Akʼo ta avoʼonton li skʼelel vune
LI CHONBOLOMETIKE mu xkʼel o mu x-aptaj yuʼunik vun jech kʼuchaʼal yakalot skʼelele. Pe oy van junuk li ta vakvoʼ krixchanoe mu xtojobik skʼelel vun ta skoj ti muʼyuk ayemik ta chanune. Jech xtok, ep buchʼutik ti xtojobik skʼelel vune mu nopemuk xaʼiik skʼelel. Akʼo mi jech, ta sventa li kʼusitik tsʼibabile xuʼ xijbat yuʼun ta yantik mukʼtik lum, xuʼ xkojtikintik krixchanoetik ti chakʼ muyubajkutike xchiʼuk te ta jnaʼtik xtok kʼusitik jtunel kuʼuntik ta jkuxlejaltik sventa jtsaltik li vokoliletike.
Li kʼusi chakʼelbe avalab anichʼnabe jaʼ chkoltaatik sventa ti kʼu yelan stalelalike
Mas to me tstabe sbalil chanun mi snaʼ lek skʼelel vun li jun kereme. Jech xtok xuʼ sta lek yabtel xchiʼuk xuʼ lek spas kanal manchuk mi muʼyuk mas jal ch-abtej. Li meʼiletik ti xtojobik lek skʼelel vune mas xtojobik ta xchabiel yutsʼ yalalik ta sventa ti lekuk kʼusi slajesike, ti lek sakikuke xchiʼuk ti kʼuxi mu masuk x-ipajike. Jech ek li meʼiletik ti lek xaʼiik skʼelel vune xuʼ skolta yalabik sventa xtojobik lek skʼelel vun.
Li sbalil mas tsots skʼoplal ti chakʼel vune jaʼ ti «chlic avotquin batel cʼusi tscʼan li Diose» (Prov. 2:5). Ep butik chtun kuʼuntik skʼelel vun kʼalal chijtun ta stojolal Diose. Li ta tsobajeletike chichʼ kʼelel Vivlia xchiʼuk yan vunetik. Ta cholmantale tsots skʼoplal ti xijtojobuk lek skʼelel li vunetike. Jech xtok, skʼan jkʼeltik kʼalal ta jchapan jbatik li ta tsobajel xchiʼuk ta cholmantale. Jaʼ yuʼun, mas me chachʼi ta mantal mi nopem xavaʼi skʼelel vunetike.
Tuneso lek li kʼusi xuʼ skoltaote
Chano lek skʼelel vun ta stojolal krixchanoetik
Oy jlom li buchʼutik chlik xchanik Vivliae muʼyuk mas chanunajemik, jaʼ yuʼun skʼan van jchanubtastik ta skʼelel vun sventa mas anil xchʼiik ta mantal. O xuʼ van skʼan jkoltatik mas sventa xtojobik lek. Ti bu sta-o chilike ch-echʼ yuʼunik chanun sventa skʼelel xchiʼuk stsʼibael vun ta tsobobbailetik ti jaʼ tstunesik li foyeto Akʼbo yipal ta skʼelel xchiʼuk ta stsʼibael vun, ti ta smiyonal xa noʼox li buchʼutik staojbeik sbalile. Ta skoj ti tsots skʼoplal ti xijtojobuk lek skʼelel vune, chakʼik kursoetik ta jlom tsobobbailetik ti jmoj ch-echʼ xchiʼuk li Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose. Manchuk mi muʼyuk ch-echʼ li kursoetik taje, xuʼ me jtabetik sbalil mi jujun kʼakʼal ta jkʼeltik li vune, mi chijkʼotilan li ta chanob vune xchiʼuk mi ta jpastik li kʼusi chichʼ kʼanel tee.
Kʼux ta alel ti ep buchʼutik muʼyuk xa mas tsots skʼoplal chaʼiik skʼelel vun ta skoj li selulare, li televisione xchiʼuk yan kʼusitik. Ta skoj ti jal tskʼelik televisione xchiʼuk ti mu xa masuk tskʼelik li vune, mu xa xtojobik lek skʼelel, mu xa xtojobik snopel, mu xa xrasonajik lek xchiʼuk muʼyuk xa xpʼejlajet chkʼopojik.
