Avril

¿Mi oy kʼusi tsots yakal chanuptan? Xuʼ van oy kʼusi chopol laj yalbutik o la spasbutik junuk ermano (Sant. 3:2). Yikʼaluk van tslabanutik jchiʼiltik ta abtel o ta chanun ta skoj ti chijtun ta stojolal Jeovae (1 Ped. 4:3, 4). O xuʼ van mu xakʼ batkutik ta tsobajel junuk kutsʼ kalaltik o mu xakʼ jcholtik mantal (Mat. 10:35, 36). Kʼalal toj tsots ta jnuptan jvokoltike, xuʼ van jnoptik ti jaʼ lek ti xkikta jbatik ta mantale. Pe xuʼ jpat koʼontontik ta stojolal Jeova ti jaʼ chakʼ jpʼijiltik xchiʼuk kiptik sventa xkuch kuʼuntik kʼusiuk noʼox prevaile. Li Jeovae laj yakʼ ta tsʼibael ta Skʼop ti kʼu yelan kuch yuʼunik tsatsal vokolil li yajtuneltak ta voʼnee. Ti jech laj yakʼ ta tsʼibaele jaʼ sventa oyuk kʼusi jchantik. Jaʼ jech laj yakʼbe akʼo stsʼiba li jtakbol Pabloe. Kʼalal ta jkʼeltik li loʼiletike, tspat koʼontontik. Pe maʼuk noʼox skʼan xkaptatik li Vivliae, yuʼun oy kʼusitik skʼan jpastik sventa jel li jnopbentike xchiʼuk ti xkʼot ta koʼontontike. w21.03 14 par. 1, 2

¿Mi jaʼ jech chkiltik kʼuchaʼal tsʼunobil ti skʼan xa tsobbel sat li buchʼutik ta jcholbetik mantale? Mi jaʼ jeche, oy kʼusi lek chkʼot ta pasel. Baʼyel, mas chkakʼ ta koʼontontik li cholmantale. Anil xa noʼox ta jpastik ta skoj ti jutuk xa yoraile. Xchibal, xijmuyubaj tajek ti ta jkolta jbatik li ta abtelal taje. Xi chal li Vivliae: «Xkuxet tajek yoʼontonik li krixchanoetik kʼalal jaʼo yorail tstsob li stsʼunobike» (Is. 9:3). Yoxibal, ta jnoptik ti xuʼ xkʼotik ta kermanotaktike, jaʼ yuʼun jaʼ chkalbetik li kʼusi lek chaʼiik chkiltike. Li yajtsʼaklomtak Jesuse xuʼ van la snopik ti muʼyuk xa tsjel stalelal li jsamariaetike, pe mu jechuk la snop li stuke. Laj yil ti xuʼ xkʼotik ta yajchankʼope. Jaʼ me jech skʼan xkiltik ek li buchʼutik ta jcholbetik mantale. Li jtakbol Pablo eke jaʼ jech laj yakʼ ta ilel. Snaʼoj jutuk kʼusitik xchʼunoj li buchʼutik la xcholbe mantale, la skʼel li kʼusitik lek chaʼiike xchiʼuk la snop ti xuʼ xkʼotik ta yajchankʼop Kristoe. w20.04 8, 9 par. 3, 4

¿Mi lek van ti chopol kʼusi jnoptik ta stojolal junuk krixchano ti yan-o stalelal chkiltike? Jaʼ lek kakʼtik persa ta yaʼibel smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbae. Jaʼ noʼox Jeova «chajal ta sba ta sat» ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Jkʼanbetik koltael sventa jechuk xkiltik yantik kʼuchaʼal chil li stuke xchiʼuk ti kʼuxubajuk ta koʼontontike. Muʼyuk me lek mi tʼujbil noʼox buchʼu ta jkʼuxubintike. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun naka oy jvokoltik, junantike jaʼ jech kʼuchaʼal la snuptan Jonas, Elias, Agar xchiʼuk Lote. Xuʼ van jlome lokʼ ta saʼel yuʼunik, pe skʼan teuk ta joltik ti oy onoʼox bu chijchʼay eke. Jaʼ yuʼun, xi chalbutik li Jeovae: «Koʼoluk me xavil avokolik» (1 Ped. 3:8). Mi jech la jpastike, jmoj noʼox tsobolutik xchiʼuk li kermanotaktike akʼo mi jelelutik ta jujuntal. Jaʼ yuʼun, kakʼtik persa xchikintabel kʼusi chal li kermanotaktike, kaʼibetik smelolal kʼu yelan chaʼi sbaik xchiʼuk jkʼuxubintik. w20.04 18, 19 par. 15-17

Li Jesuse la xchʼunbe lek smantal li Stote. Jtos ti kʼu yelan xuʼ jchʼunbetik smantal Jeovae jaʼ ti xkakʼtik persa xchanbel stalelal li Jesuse (Juan 8:29). Sventa teutik-o li ta mantale, skʼan jpʼeluk ta koʼontontik ti melel li kʼusi chal Jeovae. Jaʼ yuʼun, xuʼ jchʼuntik ti melel li kʼusi chal ta Skʼope. Skʼan jpʼeluk ta koʼontontik liʼ xtoke: li Jesuse jaʼ li Mesias ti albil onoʼox skʼoplale. Li avie, ep buchʼutik mu xchʼunik ti jaʼ laj yichʼ tʼujel Jesus sventa spas mantal li ta Ajvalilal yuʼun Diose. Li Juane laj onoʼox yal ti xuʼ van chlajik ta loʼlael li buchʼutik muʼyuk jpʼel ta yoʼontonik li kʼusi chal Vivlia ta sventa Jeova xchiʼuk Jesuse, yuʼun chtal ep jloʼlavanejetik (2 Juan 7-11). Xi laj yale: «¿Buchʼu li jutkʼope? ¿Mi mu jaʼuk li buchʼu tsmuk ta yoʼonton ti jaʼ Kristo li Jesuse?» (1 Juan 2:22). Sventa mu xijlaj ta loʼlaele, skʼan jchantik li Skʼop Diose, yuʼun jaʼ noʼox jech xuʼ xkojtikintik lek li Jeova xchiʼuk Jesuse (Juan 17:3). Mi jech la jpastike, jpʼel ta koʼontontik ti melel li kʼusi jchʼunojtike. w20.07 21 par. 4, 5

