʼanik ti kʼusiuk noʼox chakʼanike, vaʼun cha-akʼbatik.+ 8 Jaʼ me chichʼ toybel-o skʼoplal Jtot ta sventa ti ep chasatinik batele xchiʼuk ti chavakʼik ta ilel ti voʼoxuk kajchankʼopoxuke.+ 9 Jaʼ jech kʼuchaʼal skʼanojun li Totile+ jaʼ jech jkʼanojoxuk ek; teuk me oyanik-o ta stojolal li kʼanelal kuʼune. 10 Jkʼanojoxuk-o me mi chachʼunik li jmantaltake, jech kʼuchaʼal skʼanojun-o li Totil ta skoj ti ta jchʼunbe smantaltake.

11 »Ti kʼusitik laj kalboxuk taje jaʼ sventa te oyuk-o ta atojolalik li xkuxetel koʼontone, vaʼun jaʼ jech xkuxet-o avoʼontonik ta j-echʼel.+ 12 Jaʼ jmantal liʼe: jech xakʼan abaik ta jujuntal kʼuchaʼal jkʼanojoxuke.+ 13 Muʼyuk buchʼu yan ti toj echʼ noʼox snaʼ xkʼanvane, jaʼ noʼox li buchʼu chakʼ xkuxlejal* ta stojolal li yamigotake.+ 14 Kamigooxuk me mi chachʼunik li jmantale.+ 15 Maʼuk xa mosoil chkalboxuk, yuʼun mu snaʼ kʼusi tspas yajval li mosoile. Pe kamigooxuk xa chkalboxuk, yuʼun laj xa kakʼ anaʼik skotol li kʼusitik kaʼioj tal ta stojolal li Jtote. 16 Maʼuk voʼoxuk la atʼujikun, voʼon la jtʼujoxuk. Laj kakʼboxuk avabtelik sventa jbabe xabatik xchiʼuk ti xasatinik-o batele, ti akʼo mu xlaj li asat chavakʼike; vaʼun jech chakʼboxuk Totil ti kʼusiuk noʼox chakʼanbeik ta jbie.+

17 »Chkalboxuk avaʼiik ti akʼo xachʼunik li mantal liʼe: kʼano me abaik ta jujuntal.+ 18 Mi tspʼajoxuk li balumile, naʼik me ti voʼon baʼyel la spʼajikun eke.+ 19 Ti teuk kapaloxuk ta balumile, skʼanojoxuk ti jechuke, yuʼun jaʼ yuʼunoxuk jechuk li balumile. Pe li voʼoxuke maʼuk te akʼoplalik ta balumil,+ yuʼun la jtʼujoxuk lokʼel li ta balumile, jaʼ yuʼun spʼajojoxuk li balumile.+ 20 Teuk me ta ajolik li kʼusi laj kalboxuke: maʼuk mas mukʼ skʼoplal ta stojolal yajval li mosoile. Mi la skontrainikun li voʼone, jaʼ noʼox jech tskontrainoxuk ek li voʼoxuke;+ mi la xchʼunik li jkʼop laj kalbeike, jaʼ jech ta xchʼunik ek li akʼop chavalbeike. 21 Pe skotol li kʼusitik vaʼ yelan tspasboxuke jaʼ ta skoj jbi, yuʼun mu xojtikinik li buchʼu la stakun tale.+ 22 Ti muʼyukuk bu litale xchiʼuk ti muʼyukuk bu la jkʼoponike, muʼyuk smulik ti jechuke.+ Pe li avi une, muʼyuk kʼusi xuʼ spak-o skʼoplalik ta skoj li smulike.+ 23 Li buchʼu spʼajojune spʼajoj ek li Jtote.+ 24 Ti muʼyukuk la jpas ta stojolalik li abtelaletik ti muʼyuk buchʼu jech spasoje,+ muʼyuk smulik ti jechuke; pe li avi une, laj xa yilik li abtelaletik jpasoje, laj xa spʼajikun xchiʼuk laj xa spʼajik ek li Jtote. 25 Pe taje jaʼ sventa chkʼot ta pasel li kʼusi xi tsʼibabil ta Mantal* yuʼunike: ‹Chʼabal srasonal ti la spʼajikune›.+ 26 Kʼalal mi vul li jkoltavanej ti ta jtakboxuk tal ti likem tal ta stojolal li Totile, li chʼul espiritu ti chakʼ ta naʼel li kʼusi melel+ ti likem tal ta stojolal li Totile, jaʼ chal jkʼoplal;+ 27 vaʼun chavalik batel jkʼoplal ek,+ yuʼun ta slikebal onoʼox la achiʼinikun tal.

16 »Ti jech laj kalboxuke, jaʼ sventa mu xavichʼ makbel* avakanik. 2 Chavichʼik nutsel lokʼel li ta snail tsobobbaile.+ Ta melel, chkʼot onoʼox skʼakʼalil ti skotol li buchʼutik tsmiloxuke+ tsnopik ti tspasik chʼul abtelal ta stojolal Diose. 3 Pe ti jech tspasike, jaʼ ta skoj ti mu xojtikinik li Totile xchiʼuk ti mu xojtikinikun eke.+ 4 Pe ti jech laj kalboxuke, jaʼ sventa xvul ta ajolik ti jech xa onoʼox laj kalboxuk kʼalal mi kʼot yoraile.+

»Li kʼusitik taje muʼyuk laj kalboxuk ta slikebal, yuʼun liʼ toʼox jchiʼinojoxuke. 5 Yan li avie, chisut batel ta stojolal li buchʼu la stakun tale,+ akʼo mi jech, mi junuk buchʼu xi tsjakʼbun avuʼunike: ‹¿Bu chabat?›. 6 Pe ta skoj ti jech laj kalboxuke, naka at-oʼonton batem ta avoʼontonik.+ 7 Akʼo mi jech, xi chkalboxuk avaʼiik ta melele: jaʼ sventa alekilalik ti chibate. Yuʼun mi muʼyuk bu chibate, muʼyuk bu chtal ta atojolalik li jkoltavaneje,+ pe mi libate, ta jtakboxuk tal maʼ taje. 8 Vaʼun, kʼalal mi vul taje, jamal chakʼbe snaʼ krixchanoetik li smulike, chakʼ ta naʼel li tukʼilale xchiʼuk chakʼ ta ilel buchʼu chchapan li Diose: 9 jaʼ baʼyel chakʼbe snaʼ smul li krixchanoetike,+ yuʼun muʼyuk bu yakal chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta jtojolal;+ 10 mi laj une, chakʼ ta naʼel li tukʼilale, yuʼun chibat ti bu oy li Totile, vaʼun muʼyuk xa bu chavilikun; 11 ta slajeb une, chakʼ ta ilel buchʼu chchapan li Diose, yuʼun xchapanoj xa li ajvalil ta balumil liʼe.+

