¿Mi jaʼ ta jkʼantik ti akʼo xojtikinutik li Jeovae o mi jaʼ li balumile?

1. ¿Kʼusi oy ta koʼonton jkotoltik?

JNOPTIK noʼox avaʼi ti jnuptik ta be junuk krixchano ti xkojtikintik xchiʼuk ti kichʼojtik ta mukʼe; pe jaʼ to chavile mu xa xvul ta sjol li jbitike o yikʼaluk van mu xa snaʼ buchʼuutik. ¿Mi mu jechuk ti chopol tajek chkaʼi jbatike? Jech, yuʼun stalel onoʼox ti oy ta koʼonton jkotoltik ti xkichʼtik ojtikinele. Pe maʼuk noʼox oy ta koʼontontik ti snaʼik buchʼuutike, yuʼun oy ta koʼontontik ti stsakik ta venta kʼu kelantike xchiʼuk li kʼusi jpasojtike (Núm. 11:16; Job 31:6).

2, 3. ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel kʼalal oy ta koʼontontik ti xkichʼtik ojtikinele? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale).

² Melel onoʼox ti ep kʼusitik oy ta koʼontontik staele: te skʼoplal ti xkichʼtik ojtikinele. Pe mi muʼyuk ta jkʼel jbatike, xuʼ me chopol kʼusi xlik jkʼantik ta skoj ti jpasmulilutike. Jech xtok, ta skoj ti jaʼ sventainoj balumil li Satanase, xuʼ xlik stikʼ ta koʼontontik ti jkʼantik ojtikinel o ti tsotsuk jkʼoplaltike. Kʼalal jech chkʼot ta pasele muʼyuk xa ta xkichʼtik ta mukʼ li Jeova ti jaʼ Jtotik ta vinajele, ti jaʼ sta-o xkichʼtik ta mukʼe (Apok. 4:11).

³ Junantik jnitvanejetik ta relijion ta skʼakʼalil Jesuse oy tajek ta yoʼontonik ti xichʼik ojtikinele, jaʼ yuʼun xi la spʼijubtas li yajchankʼoptake: «Kʼelo me abaik ta stojolal li jchanubtasvanejetik ta Mantal ti buyuk noʼox tskʼan chbatik ti slapoj snatil kʼuʼike xchiʼuk ti tskʼanik tajek ti lek xa chkʼoponatik ta chʼivite xchiʼuk ti te chchotiik ta sbacholal chotlebal ta nail tsobobbailetike xchiʼuk ti bu mas tsotsik skʼoplal li ta jujun kʼine». Xi to laj yale: «Mas tsots chichʼik chapanel maʼ leʼe» (Luk. 20:46, 47). Pe li Jesuse mu jechuk stalelal, yuʼun la skʼupil kʼopta jun meʼon ants kʼalal laj yil ti laj yakʼ chaʼsep yuni takʼin ti jutuk tajek sbalile, muʼyuk la skʼan ti xichʼ ichʼel ta mukʼ yuʼun yantik li meʼon antse (Luk. 21:1-4). Li Jesuse jamal laj yakʼ ta ilel kʼu yelan chil Jeova kʼalal ta jkʼantik ti xkichʼtik ojtikinele. Li xchanobil liʼe jaʼ tskoltautik yoʼ jchanbetik snopben li Diose.

¿BUCHʼU TA JKʼANTIK TI AKʼO XOJTIKINUTIK LEKE?

4. ¿Buchʼu ta jkʼantik ti akʼo xojtikinutik leke, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁴ ¿Buchʼu ta jkʼantik ti akʼo xojtikinutik leke? Maʼuk ti xkichʼtik ojtikinel ta sba balumil ta skoj ti ep chijchanunaj batele, junuk abtelal ti tsots skʼoplale o jtosuk tajimol. Yuʼun jaʼ skʼan xkakʼ ta koʼontontik stael li kʼusi laj yal jtakbol Pablo liʼe: «Avi ti laj xa avojtikinik li Diose, o ti mas lek xkaltike, ti ojtikinbiloxuk xa yuʼun li Diose, ¿kʼuxi xa noʼox ti chasutik yan velta ta stojolal li kʼusitik kʼune xchiʼuk ta stojolal li snopben balumil ti toj chopole xchiʼuk ti chakʼan chakʼotik ta smoso yan veltae?» (Gal. 4:9). ¡Jaʼ jun mukʼta matanal ti xuʼ xojtikinutik li Dios ti jaʼ Ajvalil ta sjunul vinajelbalumile!, yuʼun li stuke oy ta yoʼonton ti xijkʼot ta yamigoe. Xi laj yal jun vinik ti chchanbe skʼoplal li Vivliae: «Skotol ora te sat ta jtojolaltik li Diose, yuʼun lek chilutik». Jamal xvinaj ti la spasutik Jeova sventa xuʼuk xijkʼot ta yamigoe (Ecl. 12:13, 14).