Sventa mu jmakbetik yok li kermanotaktike, skʼan jtsaktik ta venta li kʼusi tsnopike xchiʼuk mu jsujtik ta spasel li kʼusi tskʼan koʼonton jtuktike (Rom. 14:19-21; 1 Kor. 8:9, 13). ¿Kʼusi jelel-o li anilajel ta jpastik xchiʼuk li batsʼi anilajele? Li stukike tsalbail tspasik, chakʼik persa ti jaʼuk noʼox spasik kanale xchiʼuk chujvanik komel sventa jaʼuk spasik kanale. Pe mu jechuk ta jpastik li voʼotike, yuʼun muʼyuk ta jtsal jbatik xchiʼuk li kermanotaktike (Gal. 5:26; 6:4). Li kʼusi ta jkʼantike jaʼ ti jkoltatik yantik sventa jmojuk stsuts kuʼuntik li anilajele xchiʼuk ti jtatik li kuxlejal sbatel osile. Jaʼ yuʼun, chkakʼtik persa spasel li kʼusi chal ta Vivlia liʼe: «Oyuk-o me ta avoʼontonik li yantike, maʼuk noʼox me xanop akʼoplal atukik» (Filip. 2:4). ¿Kʼusi tstaik li buchʼutik tstsuts yuʼunik li anilajele? Ta skoj ti skʼanojutik tajek li Jeovae, jamal yaloj ti chakʼbutik kuxlejal sbatel osil ta vinajel o liʼ ta balumile. w20.04 28 par. 10; 29 par. 12

Ta smiyonal xa noʼox yajtsʼaklomtak Kristo kuxul chjelavik batel li ta achʼ balumile. Li buchʼutik kuxul chkomike chil ta sat stukik kʼu yelan chichʼ tsalel yan velta li lajelale: ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik chchaʼkuxiik talel ti voʼne xa xchamelike. ¡Mu albajuk li muyubajel chakʼ vaʼ orae! (Ech. 24:15). Jech xtok, skotol li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik ta stojolal Jeovae tspasik ta kanal ek li lajelal ti la sjelubtas li Adane xchiʼuk xuʼ xkuxiik ta sbatel osil. Jkotoltik li yajtsʼaklomutik Kristo avie ta jtojtik tajek ta vokol li kʼusi la stsʼibabe batel jkorintoetik li Pablo ta sventa li chaʼkuxesele. Oy lek srasonal kuʼuntik sventa jchʼuntik li tojobtasel laj yal Pablo liʼe: «Oyuk-o me ep kʼusi chapasik ta sventa li yabtel Kajvaltike» (1 Kor. 15:58). Mi tukʼ chkakʼ jbatik xchiʼuk mi ta jpastik bu kʼalal xuʼ kuʼuntik li abtelal taje, xijmuyubaj noʼox me li ta jelavele, mu xa noʼox xnop kuʼuntik kʼu to yutsil. Vaʼun, te chkakʼtik venta ti mu jecheʼuk noʼox ti lij-abtej ta stojolal Kajvaltike. w20.12 13 par. 16, 17

Yileluk li albil kʼop ta Esekiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44-12:1 xchiʼuk Apokalipsis 16:13-16, 21 koʼol li kʼusi chalbe skʼoplale. Jech oxal, jkʼeltik batel li kʼusitik chkʼotanuk ta pasele. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel kʼalal oy xa ox kʼuuk sjalil slikel li mukʼta tsatsal vokolile? Tstsob sba skotol li ajvaliletik ta spʼejel balumile (Apok. 16:13, 14). Kʼalal jech tstsob sba li ajvaliletike, li Vivliae tsbiiltas kʼuchaʼal «li Gog ta yosilal Magogue» (Esek. 38:2). Vaʼun, tstsakik ta kʼop li steklumal Diose xchiʼuk chakʼik persa xchʼaybel skʼoplal ta j-echʼel. Li jtakbol Juane laj yil ti tsots chil svokol li yajkontratak Dios ta skoj ti chyal tal mukʼtik bot ta stojolalike. Li tsatsal vokolil taje jaʼ van skʼoplal li kʼusi jamal chalik batel li yajtuneltak Dios ti chkʼot ta pasele. Jaʼ van chkap-o sjol li Gog ta Magog sventa stsak ta kʼop li steklumal Diose xchiʼuk tskʼan chchʼaybe-o skʼoplal ta j-echʼel (Apok. 16:21). w20.05 15 par. 13, 14

Skʼan jkʼuxubintik li sjuʼel Diose. Mi ta jnopbetik skʼoplal li kʼusitik lek yakal tspas li chʼul espiritue, mas to chkichʼtik ta kʼux. Xi laj yalbe yajchankʼoptak Jesus kʼalal skʼan toʼox sut batel ta vinajele: «Chavichʼ atsatsalik kʼalal mi vul ta atojolalik li chʼul espiritue, vaʼun chavalik batel jkʼoplal [...] kʼalal to ta namal balumil» (Ech. 1:8). Li yajtunelutik Diose oyutik xa mas ta vaxakib miyon xchiʼuk j-oʼlol ta spʼejel balumil, taje jaʼ svinajeb ti tskoltautik li chʼul espiritue. Xkoʼolaj ti oyutik ta jun paraiso yaʼeluke. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun li chʼul espiritue tskoltautik ta yakʼel ta ilel «kʼanelal, kuxetel oʼontonal, jun oʼontonal, smalael, yutsil oʼontonal, slekil oʼontonal, xchʼunel oʼontonal, manxoal xchiʼuk pajesejbail». Taje jaʼ «li talelaletik chakʼ chʼul espiritue» (Gal. 5:22, 23). Jamal xvinaj ti jaʼ jun kʼulejal jtaojtik li chʼul espiritue. w20.05 29 par. 10, 13