12 »Oy to ep kʼusitik ta jkʼan chkalboxuk, pe mu xavaʼibeik smelolal skotol li avie. 13 Pe mi vul li jkoltavanej ti jaʼ li chʼul espiritu ti chakʼ ta naʼel li kʼusi melele,+ jaʼ tsbeiltasoxuk batel ta skotol li kʼusi melele, yuʼun maʼuk chal li kʼusi tskʼan stuke, jaʼ chal li kʼusitik chaʼie, vaʼun jaʼ chalboxuk skʼoplal li kʼusitik chtale.+ 14 Jaʼ tstoybun jkʼoplal maʼ taje,+ yuʼun jaʼ chalboxuk li kʼusi chaʼi ta jtojolale.+ 15 Jaʼ kuʼun skotol li kʼusi oy yuʼun li Totile.+ Jaʼ yuʼun, laj kalboxuk ti jaʼ chalboxuk li kʼusi chaʼi ta jtojolal li chʼul espiritue. 16 Jutuk xa skʼan ti muʼyuk xa chavilikune, jech xtok, jutuk xa skʼan ti chavilikune».+

17 Jech oxal, xi lik yalbe sbaik jayvoʼuk yajchankʼoptake: «¿Kʼusi smelolal ti xi chalbutike: ‹Jutuk xa skʼan ti muʼyuk xa chavilikune, jech xtok, jutuk xa skʼan ti chavilikune›? Xchiʼuk ¿kʼusi smelolal ti ‹yuʼun chibat ti bu oy li Totile› ti xie?». 18 Jech oxal, xi chalilanike: «¿Kʼusi smelolal ti ‹jutuk xa skʼan› xie? Mu jnaʼtik kʼusi chalbe skʼoplal». 19 Li Jesuse laj yakʼ venta ti oy kʼusi tskʼan tsjakʼ li yajchankʼoptake, jaʼ yuʼun xi laj yale: «¿Yakal van chajakʼilanbe abaik ta skoj ti xi laj kale: ‹Jutuk xa skʼan ti muʼyuk xa chavilikune, jech xtok, jutuk xa skʼan ti chavilikune›? 20 Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: cha-okʼik xchiʼuk xa-avetik ta at-oʼonton, yan li krixchanoetike xkuxet noʼox yoʼontonik; akʼo mi chavat avoʼontonik, pe chkʼataj ta xkuxetel oʼontonal li yatel avoʼontonike.+ 21 Kʼalal yakal ch-alaj li antse, oy svokol, yuʼun kʼot xa yorail ch-alaj; pe kʼalal vokʼem xa ox yuʼun li uni olole, mu xa xvul ta sjol li stsatsal vokol la snuptane, yuʼun xkuxet yoʼonton ti vokʼ xa yuʼun jun neneʼ ta balumile. 22 Jaʼ jech li voʼoxuk eke, oy avokolik li avie; pe chkiloxuk yan velta, vaʼun xkuxet xa avoʼontonik+ xchiʼuk muʼyuk buchʼu tspojboxuk li xkuxetel avoʼontonike. 23 Li vaʼ kʼakʼale, muʼyuk kʼusi chajakʼbeikun ta jyalel. Chkalboxuk avaʼiik ta batsʼi melel: kʼusiuk noʼox ti chakʼanbeik li Totile+ jaʼ chakʼboxuk ta jbi.+ 24 Li avie, muʼyuk to kʼusi akʼanojik ta jbi. Kʼanik, vaʼun chavichʼik akʼbel sventa xkuxet-o avoʼontonik ta j-echʼel.

25 »Li kʼusitik laj kalboxuke naka ta skoʼoltasobil laj kalboxuk. Chkʼot yorail ti muʼyuk xa ta jtunes skoʼoltasobil kʼalal ta jkʼoponoxuke, yuʼun lek jamal chkalboxuk skʼoplal li Totile. 26 Li vaʼ kʼakʼale, ta jbi chakʼanbeik vokol li Totile; kʼalal jech chkale, maʼuk skʼan xal ti voʼon ta jkʼan vokol ta atojolalike. 27 Kʼux chaʼioxuk li Totile, yuʼun kʼux chavaʼiikun+ xchiʼuk achʼunojik ti talemun ta yajkʼopojel li Diose.+ 28 Te likemun tal ta stojolal Totil kʼuchaʼal yajkʼopojel ti liyal tal ta balumile. Li avi une, chkikta komel li balumile xchiʼuk chibat ta stojolal li Totile».+

29 Xi laj yal li yajchankʼoptake: «Kajval, avie jamal xa chakʼopoj, muʼyuk xa bu chatunes mi junuk skoʼoltasobil. 30 Tanae, jnaʼojkutik xa ti xanaʼ skotole xchiʼuk ti mu persauk buchʼu kʼusi tsjakʼbote. Ta skoj taje, ta jchʼunkutik ti likemot tal ta stojolal li Diose». 31 Xi takʼbatik yuʼun li Jesuse: «¿Mi chachʼunik li avi une? 32 ¡Aʼio avaʼiik! Chkʼot yorail, ta melel kʼot xa yorail ti chavichʼik pukel batel ta jujuntal ta anaike xchiʼuk ti jtuk chaviktaikune.+ Pe mu jtukuk chikom, yuʼun liʼ xchiʼinojun li Totile.+ 33 Jaʼ jech laj kalboxuk sventa junuk avoʼontonik ta jtojolal.+ Chavil tsots avokolik liʼ ta balumile. Pe ¡tsotsuk avoʼontonik!, yuʼun jtsaloj xa li balumile».+

17 Jaʼ jech laj yal Jesus li kʼusitik taje, vaʼun la stoy muyel sat ta vinajel, xi laj yale: «Tot, kʼot xa yorail; toybo skʼoplal anichʼon sventa tstoybot akʼoplal ek li anichʼone,+ 2 jech kʼuchaʼal laj avakʼbe sventain skotol krixchanoetike,+ jaʼuk me jech akʼo yakʼbe xkuxlejal sbatel osil+ skotol li buchʼutik laj avakʼbee.+ 3 Jaʼ skʼoplal kuxlejal sbatel osil+ liʼe: ti ta xojtikinikote,* li jun noʼox melel Diosote+ xchiʼuk ti chojtikinik ek li buchʼu la atak tale, li Jesukristoe.+ 4 Laj xa jtoybot akʼoplal liʼ ta sba balumile,+ yuʼun tsuts xa kuʼun li abtelal laj avakʼbun akʼo jpase.+ 5 Jech oxal li avie, Tot, toybun jkʼoplal ta axokon, jech kʼuchaʼal toybil toʼox jkʼoplal ta axokon kʼalal skʼan toʼox xlik tal stsʼunbal li krixchanoetike.+