«Li tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]» chakʼbutik vunetik sventa xkaʼibetik smelolal Vivlia xchiʼuk yichʼoj tal epal mantaletik (Mat. 24:45; 1 Kor. 2:12, 13). Jech xtok, chalbutik kʼusi skʼan xal li kʼusitik chkʼotanuk ta pasel li avie; chchanubtasutik ta sventa li osil balumile (natulaleza); tskoltautik sventa stsal kuʼuntik li vokoliletike, pe li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti chchanubtasutik kʼuxi xuʼ xijtun ta stojolal li Diose xchiʼuk ti lekuk xilutike. Mi nopajtik ta jkʼeltik li vunetike, jaʼ tskoltautik sventa xijchʼi ta mantal.
Ti xijtojob skʼelel lek vune maʼuk me skʼan xal ti lek xa jtalelaltike. Sventa xatabe sbalil li skʼelel vune, skʼan lek xatojob stunesel. Li skʼelel vune xkoʼolaj xchiʼuk jveʼeltik ti skʼan jtʼujtik leke. ¿Mi ta van jlajestik li veʼlil ti mu xtun o ti xkoʼolaj kʼuchaʼal venenoe? Jaʼ noʼox jech ek, ¿mi ta van jkʼeltik bakʼintik li kʼusi xuʼ sokes jnopbentik xchiʼuk koʼontontike? Li beiltaseletik ta Vivliae chakʼ jnaʼtik li kʼusitik stakʼ jkʼeltike. Kʼalal ta jtʼujtike, teuk ta joltik li tekstoetik liʼe, Eclesiastés 12:12 xchiʼuk 13; Efesios 4:22 kʼalal ta 24; 5:3 xchiʼuk 4; Filipenses 4:8; Kolosenses 2:8; 1 Juan 2:15 kʼalal ta 17 o 2 Juan 10.
Lekuk kʼusi oy ta avoʼonton kʼalal chakʼel vune
Kʼalal ta jchanbetik skʼoplal li Evanjelioetike, te chkakʼtik venta ti tsots skʼoplal skʼan lekuk kʼusi oy ta koʼontontik kʼalal ta jkʼeltik vune. Li kʼusi la stsʼiba Mateoe jaʼ jun skʼelobil, yuʼun chal ti kʼalal oy kʼusi la sjakʼ ta smanyailik li jbeiltasvanejetik ta relijione, kʼalal muʼyuk toʼox la stakʼbe ta Vivlia li Jesuse, baʼyel xi la sjakʼbee: «¿Mi muʼyuk akʼelojik[?]» xchiʼuk «¿Mi muʼyuk achanojik liʼe chaʼa[?]» (Mat. 12:3, 5; 19:4; 21:16, 42; 22:31). Oy kʼusi chakʼ jchantik maʼ taje, mi mu lekuk kʼusi oy ta koʼontontik kʼalal ta jkʼeltik vune, xuʼ mu jechuk xbat ta aʼibel smelolal o mu jutebuk xkaʼitik. Yalojik li fariseoetike jaʼ tstaik-o kuxlejal sbatel osil mi tskʼelik li Skʼop Diose, pe jech kʼuchaʼal laj yal li Jesuse muʼyuk tstaik kuxlejal li buchʼutik muʼyuk skʼanojik Diose xchiʼuk mi mu xchʼamik li buchʼu chakʼ kolebale (Juan 5:39-43). Jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik spasel kʼusi tskʼan stukik li fariseoetike, jaʼ yuʼun mu jechuk li kʼusi kʼot ta nopel yuʼunike.
Mi jkʼanojtik li Jeovae, jaʼ tstij koʼontontik ta skʼelel li Vivliae, yuʼun kʼalal jkʼanojtike ‹xkuxet-o koʼontontik yuʼun li kʼusi melele›, jaʼ yuʼun tstij koʼontontik ta xchanel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose (1 Kor. 13:6). Akʼo mi mu toʼox jkʼupintik skʼelel vun li ta voʼnee, mi jkʼanojtik ‹ta sjunul jnopbentik› li Jeovae, jaʼ tstij koʼontontik sventa jtunes jnopbetik yoʼ xkojtikintik lek li Diose (Mat. 22:37). Li kʼanelale jaʼ chakʼ ti oyuk ta koʼontontike, vaʼun kʼalal oy ta koʼontontike, ta jkʼan ta jchantik.
