Kʼuxi xuʼ lek-o xkil jbatik xchiʼuk li kamigotaktik akʼo mi chʼabal kʼanelal li ta balumile
«Jech jmantal chacalboxuc: Cʼanano me aba acotolic.» (JUAN 15:17)
1. ¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti akʼo lekuk-o xil sbaik li yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel sigloe?
KʼALAL jun xaʼox akʼobal skʼan xcham li Jesuse laj yalbe li tukʼil yajtsʼaklomtak ti akʼo skʼelik ti lekuk-o xil sbaike. Baʼyuk xa onoʼox laj yal ti jaʼ ch-ojtikinatik-o kʼuchaʼal melel yajtsʼaklomtak ti skʼanoj sbaike (Juan 13:34, 35). Toj tsots me skʼoplal ti akʼo lekuk-o xil sbaike, yuʼun tsnuptanik tsatsal prevaetik xchiʼuk poʼot xaʼox x-akʼbat sbainik yuʼun Jesús jun abtelal ti toj tsots skʼoplale. Toj lek la xchʼunik mantal li yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel siglo taje, yuʼun jaʼ laj yichʼik-o ojtikinel ti skʼanojik tajek li Diose xchiʼuk li yermanotakike.
2. 1) ¿Kʼusi jpʼel ta koʼontontik ta jpastik, xchiʼuk kʼu yuʼun? 2) ¿Kʼusitik ta jtakʼtik li ta xchanobil liʼe?
2 ¡Xi jmuyubaj ta jyalel ti te oyutik li ta organisasion ta spʼejel Balumil ti jaʼ yakal chchanbeik stalelal li yajtsʼaklomtak Cristo taje! Jaʼ jech li voʼotik eke jpʼel ta koʼontontik ta jchʼunbetik li smantal Jesús ti akʼo jkʼan li kermanotaktike. Jnaʼojtik ti mu kʼunuk ta pasel taje, yuʼun li ta slajebal kʼakʼal liʼe chʼabal chakʼik ta ilel li stukʼil oʼontonale xchiʼuk li kʼanelale (2 Tim. 3:1-3, Ch). Ep krixchanoetike tsaʼ yamigoik ta skoj li kʼusi tskʼan stukike o lek noʼox chaʼiik ti oy yamigoik ta alele. Mi ta jkʼan jechuk jtalelaltik kʼuchaʼal li melel yajtsʼaklom Cristoe skʼan me mu jechuk jpastik kʼuchaʼal li krixchanoetik taje. Veno, pe ¿kʼusi ti lek xkil-o jbatike? ¿Kʼusi skʼan sventa jta lek kamigotaktik xchiʼuk ti jech-o lek xkil jbatike? ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xa chkamigointik junuk krixchanoe? Li ta xchanobil liʼe te ta jtabetik li stakʼobile.
Li kʼusi lek xkil-o jbatike
3, 4. ¿Kʼusi lek xil-o sbaik li buchʼutik yamigo tajek sbaike, xchiʼuk kʼu yuʼun?
3 Li buchʼutik toj lek xil sbaike jaʼ ta skoj ti skʼanojik li Jeovae. Xi la stsʼiba li ajvalil Salomone: «Li bochʼo stuc noʼoxe, xuʼ tsalbil chcom; yan li bochʼo chibique, lec xuʼ yuʼunic. Jech noxtoc me pasem xa ta oxcʼol li chʼojone, vocol ta tuchʼel» (Ecl. 4:12). Kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae jaʼ me skʼan xkʼot li ta jpʼej sat chʼojon ti mas tsots skʼoplal sventa lek xkil-o jbatik xchiʼuk li kamigotike.
4 Jech ta melel, xuʼ onoʼox lek xamigoin sbaik ek li buchʼutik muʼyuk skʼanojik Jeovae. Pe kʼalal jmoj skʼanojik Jeova li buchʼu chamigoin sbaike jaʼ me muʼyuk tsok-o ti lek xil sbaike. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal mu jmojuk kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunike jech chchapan skʼopik kʼuchaʼal melel yajtsʼaklom Cristo. Jech xtok kʼalal tskʼan chchʼakvan li yajkontratak Diose jmoj me oyik-o ta skoj ti lek xil sbaike. Ti kʼu sjalil tal li kuxlejale yakʼoj tal ta ilel ti muʼyuk bu tsvalopatin yermanoik li yajtuneltak Jeovae akʼo mi xlajik-o ta milel ta skoj (kʼelo 1 Juan 3:16).