5. ¿Kʼusi skʼan jpastik yoʼ xijkʼot ta yamigo li Jeovae?

⁵ Li Moisese kʼot ta yamigo li Jeovae, jaʼ yuʼun xi takʼbat kʼalal la skʼanbe koltael yoʼ xojtikinbe lek li sbetake: «Ti cʼusi laj avale, jaʼ ta jpas xtoc, yuʼun lec xaquil, xacojtiquin lec» (Éx. 33:12-17, Ch). Toj ep bendision ta jtatik kʼalal chiyojtikinutik lek li Jeovae. Pe ¿kʼusi skʼan jpastik sventa xijkʼot ta yamigoe? Skʼan jkʼantik xchiʼuk ti xkakʼbetik li jkuxlejaltike (kʼelo 1 Korintios 8:3).

6, 7. ¿Kʼusi xuʼ smakutik sventa mu xa lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae?

⁶ Toj tsots skʼoplal ti jkʼel jbatik yoʼ jaʼuk-o kamigotik li Jtotik ta vinajele. Skʼan jchʼuntik ek li pʼijubtasel laj yakʼbe Pablo li ermanoetik ta Galasiae, yuʼun albatik ti mu xakʼ sbaik ta ventainel ta sventa «li kʼusitik kʼune xchiʼuk ta stojolal li snopben balumil ti toj chopole»: ti te skʼoplal ti tskʼan chichʼik lek ojtikinele (Gal. 4:9). Li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe albatik yuʼun Pablo ti x-ojtikinatik xa yuʼun li Diose. Pe pʼijubtasatik ta skoj ti yakal tspasik yan velta li kʼusitik yiktaojik xa oxe, xi albatike: «Ti ojtikinbiloxuk xa yuʼun li Diose, ¿kʼuxi xa noʼox ti chasutik yan velta ta stojolal li kʼusitik kʼune xchiʼuk ta stojolal li snopben balumil ti toj chopole?».

⁷ ¿Mi xuʼ van jech xkʼot ta jtojolaltik ek? Xuʼ, yuʼun kʼalal laj kojtikintik li Jeovae ep kʼusitik laj kiktatik ti xuʼ van toyol jkʼoplaltik lijkʼot yuʼun li ta sbalumil Satanas jech kʼuchaʼal la spas li jtakbol Pabloe (kʼelo Filipenses 3:7, 8). Jech xtok, xuʼ van muʼyuk xa lijchanunaj ta junuk universidad, ti jchʼamtik junuk lekil abtelale o ti ep jpastik kanal takʼine. Mi xijtojob ta stijel musika o ta jtosuk tajimole laj kiktatik akʼo mi xuʼ van lijpas ta jkʼulej o ti toyol jkʼoplaltik lijkʼot yuʼune (Evr. 11:24-27). ¿Mi muʼyuk xa sbalil chkiltik li kʼusitik kʼot ta nopel kuʼuntike? Muʼyuk jpʼijiltik mi jech ta jnoptike, yuʼun xuʼ chlik jsaʼtik yan velta li kʼusitik laj xa ox jpʼajtik ti kʼunike xchiʼuk ti toj chopole.a

KAKʼ TA KOʼONTONTIK TI AKʼO XOJTIKINUTIK LI JEOVAE

8. ¿Kʼusi tskoltautik yoʼ xkakʼbetik yipal sventa xojtikinutik li Jeovae?

⁸ Skʼan xkakʼ ta koʼontontik ti akʼo xojtikinutik li Jeovae, maʼuk li balumile. Pe ¿kʼusi xuʼ skoltautik yoʼ xkakʼbetik yipal spasel taje? Oy chaʼtos kʼusi skʼan teuk ta joltik ti toj tsots skʼoplale. Baʼyel, skotol ora xojtikin Jeova li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik ta stojolale (kʼelo Evreos 6:10; 11:6). Li Jeovae tstsak ta venta skotol li yajtuneltake xchiʼuk chopol chaʼi mi mu jechuk tspase, jamal chakʼ ta ilel ti «xojtikin li buchʼutik jaʼ yuʼune» (2 Tim. 2:19). Maʼuk noʼox, «yuʼun li Mucʼul Diose te oy sat ta sbe xaneb li bochʼotic lequique» xchiʼuk snaʼoj kʼuxi tskolta kʼalal chichʼik akʼel ta prevae (Sal. 1:6; 2 Ped. 2:9).

