Baʼyel loʼiltabo skʼoplal li teksto chakʼele

TE LOKʼEM ta Vivlia li kʼusitik chichʼ chanel ta tsobajele xchiʼuk jaʼ tskoltautik sventa xkakʼtik ta ilel ti jaʼ melel li kʼusi chkaltik ta cholmantale. Pe sventa xkakʼtik ta ilel ta Vivlia ti jaʼ melel li kʼusi chkaltike, skʼan xijtojob lek ti kʼu yelan ta jlikes jloʼiltik kʼalal muʼyuk toʼox jkʼelojtik li tekstoe.

Mu me baluk noʼox ti chkalbetik ti akʼo skʼelik li tekstoe. Kʼalal skʼan to xakʼele, paso liʼe: 1) oyuk xa tajek ta yoʼontonik avuʼun tskʼelik li tekstoe xchiʼuk 2) alo ti kʼu yuʼun chakʼele. Ep kʼusitik xuʼ jpastik sventa spas kuʼuntik taje.

Oyuk kʼusi xajakʼ. Taje jaʼ li kʼusi mas jtunele, jaʼ noʼox venta mi mu kʼunuk taj moj li sjakʼobile. Oyuk kʼusi snop avuʼun li krixchanoetike. Jech la spas li Jesus eke. Kʼalal akʼat ta preva yuʼun jfariseoetik te ta templo ta sventa mi xojtikin li kʼusi chal Vivliae, xi jakʼbatik yuʼun li Jesuse: «¿Kʼusi chanopik ta sventa li Kristoe? ¿Bu junukal utsʼ alalil likem tal?». Xi la stakʼbeike: «Ta stojolal David». Xi jakʼbatike: «Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi xa noʼox ti ‹Kajval›, xi laj yal [li Davide?]». Laje laj yalbe skʼoplal li Salmo 110:1. Muʼyuk xa kʼusi laj yalik li jfariseoetike, pe li epal krixchanoetik lek laj yaʼiik (Mat. 22:41-46).

Xuʼ xi xajakʼ li ta cholmantale: «¿Mi oy van sbi xanaʼ li Dios jech kʼuchaʼal oy jbitik eke? Jkʼeltik avil li ta Apokalipsis 4:11»; «¿Mi chkʼot van skʼakʼalil ti jun xa noʼox ajvalile? Jkʼeltik avil li ta Daniel 2:44»; «¿Mi ta melel chalbe skʼoplal Vivlia ti kʼu xa yelan jkuxlejaltik avie? Jkʼeltik avil li ta 2 Timoteo 3:1 kʼalal ta 5 sventa xkakʼtik venta ti jech xa li jkuxlejaltike»; «¿Mi chchʼay van junuk kʼakʼal xanaʼ li vokoliletik xchiʼuk li lajelale? Jkʼeltik avil kʼusi chal li ta Apokalipsis 21:4 xchiʼuk 5».

Mi lek chichʼ jakʼel kʼalal muʼyuk to chichʼ kʼelel junuk teksto kʼalal chichʼ etʼesel li mantale, jech me oy xa tajek ta yoʼontonik tsaʼik manchuk mi snaʼojik xa onoʼox kʼusi chal li tekstoe. ¿Mi spas van avuʼun taje? Spas avuʼun mi oy ta yoʼonton tsnabeik stakʼobil li kʼusi chajakʼe. Manchuk mi oy ta yoʼontonik li kʼusi chavalbe skʼoplale, xuʼ xchʼay yoʼontonik kʼalal chakʼel junuk teksto ta skoj ti ep xa ta velta yaʼiojike. Sventa mu jechuk xkʼot ta pasele, akʼo persa sventa kʼupiluk sba ti kʼu yelan chalikes aloʼil kʼalal muʼyuk to chakʼel li tekstoe.

Alo jtosuk vokolil. Li yan kʼusi xuʼ jpastike jaʼ ti xkaltik jtosuk vokolile, vaʼun xuʼ jkʼeltik junuk teksto ti chakʼ ta ilel ti kʼuxi chchapaj li vokolile. Pe mu me xaval ti chchapanbat skotol svokolik li jun noʼox tekstoe. Li kʼusi xuʼ xapase jaʼ ti xavalbe ti akʼo xakʼik venta kʼusi tojobtasel chal li teksto sventa xkuch yuʼunik li vokolile.

Jech xtok, xuʼ xaval junuk beiltasel ta Vivlia ti bu chal ti skʼan lekuk jtalelaltike, vaʼun alo junuk loʼil ta Vivlia ti chakʼ ta ilel ti lek kʼusi chkʼot ta pasel mi chkakʼ ta jkuxlejaltike. Bakʼintik li teksto chichʼ kʼelele oy mas ta chaʼtos kʼusi chalbe skʼoplal ta sventa li kʼusi yakal chichʼ alele, li kʼusitik tspasik junantik buchʼutik tsjelubtasik mantal kʼalal jech taje, jaʼ ti chalbeik akʼo yakʼik venta stukik bu xkome. Yan mi toj vokol chaʼibeik smelolal li vokolil laj avalbe skʼoplale, alo yan kʼusitik ti xuʼ xkʼot ta pasel ti mas kʼun ta aʼibel-o smelolale, mi laje, kʼelo li tekstoe xchiʼuk chapbo lek smelolal sventa stabeik stakʼobil stukik.