5. ¿Kʼusi ti toj lek laj yil-o sbaik li Rut xchiʼuk Noemie?
5 Ta melel, li buchʼutik toj lek xuʼ xkamigointike jaʼ li buchʼutik skʼanojik Jeovae. Jvules ta joltik li Rut xchiʼuk li Noemí ti toj echʼ noʼox lek laj yamigain sbaik kʼuchaʼal chalbutik Vivliae. ¿Kʼusi ti toj lek xil-o sbaike? Xi la stakʼ Rut kʼalal xi laj yalbe li Noemie: «Li achiʼiltac ta alumale jaʼ jchiʼiltac chcʼot ec; li Dios avuʼune jaʼ Dios cuʼun ec. [...] Me ta jvocʼ jba batele, acʼo yacʼbun jtoj li Mucʼul Diose. Yan me ta scoj yuʼun lijcham ti ta jvocʼ jbatique, mu xa cʼu xcutic obi» (Rut 1:16, 17). Jamal lek xvinaj ti koʼol skʼanojik tajek li Diose xchiʼuk ti jaʼ lek laj yil-o sbaike. Vaʼun jaʼ akʼbatik-o bendision yuʼun li Jeovae.
Kʼuxi xuʼ jta lek kamigotik
6-8. 1) ¿Kʼusi skʼan pasel sventa jta lek kamigotik? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik ta stael kamigotik kʼalal voʼotik oy kʼusi chlokʼ ta koʼontontike?
6 Jech ta melel ti jaʼ onoʼox lek chkamigoin-o jbatik ti kʼalal jkʼanojtik li Diose. Pe kʼuchaʼal chkiltik ta stojolal li Rut xchiʼuk Noemie oy to kʼusi skʼan xichʼ pasel: jaʼ ti xakʼbeik yipal ta skʼelel ti lekuk-o xil sbaike xchiʼuk ti oyuk ta yoʼontonik xil svokolik ta skoje. Jech onoʼox, manchuk mi xchiʼil sbaik ta vokʼel ti chtunik ta stojolal Jeovae mu ta jechuk noʼox ti chamigoin sbaike; yuʼun skʼan xakʼbeik yipal ti akʼo xkʼot ta yamigo sbaike. Jkʼeltik batel jayibuk tojobtasel ti tskoltautik ta saʼel lek kamigotike.
7 Lokʼuk ta koʼontontik. Xi laj yalbe yamigotak ta tsobobbail ta Roma li jtakbol Pabloe: «Ichʼbiluc ta mucʼ cʼotuc avuʼun ti buchʼu ta xasvuʼlanique» (Rom. 12:13, Ch). Ti lek jnaʼ xi jchʼamvane ep me kʼusitik jujutiʼ smakoj batel ti nopajtik noʼox skʼan jpastike. Xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jetulan batel koktik kʼalal chi jxanav batel ta bee. Jaʼ jech, skʼan me nopajtik noʼox jpastik kʼusitik lek ta stojolal li yantike. Muʼyuk buchʼu yan xuʼ spas sventa chkakʼtik ta ilel ti lek jnaʼ xi jchʼamvane (kʼelo Proverbios 3:27). Jtos ti kʼuyelan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti lek jnaʼ xi jchʼamvane jaʼ ti xkikʼtik ta uni veʼel jlomuk ermanoetike. ¿Mi xuʼ xa nopes aba ta xchʼamel ta ana buchʼuuk noʼox ermanoal li ta tsobobbaile?
