¿Kʼusi chkʼot ta avoʼonton yuʼun li koloretike?

Kʼalal chakʼel li kʼusitik oy ta apat axokone, li asat xchiʼuk achinabe koʼol ch-abtej sventa skʼej skotol li kʼusitik chakʼele. Mi oy te nopol akʼeloj jpʼejuk sat teʼe, chanop mi chakʼan chaloʼ o mi moʼoj. Mi chakʼel li vinajele xuʼ xavakʼ venta mi muʼyuk chakʼ voʼ tana. Kʼalal chakʼel batel li tsʼibetik liʼe xavaʼibe lek smelolal. Ta melel, oy kʼusi yakal chkʼot ta avoʼonton yuʼun li koloretik liʼe, ¿mi mu jechuk?

Li skoloral sat teʼ laj avile jaʼ tskoltaot sventa xanaʼ mi lek xa tokʼon xchiʼuk mi chakʼan chaloʼ. Ti kʼuyelan xvinaj ta kʼelel li vinajele xchiʼuk li toketike jaʼ tskoltaot sventa xanaʼ mi chakʼ voʼ o mi kʼepel. Kʼalal yakal chakʼel batel li tsʼibetik liʼe, li asate tskʼupin skʼelel, yuʼun jelel skoloral xchiʼuk li vune. Xuʼ van mu xavakʼ venta, pe li kolore chatunes sventa skoltaot ta yaʼibel smelolal li kʼusitik oy ta apat axokone. Pe li kolor xtoke oy kʼusi chakʼ kʼotuk ta avoʼonton.

LI KʼUSI CHAKʼ KʼOTUK TA AVOʼONTON LI KOLORETIKE

Kʼalal yakal chaxanav batel ta yutil junuk tiendae te akʼbil kajaetik xchiʼuk yan kʼusitik ti jaʼ sventa kʼupiluk-o sba ta kʼelel ti kʼuyelan pasbile. Xuʼ van mu xavakʼ venta, pe li buchʼutik chakʼik ta ojtikinel spʼolmalike tstʼujik lek kʼusi koloral xchiʼuk ti lekuk sta-o li koloretik tstunesike, yuʼun tstsakik ta venta li kʼusi oy ta avoʼontone, mi vinikot, mi antsot o ti jayib ajabilale. Li buchʼu tspasik ti kʼupiluk sba xvinaj li naetike, li buchʼu tspasik kʼuʼil pokʼile xchiʼuk li jbon kʼusitike snaʼojik ti oy onoʼox kʼusi chakʼ kʼotuk ta avoʼonton li koloretike.

Epal krixchanoetike xuʼ van jeltos kʼuyelan chalbeik smelolal koloretik ta skoj ti jelel stalel xkuxlejalike xchiʼuk li kʼusi nopem xaʼiik spasele. Jech kʼuchaʼal liʼe, jlom krixchanoetik ta Asiae, chalik ti chakʼ suerte xchiʼuk ti skʼan xal spasbel skʼinal jtosuk kʼusi li kolor tsoje, yan li ta Africae jlome chalik ti jaʼ la skʼan xal at-oʼonton kʼalal oy buchʼu chchame. Akʼo mi jeltos ti kʼuyelan laj yichʼik chanubtasel kʼalal chʼiik tale, jlom koloretike oy onoʼox kʼusi koʼol chakʼ kʼotuk ta yoʼonton krixchanoetik. Jaʼ yuʼun, jkʼelbetik skʼoplal oxtosuk kolor xchiʼuk ti kʼusi chkʼot ta koʼontontik yuʼune.

LI TSOJE lek kuxul skoloral. Mas onoʼox te tsakal skʼoplal xchiʼuk li ipalile, li paskʼope xchiʼuk li kʼusi xibal sbae. Oy kʼusi chkʼot ta koʼontontik yuʼun ti lek kuxul stsajale, mas anil ch-abtej yuʼun li jbekʼtaltike, mas anil chkichʼtik ikʼ xchiʼuk mas anil ch-abtej yuʼun li jchʼichʼeltike.

Kʼalal «tsoj» xi jelubtasbil ta hebreoe, te likem tal li ta jpʼel kʼop ti «chʼichʼ» skʼan xale. Li Vivliae tstunes kuxul tsoj sventa teuk-o ta joltik ti chalbe skʼoplal jun jmilvanej xchiʼuk jmulivajel ants ti lek kuxul stsajal li skʼuʼ slapoje xchiʼuk ti te skajlebinoj «jun mucʼ ta tsajal jtiʼoval chone [...] ti naca chopol ta xalbe scʼoplal ti Diose» (Apocalipsis 17:1-6, Ch).

