JELBAT-O XKUXLEJALIK YUʼUN LI VIVLIAE

Ta Vivlia la stakʼbeikun skotol li kʼusitik la jakʼe

Jaʼ tsloʼilta Isolina Lamela

KʼUSI ORA VOKʼ: 1950

SLUMAL: ESPAÑA

KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: MONJA TA RELIJION KATOLIKA

LI JKUXLEJAL TOʼOXE: Te livokʼ ta sranchoik jtot jmeʼ ta jun uni jteklum ti jaʼ sbi Galiciae, te xkom ta snoroesteal España. Vaxakvoʼunkutik ta vokʼel, li voʼone ta xchanvoʼal oyun. Jaʼunkutik jun utsʼ alalil ti ximuyubajkutik noʼoxe. Li vaʼ kʼakʼal taje, li utsʼ alaliletik ta Españae nopem xaʼiik ti xbat junuk yalab xnichʼnabik ta jun konventoe o seminario. Oxvoʼ libatkutik.

Kʼalal oxlajuneb xaʼox jabilale bat jchiʼin jvix ta jun konvento ta Madrid. Chʼabal kʼanbail te, chʼabal buchʼu xkamigointik, jaʼ noʼox oy ep mantaletik skʼan pasel, orasionetik xchiʼuk solel chʼabal kʼusi x-ayan. Li ta sobe ta jtsob jbakutik ta jun chʼulna sventa oy kʼusi jnopbekutik skʼoplal, akʼo mi oy ep ta velta ti muʼyuk kʼusi ta jnope. Ta mas tsʼakale ta jkʼejintakutik sonetik sventa relijion xchiʼuk chibatkutik ta mixa. Skotol li mantal ch-echʼe naka ta latín kʼop, jaʼ yuʼun jutuk mu skotoluk mu xkaʼibe smelolal xchiʼuk solel toj nom chkaʼi jba ta stojolal li Diose. Jutuk mu skotoluk velta solel tsʼijilun noʼox. Kʼalal chkil jbakutik xchiʼuk jvixe, jaʼ noʼox xi chkalbe jbakutike: «Ichʼbiluk ta mukʼ li jchʼulmeʼtik Mariae». Kʼajomal oʼlol ora chakʼbunkutik sventa chiloʼilajkutik kʼalal mi laj veʼkunkutike. ¡Solel jelel tajek kʼalal teun toʼox ta jna xchiʼuk kutsʼ kalale! Solel jtuk chkaʼi jba xchiʼuk skotol ora chi-okʼ.

Akʼo mi mu junuk velta ti nopol laj kaʼi jba ta stojolal li Diose, kʼalal vuklajuneb jabilale li-och ta monja. Ta skoj ti tskʼanik jech ta jpas li kutsʼ kalale, pe mu jaluk echʼ ti lik jakʼbe jba mi ta melel van yuʼun stʼujojun Dios yoʼ xi-och li ta monjae. Li monjaetike chalik ti buchʼu la jech xnaʼete ta la xbatik ta kʼatinbak. Akʼo mi jech, oy-o kʼusi ta jakʼbe jba. Jnaʼoj ti muʼyuk namaj ta stojol krixchanoetik li Jesucristoe, moʼoj, yuʼun la xchanubtas xchiʼuk la skolta li krixchanoetike (Mateo 4:23-25). Kʼalal jtob xaʼox jabilale chʼabal srasonal laj kaʼi ti xitun-o ta monjae. Toj labal to laj kaʼi kʼalal laj yalbun li monja ti tsots yabtel (madre superiora) ti mi muʼyuk jun koʼonton ti chitun ta monjae, jaʼ la lek ti xilokʼ batel ta anil noʼox li ta konventoe. Ta jnop noʼoxe yuʼun chiʼ mi jech spasik li yan monjaetike. Jaʼ yuʼun lilokʼ batel.

Kʼalal lisut batel ta jnae, laj yaʼibeik smelolal li jtot jmeʼe. Pe ta skoj ti chʼabal lek abtelal ti bu nakalunkutike, libat ta Alemania, ti te xa onoʼox nakal jun jmuke. Li jmuke oy ta stojolal jtsop krixchanoetik ti nutsbilik lokʼel ta España ti jaʼik komunistae. Lek laj kil li kʼusi tspasik li krixchanoetik taje, ti tspakbeik sderecho li j-abteletik xchiʼuk ti xichʼuk ichʼel ta mukʼ li antsetike. Jaʼ yuʼun li-och ta komunista xchiʼuk ta mas tsʼakale linupun xchiʼuk jun li buchʼu te chtun eke. Oy kʼusi lek ta jpas laj kaʼi jba, lik jpuk vunetik sventa komunista xchiʼuk la jkolta jba spasel marcha sventa ta jkʼankutik parte.