9. Albo skʼoplal kʼutik yelan laj yakʼ ta ilel Jeova ti lek laj yil li steklumale.

⁹ Oy jayibuk velta ti toj labal sba laj yakʼ ta ilel Jeova ti lek chil li steklumale (2 Crón. 20:20, 29). Jnopbetik skʼoplal kʼu yelan la spoj j-israeletik ta skʼob yajsoltarotak Faraon kʼalal la yikʼ jelavel li ta Tsajal Nabe (Éx. 14:21-30; Sal. 106:9-11). Toj labal sba li kʼusi kʼot ta pasele, yuʼun akʼo mi jelavem xa ox 40 jabil pe jech-o chalbeik skʼoplal li krixchanoetike (Jos. 2:9-11). Tspat tajek koʼontontik avi kʼalal chkiltik ti la skolta steklumal leʼ olon tal li Jeovae, mas to ti jnaʼojtik ti toj jutuk xa skʼan stsakutik ta kʼop li Gog ta Magoge (Ezeq. 38:8-12). Jaʼ tspojutik Jeova li vaʼ orae xchiʼuk jun koʼontontik chijkom ti laj kakʼbetik yipal yoʼ xojtikinutike, ti maʼuk la jkʼantik ti lekuk jkʼoplaltik ta sba balumile.

10. ¿Kʼusi jaʼ li xchibal skʼan teuk ta joltike?

¹⁰ Li xchibal kʼusi skʼan teuk ta joltike jaʼ liʼe: Jeltos kʼu yelan xuʼ chakʼ ta ilel Jeova ti xojtikinutike xchiʼuk ti muʼyuk bu jech jnopojtike. Li Jeovae muʼyuk chakʼbe jtosuk matanal li buchʼutik lek kʼusitik tspasik yilel yoʼ x-ilatik yuʼun li yantike. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun li Jesuse laj yal ti jaʼ jun matanal kʼalal chojtikinutik li Jeovae (kʼelo Mateo 6:1-5). Jech xtok, laj yal ti yiloj skotol Stot li kʼusitik lek ta jpastik ta stojol li krixchanoetike akʼo mi muʼyuk tstsakik ta venta li yantike. Li Jeovae yiloj li kʼusi ta jpastike, jaʼ yuʼun chakʼ jmotontik ti muʼyuk bu jech jnopoj ta jtatike. Jkʼeltik junantik skʼelobil.

LEK LAJ YICHʼ ILEL JUN TOJOL TSEB TI BIKʼIT YAKʼOJ SBAE

11. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova ti xojtikin lek li Mariae?

¹¹ Sventa xtal vokʼuk ta balumil li Jesuse, li Jeovae la stʼuj li Maria ti jaʼ jun tojol tseb ti bikʼit yakʼoj sba yoʼ jaʼuk svokʼes li olole. Te nakal ta jun bikʼit lum ti Nasaret sbie; muʼyuk mas tsots skʼoplal li lum taje xchiʼuk nom xil li Jerusalen ti jaʼ te oy li kʼupil sba temploe (kʼelo Lukas 1:26-33). Pe ¿kʼu yuʼun jaʼ laj yichʼ tʼujel li Mariae? Xi albat stuk yuʼun li anjel Gabriele: «Lek ilbilot yuʼun li Diose». Li Mariae laj yakʼ ta ilel ti lek yij ta mantal kʼalal ay xchiʼin ta loʼil jun yutsʼ yalal ti Elisabet sbie (Luk. 1:46-55). Jech kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae yiloj lek ti tukʼ yakʼoj sba li Mariae, jaʼ yuʼun laj yakʼbe li mukʼta matanal ti jaʼuk svokʼes li Jesuse.

12, 13. ¿Kʼuxitik laj yichʼ akʼel ta ojtikinel li Jesus kʼalal vokʼe xchiʼuk kʼusi ora laj yichʼ ikʼel batel li ta temploe?