Chkojtikintik ta anil li buchʼutik chchaʼkuxiik tal kuʼuntike. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Oy jayibuk srasonal. Li buchʼutik chaʼkuxiik ta voʼnee muʼyuk jel tal spat xokonik, ti kʼu yelan chkʼopojike mi jaʼuk li snopbenike. Taje chakʼ kiltik ti jech van tspas Jeova mi chaʼkuxesvan ta jelavele. Jech xtok, li Jesuse laj yal ti xkoʼolaj ti naka chvayik li buchʼutik chamemike xchiʼuk ti xkoʼolaj kʼuchaʼal chjulavik kʼalal chichʼik chaʼkuxesele (Mat. 9:18, 24; Juan 11:11-13). Kʼalal oy buchʼu chvaye, muʼyuk chjel spat xokon kʼalal chjulave, li yechʼomal yee o li kʼusi xvul ta sjole. Kalbetik skʼoplal li Lasaroe. Xchanibal xa ox kʼakʼal xchamel kʼalal chaʼkuxesat yuʼun li Jesuse, jaʼ yuʼun lik xa ox sokuk li sbekʼtale. Pe kʼalal chaʼkuxie, ta anil noʼox ojtikinat yuʼun li Marta xchiʼuk Mariae. Li Lasaro eke muʼyuk chʼay ta sjol li xvixobtake (Juan 11:38-44; 12:1, 2). w20.08 14 par. 3; 16 par. 8

Li Diose koʼol tsots skʼoplal chil li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel xchiʼuk li yan chijetike. Skʼanojan xchaʼchopal, yuʼun koʼol stojol la stoj. Laj yakʼ xkuxlejal Xnichʼon ta stojolalik. Li kʼusi noʼox jelelik-oe jaʼ ti jelel bu smalaoj chkuxiike, pe xchaʼchopal skʼan tukʼ xakʼ sbaik ta stojolal Dios xchiʼuk Kristo (Sal. 31:23). Jech xtok, teuk ta joltik ti xuʼ stunes xchʼul espiritu Jeova sventa skolta skotol li yajtuneltake, ti xakʼbe li kʼusi chtun yuʼunike, mu ventauk mi tʼujbil chbatik ta vinajel o mi jaʼ li yan chijetike. Li Jeovae yakʼojbe spatobil yoʼonton skotol li yajtuneltake (Jer. 29:11). Stuk xa noʼox jech li Konmemorasione, yuʼun jkotoltik xuʼ jkʼupil kʼoptatik-o Dios xchiʼuk Kristo ta skoj ti chakʼ jkuxlejaltik sbatel osile. Ta melel, li Konmemorasione jaʼ li tsobajel mas tsots skʼoplal ch-echʼ jujun jabile. w21.01 18 par. 16; 19 par. 19

Jaʼ mas ep ti chkʼotik ta Konmemorasion li buchʼutik spatoj yoʼontonik liʼ chkuxiik ta balumile. Vaʼun chaʼa, ¿kʼu chaʼal ta xbatik? Xi jkoʼoltastike, ¿kʼu yuʼun chbatik epal krixchanoetik kʼalal chnupun yamigoike? Jaʼ ta skoj ti tskʼan chakʼbeik yil ti skʼanojike xchiʼuk ti tskoltaik li achʼ jnupunele. Jaʼ jech li yan chijetik eke chbatik ta Konmemorasion, yuʼun tskʼan chakʼik ta ilel ti skʼanojik xchiʼuk ti tskoltaik li Kristo xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil chbatik vinajele. Jech xtok, jaʼ jech chakʼik ta ilel ti ep sbalil chilik li pojelal laj yakʼ Jesus ti jaʼ xuʼ staik-o li kuxlejal sbatel osil ta balumile. Yan srasonal ti kʼu yuʼun chbatik ta Konmemorasion li yan chijetike jaʼ ti chchʼunik li kʼusi laj yal komel Jesuse. Kʼalal la slikes li Veʼlil ta bat kʼakʼal xchiʼuk li yajtakboltake, xi laj yalbe komele: «Jech xapasilanik-o sventa jnaʼobil» (1 Kor. 11:23-26). Jaʼ yuʼun, skʼan spasbeik-o Snaʼobil slajel Kristo li yan chijetik mi liʼ to oyik jlomuk ta balumil li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele. w21.01 17, 18 par. 13, 14

Kʼalal oy buchʼu jkʼanojtike, skʼan oy kʼusitik jpastik sventa xkakʼtik ta ilel (koʼoltaso xchiʼuk Santiago 2:17, 26). Jech kʼuchaʼal liʼe, li Jeovae skʼanojutik (1 Juan 4:19). Li ta Vivliae toj kʼupil sba kʼu yelan chalbutik ti skʼanojutike (Sal. 25:10; Rom. 8:38, 39). Pe jchʼunojtik ti maʼuk noʼox chal ti skʼanojutike, yuʼun yakʼojbutik ta ilel. Laj yakʼ ti akʼo xil svokol li Xnichʼone xchiʼuk ti xcham ta jtojolaltike (Juan 3:16). Jaʼ yuʼun, jchʼunojtik ta melel ti skʼanojutike. Mi ta jchʼunbetik smantal li Jeova xchiʼuk Jesuse, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojantike (Juan 14:15; 1 Juan 5:3). Li Jesuse laj yal ti skʼan jkʼantik li yantik xtoke (Juan 13:34, 35). Li kʼanelal taje maʼuk noʼox skʼan xlokʼ ta ketik, skʼan xkakʼtik ta ilel (1 Juan 3:18). w21.01 9 par. 6; 10 par. 8