6 »Laj xa kakʼ ta ojtikinel abi ta stojolal li krixchanoetik ti laj avakʼbune, ti laj yichʼik lokʼesel ta balumile.+ Jaʼ toʼox avuʼun, pe laj avakʼbun, vaʼun xchʼunojik li akʼope. 7 Li avi une, laj xa snaʼik ti te likem tal ta atojolal skotol li kʼusitik laj avakʼbune; 8 yuʼun laj xa kakʼbeik li akʼop avakʼojbune,+ xchʼamojik xa xchiʼuk snaʼojik xa ti lital ta avajkʼopojele,+ jech oxal xchʼunojik xa ti voʼot la atakun tale.+ 9 Ta jkʼan vokol ta sventaik; maʼuk ta jkʼan vokol ta sventa li balumile, jaʼ ta sventa li buchʼutik laj avakʼbune; yuʼun jaʼ avuʼun 10 xchiʼuk skotol li kʼusitik kuʼune jaʼ avuʼun xchiʼuk li kʼusitik jaʼ avuʼune jaʼ kuʼun,+ jech oxal laj kichʼ toybel jkʼoplal ta stojolalik.

11 »Muʼyuk xa bu jal liʼ oyun ta balumile, pe li stukike liʼ chkomik ta balumile,+ yan li voʼone chibat ti bu oyote. Jchʼul Tot, kʼelo me+ ta skoj li abi ti laj avakʼbun kichʼe, sventa junuk oyik* jech kʼuchaʼal jun oyutik* eke.+ 12 Kʼalal te toʼox jchiʼukike, voʼon toʼox ta jkʼelik+ ta skoj li abi ti laj avakʼbun kichʼe; vaʼun la jchabiik xchiʼuk mi junuk buchʼu laj yichʼ lajesel,+ jaʼ noʼox li xnichʼon lajelal+ sventa jech ta xkʼot ta pasel li Tsʼibetike.+ 13 Pe li avie, chibat ti bu oyote, jaʼ jech chkalbeik ta balumil sventa teuk oy ta stojolalik skotol li xkuxetel koʼontone.+ 14 Laj kakʼbeik li akʼope, pe pʼajbilik yuʼun li krixchanoetike, yuʼun muʼyuk te skʼoplalik ta balumil+ jech kʼuchaʼal muʼyuk te jkʼoplal ta balumil eke.

15 »Maʼuk ta jkʼanbot vokol ti akʼo xalokʼesan ta balumile, jaʼ ti akʼo xachabian ta stojolal li Satanase.*+ 16 Muʼyuk te skʼoplalik ta balumil+ jech kʼuchaʼal muʼyuk te jkʼoplal ta balumil eke.+ 17 Chʼultajeso* ta sventa kʼusi melel li buchʼutik laj avakʼbune;+ yuʼun jaʼ melel li akʼope.+ 18 Jaʼ jech kʼuchaʼal la atakun tal ta stojolal krixchanoetike, jaʼ jech la jtakik batel ta stojolal krixchanoetik ek.+ 19 Xchiʼuk ta jchʼultajes jba ta sventaik yoʼ jech xichʼik chʼultajesel ta sventa li kʼusi melel eke.

20 »Ta jkʼan vokol, pe maʼuk noʼox ta sventaik, jaʼ ta sventaik xtok li buchʼutik chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta jtojolal ta skoj li kʼusi chalike; 21 sventa junuk oy skotolik,+ jech kʼuchaʼal voʼote, Tot, ti achiʼukune xchiʼuk ti jchiʼukot eke+ xchiʼuk ti xchiʼukutik skotolik eke, jech ta xchʼun krixchanoetik ti voʼot la atakun tale. 22 Laj kakʼbeik li jmukʼulal laj avakʼbun sventa junuk oyik jech kʼuchaʼal jun oyutik eke.+ 23 Liʼ jchiʼukike xchiʼuk liʼ achiʼukun ek sventa jmojuk lek oyike.* Jech tsnaʼ krixchanoetik ti voʼot la atakun tale xchiʼuk ti akʼanojan jech kʼuchaʼal akʼanojun eke. 24 Tot, ta jkʼan ti teuk oyik ti bu oyun li buchʼutik laj avakʼbun sventa tskʼelik li jmukʼulal avakʼojbune,+ yuʼun akʼanojun xa onoʼox kʼalal muʼyuk toʼox likem tal stsʼunbal li krixchanoetike.+ 25 Tot, toj tukʼot, akʼo mi jech, mu xayojtikinot li krixchanoetike;+ pe li voʼone xkojtikinot,+ jech xtok, li buchʼutik liʼ oyik eke snaʼojik ti voʼot la atakun tale. 26 Voʼon laj kakʼbe snaʼik li abie xchiʼuk ta xkakʼbe-o batel snaʼik+ sventa teuk oy ta stojolalik li kʼanelal avuʼun jech kʼuchaʼal akʼanojune, vaʼun te jchiʼukik ek».+

18 Kʼalal laj xa ox yal Jesus li kʼusitik taje, jelav batel ta jot stenlejaltik Sedron*+ xchiʼuk li yajchankʼoptake, jaʼ te ti bu oy jsep nichimaltike, vaʼun te ochik batel xchiʼuk li yajchankʼoptake.+ 2 Li Judas ti ch-akʼvan ta kʼabale, yiloj bu xkom li nichimaltik eke, yuʼun te onoʼox ta xkʼot stsobilan sbaik xchiʼuk yajchankʼoptak li Jesuse. 3 Jaʼ yuʼun, li Judase laj yikʼ batel jtsop soltaroetik xchiʼuk li yaj-abteltakik bankilal paleetik xchiʼuk jfariseoetike, te yichʼoj kʼotel skʼokʼik, skantilik xchiʼuk yabtejebik.+ 4 Ta skoj ti snaʼoj skotol kʼusitik tsnuptan li Jesuse, bat snup ta be xchiʼuk xi laj yale: «¿Buchʼu chasaʼik?». 5 Xi la stakʼbeike: «Jaʼ li Jnasaretal Jesuse».+ Xi takʼbatike: «Voʼon maʼ taje». Te oy li Judas eke, jaʼ li j-akʼvanej ta kʼabale.+

6 Pe kʼalal xi laj yal li Jesuse: «Voʼon maʼ taje», valopat sutik xchiʼuk yalik ta lum.+ 7 Jaʼ yuʼun, xi la sjakʼ yan veltae: «¿Buchʼu chasaʼik?». Xi la stakʼbeike: «Jaʼ li Jnasaretal Jesuse». 8 Xi la stakʼ li Jesuse: «Laj kalboxuk ti voʼone. Jaʼ yuʼun, mi voʼon chasaʼikune, akʼo batikuk li viniketik liʼe». 9 Taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel li kʼusi xi onoʼox yaloje: «Mi junuk buchʼu chʼay kuʼun ti jayvoʼ laj avakʼbune».+