¹² Kʼalal vokʼem xa ox li Jesuse, li Jeovae muʼyuk laj yakʼbe snaʼ junuk ajvalil ta Jerusalen xchiʼuk ta Belen ti vokʼem xae. Li Jeovae la stak batel anjeletik sventa xbat yalbeik junantik jkʼelchijetik ti te yakal tskʼel xchijik ta spat Belen ti vokʼem xa li Jesuse (Luk. 2:8-14). Li jkʼelchijetike ay skʼelik li Jesus ti jaʼ toʼox svokʼele (Luk. 2:15-17). Toj lek laj yilik Jose xchiʼuk Maria ti kʼu yelan laj yichʼ ichʼel ta mukʼ li Jesuse. Mu xkoʼolaj kʼusitik tspas li Jeova xchiʼuk li kʼusitik tspas Satanase. Yuʼun kʼalaluk la stak batel jkʼelkʼanaletik li Satanas sventa xbat skʼelik li kʼox Jesus xchiʼuk li stot smeʼe, ilinik tajek li jnaklejetik ta Jerusalen kʼalal laj yaʼiik li aʼyej taje (Mat. 2:3). Vaʼun laj yichʼik-o milel epal ololetik ti chʼabal smulike (Mat. 2:16).

¹³ Kʼalal 40 xa ox kʼakʼal svokʼel li Jesuse, li Mariae bat yakʼbe smoton Jeova ta Jerusalen ti te van baluneb kilometro snamale (Luk. 2:22-24). Kʼalal yakal chbatik ta Jerusalen li Jose xchiʼuk Mariae yikʼaluk van tsjakʼbe sba Maria mi chichʼ van ichʼel ta mukʼ li skereme. ¿Mi ichʼe van ta mukʼ Jesus yuʼun li pale ta sventa li abtelal tspas ta tsʼakale? Laj onoʼox yichʼ akʼel ta ojtikinel li Jesuse pe maʼuk jech kʼuchaʼal snopoj ox li Mariae. Li Jeovae la stunes li Simeon ti jaʼ jun tukʼil vinik ti yichʼoj ta mukʼ Diose. Jech xtok, la stunes Ana ti jaʼ jun meʼon ants ti 84 xa sjabilale xchiʼuk ti jaʼ meʼ j-alkʼope. Xchaʼvoʼalik laj yakʼik ta aʼiel ta jamal ti jaʼ Kristo li Jesus ti jaʼ onoʼox li albil skʼoplale (Luk. 2:25-38).

14. ¿Kʼusi bendisionetik akʼbat yuʼun Jeova li Mariae?

¹⁴ ¿Mi laj van yichʼ ojtikinel yuʼun Jeova li Maria ta skoj ti la xchabi xchiʼuk ti la stsʼites li Jesuse? Laj, yuʼun li Jeovae laj yakʼ ti teuk tsʼibabil xkom ta Vivlia li kʼusi la spas xchiʼuk li kʼusi laj yale. Li Mariae muʼyuk la xchiʼin ta cholmantal Jesus li oxib jabil xchiʼuk oʼlole, ¿mi jaʼ ta skoj ti meʼon ants xa ox ti te kom ta Nasarete? Xuʼ van, jech oxal xuʼ xkaltik ti oy kʼusitik muʼyuk la skʼupin kʼuchaʼal li yantike. Akʼo mi jech, te skʼeloj kʼalal laj yichʼ milel li Jesuse (Juan 19:26). Jech xtok, li Mariae jaʼo te oy ta Jerusalen xchiʼuk li yajtsʼaklomtak Jesus kʼalal jutuk xa ox skʼan li Pentekostes ta sjabilal 33 xchiʼuk ti jaʼo yal tal chʼul espiritue (Ech. 1:13, 14). Yikʼaluk van te laj yichʼ tʼujel ek sventa xbat ta vinajel jech kʼuchaʼal li yantike. Ti mi jaʼ jeche xuʼ xkaltik ti te chchiʼin ta vinajel Jesus ta sbatel osile. ¡Stuk xa noʼox jech li matanal la sta ta skoj ti tukʼ tun ta stojolal li Jeovae!