¿Kʼusi smalaoj li buchʼutik chbatik ta vinajele? Jaʼ ti te chchiʼinik Jesus sbatel osile xchiʼuk jmoj ch-ajvalilajik. Li stukike chilik, chchiʼinik ta loʼil xchiʼuk te chchiʼinik-o (Juan 14:2, 3). Li buchʼutik liʼ chkuxiik ta balumil eke chichʼik kʼuxubinel yuʼun Jesus xchiʼuk chchabiatik. Akʼo mi muʼyuk bu chilik-o, mas to chamigoinik kʼalal te xa ox oyik li ta achʼ balumil ti ch-akʼbatik yuʼun Jeova xchiʼuk Jesuse (Is. 9:6, 7). Kʼalal chkamigointik li Jesuse, ta jtatik epal bendisionetik. ¿Kʼusitik jaʼ? Tskʼanutik xchiʼuk tskoltautik li avie. Jech xtok, xuʼ jtatik kuxlejal sbatel osil. Pe li kʼusi mas to leke jaʼ ti xuʼ xkamigointik li Stote. ¡Jaʼ jun mukʼta matanal ti xuʼ xkamigointik li Jesuse! w20.04 25 par. 15, 16

Li karta la stsʼiba jtakbol Pabloe jaʼ la stakbe batel li ermanoetik ta Korinto ti tʼujbilike xchiʼuk ti tstaik chaʼkuxesel ta vinajele. Taje jaʼik li buchʼutik jmoj oyik xchiʼuk Kristo Jesus ti chʼultajesbilike xchiʼuk ti takbilik ta ikʼel sventa chʼul xkʼotike. Li Pabloe laj yalbe skʼoplal ek «li buchʼutik vayemik xa ta lajelal ti jmoj oyik xchiʼuk Kristoe» (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17). Jech xtok, xi laj yal ta yan skartae: «Ta skoj ti jech chijcham kʼuchaʼal chame [li Jesuse], jaʼ jech jmoj oyutik xchiʼuk; jmoj oyutik xchiʼuk xtok ta skoj ti chkichʼtik chaʼkuxesel jech kʼuchaʼal laj yichʼ chaʼkuxesele» (Rom. 6:3-5). Li Jesuse chaʼkuxi kʼuchaʼal espiritu xchiʼuk bat ta vinajel. Taje jaʼ jech tsta skotolik li buchʼutik «jmoj oyik xchiʼuk Kristoe», jaʼ xkaltik, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele. Li Pabloe xi laj yalbe skʼoplal Kristo kʼalal laj yichʼ chaʼkuxesele: «Sba sat tsʼunobil kʼotem ta sventa li buchʼutik vayemik xa ta lajelale» (1 Kor. 15:20). Li Jesuse jaʼ li buchʼu baʼyel laj yichʼ chaʼkuxesel kʼuchaʼal espiritue xchiʼuk ti la sta kuxlejal sbatel osile. w20.12 5, 6 par. 15, 16

Kʼalal chchamik avi li ermanoetik ti tʼujbilike, ta anil chchaʼkuxiik te ta vinajel. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje? Jaʼ ta skoj li kʼusi laj yal jtakbol Pablo ta 1 Korintios 15:51 xchiʼuk 52. Kʼalal mi chaʼkuxiike, li yermanotak Kristoe xmuyubajik-o tajek. Li Vivliae chal kʼusi tspasik te ta vinajel li buchʼutik ta jvikʼel ta jmutsʼel noʼox ta satil chichʼik jelele. Xi ch-albatik yuʼun li Jesuse: «Li buchʼu chkuch yuʼun xchiʼuk chchʼun jmantal kʼalal to ta slajebe chkakʼbe akʼo spas ta mantal li lumetike xchiʼuk tspas ta mantal li krixchanoetik ti tstunes xvaxton ti pasbil ta takʼine, jaʼ yuʼun bikʼitik chichʼ lilinel li krixchanoetik jech kʼuchaʼal junuk vaso ti patbil ta achʼel jech kʼuchaʼal yalojbun li Jtote» (Apok. 2:26, 27). w20.12 12 par. 14, 15

Kʼalal laj yal jtakbol Pablo ti jaʼ «sba sat tsʼunobil» li Jesuse, laj yakʼ ta aʼiel ti oy to buchʼutik chchaʼkuxiik ti chbatik ta vinajel eke. Ta tsʼakale, skotol li buchʼutik «jmoj oyik xchiʼuk Kristoe», ti te skʼoplalik li jtakboletike, chchaʼkuxiik sventa xbatik ta vinajel jech kʼuchaʼal li Jesuse (1 Kor. 15:18). Kʼalal la stsʼibabe echʼel jkorintoetik li Pabloe, muʼyuk toʼox yichʼojik chaʼkuxesel li buchʼutik «jmoj oyik xchiʼuk Kristoe». Yuʼun laj yakʼ ta aʼiel ti jaʼ to chkʼot ta pasel ta tsʼakale. Xi laj yale: «Xkechet chchaʼkuxiik talel: jaʼ sba sat tsʼunobil li Kristoe, laje jaʼ li buchʼutik yuʼun Kristo kʼalal mi liʼ xa oye» (1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16). Li jtakboletik xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele skʼan smalaik li yorail ti liʼ xa oy li Kristoe sventa sta smotonik xchiʼuk ti jmoj oyikuk ta skoj ti chichʼik chaʼkuxesel jech kʼuchaʼal laj yichʼ chaʼkuxesele. Pe avie, liʼ xa oy li Kristoe (Rom. 6:5). w20.12 5 par. 12; 6 par. 16, 17