10 Vaʼun, li Simon Pedro ti yichʼoj batel s-espadae, la snit lokʼel, la syayijesbe smoso li mero bankilal palee, yuʼun la xtuchʼbe sbatsʼichikin.+ Malko sbi li mosoil taje. 11 Pe xi laj yalbe Pedro li Jesuse: «Tikʼo ochel ta sna li a-espadae.+ ¿Mi mu skʼanuk xkuchʼbe xanaʼ li sbel kopa* ti yakʼojbun Jtote?».+

12 Vaʼun, li soltaroetike, li komandante yuʼun soltaroetik xchiʼuk li yaj-abteltak judaetike la stsakik li Jesuse xchiʼuk la xchukik. 13 Baʼyel laj yikʼik batel ta stojolal Anas, yuʼun jaʼ li smolniʼ* Kaifas+ ti jaʼo ochem ta mero bankilal pale li vaʼ jabile.+ 14 Jaʼ onoʼox li Kaifas ti laj yalbe judaetik ti jaʼ tstabeik mas sbalil mi cham jun vinik ta sventa li jteklume.+

15 Vaʼun, te tijil batel ta spat Jesus li Simon Pedroe xchiʼuk te tijil batel yan jchankʼop.+ Taje x-ojtikinat yuʼun li mero bankilal palee, te koʼol och batel xchiʼuk Jesus ta yamakʼ* li mero bankilal palee, 16 pe li Pedroe te vaʼal kom ta pana,* ta tiʼ na.* Jaʼ yuʼun, lokʼ tal li yan jchankʼope, jaʼ li buchʼu x-ojtikinat yuʼun li mero bankilal palee, lokʼ skʼopon jchabitiʼna yoʼ xuʼ x-och batel ek li Pedroe. 17 Vaʼun, li kiara ti te chchabi tiʼ nae xi laj yalbe li Pedroe: «Jaʼ yajchankʼopot li vinik leʼ eke, ¿mi mu jechuk?». Xi takʼave: «Maʼukun».+ 18 Jech xtok, te vaʼajtik li mosoiletik xchiʼuk li j-abteletik ta stsʼel akʼal ti stsanojike, yuʼun oy sik, jech oxal te chkʼatinik. Te vaʼal chkʼatin li Pedro eke.

19 Jaʼ yuʼun, li bankilal palee oy kʼusitik la sjakʼbe Jesus ta sventa li yajchankʼoptake xchiʼuk ta sventa li chanubtasel chakʼe. 20 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Ta yeloval sat la jkʼopon li krixchanoetike. Te onoʼox lichanubtasvan ta snail tsobobbail xchiʼuk ta templo,+ jaʼ ti bu tstsob sbaik skotol li judaetike, muʼyuk kʼusi laj kal ta mukul. 21 ¿Kʼu yuʼun ti voʼon chajakʼbune? Jaʼ jakʼbo li buchʼutik laj yaʼiik li kʼusi laj kale. ¡Kʼelavil! Jaʼ snaʼojik li kʼusi laj kale». 22 Kʼalal laj yal li kʼusitik taje, oy jun j-abtel ti te nopol vaʼale, la xtʼaxbe majel ta sat li Jesuse+ xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Mi jaʼ jech chatakʼbe li bankilal palee?». 23 Xi la stakʼ li Jesuse: «Mi oy kʼusi chopol laj kale, albun ti kʼusi chopol laj kale; pe mi lek li kʼusi laj kale, ¿kʼu yuʼun ti chamajune?». 24 Vaʼun, li Anase chukul la stak batel ta stojolal Kaifas ti jaʼ li mero bankilal palee.+

25 Kʼalal te vaʼal chkʼatin li Simon Pedroe, xi albate: «Jaʼ yajchankʼopot ek, ¿mi mu jechuk?». Laj yal ti mu xojtikine xchiʼuk xi laj yale: «Maʼukun».+ 26 Oy te jun smoso li mero bankilal palee, jaʼ yutsʼ yalal li vinik ti tuchʼbat xchikin yuʼun Pedroe,+ xi laj yale: «¿Mi mu voʼotuk ti laj kilot ta nichimaltik xchiʼuk li vinik leʼe?». 27 Pe laj yal yan velta ti mu xojtikine, te une jaʼo okʼ jkot kots.*+

28 Laje, laj yikʼik lokʼel Jesus ti bu oy li Kaifase, laj yikʼik batel ta spasob mantal ajvalil.+ Sob to tajek. Pe li stukike muʼyuk bu ochik li ta sna ajvalil yoʼ mu sokes sbaike,+ vaʼun jaʼ jech xuʼ slajesik li veʼlil sventa Kʼin Koltaele. 29 Jaʼ yuʼun, lokʼ kʼelatikuk yuʼun li Pilatoe xchiʼuk xi albatike: «¿Kʼusi smul avuʼunik li vinik liʼe?». 30 Xi la stakʼbeike: «Ti maʼukuk jpaschoplejale,* muʼyuk bu tal kakʼkutik ta atojolal ti jechuke». 31 Jech oxal, xi albatik yuʼun li Pilatoe: «Ikʼik batel, bat chapano atukik kʼuchaʼal chal li mantal avuʼunike».+ Xi la stakʼ li judaetike: «Mu stakʼ ximilvankutik maʼ voʼonkutike».+ 32 Taje jaʼ sventa chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Jesus ta sventa ti kʼu yelan ta xchame.+

33 Vaʼun, li ajvalil Pilatoe och batel yan velta ta spasob mantal, laj yikʼ tal li Jesuse xchiʼuk xi laj yalbee: «¿Mi voʼot ajvalilot yuʼun li judaetike?».+ 34 Xi la stakʼ li Jesuse: «¿Mi voʼot lokʼ ta avoʼonton atuk ti jech chajakʼbune o mi yuʼun oy buchʼutik jech chalik avaʼi?». 35 Xi la stakʼ li Pilatoe: «¿Mi yuʼun judaun chavil? Jaʼ laj yikʼoxuk tal ta jtojolal li alumale xchiʼuk li bankilal paleetike. ¿Kʼusi la apas?». 36 Xi la stakʼ li Jesuse:+ «Maʼuk sventa balumil li Ajvalilal* kuʼune.+ Ti jaʼuk sventa balumile, la spasik kʼop jechuk li kajtuneltak sventa muʼyuk xkichʼ akʼel jechuk ta stojolal li judaetike.+ Pe jech kʼuchaʼal laj kalbote, maʼuk liʼ likem li Ajvalilal kuʼune». 37 Jech oxal, xi albat yuʼun li Pilatoe: «Vaʼun chaʼa, ¿mi ajvalilot?». Xi la stakʼbee: «Voʼot laj aval atuk ti ajvalilune.+ Jaʼ ta skoj ti livokʼe xchiʼuk jaʼ ta skoj ti lital ta balumil sventa chkalbe skʼoplal li kʼusi melele.+ Ta me xaʼi kʼusi chkal skotol li buchʼutik te oy ta stojolal li kʼusi melele». 38 Xi albat yuʼun li Pilatoe: «¿Kʼusi jaʼ li melele?».

