La sjel stalelal akʼo mi muʼyuk kʼusi laj kalbe

Te livokʼ ta Rumania ta 1952. Yichʼoj xa onoʼox voʼ li jmeʼe, pe lubtsajem ta mantal li vaʼ orae. Jaʼ yuʼun, muʼyuk bu batemun˗o ta tsobajeletik. Jech xtok, li ta Rumaniae oy toʼox jun ajvalil comunista ti mu xakʼ ti spasik imprimir svunik li stestigotak Jeovae mi jaʼuk ti xcholik mantale. Ta skoj taje, muʼyuk toʼox kaʼiojbe skʼoplal Jeova xchiʼuk li kʼusi chal Vivliae akʼo mi 36 xa ox jabilal. Pe li ta 1988 jel tajek li jkuxlejale.

¡La jchʼam ta ora!

Te toʼox nakalunkutik ta jteklum Satu Mare xchiʼuk jmalal ti István sbie. Jun veltae, tal svulaʼanunkutik li jmeʼe xchiʼuk xi laj yalbune: «Chbat jvulaʼan li ajunmeʼe, ¿mi chijbat? Mi laj koʼontontike chijbat ta manolajel». Ta skoj ti muʼyuk kʼusi ta jpas li vaʼ kʼakʼale, ay jchiʼin.

Kʼalal likʼotkutik ta sna junmeʼe, jaʼo yakal chetʼesik tsobajel li stestigotak Jeovae, xchiʼuk te tsobolik balunvoʼ. Jaʼ to te laj kil ti lik xa batuk ta tsobajel li jmeʼe xchiʼuk ti xmuyubaj xa chchol mantal yan veltae. Kʼot tajek ta koʼonton li mantal laj kaʼi teye, muʼyuk chchʼay˗o ta jol.

Kʼalal laj li tsobajele, tal skʼoponun li ermano ti sbainoj sjelubtasel li tsobajele, xi laj yalbune: «Jaʼ jbi János, laj kakʼ venta ti la achikinta lek li mantale, ¿kʼu yelan laj avil li tsobajele?». Laj kalbe ti sba to velta li˗aye xchiʼuk ti ta jkʼan chikʼot yan veltae. Vaʼun, xi la sjakʼbune: «¿Mi chakʼan chanubtasel ta Vivlia?». ¡La jchʼam ta ora! Laj kakʼ venta ti jaʼ la sbeiltasun batel tey li Diose.

Li ta yokʼomale, li János laj yakʼ kojtikin li Ida ti jaʼ la xchanubtasun ta Vivliae. Pe la jvul koʼonton, yuʼun mu jnaʼ kʼu van yelan chaʼi jmalal mi laj yaʼi ti yakal ta jchan Vivliae. Akʼo mi ep ta velta laj kalbe, pe muʼyuk noʼox tstsak ta venta li kʼusi chkalbee. Jnaʼoj lek ti chopol chil li kʼusi yakal ta jchane.

Akʼo mi jech, jech˗o la jchan li Vivliae xchiʼuk laj kichʼ voʼ ta 1989. Kʼalal echʼ chanib ue, laj skʼoplal li ajvalil comunista ta Rumaniae xchiʼuk laj yichʼ milel li jnitvanej yuʼunike.

La skontrainun li jmalale

Kʼalal laj skʼoplal li ajvalil taje, li ermanoetike maʼuk xa ta nakʼal chcholik mantal xchiʼuk ta stsob sbaik. Pe li voʼone mas to laj kil˗o jvokol. Xi laj yalbun li jmalale: «Xuʼ xachʼun ti kʼusi xal avoʼontone, pe mu me jkʼan jsetʼuk ti xachol mantal ta naetike».

Pe muʼyuk laj kikta jba ta cholmantal (Echos 4:20). Laj kakʼ persa ti mu xakʼ venta jmalal ti ta jchol mantale. Pe jun veltae, laj yilikun ti yakal ta jchol mantal ta naetik li yamigotake, vaʼun laj yalbeik li Istváne. Kʼalal likʼot ta jnae, xi tsots laj yalbune: «¡J˗akʼvanejot ta kʼexlal, chavakʼ ta kʼexlal li kutsʼ kalaltike!». La stijanbun kuchiyo ta jnukʼ xchiʼuk laj yalbun ti ta smilun mi muʼyuk chkikta jba ta chol mantale.

La jchiʼin ta loʼil xchiʼuk laj kalbe ti jkʼanoje. Kʼalal jech laj kalbee, jun yoʼonton kom kʼuuk sjalil. Jun velta kʼalal jaʼo chnupun jun kutsʼ kalalkutike, laj kalbe ti muʼyuk chibat li ta kʼin tspas ta s˗iglesiaike. Mas to kap tajek sjol xchiʼuk ep tajek kʼusi chopolik laj yalbun.

Toj tsots laj kaʼi, yuʼun 13 jabil la jtsʼik ti jech tskontrainune. Ti vaʼ sjalile, jech˗o chalilanbun jmalal ti chtuchʼ jnupunelkutik mi muʼyuk laj kikta jbae. Bateltike, tstikʼbe lek yave li stiʼ jnakutik sventa mu xi˗oche. Yantik velta xtoke, chalbun ti jtsob lokʼel jkʼuʼtake xchiʼuk ti xilokʼ batele.

