Kʼuxi chjel jkuxlejaltik kʼalal ch-ayan olole

Xmuyubajik noʼox kʼalal chvokʼ sba yuni olik li nupultsʼakale, pe xuʼ me tsots xaʼiik xtok un. Xuʼ van toj labal to chilik ti toj ep skʼakʼal skʼan xchʼakik xchiʼuk ti skʼan xakʼ ep yipik sventa skʼel li sneneʼike. Ta skoj ti muʼyuk xa lek chkuxike xchiʼuk ti chjel ti kʼu yelan chaʼi sbaike xuʼ me jaʼ xlik-o skʼopik. Jaʼ yuʼun jmoj me skʼan skʼelik kʼusi skʼan sjel ta xkuxlejalik sventa xchabi li yuni neneʼike xchiʼuk ti skʼelik ti lekuk noʼox oy li snupunelike. ¿Kʼusi chkoltaatik sventa stsal yuʼunik li vokoliletik tsnuptanike? Jaʼ li beiltaseletik ta Vivliae.

1 NOPUK XAVAʼI TI KʼUSI CHJEL TA AKUXLEJALE

LI KʼUSI CHAL VIVLIAE: «Li kʼanelale xmalaj yuʼun xchiʼuk lek yoʼonton [...], maʼuk tsaʼ li kʼusi lek chaʼi stuke, muʼyuk ch-ilin ta anil» (1 Korintios 13:4, 5). Ta skoj ti sba to yol li antse, stalel onoʼox me ti solel jaʼ chbat ta yoʼonton skʼelel li sneneʼe. Pe xuʼ me jaʼ tenbil xa chaʼi sba li vinike, jaʼ yuʼun mu me xchʼay ta ajol ti skʼan xachʼakbe skʼakʼalil eke. Akʼo ta ilel smalael avuʼun xchiʼuk slekilal avoʼonton kʼalal chavakʼ ta ilel ti chakʼan ti akʼo skoltaote xchiʼuk ti lek chavil ti tskoltaot ta skʼelel li aneneʼike.

«Malaliletik, jechuk-o me junuk avoʼontonik xachiʼinik ta naklej li avajnilike, aʼibeik me lek smelolal ti kʼu yelan chaʼi sbaike.» (1 Pedro 3:7.) Jaʼ yuʼun, teuk me ta ajol ti stalel onoʼox ti jaʼ xa mas ta skʼel li aneneʼike. Ta skoj ti ep xa kʼusi skʼan spase, xuʼ me mu xa snaʼ kʼusi tspas, lubem noʼox chaʼi sba xchiʼuk xuʼ me x-ipaj ta at-oʼonton. Yikʼaluk van x-ilin ta atojolal, pe mu me xa-ilin ek, yuʼun xi chal li Vivliae: «Jaʼ lec me oy smucʼul coʼntontique, jaʼ altic noʼox me toj echʼem xuʼ cuʼuntic cʼope» (Proverbios 16:32). Xanaʼuk me ti kʼu yelan chaʼi sba li avajnile xchiʼuk akʼbo me li kʼusi chtun yuʼune (Proverbios 14:29).

LI KʼUSI SKʼAN XAPASE:

• Mi totilote: Koltao li avajnil ta skʼelel li aneneʼike, koltao me ta skʼelel xtok li ta akʼobaltike. Mu xa me masuk xbat avoʼonton ta spasel li kʼusitik nopem xavaʼie, sventa mas jal te achiʼuk li avajnil xchiʼuk anichʼone

• Mi meʼilote: Mi laj yalbot ti tskʼan tskoltaot ta skʼelel li aneneʼike, «lek» chian me. Mi mu xtojob lek chavile, mu me xalaban, jaʼ lek chanubtaso ta slekil avoʼonton

2 TSATSUBTASO LI ANUPUNELIKE

LI KʼUSI CHAL VIVLIAE: «Li chibic toʼoxe jun noʼox sbecʼtal ta xcʼotic» (Génesis 2:24). Manchuk mi oxvoʼoxuk xa li ta avutsʼ avalike, mu me xchʼay ta ajol ti jech-o ‹jun noʼox abekʼtal› xchiʼuk li anup achiʼile. Akʼik persa sventa lekuk tsots li anupunelike.