Kʼalal laj xa ox yal taje, lokʼ skʼel yan velta li judaetike xchiʼuk xi laj yale: «Muʼyuk bu la jtabe jsetʼuk spaltail.*+ 39 Jech xtok, nopem onoʼox xavaʼiik ti ta jkoltaboxuk lokʼel junuk jchukel li ta Kʼin Koltaele.+ Vaʼun chaʼa, ¿mi jaʼ chakʼanik ta jkoltaboxuk lokʼel li ajvalil yuʼun judaetike?». 40 Xi tsots avanik yan veltae: «¡Maʼuk xakolta li vinik leʼe, jaʼ koltao li Barrabase!». Pe li Barrabase jaʼ jun j-elekʼ.+

19 Li vaʼ orae, laj yikʼ batel Jesus li Pilatoe xchiʼuk la stsits.*+ 2 Vaʼun, li soltaroetike la xotik chʼix sventa tspasik ta korona, la xojbeik ta sjol xchiʼuk laj yakʼbeik slap jlik kuxul morado natil kʼuʼil;+ 3 vaʼun nopajik batel ta stojolal xchiʼuk xi laj yalike: «¡Liʼote, ajvalil yuʼun judaetik!». Jech xtok, la xtʼaxilanbeik ta majel sat.+ 4 Lokʼ tal yan velta li Pilatoe xchiʼuk xi laj yale: «¡Kʼelavilik! Laj kikʼboxuk lokʼel tal yoʼ xanaʼik ti muʼyuk bu la jtabe jsetʼuk spaltaile».*+ 5 Vaʼun, lokʼ tal li Jesuse, te xa xojol tal ta sjol li korona pasbil ta chʼixe xchiʼuk slapoj xa tal li kuxul morado natil kʼuʼile. Xi laj yal li Pilatoe: «¡Kʼelavilik li vinike!». 6 Pe kʼalal laj yilik li bankilal paleetik xchiʼuk li j-abteletike, xi tsots avanike: «¡Akʼo yichʼ jokʼanel ta jtel teʼ! ¡Akʼo yichʼ jokʼanel ta jtel teʼ!».*+ Xi albatik yuʼun li Pilatoe: «Ikʼik batel voʼoxuk xchiʼuk milik,* yuʼun li voʼone muʼyuk bu la jtabe jsetʼuk spaltail».*+ 7 Xi la stakʼik li judaetike: «Oy jun mantal kuʼunkutik, li mantale chal ti akʼo yichʼ milel+ ta skoj ti la spʼis sba ta Xnichʼon Diose».+

8 Kʼalal laj yaʼi Pilato li kʼusi laj yalike, mas to lik xiʼuk; 9 jech oxal och batel yan velta ta pasob mantal xchiʼuk xi laj yalbe li Jesuse: «¿Bu likemot tal?». Pe li Jesuse muʼyuk bu la stakʼbe.+ 10 Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Pilatoe: «¿Kʼu yuʼun ti mu xatakʼbune? ¿Mi mu xanaʼ ti oy kabtel sventa ta jkoltaot xchiʼuk ti oy kabtel sventa ta jmilote?».* 11 Xi la stakʼ li Jesuse: «Ti manchukuk yakʼojbot avabtel li Diose, muʼyuk kʼusi xuʼ xapasbun ti jechuke. Jaʼ yuʼun, li buchʼu laj yakʼun ta akʼobe jaʼ mas oy smul».

12 Ta skoj taje, li Pilatoe la snopilan kʼuxi xuʼ tskolta, pe xi avanik li judaetike: «Mi chakolta batel li vinik leʼe, maʼuk yamigoot li Sesare. Yuʼun li buchʼu tspʼis sba ta ajvalile jaʼ tskontrain li Sesare».+ 13 Vaʼun, kʼalal laj yaʼi Pilato li kʼusitik chalike, laj yikʼ lokʼel li Jesuse, vaʼun te choti ta chapanobbail ti bu xi sbi chalbeike: Pasbil ta Ton, ti Gabbata sbi ta ebreoe. 14 Jaʼo yorail chchapan sbaik+ ta sventa li Kʼin Koltaele; te van ta svakibal ora.* Vaʼun, xi laj yalbe li judaetike: «¡Kʼelavilik li ajvalil avuʼunike!». 15 Vaʼun, xi avanike: «¡Milo! ¡Milo! ¡Akʼo yichʼ jokʼanel ta jtel teʼ!».* Xi laj yal li Pilatoe: «¿Mi chakʼanik milbel li ajvalil avuʼunike?». Xi takʼavik li bankilal paleetike: «Jaʼ noʼox ajvalil kuʼunkutik li Sesare». 16 Vaʼun, li Pilatoe laj yakʼbe ta skʼobik sventa tsmilik ta jtel teʼ.+

Laje, laj yikʼik batel li Jesuse. 17 La xkuch batel stuk li jtel teʼ sventa vokolile,* vaʼun bat ti bu Yavil Bakil Jolil chalike,+ ti Golgota sbi ta ebreoe.+ 18 Te la sbajik ta jtel teʼ+ xchiʼuk chaʼvoʼ viniketik, jun ta jujujot xokon, jaʼ ta oʼlol kom li Jesuse.+ 19 Jech xtok, oy kʼusi la stsʼiba li Pilatoe, vaʼun te laj yakʼ li ta jtel teʼ sventa vokolile.* Xi tsʼibabile: «Jnasaretal Jesus, jaʼ li ajvalil yuʼun judaetike».+ 20 Ep judaetik la skʼelik li kʼusi tsʼibabile, yuʼun nopol xil jteklum ti bu laj yichʼ bajel ta jtel teʼ li Jesuse, taje tsʼibabil ta ebreo, ta latin xchiʼuk ta griego. 21 Pe li bankilal paleetik yuʼun judaetike xi laj yalbeik li Pilatoe: «Mu xiuk xatsʼibae: ‹Ajvalil yuʼun judaetik›, yuʼun xi laj yal stuke: ‹Voʼon ajvalilun yuʼun judaetik›». 22 Xi la stakʼ li Pilatoe: «Li kʼusi laj xa jtsʼibae jech xa tsʼibabil kom-o».