8 Oy to yan kʼuxi xuʼ jta kamigotaktik xtok, jaʼ ti xlokʼ ta koʼontontik ta yalbel buchʼuuk noʼox ermanoal ti akʼo xbat xchiʼinutik ta chol mantale. Kʼalal chkaʼitik chlokʼ ta ye ti kʼuyelan chalbe mantal yan krixchano ti sjunul yoʼonton skʼanoj Jeova li jchiʼiltik ta chol mantale, ¿mi mu jechuk ti mas ta jkʼantik xchiʼuk ti mas ta jkʼuxubintike?
9, 10. ¿Kʼu yelan laj yakʼ ta ilel stalelal li Pabloe, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jchanbetik?
9 Lekuk jamal koʼontontik (kʼelo 2 Corintios 6:12, 13). ¿Mi chʼabal noʼox buchʼu xuʼ chavamigoin chavil li ta tsobobbaile? Mi jeche, yikʼaluk van jaʼ ta skoj ti tʼujbil noʼox yajval ti buchʼu chavamigoine. Nopo avaʼi ti kʼuyelan echʼ li Pablo ta sventa taje. Kʼalal maʼuk toʼox yajtsʼaklom Cristoe mi jsetʼuk skʼan xamigoin li krixchanoetik ti maʼuk judioetike. Pe «ta sventa ti [kʼot ta yajtakbol] Dios ta stojol li yanlum cristianoetique» la xchan ti skʼan jamal yoʼonton ta stojolal epal krixchanoetike (Rom. 11:13).
10 Jech xtok, mu jaʼuk noʼox laj yamigoin li yajtsʼaklomtak Cristo ti parejo sjabilalike. Jun ti buchʼu laj yamigoin tajeke jaʼ li Timoteoe, yitsʼin to tajek xchiʼuk yan-o bu likem. Jaʼ jech li avi eke, ep kerem-tsebetike toj alakʼ sba ti kʼuyelan lek xil sbaik xchiʼuk ermanoetik ti mol-meʼelik xa ta tsobobbaile. Xi chal Vanessa ti echʼem jutuk ta jtob sjabilale: «Oy jun kamiga ti lek jkʼanoje, yichʼoj xa mas ta 50 jabil. Taje xuʼ jchapbe skotol li kʼusi xuʼ jchapbe jun kamiga ti koʼol jabilalkutike. Oyun ta yoʼonton ta melel». ¿Kʼuxi la sta jech yamiga li Vanessae? Xi tstakʼe: «Muʼyuk bu la jchotan jba ta smalael jun j-amiga, moʼoj, yuʼun voʼon bat jsaʼ jtuk». ¿Mi jech oy ta koʼontontik saʼel kamigotik ti mu koʼoluk jabilaltik xchiʼuke? Mi jeche, xuʼ me jpat lek koʼontontik ti chakʼbutik sbendision li Jeovae.
11. ¿Kʼusi ta jchantik ta stojolal li Jonatán xchiʼuk Davide?
11 Tukʼuk koʼontontik. Xi la stsʼiba li Salomone: «Li bochʼo lec jcʼopan jba jchiʼuctique lec onoʼox scʼanojutic; jaʼ jchiʼiltic ta voqʼuel chcʼot ti cʼalal oy jvocoltique» (Pro. 17:17). Kʼalal la stsʼiba Salomón taje yikʼaluk van jaʼ yakal tsnopbe skʼoplal ti kʼuyelan lek tajek laj yil sbaik xchiʼuk Jonatán li stote, li xnichʼon ajvalil Saule (1 Sam. 18:1). Li Saule tskʼan ti jaʼ akʼo x-och ta kʼexolil ta ajvalil li Jonatane, pe li Jonatane la xchʼam li kʼusi kʼot ta nopel yuʼun Jeovae, ti jaʼ ch-och ta ajvalilal li Davide. Muʼyuk bu x-itʼixaj kʼuchaʼal stot li Jonatane. Muʼyuk x-ilin-o xtok ti kʼupil kʼoptaat li yamigoe xchiʼuk muʼyuk la xchʼun li kʼusi chopol chal Saúl ta stojolal Davide (1 Sam. 20:24-34). ¿Mi jechutik kʼuchaʼal li Jonatane? ¿Mi xi jmuyubaj kʼalal oy kʼusi ch-akʼbat sbain ta tsobobbail li kamigotike? ¿Mi ta jkoltatik xchiʼuk mi ta jpatbetik yoʼonton kʼalal tsnuptan vokolile? ¿Kʼusi ta jpastik kʼalal oy kʼusi chopol chalik ta stojolale? ¿Mi ta jovil chʼuntik ta anil o mi jechutik kʼuchaʼal Jonatán ti tukʼ koʼontontik ta jpakbetik skʼoplale?
¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xa chkamigointik junuk krixchanoe?
12-14. ¿Kʼusi vokolil tsnuptanik junantik jchanunetik ta Vivlia, xchiʼuk kʼuxi xuʼ jkoltatik?
12 Bateltike, li jun jchanun ta Vivlia ti chlik xa sjel kʼusitik ta xkuxlejale oy kʼusi tsots skʼoplal skʼan snop ta sventa li yamigotake. Yikʼaluk van oy yamigotak ti lek chaʼi ti jal chchiʼin ta loʼil o ta xanbale, pe ta skoj ti muʼyuk jech tspasik ti kʼuyelan chal Vivliae chakʼ venta ti yikʼaluk van sokesbat li stalelale, jaʼ yuʼun jaʼ van lek ti xnamaj ta stojolalike (1 Cor. 15:33). Pe yikʼaluk van tsnop ti yakal tsvalopatin yamigotak ti jech tspase.
13 Mi jech yakal cha nuptane, naʼo me ti xmuyubajik tajek li avamigotak ta melel kʼalal chaʼiik ti oy ta avoʼonton cha lekubtas batel akuxlejale. Xchiʼuk yikʼaluk van tskʼan chlik xchanik ek li mantale. Pe yuʼun me maʼuk lekil amigoiletik mi «chopol xa chal acʼoplalic» ta skoj «ti muʼyuc xa chachiʼinic ta spasel li cʼusitic chopol tspasic ti muʼyuc spajebal[e]» (1 Ped. 4:3, 4). Mi jech kʼot ta pasel taje, jaʼ me stukik ti yakal cha svalopatinike, maʼuk me li voʼote.
14 Mi laj yiktaot li avamigotake naʼo me lek ti xuʼ xa ta avamigotak li ta tsobobbaile (Gál. 6:10). Ta skoj ti kʼusi laj xa kaltike, li buchʼutik teutik xa ta tsobobbaile skʼan me xi jakʼbe jbatike: «¿Mi xkojtikin li jchanunetik ta Vivlia ti chkʼotik ta tsobajeletike? ¿Mi ta jpatbeik yoʼonton kʼalal chbat jchiʼinik ta loʼile?».
15, 16. 1) ¿Kʼusi ta jpastik mi mu xa bu chtun ta stojolal Jeova junuk kamigotike? 2) ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼbetik yil Dios ti jkʼanojtike?
15 Jtos ti kʼusi toj tsots xuʼ xichʼ nuptanel xtoke jaʼ ti kʼalal chnamaj ta stojolal Dios li jun kamigotike, ti xuʼ van jaʼ xichʼ-o lokʼesel ta tsobobbaile. Xi chal jun ermana ti kʼuyelan laj yaʼi sba kʼalal laj yil ti chnamaj xa ta stojolal Jeova jun yamiga ti skʼanoj tajeke: «Toj echʼ xa noʼox chopol laj kaʼi. Kaloje lek tsots ta mantal li kamigae, pe mu jechuk un. ¿Mi yuʼun van jaʼ noʼox sventa xmuyubaj yutsʼ yalal ti chtun ta stojolal Jeovae? Kʼalal jech taje, te laj kakʼ venta ti skʼan jkʼel jba jtuke xchiʼuk la jakʼbe jba kʼusi srasonal ti yakal chi tun ta stojolal Jeovae». ¿Kʼuxi kuch yuʼun taje? Xi chale: «Laj kakʼbe sventain jvokol li Jeovae. Xchiʼuk la jnop ti chkakʼbe yil ti jkʼanoj ti kʼuyelan stalelale, maʼuk ta skoj li kamigotak chakʼbun ta s-organisasione».