Li jtakbol Pabloe jaʼ laj yalbe skʼoplal li buchʼutik chchaʼkuxiik kʼuchaʼal espiritue (1 Kor. 15:43, 44). Kʼalal ay ta balumil li Jesuse, laj yichʼ sbekʼtal kʼuchaʼal jun krixchano. Pe chaʼkuxi kʼuchaʼal jun espiritu xchiʼuk «kʼot ta jun j-akʼ kuxlejal ta vinajel». Jaʼ jech ek li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, chchaʼkuxiik kʼuchaʼal espiritu. Xi laj yalbe smelolal li Pabloe: «Jech kʼuchaʼal kichʼojbetik slokʼol li buchʼu pasbil ta pukuke, jaʼ jech chkichʼbetik slokʼol ek li buchʼu talem ta vinajele» (1 Kor. 15:45-49). Teuk ta joltik ti kʼalal chaʼkuxi li Jesuse, maʼuk xa jech sbekʼtal kʼuchaʼal jun krixchano. Xi laj yal li Pabloe: «Mu xuʼ xuʼunin Ajvalilal yuʼun Dios li bekʼtalile xchiʼuk li chʼichʼe» (1 Kor. 15:50). Jaʼ yuʼun, maʼuk xchiʼuk sbekʼtalik chbatik ta vinajel li jtakboletik xchiʼuk li buchʼutik yan tʼujbilike. w20.12 10, 11 par. 10-12

Li Jeovae laj yakʼbe snaʼ junantik yajchankʼoptak Jesus ta baʼyel siglo ta sventa li chaʼkuxesel ta vinajele. Xi laj yal li jtakbol Juane: «Xnichʼnabutik xa Dios akʼo mi mu to xvinaj ti kʼu kelantik ta jelavele. Mi la sta yorail chichʼ akʼel ta ilele, jnaʼojtik ti xijkoʼolajutik xchiʼuke» (1 Juan 3:2). Jaʼ yuʼun, li buchʼutik tʼujbilike mu snaʼik kʼu yelan xkuxlejalik kʼalal mi laj yichʼik chaʼkuxesel ta vinajele. Pe snaʼojik lek ti chilik Jeova kʼalal te xa ox oyik ta vinajele. Li Vivliae chalbe jutuk skʼoplal. Li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele te xchiʼukik Kristo kʼalal mi la slajes «skotol li ajvaliletike, li buchʼutik oy yabtelike xchiʼuk li buchʼutik oy sjuʼelike», ti te tsakal skʼoplal ek li slajeb jkontrainvanej ti jaʼ li lajelale. Ta slajeb ne, li Jesus xchiʼuk li buchʼutik jmoj ajvalilajik xchiʼuke chakʼ sbaik ta ventainel yuʼun Jeova xchiʼuk chakʼbeik sventain skotol li kʼusitike (1 Kor. 15:24-28). ¡Kʼupil sba tajek kʼalal mi kʼot ta pasel taje! w20.12 8 par. 2

Li buchʼutik muʼyuk chbatik ta vinajele spatoj yoʼontonik ti chichʼik chaʼkuxesel eke. Li Vivliae chal ti jaʼ te skʼoplalik li ta baʼyel chaʼkuxesel li jtakbol Pablo xchiʼuk li yan buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele (Apok. 20:6). ¿Mi mu jechuk ti chakʼ ta aʼiel ti oy to yan chaʼkuxesel ta tsʼakale? Li Job eke spatoj yoʼonton ti chichʼ chaʼkuxesel ta tsʼakale (Job 14:15). Li buchʼutik yuʼun Kristoe te xa ox xchiʼukik Jesus ta vinajel kʼalal mi tal slajes «skotol li ajvaliletike, li buchʼutik oy yabtelike xchiʼuk li buchʼutik oy sjuʼelike». Vaʼun, «li slajeb jkontrainvanej ti chichʼ lajesele jaʼ li lajelale». Jamal xvinaj ti muʼyuk xa chchamik-o li buchʼutik chichʼik chaʼkuxesel ti chbatik ta vinajele (1 Kor. 15:23-26). Li buchʼutik spatoj yoʼonton liʼ chkuxiik ta balumile xuʼ jech chalik kʼuchaʼal laj yal Pablo li ta teksto avi kʼakʼale. Li ta vinajele, mu xuʼ xbatik li buchʼutik muʼyuk tukʼike. Jaʼ yuʼun, li kʼusi laj yal jtakbole jaʼ chalbe skʼoplal li buchʼutik chichʼik chaʼkuxesel ta tsʼakal liʼ ta balumile. w20.12 6, 7 par. 18, 19

Xuʼ van xi ta jakʼbe jbatike: «¿Kʼuxi xuʼ jnaʼ ti xuʼ to xitukʼib chil li Jeovae?». Mi jech chajakʼbe abae, jaʼ skʼelobil ti yakʼojot xa ta perton li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Leʼ xa ta sjayibaluk jabile, xi laj yal li revista La Atalaya ta 1 yuʼun julio ta 1954: «Xuʼ van ep ta velta ta jpastik li kʼusi meʼinem ta koʼontontik spasele, xuʼ van oy kʼusi nop xkaʼitik spasel kʼalal muʼyuk toʼox chijtun ta stojolal Diose, pe ti muʼyuk-o tsalem kuʼuntik li avie [...]. Mu me jnoptik ti mu akʼbajuk ta perton li kʼusi jpasojtik toʼoxe. Jaʼ jech tskʼan ti akʼo jnoptik li Satanase. Ti jech chopol chkaʼi jbatik ta skoj li kʼusi chopol jpasojtike, jaʼ skʼelobil ti maʼuk chopol krixchanoutike xchiʼuk ti chakʼutik ta perton li Jeovae. Bikʼituk xkakʼ jbatik xchiʼuk jkʼanbetik perton Dios ta orasion. Jaʼ tskoltautik sventa lekuk noʼox jol koʼontontik xchiʼuk ti mu xa jnopbetik skʼoplal li kʼusi chopol la jpastike». Kʼalal maʼuk toʼox yajtsʼaklom Kristo li jtakbol Pabloe, ep kʼusitik chopol la spas. Chvul ta sjol li kʼusitik chopol la spase (1 Tim. 1:12-15). Pe toj ep sbalil laj yil li pojelale, yuʼun jaʼ jun matanal akʼbat yuʼun Dios laj yaʼi. Taje jaʼ koltaat-o sventa mu snop skotol ora ti oy tajek smule xchiʼuk ti jaʼ xa xakʼ ta yoʼonton spasbel yabtel li Jeovae. w20.11 27 par. 14; 29 par. 17