23 Vaʼun, kʼalal laj xa ox sbajik ta jtel teʼ Jesus li soltaroetike, la stambeik li skʼuʼ tslap ta sbae, vaʼun la spasik ta chanlik, jujulik laj yichʼik li jujun soltaroe, jech xtok, la stambeik li skʼuʼ tslap ta yute. Pe li kʼuʼil tslap ta yute muʼyuk stsʼisbenal, yuʼun jalbil sliklej. 24 Jaʼ yuʼun, xi lik yalbe sbaike: «Mu jatik, jaʼ lek kakʼtik suerte sventa jkʼeltik buchʼu chichʼ».+ Taje jaʼ sventa chkʼot ta pasel li Tsʼibetike: «La spukbe sbaik li jkʼuʼ jpokʼe xchiʼuk laj yakʼik ta suerte li jkʼuʼ jpokʼe».+ Ta melel, li kʼusitik taje jaʼ jech la spasik li soltaroetike.

25 Te ta stsʼel li jtel teʼ sventa vokolil* yuʼun Jesuse, te vaʼal li smeʼe,+ li smuk smeʼe, li Maria yajnil Klopase xchiʼuk li Maria Magdalenae.+ 26 Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yil ti te nopol vaʼal smeʼ li Jesuse xchiʼuk li jchankʼop ti skʼanoje,+ xi laj yalbe li smeʼe: «Ants, ¡kʼelavil! ¡Te oy li akereme!». 27 Jech xtok, xi laj yalbe li jchankʼope: «¡Kʼelavil, te oy li ameʼe!». Li vaʼ orae, li jchankʼope laj yikʼ batel ta sna.

28 Kʼalal kʼot xa ox ta pasel taje, ti snaʼoj xa ox Jesus ti kʼot xa ta pasel skotol li kʼusitike, xi laj yal sventa chkʼot ta pasel li Tsʼibetike: «Chtakij koʼonton».+ 29 Te vuchul jpʼej kʼib ti noj ta pajal vinoe. Vaʼun, la stsʼajik jun esponja ta pajal vinoe, la xojik ta isopo* teʼ xchiʼuk laj yakʼbeik ta ye.+ 30 Kʼalal laj xa ox yuchʼ li pajal vinoe, xi laj yal li Jesuse: «¡Kʼot xa ta pasel!».+ La snijan sjol, vaʼun cham.*+

31 Vaʼun, sventa mu teuk xkom sbekʼtalik ta jtel teʼ sventa vokolil+ ta savado ta skoj ti jaʼo skʼakʼalil chchapan sbaike+ (yuʼun toj mukʼ li skʼakʼalil savado taje),+ li judaetike laj yalbeik Pilato ti akʼo yichʼ kʼasbel li yakanike xchiʼuk ti akʼo yichʼ ichʼbel batel li sbekʼtalike. 32 Jaʼ yuʼun, talik li soltaroetike, vaʼun la skʼasbeik yakantak li baʼyel vinike xchiʼuk li yan vinik ti te jokʼol ta jtel teʼ xchiʼuke. 33 Pe kʼalal kʼotik ti bu oy li Jesuse, laj yilik ti chamem xae, jaʼ yuʼun muʼyuk xa la skʼasbeik li yakantake. 34 Pe li jun soltaroe la sjombe xokon ta jun lansa,+ vaʼun ta anil noʼox lokʼ tal chʼichʼ xchiʼuk voʼ. 35 Li jchankʼop ti kʼanbil yuʼun Jesus ti laj yil taje chalbe batel skʼoplal, melel li kʼusi chale. Snaʼoj ti melel li kʼusitik laj yal sventa xuʼ xachʼunik eke.+ 36 Li kʼusitik kʼot ta pasel taje jaʼ sventa chkʼot ta pasel li Tsʼibetike: «Mi junuk sbakil chichʼ kʼasbel».*+ 37 Jech xtok, xi to chal yan Tsʼibetike: «Ta to xilik li buchʼu la spajbeik lansae».+

38 Kʼalal jech kʼot ta pasel li kʼusitik taje, li Jose ta Arimateae, ti ta mukul noʼox ochem ta yajchankʼop Jesus ta skoj ti chiʼta li judaetike,*+ laj yalbe Pilato mi xuʼ xichʼbe batel sbekʼtal li Jesuse, li Pilatoe laj yal ti xuʼe. Vaʼun, tal xchiʼuk laj yichʼbe batel li sbekʼtale.+ 39 Te kʼot ek li Nikodemoe,+ li buchʼu ta akʼobaltik ay xa onoʼox skʼel ta sba veltae, yichʼoj kʼotel mirra ti kapbil ta aloee,* te van 30 kilouk* ta skotol.+ 40 Vaʼun, la xkuchbeik batel li sbekʼtal Jesuse xchiʼuk la xpixik batel ta lino pokʼ ti yichʼoj muil tsʼiʼleletike,+ jaʼ jech kʼuchaʼal nopem onoʼox xaʼiik li judaetik kʼalal oy buchʼu tsmukike. 41 Ti bu laj yichʼ milele, oy te jun nichimaltik, li ta nichimaltike oy te jun achʼ mukinal+ ti muʼyuk buchʼu te stelanojik-oe. 42 Ta skoj ti jaʼo skʼakʼalil chchapan sbaik+ li judaetike xchiʼuk ti nopol te oy li mukinale, te la stelanik li Jesuse.

20 Li ta sba kʼakʼal ta xemanae, sob tal ta mukinal+ li Maria Magdalenae, jaʼo kʼalal ikʼ toʼox osile, vaʼun te laj yil ti lokʼesbil xa ox li ton te ta mukinale.+ 2 Jech oxal, anil tal ti bu oy li Simon Pedroe xchiʼuk ti bu oy li yan jchankʼope, jaʼ li buchʼu kʼanbil yuʼun Jesuse,+ vaʼun xi albatike: «Slokʼesojik batel ta smukinal li Kajvaltike,+ mu jnaʼkutik bu bat yakʼik».

3 Vaʼun, bat ta mukinal li Pedro xchiʼuk li yan jchankʼope. 4 Jmoj lik anilajuk xchaʼvoʼalik, pe jaʼ mas anil bat li yan jchankʼope, jaʼ kom ta patil li Pedroe, vaʼun jaʼ baʼyel kʼot li ta mukinale. 5 La stsuban sba, te votsajtik laj yil li lino pokʼe,+ pe muʼyuk x-och batel. 6 Vaʼun, kʼot li Simon Pedro eke, ti te tijil batele, och batel li ta mukinale. Te votsajtik laj yil li lino pokʼe. 7 Yan li pokʼ ti jaʼ toʼox pixil-o sjole muʼyuk bu te oy xchiʼuk li yan pokʼetike, yan-o bu akʼbil xchiʼuk balbil komel. 8 Laje, och batel ek li yan jchankʼop ti buchʼu baʼyel kʼot ta mukinale, laj yil ek, vaʼun la xchʼun. 9 Pe mu to xaʼibeik smelolal ti ta onoʼox xchaʼkuxi jech kʼuchaʼal chal li Tsʼibetike.+ 10 Jaʼ yuʼun, sut batel ta snaik li jchankʼopetike.