Akʼo venta mi anil o mi kʼunkʼun chakʼel
Li skʼelel vun xchiʼuk li yojtikinobile jmoj skʼoplal. Kʼalal yakal chakʼel batel liʼe, chavojtikin batel li jujupʼel kʼope xchiʼuk chtal ta ajol li kʼusi skʼan xale. Mi chavaʼibe smelolal li kʼusi chakʼele, mas xa anil chakʼel batel. Mu ta jujupʼeluk kʼop xakʼel batel, jaʼ lek kʼelo ta jujuchol. Mi latojob skʼelel batel jeche, mas me jamal chavaʼibe smelolal.
Tsobol yuʼun utsʼ alalil kʼalal jmoj tskʼelik li Vivliae
Yan mi tsots ta aʼibel smelolal li kʼusi chakʼele, yan-o van kʼusi stakʼ xapas sventa xatojob batel. Ta sventa li skʼelel Vivliae xi albat yuʼun Jeova li Josuee: «Alilano me scotol cʼacʼal cʼusi chal ta svunal li mantaletic cuʼune. Nopilano ta cʼacʼal ta acʼubal» (Jos. 1:8). Ti ta jnopbetik skʼoplale, jaʼ skʼan xal ti kʼunkʼun ta jnoptike. Mi ta jnopbetik skʼoplal kʼalal ta jkʼeltik li Skʼop Diose, mas me chkʼot ta koʼontontik. Li ta Vivliae oy mantaletik ti jtunel yuʼunik li buchʼutik tskʼan chchʼunbeik smantal Jeovae, yuʼun te chal albil kʼopetik, tojobtaseletik, pʼijil loʼiletik, nichimalkʼopetik, chalbe skʼoplal xtok kʼalal la xchapan krixchanoetik li Diose, ti kʼusi tskʼan tspas li Jpasvaneje xchiʼuk sloʼil xkuxlejalik krixchanoetik ta mas voʼne. Jaʼ yuʼun tsots skʼoplal ti xkom ta joltik xchiʼuk ta koʼontontik li kʼusi ta jkʼeltik ta Vivliae.
Akʼo ta avoʼonton
Kʼalal chakʼel li vunetike, jaʼ tskoltaot sventa chachʼi ta mantal
Li kʼusi chachanbe skʼoplale teuk xa oyot xavaʼi aba. Akʼelojuk xa yaʼel li buchʼutik te chalbe skʼoplale xchiʼuk jechuk xa xavaʼi aba ek ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Taje spas noʼox van avuʼun kʼalal chakʼelbe sloʼilal David xchiʼuk Goliat ti te chal ta kapitulo 17 ta 1 Samuele. Pe xuʼ me te xa oyot xavaʼi aba xtok li ta loʼiletik ta Éxodo xchiʼuk Levítico mi chanopbe skʼoplal kʼu smukʼul xchiʼuk kʼusitik meltsanbil-o li axibalnae xchiʼuk kʼalal ochik ta paleale, jech xtok xuʼ xavaʼibe smuil li pome, li bekʼ tsʼunobil kʼalal takin xae o li chonbolometik ti chichʼ chikʼel sventa matanale. Nopo ti kʼu yelan lek xiʼtaojik Dios kʼalal tspas yabtelik li paleetike (Luk. 1:8-10). Mi jech chavaʼi aba kʼalal chakʼele, mas chavaʼibe smelolal xchiʼuk mas chkom ta ajol.