Akʼo mi jech, ta mas tsʼakale lik chibajkun. Li jkomunistaetike muʼyuk chakʼ ta xkuxlejalik laj kil li kʼusi chalike. Li ta 1971 lik chibajkun mas, yuʼun oy jayvoʼ kerem tsebetik ti oyik ta jgrupokutik ti ay xchikʼik jun mukʼta ofisina ta Fráncfort (Alemania). Ti vaʼ yelan la spasike jaʼ ta skoj ti muʼyuk tukʼ kʼusi tspas li ajvalil ta Españae. Akʼo mi muʼyuk lek chkil li kʼusi tspas li ajvalil eke, muʼyuk lek laj kil li kʼusi la spasik li jchiʼiltake.

Kʼalal vokʼ li baʼyel jkeremkutike laj kalbe jmalal ti muʼyuk xa chibat ta tsobajel li ta grupoe. Solel jtuk laj kaʼi jba, yuʼun mi junuk kamigotak ay svulaʼanun xchiʼuk li kole. Ta jakʼbe jba ti kʼu yuʼun kuxulutike. ¿Mi oy van sbalil ta melel ti ta jpakbekutik skʼoplal li krixchanoetike?

TI KʼU YELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE: Li ta 1976 ay svulaʼanunkutik chaʼvoʼ stestigotak Jeova ta jnakutik ti likemik ta Españae, laj yakʼbeikun vunetik ti lokʼemik ta Vivliae. Kʼalal tal xchaʼvulaʼanikune solel ep kʼusitik lik jakʼbeik, jech kʼuchaʼal ta sventa li vokolile xchiʼuk ti muʼyuk tukʼilale. Toj labal laj kil ti ta Vivlia la stakʼbeikun skotol li kʼusitik la jakʼbeike, vaʼun ta anil noʼox la jchʼam jun chanubtasel ta Vivlia.

Ta slikebale jaʼ noʼox lek chkaʼi ti oy kʼusi achʼ ta jchane. Pe kʼalal libatkutik xchiʼuk jmalal li ta tsobajel ti te ch-echʼ ta Salon sventa Tsobobbail yuʼun stestigotak Jeovae jel li kʼusi ta jnope. Li vaʼ ora taje oy xaʼox chaʼvoʼ kalab jnichʼnabkutik. Li stestigotak Jeovae chtal yikʼunkutik kʼalal chibatkutik ta tsobajele xchiʼuk tskoltaunkutik ta skʼelel li ololetike. Lik jkʼanik tajek li ermanoetike.

Akʼo mi jech, oy-o kʼusi ti mu xkaʼibe lek smelolale. La jnop ti chibat jvulaʼan kutsʼ kalal ta Españae. Li juntot ti jaʼ palee tskʼan ox chchibajes koʼonton sventa mu jchan li Vivliae. Pe li stestigotak Jeova te ta Españae ep la skoltaikun. Ta Vivlia la stakʼbeikun skotol li kʼusitik la jakʼbeike, jech kʼuchaʼal la stakʼbeikun li ermanoetik ta Alemaniae. Kʼalal lisut batel ta Alemaniae lik jchʼam yan velta li chanubtasel ta Vivliae. Akʼo mi muʼyuk xa la xchʼam chanubtasel li jmalale, pe li voʼone muʼyuk laj kikta jba. Li ta 1978 laj kichʼ voʼ kʼuchaʼal stestigo Jeova.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN: Kʼalal laj kaʼibe smelolal li kʼusi melel ta Vivliae la skoltaun yoʼ oyuk smelolal xchiʼuk sbalil li jkuxlejale. Jech kʼuchaʼal li ta 1 Pedro 3:1-4 ta xakʼbe tojobtasel li ajnilaletik ti akʼo yichʼik ta mukʼ li smalalike xchiʼuk ti akʼo stsʼitesik li talelal ta sventa ti oy smukʼul yoʼontonike, yuʼun «jaʼ toj lec chil li Diose». Li tojobtasel taje xchiʼuk yantike jaʼ skoltaojun sventa jpas li kʼusi jbainoj kʼuchaʼal ajnilal xchiʼuk meʼile.

Jelav xa 35 jabil ti kʼuxi li-och ta stestigo Jeovae. Ximuyubaj ti chitun ta stojolal li Diose, ti te oyun ta stojolal li jun melel utsʼ alalil ta mantale xchiʼuk ximuyubaj ti la xchanik li kʼusi la jpas li chanvoʼ kalabe, jun xa noʼox muʼyuk.