XCHANOBIL 40
Meleluk me li kʼusi chavale
¿KʼU VAN yuʼun mu meleluk kʼusi chalik bakʼintik li junantik yajtsʼaklom Kristoe? Yuʼun jaʼ noʼox van chchaʼalik li kʼusi laj yaʼiike xchiʼuk muʼyuk la sabeik skʼoplal mi jech ta melel. O xuʼ van chakʼbe to xchiʼil li kʼusi muʼyuk lek laj yaʼibe smelolale ti mu jechuk laj yalik ta melele. Kʼalal chilik ti melel chijkʼopoj manchuk mi jaʼ chkaltik li kʼusitik mu masuk tsotsik skʼoplale, mas to chchʼunik ti melel kʼalal chkaltik li kʼusitik mas tsotsik skʼoplale.
Kʼalal ta jcholtik mantale. Ep krixchanoetike jaʼ mu skʼan xlokʼik-o ta cholmantal kʼalal chaʼiik ti ep to kʼusi skʼan xchanike. Pe xuʼ van ta anil noʼox chakʼik venta ti xuʼ xcholik lek mantal manchuk mi muʼyuk to ep kʼusi xchanojik. ¿Kʼuxi chutik? Li kʼusi mas jtunele jaʼ ti chchapan lek sbaike.
Nopo kʼusi chbat avalbe skʼoplal kʼalal muʼyuk to chabat ta cholmantale. Baʼyel xa onoʼox nopo kʼusitik tsjakʼ li krixchanoetike xchiʼuk sabo batel stakʼobiltak ti lokʼem ta Vivliae, vaʼun jech jun avoʼonton chatakʼ xchiʼuk melel li kʼusi chavale. ¿Kʼusi xuʼ xapas mi chbat avakʼ estudioe? Chapano lek li kʼusi chachanike xchiʼuk kʼelo mi xavaʼibe lek smelolal ti te lokʼem tal ta Vivlia li stakʼobil te tsʼibabil ta vune.
¿Kʼusi xuʼ xapas mi oy kʼusi tsjakʼbot junuk yajval na o achiʼil ta abtel kʼalal muʼyuk achapanoj kʼusi chatakʼe? Mu xatakʼ ta ora mi mu xanaʼ lek mi jech ta melele. «Li bochʼo tucʼ yoʼntone ta snop lec cʼu xʼelan chtacʼov.» (Prov. 15:28.) Xuʼ van skoltaot li kʼusi chal livro Razonamiento a partir de las Escrituras o li foyeto Slikeb loʼil ta sventa li Skʼop Diose. Mi muʼyuk akuchoj batel li vunetik taje, albo ti chasut akʼel mi asaʼojbe xaʼox skʼoplal li kʼusi la sjakʼe. Mi oy ta yoʼonton ta melel li buchʼu tsjakʼe, muʼyuk van chopol chaʼi ti baʼyel chasabe batel li stakʼobil ta melele. Jech xtok, xuʼ van labal sba chil ti jamal chaval ti baʼyel chasabe skʼoplale.
Kʼalal chachiʼin ta cholmantal li buchʼutik xtojobik xae, jaʼ tskoltaot sventa lek xanaʼ stunesel li Skʼop Diose. Kʼelo lek kʼusitik tekstoal tskʼelik xchiʼuk kʼuxi tstunesik sventa srasonajik xchiʼuk li krixchanoetike. Bikʼit xavakʼ aba sventa xachʼam mi chalboxuk ti oy kʼusi skʼan xapase xchiʼuk mi tstukʼibtasoxuke. Li Apolos ti ta sjunul yoʼonton la xchol mantale, la stabe sbalil kʼalal koltaat yuʼun yantike. Li Lukase laj yal ti «xtojob lek ta kʼopojel xchiʼuk xchanoj lek» li Apolose, jech xtok «xojobaj noʼox ta chʼul espiritu, jech oxal chkʼopoj xchiʼuk lek jamal chchanubtasvan ta sventa li Jesuse». Pe oy to kʼusitik ti mu xaʼibe lek smelolale. Kʼalal laj yakʼik venta «li Prisila xchiʼuk Akilae laj yikʼik batel, vaʼun mas to lek jamal laj yalbeik smelolal ta sventa li sbe Diose» (Ech. 18:24-28).
«Skʼan lek snapʼan sba ta sventa li tukʼil [kʼope].» Skʼan me xvinaj kʼalal chketʼes jpartetik ti jtsakojtik ta mukʼ li tsobobbail «ti kʼotem ta yoyal xchiʼuk ti jaʼ yikoj li kʼusi melele» (1 Tim. 3:15). Sventa jpakbetik skʼoplal li kʼusi melele, tsots me skʼoplal ti xkaʼibetik lek smelolal li tekstoetik ta jtunes ta jpartetike. Skʼan jtsaktik ta venta xtok li stsʼak loʼile xchiʼuk ti kʼu yuʼun jech laj yichʼ tsʼibaele.
Li kʼusi chaval ta tsobajele xuʼ van xchaʼalik li yantike. Melel onoʼox, «ep ta velta ta jmak kok jkotoltik» (Sant. 3:2). Chatabe me sbalil mi chanopes aba ti melelik onoʼox li kʼusi chavale. Ep li ermanoetik ti stsakoj sbiik ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose chkʼotik ta jun mol ta tsobobbail ta mas jelavel. Kʼalal mas xa ep kʼusi sbainojike, «mas to ep kʼusi chkʼanbat ti mu xa staleluk jeche» (Luk. 12:48). Pe mi mu xichʼ spʼijil li moletik kʼalal chtojobtasvanik ti xuʼ chil-o svokol yan ermanoetike, xuʼ van muʼyuk xa lek ch-ilatik yuʼun li Diose (Mat. 12:36, 37). Jaʼ yuʼun, li yajtsʼaklom Kristo ti pasem xa yuʼun li kʼusitik chichʼ kʼanbel sventa sbain li abtelal taje nabiluk ti «lek snapʼan sba ta sventa li tukʼil kʼop ta sventa ti kʼu yelan chchanubtasvane» (Tito 1:9).