Jech xtok, kʼelo me aba ti mu yanuk kʼusi xlik anope. Manchuk mi akʼeloj yilel li avune, xuʼ van yan-o bu li anopbene. ¿Mi chkʼot ta achikin ti chbakʼ li musikae, li televisione o ti chloʼilajik li avutsʼ avalale? Mi xuʼ chavile, jaʼ lek ti xakʼel avun ti bu lek tsʼijile. Pe xuʼ van maʼuk chchʼay avoʼonton li kʼusi oy ta apat axokone, jaʼ van li kʼusi oy ta anopben ta skoj ti ep kʼusi la apas echʼ kʼakʼale. ¡Yuʼun toj vulel ta joltik li kʼusi la jpastik echʼ kʼakʼale! Lek onoʼox ti chanopbe skʼoplale, pe mu jaʼuk-o te xanop kʼalal chakʼel avune. Xuʼ van chavakʼ ta avoʼonton kʼalal chlik akʼele xchiʼuk chapas van orasion, pe ta jlikel noʼoxe yan-o xa kʼusi chlik anop. Kʼalal jech chanuptane, akʼo persa sventa xavakʼ ta avoʼonton yan velta, vaʼun te chavakʼ venta ti kʼunkʼun chnop batele.
¿Kʼusi chapas kʼalal mu xavaʼibe smelolal jpʼeluk kʼope? Bakʼintike te noʼox chalbe smelolal mi oy jpʼeluk kʼop ti mu masuk xavojtikine o ta skoj li stsʼak loʼile te van chavaʼibe smelolal kʼusi skʼan xal. Mi muʼyuk tsjambe smelolale, saʼo ta diksionario o tsʼibao ta vun sventa oy buchʼu xajakʼbe ta mas tsʼakal. Mi jech chapase, mas me chavojtikin jujupʼel kʼop xchiʼuk chavaʼibe mas smelolal li kʼusi yakal chakʼele.
Li skʼelel vun ta yeloval krixchanoetike
Akʼo-o ta avoʼonton skʼelel vunetik ta stojolal krixchanoetik
Kʼalal albat yuʼun Pablo ti xakʼ ta yoʼonton skʼelel vun li Timoteoe, jaʼ mas laj yalbe skʼoplal li skʼelel vun ti tstabeik sbalil yantike (1 Tim. 4:13). Maʼuk noʼox ti lekuk xpʼejlajet chalik kʼalal xtojobik lek skʼelel vune, yuʼun skʼan xaʼibeik lek smelolal li kʼusi skʼan xale, vaʼun jech xuʼ xalbeik yantik li kʼusi skʼan xale xchiʼuk ti xkʼot ta yoʼontonike. Pe sventa jech xkʼot ta pasele, skʼan jchapan jbatik xchiʼuk jchanilantik. Jaʼ yuʼun xi laj yal mantal li Pabloe: «Akʼo-o me ta avoʼonton li skʼelel chʼul tsʼibetik ta stojolal krixchanoetike». Li Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose jaʼ tskoltautik sventa spas kuʼuntik taje.
Chʼakbo yorail skʼelel vun
«Li cʼusi chichʼ chapanel ti lec nopbile lec chbat; yan me vovil pasbil noʼox ta anile muʼyuc stu chcʼot.» (Prov. 21:5.) Melel tajek li kʼusi chal Vivlia ta sventa li buchʼu oy ta yoʼonton skʼelel vune. «Lec chbat» avuʼun mi chachʼakbe lek yorail xchiʼuk mi mu xavakʼ kʼusi smakot ta xchanel li vune.
¿Ta jayib ora chakʼel li voʼote? ¿Mi jaʼ lek chavaʼi skʼelel ta jujun sob o ta yan ora ti jaʼo xokolote? Mi chachʼakbe yorail voʼlajuneb o jtob minutoe, te chavakʼ venta ti ep chakʼele. Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti jkʼelulantik-oe.
¿Kʼu yuʼun jech la skʼan Jeova ti tsʼibabiluk xkom ta Vivlia li kʼusi tskʼan tspase? Jaʼ sventa skʼelik Vivlia li krixchanoetike, vaʼun jaʼ te chakʼik venta li yabteltak Jeova ti labalik sbae xchiʼuk xuʼ xalbeik yalab xnichʼnabik sventa xkom ta sjolik (Sal. 78:5-7). Mi kakʼoj lek ta koʼontontik skʼelel li Skʼop Jeovae, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti ta jtojtik ta vokole.