Li Satanase ep kʼusitik tstunes sventa jpas jmultik. Xuʼ van xi chlik jnoptik kʼalal oy kʼusi chopol ta jkʼan ta jpastike: «Maʼuk toj tsots, muʼyuk onoʼox chkichʼ lokʼesel ta tsobobbail». Muʼyuk me stukʼil mi jech ta jnoptike. Jaʼ lek ti xiuk jakʼbe jbatike: «¿Mi jaʼ van yakal tstunes Satanas sventa xchʼak li koʼontone? ¿Mi chkikʼubtasbe-o sbi Jeova mi la jpas li kʼusi tskʼan koʼontone? ¿Mi mas tsnopajesun ta stojolal Jdios o mi tsnamajesun ta stojolal?». Jchotan jbatik ta snopbel skʼoplal taje. Jkʼanbe jpʼijiltik Jeova sventa xkiltik kʼu kelantik ta melel xchiʼuk ti mu jloʼla jbatike. Taje jaʼ tskoltautik sventa mu jpastik li kʼusi chopole xchiʼuk ti jechuk xkaltik kʼuchaʼal li Jesuse: «¡Batan, Satanas!» (Mat. 4:10). Teuk ta joltik liʼe: muʼyuk sbalil mi chʼakal li koʼontontike. w20.06 12, 13 par. 16, 17

Bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk ta jchʼunbetik smantal li Jeovae, yuʼun jnaʼojtik ti jaʼ sventa jlekilaltik li kʼusi chalbutike (Efes. 4:22-24). Kʼalal bikʼit chkakʼ jbatike, jaʼ tskoltautik yoʼ masuk tsots skʼoplal xkiltik li yantike xchiʼuk li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae. Vaʼun, lek me chkil jbatik xchiʼuk Jeova xchiʼuk li kermanotaktike (Filip. 2:3). Mi muʼyuk laj kichʼ jpʼijiltike, xuʼ me xlik jtoy jbatik xchiʼuk xlik jpastik li kʼusi ta jkʼan jtuktik jech kʼuchaʼal tspas li yan krixchanoetike. Junantik ermanoetik ta baʼyel sigloe xuʼ van jech la snuptanik, ¿kʼuxi jnaʼojtik? Yuʼun li jtakbol Pabloe xi laj yalbe batel li tsobobbail ta Romae: «Xi chkalbe [...] ta jujuntal li buchʼutik te jmoj oyoxuke: ti mu me snopik ti mukʼ skʼoplal chaʼi sbaike; jaʼ akʼo snopik li kʼusi chakʼ ta ilel li lekil nopbenale». Li Pabloe laj yal ti maʼuk chopol mi oy jbalil chkaʼi jbatike. Pe mi bikʼit chkakʼ jbatike, jaʼ tskoltautik sventa mu tsotsuk tajek jkʼoplal chkaʼi jbatik. w20.07 2 par. 1, 2

Kalbetik skʼoplal kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jaʼo kuxi li ajvalil Asae. Laj skʼoplal ti jun toʼox yoʼontonik ta Judae, yuʼun tal tsakatikuk ta kʼop yuʼun soltaroetik ta Etiopia ti jun miyon yepalike. Li Sera ti jaʼ skomandanteike jpʼel ta yoʼonton ti tstsal yuʼunik li Judae. Pe li Asae spatoj yoʼonton ta stojolal Jeova. Jaʼ yuʼun, xi laj yalbee: «Koltaunkutik, Jeova Dios kuʼunkutik, yuʼun jpatoj koʼontonkutik ta atojolal xchiʼuk ta abi tal jtsakutik ta kʼop li epal krixchanoetik liʼe» (2 Kron. 14:11). Li soltaroetik ta Etiopiae jutuk mu j-oʼloluk xjelav yepal kʼuchaʼal li soltaroetik ta Judae. Akʼo mi jech, li Asae spatoj yoʼonton ti xuʼ xkoltaatik yuʼun li Jeovae. Jech onoʼox kʼot ta pasel. Yuʼun lek onoʼox lajik ta tsalel li j-etiopiaetike (2 Kron. 14:8-13). Mu jnaʼtik kʼusi chkʼot ta jtojoltik ta jujuntal, pe jnaʼojtik ti chkʼot yorail ti chlaj skʼoplal ti jun koʼontontike. Li Jesuse laj onoʼox yal li kʼusi ta jnuptantik ta slajebal kʼakʼale, xi laj yale: «Chavichʼik pʼajel yuʼun skotol jteklumetik» (Mat. 24:9). w20.09 17, 18 par. 14-16