11 Pe te nopol vaʼal kom ta spat mukinal li Mariae, yakal ch-okʼ. Kʼalal jaʼo yakal ch-okʼe, la stsuban sba sventa tskʼel ochel li mukinale, 12 te laj yil chaʼvoʼ anjeletik+ ti sak skʼuʼ spokʼ slapojike, jun te chotol ta sjol ti bu toʼox laj yakʼbeik sbekʼtal Jesuse xchiʼuk jun ta yakan. 13 Te une, xi albat yuʼun li anjeletike: «¿Kʼu yuʼun ti yakal cha-okʼe, ants?». Xi la stakʼe: «Yuʼun slokʼesojik batel li Kajvale, mu jnaʼ bu bat yakʼik». 14 Kʼalal laj xa ox yal taje, la skʼel spat, vaʼun laj yil ti te vaʼal li Jesuse, pe muʼyuk laj yakʼ venta ti jaʼ li Jesuse.+ 15 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Kʼu yuʼun ti yakal cha-okʼe, ants? ¿Buchʼu yakal chasaʼ?». Ta skoj ti la snop ti jaʼ jun jtsʼunichime, xi laj yalbee: «Bankilal,* mi voʼot la akuch batele, albun ti bu laj avakʼe, vaʼun chbat jlokʼes talel». 16 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¡Maria!». Kʼalal joypʼije, xi laj yalbe ta ebreoe: «¡Rabboni!» (taje xi smelolale: ¡jchanubtasvanej!). 17 Xi albat yuʼun li Jesuse: «Mu xa xajipan* aba ta jtojolal, yuʼun muʼyuk to bu muyemun batel ta stojolal li Totile. Pe bat kʼelo li kermanotake+ xchiʼuk xi xavalbe yaʼiike: ‹Yakal chimuy batel ta stojolal Jtot+ xchiʼuk Atotik ek xchiʼuk ta stojolal Jdios+ xchiʼuk Adiosik ek›». 18 Bat li Maria Magdalenae xchiʼuk laj yichʼbe batel aʼyej li jchankʼopetike: «¡Laj xa kil li Kajvaltike!». Vaʼun, laj yalbe yaʼiik li kʼusi albate.+

19 Kʼalal bat xa ox kʼakʼal li vaʼ kʼakʼale, li ta sba kʼakʼal ta xemanae, bajal lek ta seguro li tiʼ na ti bu oy li jchankʼopetike, yuʼun chiʼtaik li judaetike,* vaʼun te kʼot li Jesuse, te kʼot svaʼan sba ta oʼlol ta stojolalik xchiʼuk xi albatike: «Junuk avoʼontonik».+ 20 Kʼalal laj xa ox yal taje, laj yakʼ ta ilel li skʼobe xchiʼuk li xokone.+ Vaʼun, xmuyubajik tajek li jchankʼopetik kʼalal laj yilik li Kajvaltike.+ 21 Xi albatik yan velta yuʼun li Jesuse: «Junuk avoʼontonik.+ Jech kʼuchaʼal la stakun tal li Totile+ jaʼ jech yakal ta jtakoxuk batel ek».+ 22 Kʼalal laj xa ox yal taje, vuchʼtaatik* xchiʼuk xi albatike: «Ichʼik chʼul espiritu.+ 23 Mi chapasbeik perton smul li krixchanoetike, pasbil me perton smul chkomik; yan mi muʼyuk chapasbeik perton smul krixchanoetike, muʼyuk me pasbil perton smul chkomik».

24 Pe li Tomas+ ti jaʼ jun li ta 12 ta voʼ jtakboletike, li Vach chalbeike, muʼyuk bu te oy kʼalal ay li Jesuse. 25 Jech oxal, xi albat yuʼun li yan jchankʼopetike: «¡Laj xa kilkutik li Kajvaltike!». Pe xi takʼbatike: «Mi jsetʼuk* bu ta jchʼun, jaʼ to ta jchʼun mi laj kilbe ta skʼob li yav lauxe xchiʼuk mi la jtikʼ sniʼ jkʼob ta yav laux xchiʼuk mi la jtikʼ jkʼob li ta xokone».+

26 Kʼalal echʼ xa ox vaxakib kʼakʼal une, te oyik ta yut na yan velta li jchankʼopetike, te xa xchiʼukik li Tomase. Te kʼot li Jesuse, akʼo mi bajal lek ta seguro li tiʼ nae, te kʼot svaʼan sba ta oʼlol ta stojolalik xchiʼuk xi laj yale: «Junuk avoʼontonik».+ 27 Vaʼun, li Jesuse xi laj yalbe li Tomase: «Akʼo sniʼ akʼob liʼe xchiʼuk kʼelo xchibal li jkʼobe, akʼo tal li akʼobe xchiʼuk tikʼo ochel li ta jxokone, mu xa xchibetuk avoʼonton, chʼuno». 28 Xi takʼbat yuʼun li Tomase: «¡Kajval xchiʼuk jdios!».* 29 Xi albat yuʼun li Jesuse: «¿Mi jaʼ ta skoj ti laj xa avilun ti jech laj avakʼ xchʼunel avoʼontone? Xmuyubajik noʼox li buchʼutik mu xilik osile, akʼo mi jech, chakʼ xchʼunel yoʼontonik».

30 Melel onoʼox, ep to senyailtak la spas Jesus ta stojolal jchankʼopetik ti muʼyuk tsʼibabil li ta balbalvun liʼe.+ 31 Pe ti jech tsʼibabile, jaʼ sventa chavakʼ xchʼunel avoʼontonik ti jaʼ Kristo li Jesuse, ti jaʼ Xnichʼon Diose, vaʼun ta skoj ti chavakʼ xchʼunel avoʼontonike, jaʼ chata-o akuxlejalik ta skoj li sbie.+

21 Kʼalal jech kʼot ta pasel li kʼusitik taje, laj yakʼ sba ta ilel yan velta ta stojolal jchankʼopetik te ta stsʼel nab Tiberiades li Jesuse. Xi yelan laj yakʼ sba ta ilele. 2 Te oy li Simon Pedroe, te oy li Tomase (li Vach chalbeike),+ te oy Natanael+ ti likem ta Kana ta Galileae, te oy xnichʼnab Sebedeo+ xchiʼuk te oy yan chaʼvoʼ jchankʼopetik, jmoj te tsobolik. 3 Xi albatik yuʼun li Simon Pedroe: «Chbat jtsak choy». Xi la stakʼbeike: «Chbat jchiʼinotkutik». Vaʼun, lokʼik batel xchiʼuk muy ta svarkoik, pe li vaʼ akʼobale, mi jkotuk choy la staik ta tsakel.+