16 Mi ta jkʼantik chamigoinutik-o li Diose, mu stakʼ xkamigointik li buchʼutik jaʼ tskʼan chamigoinik balumile. Xi la stsʼiba li Santiagoe: «¿Me mu xanaʼic ti yajcontra Dios chijcʼot me jaʼ ta jcʼantic cʼusi sventa banamile? Li bochʼo jaʼ lec chil sba xchiʼuc li cʼusitic sventa banamile, jaʼ yajcontra Dios chcʼot» (Sant. 4:4). Jtos ti kʼuyelan xuʼ xkakʼbetik yil Dios ti jkʼanojtike, jaʼ ti jpat koʼontontik ti jaʼ tskoltautik mi chʼay junuk kamigotik ta skoj ti tukʼ koʼonton chkakʼ jbatik ta stojolale (kʼelo Salmo 18:25). Li ermana ti laj kalbetik skʼoplale xi chale: «Te la jchan ti muʼyuk buchʼu stakʼ sujel sventa akʼo skʼan li Jeovae o ti akʼo skʼanutike. Taje skʼan jnoptik ta jujuntal». Pe ¿kʼusi stakʼ jpastik sventa xkamigointik-o li buchʼutik tukʼ chtunik ta stojolal Dios ta tsobobbaile?
Kʼusi skʼan sventa jech-o lek xkil jbatik xchiʼuk li kamigotaktike
17. ¿Kʼuxi jamal tskʼopon sbaik li buchʼutik lek yamigo sbaike?
17 Jaʼ me lek-o xkil jbatik xchiʼuk kamigotik kʼalal jamal jnaʼ jkʼopon jbatike. Kʼalal ta jkʼeltik ta Vivlia ti bu chalbe skʼoplal Rut xchiʼuk Noemí, David xchiʼuk Jonatán xchiʼuk li Pablo xchiʼuk Timoteoe te chkakʼtik venta ti jamal lek la skʼopon sbaike, pe laj yichʼ sbaik ta mukʼ un. Xi laj yalbe skʼoplal Pablo ti kʼuyelan skʼan jkʼopontik li yantike: «Li cʼusi chavalique oyuc me lec smuil, oyuc me lec xchiʼil». Li kʼusi laj yal Pabloe jaʼ skʼoplal ti kʼalal ta jchiʼintik ta loʼil «li bochʼotic muʼyuc xchʼunojic Diose» (Col. 4:5, 6). Mi staik-o xkichʼtik ta mukʼ li krixchanoetik taje, mas to me jech skʼan jpastik ta stojolal li kamigotaktik ta tsobobbaile.
18, 19. 1) ¿Kʼu yelan skʼan xkiltik kʼalal tstojobtasutik li kamigotaktike? 2) ¿Kʼusi ta jchantik ta stojolal li moletik ta Efesoe?
18 Kʼuchaʼal chkiltike, skʼan xichʼ sbaik ta mukʼ kʼalal tskʼopon sbaik li buchʼutik lek yamigo sbaike. Pe mu me skʼan xiʼik xtok un ti kʼalal jamal kʼusi chalbe sbaike, yuʼun snaʼojik ti tstsakbat ta mukʼ li kʼusi chalike. Xi la stsʼiba li pʼijil ajvalil Salomone: «Xmuyubaj to oʼntonal yuʼun ti xpaqʼuet smuil ti muil poxiletique; ti lequil bijubtasel ta xal ti buchʼu lec xquiltique, xcuxet to ti banomil yuʼun une» (Pro. 27:9, Ch). ¿Mi jaʼ jech chavaʼi kʼalal tstojobtasot li avamigotake? (Kʼelo Salmo 141:5.) ¿Kʼusi van cha pas mi oy junuk avamigo ti chalbot ti chat-o yoʼonton li kʼusi yakal cha pase? ¿Mi koliyal van chavalbe xchiʼuk mi jaʼ van kʼuxubinel chavil, o mi cha ilin-o ta stojolal?
