MANTAL TA SLIKEBALTIK PAJINA: KʼALAL MI LIJCHAME ¿KʼUSI CHKʼOT TA JTOJOLALTIK?
Kʼalal mi lijchame ¿kʼusi chkʼot ta jtojolaltik?
«Li voʼone jchʼunoj toʼox ti oy oxtos kʼusi chkʼot ta jtojolaltik kʼalal mi lijchame: chijbat ta vinajel, ta kʼatinbak o ta purgatorio. Ta jnop ti muʼyuk bu toj lekun yoʼ xibat ta vinajele, pe maʼuk ti toj chopolun xtok ti jta-o xibat ta kʼatinbake. Li kʼusi mu xkaʼibe lek smelolale jaʼ ti kʼusi jaʼ li purgatorio sbie. Muʼyuk bu jtaoj ta kʼelel ta Vivlia li jpʼel kʼop taje, jaʼ noʼox kaʼioj li kʼusi chal krixchanoetike.» (Lionel)
«Xchanubtasojikun ti jkotoltik chijbat ta vinajele, pe mu jnaʼ lek mi melel. Kaloj mi te chlaj-o jkʼoplaltik kʼalal mi lijchame.» (Fernando)
¿Mi oy ajakʼojbe aba kʼusi chkʼot ta jtojolaltik kʼalal mi lijchame? ¿Mi oy van bu yakal chil svokolik li buchʼutik chamem kuʼuntike? ¿Mi ta to van jchaʼkʼeltik? ¿Kʼuxi xuʼ jnaʼtik ta melel mi oy chaʼkuxesel? Sventa jtakʼtike, ¿kʼu yelan chavil ti jchantik batel li kʼusi chal Vivliae? Baʼyel jchantik kʼusi chal Skʼop Dios ta sventa li lajelale, mi laje ta jchantik ta sventa li spatobil oʼontonale.
¿Kʼu yelan oyik li animaetike?
XI CHAL LI VIVLIAE: «Li bochʼotic cuxulic toe snaʼic ti ta onoʼox xchamique, pero li bochʼotic chamenic xae mu xa cʼusi snaʼic o, xchiʼuc muʼyuc xa cʼusi tstaic o, yuʼun jʼechʼel ichʼay o scʼoplalic. Scotol li cʼusitic chaʼacʼbat aventain spasele paso me ti bu cʼalal xatabe yipal spasele yuʼun cʼalal me labat ta yavil animaetique,a muʼyuc xa abtel, muʼyuc cʼusi stacʼ pasel, muʼyuc xa cʼusi jnaʼtic, muʼyuc xa bijubtasel.» (Eclesiastés 9:5, 10.)
Kʼalal chal Vivlia «yavil animaetique», jaʼ chalbe skʼoplal li mukinaltike, jaʼ xkaltik Seol. Taje jaʼ noʼox jun lokʼolkʼop, yuʼun li teye chʼabal abtel xchiʼuk muʼyuk kʼusi jnaʼtik. Nopbo skʼoplal li kʼusi laj yaʼibe smelolal li tukʼil Job ta sventa li yavil animaetike. Ta jun noʼox kʼakʼal cham skotol li xchʼamaltake xchiʼuk chʼay skotol li kʼusitik oy yuʼune. Ta tsʼakale laj yil svokol ta jtos chamel ta sjunul sbekʼtal. Vaʼun xi la skʼanbe vokol li Diose: «Oyuc cʼuxi xanacʼun ta yavil animaetique [«kʼatinbak», jech kʼuchaʼal chal La Sagrada Biblia, de Guillermo Jünemann]» (Job 1:13-19; 2:7; 14:13). Li Jobe snaʼoj lek ti maʼuk jun tojob mulil ti xlomlun skʼakʼal li yavil animaetike o kʼatinbak, ti bu mas chil svokole. Mu jechuk, yuʼun jaʼ ti bu chkux yoʼontone, ti muʼyuk xa chil svokole.
Yan ti kʼuxi xuʼ jnaʼtik kʼu yelan oy li animaetike jaʼ kʼalal ta jchantik loʼiletik ta Vivlia ta sventa li buchʼutik laj yichʼik chaʼkuxesele (kʼelo li rekuadro ti bu chal: «Li Vivliae chalbe skʼoplal vaxakib chaʼkuxesel»).
Li buchʼutik laj yichʼik chaʼkuxesel taje, mi junuk buchʼu laj yal ti oy bu ay yil svokolike o ti oy bu ay skʼupin xkuxlejalike. Ti oyuk bu ayike, ¿mi mu lajuk yalik xanaʼ? ¿Mi mu teuk tsʼibabil komel ta Vivlia jechuk yoʼ jnaʼtik bu ayike? Pe li Vivliae muʼyuk chal jutebuk ta sventa taje. Li krixchanoetik taje muʼyuk kʼusi laj yalik, yuʼun chʼabal kʼusi stakʼ xalbeik skʼoplal. Kʼalal chamike muʼyuk kʼusi snaʼik, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal ochem tajek svayelik. Li Vivliae tstunes bakʼintik li jpʼel kʼop ‹vayel› kʼalal chalbe skʼoplal li lajele. Jun skʼelobile, kʼalal chichʼ albel skʼoplal li Davide, li Vivliae chal ti «vay ta [lajelale]», jech chichʼ albel skʼoplal li jchankʼop Esteban eke (Echos 7:60; 13:36).
Vaʼun chaʼa, ¿mi te van chlaj-o jkʼoplaltik kʼalal mi lijchame? ¿Mi xuʼ to van xichʼik tijel li buchʼutik vayalik ta lajelale?
a Li jpʼel kʼop ta evreo Seol xchiʼuk Hades ta griegoe jaʼ skʼan xal «yavil animaetik» o «mukinaltik». Li junantik Vivliae chalik «kʼatinbak», pe muʼyuk chal ti oy tojob mulil ti xlomlun skʼakʼale.