Ajnilal, tojo me ta vokol ti tskoltaot li amalale. Yuʼun kʼalal ta jtojtik ta vokole «xcoʼlaj xchiʼuc poxil» yaʼel (Proverbios 12:18). Malalil, albo me avajnil ti akʼanoj tajeke, ti kʼux chavaʼie xchiʼuk ti toj ep sbalil chavil ti kʼu yelan tskoltaote (Proverbios 31:10, 28).

«Ta jujuntal akʼo saʼik li kʼusi lek chaʼi yan krixchanoe, maʼuk akʼo saʼik li kʼusi lek chaʼi stukike.» (1 Korintios 10:24.) Jaʼ me xapas li kʼusi lek ta sventa li anup achiʼile xchiʼuk tojbo me ta vokol ti kʼu yelan chakʼ yip ta skoltaote. Chʼakbo skʼakʼalil sventa xaloʼilajik, xakʼupil kʼopta abaik xchiʼuk xachikinta li kʼusi chavalbe abaike. Ta sventa li chiʼinejbail ta vayele skʼan me xanaʼuk stsakel ta mukʼ li anup achiʼil eke. Tsako me ta venta li kʼusi chtun yuʼune. Yuʼun xi chal mantal li Vivliae: «Mu me xamakbe aba avoʼontonik ta jujuntal, jaʼ noʼox mi jmoj anopojik kʼuk sjalile» (1 Korintios 7:3-5). Jaʼ yuʼun skʼan jamal xavalbeik skʼoplal. Jaʼ me tstsatsub-o anupunelik kʼalal xavaʼibeik noʼox smelolale xchiʼuk ti oy smalael avuʼunike.

LI KʼUSI SKʼAN XAPASE:

• Mu me xchʼay ta ajol ti xachʼakbe yorail sventa xachiʼin ta loʼil li anup achiʼile

• Akʼbo yil anup achiʼil ti akʼanoj ta jsetʼ-jutebe, xuʼ xamey abaik o xavakʼbe abaik uni matanal

3 CHANUBTASO LI ANENEʼIKE

LI KʼUSI CHAL VIVLIAE: «Ta abikʼtal onoʼox la achan talel li chʼul tsʼibetik ti jaʼ tspʼijubtasot ta sventa li kolebal[e]» (2 Timoteo 3:15). Kʼelavil kʼusi skʼan xapasik sventa xachanubtas li aneneʼike. Teuk me ta ajol ti toj pʼij yuni jole, yuʼun jech xa onoʼox me kʼalal skʼan toʼox xvokʼe. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal yakal chchʼi talel ta yut chʼutile xojtikin xa onoʼox li yechʼomal avee xchiʼuk xaʼi me mi chavat avoʼonton o mi xamuyubaj. Kʼalal mi vokʼe nopeso ti chakʼelbe vune, akʼo mi mu xaʼibe smelolal, yuʼun xuʼ jaʼ xkoltaat sventa lekuk xaʼi skʼelel vun mi chʼie.

Mu me xanop ti mu to xaʼibe smelolal mi laj avalbe skʼoplal Dios ta skoj ti toj neneʼ to chavile. Akʼo yaʼi li orasion chapase (Deuteronomio 11:19). Kʼalal chatajinike albo skʼoplal ti kʼusitik spasoj li Diose (Salmo 78:3, 4). Yuʼun kʼalal yakal ta chʼiel tale, te chakʼ venta ti toj echʼ noʼox akʼanoj li Jeovae xchiʼuk chlik skʼan ek.

LI KʼUSI SKʼAN XAPASE:

• Kʼano apʼijil sventa lek xatsʼites li avuni kerem o li atsebe

• Alilanbo li kʼusitik tsots skʼoplal li avuni neneʼ sventa xkom ta sjol li kʼusi chakʼan akʼo xchane