Mu onoʼox jkʼantik ilbajinel. Pe xuʼ me xijchibaj-o mi la jtikʼ tajek ta koʼontontik li kʼusitik chalike (Prov. 24:10). Jaʼ yuʼun, mi laj kichʼtik ilbajinele, muyubajkutik noʼox jech kʼuchaʼal la spas li jtakbol Pabloe. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun kʼalal chkichʼtik ilbajinel o kontrainele, jaʼ svinajeb ti jaʼutik li melel yajtsʼaklom Kristoe (1 Ped. 4:14). Laj onoʼox yal Jesus ti chichʼik kontrainel li yajtsʼaklomtake (Juan 15:18-20). Jaʼ jech la snuptanik li ermanoetik ta baʼyel sigloe. Yuʼun muʼyuk sbalil o mu kʼusi snaʼ ilatik yuʼun li buchʼutik la xchanbeik stalelal jgresiaetike. Xi albat skʼoplalik yuʼun li judaetik eke: «[Jaʼik] viniketik ti muʼyuk chanunajemike, ti jaʼik noʼox kʼuchaʼal yan krixchanoetike». Taje jaʼ jech albatik li jtakbol Pedro xchiʼuk Juane (Ech. 4:13). Ep buchʼutik la snopik ti toj abol yuni baik li ermanoetike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun muʼyuk tsakbilik ta venta yuʼun ajvalil ta skoj ti muʼyuk tstikʼ sbaik ta politikae. Muʼyuk la stikʼ sbaik ta soltaroal, jaʼ yuʼun mu xuʼ yuʼunik paskʼop xchiʼuk pʼajbilik yuʼun li krixchanoetike. Li ermanoetik ta baʼyel sigloe muʼyuk chibajik-o ta skoj li kʼusi chopol laj yal li yajkontraike. w20.07 14, 15 par. 3, 4

Li jtakbol Juane skʼanoj tajek li yermanotake xchiʼuk oy ta yoʼonton ti lekuk oyik ta mantale. Jech laj yakʼ ta ilel kʼalal la stsʼiba li oxlik kartae. Tspat tajek koʼontontik ti jech stalelalik li buchʼutik chbat ajvalilajikuk xchiʼuk Kristoe (1 Juan 2:27). Kakʼ ta koʼontontik li tojobtaseletik laj yale. Jpʼeluk ta koʼontontik ti mu xkiktatik li mantale xchiʼuk skotoluk ora jchʼunbetik smantaltak li Jeovae. Jchanbetik li Skʼope xchiʼuk jchʼuntik li kʼusi te chale. Jtsatsubtas xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jesus. Mu jchʼuntik li kʼusitik chakʼik ta chanel li krixchanoetike xchiʼuk li kʼusi chalik li jvalopatinej mantaletike. Mu chopoluk kʼusi jpastik xchiʼuk ti chijtun xa yilel ta stojolal Jeovae. Mu jchʼuntik mi oy buchʼu tsujutik ta spasel kʼusi chopole. Jtsaktik ta venta li kʼusi chal Jeova ta sventa li chiʼinejbail ta vayele. Jkolta kermanotaktik yoʼ mu xiktaik li mantale: kakʼtik ta perton li buchʼu chopol kʼusi tspasbutike xchiʼuk jkoltatik li buchʼutik oy kʼusitik tsnuptanike. Vaʼun, xuʼ me teutik-o ta mantal mu ventauk li kʼusitik ta jnuptantike. w20.07 24, 25 par. 15-17

Ta skoj ti skʼanojutik tajek li Jeovae, oy jbaliltik chilutik ta jujuntal. Akʼo mi jelajtik kʼusi ta jpastik li ta tsobobbaile, jkotoltik oy jbaliltik xchiʼuk skʼan jkolta jbatik ta komon. Li jtakbol Pabloe laj yal ti mu stakʼ xiuk xkalbetik junuk kermanotike: «Mu kʼu xatun-o kuʼun» (1 Kor. 12:21). Sventa oyuk jun oʼontonal li ta tsobobbaile, skʼan oyuk sbalil xkiltik li yantike xchiʼuk ti jkolta jbatik ta komone (Efes. 4:16). Kʼalal jmoj noʼox tsobolutik xchiʼuk li ermanoetike, tstsatsubik-o xchiʼuk kʼanbil chaʼi sbaik. Skotol li moletik ta tsobobbaile chichʼik tʼujel ta chʼul espiritu, pe jelajtik kʼusi xtojobik spasel ta jujuntal (1 Kor. 12:17). Junantike achʼ to van laj yichʼik biiltasel xchiʼuk mu to epuk kʼusi snaʼik. Yantik xtoke mu xa van epuk kʼusi spas yuʼunik ta skoj ti ep xa sjabilalik o ti ipik noʼoxe. Pe mu lekuk ti xi snop jun mol ta tsobobbail ta stojolal jun xchiʼil ta molale: «Mu kʼu xatun-o kuʼun». Mas lek ti xakʼ ta xkuxlejalik li kʼusi laj yal Pablo ta Romanos 12:10. w20.08 26 par. 1, 2; 27 par. 4

Li Jeovae tstunes li jvokʼ s-organisasion ta balumil sventa chakʼ kiltik li sbelel kuxlejale. Kʼalal oy kʼusi achʼ chchapbe smelolal li j-organisasiontike o chalbutik ti kʼu yelan skʼan jpas jtalelaltike, kʼun chkaʼitik ta xchʼunel. Pe ¿kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal oy to kʼusitik mas tsjelike o ti xchonik li salon bu ta jtsob jbatike? Oy kʼusi xuʼ skoltautik sventa jechuk-o xijmuyubaje: jaʼ ti teuk ta joltik ti jaʼ chij-abtej ta stojolal Jeova xchiʼuk ti jaʼ yakal tsbeiltas li s-organisasione (Kol. 3:23, 24). Toj lek ta chanbel stalelal li ajvalil Davide, yuʼun koltavan ta takʼin kʼalal laj yichʼ vaʼanel li temploe. Xi laj yale: «Muʼyuk tsots jkʼoplal xchiʼuk muʼyuk tsots skʼoplal jteklumal ti jech chkakʼkutik li matanal ti chlokʼ ta koʼontonkutike, yuʼun jaʼ avuʼun skotol xchiʼuk jaʼ noʼox laj kakʼbotkutik li kʼusi avakʼojbunkutike» (1 Kron. 29:14). Kʼalal chkakʼtik matanal takʼine, jaʼ noʼox chkakʼbetik sutel Jeova li kʼusi yakʼojbutike. Akʼo mi jech, toj ep sbalil chil ti ta jchʼak jkʼakʼaltik, kipaltik xchiʼuk chkakʼ kʼusi oy kuʼuntik sventa jpasbetik li yabtele (2 Kor. 9:7). w20.11 22, 23 par. 14-16