Tuneso li Vivliae, yuʼun jaʼ Skʼop Dios. Mi oy xa ta yoʼonton avuʼun krixchano li kʼusi chavalbe skʼoplale xchiʼuk mi laj xa aloʼilta jutukuke, xi xa noʼox xavale: «Jkʼeltik avil kʼusi chal Skʼop Dios ta sventa li kʼusi yakal chkalbetik skʼoplale». Mi jech laj aval taje, chakʼik venta ti tsots tajek skʼoplal li kʼusi chakʼele.

Li Jeovae la stunes Juan, Lukas, Pablo xchiʼuk Pedro sventa stsʼibaik jvokʼuk li Vivliae. Pe naka noʼox la stsʼibaik li viniketik taje, yuʼun li yajval Vivliae jaʼ li Jeovae. Jaʼ yuʼun xuʼ van mu masuk tsots skʼoplal chaʼiik mi xi chkaltike: «Xi la stsʼiba li Pedroe» o «xi laj yal li Pabloe», mas to mi jaʼ ta jchiʼintik ta loʼil li buchʼu muʼyuk chchanik Vivliae, pe jaʼ mas tsots skʼoplal chaʼiik mi xi chkaltike: «Xi chal li Skʼop Diose». Kʼalal albat yuʼun Jeova li Jeremias ti akʼo bat yalbe mantal li krixchanoetike, albat ti baʼyel xi xale: «Aʼyo avaʼay acotolic cʼusi chal li Mucʼul Diose» (Jer. 7:2; 17:20; 19:3; 22:2). Mi chkalbetik sbi Dios o mi muʼyuk kʼalal muʼyuk to ta jkʼeltik junuk tekstoe, skʼan me xkakʼtik ta ilel ti jaʼ Skʼop Dios li Vivlia kʼalal muʼyuk to chlaj koʼontontik ta loʼile.

Tsako ta venta li stsʼak loʼile. Kʼalal chachapan kʼusi chaval kʼalal muʼyuk to chakʼel junuk tekstoe, tsako ta venta li stsʼak loʼile. Bakʼintike skʼan xaval kʼusi stsʼak loʼil yichʼoj talel li teksto chakʼele. Bakʼintik xtoke, ti kʼu yelan yichʼoj talel li stsʼak loʼile, jaʼ jech skʼan xalikes aloʼil kʼalal muʼyuk toʼox akʼeloj li tekstoe. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿mi koʼol van kʼusi chaval kʼalal muʼyuk to chakʼel junuk teksto ta sventa li kʼusi laj yal Job ti lek xiʼtaoj Dios xchiʼuk li kʼusi laj yalik li buchʼutik chpatbat yoʼonton ta alele? Jaʼ la stsʼiba slivroal Echos li Lukase, pe te la stsʼiba xtok li kʼusi laj yalik Santiago, Pedro, Pablo, Felipe xchiʼuk Esteban. Jech xtok te la stsʼiba li kʼusi laj yalik Gamaliel xchiʼuk yan judaetik ti maʼuk jchʼunolajeletike xchiʼuk li jlom anjeletike. ¿Buchʼu van junukal chavalbe sbi ti laj yal kʼalal chakʼel junuk tekstoe? Vuleso me ta ajol ti maʼuk la stsʼiba skotol salmoetik li Davide xchiʼuk ti maʼuk ta stsʼiba skotol slivroal Proverbios li Salomone. Tsots skʼoplal xtok skʼan jnaʼtik buchʼu yakal chchiʼin ta loʼil li buchʼu la stsʼiba li Vivliae xchiʼuk kʼusi yakal chalbe skʼoplal.

Alo yan kʼusitik kʼotem ta pasel. Mas to me lek mi chavakʼ ta ilel li kʼusitik kʼot ta pasel kʼalal laj yichʼ tsʼibael li teksto bu chakʼele xchiʼuk ti kʼuxi xkoʼolaj xchiʼuk li kʼusi yakal chavalbe skʼoplale. Bakʼintik xtoke, xuʼ xaval jutuk kʼusi kʼotemik ta pasel sventa xaʼibeik lek smelolal li teksto chakʼele. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi chakʼel Evreos 9:12 xchiʼuk 24 kʼalal chavetʼes mantal ti jaʼ chalbe skʼoplal li pojelal laj yakʼ Jesuse, mas lek mi chavalbe jutuk kʼusi smelolal li «Batsʼi Lekil Chʼul Kuarto» ti jaʼ skʼoplal ti bu och batel Jesus kʼalal bat ta vinajel jech kʼuchaʼal chal li tekstoetike. Pe mu me toj epuk kʼusi xavalbe skʼoplal un, sventa mu xkʼejpʼuj ta be ti kʼu yuʼun chakʼel li tekstoe.

Mi chakʼan chatojob batel mas ta sventa ti baʼyel chaloʼiltabe skʼoplal li teksto chakʼele, akʼo venta kʼu yelan tspasik li buchʼutik xchanojik xa leke. Akʼo venta ti ep ta tos ti kʼu yelan tspasike xchiʼuk ti kʼu yuʼun lek chbat yuʼunike. Kʼalal chachapan li apartee, kʼelo lek kʼusi teksto ti sta-o chatunese xchiʼuk nopo lek kʼusi oy ta avoʼonton chkʼot ta pasel kʼalal chakʼele. Lek xanop baʼyel kʼusi chaval kʼalal muʼyuk to chakʼel li tekstoe, mas lek chbat avuʼun mi jech chapase. Jaʼ jech xapas kʼalal chakʼel li yan tekstoetike. Mi latojob xa spasele, jech chavakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal li Skʼop Diose.