LI JEOVAE LAJ YAKʼ TA ILEL TI XOJTIKIN LI XNICHʼONE

15. Kʼalal liʼ toʼox oy ta balumil li Jesuse, ¿kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova ti lek chile?

¹⁵ Li kʼusi oy ta yoʼonton Jesuse maʼuk ti lek x-ilat yuʼun li jchanubtasvanejetik ta mantal o li jpolitikoetike. Yuʼun jaʼ tskʼan ti lekuk x-ojtikinat yuʼun li Jeovae. Oxib velta kʼopoj tal ta vinajel Jeova yoʼ xalbe Jesus ti xojtikine, taje patbat tajek yoʼonton. Kʼalal laj xa ox yichʼ voʼ ta ukʼum Jordan li Jesuse, xi laj yal li Jeovae: «Liʼe jaʼ Jnichʼon, jaʼ li buchʼu jkʼanoje, jaʼ li buchʼu ximuyubaj yuʼune» (Mat. 3:17). Taje jaʼ noʼox laj yaʼiik li Jesus xchiʼuk Juan J-akʼ-ichʼvoʼe. Li xchibal velta kʼopoj li Jeovae, skʼan toʼox van jun jabil xichʼ milel li Jesuse xchiʼuk jaʼo te xchiʼukan oxib yajtakboltak, xi laj yaʼiik laj yal li Diose: «Liʼe jaʼ Jnichʼon, jaʼ li buchʼu jkʼanoje, jaʼ li buchʼu ximuyubaj yuʼune. Chikintaik li kʼusi chale» (Mat. 17:5). Kʼalal junchib xa ox kʼakʼal skʼan xcham li Jesuse, kʼoponat tal ta yoxibal velta yuʼun li Jeovae (Juan 12:28).

16, 17. Li Jeovae, ¿kʼu yelan la stoybe skʼoplal Xnichʼon ti muʼyuk bu jech snopoje?

¹⁶ Li Jesuse snaʼoj ti toj kʼexlal sba ti kʼu yelan chichʼ milele, yuʼun laj yalik ti oy la kʼusitik chopol laj yale. Akʼo mi jech, la skʼan ta orasion ti akʼo xkʼot ta pasel li kʼusi oy ta yoʼonton Stote, maʼuk li kʼusi oy ta yoʼonton stuke (Mat. 26:39, 42). Jech xtok, «kuch yuʼun milel ta jtel teʼ sventa vokolil xchiʼuk li [kʼexlaltasele]», maʼuk bat ta yoʼonton ti xichʼ ojtikinel ta sba balumile, yuʼun jaʼ bat ta yoʼonton ti xichʼ ojtikinel yuʼun Stote (Evr. 12:2). ¿Kʼuxi laj yakʼbe yil Jeova taje?

¹⁷ Ti kʼu sjalil ay ta balumil li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti tskʼan chchiʼin yan velta li Stot ta vinajele (Juan 17:5). Pe muʼyuk chal ta Vivlia ti smalaoj xa onoʼox ch-akʼbat junuk abtelal ti mas to tsots skʼoplale. Akʼo mi jech, oy onoʼox kʼusi la spas Jeova sventa stoybe skʼoplal li Jesuse, yuʼun la xchaʼkuxes xchiʼuk la ‹stoybe yabtel›. Maʼuk noʼox, yuʼun akʼbat yan matanal ti muʼyuk buchʼu yan akʼbil li vaʼ orae: jun xkuxlejal ta vinajel ti mu snaʼ xlaje (Filip. 2:9; 1 Tim. 6:16).b ¡Toj labal sba ti kʼu yelan laj yichʼ ojtikinel ta skoj ti tukʼ laj yakʼ sbae!

18. ¿Kʼusi tskoltautik sventa mu jaʼuk xbat ta koʼontontik ti xkichʼtik ojtikinel ta sba balumile?

¹⁸ ¿Kʼusi tskoltautik sventa mu jaʼuk xbat ta koʼontontik ti xkichʼtik ojtikinel ta sba balumile? Skʼan teuk ta joltik ti skotol ora xojtikin Jeova li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik ta stojolale xchiʼuk ti jeltos kʼu yelan chakʼ ta ilel ti xojtikinan xchiʼuk ti muʼyuk bu jech jnopojtike. ¡Mu jnaʼtik kʼusi jmotontik chakʼbutik ta mas jelavel li Jeovae! Jaʼ yuʼun, akʼo mi liʼ to kuxulutik ta jun balumil ti noj ta choplejale xchiʼuk ti xuʼ lek xkichʼtik ojtikinel yuʼune, skʼan teuk ta joltik ti jutuk xa tajek skʼan xlaje (1 Juan 2:17). Tukʼ li jkʼanvanej Dios kuʼuntike, jaʼ yuʼun muʼyuk chchʼay ta sjol li kabteltike xchiʼuk li kʼanelal chkakʼtik ta ilel ta sventa li sbie (Evr. 6:10). Xuʼ jpat koʼontontik ti tsta yorail chakʼbutik ta ilel ti xojtikinutik li Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk bu jech jnopojtike.