Li stestigoutik Jeovae maʼuk ta jtsaktik ta venta mi ep buchʼutik ch-ochik ta mantal kuʼuntik (Luk. 8:11-15). Chmuyubaj kuʼuntik Jeova mi ta jcholtik-o mantal xchiʼuk mi ta jchanubtastik li yantike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun yakal ta jchʼunbetik smantal Jeova xchiʼuk li Xnichʼone (Mar. 13:10; Ech. 5:28, 29). Li voʼotike mas to skʼan sujom jcholtik li mantale. Yuʼun poʼot xa xtal slajeb li kʼusitik oye. Li abtelal ta jpastike xuʼ sta-o xkuxlejal li krixchanoetike, pe mu xa jaluk jech ta jpastik. Sventa xalokʼ ta cholmantale, mu xanop ti jaʼ to tspas avuʼun mi lek tajek akuxlejale. Jaʼ xa me yorail sventa oyuk kʼusi stij avoʼonton, sventa xavojtikin lek li Vivliae, ti tsotsuk avoʼontone xchiʼuk ti xchapetuk lek li kʼusi chapase. Jmojuk xa-abtej xchiʼuk li mas ta vaxakib miyon ermanoetik ti yakal tsaʼik krixchanoetik ta spʼejel balumile. Vaʼun, chakʼupin «li xkuxetel yoʼonton Jeovae» (Neem. 8:10; Luk. 5:10). Akʼo ta avoʼonton li cholmantale jaʼ to mi «liʼ noʼox kʼalal», xi li Jeovae. w20.09 7 par. 18-20

Skʼan mu xkakʼtik ti xchʼay koʼontontik li stsobel kʼulejale. Yuʼun «li jloʼlavanej kʼulejal ti tsots sjuʼele» xuʼ me snamajesutik ta stojolal Jeova, ti mu xa epuk sbalil xkiltik li kʼusi chal Vivliae xchiʼuk ti muʼyukuk xa ta koʼontontik li cholmantale (Mat. 13:22). Mi ta jkʼan ta jchabitik li kʼusitik yakʼojbutik Jeovae, skʼan ta anil no’ox kʼusi jpastik mi oy kʼusi xibal sba chkiltike. Kak xa onoʼox ta jkʼeltik bu xuʼ xijbat sventa xijatavutik mi la jtatik ta ilel li kʼusi te yakʼoj li jvalopatinej mantaletike o kʼalal chvinaj tal mulivajel o majbaile. Mi kak xa onoʼox la jchapan jbatike, oy kʼusi ta jpastik ta anil sventa jchabi jbatik ta mantal xchiʼuk ti lekuk-o xilutik li Jeovae (Sal. 101:3; 1 Tim. 4:12). Skʼan jchabitik li kʼusitik ep sbalil yakʼojbutik Jeovae: jaʼ ti xkojtikintik li kʼusi melel chal Vivliae xchiʼuk ti xuʼ xkalbetik batel li yantike. Mi jech la jpastike, muʼyuk te xvulvun li jol koʼontontike, lek noʼox jkuxlejaltik xchiʼuk xijmuyubaj kʼalal chkakʼbetik yojtikinik Jeova li yantike. w20.09 30 par. 16-19

¿Mi avichʼoj xa voʼ? Mi jeche, jaʼ skʼan xal ti oy xchʼunel avoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk ti oy ta avoʼonton chatun ta stojolal li s-organisasione. Pe skʼan jechuk-o xchʼi batel li xchʼunel koʼontontik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti jchʼuntik ti jaʼ tstunes s-organisasion sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼontone. Ti kʼu yelan tsbeiltas s-organisasion li Jeova avie jaʼ te chvinaj li stalelaltake, li kʼusi oy ta yoʼontone xchiʼuk li smantaltake. Jkʼeltik batel oxtosuk. Baʼyel, «mu snaʼ xtʼujvan li Diose» (Ech. 10:34). Ta skoj ti skʼanojutik jkotoltik li Jeovae, lokʼ ta yoʼonton laj yakʼ Xnichʼon sventa spojutik (Juan 3:16; 1 Tim. 2:6). Oy ta yoʼonton ti epuk buchʼutik sta skolebalike, jaʼ yuʼun tstunes s-organisasion sventa xkʼot ta xchikin lekil aʼyej li buchʼutik oy ta yoʼontonike. Xchibal, jaʼ jun Dios ti chakʼ jun oʼontonale xchiʼuk ti lek xchapet tspas skotole (1 Kor. 14:33, 40). Jaʼ yuʼun, skʼan jechuk spasik ek li steklumale, ti junuk noʼox yoʼonton xtunik ta stojolale xchiʼuk ti lekuk xchapet li kʼusitik tspasike. Yoxibal, jaʼ «Mukʼul Jchanubtasvanej» li Jeovae (Is. 30:21). Jech oxal, li s-organisasione chakʼ ta chanel kʼusi chal Vivlia ta tsobajeletik xchiʼuk kʼalal ta jcholtik mantale. w20.10 20 par. 1-3