Oy chaʼtos kʼusi la skoltaun sventa xkuch kuʼun li vokolil la jnuptane. Jtose jaʼ ti la jkʼanilanbe Jeova ti skoltaun sventa junuk noʼox koʼontone. Ta melel, laj kaʼi ti te stsakojbun˗o jkʼob skotol ora li Jeovae (Salmo 55:22). Yan ti kʼusi la skoltaun xtoke, jaʼ li ermanoetik ta tsobobbaile. Li moletike xchiʼuk junantik ermanaetik ti yijik ta mantale la stijbeikun koʼonton ti jechuk˗o xitun ta stojolal Jeova xchiʼuk ti mu xilubtsaje. La svulesbeikun ta jol ti chal Vivlia ti mi jech˗o tukʼ chkakʼ jba ta stojolal Jeovae, xuʼ xjel stalelal jmalal akʼo mi muʼyuk kʼusi chkalbe jpʼeluk (1 Pedro 3:1). Ta tsʼakale, jaʼ jech kʼot ta pasel.

Jel skotol ta anil

Li ta 2001, li Istváne mal chʼichʼ ta xchinab, ta skoj taje mu xa xuʼ xanav. Jun u te tikʼil ta ospital xchiʼuk oy jayibuk semana laj yichʼ kʼelilanel. Te jchiʼuk˗o skotol ora. Chkakʼbe sveʼel, ta jchiʼin ta loʼil xchiʼuk ta xkakʼbe skotol li kʼusi chtun yuʼune.

Li ermanoetik ta tsobobbaile chtal skʼelik li jmalale. Laj yil ta sat stuk kʼu yelan chkʼanvanik xchiʼuk chkoltavanik li ermanoetike. Oy yan ermanoetik xtok laj yalik ti xuʼ xkoltavanik ta skʼelel li jnakutike. Li moletik ta tsobobbail eke ta sjunul yoʼonton la spat koʼontonkutik xchiʼuk te satik mi oy kʼusi chtun kuʼunkutik.

Kʼot tajek ta yoʼonton jmalal li kʼusitik la spasik li ermanoetike, jaʼ yuʼun xlaj to snaʼ li kʼusitik chopolik la spasbune. Jech xtok, laj yakʼ venta ti mi junuk yamigo ay kʼelatuke. Jech oxal, xi laj yalbun kʼalal lokʼ ta ospitale: «Ta jkʼan ta jchan Vivlia xchiʼuk chi˗och ta stestigo Jeova ek». ¡Tʼom kokʼel ta muyubajel kʼalal jech laj yalbune!

Li Istváne laj yichʼ voʼ ta mayo ta 2005. Ta skoj ti mu stakʼ xanave, li ermanoetike laj yikʼik bal ta silla de rueda yoʼ bu chichʼ voʼe, vaʼun kʼun la spetik ochel li ta voʼe. Xmuyubaj noʼox kʼalal la xchol mantal li jmalale. Kʼalal jmoj la jcholkutik mantale, ep tajek kʼusitik alakʼik sba la jkuxlebinkutik ti mu xchʼay ta jole. Labal sba ti buchʼu la skontrainun ta skoj ti ta jchol mantale, jaʼ xa kʼot ta jchiʼil ta cholmantal.

Li Istváne la skʼan tajek li Jeovae. La xchʼakbe lek yorail sventa xchan Svivlia xchiʼuk ti skomes ta sjol tekstoetike. Tskʼupin tajek chalbe ermanoetik li tekstoetik taje xchiʼuk tspatbe yoʼonton kʼalal xuʼ yuʼune.

Mas to ipaj li jmalale, yuʼun ep to ta velta mal jutuk chʼichʼ ta xchinab. Ta skoj taje, mu xa stakʼ xkʼopoj xchiʼuk ta tem xa oy˗o. Pe muʼyuk onoʼox laj yikta sba ti chtun ta stojolal Jeovae. Tspas ti bu kʼalal xuʼ yuʼun sventa xchan li Vivliae. Kʼalal chkʼot vulaʼanatuk yuʼun li ermanoetike, tstunes jun pantalla electrónica sventa tskʼoponan xchiʼuk tstsatsubtasbe xchʼunel yoʼontonik. Xi laj yal jun ermanoe: «Ta jkʼupin tajek ti chtal jkʼel li Istváne, yuʼun xpatet tajek koʼonton kʼalal chisut batel ta jnae».

Li Istváne cham ta disiembre ta 2015. Kʼux tajek laj kaʼi. Pe li kʼusi mas lek kʼot ta pasel ta jkuxlejale jaʼ ti laj yamigoin Jeova li jmalale xchiʼuk ti jal tun ta stojolale. Taje jaʼ la skoltaun sventa junuk noʼox koʼonton kʼalal chame. Jnaʼoj lek ti muʼyuk onoʼox chchʼay ta sjol Jeova li jmalal xchiʼuk li jmeʼe xchiʼuk kʼupil sba tajek mi kʼot skʼakʼalil ti chkilbeik sat yan velta xchiʼuk ti xuʼ jmeyik li ta achʼ balumil yaloj Jeovae.

Oy xa mas ta 35 jabil ti ay jchiʼin jmeʼ ta sna li junmeʼe. Muʼyuk chchʼay˗o ta jol li vaʼ kʼakʼale. Mas xa ta 70 jabilal xchiʼuk prekursora regularun. Ta jnop noʼoxe jaʼ jech xuʼ jtojbe ta vokol Jeova skotol li kʼusi spasoj ta jtojolale (Salmo 116:12). Jaʼ la skoltaun sventa tukʼ˗o xkakʼ jba xchiʼuk ti lekuk noʼox jtalelal kʼalal la skontrainun jmalal ta skoj ti ta jchol mantale. Li kʼusi la jkuxlebine, te laj kakʼ˗o venta ti xuʼ xjel ta anil li kuxlejaltike. Muʼyuk jmalaoj, pe la sjel stalelal jmalal akʼo mi muʼyuk kʼusi laj kalbe.