Skʼan me snitojbe sba skʼoplal li kʼusi chaval xchiʼuk «ti kʼu yelan li lekil chanubtasel» jech kʼuchaʼal chchanubtasvan ta sliklej li Vivliae (2 Tim. 1:13). Mu me xaxiʼo ta skoj taje. Mi muʼyuk to akʼeloj sliklej li Vivliae, akʼo persa skʼelel; yoʼ to muʼyuk tsutsem avuʼun skʼelel li Vivliae tsako onoʼox ta venta li kʼusitik chichʼ alel batel sventa xavakʼ venta mi lek li kʼusi chavakʼ ta chanele.
Baʼyel xi xajakʼbe abae: «¿Mi snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk li kʼusi jchanoj ta Vivlia li kʼusi chal liʼe? ¿Mi chtijbat yoʼontonik sventa xnopajik mas ta stojolal Jeova li kʼusi chkalbeike o mi chkakʼ van ta aʼiel ti mas tsots skʼoplal li spʼijil balumile?». Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ melel li akʼope» (Juan 17:17; Deut. 13:1-5; 1 Kor. 1:19-21). Vaʼun tuneso li kʼusitik yakʼojbutik li tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoile, yuʼun maʼuk noʼox tskoltautik ta yaʼibel lek smelolal li tekstoetike, chakʼ ta ilel xtok kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik ti oy noʼox spʼisol chale xchiʼuk ti oy noʼox srasonale. Melel me kʼusi chaval mi jaʼ chatsak ta venta «ti kʼu yelan li lekil chanubtasel» kʼalal chavetʼes apartee xchiʼuk mi apatoj avoʼonton ta stojolal li kʼusi stunesoj Jeova sventa chavalbe skʼoplal xchiʼuk kʼalal chaval kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li tekstoetike.
Akʼo venta mi melel li aʼyejetike. Xuʼ xatunes li kʼusitik chkʼotanuk ta pasel avie, li kʼusi chal jlikuk vune xchiʼuk li sloʼil xkuxlejal junuk krixchano sventa xavalbe skʼoplal jtosuk li kʼusi chavale o xuʼ xavakʼ-o ta ilel kʼuxi xuʼ xakʼ ta xkuxlejalik. ¿Kʼuxi xuʼ xanaʼ mi melel? Jaʼ ti stakʼuk chʼunel kʼusi chal li bu chasabe skʼoplale. Akʼo venta mi achʼik to li kʼusi chale, yuʼun chjel jujun kʼakʼal li aʼyejetike xchiʼuk chjel li kʼusitik chchanbeik skʼoplal li sientifikoetike. Jech xtok ta skoj ti mas xa chaʼibeik smelolal li sloʼil xkuxlejal krixchanoetike xchiʼuk li jeltos voʼneal kʼopetike, skʼan sjelik li kʼusi toʼox kʼotem ta nopel yuʼunik ta skoj ti jelel toʼox kʼu yelan chaʼibeik smelolale. Nopo lek baʼyel kʼalal skʼan to xavalbe skʼoplal li kʼusi albil ta jlikuk periodiko, ta television, ta radio, ta koreo elektroniko o ta Internete. Xi chtojobtasvan li Proverbios 14:15: «Li bochʼo muʼyuc sbijile ta svontolchʼun noʼox li cʼusi ch-albate; yan li bochʼo bije tsnop lec ti bu chbate». Xi xajakʼbe abae: «¿Mi ojtikinbil ti melel kʼusi chal ti bu ta jlokʼes tale? ¿Mi oy bu yan xuʼ jkʼel ti melele?». Mu xavalbe skʼoplal mi mu xanaʼ lek mi melele.
Maʼuk noʼox skʼan xavakʼ venta mi melel li aʼyejetike, skʼan xanop xtok kʼuxi chatunes. Li kʼusi chal jlikuk vune xchiʼuk li aʼyejetike kʼelo mi snitojbe sba skʼoplal xchiʼuk li stsʼak loʼil ti bu la alokʼes tale. Ichʼo apʼijil ti mu xiuk xavale: «Jutuk mu skotol krixchanoetik» mi jaʼ noʼox skʼoplal jayvoʼ krixchanoetike. Mu xiuk xavale: «Skotolik» mi jaʼ noʼox skʼoplal ti epike. O mu xiuk xaval xtoke: «Jech-o skotol ora» mi jaʼ chalbe skʼoplal ti bakʼintik noʼoxe. Kʼalal oy buchʼu chakʼbe xchiʼil li kʼusi chale o li aʼyejetik ti te tsakal skʼoplal numeroetike o ti bu to kʼalal smakoj li kʼusi chalbe skʼoplale xchiʼuk mi chakʼbe xchiʼil li kʼusi tsots kʼot ta pasele, xuʼ van snopik yantik ti mu stakʼ lek chʼunel li kʼusi chale.
Mi melel skotol li kʼusi chavale, chavichʼ ojtikinel ti melel xanaʼ xakʼopoje. Jech xtok, lek chbat skʼoplal avuʼun skotol li stestigotak Jeovae, pe li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti chavichʼ ta mukʼ li Jeova ti xi ch-albat skʼoplale: «Cajval Dios, ti atuc noʼox melel xacʼopoje» (Sal. 31:5, Ch).