LI YOXE mu jechuk smelolal kʼuchaʼal li tsoje, yuʼun kʼun ch-abtej yuʼun li jbekʼtaltike xchiʼuk chakʼ ti junuk noʼox koʼontontike. Jaʼ chakʼ ti xlamet noʼox koʼontontike xchiʼuk mas onoʼox te tsakal skʼoplal ti xkuxet koʼontontik yuʼune. Kʼalal chkiltik nichimaltik xchiʼuk yaxaltike xkuxet noʼox chkaʼitik. Li ta Genesise chal ti la spas yaxaltik xchiʼuk tsʼiʼleletik sventa krixchanoetik li Diose (Génesis 1:11, 12, 30).

LI SAKE jaʼ mas chalbe skʼoplal li luse, ti chʼabal kʼusi xiʼel sbae xchiʼuk ti lek sak li kʼusitike. Chalbe skʼoplal talelaletik xtok, jech kʼuchaʼal li lekil oʼontonale, ti mu snaʼ saʼ smul li jun krixchanoe xchiʼuk ti muʼyuk xchopolale. Li sake jaʼ li kolor ti mas chichʼ albel skʼoplal ta Vivliae. Kʼalal oy kʼusi chakʼ ta ilel li Diose, sak skʼuʼik xvinaj li krixchanoetik xchiʼuk li anjeletik tstunese, yuʼun jaʼ mas chalbe skʼoplal li tukʼilale xchiʼuk li sakilal ta mantale (Juan 20:12; Apocalipsis 3:4; 7:9, 13, 14). Li sakil kaʼetik xchiʼuk li buchʼutik te kajalik ti sak li skʼuʼik eke, chakʼ ta aʼiel tukʼil paskʼop (Apocalipsis 19:14). Tstunes kolor sak sventa xakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton tspasutik ta perton li Diose, yuʼun xi chale: «Acʼo me batsʼi cuxul tsoj li amulique, sac chcom jech chac cʼu chaʼal tayo [o taiv]» (Isaías 1:18).

CHKOLTAVAN SVENTA XKOM TA JOLTIK KʼUSITIKUK LI KOLORE

Ti kʼuyelan chichʼ tunesel li koloretik ta Vivliae chakʼ ta ilel ti snaʼoj Dios ti kʼuyelan chkʼot ta yoʼonton krixchanoetik li jujutos kolore. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta slivroal Vivlia ti jaʼ li Apocalipsise yaloj xa onoʼox li kʼusi chkʼot ta jkuxlejaltik avie: paskʼop, viʼnal, lajel ta skoj ti muʼyuk ep veʼlile xchiʼuk chameletik. Sventa xkom ta joltik taje, li Diose oy kʼusi laj yakʼ ta ilel ti la stunes kaʼetik xchiʼuk ti oy buchʼu te kajajtike, pe la stunes koloretik xtok sventa xalbe smelolal jujutos.

Li baʼyele la stunes jkot sakil kaʼ ti jun yutsil sakile, ti jaʼ skʼan xal li tukʼil paskʼop tspas Cristoe. Li yane jaʼ jkot kaʼ ti lek kuxul stsajale, taje jaʼ skʼan xal paskʼop xchiʼuk mukʼta lumetik. Li jkot kaʼ xtoke toj lek ikʼ skoloral ti jaʼ skʼan xal viʼnale. Chakʼ to kiltik xtok ti «oy jcot caʼ, sacvayan scʼanal. Li bochʼo scajlebinoje jaʼ Lajel sbi» (Apocalipsis 6:1-8). Li skoloral jujukot kaʼe xchiʼuk ti kʼusi chalbe skʼoplale xkoʼolaj li kʼusi chakʼ kʼotuk ta koʼontontik yuʼun li koloretike. Taje mu vokoluk chvul ta joltik xchiʼuk li kʼusi chakʼ jchantik ta sventa li jkʼakʼaliltike.

Ep chalbe skʼelobiltak ta Vivlia ti chichʼ onoʼox tunesel koloretik sventa teuk xkom-o ta joltik li kʼusi chichʼ alele. Li Buchʼu spasoj li luse, li kolore xchiʼuk ti kʼuyelan pasbil li sat krixchanoe toj labal sba kʼuyelan tstunes koloretik sventa xkʼot ta jnopbentik li kʼusi chakʼ jchantik ti mu xchʼay ta joltike xchiʼuk ti xkaʼibetik lek smelolale. Li kolore tskoltautik sventa skʼej li kʼusi ta jkʼeltike, chakʼ abtejuk li jnopbentike xchiʼuk oy kʼusi chkʼot ta koʼontontik yuʼun. Jech xtok, jaʼ chakʼ ti teuk-o ta joltik li kʼusitik tsotsik skʼoplale. Li kolore jaʼ jun lekil matanal yakʼojbutik li Jpasvanej kuʼuntike, ti jaʼ sventa jkʼupintik-o li jkuxlejaltike.