4 Kʼalal yakal xa ox tsakub osile, te vaʼal ta tiʼ nab li Jesuse, pe li jchankʼopetike muʼyuk laj yakʼik venta ti jaʼ li Jesuse.+ 5 Vaʼun, xi albatik yuʼun li Jesuse: «Ololetik, ¿mi mu meleluk ti chʼabal aveʼelike?».* Xi la stakʼbeike: «¡Chʼabal!». 6 Xi albatike: «Jipik yalel anutiʼik sventa tsakob choy ta jot xokon varko ta batsʼikʼob, vaʼun chataik». Jaʼ yuʼun, la sjipik yalel, pe mu xa xnit lokʼel yuʼunik, yuʼun noj ta epal choy.+ 7 Vaʼun, li jchankʼop ti kʼanbil yuʼun Jesuse+ xi laj yalbe li Pedroe: «¡Jaʼ li Kajvaltike!». Kʼalal laj yaʼi Simon Pedro ti jaʼ li Kajvaltike, la slap* li skʼuʼ tslap ta sbae, yuʼun tʼanal* toʼox, vaʼun la sjip sba ochel ta nab. 8 Pe li yan jchankʼopetike te talik li ta bikʼit varkoe, te snitoj tal li snutiʼik sventa tsakob choy ti noj ta choye, yuʼun nopol noʼox xil li tiʼ nabe, te van 90 metrouk* snamal.

9 Kʼalal lokʼik ta varkoe, laj yilik ti te tsanbil akʼale, te kajal choy xchiʼuk pan. 10 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Ichʼik tal li choy ti jaʼ to la atsakike». 11 Vaʼun, bat ta varko li Simon Pedroe xchiʼuk la xjoch tal ta tiʼ nab li snutiʼik sventa tsakob choy ti noj ta mukʼtik choye, oy 153 ta kot li choye. Akʼo mi toj echʼ noʼox noj li nutiʼ sventa tsakob choye, muʼyuk bu jat. 12 Xi albatik yuʼun li Jesuse: «Laʼik, veʼanik». Pe mi junuk jchankʼop oy ta yoʼonton ti xi tsjakʼbee: «¿Buchʼuot?». Yuʼun snaʼojik ti jaʼ li Kajvaltike. 13 Kʼalal nopaj batel li Jesuse, la stsak li pane, vaʼun akʼbatik, jaʼ jech la spas xtok ta sventa li choye. 14 Taje jaʼ xa ox yoxibal velta laj yakʼ sba ta ilel+ Jesus ta stojolal jchankʼopetik kʼalal chaʼkuxiem xa oxe.

15 Kʼalal laj xa ox yoʼontonik ta veʼele, xi laj yalbe Simon Pedro li Jesuse: «Simon xnichʼon Juan, ¿mi mas akʼanojun ti jaʼ mu sta li kʼusitik liʼe?». Xi la stakʼe: «Jkʼanojot, Kajval, anaʼoj ti jkʼanojote». Xi albate: «Makʼlino li jchʼiom chijtake».+ 16 Xi laj yalbe ta xchibal veltae: «Simon xnichʼon Juan, ¿mi akʼanojun?». Xi la stakʼe: «Jkʼanojot, Kajval, anaʼoj ti jkʼanojote». Xi albate: «Chabio li kuni chijtake».+ 17 Xi laj yalbe ta yoxibal veltae: «Simon xnichʼon Juan, ¿mi akʼanojun?». Lik yat tajek yoʼonton Pedro ta skoj ti yoxibal xa velta xi jakʼbate: «¿Mi akʼanojun?». Jaʼ yuʼun, xi la stakʼbee: «Kajval, anaʼoj skotol li kʼusitike; anaʼoj lek ti jkʼanojote». Xi albat yuʼun li Jesuse: «Makʼlino li kuni chijtake.+ 18 Chkalbot avaʼi ta batsʼi melel ti kʼalal mas toʼox keremote, atuk toʼox chalap akʼuʼ apokʼ xchiʼuk ta toʼox xabat ti bu tskʼan avoʼontone. Pe kʼalal mi lamalube, jaʼ noʼox chatoy li akʼobe, vaʼun yan-o buchʼu tslapbot li akʼuʼ apokʼe xchiʼuk chikʼot batel ti bu mu xakʼane». 19 Li kʼusi laj yale jaʼ chalbe skʼoplal ti kʼu yelan chcham sventa tstoybe-o skʼoplal li Diose. Kʼalal laj xa ox yal taje, xi to laj yalbee: «Tsʼakliun-o batel».+

20 Vaʼun, kʼalal joypʼij li Pedroe, te laj yil li jchankʼop ti jaʼ mas kʼanbil yuʼun Jesuse,+ ti te tijil batele, jaʼ onoʼox li buchʼu la snapʼan sba ta stiʼ yoʼonton Jesus kʼalal jaʼo yorail li veʼel ta bat kʼakʼale xchiʼuk ti xi laj yale: «Kajval, ¿buchʼu ti chakʼot ta kʼabale?». 21 Kʼalal la sta ta ilele, xi laj yalbe Jesus li Pedroe: «Kajval, ¿kʼusi chkʼot ta stojolal li vinik leʼe?». 22 Xi takʼbat yuʼun li Jesuse: «Mi jech tskʼan koʼonton ti liʼ to oy kʼalal mi lisut tale, taje mu aventauk-o. Li voʼote tsʼakliun-o batel». 23 Jaʼ yuʼun, ta skoj taje, lokʼ jun loʼil ta stojolal li ermanoetike: ti muʼyuk chcham li jchankʼop taje. Pe li Jesuse muʼyuk bu laj yal ti muʼyuk chchame, yuʼun xi laj yale: «Mi jech tskʼan koʼonton ti liʼ to oy kʼalal mi lisut tale, taje mu aventauk-o».

24 Li jchankʼop taje+ jaʼ li buchʼu chalbe skʼoplal li kʼusitik liʼe xchiʼuk jaʼ la stsʼiba li kʼusitik liʼe, jech xtok, jnaʼojtik ti melel li kʼusi chalbe skʼoplale.

25 Oy to ep kʼusitik la spas li Jesuse, ti xichʼuk bikʼtal tsʼibael skotol junuk veltae, ta jnop noʼox ti mu x-och-o ta balumil* skotol li balbalvunetik ti xichʼuk tsʼibaele.+