19 Lek tajek xil sbaik xchiʼuk moletik ta tsobobbail ta Éfeso li jtakbol Pabloe. Yaʼeluke xojtikin xa onoʼox junantik kʼalal lik ochikuk ta yajtsʼaklom Cristoe. Pe kʼalal slajeb xa velta la stsob sbaik xchiʼuke oy kʼusi jamal laj yalbe li moletike. ¿Mi ilinik-o van? Chʼabal; lek laj yaʼiik ti jech la spas Pabloe xchiʼuk okʼik ta skoj ti laj yaʼiik ti muʼyuk xa bu chilbeik sat yan veltae (Hech. 20:17, 29, 30, 36-38).
20. ¿Kʼusi skʼan spas li lekil amigoiletike?
20 Li lekil amigoile maʼuk noʼox ti chchʼam tojobtasele, moʼoj, chakʼ tojobtasel ek kʼalal skʼan chile. Melel onoʼox chaʼa, skʼan oyuk jpʼijiltik xtok, yuʼun muʼyuk ta jtikʼ jbatik ta xkuxlejal yantik. Xi chal mantal Vivlia ta sventa li yajtsʼaklom Cristoe: «Jaʼ noʼox acʼbeic yipal spasel li cʼusi tscʼan pasel avuʼunique» (1 Tes. 4:11). Xchiʼuk skʼan jnaʼtik ti ta «jujunutic chcʼot caltic ta stojol Dios ti cʼu xʼelan la jpastique» (Rom. 14:12). Pe yikʼaluk van oy bakʼintik ta slekil koʼontontik skʼan jvulesbetik ta sjol kamigotik li smantaltak Diose (1 Cor. 7:39). Jech kʼuchaʼal liʼe, yikʼaluk van chavakʼ venta ti chlik skʼan jun krixchano ti muʼyuk chtun ta stojolal Jeova li avamigo ti muʼyuk snup xchiʼile. ¿Kʼusi van cha pas? ¿Mi muʼyuk van kʼusi chaval sventa mu sok ti kʼuyelan lek xavil abaike? Moʼoj kʼuxi un. Mu jechuk tspas li jun lekil amigoile. Pe ¿mi mu skʼan xchʼun li tojobtasel chavalbee? Ti kʼusi mas lek xuʼ xa pase jaʼ ti xbat avalbe moletike, yuʼun jaʼ chakʼbeik yipal ta skoltael li buchʼu chopol kʼusi tspase. Melel onoʼox chaʼa, skʼan oyuk stsatsal koʼontontik sventa jech jpastik taje, pe mi jaʼ ta skoj ti akʼanojik Jeova ti jech avamigo abaike, mu me bu cha chʼak-o abaik.
21. ¿Kʼusi ti jtekeltik ta jpastik bateltike, xchiʼuk kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti oyuk lek kamigotaktik ta tsobobbaile?
21 (Kʼelo Colosenses 3:13, 14, NM.) Bateltike, li kamigotike ch-ilinik-o li kʼusi la jpastike, jaʼ yuʼun chopol chaʼiik. Bakʼintike, jaʼ stukik ti oy kʼusi tspasik o oy kʼusi chalik ti chopol chkaʼitike. Kʼuchaʼal laj yal Santiagoe «jcotoltic ep bu ta jta jmultic» (Sant. 3:2). Pe li lekil amigoiletike maʼuk li buchʼutik chʼabal skʼopik ta jyalele, jaʼ li buchʼutik tspasbe sbaik perton ta melele. Jech un chaʼa, kʼalal lek tajek xkil jbatike jaʼ ti kʼalal oy pertone xchiʼuk ti kʼalal lek jamal jnaʼ jkʼopon jbatike. Li kʼanelal une jaʼ me li «mero jpasvanej ta jun» kuʼuntike.
¿Kʼusi cha takʼ?
• ¿Kʼuxi xuʼ jta lek kamigotik?
• ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xa chkamigointik junuk krixchanoe?
• ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jech-o lek xkil jbatik xchiʼuk li kamigotaktike?
[Lokʼol ta pajina 18]
¿Kʼusi ti toj lek laj yil-o sbaik li Rut xchiʼuk Noemie?
[Lokʼol ta pajina 19]
¿Mi nopajtik noʼox chavakʼ ta ilel ti lek xa naʼ xa chʼamvane?